op*ata za pobór wód powierzchniowych

MARSZAŁEK
WOJEWÓDZTWA MAZOWIECKIEGO
ul. Jagiellońska 26, 03-719 Warszawa
Warszawa, 14 marca 2017 r
OS-ABC
DECYZJA NR 22/17/OŚ
Na podstawie art. 10 ust. 5 ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (j. t.
Dz. U. z 2016 r. poz. 1879, z późn. zm.) przedstawiam stanowisko w którym interpretację
przedstawioną przez Firmę X, dotyczącą naliczenia, w wysokości podstawowej, pomimo braku
pozwolenia wodnoprawnego w dniach od 1 stycznia 2016 r. do 24 kwietnia 2016 r., opłaty za
korzystanie ze środowiska z tytułu poboru wód powierzchniowych z rzeki Narew za rok 2016,
wynikającej z art. 273 ust. 1 pkt 3 ustawy z 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (j. t. Dz.
U. z 2016 r., poz. 672, z późn. zm.), uznaję za nieprawidłową.
UZASADNIENIE
Pismem z 9 lutego 2017 r. (data wpływu 15 lutego 2017 r.), Firma X, zwana dalej Stroną, złożyła
wniosek o interpretację przepisów w zakresie opłaty za korzystanie ze środowiska z tytułu poboru
wód powierzchniowych za 2016 rok.
Firma X. do wniosku załączyła dowód uiszczenia opłaty za udzielenie pisemnej interpretacji
przepisów w wysokości 40 zł oraz kopię informacji z Krajowego Rejestru Sądowego z dnia 8
lutego 2017 r.
We wniosku Spółka zwróciła się o interpretację przepisów Prawa ochrony środowiska w zakresie
naliczenia opłaty za korzystanie ze środowiska z tytułu poboru wód powierzchniowych z rzeki
Narew za rok 2016.
Jako stan faktyczny w sprawie, Strona wskazała posiadaną decyzję Marszałka Województwa
Mazowieckiego Nr X/16/PZ.Z znak: PZ-ABC z dnia 25 kwietnia 2016 r. udzielającą pozwolenia
wodnoprawnego na pobór wód powierzchniowych z rzeki Narew poprzez przepompownię EC “A”
w km 151 biegu rzeki, zlokalizowaną na działce o nr ew. 30035/23, gm. X, dla potrzeb
przemysłowych Firmy X. Jednocześnie Strona poinformowała, że „do dnia 31 grudnia 2015 r.
woda dla potrzeb przemysłowych Spółki była dostarczana przez podmiot trzeci na podstawie
umowy. W 2016 r. Spółka rozpoczęła pobór wód dla celów przemysłowych z rzeki Narew poprzez
przepompownię EC “A”. Pobór wód powierzchniowych wymaga uzyskania pozwolenia
wodnoprawnego”.
Strona przedstawiła swoje stanowisko: „Spółka wystąpiła o wydanie pozwolenia wodnoprawnego
pismem z dnia 2 listopada 2015 r., doręczonym organowi 5 listopada 2015 r. Do wniosku
dołączono wymagane ustawą z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne („PrWodne”)
załączniki/dokumenty tj.: (a) operat z załącznikami (2 egzemplarze w formie pisemnej i jeden
egzemplarz na nośniku CD); przy czym w operacie został przedstawiony także opis w języku
nietechnicznym, (b) dowód opłaty za wydanie pozwolenia wodnoprawnego w postaci wydruku
komputerowego, oraz (c) pełnomocnictwo. Organ potwierdził przyjęcie wniosku i sam wskazał, że
termin rozpatrzenia wniosku – w przypadku gdy wniosek jest kompletny – wynosi 2 miesiące.
Organ pouczył, że zgodnie z art. 11 ust. 9 UstSwobDzialGosp: „W przypadku nierozpatrzenia
złożonego wniosku w terminie, uznaje się, że wydane zostało rozstrzygnięcie zgodne z wnioskiem
przedsiębiorcy, chyba że przepisy ustaw odrębnych ze względu na nadrzędny interes publiczny
stanowią inaczej”. Po otrzymaniu wniosku, organ nie podjął czynności w sprawie przez kolejne
dwa miesiące, tj. do początku roku 2016 r. Dopiero pismem z dnia 13 stycznia 2016 r., powołując
się na art. 64 § 2 oraz 50 § 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania
administracyjnego („Kpa”), organ wezwał Spółkę do (a) uzupełnienia braków formalnych wniosku
pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia ( podstawa prawna art. 64 §2 Kpa) oraz (b)
do złożenia wyjaśnień (podstawa prawna art. 50 § 2 Kpa). Tutaj należy podkreślić, że w dacie
wezwania, Spółka powinna działać już w oparciu o pozwolenie wodnoprawne”.
Jednocześnie Strona uzasadniła nienaliczanie opłaty podwyższonej w dniach od 1 stycznia do 24
kwietnia
2016 r., wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego sygn. akt II GSK 1922/14 z dnia 20
października 2015 r. oraz dyrektywą 2006/123/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12
grudnia 2006 r.
Strona powołała się na wyrok NSA sygn. akt II GSK 1922/14 z 20 października 2015 r. cytując:
„Przepis art. 11 ust.9 u.s.d.g. ustanawia klauzulę generalną fikcji pozytywnego rozstrzygnięcia
wniosku przedsiębiorcy. Oznacza to, że w przypadku braku wyraźnego rozstrzygnięcia przez
organ sprawy w ściśle określonym terminie, przyjmuje się fikcję, że sprawa ta została załatwiona rozstrzygnięta zgodnie z wnioskiem i wywołuje skutki tożsame jak w sytuacji wydania
rozstrzygnięcia przez organ. Warunkiem przyjęcia tej fikcji jest ustalenie, że organ nie rozpatrzył
wniosku w terminie”.
Ponadto wskazano na przepisy „dyrektywy 2006/123/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia
12 grudnia 2006 r.: dotyczącej usług na rynku wewnętrznym. Celem Dyrektywy jest
przyspieszenie i uproszczenie procedur związanych z udzieleniem zezwoleń. Dyrektywa stanowi,
że wnioski o wydanie pozwoleń winny być rozpatrywane możliwie najszybciej, a w każdym razie w
rozsądnym terminie. który jest ustalony i podawany z wyprzedzeniem do wiadomości publicznej.
Termin przewidziany na rozpatrzenie wniosku zaczyna biec dopiero od momentu przedłożenia
całej dokumentacji. Ze względu na złożoność sprawy właściwe organy mogą jednokrotnie
przedłużyć termin rozpatrzenia sprawy o określony czas. (...) Dyrektywa zakłada przy tym, że w
przypadku gdy wniosek jest niekompletny, organ powinien poinformować wnioskodawcę
niezwłocznie o potrzebie przedłożenia dodatkowej dokumentacji, jak również o możliwym
przedłużeniu terminu do załatwiania sprawy. Spółka złożyła kompletny wniosek w sprawie. Bieg
terminu rozpatrzenia sprawy rozpoczął się z dniem złożenia wniosku przez Spółkę, tj. z dniem 5
listopada 2015 r.”
Odnosząc się do przedstawionego we wniosku stanu faktycznego sprawy, uznając interpretację
2
Spółki za nieprawidłową, przedstawiam stanowisko w kwestii stosowania przepisów ustawy z 27
kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (j.t. Dz. U. z 2016 r., poz. 672, z późn. zm.) zwanej
dalej „Poś”: Zgodnie art. 273 ust. 1 pkt. 3 Poś opłata za korzystanie ze środowiska jest ponoszona
za pobór wód. W myśl art. 284 ust. 1, art. 285 ust. 2 i art. 286 ust. 1 Poś, podmiot korzystający ze
środowiska samodzielnie nalicza i wnosi opłatę za korzystanie ze środowiska oraz składa
marszałkowi województwa „Wykaz zawierający zbiorcze zestawienie informacji o zakresie
korzystania ze środowiska oraz o wysokości należnych opłat” w terminie do 31 marca roku
następującego po roku, którego dotyczy. Zgodnie z art. 276 ust. 1 i art. 292 pkt 2 Poś podmiot
korzystający ze środowiska bez uzyskania wymaganego pozwolenia lub innej decyzji ponosi
opłatę podwyższoną o 500 % za pobór wód. W myśl art. 122 ust. 1 pkt 1 ustawy z 18 lipca 2001 r.
Prawo wodne (j.t. Dz. U. z 2015 r. poz. 469, z późn. zm.), zwanej dalej Prawem wodnym,
pozwolenie wodnoprawne jest wymagane na szczególne korzystanie z wód, w tym na pobór wód.
Dalej zgodnie z art. 140 ust. 2 pkt 1 Prawa wodnego, marszałek województwa wydaje pozwolenia
wodnoprawne m.in. jeżeli szczególne korzystanie z wód związane jest z przedsięwzięciem, o
którym mowa w art. 378 ust. 2a Poś tj. przedsięwzięciami mogącymi zawsze znacząco
oddziaływać na środowisko. Rodzaje przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na
środowisko określone zostały w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2010 r.
w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (j.t .Dz. U. z 2016 r.
poz. 71). Przedmiotowa instalacja do wytwarzania masy włóknistej z drewna lub innych
materiałów włóknistych oraz instalacja do wytwarzania papieru lub tektury, o zdolności
produkcyjnej nie mniejszej niż 200 t na dobę, w myśl § 2 ust. 1 pkt 19 i pkt 20 ww. rozporządzenia
zaliczana jest do przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko.
Spółka dysponuje decyzją Marszałka Województwa Mazowieckiego Nr X/16/PZ.Z znak: PZ-ABC z
25 kwietnia 2016 r., udzielającą pozwolenia wodnoprawnego na pobór wód powierzchniowych z
rzeki Narew poprzez przepompownie EC „A” w km 151 biegu rzeki, zlokalizowaną na działce o nr
ew. 30035/23, gm. X, dla potrzeb przemysłowych Firmy X.
Jak wynika z opisu prowadzonego postępowania w sprawie wydania pozwolenia wodnoprawnego:
 Strona wystąpiła z wnioskiem z dnia 2 listopada 2015 r. o wydanie tego pozwolenia (data
wpływu 5 listopada 2015 r.),
 do Wnioskodawcy wysłano potwierdzenie przyjęcia wniosku z 10 listopada 2015 r.,
informujące o terminie rozpatrzenia wniosku (w przypadku, gdy wniosek jest kompletny) – 2
miesiące, wraz z pouczeniem o przysługujących przedsiębiorcy środkach odwoławczych
oraz informacji o uprawnieniach wynikających z art. 11 ust. 9 ustawy z 2 lipca 2004 r. o
swobodzie działalności gospodarczej, w przypadku nierozpatrzenia złożonego wniosku w
terminie, uznaje się, że wydane zostało rozstrzygnięcie zgodne z wnioskiem przedsiębiorcy,
chyba że przepisy ustaw odrębnych ze względu na nadrzędny interes publiczny stanowią
inaczej,
 z uwagi na fakt, że wniosek był niekompletny wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia
pismem z dnia 13 stycznia 2016 r.,
3
 uzupełnienia w przedmiocie sprawy zostały złożone pismem z dnia 22 stycznia 2016 r.,
 pismem z dnia 15 lutego 2016 r. strony postępowania zostały powiadomione o wszczętym
postępowaniu,
 postanowieniem nr Y/16/PZ.W z 29 lutego 2016 r. Marszałek Województwa Mazowieckiego
nałożył na Wnioskodawcę obowiązek przedłożenia Regionalnemu Dyrektorowi Ochrony
Środowiska w Warszawie dokumentów zgodnie z art. 96 ust. 2 pkt 3 i ust. 3 ustawy z 3
października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale
społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko,
 postanowieniem z 1 marca 2016 r. Marszałek Województwa Mazowieckiego zawiesił
postępowanie administracyjne w celu rozstrzygnięcia zagadnienia wstępnego, tj.: orzeczenia
o braku potrzeby przeprowadzania oceny oddziaływania na środowisko ww. przedsięwzięcia
w zakresie oddziaływania na obszar Natura 2000 lub orzeczenia w sprawie uzgodnienia
warunków realizacji przedsięwzięcia w zakresie oddziaływania na ten obszar,
 pismem z 17 marca 2016 r. wnioskodawca przedłożył postanowienie Regionalnego
Dyrektora Ochrony Środowiska w Warszawie, odstępujące od obowiązku przeprowadzenia
oceny oddziaływania na obszar Natura 2000,
 30 marca 2016 r. organ podjął z urzędu postępowanie,
 pismem z 1 kwietnia 2016 r. strony postępowania zostały powiadomione o zebranym
materiale dowodowym i możliwości zapoznania się z nim,
 25 kwietnia 2016 r. wydano decyzję Nr X/16/PZ.W. znak : PZ-ABC.
Obowiązkiem Strony jest złożenie kompletnego wniosku o wydanie pozwolenia z „odpowiednim
wyprzedzeniem”. To „odpowiednie wyprzedzenie” zostało zdefiniowane w literaturze poprzez
przyjęcie tzw. „reguły 4 miesięcy”, według następującego wyliczenia: sprawa o wydanie
pozwolenia wodnoprawnego jest sprawą szczególnie skomplikowaną, a zatem stosownie do art.
35 kpa, organ I instancji ma na jej załatwienie 2 miesiące, strona ma 0,5 miesiąca na wniesienie
odwołania, organ II instancji ma 1 miesiąc na rozpatrzenie odwołania, co po doliczeniu 0,5
miesiąca na obieg korespondencji daje wynik 4 miesięcy. (W. Radecki, Kary pieniężne, s.65).
Z sentencji Uchwały siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego sygn. akt II OPS 2/11
z dnia 12 grudnia 2011 r. wynika, że: „w sprawie o wymierzenie opłaty podwyższonej za
korzystanie ze środowiska bez wymaganego pozwolenia lub innej decyzji, na podstawie art. 276
ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz.
150 ze zm.), przyczyna braku pozwolenia może mieć znaczenie, jeżeli podmiot korzystający ze
środowiska na podstawie wymaganego pozwolenia wystąpił o wydanie pozwolenia na kolejny
okres”.
Powyżej zacytowane rozstrzygnięcie wskazuje na różne przypadki korzystania ze środowiska bez
wymaganego pozwolenia. Dla przypadków korzystania ze środowiska bez wymaganego
pozwolenia, w sytuacji gdy dotychczasowe pozwolenie wygasło a następnego wnioskodawca nie
uzyskał w terminie z przyczyn leżących po stronie organu uprawnionego do wydawania pozwoleń,
dopuszczono badanie przyczyn nieposiadania wymaganego pozwolenia i nieobciążanie podmiotu
4
korzystającego ze środowiska ujemnymi konsekwencjami przewlekłego prowadzenia
postępowania administracyjnego, w postaci podwyższonych opłat za korzystanie ze środowiska.
W części uzasadnienia prawnego, NSA stwierdził dodatkowo również m.in., że: „Nie budzi
wątpliwości stosowanie przepisu art. 276 ust. 1 p.o.ś. w sytuacji drugiej, tzn. gdy podmiot
korzystający ze środowiska rozpoczyna działalność polegającą na korzystaniu ze środowiska bez
wymaganego pozwolenia. (…) Jest bowiem oczywiste, że podmiot korzystający ze środowiska,
który rozpoczyna eksploatację instalacji przed rozpoczęciem działalności, musi posiadać
wymagane pozwolenie na wprowadzenie do środowiska substancji lub energii w świetle art. 180 i
181 p.o.ś., które wydaje na jego wniosek właściwy organ ochrony środowiska. Przyczyny braku
pozwolenia u takiego podmiotu nie mogą usprawiedliwiać rozpoczęcia działalności, ponieważ
podmiot ten nie może korzystać z uprzywilejowanej sytuacji prawnej w zakresie ponoszenia opłat
za korzystanie ze środowiska. Dodatkowo przemawia za tym dyspozycja przepisu art. 317 ust. 3
p.o.ś., który stanowi, że odroczenie płatności może objąć opłaty podwyższone najwyżej w części,
w jakiej przewyższa ono kwotę opłaty, jaką ponosiłby podmiot korzystający ze środowiska w
przypadku, gdyby posiadał pozwolenie albo inną wymaganą decyzję”.
W związku z powyższym, biorąc pod uwagę stan faktyczny i prawny w niniejszej sprawie, tj.
wystąpienie z kompletnym wnioskiem o wydanie pozwolenia wodnoprawnego po dacie
rozpoczęcia poboru wody, Firma X winna naliczyć opłatę podwyższoną za pobór wód
powierzchniowych bez wymaganego pozwolenia wodnoprawnego w okresie od 1 stycznia 2016 r.
do 24 kwietnia 2016 r.
Z uwagi na powyższe zdecydowano jak w sentencji.
Powyższa interpretacja przepisów dotyczy przedstawionego przez Wnioskodawcę i
przytoczonego w treści decyzji stanu faktycznego i jest zgodna ze stanem prawnym
obowiązującym w dniu wydania powyższej interpretacji.
POUCZENIE
Od decyzji służy Stronie prawo wniesienia odwołania do Samorządowego Kolegium
Odwoławczego w Warszawie, ul. Kielecka 44, 02-530 Warszawa, za pośrednictwem Marszałka
Województwa Mazowieckiego w terminie 14 dni od dnia jej doręczenia.
5