Asertywność

Asertywność
Plan prezentacji
• Definicja
• Asertywna odmowa
• Asertywne wyrażanie uczuć
negatywnych: komunikaty „JA” i
procedura stopniowania reakcji
• Krytyka i pochwały
Asertywność
• Bezpośrednie wyrażanie emocji i postaw
w granicach nie naruszających praw i
psychicznego terytorium innych osób
oraz własnych,
• bez zachowań agresywnych
• a także obrona własnych praw w
sytuacjach społecznych
Asertywność
• Uwaga !!!!! WAŻNE !!!!!
JEST TO UMIEJĘTNOŚĆ NABYTA!!!
Zachowanie asertywne
To wyrażanie:
• gniewu, strachu, zaangażowania, nadziei,
radości, rozpaczy, oburzenia, zakłopotania
...
• w każdym z tych przypadków uczucia te
wyrażone są w sposób, który nie narusza
praw drugiego człowieka.
Asertywność
to umiejętność pełnego
wyrażania siebie w kontaktach
z drugim człowiekiem bez
naruszania jego praw.
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Postawa asertywna
obrona poczucia własnej godności,
umiejętność osiągania porozumienia,
szacunek i sympatia dla siebie,
szacunek dla innych,
umiejętność wyrażania siebie,
niekrzywdzenie i nieranienie innych,
bezpośrednie i uczciwe zachowanie,
umiejętność obrony swoich praw i wartości,
przyjmowanie odpowiedzialności za własne
życie
Korzyści z bycia
asertywnym
poczucie własnej wartości, poczucie
własnej mocy i siły, wzrost pewności
siebie, otwartości, unikanie
konfliktów, większa skuteczność,
dobre, poprawne stosunki z innymi,
poczucie satysfakcji i zadowolenia z
siebie oraz szacunek innych.
Asertywność jest bardzo stara
i ujmuje ją powiedzenie –
"nie rób drugiemu, co tobie niemiłe„
• Asertywność wyrażana jest prawem
do:
- wyrażania własnych myśli i opinii, nawet jeśli
różnią się one od poglądów innych ludzi,
- wyrażania własnych uczuć i brania za nie
odpowiedzialności
- mówienia "tak„ lub „nie” bez poczucia winy
- mówienia "nie wiem" , „nie rozumiem”bez
konieczności usprawiedliwiania się
- zmiany zdania bez konieczności usprawiedliwiania
się
- popełniania błędów i do ponoszenia za nie
odpowiedzialności
- proszenia o to, czego się chce
- szacunku u innych ludzi oraz ich szanowania
- wysłuchania i poważnego potraktowania
- niezależności
- odnoszenia sukcesów
Asertywne prawa człowieka
Prawa człowieka wg Herberta Fensterheima:
•
1. Masz prawo do robienia tego, co chcesz - dopóty, dopóki nie rani
to kogoś innego.
•
2. Masz prawo do zachowania swojej godności poprzez asertywne
zachowanie - nawet jeśli rani to kogoś innego - dopóty, dopóki
Twoje intencje nie są agresywne, lecz asertywne.
•
3. Masz prawo do przedstawiania innym swoich próśb - dopóty,
dopóki uznajesz, że druga osoba ma prawo odmówić.
•
4. Istnieją takie sytuacje miedzy ludźmi, w których prawa nie są
oczywiste. Zawsze jednak masz prawo do przedyskutowania tej
sprawy z drugą osobą i wyjaśnienia jej.
•
5. Masz prawo do korzystania ze swych praw.
Bycie asertywnym nie oznacza, że
jesteś złośliwy albo niegrzeczny,
natrętny czy irytujący. Oznacza,
że mówisz prawdę i robisz to, co
uważasz za słuszne.
Asertywna odmowa
Asertywna odmowa.
Asertywna odmowa, to stwierdzenie
czytelne, bezpośrednie, uczciwe i
stanowcze. Zawierać powinno słowo
,,NIE’’ i jasną informację, o tym jak
zamierzamy postąpić.
Może obejmować też wyjaśnienie.
Asertywna odmowa.
Wypowiedź odmawiającego
powinna byś szczera, krótka i
zrozumiała. Nie powinna zawierać
kłamstw, usprawiedliwień ani
ataków.
Etapy odmowy
• Etap pierwszy: powiedz nie (bo to jest odmowa)
• Etap drugi: poinformuj jasno o tym, jak
zamierzasz postąpić, odwołując się do
• siebie, do swoich osobistych preferencji (wolę,
chcę, wybieram, jest dla mnie ważne) lub
postanowień (mam zamiar, postanowiłem,
zdecydowałem).
• Etap trzeci: podaj krótkie wyjaśnienie, dzięki
któremu rozmówca może lepiej zrozumieć twoje
postępowanie.
• Etap czwarty: możesz dodać komentarz
podtrzymujący relację.
Jak asertywnie odmawiać
•
•
•
•
Uczciwie i bezpośrednio
Bez kłamstw
NIE + informacja*
*Informacja = wyjaśnienie bez
tłumaczenia się i atakowania
• Odwołujemy się do naszych planów i
preferencji
Jak asertywnie odmawiać
• "Nie, nie zostanę dziś dłużej w pracy.
Chcę spędzić ten czas z rodziną.
Jutro będę w pracy od rana, wtedy
wykonam to zadanie."
• Nie, nie kupię tego jogurtu. Wolę
serek homogenizowany. Może w
przyszłości zmienię zdanie."
Jak asertywnie odmawiać
• "Nie, dziś nie pójdę z Tobą do kina.
Zaplanowałam, że odpocznę dziś w
domu. Chętnie wybiorę się z Tobą na
ten film jutro"
• Nie, nie mogę dziś przyjść do
ciebie, ponieważ wyjeżdżam poza
miasto.
• Nie, nie zostanę dziś po lekcjach,
gdyż mam do załatwienia ważną
sprawę rodzinną.
• Nie, nie napiszę tego sprawozdania
na jutro, ponieważ dziś nie będę
miał czasu, ale za to chętnie zrobię
to na poniedziałek.
Techniki asertywne
• ZDARTA PŁYTA
• ASERTYWNE UZNANIE BŁĘDU
• - gdy wina leży po naszej stronie. Wiąże
się to z gotowością akceptowania własnych
błędów – jako faktu zupełnie naturalnego –
przy równoczesnym niewystępowaniu
nadmiernego poczucia winy.
• „postąpiłem źle, lecz zaraz to naprawie”
• „przeoczyłam to, zaraz się tym zajmę”
Asertywne wyrażanie
uczuć negatywnych –
Komunikaty „JA”
Zasady asertywnych
komunikatów
• Stosować
Komunikat „JA”
• NIE OCENIAĆ –
mów o działaniu
osoby nie o osobie.
• Komunikat TY = oskarżenie, atak =
reakcja atakowanego – ŹLE
• Komunikat JA = Wyrażenie SWOICH
uczuć negatywnych - DOBRZE
Przykładowe inne asertywne
komunikaty
- Nie lubię, gdy mówisz do mnie w ten sposób.
- Nie podoba mi się to, co robisz.
- Irytuje mnie ton, w jakim się do mnie
zwracasz.
- Drażni mnie twoje zachowanie.
- Denerwuje mnie sposób, w jaki mnie
traktujesz.
- Złości mnie to, że nie dajesz mi dojść do
słowa.
- Jestem na ciebie tak wściekła, że z
trudem panuję nad sobą. Nie życzę sobie,
abyś nazywał mnie w ten sposób.
- Doprowadzasz mnie do furii.
• Komunikat „JA” zamiast „TY”
• ŹLE - > TY idioto, czy zawsze musisz
trzaskać drzwiami, gdy wchodzisz do
domu?!”
• „Jestem wściekła na ciebie. Nie
podoba mi się, gdy wchodząc do
domu trzaskasz drzwiami”
Schemat komunikatu typu
„JA”
• „Ja czuję…” –
„kiedy Ty…” –
„ponieważ…” –
„Oczekuje…”
• "Czuję złość, kiedy Ty nie
sprzątasz, ponieważ łamiesz
ustalone przez nas wcześniej
zasady.
Oczekuję, że ta sytuacja
więcej się nie powtórzy"
Asertywne wyrażanie
uczuć negatywnych –
Procedura stopniowania
reakcji
Etapy asertywnego
rozwiązania problemu
Pameli Butler
•
•
•
•
Etap pierwszy – udzielenie informacji.
Etap drugi – wyrażanie uczuć.
Etap trzeci – przywołanie zaplecza.
Etap czwarty – skorzystanie z
zaplecza.
Etapy
• ETAP I
- przekazanie informacji- gdy czyjeś
zachowanie przeszkadza mi, drażni
mnie, złości. Zwracam uwagę na te
zachowanie i proszę aby zachowywał
się inaczej
Etapy
• ETAP II
- wyrażanie uczuć, jeśli ktoś nie
zmienia swojego zachowania mimo, iż
wie, że ono nam przeszkadza, dajemy
wyraz swojemu rozdrażnieniu a
jednocześnie bardziej stanowczo
naciskamy na zmianę zachowania
Etapy
• ETAP III
- przywołanie zaplecza, jeżeli mimo
wyrażenia przez nas gniewu ktoś
nadal kontynuuje swoje zachowanie;
informujemy go co mamy zamiar
uczynić, jeżeli nadal go nie zmieni
Etapy
• ETAP IV
- skorzystanie z zaplecza, jeżeli
sytuacja nie ulega zmianie robimy to
co zapowiedzieliśmy
Definicja zaplecza.
Zaplecze stanowi rodzaj mojego
zabezpieczenia przed bezradnością.
Różni się od groźby tym, że
podstawowym celem jego używania nie
jest ukaranie drugiej osoby czy zemsta
ale obrona moich praw.
Przykład
• Zdenerwowało nas to, że ktoś na nas krzyczy
• Etap 1 - " Przeszkadza mi to, że na mnie
krzyczysz.";
Etap 2 - " Irytuje mnie i boli to, że krzyczysz na
mnie. Naprawdę nie odpowiada mi ta forma";
Etap 3 - "Jeśli będziesz nadal na mnie krzyczał,
wyjdę";
Etap 4 - "Nie będziemy w ten sposób rozmawiać.
Wychodzę"(faktyczne wyjście).
Zakłopotanie – asertywne
reakcja.
Asertywna reakcja na zakłopotanie oznacza
– przede wszystkim – wyrażenie go, a nie
ucieczkę.
- Jestem zakłopotany tą sytuacją.
- Nie wiem, co powiedzieć w tej sytuacji.
- Czuje się niezbyt dobrze w tej sytuacji,
gdyż nie wiem jak się zachować.
Krytyka i pochwały
Asertywne reagowanie na
oceny.
Potraktowanie oceny jako opinii,
oznacza, że dopuszczamy – jako
naturalną – możliwość posiadania
odmiennego obrazu mojej osoby niż
mój rozmówca.
Problem z przyjmowaniem
ocen.
Trudność w przyjmowaniu pochwał
oznacza zwykle, że człowiek
akceptuje pozytywny obraz własnej
osoby w oczach innych ale czuje się –
paradoksalnie –zagrożony i nie ,,w
porządku’’.
Rozwiązanie problemu z
przyjmowaniem ocen.
Asertywne rozwiązanie problemu z
przyjmowaniem ocen wiąże się z
przyjęciem postawy ,,jestem w
porządku’’ i potraktowaniem oceny nie
jako odzwierciedlenia ,,prawdy
obiektywnej’’ lub słusznego czy nie
słusznego wyroku, ale jako jednej z
możliwych opinii.
w asertywnej reakcji na ocenę nie
ma miejsca na walkę, spór,
podważanie czyjejś opinii na nasz
temat,
• jest miejsce na wyrażanie opinii
•
Przykładowe odpowiedzi
na krytykę lub pochwałę
W przypadku zgody z usłyszaną
opinią o sobie:
• Myślę o sobie podobnie
• Mam takie samo zdanie na ten
temat
• Ja też tak myślę
Przykładowe odpowiedzi
na krytykę lub pochwałę
W przypadku braku zgody:
• Myślę o sobie inaczej
• Mam inne zdanie na ten temat
• Ja tak nie uważam
Ćwiczenie: ,,Krytyka i
pochwały’’
Prosimy o przygotowanie kartki. Na
początku każdy uczestnik ma napisać
zdanie będące słuszną krytyką pod
jego krytyką. Potem napisać krytykę
niesłuszną, kolejnie – pochwałę słuszną
a na końcu – pochwała nie słuszna.
Ćwiczenie ,,Krytyka i
pochwały’’
Zadaniem każdego uczestnika jest
odpowiedzieć asertywnie na słyszaną
krytykę. Asertywna propozycja
odpowiedzi brzmi:
Na krytykę słuszną,,Myślę o sobie
podobnie’’. Na krytykę nie słuszną ,,Ja
tak nie uważam’’.
Przypomnę
Schemat komunikatu typu
„JA”
• „Ja czuję…” –
„kiedy Ty…” –
„ponieważ…” –
„Oczekuje…”
Jak asertywnie odmawiać
•
•
•
•
Uczciwie i bezpośrednio
Bez kłamstw
NIE + informacja*
*Informacja = wyjaśnienie bez
tłumaczenia się i atakowania
• Odwołujemy się do naszych planów i
preferencji
Etapy asertywnego
rozwiązania problemu Pameli
Butler
•
•
•
•
Etap pierwszy – udzielenie informacji.
Etap drugi – wyrażanie uczuć.
Etap trzeci – przywołanie zaplecza.
Etap czwarty – skorzystanie z
zaplecza.
Przykład
• Zdenerwowało nas to, że ktoś na nas krzyczy
• Etap 1 - " Przeszkadza mi to, że na mnie
krzyczysz.";
Etap 2 - " Irytuje mnie i boli to, że krzyczysz na
mnie. Naprawdę nie odpowiada mi ta forma";
Etap 3 - "Jeśli będziesz nadal na mnie krzyczał,
wyjdę";
Etap 4 - "Nie będziemy w ten sposób rozmawiać.
Wychodzę"(faktyczne wyjście).
Dziękuję za uwagę
mgr Magdalena Słowik