JUDAISTYKA INFORMACJA O EGZAMINIE DYPLOMOWYM 1. Licencjackie egzaminy dyplomowe odbywają się w terminach podanych do wiadomości najpóźniej do 15 czerwca danego roku akademickiego (odpowiednio: lipiec, wrzesień) lub, w uzasadnionych wypadkach, w terminie wstępnie uzgodnionym z promotorem, przewodniczącym Komisji egzaminacyjnej oraz z recenzentem. 2. Warunkiem przystąpienia do licencjackiego egzaminu dyplomowego jest zarejestrowanie pracy licencjackiej w systemie APD zgodnie z obowiązującym na Wydziale Filologicznym harmonogramem. 3. Podczas egzaminu licencjackiego student otrzymuje trzy pytania. Dwa odnoszą się do określonego przez radę instytutu zakresu materiału, przy czym studentowi przysługuje prawo wyboru zakresu spośród ustalonych przez radę. Rada IFP przewiduje następujące dyscypliny do wyboru: - historia Żydów, - literatura i języki żydowskie, - judaizm. Wybór musi być dokonany najpóźniej miesiąc przed terminem egzaminu. Jedno pytanie dotyczy bezpośrednio pracy i jej szeroko rozumianego kontekstu. Egzamin nie obejmuje treści wszystkich przedmiotów z całego okresu studiów i nie sprawdza realizacji poszczególnych efektów kształcenia. Egzamin ma formę ustną. 4. Egzamin odbywa się przed komisją w składzie co najmniej trzyosobowym. W skład komisji wchodzą promotor i recenzent. Komisji przewodniczy powołany przez dziekana nauczyciel akademicki mający stopień naukowy doktora habilitowanego. ZAGADNIENIA HISTORIA ŻYDÓW: 1. Periodyzacja: podstawowe zagadnienia i problemy. Periodyzacja historii powszechnej a historii żydowskiej. Kryteria periodyzacji: geograficzne centrum a peryferie. 2. Kształtowanie się ludu izraelskiego. Okres biblijny. Źródła do początków dziejów Izraela. 3. Biblia a źródła archeologiczne. 4. Okres II Świątyni. Wpływy greckie. Życie religijne w Palestynie: Józef Flawiusz i Qumran. Powstania żydowskie i początek Wygnania. 5. Żydzi w krajach arabskich/muzułmańskich. Ogólna charakterystyka. Pakt Omara. Rozwój kultury i sztuki. Majmonides. 6. Życie codzienne Żydów w średniowieczu. 7. Żydzi w chrześcijańskiej Europie. Żydzi a chrześcijaństwo. System stanowy a Żydzi. Status prawny i pozycja gospodarcza Żydów w średniowiecznej Europie i Polsce. Co się zmieniło w statusie prawnym i realnym położeniu Żydów w XVI-XVIII w.? 8. Żydzi w Europie Wschodniej. Początki Żydów w Polsce. Skąd przybyli? Teoria chazarska. Legendy. Liczebność, etapy osadnicze, geografia osadnictwa. 9. Gmina żydowska w średniowieczu i okresie nowożytnym: kształtowanie się korporacji wyznaniowej. Struktura, funkcje. 10. Formy żydowskiej polityki okresu nowożytnego: Sztadlani i Żydzi dworscy. 11. Gospodarcza i społeczna rola Żydów w nowożytnej Polsce. 12. Powstanie Chmielnickiego i jego konsekwencje. 13. Chasydyzm. Początki. Doktryna. Mitnagdim. Struktura społeczna. Rozwój w XIX wieku. 14. Reformy końca XVIII w. Państwa oświeconego absolutyzmu wobec „kwestii żydowskiej”. 15. Skutki rozbiorów dla Żydów w Europie Wschodniej. 16. Oświecenie żydowskie. Haskala w Niemczech. Mendelssohn. Rozwój haskali w Królestwie Polskim, Galicji i Rosji. Podstawowe idee, programy. Haskalowe metody działalności. Pseudo-haskala. Haskala jako ruch społeczny. 17. Haskala a inne drogi modernizacji. Emancypacja, integracja, akulturacja, asymilacja. 18. Nowoczesny antysemityzm. 19. Nowoczesna polityka żydowska. Charakterystyka ogólna. Kategorie podziału. Podstawowe kierunki. Syjonizm. Bund. 20. Wielkie migracje XIX i początku XX wieku. Żydzi w Ameryce. 21. I wojna światowa. Wielka Rewolucja i Żydzi w Związku Sowieckim. 22. Dwudziestolecie w Europie Środkowo-Wschodniej. 23. Zagłada Żydów. Przebieg i konsekwencje. 24. Izrael. Historia powstania państwa. Wojna wyzwoleńcza, kolejne konflikty zbrojne, konflikty izraelsko-arabskie, polityka Izraela 1948-2015. 25. Żydzi w Polsce od 1945 do dziś. LITERATURA: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Periodyzacja piśmiennictwa jidysz. Gatunki dawnej literatury jidysz. Trzej klasycy literatury jidysz – co ich łączy, a co odróżnia? Żydowskie ugrupowania literacko-artystyczne. Periodyzacja literatury hebrajskiej. Problemy społeczne i polityczne w literaturze nowohebrajskiej/izraelskiej. Języki literatury izraelskiej i kwestia językowa w tej literaturze. Twórczość wybranego poety/ prozaika/ dramaturga literatury nowohebrajskiej/ izraelskiej. JĘZYKI: I. JĘZYK HEBRAJSKI 1. Historia języka hebrajskiego. 2.Odrodzenie języka hebrajskiego postaci, problemy, 3. Wybrane problemy z zakresu teorii i praktyki przekładu j. hebrajskiego. 4. ?אני מי 5. שלי היום 6. ?שעבר בשבוע עשית מה 7. ?בעתיד לעשות רוצה )ה(את מה 8. בי־אי עבודת- בעברית סיכום kontekst. 2. JĘZYK JIDYSZ 1. Krótka charakterystyka faz rozwoju języka jidysz. 2. Proszę wskazać trzy istotne daty z historii języka jidysz i uzasadnić swój wybór. 3. Proszę opowiedzieć krótko o sobie w języku jidysz, używając czasu przeszłego, teraźniejszego i przyszłego. JUDAIZM: 1. 2. 3. 4. 5. Charakterystyka trzech głównych odłamów judaizmu: ortodoksyjnego, reformowanego, liberalnego. Obyczaje związane ze świętami żydowskimi w cyklu rocznym. Szabat i jego znaczenie dla religijnych Żydów. Rytuały religijne związane z życiem Żyda - od narodzin do śmierci. „Księgi żydowskie” - Biblia hebrajska, modlitewniki, Talmud, Zohar, dzieła filozoficzne.