Wspieranie starzenia się w dobrym zdrowiu

Wspieranie starzenia się
w dobrym zdrowiu
Wsparcie UE na rzecz polepszenia
życia starszych obywateli
W całej Europie wydłuża się długość życia. Zapewnienie osobom starszym spędzenia tych
dodatkowych lat życia aktywnie i w dobrym zdrowiu, przyniesie korzyści nie tylko tym osobom,
ale i społeczeństwu. Aby promować starzenie się w dobrym zdrowiu, projekty finansowane przez
UE pomagają ludziom pozostać zdrowymi i aktywnymi w miarę starzenia się oraz zapewniają, że
zakres ochrony zdrowia dostosowany jest do potrzeb rosnącej liczby osób starszych.
W całej Europie oczekiwana długość życia osób starszych wciąż
się wydłuża. Największe wyzwanie stanowi opóźnienie negatywnych wpływów starzenia się na stan zdrowia poprzez zachęcanie starszych osób do prowadzenia zdrowszego trybu życia
oraz umożliwienie im pozostania aktywnymi i czynnie uczestniczącymi w życiu społecznym.
Wiele schorzeń związanych z wiekiem wymaga długofalowego
leczenia. Należy usprawnić wykrywanie i leczenie chorób przewlekłych w ramach systemów ochrony zdrowia, co zmniejszy ich
wpływ na ludzkie życie.
Zintegrowane systemy ochrony zdrowia i pomocy społecznej dla
osób znajdujących się na późniejszym etapie życia muszą sprostać potrzebom słabszych pacjentów z wieloma problemami
zdrowotnymi.
Starzenie się w dobrym zdrowiu przynosi korzyści poszczególnym osobom oraz całemu społeczeństwu, zmniejszając
koszty ochrony zdrowia i umożliwiając ludziom zachowanie
aktywności zawodowej. Stwarza to również nowe możliwości
dla innowacji, które pomogą zaspokoić potrzeby w zakresie
zdrowia i dobrostanu coraz większej części społeczeństwa.
© Thinkstock
Starzenie się: wyzwania
i szanse
Agencja Wykonawcza
ds. Konsumentów,
Zdrowia, Rolnictwa
i Żywności
szacowana w Europie liczba osób 65+
do 2060 r., wzrost z 93 mln w 2013 r.
Jak sprostać wyzwaniu
starzenia się?
Ochrona zdrowia jest jednym z wielu sektorów, na które wpływa
wzrost liczby osób starszych. Zgodnie z zasadą „zdrowie we
wszystkich obszarach polityki” na kwestie zdrowotne wpływ
może mieć polityka innych sektorów. Z drugiej strony dobry
stan zdrowia osób starszych może przynieść korzyści gospodarcze, przyczyniając się do osiągnięcia celów strategii „Europa
2020” dotyczących inteligentnego i zrównoważonego wzrostu
sprzyjającego włączeniu społecznemu. Zależności te podkreślają znaczenie podejść międzysektorowych.
Od 2013 do 2016 r. liczba
Europejczyków po 80. roku życia
niemal się potroi
(z 27,3 mln do 62,4 mln)
Źródło: Dane Eurostat EUROPOP2013
Europejska strategia zdrowia „Razem na rzecz zdrowia: strategiczne podejście dla UE na lata 2008-2013” podkreślała
potrzebę promocji dobrego stanu zdrowia ludzi na wszystkich
etapach życia i w związku ze starzeniem się społeczeństwa.
Zostało to uwydatnione w konkluzjach Rady – Zdrowe starzenie
się w ciągu całego cyklu życia (2012/C 396/02). Ponadto zalecenia polityczne Przewodniczącego Junckera dla nowej Komisji
szczególnie podkreślały kluczowe wyzwanie związane ze
zmianą demograficzną w Europie.
2 | Wspieranie starzenia się w dobrym zdrowiu
Źródło: Dane Eurostat EUROPOP2013
Europejskie partnerstwo na rzecz innowacji sprzyjającej
aktywnemu starzeniu się w dobrym zdrowiu (EIP-AHA) to
kluczowa inicjatywa, w której bierze udział ponad 3000 zainteresowanych stron w ramach 500 projektów. Odzwierciedla
ona potencjał poprawy stanu zdrowia i dobrostanu obywateli
oraz zwiększenia wzrostu gospodarczego dzięki współpracy
sektorów prywatnych i publicznych celem wdrożenia innowacji
zogniskowanych na potrzebach starszych osób. Strategiczny
plan ich wprowadzania został przedstawiony w komunikacie
z 2012 r., COM(2012) 83. EIP-AHA zarówno wyróżnia rejony
o najwyższej efektywności działania poprzez wzajemny przegląd Ośrodków Referencyjnych jak i rozwija współpracę Grup
Działania zainteresowanych stron w zakresie kluczowych
obszarów, w tym stosowania leków, osłabienia, zapobiegania
upadkom, zintegrowanej opieki, interoperacyjności i środowiska
przyjaznego osobom starszym
.
W chwili urodzenia przeciętna
obywatelka UE ma przed sobą
61,9 roku zdrowego życia,
natomiast przeciętny obywatel
61,3 roku
Źródło: Eurostat (2012)
Drugi wspólnotowy program działań w dziedzinie zdrowia
stanowił ogromne wsparcie dla projektów promujących
starzenie się w dobrym zdrowiu. W ogłoszonym w 2014 r.
trzecim programie zmiany demograficzne uznano za wyzwanie
kluczowe.
© Thinkstock
148 milionów
Liczba partnerów: 8 z 3 państw: ES, IT, UK. Kwota dofinansowania UE: 3 148 796 €. Czas trwania: 36 miesięcy.
Osłabienie fizyczne jest głównym problemem osób starszych.
Celem projektu FrailClinic jest poprawa identyfikacji i traktowania
słabszych, starszych pacjentów w ramach systemów ochrony
zdrowia. Opracowywane i testowane są metody mające na celu
identyfikację słabszych pacjentów w placówkach klinicznych
wysokiego ryzyka (np. na oddziałach specjalistycznych, chirur-
Zintegrowana ochrona
zdrowia i pomoc
społeczna
w miastach
Tytuł projektu: Miejski Ośrodek Zdrowia 2.0 (UHC 2.0).
Liczba partnerów: 12 z 5 państw: EL, ES, HR, NL, UK.
Kwota dofinansowania UE: 1 358 977 €. Czas trwania:
36 miesięcy.
W ramach projektu UHCE opracowywany jest i wdrażany pilotażowy „miejski ośrodek zdrowia” zapewniający zintegrowaną
ochronę zdrowia i pomoc społeczną dla starszych osób zamieszkujących obszary miejskie.
Uczestnicy projektu pracujący w pięciu miastach na terenie UE
konsultują się ze starszymi osobami (oraz innymi zainteresowanymi
stronami, np. z członkami ich rodzin, pracownikami medycznymi
Większa niezależność
dla
pacjentów
Tytuł projektu: Program rozwoju skoordynowanej opieki
i wdrożenia telemedycyny (ACT).
Liczba partnerów: 14 z 6 państw: DE, EL, ES, IT, NL, UK.
Kwota dofinansowania UE: 1 596 384 €. Czas trwania:
32 miesiące.
Zarządzanie chorobami przewlekłymi u starszych osób stanowi
poważne i wciąż rosnące wyzwanie. Zachęcanie pacjentów do
samodzielnego radzenia sobie z chorobą z wykorzystaniem
nowych technologii może przynieść korzyści wszystkim. Pacjenci
zyskają większą niezależność (i będą lepiej sobie radzić) zaś
zasoby ochrony zdrowia będą wykorzystane wydajniej. Jednakże
metody „skoordynowanej opieki i telemedycyny” były dotych-
© Thinkstock
Celem programu opieki jest
zapobieganie dalszemu pogarszaniu się stanu zdrowia tych
osób, wiążącego się z koniecznością umieszczania pacjentów
w placówkach instytucjonalnych oraz zmniejszenie ryzyka hospitalizacji i zgonu, a także zmniejszenie liczby niepotrzebnych interwencji, które mogą mieć szkodliwy wpływ na słabszych pacjentów.
Pomyślne zakończenie programu może przynieść korzyści
pacjentom oraz zmniejszyć obciążenie systemów ochrony zdrowia.
Więcej na stronie www.frailclinic.eu/
i wolontariuszami) w celu określenia ich potrzeb zdrowotnych.
Działania projektu skoncentrowane są w szczególności na wczesnym wykrywaniu osłabienia,
jednoczesnym
przyjmowaniu
przez pacjentów wielu leków oraz
zapobieganiu upadkom. Następnie
opracowane zostaną zintegrowane
modele opieki obejmujące ochronę
zdrowia i pomoc społeczną.
Nowy model miejskiego centrum
zdrowia będzie pilotażowo realizowany w pięciu miastach.
Stworzony zostanie zestaw narzędzi wspierających praktyczne
zastosowania programu „Urban Health Centres 2.0” oraz podejmowanie powiązanych decyzji politycznych w innych lokalizacjach.
Więcej na stronie http://uhce.eu/
© Thinkstock
opieki nad słabszymi pacjentami (FrailClinic).
gicznych lub ratunkowych) oraz
podczas badań klinicznych,
poprzez ocenę zintegrowanych
programów ochrony zdrowia
i pomocy społecznej.
czas wykorzystywane głównie
w programach pilotażowych.
Rozpoczęty w 2013 r. projekt
ACT skupia wiodących specjalistów w dziedzinie telemedycyny z kręgów lekarskich,
naukowych
i przemysłu.
Zbadają oni możliwość wdrożenia nowych metod w istniejących systemach ochrony
zdrowia, wymieniając się doświadczeniami, aby jak najlepiej
wprowadzić nowe praktyki pracy oraz tworząc „podręcznik”,
który umożliwi innym wdrażanie podobnych systemów.
© Thinkstock
Usprawnianie opieki
nad słabszymi, starszymi
pacjentami
Tytuł projektu: Wykonalność i skuteczność programów
Więcej na stronie www.act-programme.eu/
Wspieranie starzenia się w dobrym zdrowiu | 3
na cukrzycę typu 2 jako model rozwoju i wdrożenia
innowacyjnego zarządzania opieką nad osobami z chorobami
przewlekłymi w Europie (MANAGE-CARE).
Liczba partnerów: 20 z 10 państw: BE, BG, DE, EL, ES, LT,
AT, PL, PT, FI. Kwota dofinansowania UE: 692 441 €. Czas
trwania: 36 miesięcy.
Aby zapewnić większy komfort starszym pacjentom cierpiącym na cukrzycę typu 2 oraz zagwarantować efektywne
Promowanie aktywności
fizycznej pod okiem
rówieśników
Tytuł projektu: Starzenie się w dobrym zdrowiu przy
wsparciu internetu i społeczeństwa (HASIC).
Liczba partnerów: 7 z 7 państw: DE, EE, ES, HU, NL, NO, FI.
Kwota dofinansowania UE: 616 063 €. Czas trwania:
30 miesięcy.
Projekt HASIC ma na celu popularyzację wzajemnie wspieranych
aktywności wśród osób starszych w Europie, zachęcając je do
wyboru zdrowego stylu życia, w tym zdrowej diety, umiarkowanego
spożywania alkoholu i uczestnictwa w życiu społecznym.
kosztowo leczenie schorzenia, w ramach projektu MANAGECARE promowane będzie przejście z systemu leczenia
choroby na system opieki kompleksowej, który bardziej odpowiada pacjentom z licznymi problemami zdrowotnymi.
W ramach projektu oceniane są aktualne metody zarządzania
w całej Europie, najnowsze dowody naukowe dotyczące świadczenia usług oraz potrzeby starszych pacjentów. Pozwoli to na
opracowanie wytycznych dotyczących zarządzania stałą opieką
nad chorym przewlekle z położeniem nacisku na tworzenie zintegrowanych zespołów i orientację na pacjenta oraz programów
szkoleniowych dla pracowników ochrony zdrowia oraz zestawu
narzędzi w celu promowania szerszego zastosowania metody.
Więcej na stronie www.manage-care.eu/
gotowanie aktywności i opracowanie
narzędzi w ramach grup rówieśniczych przeznaczonych w szczególności dla tej grupy wiekowej. Zostaną
one opublikowane w podręczniku
HASIC, opracowana zostanie platforma internetowa przystosowana
do potrzeb starszych osób.
© Thinkstock
Zintegrowana opieka
w przypadku cukrzycy
typu
2
Tytuł projektu: Aktywne starzenie się osób cierpiących
Rozpoczęty w 2014 r. projekt ma też
na celu pobudzenie współpracy na
szczeblu lokalnym między organizacjami świadczącymi usługi dla tej grupy wiekowej oraz stworzenie
zaleceń politycznych, umożliwiających najkorzystniejsze świadczenie usług.
W ramach projektu nawiązana zostanie współpraca z pracownikami pomocy społecznej i wolontariuszami mająca na celu przy-
Więcej na stronie www.hasicproject.eu/
Promowanie aktywności
fizycznej w oparciu
o dowody
Tytuł projektu: Europejska sieć dla działania w zakresie
Określa on najlepsze oparte na dowodach praktyki w obszarach
starzenia się, aktywności fizycznej i zdrowia oraz promuje ich wykorzystanie przez decydentów, usługodawców i specjalistów.
starzenia się i aktywności fizycznej (EUNAAPA).
Liczba partnerów: 15 z 13 państw: DK, DE, EL, FR, IT, NL,
NO, AT, PL, PT, FI, SE, UK. Kwota dofinansowania UE:
699 900 €. Czas trwania: 24 miesiące.
Program EUNAAPA rozpoczął się w 2005 r. przy wsparciu finansowym wspólnotowego programu działań w dziedzinie zdrowia. Ma
on na celu poprawę zdrowia, dobrostanu i niezależności starszych
osób w Europie poprzez promowanie opartych na dowodach naukowych programów aktywności fizycznej.
W ramach projektu opracowywany jest program nauczania i ustalane są normy zawodowe; decydenci, w tym ci odpowiedzialni za
rozwój podejść międzysektorowych, objęci zostali doradztwem.
Stworzono mapę drogową zawierającą wytyczne dotyczące działań
do 2016 r. Program otrzymał dofinansowanie ze wspólnotowego
programu działań w dziedzinie zdrowia na zadania w 2014 r. dotyczące szkoleń i edukacji, zrzeszania decydentów oraz rozpowszechniania wiedzy.
Więcej na stronie www.eunaapa.org/
Więcej na ten temat
Dyrekcja Generalna Komisji Europejskiej ds. Zdrowia
i Bezpieczeństwa Żywności
ec.europa.eu/health/ageing/policy/index_pl.htm
Agencja Wykonawcza ds. Konsumentów, Zdrowia, Rolnictwa
i Żywności (Chafea)
ec.europa.eu/chafea/index.html
Baza danych poświęcona działaniom współfinansowanym
w ramach wspólnotowych programów w dziedzinie zdrowia
ec.europa.eu/chafea/projects/database.html
Europejskie partnerstwo na rzecz innowacji sprzyjającej aktywnemu starzeniu się w dobrym zdrowiu
https://webgate.ec.europa.eu/eipaha/
© Unia Europejska, 2014
Powielanie materiałów dozwolone pod warunkiem podania źródła.
EB-01-14-766-PL-C (wersja drukowana)
EB-01-14-766-PL-N (PDF)
978-92-9200-405-7 (wersja drukowana)
978-92-9200-382-1 (PDF)
10.2818/48993 (wersja drukowana)
10.2818/44984 (PDF)