Jakie formulacje łączyć ze sobą? Łączne stosowanie

ŁĄCZNE STOSOWANIE
AGROCHEMIKALIÓW
Prof. dr hab. Marek Mrówczyński, Prof. dr hab. Marek Korbas, inż. Henryk Wachowiak,
mgr inż. Jakub Danielewicz, inż. Adam Paradowski
Instytut Ochrony Roślin – Państwowy Instytut Badawczy w Poznaniu
Łączne stosowanie agrochemikaliów







Po co stosować mieszaniny?
Czy to naprawdę konieczne?
Co się może zdarzyć?
A może gotowa mieszanina?
Kiedy stosować? Czym opryskiwać?
Na co należy zwrócić uwagę?
Jakie formulacje łączyć ze sobą?
Łączne stosowanie agrochemikaliów c.d.
 Łączne stosowanie różnych środków ochrony roślin (ś.o.r.)
 Łączne stosowanie (ś.o.r.) z adiuwantami
 Łączne stosowanie (ś.o.r.) z nawozami dolistnymi
dokarmiania roślin (mikronawozy, mikro-makro nawozy,
makro nawozy – np. mocznik)
 Tank – Mix – (Wielka Brytania, USA)
 Tank – Mischung – (Niemcy)
Łączne stosowanie agrochemikaliów c.d.
 Stosowanie mieszanin jest popularne na wszystkich kontynentach
 W innych państwach Unii Europejskiej można oficjalnie stosować
mieszaniny. Powstaje pytanie, dlaczego będąc członkiem Unii,
akurat u nas nie ma takich rozporządzeń?
 W Polsce mimo braku odpowiednich rozporządzeń, masowo są
stosowane mieszaniny. W ewidencji stosowania środków ochrony
roślin i nawozów, rolnicy nie ujawniają tych zabiegów lub zapisują
je jako wykonane pojedynczo. W przypadku wykorzystania tych
materiałów do celów np. ewidencji czy statystyki, okazują się one
zupełnie nieprzydatne
Łączne stosowanie agrochemikaliów c.d.
 Mimo zakazu stosowanie nizarejestrowanych mieszanin, w środkach
przekazu, przede wszystkim w reklamach i materiałach informacyjny
ch (w ulotkach na temat stosowania preparatów, publikowanych i
wydawanych przez konkretne koncerny fitofarmaceutyczne) są
zamieszczane zalecenia takich mieszanin
 Ze strony administracji państwowej (PIORiN oraz ARiMR) istnieje
częściowe ciche przyzwolenie na takie praktyki. Z praktycznego
punktu widzenia postępowanie jest słuszne, z drugiej strony organy
państwowe nie powinny tolerować samowoli w stosowaniu środków
ochrony roślin
Łączne stosowanie agrochemikaliów c.d.
 Aktualne są opracowywane programy komputerowe dotyczące
ochrony niektórych roślin uprawnych na zasadzie stosowania
mieszanin herbicydowych i ich wyboru w oparciu o dostarczone
dane (np. gatunki chwastów, faza ich rozwoju, warunki klimatyczne itp.)
 Po zastosowaniu niezalecanych mieszanin, na ogół wykazują
skuteczność w zwalczaniu agrofagów, a uszkodzenia roślin uprawnych
należą do rzadkości.
Regulacje prawne
 Środki ochrony roślin muszą być stosowane
właściwie. Obejmuje ono stosowanie zasad dobrej
praktyki ochrony roślin i spełnianie wymogów
Integrowanej Ochrony Roślin (2009/128/WE).
 Łączenie agrochemikaliów nie jest sprzeczne
z prawem, chyba że etykieta zawiera wyraźną
informacje zakazującą stosowanie mieszaniny.
Regulacje prawne
 Łączenie agrochemikaliów na ryzyko stosującego i doradcy
 W przypadku łącznego stosowania agrochemikaliów, które nie
są ujęte w etykiecie ś.o.r., odpowiedzialność spoczywa
na stosującym
 Producent ś.o.r. ponosi odpowiedzialność tylko za działanie
preparatu, którego zalecenie jest zgodne z etykietą
 Co nie jest zabronione to jest dozwolone

Czy rzeczywiście to jest zgodne z prawem?.
Bezpieczeństwo środków ochrony roślin
 fungicydy, insektycydy, akarycydy itp. jako nie mające na celu
wykazywania żadnego działania w stosunku do rośliny uprawnej
wydają się grupą najbardziej bezpieczną w przypadku łączenia z
nawozami dolistnymi
 herbicydy jako środki działające na zasadzie selektywności w
stosunku do rośliny uprawnej, muszą być rozpatrywane bardzo
szczegółowo jako komponenty mieszanin z nawozami dolistnymi
 retardanty jako związki bezpośrednio wpływające na wzrost rośliny
uprawnej stają się bardzo niebezpiecznymi komponentami do
mieszanin także z nawozami dolistnymi. Znaczna liczba reklamacji
dotyczy łącznego stosowania retardantów z innymi agrochemikaliami
Korzyści z łączenia agrochemikaliów
 poszukiwanie oszczędnych technologii
(paliwo 40%, robocizna 30%),
 szerokie wprowadzenie nawozów płynnych do
dolistnego dokarmiania,
 lepsza organizacja pracy przy spiętrzaniu się zabiegów
agrotechnicznych,
 możliwość szybkiego wykonania zabiegów i wykorzyst
anie sprzyjających warunków pogodowych
 ograniczenie liczby przejazdów opryskiwaczy,
 zmniejszenie strat spowodowanych ugniataniem gleby
i roślin.
Płynące korzyści…cd.
 możliwość jednoczesnego zwalczania
kilku agrofagów,
 wykorzystanie przy stosowaniu
dzielenia dawek ś.o.r. i nawozów,
 możliwość wykorzystania pokrywania się terminów
zwalczania agrofagów z nawozowym dokarmianiem
roślin,
 możliwość wykorzystania polepszenia ogólnej kondycji
roślin dla ograniczenia zużycia środków ochrony roślin,
 możliwość wystąpienia efektów synergistycznych
powodujących polepszenie skuteczności zabiegu.
Zagrożenia…






Pogorszenie właściwości fizycznych
Możliwość uszkodzenia maszyn i ich elementów (dysze)
Obniżenie skuteczności działania substancji czynnych
Ryzyko wystąpienia fitotoksyczności
Ryzyko toksyczności dla pszczół
Wystąpienie strat o charakterze ekonomicznym
Przyczyny niepowodzeń?






Niezgodność chemiczna
Niezgodność fizykochemiczna
Nieodpowiednia twardość wody (pH, jakość wody)
Za niska temperatura cieczy użytkowej (poniżej100C)
Za wysoka temperatura powietrza (poniżej 200C) na plantacji
Silne nasłonecznienie podczas opryskiwania
(opryskiwanie głównie wieczorem)
Przyczyny niepowodzeń?
 Niska wilgotność powietrza (poniżej 60%) na plantacji
 Zbyt szybkie łączenie różnych agrochemikaliów
 Za długie przetrzymywanie mieszaniny w opryskiwaczu
(maksymalnie do 3 godz.)
 Zła kolejność mieszania
 Za duża liczba różnych agrochemikaliów
Nawet znane i dobrze przebadane mieszaniny
mogą przy splocie niekorzystnych warunków
(środowiskowych, klimatycznych i technicznych)
spowodować negatywne efekty
(nieskuteczność, poparzenia roślin).
65 mieszanin ś.o.r. (fungicyd lub herbicyd lub insektycyd + nawóz)
57 pozytywna reakcja, 8 reakcja nieoczekiwana lub negatywna !!!
(Badania IORPIB 2010)
KONIECZNA DUŻA
OSTROŻNOŚĆ!!!
Mieszaniny agrochemikaliów
Badania fizyko-chemiczne
 Trwałość zawiesiny wodnej
 Trwałość emulsji wodnej
 pH mieszaniny
 Trwałość mieszaniny
 Napięcie powierzchniowe
 Zwilżalność liści
Badania fizyko-chemiczne mieszanin agrochemikaliów w
Polsce przeprowadza IOR-PIB, Oddział w Sośnicowicach
pH mieszaniny słów kilka…
 Przed wykonaniem mieszaniny wskazane jest
badanie pH pojedynczych składników (roztworów).
 Dobrze zbadać pH po zmieszaniu
→ zmiana do 2 jednostek pH
 Optymalne pH roztworu dla fungicydów – powyżej 7
 Dla insektycydów – poniżej 7
do przyjęcia zakres pH mieszaniny 4 - 9
pH mieszaniny słów kilka…
 Obniżenie pH cieczy do poziomu pH 5-6 poprawia mieszalność i w wielu
przypadkach eliminuje wytrącanie się produktów (np. mieszaniny
fungicydów z nawozami dolistnymi i biostymulatorami),
 Preparaty obniżające pH dodawać zawsze jako pierwszy składnik miesza
niny,
 ŚOR zalecane do stosowania w niskim pH (5-6):
kaptan, ditianon, tiofanat metylowy, mankozeb, taufluwalinat, chloropiryfos, malation, acetamipryd, dimetoat,
lambda cyhalotryna, fosetyl, iprodion, propikonazol,
chlorotalonil, metalaksyl, dikamba, fluazyfop, glifosat,
glyfosynat, 2,4-D, proheksadion wapnia, kwas giberelinowy,
CCC, etefon, kletodym, bromoksynil, chlomazon, dikwat,
metrybuzyna, mezotrion
Optymalne pH
 imidachlopryd - 7,5
 cypermetryna - 9
 indoksakarb - 5-10
 lambda-cyhalotryna - 6,5
 Bacillus thuringiensis - 6
Wpływ pH na skuteczność działania







acetamipryd – poniżej 4 i powyżej 7 – spadek skuteczności
dimetoat – powyżej 6 – spadek skuteczności
Bacillus thuringiensis – powyżej 8 spadek skuteczności
chloropiryfos – powyżej 8 spadek skuteczności
tau-fluwalinat – powyżej 9 spadek skuteczności
mankozeb powyżej – 7 spadek skuteczności
fluazyfop – powyżej 9 – spadek skuteczności
Odpowiedni dobór adiuwantów
 Adiuwanty olejowe do graminicydów i herbicydów
sulfonylomocznikowych (nie do fungicydów),
 Surfaktanty - szerokie zastosowanie ze ś.o.r.
i nawozami dolistnymi,
 Adiuwanty doglebowe tylko do herbicydów
doglebowych!
Fot. As500.pl
Łączenie z adiuwantami
 Do mieszanin także należy zaliczyć łączne stosowanie pestycydów
z adiuwantami.
 Adiuwanty początkowo posiadały odrębną rejestrację, natomiast
procedura ta nie obowiązuje, obecnie mówi się ponownie
o powrocie do rejestracji.
 Bez względu na rozwiązania administracyjne, by zastosować
preparat łącznie z konkretnym adiuwantem musi istnieć
odpowiednie zalecenie umieszczone w etykiecie adiuwanta
lub preparatu (albo w obu etykietach).
Łączenie z adiuwantami c.d.
 Po ewentualnym wprowadzeniu możliwości stosowania mieszanin
w tym wypadku, korzystne będzie „trzymanie” się zaleceń.
 W przypadku dodawania adiuwantów na własną rękę warto będzie
skorzystać z etykiety zamieszczonej (aktualnie nie zawsze
zarejestrowanej) na opakowaniu adiuwanta.
 Ryzykowne było i będzie stosowanie adiuwantów nie wiadomego
pochodzenia (produkty uboczne, oleje zużyte w innych procesach,
oleje produkowane bez reżimu technologicznego, a więc różne
partie o nie stałych parametrach).
Adiuwanty wielofunkcyjne
 poprawa zwilżalności liści i lepsze rozpościeranie się kropel na
powierzchni liści dzięki obniżaniu napięcia powierzchniowego cieczy
użytkowej,
 poprawa przyczepności i zmniejszanie zmywalności środka przez
deszcz lub rosę,
 ułatwianie retencji kropel oraz lepsze wnikanie herbicydu do rośliny przez
np. rozpuszczanie wosku kutykularnego,
Adiuwanty wielofunkcyjne c.d.
 opóźnianie tempa wysychania kropel cieczy, zwiększanie
rozpuszczalności herbicydów oraz zapobieganie ich krystalizacji na
powierzchni liści, a także ułatwianie pobierania herbicydu przez chwasty
(np. w okresie stresu wodnego, wysokiej temperatury i niskiej wilgotności),
 poprawa skuteczności działania herbicydów w stosunku do chwastów
średnio wrażliwych i tych, które przekroczyły fazę największej wrażliwości
na herbicydy, ogólna poprawa skuteczności herbicydu, która pozwala
obniżać zalecane dawki.
Łączne stosowanie herbicydów
z nawozami dolistnymi
 Już na początku podejmowania takiej decyzji budzi ona pewne wątpliwości.
 Stosowanie herbicydów to świadoma decyzja o zwalczaniu chwastów,
natomiast stosowanie jakichkolwiek nawozów dolistnych to również
sprecyzowana decyzja o podniesieniu kondycji, wzrostu, rozwoju rośliny
uprawnej
 Nawozy „nie rozróżniają” roślin uprawnych od roślin zbędnych na polu.
 Łączny zabieg to równoczesne niszczenie chwastów i dostarczanie im
składników pokarmowych.
Własne testy
 odzież ochronna (ochrona oczu, skóry),
 użycie dużej zlewki lub naczynia szklanego (słoju) o
pojemności około 2 litry,
 użycie tej samej wody, która będzie wykorzystana do
wykonania zabiegu,
 obliczenie ilości poszczególnych preparatów w oparciu o
zalecaną dawkę na hektar,
 zachowanie zbliżonej temperatury cieczy użytkowej,
Warunki mieszania agrochemikaliów
 Prawidłowe ustalenie terminu stosowania
(optymalny dla chorób i szkodników),
 Sporządzenie cieczy przed wykonaniem
zabiegu,
 Właściwa kolejność dodawania
poszczególnych składników mieszanin,
 Dokładność i powolność procesu mieszania,
 Znajomość parametrów wody (pH, temperatura),
 Odpowiednia temperatura zewnętrzna i wilgotność
powietrza,
 Konieczność dysponowania nowoczesnym sprzętem.
Czego nie wolno mieszać…
Herbicydy
Sulfonylomocznikowe
(Granstar SX 50 SG, Grodyl 75 WG,
Glean 75 WG)
Herbicydy zawierające
MCPA
+
Insektycydy
fosforoorganiczne
+
Herbicydy zawierające
Fenoksaprop
(Chwastox 500 SL, Chwastox 750 SL,
Dicoherb 750 SL)
Herbicydy zawierające
sól dimetyloaminową
(2,4 D Aminopieliki, Chwastoxy)
(Owadofos Extra 480 EC, Rook 480
EC, Pyrinex 250 CS)
(Puma Universal 069 EW)
+
Nawóz zawierający
siarczan miedzi
Jak zbudowany jest ś.o.r?
 Substancja biologicznie czynna
 Nośniki
– Talk lub kaolin w preparatach w postaci proszków
– Oleje w preparatach w formie emulsji
– Rozpuszczalniki w preparatach stosowanych w formie
roztworów
 Aktywator (zwiększa rozpuszczalność s.cz.)
 Stabilizator (przedłuża czas utrzymywania się ś.o.r.
na pow. rośliny)
 Zwilżacz (ułatwia równomierne pokrycie powierzchni rośliny)
Ważniejsze symbole stosowane w nazwach środków
ochrony roślin
Znaczenie symbolu
DS
Proszek do bezpośredniego stosowania na nasiona (sucha zaprawa)
EC
Płynna, jednorodna forma użytkowa do stosowania jako emulsja po rozcieńczeniu wodą
EO
Płynna, niejednorodna forma użytkowa utworzona z substancji biologicznie czynnej znajdującej się w roztworze wodnym i zemulgowanej wodzie
ES
Trwała emulsja do stosowania bezpośredniego na nasiona lub po rozcieńczeniu
EW
Płynna, niejednorodna forma użytkowa utworzona z substancji biologicznie czynnej rozpuszczonej w rozpuszczalniku organicznym i zemulgowanej wodzie
GF
Jednorodna forma użytkowa w postaci żelu do stosowania bezpośrednio na nasiona
GL
Forma użytkowa w formie żelu do stosowania jako emulsja po rozcieńczeniu wodą
LS
Roztwór do stosowania bezpośrednio na nasiona lub po rozcieńczeniu wodą, ciecz może zawierać cząstki nierozpuszczalne w wodzie
SC
Trwała zawiesina rozdrobnionych cząstek substancji biologicznie czynnej, która może zawierać inne rozpuszczone składniki, przeznaczona do bezpośredniego
stosowania
SE
Płynna, niejednorodna forma użytkowa zawierająca substancje biologicznie czynne w postaci mieszaniny rozdrobnionych cząstek stałych i małych kropli cieczy
organicznej zawieszonych w formie wodnej do stosowania po rozcieńczeniu wodą
SL
Płynna, jednorodna forma użytkowa do stosowania jako roztwór substancji biologicznie czynnej po rozcieńczeniu wodą
WG
Forma użytkowa składająca się granul do stosowania po ich wymieszaniu z wodą
WP
Forma użytkowa w postaci proszku do stosowania jako zawiesina po jej wymieszaniu w wodzie
WS
Proszek do sporządzania zawiesiny o wysokim stężeniu formie papki, służący do zaprawiania nasion
XX
Wszystkie formy użytkowe niemające dotychczas oznaczeń kodowych
Kolejność tworzenia mieszanin zbiornikowych
 Napełnienie woda zbiornika
opryskiwacza do 50-70% jego objętości
mieszanie
 Dodanie środków poprawiających
właściwości wody.
mieszanie
 Dodanie nawozów mineralnych - makro
mieszanie
 Dodanie nawozów mikroelementowych
mieszanie
Kolejność tworzenia mieszanin zbiornikowych cd.
 Dodanie środków ochrony roślin w formie proszków lub
granul do sporządzania zawiesiny (formy WP, WG).
mieszanie
 Dodanie środków ochrony roślin w formie koncentratu
do sporządzania stężonej zawiesiny (forma SC).
mieszanie
 Dodanie środków ochrony roślin w formie koncentratów
do emulgowania (formy EC, EG, EW, SE).
mieszanie
 Dodanie środków ochrony roślin w formie koncentratów
do sporządzania roztworów (formy SL, SP, SG, OD).
mieszanie
 Dodanie wody prawie do pełnej objętości zbiornika
mieszanie
opryskiwacza.
Kolejność tworzecnia mieszanin zbiornikowych
 kolejność dodawania składników,
jeśli etykieta o tym nie mówi to:
L.p.
1
2
3
Rodzaj formy użytkowej
Zawiesiny
Emulsje
Roztwory
Symbol
WP, WG, SC
EC, EG, EW, SE
SL, SP, SG, OD
 wymieszanie i obserwacja przez 15-30 minut (osad,
kłaczki, rozwarstwienia, niejednorodność, olej,
przejaśnienia
 Najlepiej łączyć środki o tych samych formulacjach!
Zasady łączenie




Nie mieszać więcej niż 2 preparatów
Nie mieszać proszków i granulatów z proszkami
Wykonać próbę mieszanin w naczyniu do 2 godz.
Mieszaninę zużyć do 3 godz. od mieszania
Przykłady wizualne błędnych rozwiązań
Przykłady wizualne błędnych rozwiązań
Przykłady wizualne błędnych rozwiązań
Przykłady wizualne błędnych rozwiązań
STOSOWANIE AGROCHEMIKALIÓW W PSZENICY OZIMEJ
Metoda:
Faza rozwojowa rośliny
tradycyjna
łączna
krzewienie
 1 zabieg herbicydowy
 dokarmianie dolistne
 Zabieg fungicydowy T0/T1
 1 zabieg: herbicyd + nawóz +
fungicyd
do dojrzałości mlecznej
(pomijając okres kwitnienia
roślin)
 1 zabieg fungicydowy
 1 zabieg insektycydowy (mszyce) –
dokarmianie dolistne
 1 zabieg: fungicyd + insektycyd +
nawóz
Całkowity koszt ochrony:

metoda tradycyjna
450 zł/ha

metoda łączna
320 zł/ha
STOSOWANIE AGROCHEMIKALIÓW W RZEPAKU
Metoda:
Faza rozwojowa rośliny
tradycyjna
łączna
wiosna po rozpoczęciu
wegetacji
 1 zabieg insektycydowy
 1 zabieg herbicydowy
 dokarmianie dolistne
 1 zabieg: insektycyd + herbicyd +
nawóz
od zwartego do luźnego
kwiatostanu
 1 zabieg insektycydowy
 dokarmianie dolistne
 1 zabieg: insektycyd + nawóz
Całkowity koszt ochrony:

metoda tradycyjna
378 zł/ha

metoda łączna
246 zł/ha
Praktyczne przykłady…
Izoproturon
Nie stosować w roślinach, które bezpośrednio
przed planowanym zabiegiem były lub po zabiegu
będą nawożone saletrzakiem lub saletrą wapniową
Glifosat
Jest zalecany z siarczanem amonowym jako adiuwant.
Można sądzić, ze taki dodatek może być stosowany do całej
grupy inhibitorów syntezy aminokwasów
Praktyczne przykłady…
Karfentrazon etylu
Wiele przykładów z praktyki świadczy o poparzeniu
zbóż w przypadku stosowania tej s.cz. z jakimikolwiek
nawozami. Podobna wrażliwość wykazują inne s.cz.
z grupy destruktorów błon komórkowych
(środki parzące)
Chlopyralid
W etykiecie herbicydu Cliophar 300 SL zamieszczono
uwagę by preparatu nie stosować w mieszaninach
z nawozami
Herbicydy sulfonylomocznikowe (metsulfuron metylu,
Tifensulfuron metylu, tribenuron metylu)
 tych herbicydów nie wolno stosować z nawozami dolistnymi
Praktyczne przykłady…
Temperatura cieczy użytkowej
W przypadku stosowania makroelementów bazową ciecz
użytkową należy przygotować dzień przed opryskiwaniem
Kolejność mieszania herbicydów z nawozami
a/ sporządzić roztwór mocznika (odczekać aż uzyska
temperaturę otoczenia),
b/ dodać roztwór nawozów mikroelementowych,
c/ dodać środki ochrony roślin (jeżeli są graminicydy dodać
je jako ostatnie),
d/ dodać adiuwanty,
e/ uzupełnić wodą do pełnej objętości zbiornika
Praktyczne przykłady…
Dragon 450 WG jest pierwszym od kilkudziesięciu lat
(Chwastox + Calixin) oficjalnie zarejestrowanym herbicydem
z możliwością łącznego stosowania z fungicydem
Dragon 450 WG 33,3 g + Atlas 500 SC 0,2 l
Zalecenie dotyczy równoczesnego zwalczania chwastów
dwuliściennych oraz mączniaka prawdziwego zbóż
w pszenicy ozimej
Praktyczne przykłady…
Tifensulfuron metylowy
(Harmony, Refine)
+
Metsulfuron metylowy
Finish SX 40 SG, Chenkar
750 WG, Herkules 75 WG,
Toto 75 WG, Titus 75 WG
Tribenuron metylowy
Aneks, Rubin, Calibre,
Pragma, Granstar Ultra,
Picaro – wszystkie SX 50 SG
Praktyczne przykłady…zabiegi nalistne
nikosulfuron
(Accent 75 WG)
+
rimsulfuron
(Titus 25 WG)
=
Hector 53,6 WG
Efekt synergiczny: dodatkowa wrażliwość
na chabry
Praktyczne przykłady…
nikosulfuron
(Accent 75 WG)
+
rimsulfuron
(Titus 25 WG)
=
Hector 53,6 WG
+
dikamba
Efekt synergiczny:
skuteczne zwalczanie komosy i żółtlicy
Środki ochrony roślin zarejestrowane w Polsce
wg liczby substancji czynnych w formulacjach handlowych
Grupy
środków
ochrony
roślin
Liczba substancji czynnych
w handlowej formulacji ś.o.r.
Razem
1
2
3
4
Herbicydy
551
192
43
1
787
Fungicydy
358
233
22
0
613
Insektycydy
241
18
0
0
259
Moluskocydy
30
0
0
0
30
Akarycydy
22
0
0
0
22
1202
443
65
1
1711
Razem
WNIOSKI, UWAGI KOŃCOWE
 Zalety łącznego stosowania powodują duże zainteresowanie
 Poprawne stosowanie pozwala na uzyskanie korzyści
organizacyjnych i finansowych
 Wymagane jest przestrzeganie podstawowych zasad łączenia
 Duża ostrożność wskazana szczególnie w przypadku
nowoczesnych form użytkowych i użycia w nich wielu
komponentów (sejfnery, synergetyki, stabilizatory itp.)
 Konieczne zachowanie warunków bezpieczeństwa
 Stosowanie się do zasad Dobrej Praktyki Ochrony Roślin i
Integrowanej Ochrony Roślin.
Nauka dla praktyki
Duża rola doradztwa w przekazie wiedzy…
 Konieczna wymiana doświadczeń w zakresie mieszania środków ochrony roślin
,
 Potrzeba przetestowania mieszanin w środowisku polowym na dużym areale up
rawy w różnych warunkach atmosferycznych!!
 Potrzeba całościowego podejścia do zagadnienia mieszanin zbiornikowych,
 Konieczna znajomość zwalczanych agrofagów,
 Czytelnictwo artykułów popularno-naukowych i naukowo-wdrożeniowych.
[nię będę mieszał środków chemicznych, chyba że wiem czym dokładnie są]
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ