ŚWIADCZENIA Z UBEZPIECZENIA WYPADKOWEGO mgr Małgorzata Grześków UBEZPIECZENIE WYPADKOWE – PODSTAWA PRAWNA ustawa z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 167, poz. 1322 z późn. zm.) tzw. ustawa wypadkowa ZAKRES PODMIOTOWY UBEZPIECZENIA WYPADKOWEGO (ART. 12 USTAWY SYSTEMOWEJ) Obowiązkowo ubezpieczeniu wypadkowemu podlegają osoby podlegające ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowemu. Nie podlegają ubezpieczeniu wypadkowemu: bezrobotni pobierający zasiłek dla bezrobotnych lub świadczenie integracyjne, posłowie do Parlamentu Europejskiego, o których mowa w art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 30 lipca 2004r. o uposażeniu posłów do Parlamentu Europejskiego wybranych w Rzeczypospolitej Polskiej, osoby wykonujące pracę nakładczą, żołnierze niezawodowi pełniący czynną służbę, osoby przebywające na urlopach wychowawczych, osoby pobierające zasiłek macierzyński albo zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego, osoby pobierające świadczenie socjalne wypłacane w okresie urlopu oraz osoby pobierające zasiłek socjalny wypłacany na czas przekwalifikowania zawodowego i poszukiwania nowego zatrudnienia, a także osoby pobierające wynagrodzenie przysługujące w okresie korzystania ze świadczenia górniczego albo w okresie korzystania ze stypendium na przekwalifikowanie, osoby pobierające świadczenie szkoleniowe wypłacane po ustaniu zatrudnienia, osoby podlegające dobrowolnie ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym na podstawie art. 7 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, osoby sprawujące osobistą opiekę nad dzieckiem. Brak dobrowolnego ubezpieczenia wypadkowego!!! Ryzyka ubezpieczenia wypadkowego 1. wypadek przy pracy, 2. wypadek zrównany z wypadkiem przy pracy, 3. choroba zawodowa. DEFINICJA CHOROBY ZAWODOWEJ Zgodnie z przepisem art. 2351 k.p. za chorobę zawodową uważa się chorobę, wymienioną w wykazie chorób zawodowych, jeżeli w wyniku oceny warunków pracy można stwierdzić bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem, że została ona spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy albo w związku ze sposobem wykonywania pracy, zwanych "narażeniem zawodowym". Załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 3 lipca 2009 roku w sprawie chorób zawodowych zawiera wykaz chorób zawodowych (Tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1367) Zgodnie z tym wykazem chorobami zawodowymi są m.in.: zatrucia ostre albo przewlekłe lub ich następstwa wywołane przez substancje chemiczne, gorączka metaliczna, pylice płuc… Zgodnie z przepisem art. 2352 k.p. rozpoznanie choroby zawodowej u pracownika lub byłego pracownika może nastąpić: w okresie jego zatrudnienia w narażeniu zawodowym albo po zakończeniu pracy w takim narażeniu, pod warunkiem wystąpienia udokumentowanych objawów chorobowych w okresie ustalonym w wykazie chorób zawodowych. Z TYTUŁU CHOROBY WYPADKU PRZY PRACY LUB ZAWODOWEJ PRZYSŁUGUJĄ NASTĘPUJĄCE ŚWIADCZENIA zasiłek chorobowy, świadczenie rehabilitacyjne, zasiłek wyrównawczy, jednorazowe odszkodowanie, renta z tytułu niezdolności do pracy, w tym renta szkoleniowa, renta rodzinna, dodatek pielęgnacyjny, dodatek do renty rodzinnej - dla sieroty zupełnej, ŚWIADCZENIA Z UBEZPIECZENIA WYPADKOWEGO NIE PRZYSŁUGUJĄ: osobie poszkodowanej w wypadku, jeżeli wyłączną przyczyną wypadku było udowodnione naruszenie przez nią przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia, spowodowane przez niego umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa (art. 21 ust. 1 ustawy wypadkowej) osobie, która była nietrzeźwa lub znajdowała się pod wpływem środków odurzających lub substancji psychotropowych, przez co przyczyniła się w znacznym stopniu do spowodowania wypadku (art. 21 ust. 2 ustawy wypadkowej) Regulacja ta nie dotyczy członków rodziny ubezpieczonego, którzy w takich przypadkach zachowują prawo do świadczeń określonych w ustawie wypadkowej! ZASIŁEK CHOROBOWY przysługuje ubezpieczonemu, którego niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową pracownik za czas niezdolności do pracy wskutek wypadku przy pracy nie zachowuje prawa do wynagrodzenia, o którym mowa w art. 92 K. p. od pierwszego dnia niezdolności do pracy w opisywanej sytuacji przysługuje zasiłek chorobowy z ubezpieczenia wypadkowego ŚWIADCZENIE REHABILITACYJNE dla ubezpieczonego, który po wyczerpaniu zasiłku chorobowego jest nadal niezdolny do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja rokują odzyskaniem zdolności do pracy ZASIŁEK WYRÓWNAWCZY (ART. 6 UST. 1 PKT 3 USTAWY WYPADKOWEJ) przysługuje tylko ubezpieczonemu będącemu pracownikiem, którego wynagrodzenie uległo obniżeniu wskutek stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. JEDNORAZOWE ODSZKODOWANIE (ART. 11 DO ART. 16 USTAWY WYPADKOWEJ) Przysługuje ubezpieczonemu, który wskutek wypadku przy pracy doznał stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. Uszczerbek stały, to także naruszenie sprawności organizmu, które powoduje upośledzenie czynności nierokujące poprawy. Uszczerbek długotrwały to takie naruszenie sprawności organizmu, które trwa przez okres przekraczający 6 miesięcy i może ulec poprawie. WYSOKOŚĆ JEDNORAZOWEGO ODSZKODOWANIA 1.04.2014 r. - 31.03.2015 r. 730 zł za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu 12.775 zł z tytułu orzeczenia całkowitej niezdolności do pracy oraz niezdolności do samodzielnej egzystencji ubezpieczonego 65.701 zł gdy do jednorazowego odszkodowania uprawniony jest małżonek lub dziecko zmarłego ubezpieczonego lub rencisty RENTA Z TYTUŁU NIEZDOLNOŚCI DO PRACY przysługuje ubezpieczonemu, który stał się niezdolny do pracy wskutek wypadku przy pracy pracownikowi, który uległ wypadkowi może przysługiwać renta z tytułu niezdolności do pracy okresowa lub stała WARUNKI NABYCIA PRAWA DO RENTY zajście wypadku w czasie trwania ubezpieczenia BRAK konieczności spełnienia warunku posiadania długości stażu ubezpieczeniowego WYSOKOŚĆ RENTY WYPADKOWEJ Renty z ubezpieczenia wypadkowego nie mogą być niższe niż 120% kwoty najniższej odpowiedniej renty ustalonej i podwyższonej zgodnie z ustawą emerytalną. Renta z tytułu niezdolności do pracy i renta szkoleniowa z ubezpieczenia wypadkowego nie może być niższa niż: 80% podstawy jej wymiaru - dla osoby całkowicie niezdolnej do pracy, 60% podstawy jej wymiaru - dla osoby częściowo niezdolnej do pracy. RENTA SZKOLENIOWA Przysługuje ubezpieczonemu, gdy na podstawie przeprowadzonego badania lekarskiego, zostanie stwierdzone, że osoba jest: niezdolność do pracy, a przekwalifikowanie zawodowe jest celowe, OKRES POBIERANIA RENTY SZKOLENIOWEJ renta przyznawana jest na okres 6 miesięcy istnieje jednak możliwość przedłużenia tego okresu na czas niezbędny do przekwalifikowania zawodowego maksymalnie do 30 miesięcy WYSOKOŚĆ RENTY SZKOLENIOWEJ wysokość renty szkoleniowej w związku z wypadkiem przy pracy wynosi 100 % podstawy wymiaru, nie mniej niż 120 % renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. gdy wskaźnik podstawy wymiaru jest wyższy niż 250 %- renta szkoleniowa wynosi 75 % podstawy wymiaru RENTA RODZINNA Renta rodzinna z ubezpieczenia wypadkowego przysługuje uprawnionym członkom rodziny: ubezpieczonego, który zmarł wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, w razie śmierci wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej rencisty uprawnionego do renty z tytułu niezdolności do pracy. (art. 6 ust. 1 pkt 8 ustawy wypadkowej) CECHY RENTY RODZINNEJ chroni ryzyko utraty żywiciela (przysługuje osobom, które miały prawo do pozostawania na jego utrzymaniu) przesłanka = związek przyczynowy między zdarzeniem będącym wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową a śmiercią ubezpieczonego (art. 17 ust. 5-7 ustawy wypadkowej), charakter wtórny w stosunku do prawa do emerytury lub renty zmarłego, DODATKI DO RENTY WYPADKOWEJ dodatek dla sieroty zupełnej dodatek pielęgnacyjny DODATEK DLA SIEROTY ZUPEŁNEJ (19 ust.1 ustawy wypadkowej) uprawniona jest sierota zupełna pobierająca rentę rodzinną z ubezpieczenia wypadkowego (charakter akcesoryjny) sierota zupełna = nie żyją oboje rodzice dziecka albo gdy jedno z nich nie żyje, a drugie nie jest znane DODATEK PIELĘGNACYJNY (19 ust. 2 ustawy wypadkowej) przysługuje osobie: pobierającej rentę wypadkową z tytułu niezdolności do pracy lub rentę wypadkową rodzinną, rentę wypadkową w zbiegu z emeryturą FUS lub uposażeniem, jeżeli osoba ta została uznana za całkowicie niezdolną do pracy oraz do samodzielnej egzystencji albo ukończyła 75 lat życia