Kalkulacja kosztów

Kalkulacja kosztów
Kalkulacja kosztów
Podstawowy cel systematycznego rachunku kosztów
prowadzonego na potrzeby rachunkowości finansowej
(odpowiadający model rachunku kosztów – rachunek
kosztów pełnych) – ustalenie jednostkowego kosztu
wytworzenia :
produktów gotowych
produktów niezakończonych
realizacja ustalenia poprzez - rachunek kalkulacyjny
kosztów (kalkulacja kosztów)
Rozliczenie kosztów zakupu
O
O
R
O
M
×
Z O
K M
O
Z
K
N
W
R
O
Z
K
=
ZB B
K M
Z
K
N
W
=
+
+
WNKZ – wskaźnik narzutu kosztów zakupu
KZBO – koszty zakupu dotyczące bilansu początkowego
materiałów
KZO - koszty zakupu poniesione w danym okresie
MBO - bilans otwarcia materiałów
MO – zakupy materiałów wg cen zakupu
MOR – koszt materiałów wydanych na produkcję w danym
okresie
KZOR – koszty zakupu materiałów wydanych na produkcję
w danym okresie
0 + 100 000
WNKZ =
= 0,0625
0 + 1 600 000
koszty zakupu - 100 000 zł ( koszty usług transportowych
i wyładunku surowców i materiałów (usługi obce))
Koszt zakupu materiałów po cenie zakupu –
1 600 000 zł
Koszty zakupu przypisane do okresu = WNKZ*koszty materiałów wydanych na produkcje
Koszty zakupu przypisane do okresu = 0,0625*1 200 000 = 75 000 zł
Aktywowane koszty zakupu – 100 000 – 75 000 = 25 000 zł
Metoda_1
rozmiary produkcji dla
produkcji w toku na koniec okresu (Rk)
istota – sprowadzenie rozmiarów produkcji gotowej i niegotowej do
wspólnej miary (ekwiwalentna wielkość produkcji EWP) poprzez zamianę
jednostek kalkulacyjnych ilości produkcji niegotowej na umowne jednostki
wyrażające 100% kosztów poniesionych na ich wykonanie
–
–
rzeczywiste rozmiary produkcji w toku Rk
EWP = WG + %Rk×Rk
stopień zaawansowania wytworzenia produkcji niegotowej wyrażony w procentach w
stosunku do kosztu koniecznego na wytworzenie produktu gotowego
j.umowne
WG
Rozmiary produkcji dla
produkcji w toku na początek okresu (RP)
Wyroby gotowe przyjmowane do magazynu WG
–
–
wyroby w całości wytworzone w danym okresie - WGbieżące
wyroby objęte remanentem końcowym z poprzedniego okresu, w bieżącym okresie
dokończone (remanent początkowy) – Rp
WG =WGbieżące + Rp
Kosztów bieżącego okresu podlegające kalkulacji – Ko
–
–
na wyroby wytworzone w danym okresie - 100% kosztów potrzebnych na ich
wytworzenie
na wyroby z remanentu początkowego - odpowiedni procent kosztów potrzebny na
ich dokończenie
istota - sprowadzenie rozmiarów produkcji gotowej do wspólnej miary (ekwiwalentna
wielkość produkcji EWP) poprzez zamianę jednostek kalkulacyjnych ilości produkcji
niegotowej remanentu początkowego na umowne jednostki wyrażające
odpowiednie koszty poniesionych na ich dokończenie
EWP dla remanentu
początkowego
p p
R R
p
pR
u
uR b
b o
o r
r
e
e z
z r
r
p p
% %
%
0
0
1
ep
c
ąR
ż
e
i
%
0
0
1
p
R
p
R
u
b
o
r
e
z
r
p
%
)×
−
P G
W W
E
G
W
b%
0
0
1
=
−
G
W
(+
× (+
=
−
×
=
)×
−
WG =WGbieżące + Rp
Przykład_ Różne warianty wyceny Rk
przedsiębiorstwo produkuje masowo jednorodne wyroby A
w analizowanym okresie
–
zarejestrowano następujące koszty:
–
wytworzono 70 sztuk WG i 20 sztuk Rk niezakończonych przerobionych w
35% z punktu widzenia poniesionych kosztów przerobu, wykorzystując w
pełni moce produkcyjne.
materiały wydawane są do produkcji z chwilą jej rozpoczęcia
–
Algorytm
Kalkulacja podziałowa prosta
KjGW - jednostkowy koszt
wytworzenia ustalony poprzez
podzielanie łącznych kosztów
wytworzenia przez liczbę
jednostek kalkulacyjnych
=
k
l
a
k
.
d
o e
K j
c
s
o
l
i
KjWG
- koszt jednostkowy wyrobu gotowego
Ko
- koszt produkcji
ilość jed.kal - ilość jednostek kalkulacyjnych
G
W
j
K
• Ustalenie kosztów dla bieżącego okresu podlegających rozliczeniu kalkulacji
• Ustalenie rozmiarów produkcji w bieżącym okresie w określonych jednostkach
kalkulacyjnych
Uwzględnienie poziomu wyceny remanentu końcowego
Sposobu wydawania materiałów do procesu produkcji
Przykład
Statutowym celem działalności przedsiębiorstwa jest produkcja i sprzedaż mebli
sosnowych.
W rozpatrywanym okresie jednego miesiąca z zakupionych półfabrykatów wytworzono 450
stołów i 90 przygotowano do złożenia, stopień ich wytworzenia określono na 60% z punktu
widzenia poniesionych kosztów
Normalne miesięczne zdolności produkcyjne oszacowano na 800 sztuk stołów
Wytworzone stoły przyjęto do magazynu wyceniając je w wysokości rzeczywistego kosztu
wytworzenia
Produkcja w analizowanym miesiącu spowodowała poniesienie następujących kosztów
(tabela)
Materiały wydawane są na produkcję z chwilą jej rozpoczęcia, a produkcja niezakończona
wyceniana jest w wysokości kosztów bezpośrednich
Ko
materiały bezpośrednie 1 320
płace bezpośrednie
720
koszty wydziałowe
900
2 940
Kalkulacja podziałowa prosta
produkcja niezakończona na
początek okresu
przeciętny koszt wytworzenia
• remanent początkowy produkcji niezakończonej to 40 sztuk przerobionych w 50%
z punktu widzenia kosztów przerobu
• wyprodukowano i przekazano do magazynu 100 sztuk wyrobów gotowych
• remanent końcowy produkcji w toku 50 sztuk wyrobów zaawansowanych w 20%
z punktu widzenia kosztów przerobu, materiały wydano na produkcję w
momencie jej rozpoczęcia
• Wyznacz (dane o kosztach w tabeli):
jednostkowy przeciętny koszt wytworzenia WG dla produkcji zakończonej w
okresie
jednostkowy koszt wytworzenia dla produkcji niezakończonej na koniec
okresu
Kalkulacja podziałowa prosta
produkcja niezakończona na początek okresu
metoda FIFO
Algorytm postępowania
(+
)(−
×
u
b
o
r
e
z
r
p
%
p
R
c
s
o
l
i
G
W
c
s
o
l
i
O
F
I
Fo
G
W
j
K
=
u
b
o
o r
K e
z
r
p
%
k
R
c
s
o
l
i
wyznaczenie kosztu jednostkowego wyrobu gotowego rozpoczętego i
zakończonego w okresie
)
×
wyznaczenie kosztu jednostkowego wyrobu gotowego rozpoczętego w
poprzednim okresie i zakończonego w bieżącym (uzupełnienie kosztów
jednostkowych wytworzenia wyrobów z poprzedniego okresu o odpowiedni
procent kosztów jednostkowych bieżącego okresu))
O
F
I
Fo
G
W
j
K
)×
p
−
uR
b
o
r
e
z
r
p
%
%
0
0
1
(+
s
e
r
k
o
p
o
p
G
W
j
K
O
F
I
F
p
R
G
W
j
K
=
Kalkulacja podziałowa prosta
produkcja niezakończona na
początek okresu
metoda FIFO
• remanent początkowy produkcji niezakończonej to 40 sztuk przerobionych w 50%
z punktu widzenia kosztów przerobu
• wyprodukowano i przekazano do magazynu 100 sztuk wyrobów gotowych
• remanent końcowy produkcji w toku 50 sztuk wyrobów zaawansowanych w 20%
z punktu widzenia kosztów przerobu, materiały wydano na produkcję w
momencie jej rozpoczęcia
• Wyznacz (dane o kosztach w tabeli):
jednostkowy koszt wytworzenia WG dla produkcji rozpoczętej i zakończonej
w okresie
jednostkowy koszt wytworzenia produkcji zakończonej, ale rozpoczętej w
okresie poprzednim
jednostkowy koszt wytworzenia dla produkcji niezakończonej na koniec
okresu
Kalkulacja podziałowa ze współczynnikami
Algorytm postępowania
1.
2.
3.
4.
5.
Określenie poniesionych kosztów w przekroju pozycji kalkulacyjnych
Określenie współczynnika przeliczeniowego dla każdego wyrobu według
pozycji kalkulacyjnych
Określenie łącznej liczby umownych jednostek przeliczeniowych: iloczyn
ilości jednostek i odpowiadających im współczynników
Określenie kosztu wytworzenia jednostki współczynnikowej w przekroju
pozycji kalkulacyjnych: iloraz kosztów przez łączną ilość jednostek
Określenie jednostkowych kosztów wytworzenia w przekroju pozycji
kalkulacyjnych dla poszczególnych asortymentów: iloczyn kosztu
jednostki współczynnikowej i współczynnika wyrobu
Spółka produkuje dwa rodzaje opakowań o
pojemności 50g i 100g. W bieżącym okresie wytworzono 320
opakowań po 50g i 200 opakowań po 100g. Poniesione
koszty:
POZYCJA KALKULACYJNA
MATERIAŁY BEZPOŚREDNIE
PŁACE BEZPOŚREDNIE
KOSZTY WYDZIAŁOWE
Razem
KOSZTY
8 240
1 508
1 124
10 872
Założono, iż koszty produkcji są proporcjonalne do
pojemności opakowań tj. 1 : 2.
Proszę ustalić koszty wytworzenia odpowiednio
opakowań 50g i 100g
Laboratorium kosmetyczne wytwarza 2 rodzaje kremów („Eye” i „Day”)
w tym samym procesie stosując te same urządzenia.
Koszty produkcji kremów kształtują się proporcjonalnie do ilości
roboczogodzin potrzebnych do ich wytworzenia. Całkowity koszt
wytworzenia w danym okresie wynosił 17 600 zł. W tym samym czasie
wykonano:
Krem
„Eye”
„Day”
Ilość
20 l
19 l
Ilość r godzin na 1 l
5
4
Polecenia do wykonania:
•ustalić koszt wytworzenia 1 litra każdego rodzaju kremu, stosując
współczynniki proporcjonalne do czasu produkcji 1 l,
•ustalić koszt wytworzenia 1 opakowania kremu „Eye” o pojemności 50 ml i 1
opakowania kremu „Day” o pojemności 300 ml.
www.wz.uw.edu.pl
Zakład stolarki budowlanej wytwarza z tych samych materiałów 3 typy drzwi
stosując ten sam proces technologiczny. W okresie sprawozdawczym
wyprodukowano
Typ drzwi
I
Ilość wyprod. sztuk Zużycie drzewa w m 2
10
2
Ilość h na sztukę
10
II
5
6
20
III
30
4
5
Koszty wytworzenia w danym okresie wynosiły 95 500 zł, w tym koszty
zużycia materiałów 25 500 zł.
Ustalić koszt jednostkowy poszczególnych typów drzwi, zakładając, że
koszty zużycia materiałów rozlicza się stosując współczynniki
proporcjonalne do zużytego drewna, a pozostałe koszty do
pracochłonności.
Kalkulacja podziałowa ze współczynnikami
Jednostka gospodarcza wytwarza dwa produkty A i B.
Na podstawie analizy danych o zużyciu materiałów i organizacji procesu wytwarzania ustalono:
• dla wytworzenia produktu B zużywa się dwa razy więcej materiałów niż dla produktu A
• czas wytwarzania mierzony w roboczogodzinach dla produktu A wynosi 30 min, a dla
produktu B 40 min
Poniesione w okresie koszty:
• materiały bezpośrednie – 40 000zł
Wyznacz:
• Koszty przerobu
- 8 000 zł
Koszt wytworzenia jednostki produktu A i B
Dane o wielkości produkcji w okresie w tabeli*:
Koszt wytworzenia produkcji niezakonczonej
* % przerobu z punktu widzenia całkowitych kosztów
Kalkulacja podziałowa ze współczynnikami
Jednostka gospodarcza wytwarza dwa produkty A i B.
Na podstawie analizy danych o zużyciu materiałów i organizacji procesu wytwarzania ustalono:
• dla wytworzenia produktu B zużywa się dwa razy więcej materiałów niż dla produktu A
• czas wytwarzania mierzony w roboczogodzinach dla produktu A wynosi 30 min, a dla
produktu B 40 min
Poniesione w okresie koszty:
• materiały bezpośrednie – 40 000zł
Wyznacz:
• Koszty przerobu
- 8 000 zł
Koszt wytworzenia jednostki produktu A i B
Dane o wielkości produkcji w okresie w tabeli*:
Koszt wytworzenia produkcji niezakonczonej
* % przetworzenia z punktu kosztów przerobu,