Informacja dla osób narażonych na kontakt z osobą chorą na odrę podczas lotu liniami Air Baltic na trasie Sztokholm – Ryga w dniu 11.04.2014 (lot BT110) 1. Okoliczności narażenia Zgodnie z informacjami przekazanymi do Głównego Inspektoratu Sanitarnego przez łotewskie służby epidemiologiczne, u jednego z pasażerów lotu linii Air Baltic na trasie Sztokholm – Ryga w dniu 11 kwietnia 2014 r. (numer lotu: BT110) została zdiagnozowana odra. Pasażer w trakcie lotu nie wykazywał objawów choroby, natomiast był w okresie wylęgania choroby co również niesie ryzyko przeniesienia zakażenia na inne osoby. 2. Podstawowe informacje o odrze Odra jest wirusową chorobą zakaźną o dużej zaraźliwości. Osoba chora na odrę jest zaraźliwa od ok. 5 dni przed wystąpieniem objawów do ok. 4 dni po ich wystąpieniu. Choroba przenosi się głownie drogą kropelkową (podczas kaszlu lub kichania) lub powietrzną ponieważ wydalony z organizmu wirus zachowuje w środowisku zakaźność w środowisku przez około 2 godziny. Zakażenie jest również możliwe przez kontakt bezpośredni z wydzieliną z nosa, gardła lub moczem chorej osoby. Podatny na zakażenie jest każdy, kto ma kontakt z osobą chorą na odrę, a nie przechorował odry w przeszłości lub nie był zaszczepiony, niezależnie od wieku. Okres wylęgania odry (tzn. od narażenia do wystąpienia pierwszych objawów choroby) wynosi najczęściej 10-14 dni, maksymalny okres wylęgania wynosi ok. 17 dni. W typowym przebiegu choroby na początku pojawiają się objawy charakterystyczne dla przeziębienia: gorączka, katar, kaszel, zapalenie spojówek. Później (po ok. 3-4 dniach od pierwszych objawów choroby) pojawia się nieswędząca wysypka plamisto-grudkowa, którą początkowo można zaobserwować na twarzy i za uszami, a następnie rozprzestrzenia się na tułów i kończyny. Po wystąpieniu pierwszych objawów, a jeszcze na 2-3 dni przed pojawieniem się wysypki, na błonie śluzowej jamy ustnej w okolicach zębów przedtrzonowych i trzonowych w większości przypadków można zaobserwować białawe plamki Koplika. W przebiegu odry dość często występują powikłania, takie jak: zapalenie ucha, biegunka, czy zapalenie płuc, a nawet zapalenie mózgu, dlatego w żadnym przypadku nie należy bagatelizować choroby. Odra jest chorobą wirusową, w związku z tym nie istnieje leczenie o charakterze przyczynowym. Możliwe jest jedynie stosowanie leków, które będą łagodzić dolegliwości związane z objawami chorobowymi. 3. Zalecenia Zaleca się wszystkim pasażerom, którzy nie byli w przeszłości szczepieni przeciwko odrze lub nie znany jest ich status szczepień poddanie się szczepieniu przeciwko odrze. Szczepienie przeprowadza się szczepionką MMR, która oprócz odry, zapobiega również różyczce i śwince. Szczepionka jest dostępna wyłącznie na receptę lekarską, która może być wystawiona np. przez lekarza pierwszego kontaktu. Skuteczność ochrony po szczepieniu jest bardzo wysoka. W przypadku, gdy od chwili zakażenia upłynęło nie więcej niż 72 godziny (3 dni) szczepienie zapobiega zachorowaniu również u osób już zakażonych. W przypadku, gdy od narażenia upłynęło więcej niż 3 dni, szczepienie nie uchroni przed zachorowaniem natomiast jest wciąż zalecane o ile nie wystąpiły objawy chorobowe. Może bowiem uchronić przed możliwym zachorowaniem na odrę w przypadku kontaktu z osobami chorymi w przyszłości – w przypadku gdy obecne narażenie nie doprowadziło do zakażenia. Zaleca się również poddanie szczepieniu osób ze środowiska domowego i bliskiego otoczenia, które nie były dotąd szczepione. Może to uchronić je przed zachorowaniem w przypadku, gdyby zostali Państwo w wyniku narażenia zakażeni, a nie doszło jeszcze do przeniesienia wirusa na osoby, z którymi mieliście następnie kontakt w środowisku domowym lub pracy lub od początku tych kontaktów nie upłynęło jeszcze 3 dni. Mając na względzie, iż są Państwo w potencjalnym okresie wylęgania choroby, należy obserwować objawy wskazujące na odrę, tj. na początku objawami przeziębienia, a następnie (po 2-4 dniach) wystąpieniem grudkowo-plamistej wysypki. W takiej sytuacji, należy skontaktować się z lekarzem pierwszego kontaktu.