gospodarowanie zasobami w organizacji

GOSPODAROWANIE ZASOBAMI
W ORGANIZACJI
KAPITAŁ JAKO ZASÓB
 Posiadane dobra materialne i niematerialne





wykorzystywane w produkcji (usługach) oraz
zasoby pieniężne – wszystko to, co mamy i co
jest nam potrzebne żeby funkcjonować.
Można pomnażać;
W rachunkowości – pasywa;
Jego obecna wartość – strumień przyszłych
dochodów, jakie może przynieść;
Decyduje o kondycji finansowej
przedsiębiorstwa.
Ważne – szybkość ruchu okrężnego kapitału.
Zasoby
Aktywa trwałe (powyżej roku)
 Wartości
niematerialne i
prawne;
 Rzeczowe aktywa
trwałe: środki trwałe,
środki trwałe w
budowie, zaliczki;
 Należności
długoterminowe;
 inwestycje
Aktywa obrotowe (do roku)
 Zapasy;
 Inwestycje
krótkoterminowe
(środki pieniężne);
 Rozliczenia
międzyokresowe;
KAPITAŁ TRWAŁY
 Dobra rzeczowe posiadane przez





przedsiębiorstwo (aktywa);
Maszyny, urządzenia, budynki;
Znaczenie danego elementu kapitału trwałego
zależy od rodzaju przedsiębiorstwa;
Umożliwia tworzenie wartości dodanej w
firmie;
Coraz większe znaczenie;
Produktywność majątku trwałego rośnie
szybciej niż ludzkiej pracy.
GRUPY AKTYWÓW TRWAŁYCH
 Wartości niematerialne i prawne;
 Rzeczowe aktywa trwałe;
 Należności długoterminowe;
 Inwestycje (finansowy majątek trwały).
WARTOŚCI NIEMATERIALNE I PRAWNE
 Identyfikowalne, niepieniężne składniki
majątku, nieposiadające substancji fizycznej.
 Podlegają amortyzacji;
 Suma kosztów nabycia: praw majątkowych
(projektów, patentów, licencji, koncesji, praw
autorskich),
 Rozliczane w czasie (a nie koszt nabycia) są:
nabyta wartość firmy, koszty zakończonych prac
rozwojowych.
RZECZOWE AKTYWA TRWAŁE
1.
2.
3.
Środki trwałe (produkcyjne i nieprodukcyjne);
Środki trwałe w budowie - przyszłe środki trwałe
- wszystkie koszty – związane z budową,
montażem, ulepszaniem.
Zaliczki na środki trwałe w budowie - środki
finansowe, które mają być przeznaczone na
inwestycje.
ŚRODKI TRWAŁE
 Wykorzystywane przez okres dłuższy niż rok;
 Na własne potrzeby przedsiębiorstwa;
 Kompletne i zdatne do użytku;
 Cecha - kapitałochłonność i odroczone
„owocowanie”;
 Cel - jak najmniejsze zużycie przy określonym
efekcie zwiększenia produkcji, obniżenie
kosztów własnych.
 Grunty, budowle, maszyny, urządzenia.
 Techniczne uzbrojenie pracy.
REMONTOWAĆ
CZY KUPOWAĆ?
C-K > Pn x tr (Kr-Kn), gdzie:
C – cena nowej maszyny,
K – planowany koszt remontu kapitalnego,
Pn – produkcja uzyskana za pomocą nowej maszyny w
ciągu roku,
tr – długość cyklu remontowego wyremontowanej
maszyny,
Kr – koszty eksploatacji na jednostkę produktu przy
zastosowania wyremontowanego środka trwałego,
Kn – koszty eksploatacji przypadające na jednostkę
produktu wytworzonego przy zastosowaniu nowego
środka trwałego.
LEASING
 Finansowania inwestycji – bez zakupu,
 Forma kredytu rzeczowego,
 Umowa prawa cywilnego,
 Właścicielem pozostaje leasingodawca.
LEASING OPERACYJNY
 Umowa krótkoterminowa,
 Dobra szybko tracące na wartości;
 Leasingodawca wpisuje w swojej ewidencji i
amortyzuje;
 Korzystający dba o należyty stan przedmiotu;
 Kupno na koniec nie jest regułą.
LEASING FINANSOWY
 Na długi okres – na ogół cały okres używalności,
 Zawsze opcja zakupu po ostatniej racie;
 Księguje korzystający i on amortyzuje.
NALEŻNOŚCI DŁUGOTERMINOWE
 Termin realizacji jest dłuższy niż 1 rok;
 Bez należności z tytułu dostaw i usług – zawsze
traktowane jako krótkookresowe.
INWESTYCJE
 Nabyte w celu osiągnięcia korzyści ze wzrostu ich
wartości – odsetki, dywidendy, papiery
długookresowe.
 Nie podlegają amortyzacji;
 O wyborze charakteru inwestycji decyduje zysk i
ryzyko.
ZUŻYCIE (PODZIAŁ)
fizyczne
produkcyjne
moralne
nieprodukcyjne
odwracalne
nieodwracalne
AMORTYZACJA
 Zużycie prowadzi do obniżenia wartości –




dekapitalizacji;
Cel - odtworzenie składników majątku, które
podlegają zużyciu;
O ile zmniejszyła się wartość środka trwałego
zaangażowanego w proces wytwórczy;
Jednocześnie gromadzi się środki na funduszu
amortyzacyjnym – ze sprzedaży;
Mimo że jest kosztem nie zmniejsza sumy
środków finansowych.
FUNKCJE AMORTYZACJI
 Przenoszenie wartości;
 Odtworzeniowa – pozwala gromadzić środki na
odtworzenie;
 Umorzeniowa – jest miernikiem wartości
przenoszonej przez środki trwałe na produkt –
zakłada się, że dzięki zużywaniu możemy więcej /
lepiej produkować.
AKTYWA OBROTOWE
 Angażowane przez krótki czas – do 1 roku;
 Nie mają ustawowo określonej wartości;
 Nie są przeznaczone do procesu produkcyjnego;
 W ramach ruchu okrężnego kapitału przechodzą
przez fazę zaopatrzenia, produkcji i zbytu.
GRUPY AKTYWÓW OBROTOWYCH
 Zapasy;
 Należności krótkoterminowe;
 Inwestycje krótkoterminowe (środki pieniężne,
krótkoterminowe papiery wartościowe);
 Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe.
GOSPODAROWANIE
 Efektywne wykorzystanie składników;
 Odpowiednia wielkość i struktura;
 Najbardziej problematyczne – zapasy, należności i
środki pieniężne.
ZAPASY
 Zabezpieczenie;
 Wartość surowców i materiałów w magazynach,




produkcji w toku, produktów gotowych,
zapłaconych zaliczek na poczet przyszłych
dostaw.
Idealnie – bez zapasów;
Najniższa płynności spośród aktywów
obrotowych.
Zapasy rodzą koszty;
Udział zapasów w aktywach lub w aktywach
obrotowych: zapasy / aktywa ogółem (lub
obrotowe) *100
ZARZĄDZANIE NALEŻNOŚCIAMI
 Wartość sprzedanych produktów gotowych, usług,
towarów, za które jeszcze nie otrzymano zapłaty.
 Podstawowa zasada – minimalizacja.
 Wskaźnik rotacji należności w dniach = przeciętny stan
należności * 360 / sprzedaż netto
 Przeciętny stan należności = (stan należności na
początku okresu obliczeniowego + stan należności na
końcu tego okresu):2.
 Udział należności w strukturze majątkowej:
(Należności /aktywa ogółem lub aktywa bieżące) *100
(Należności trudno ściągalne / należności)*100
POLITYKA KREDYTOWA
 Kredyt manipulacyjny – kilkudniowe doręczenie
–bez dodatkowych kosztów dla kupującego;
 Kredyt handlowy – celowe finansowanie
zapasów odbiorcy – 30, 45, 60 dni;
 Warunkiem kredytowania jest ustalenie
zdolności kredytowej odbiorcy, okresu
kredytowania, co robić w przypadku opóźnień
itp.
 Ile kredytować? – jeśli za dużo – wirtualny zysk,
jeśli za mało – zmniejszamy sobie przychód ze
sprzedaży.
ŚRODKI PIENIĘŻNE
 Gotówka w kasie, na rachunkach bankowych,
 Krótkoterminowe papiery wartościowe, które mogą
zastępować gotówkę.
 Wielkość – żeby nie utrudniały prowadzenia
przedsiębiorstwa, nie zmniejszały zyskowności.
GOTÓWKA
 Skracanie czasu obiegu gotówki;
 Regulowanie zobowiązań w terminie (nie przed
czasem);
 Lokowanie nadwyżek gotówki;
 Wybór najtańszych sposobów pozyskiwania
brakującej gotówki.
ILE GOTÓWKI?
(w stabilnym otoczeniu)
Z
2 T  F
i
Gdzie
T – suma pieniędzy pokrywająca całkowite
zapotrzebowanie gotówkowe w badanym
okresie,
F – jednostkowy stały koszt transakcyjny,
związany z przekształceniem papierów
wartościowych w gotówkę (np. prowizja
maklerska),
i – aktualna stopa procentowa od
krótkoterminowych papierów wartościowych.
DEFICYT GOTÓWKI TO:
 Wyzbywanie się rentownych części




przedsiębiorstwa;
Zaciąganie drogich kredytów;
Redukcja wynagrodzeń;
Ograniczenie dywidend;
Niezdolność do podjęcia rentownych projektów
inwestycyjnych.