•Grecki politeizm •Judaizm •Chrześcijaństwo •Islam Zeus-najważniejszy z bóstw olimpijskich-władca całej ziemi. Hera-żona Zeusa, opiekunka małżeństw Hades-władca podziemi Posejdon-brat Hadesa i Zeusa, władca mórz Afrodyta-bogini miłości i piękności, narodzona z morskiej piany Atena-córka Zeusa, bogini wojny i mądrości, opiekunka sztuki i rzemiosła, patronka Aten Apollo-bóg światła słonecznego, muzyki, porządku, słynny z niezwykłej urody Herakles-słynący z odwagi i siły, uwolnił Prometeusza, Achilles-heros, został zanurzony w rzece Styks, jego słabym punktem była pięta, Hefajstos- mąż Afrodyty, bóg kowali i rzemieślników, wykuwał pioruny dla Zeusa - Inaczej: Jedynobóstwo Religia politeistyczna Politeizm- to wiara w wielu bogów. Bogowie greccy byli nieśmiertelni, tym różnili się od ludzi. Pili nektar i spożywali ambrozję, którą jedli podczas uczt na Olimpie. Greccy bogowie nie mieli końca, ale mieli początek. Wierzyli, że zanim powstał świat istniała wielka pustka, otchłań zwana chaosem, z którego wyłonili się : Ziemia i Niebo. To właśnie oni dali życie innym bóstwom. Zeus i inni bogowie Olimpu zdobywali panowanie nad światem, po strasznych wojnach z innymi bóstwami. Mit-wymyślona opowieść o bogach. Próbuje wyjaśnić naturę i przeznaczenie człowieka oraz świata. Historia Prometeusza: Przyjazny ludziom bóg wykradł dla nich ogień z Olimpu. Kradzież tak rozgniewała Zeusa, że za karę kazał przykuć go do skały Kaukazu. Codziennie przylatywał orzeł i rozszarpywał bogowi wątrobę, która cały czas odrastała. Na szczęście Herakles przechodząc obok góry uwolnił Prometeusza, zabił orła i rozkuł kajdany, którymi związany był bóg. Starożytni Grecy nie wierzyli ani w diabła, ani w grzech. Ich religia polegała na tym, że do nieba trafiali tylko dobrzy ludzie. Dużo śmiertelników czekał jednak smutny los. Ponury starzec Charon przewoził dusze ziemskich ludzi przez rzekę Styks do Hadesu-podziemnego królestwa należącego do boga Hadesa. Później trafiały do krainy cieni, po której snuły się bez celu przez całą wieczność. W greckiej religii nie istniały grzechy, dlatego nie było też za nie żadnych kar. Jednak jeżeli ktoś obraził boga to od razu został ukarany( np. Syzyf, który musiał wtaczać głaz na stromą górę, a jak już był prawie u celu skała wyślizgiwała mu się z rąk i toczyła się w dół. STYKS HADES i CERBER SYZYF Hellenowie byli ludźmi bardzo przesądnymi. W każdej ważnej dla siebie sprawie zasięgali porady wyroczni. Największą sławą cieszyła się wyrocznia Apollina w Delfach. Odurzona kapłanka, zwana Pytią, wyrzucała z siebie nieskładne słowa, które uważano za natchnione przez boga. Kapłani układali z nich potem wierszowane, bardzo niejasne pouczenia. RELIGIA MONOTEISTYCZNA Żydzi, czyli Izraelici, wierzyli w Boga Jahwe: „Jestem, który jestem”, który nie miał początku ani końca. Ten Bóg jest święty i bezcielesny. Stworzył świat z niczego i powołał do życia człowieka. Okazuje ludziom litość i miłosierdzie, ale żąda dla siebie wyłączności w ludzkim sercu. Wiarę w jednego Boga nazywamy monoteizmem lub jedynobóstwem albo religią monoteistyczną. Początki religii żydowskiej, czyli judaizm, opisuje święta księga Żydów i chrześcijan-Biblia. Patriarcha Abraham otrzymał od Boga nakaz opuszczenia okolic miasta Ur nad Eufradem i powędrowania na zachód. Abraham nie wahał się i od razu wyruszył ze swoim plemieniem ku Ziemi Obiecanej mu przez Stwórcę. Były to tereny nazwane później Palestyną. Potomkowie Abrahama opuścili tą ziemię, gdy nawiedziła ją susza i schronili się w bogatym Egipcie. Po pewnym czasie zaczęto ich tam okrutnie prześladować. Bóg objawił się Mojżeszowi i kazał mu wyprowadzić Żydów z Egiptu. Wtedy Morze Czerwone rozstąpiło się przed Izraelitami, żeby mogli przejść po jego dnie, a pochłonęło wojska egipskie. Jak mówi Biblia, Bóg ponownie ukazał się Mojżeszowi na Górze Synaj. Wśród grzmotów i błyskawic ustanowił Dekalog(10 przykazań Bożych) i zawarł z Izrealitami przymierze. Na jego mocy potomkowie Abrahama stali się Narodem Wybranym Jahwe. Świętą księgą była Biblia( po grecku ,,księga’’. Biblia dzieliła się na: Księgi historyczne-zawierające opis świata i człowieka, Księgi dydaktyczne-pouczenia, jak żyć , aby się podobać Bogu, Księgi prorockie-ukazujące życie i działalność proroków Pierwszym pięciu księgom Żydzi dali nazwę Tora , czyli Prawo . Mistrzami rozwiązań przepisów prawa byli faryzeusze- członkowie jednego z religijnopolitycznych stronnictw żydowskich. Talmund- druga święta księga obok Biblii. Dzisiejsi wyznawcy judaizmu żyją głównie w Izraelu, Stanach Zjednoczonych, Rosji, Francji i Anglii i wciąż czekają na Mesjasza, który nada pokój całemu światu. Pobożny Żyd powinien: Modlić się trzy razy dziennie Pościć Odpoczywać w szabat Jeść koszerne pokarmy Studiować pisma religijne Obowiązują go też biblijne zasady sprawiedliwości i miłości bliźniego: Troska o ludzi słabych Miłosierdzie Dążenie do pokoju Wierzy w nieśmiertelność duszy: Nagrodą za przestrzeganie Prawa jest raj, w którym sprawiedliwi ,,radują się blaskiem Bożej Obecności” Jezus Chrystus- założyciel chrześcijaństwa, urodzony w Palestynie około 6 roku p.n.e. Pochodził z żydowskiej rodziny. Od dziecka brał udział w praktykach religijnych Izraelitów. Kiedy Jezus ukończył 30 lat zaczął być nauczycielem, który zgromadził wokół siebie grupę uczniów i głosił swą naukę. Chrystus twierdził, że jest Synem Bożym oraz Mesjaszem obiecanym przez Boga ( po grecku ,, Chrystusie”) Popadł on w konflikt z Francuzami , dlatego też Chrystus został skazany na ukrzyżowanie( dn. ok.7.04.30 r.). Uczniowie Jezusa nadal wierzyli, że on zmartwychwstanie i byli gotowi oddać życie za to przekonanie. ◦ Chrześcijanie uważają, że początek istnienia Kościoła to zesłanie Ducha Świętego na apostołów. Kiedy otrzymali od niego dary, zaczęli głosić naukę o Bogu, który stał się człowiekiem, został ukrzyżowany i zmartwychwstał. Pierwsi chrześcijanie spotykali się początkowo w synagogach. ◦ Chociaż w Imperium Rzymskim panowała tolerancja religijna, wyznawców Chrystusa szybko zaczęto prześladować. Powodem tego było nie uznawanie kultu cesarzy i nie brali udziału w nabożeństwach ku czci rzymskich bogów. W 313 roku cesarz Konstantym Wielki wydał edykt mediolański, w którym zezwolił na swobodne wyznawanie chrześcijaństwa. W 381 roku cesarz Teodozjusz Wielki ogłosił chrześcijaństwo religią panującą w Imperium Rzymskim. Od II wieku Kościół zaczęto nazywać katolickim, czyli powszechnym. Podstawowe prawdy wiarydogmaty- zostały ustalone w IV wieku. Katolicyzm to religia monoteistyczna. Kościół katolicki uznał Biblię żydowską za świętą księgę i nazwał ją Starym Testamentem. Dołączył do niej księgi Nowego Testamentu, to znaczy pisma chrześcijan z I wieku n.e. W średniowieczu, kościół odgrywał ważną rolę polityczną i kulturalną. Wschodni chrześcijański i zachodni bardzo się różniły, m.in. tym, że na wschodzie wciąż istniało cesarstwo rzymskie i rozwijała się kultura, zaś na Zachodzie kościół nie mógł się dźwignąć z upadku. Głową kościoła wschodniego był patriarcha Konstantynopola, zachodniegopapież. Ten oto spór o pierwszeństwo był główną przyczyną konfliktu. Kościół wschodni nazwał się prawosławnym ( wiernym zasadom religii i uzależnił się od Rzymu). Na przełomie XV i XVI wieku niżsi duchowni byli słabo wykształceni, a wyżsi oddawali się ucztom, polowaniom, kupowaniem godności kościelnych, a także łamaniem celibatu. W 1517 roku niemiecki zakonnik- Marcin Luter zbuntował się przeciwko sprzedaży odpustów. To właśnie jego bunt zapoczątkował reformację, która spowodowała rozłam w kościele katolickim i powstanie kościołów protestanckich. Luter dał początek Kościołowi luterańskiemu i uważał, że do zbawienia wystarczy tylko łaska Boża. W XV i XVI wieku przez Europę przetoczyły się wojny między katolikami, a zwolennikami reformacji. Prorok Mahomet Najważniejszym miastem Półwyspu Arabskiego była Mekka, ponieważ znajdowała się tam świątynia o nazwie Al-Kaba, w której przechowywano największą świętość ArabówCzarny Kamień. W Mekce około 570 roku narodził się Mahomet. Kiedy dorósł, będąc kupcem odbywał dalekie podróże handlowe, podczas których zetknął się z wyznawcami judaizmu i chrześcijanami. Arabska legenda głosi, że gdy Mahomet miał 40 lat, ukazał mu się archanioł Gabriel. Oznajmił on Mahometowi, że Bóg, Allach, wybrał go na proroka, który ogłosił światu prawdziwa religię. Tę nową wiarę prorok nazwał islamem, co po arabsku znaczyło ,,poddanie się woli Boga”. Doznawszy objawienia, Mahomet zaczął nauczać o Allachu. Bogaci powinni wspierać ubogich- głosił- a każdy człowiek winien jest współczucie cierpiącym. Muzułmanin miał wypełniać pięć obowiązków, nazwanymi filarami islamu: Publicznie głosić wyznanie wiary Modlić się pięć razy dziennie Dawać jałmużnę Pościć codziennie przez jeden miesiąc w roku Raz w życiu odbyć pielgrzymkę do Mekki W 622 roku Mahomet przeniósł się do innego miasta- Medyny. To przeniesienie się ( po arabsku hidżra) muzułmanie uznali za początek nowej ery. Następcy proroka Mahometa zwani kalifami polecili spisać jego naukę. W ten już w VII w. Powstała święta księga muzułmanów- Koran. Przepisy religijne sprawiły, że państwo islamu stało się krajem teokratycznym, czyli takim, że przywódcy sprawowali władzę polityczną i religijną. Po śmierci Mahometa, Arabowie opanowali tereny ciągnące się od zachodnich Indii, aż po Hiszpanię. Islam podobnie jak chrześcijaństwo dzielił się na dużą ilość odłamów. Jednym z problemów islamu jest fundamentalizm. Fundamentaliści- to ludzie nie pozwalający na odstępstwo od pierwotnych zasad religii. Dzisiejsi islamscy fundamentaliści chcą zdobyć władzę w swych krajach. Nie cofają się przed stosowaniem metod terrorystycznych. Większość fundamentalistów pokornie oddają cześć Bogu miłosiernemu i sprawiedliwemu. Przygotowały: Barbara Siwicka i Agata Walenczak