Rachunkowość zarządcza – cz. 2
advertisement
Rachunkowość zarządcza – cz. 2 Dorota Kuchta Kalkulacja kosztów Ile kosztuje nas wytworzenie i sprzedaż produktu? 1. 2. 3. 4. 5. Kalkulacja podziałowa prosta Kalkulacja podziałowa ze współczynnikami Kalkulacja fazowa Kalkulacja przy produkcji łącznej Kalkulacja doliczeniowa 1. 2. Podejście tradycyjne Podejście ABC Kalkulacja podziałowa prosta • • Stosowana w przypadku przedsiębiorstw produkujących masowo jeden asortyment wyrobów – całkowite koszty wytworzenia dzieli się przez liczbę jednostek kalkulacyjnych (uwaga na produkcję w toku!!) Przykład: przedsiębiorstwo wyprodukowało w danym okresie 100 000 sztuk jednorodnego produktu. Ponadto na koniec okresu stwierdzono 20 000 sztuk produktów, których stopień ukończenia określono na 40% i które zaabsorbowały: 1. 2. 40% materiałów bezpośrednich 100 % materiałów bezpośrednich Kalkulacja podziałowa ze współczynnikami • Stosowana w przypadku produkcji masowej kilku asortymentów wyrobów, w podobnym procesie produkcyjnym i z wykorzystaniem tych samych materiałów podstawowych: 1. 2. 3. 4. Określenie współczynników ekwiwalentności z podziałem na pozycje kalkulacyjne kosztów Określenie wielkości wytworzonej produkcji w jednostkach umownych Obliczenie kosztu jednostki umownej Obliczenie kosztu jednostek rzeczywistych produkowanych wyrobów Kalkulacja podziałowa ze współczynnikami Przykład: Przedsiębiorstwo trzy rodzaje wyrobów. W ciągu okresu wytworzono 1000 sztuk A, 500 sztuk B, 1500 sztuk C. Współczynniki ekwiwalentności należy wyznaczyć: – – – Dla materiałów bezpośrednich w oparciu o wagę jednostkową (A 1kg, B 2 kg, C 3 kg) Dla plac bezpośrednich i kosztów wydziałowych w oparciu o pracochłonność jednostkową (A 2 min., B 3 min., C 4 min.) Poniesiono koszty: • • • Materiały bezpośrednie 26 000 Płace bezpośrednie 9500 Koszty wydziałowe 4750 Kalkulacja fazowa • Stosowana w przypadku kilku faz produkcji, zwłaszcza kiedy w poszczególnych fazach występują różnice w wielkości produkcji • Metoda: – Półfabrykatowa (narastający koszt jednostkowy po każdej fazie) – Bezpółfabrykatowa (koszt jednostkowy osobno dla każdej fazy, potem sumowanie) Kalkulacja fazowa • Przykład: W fazie I wytworzono 2000 półproduktów, z których 1500 przekazano do fazy II. W fazie II z otrzymanych półproduktów wytworzono 1500 wyrobów gotowych, które przekazano do magazynu. W tym samym okresie sprzedano 900 z wytworzonych wyrobów. • Koszty: – Fazy I: 20000 – Fazy II: 30000 – Sprzedaży: 9000 • Obliczyć koszt jednostkowy sprzedanych wyrobów metodą półfabrykatową i bezpółfabrykatową Kalkulacja przy produkcji łącznej • Poza jednym lub kilkoma produktami podstawowymi otrzymuje się także produkty uboczne i odpady produkcyjne – Produkty uboczne: nie mają dużej wartości, ale można je sprzedać lub wykorzystać – Odpady: produkty nie nadające się do sprzedaży ani wykorzystania, często wymagają poniesienia kosztów likwidacji. Kalkulacja przy produkcji łącznej • Koszt wytworzenia produktów ubocznych przyjmowany jest za równy przychodom osiągniętym z ich sprzedaży pomniejszonym o koszt ich przystosowania do sprzedaży i koszty sprzedaży • Koszty likwidacji odpadów produkcyjnych zwiększają całkowite kosztu procesu produkcji łącznej • Koszt wytworzenia produktów głównych: całkowite kosztu procesu produkcji łącznej minus koszty wytworzenia produktów ubocznych. Kalkulacja przy produkcji łącznej • W procesie produkcji łącznej wytwarzamy produkt główny AB, produkt uboczny C i odpad D. W ciągu miesiąca wyprodukowano 10 000 l produktu AB, ponadto uzyskano 5000 l C i 2000 l D. Ceny sprzedaży za litr: AB – 10, C – 0,5. Koszty sprzedaży i koszty dostosowania produktu C do sprzedaży wyniosły 1000 zł, a koszty likwidacji odpadów – 500 zł. Obliczyć koszt jednostkowy produktu AB.
