Hierarchia aktów prawnych
advertisement
Hierarchia aktów prawnych Daria Winter 1C Konstytucja jest aktem prawnym, określanym także jako ustawa zasadnicza. Zazwyczaj jest najważniejszym dokumentem prawnym w państwie. W Polsce została ustanowiona 3 maja 1791 roku i była pierwszym tego typu dokumentem w Europie. Za pierwszą konstytucję na świecie uznaje się amerykańską, ustanowioną w roku 1787. Podczas gdy dowódcy stronnictwa hetmańskiego: Stanisław Szczęsny Potocki, Franciszek Ksawery Branicki oraz Seweryn Rzewuski wyjechali na wieś w okresie świąt Wielkanocnych, stronnictwa patriotyczne i dworskie wykorzystały moment. Czym się różni konstytucja od innych aktów? • nazwą – istnieje tylko jeden dokument prawny o takiej nazwie, • treścią – wskazuje podstawowe zasady ustroju państwa oraz najważniejsze organy państwowe i ich kompetencje; ustala również wolności, prawa i obowiązki obywateli, • sposobami uchwalania i zmian – jest przyjmowana i modyfikowana inaczej niż pozostałe akty; Konstytucję RP z 1791 r. uchwaliło Zgromadzenie Narodowe; następnie naród zatwierdził ją w referendum, • mocą prawną – zajmuje najwyższe miejsce w hierarchii aktów prawnych. Akt prawny o charakterze powszechnie obowiązującym, najczęściej obecnie uchwalany przez parlament (w niektórych państwach zatwierdzany później przez organ władzy wykonawczej). W porządkach prawnych różnych państw występują ustawy: zasadnicze (konstytucje), organiczne i zwykłe. Regulują najważniejsze kwestie związane z funkcjonowaniem społeczeństwa i państwa. Musi ich przestrzegać każdy, kto podlega polskim przepisom. Obowiązują na terenie całego kraju. Są stworzone na podstawie ogólnej kompetencji parlamentu do wydawania aktów prawnych, zatem nie wymagają uzyskiwania odrębnych upoważnień. Muszą zostać ogłoszone w Dzienniku ustaw RP. Ich ranga zależy od sposobu, w jaki zostały włączone do polskiego systemu prawnego: • ratyfikacja poprzez referendum ogólnokrajowe lub wyrażenie zgody w specjalnie uchwalonej ustawie powoduje, że przepisy zawarte w umowie mają rangę wyższą niż ustawy, • zatwierdzenie poprzez przedłużenie prezydentowi sprawia, że umowy mają niższą rangę ustawy. Mają charakter wykonawczy, czyli precyzują, który podmiot i w jaki sposób ma wprowadzać zmiany przewidziane w danym akcie prawnym. Mogą być wydawane tylko na podstawie upoważnień zawartych w ustawach. Celem takich zapisów jest dążenie do wyczerpującego uregulowania kwestii omawianych w ustawach. Są to akta prawne obowiązujące powszechnie na terenie organu, który go wydał. Wydawać je może: wojewoda, sejmik wojewódzki, rada powiatu, starosta, rada miasta, rada gminy i burmistrz. Akty prawa miejscowego mogą nosić nazwę uchwał np. „Uchwała Rady miasta w sprawie budżetu na rok…”. Rozróżniamy trzy rodzaje tego typu aktów: wykonawcze, ustrojowe i porządkujące Statuty Precyzują zadania, strukturę i sposób działania samorządu terytorialnego. Służą uregulowaniu spraw określonym w nowoutworzonym prawie państwowym. Aby je wydać, organ terytorialny musi mieć ustawowe upoważnienie. Są wydawane przez organ terytorialny dla zapewnienia bezpieczeństwa i porządku terytorialnego. Źródła: Arkadiusz Janicki; „W centrum uwagi”, wyd. Nowa Era, Warszawa 2011 Internet (www.wikipedia.org
