Ratownictwo przedmedyczne

Ratownictwo
przedmedyczne
Pierwsza pomoc w nagłych
przypadkach
opracował:
Piotr Trojanowski
Pamiętaj !
W nieszczęśliwych wypadkach
i w schorzeniach przebiegających ostro
często
pierwsze minuty decydują
o dalszych losach pacjenta!
Szybka i właściwa pomoc
może uratować życie.
Zagrożenia
Rany
Zatrucie
Krwotok
Oparzenie
Krwawienie
Porażenie prądem
Urazy stawów
Utrata przytomności
Złamanie
Zaburzenia oddychania
Uraz kręgosłupa
Zatrzymanie krążenia
Rany
Rozróżniamy następujące rodzaje ran
w zależności od ich cech charakterystycznych :
Otarcia
Oparzenia
Rany cięte
Rany kłute
Rany tłuczone
Rany miażdżone
Rany szarpane
Rany postrzałowe
Opatrywanie ran
Ogólne zasady udzielania pierwszej pomocy przy zranieniach
 Rodzaj i wielkość opatrunku zależy od rozmiaru rany i od związanego
z nią krwawienia
 Przed założeniem opatrunku należy odsłonić części ubrania tak,
aby ranę można było obejrzeć w całości
 Każdą ranę pozostawiamy w stanie, w jakim ją zastaliśmy,
pokrywając jedynie możliwie szybko materiałem opatrunkowym
 W czasie opatrywania i tamowania krwawienia ranny powinien leżeć
lub co najmniej siedzieć
 Rany nie wolno dotykać ani przemywać, gdyż może dojść do
dodatkowego zakażenia ( wyjątek – oparzenia chemiczne i termiczne )
 Nie należy usuwać z rany ciał obcych
 Ratownik musi przez cały czas obserwować rannego, dlatego
powinien zawsze znajdować się od przodu opatrywanego
 Jeżeli rana jest rozległa, zadaniem ratownika jest dopilnować,
aby rannego obejrzał lekarz
Krwotok
Podział krwotoków :
ze względu na widoczne obiawy
krwotok zewnętrzny
krwotok wewnętrzny
ze względu na rodzaj uszkodzonego naczynia
krwotok tętniczy
krwotok żylny
krwotok miąższowy
Krwotok
Objawy:
 Krwawienie z rany, z nosa, oka, ucha,
z jamy ustnej
 Pojawienie się krwi w wymiocinach,
w moczu, w trakcie wypróżniania
 Bladość śluzówek oczu, ust
 Osłabienie
 Zaburzenia świadomości
 Przyspieszenie słabo wyczuwalnego tętna
 Utrata przytomności
Krwotok
Pierwsza pomoc :
Krwotok zewnętrzny




Włóż sterylne rękawice gumowe.
Kontakt z krwią może być
niebezpieczny.
Staraj się zachować czystość,
gdyż otwarta rana jest podatna
na zakażenie.
Spróbuj opanować krwawienie
przez uciśnięcie za pomocą
opatrunku.
Jeżeli opatrunek przesiąka,
nie zdejmuj go, dołóż kolejną
warstwę i silniej uciśnij.
Krwotok wewnętrzny



Ułóż ratowanego w pozycji
leżącej z lekko uniesionymi
nogami.
Jeśli ratowany jest nieprzytomny,
ale ma wyczuwalne tętno
i oddycha, ułóż go na boku.
Wezwij Pogotowie Ratunkowe.
Krwotok
Nie wolno !!!
 czyścić rozległych ran
 usuwać z ran ciał obcych
 używać wąskich opasek uciskowych
( np.sznurka )
 zakładać opatrunku zbyt mocno
 tamować krwotoku poprzez ucisk w miejscu
krwawienia, jeżeli złamane są kości czaszki
 zostawiać ratowanego samego
Krwawienie
z nosa
Pierwsza pomoc







Posadź ratowanego tak, aby głowa była pochylona
do przodu. W ten sposób krew nie będzie spływała
do tchawicy.
Uspokój ratowanego, każ mu oddychać ustami.
Sprawdź, czy w nosie nie tkwi ciało obce.
Każ ratowanemu wydmuchać nos.
Uciśnij miękką część nosa palcami i trzymaj przez
15-20 minut.
Do grzbietu nosa przyłóż zimny okład.
Wezwij Pogotowie Ratunkowe, jeśli krwotok jest
masywny
Krwawienie
z nosa
Nie wolno !!!

układać ratowanego w pozycji
leżącej, ponieważ krwawienie
nasila się jeżeli głowa jest nisko
ułożona !
Urazy stawów
Skręcenie
Objawy :
 bolesność
 obrzęk okolicy stawu
 często krwawy wylew
 ograniczona ruchomość
kończyny
jest to zamknięte uszkodzenie
stawu spowodowane
zbytnim jego naciągnięciem,
polegające na krótkotrwałym
przemieszczeniu powierzchni
stawowych kości.
Do skręcenia najczęściej
dochodzi na skutek
gwałtownych, nieprawidłowych
ruchów w stawach.
Skręcenie
Pierwsza pomoc :
Unieruchomić staw
i sąsiadujące z nim kości.
Nie wolno poruszać stawu
lub usiłować go nastawić!!!
Urazy stawów
Zwichnięcie
Objawy :
 bolesność
 obrzęk okolicy stawu
 często krwawy wylew
 niemożliwe wszelkie
ruchy w stawie
jest to uszkodzenie stawu,
w którym powierzchnie
stawowe trwale utraciły
ze sobą styczność.
Rozdzielone elementy
kostne w stawie nie mogą
powrócić samoistnie
do prawidłowej sytuacji
anatomicznej.
Zwichnięcie
Pierwsza pomoc:
 Pozostaw staw w przymusowej pozycji
jaką sobie ustalił sam poszkodowany
 Często zbędne są dalsze czynności
w celu unieruchomienia
 Przy konieczności unieruchomienia
ustala się pozycję zwichniętego stawu
w pożądanym ułożeniu za pomocą
prostych środków pomocniczych
Złamanie
Rodzaje złamań :
proste
zamknięte
wieloodłamowe,
gdy kość jest złamana
w wielu miejscach
i na wiele części
otwarte
Złamanie
Objawy : Pierwsza pomoc :
Unieruchomić
ból, bolesność
dotykowa dwa sąsiadujące
stawy
zmiana zabarwienia
skóry
zmianaJeżeli
kształtu pojawiło się krwawienie załóż
opatrunek
krwawienie
Dowiedz
się od ratowanego, czy
widoczne
w ranie odłamy
kostne doznał innych urazów
Wezwij Pogotowie Ratunkowe
lub zawieź ratowanego do szpitala
Złamanie
Nie wolno !!!
 ruszać ratowanego bez wyraźnej
potrzeby
 przemieszczać ratowanego bez
unieruchomienia złamanej części ciała
 samodzielnie nastawiać złamanej
kończyny
 zostawiać ratowanego samego
Uraz kręgosłupa
Pierwsza pomoc :
Wezwij Pogotowie Ratunkowe
ból głowy, szyi
ból pleców Stale obserwuj ratowanego.
zaburzenia oddychania
niedowład Jeśli ratowanego trzeba
porażenie siły mięśniowej
umieścić w innym miejscu,
bezwiedne oddawanie
poszukaj
osób,
które
mogą
moczu i (lub) stolca
w tym pomóc.
zaburzenia czucia
utrata przytomności
Sprawdź,czy ratowany ma
wyczuwalne tętno i czy oddycha.
Jeśli nie rozpocznij reanimację
Objawy:
Uraz kręgosłupa
Nie wolno ruszać ratowanego,
jeśli ze względu na jego
bezpieczeństwo
nie jest to absolutnie konieczne!
Zatrucie
Objawy : Pierwsza pomoc :
ból głowy
 Jeśli osoba zatruta jest przytomna
biegunka i nie ma przeciwwskazań, spróbuj
wymioty wywołać wymioty
 Podaj do picia ciepłą wodę z dodatkiem soli
bóle brzucha
(ok. 1 litra), następnie wywołaj wymioty
zaburzenia oddychania
podrażniając palcem tylną ścianę gardła
zaburzenia
świadomości
 Podaj
tabletki węgla jako środek
utrata przytomności
wiążący truciznę
 Jeśli objawy się nasilają, wezwij
Pogotowie Ratunkowe
Zatrucie
Nie wolno lekceważyć zatruć,
nawet jeśli nie wystąpiły
jeszcze objawy !!!
Oparzenie
Objawy :
 oparzenie I stopnia – zaczerwienienie skóry ( rumień ), obrzęk,
poszkodowany odczuwa pieczenie
 oparzenie II stopnia – powstają pęcherze, uszkodzenie naczynia
krwionośnego, przez które może wypłynąć
osocze, skóra czerwona, poszkodowany
odczuwa piekący ból
 oparzenie III stopnia – martwica skóry na całej jej grubości,
uszkodzeniu ulegają receptory bólowe
 oparzenie IV stopnia – zwęglenie części ciała
Oparzenie
Pierwsza pomoc :
 Ochłodź oparzoną część ciała czystą zimną wodą
 Zdejmij odzież, starając się nie urazić oparzonej
części ciała
 Po ochłodzeniu, kiedy skóra wyschnie, załóż opatrunek
 Osobie przytomnej podaj środki przeciwbólowe
 Jeśli oparzenie jest rozległe zawieź poszkodowanego
do lekarza
Oparzenie
Nie wolno
 podawać niczego doustnie przy oparzeniach
wewnętrznych i rozległych oparzeniach
zewnętrznych
 smarować oparzonej skóry maściami, kremami,
spirytusem lub tłuszczami spożywczymi
 przekłuwać pęcherzy
 zostawiać ratowanego samego , jeśli oparzenie
jest rozległe
Porażenie prądem
Pierwsza pomoc :
 Odłącz
Objawy
: natychmiast
od źródła prądu.
bólratowanego
 wyłącz bezpieczniki, wyjmij z gniazdka
wtyczkę urządzenia elektrycznego
poparzenia
skóry
 odsuń kabel elektryczny od ratowanego
przedmiotem, który nie przewodzi prądu
zaburzenia
oddychania
( np.suchym kijem od szczotki)
 Sprawdź,
czy poszkodowany
utrata
przytomności
nie wymaga reanimacji
 Wezwij Pogotowie Ratunkowe
Porażenie prądem
Nie wolno dotykać osoby
porażonej prądem, zanim
nie odłączy się jej od
źródła prądu !!!
Utrata przytomności
Pierwsza pomoc
 Sprawdź, czy ratowany oddycha. Jeśli nie, natychmiast
rozpocznij sztuczne oddychanie.
 Sprawdź,czy ma wyczuwalne tętno. Jeśli nie, rozpocznij
sztuczne oddychanie i masaż serca
 Jeśli ratowany jest nieprzytomny, ale ma wyczuwalne
tętno i oddycha, ułóż go na boku.
 Wezwij Pogotowie Ratunkowe.
Utrata przytomności
Nie wolno !!!
 zostawiać ratowanego samego
 podkładać niczego pod głowę
(można spowodować zwężenie lub zamknięcie
dróg oddechowych)
 pozostawiać w pozycji na wznak
Zaburzenia oddychania
Pierwsza pomoc :
Objawy
 :Wynieś ratowanego na powietrze,
jeśli jedyną
przyczyną
 przyspieszony,
płytki
oddech zaburzeń
oddychania jest brak tlenu
 kaszel
 Połóż ratowanego na plecach
sprawdź
czy oddycha.
 sinica iwarg
i paznokci
Jeśli nie, natychmiast rozpocznij
 zaburzenia
świadomości
sztuczne
oddychanie
 Sprawdź,
czy ma wyczuwalne tętno
 zatrzymanie
oddechu
i czy oddycha . Jeśli nie rozpocznij
 utrata sztuczne
przytomności
oddychanie i masaż serca
Zatrzymanie krążenia
Objawy : pomoc :
Pierwsza
Utrata przytomności
 Ułóżratowanego
na wznak na twardym podłożu
 Sprawdź,
czy ratowanyoddechu
ma wyczuwalne tętno
 Zatrzymanie
 Sprawdź, czy ratowany oddycha
 Brak wyczuwalnego tętna
 Jeśli nie wyczuwasz tętna lub oddechu
dużych Ratunkowe
tętnicach i rozpocznij
 Wezwijna
Pogotowie
sztuczne
oddychaniebarwa
i masaż
serca
 Bladoszara
skóry
 Rozszerzone, sztywne źrenice
Resuscytacja
krążeniowo - oddechowa
1. Udrożnij drogi oddechowe ratowanego.
2. Odegnij głowę do tyłu, tak by broda była skierowana ku górze.
3. Reanimację rozpocznij od sztucznego oddychania – po dwóch
wdmuchnięciach powietrza przerwij.
4. Rozpocznij masaż serca – wykonaj 15 ucisków.
5. Ponownie 2 razy wdmuchnij powietrze i znów 15 razy uciśnij mostek.
6. Po około minucie sprawdź, czy ratowany ma wyczuwalne tętno
i czy oddycha,
jeśli nie – kontynuuj reanimację,
jeśli tak – kontroluj jego stan do przyjazdu Pogotowia Ratunkowego.
7. Jeżeli reanimują dwie osoby, jedna wykonuje masaż serca, a druga
sztuczne oddychanie. Należy wdmuchiwać powietrze w stosunku 1 : 5 ,
tzn. po jednym wdmuchnięciu powietrza drugi ratownik pięć razy
uciska mostek.