procedura dla szklarni i szkółek - Państwowa Inspekcja Ochrony


Standardy EPPO

PROCEDURY FITOSANITARNE
OGÓLNA PROCEDURA EKSPORTOWA
PROCEDURA DLA SZKLARNI I SZKÓŁEK
PM 3/29(1)
oepp
eppo
Organisation Européenne et Méditerranéenne pour la Protection des Plantes
1, rue Le Nôtre, 75016 Paris, France
2
ZATWIERDZENIE
Standardy EPPO zatwierdza Rada EPPO. Data zatwierdzenia podana jest w każdym standardzie.
PRZEGLĄD
Standardy EPPO są poddawane okresowemu przeglądowi i nowelizacji. O dacie kolejnego przeglądu
niniejszego zestawu standardów EPPO decyduje Zespół Roboczy EPPO ds. Regulacji Fitosanitarnych.
WYKAZ NOWELIZACJI
Nowelizacje będą publikowane w razie konieczności z podaniem numeru i daty. Daty nowelizacji
podawane są w poszczególnych standardach (tam, gdzie to niezbędne).
ROZPOWSZECHNIANIE
Standardy EPPO są rozpowszechniane przez Sekretariat EPPO do wszystkich władz państwowych
będących członkami EPPO. Są one udostępniane wszystkim zainteresowanym, pod określonymi
warunkami, po złożeniu wniosku do Sekretariatu EPPO.
ZAKRES
Procedury fitosanitarne EPPO są przeznaczone dla krajowych organizacji ochrony roślin do
wykorzystania w ramach realizacji obowiązków w dziedzinie inspekcji, badania i przeprowadzania
zabiegów na roślinach i produktach roślinnych znajdujących się w obrocie lub lustracji przeciwko
organizmom kwarantannowym.
MATERIAŁY REFERENCYJNE
OEPP/EPPO (1996) Słownik terminów fitosanitarnych. Dokumenty techniczne EPPO nr 1026.
CABI/EPPO (1997) Kwarantannowe agrofagi Europy, wydanie 2 (Ed. by Smith, I.M.; McNamara, D.G.;
Scott, P.R.; Holderness, M.), CAB International, Wallingford, UK.
OEPP/EPPO (w przygotowaniu) Szczegółowe wymagania kwarantannowe. Dokument dostępny w
formie elektronicznej ze strony internetowej EPPO.
DEFINICJE
Procedura fitosanitarna: Każda urzędowo określona metoda realizacji inspekcji, badań, lustracji lub
zabiegów związanych z kwarantanną roślin.
3
Inspekcja: Urzędowa kontrola wzrokowa roślin, produktów roślinnych lub innych artykułów
podlegających przepisom służąca stwierdzeniu obecności szkodników i/lub określeniu zgodności z
przepisami fitosanitarnymi.
Lustracja: Urzędowa procedura prowadzona przez zdefiniowany czas służąca określeniu
charakterystyki populacji agrofaga lub ustaleniu gatunku agrofaga występującego na danym
obszarze.
Badanie: Urzędowa kontrola, inna niż kontrola wzrokowa, służąca ustaleniu obecności i identyfikacji
agrofagów.
Zabieg: Urzędowo zatwierdzona procedura służąca zabiciu, usunięciu lub sterylizacji agrofagów.
OGÓLNY OPIS WYMAGAŃ
Standard EPPO w sprawie procedur fitosanitarnych opisuje metody prowadzenia inspekcji i badań
towarów w obrocie i zabiegów na nich wykonywanych lub lustracji na obecność organizmów
kwarantannowych. W przypadku wielu organizmów kwarantannowych w Szczegółowych
wymaganiach kwarantannowych EPPO znajdują się odniesienia do odpowiednich Procedur
fitosanitarnych EPPO. Procedury fitosanitarne EPPO opracowywane są od dawna i publikowane w
Biuletynie OEPP/EPPO pod różnymi tytułami: „Standardy fumigacji”, „Procedury inspekcji
kwarantannowej” oraz „Procedury kwarantannowe”. Wszystkie te metody zostały zredagowane w
formacie Standardu EPPO i są obecnie publikowane pod tytułem „Procedury fitosanitarne EPPO”.
Numerowanie tych procedur będzie nadal zgodne z kolejnością opisaną w Biuletynie OEPP/EPPO
20(2) 229-233, która odpowiada w przybliżeniu chronologicznemu porządkowi ukazywania się
procedur fitosanitarnych.
4
EUROPEJSKA I ŚRÓDZIEMNOMORSKA ORGANIZACJA OCHRONY ROŚLIN
ORGANISATION EUROPEENNE ET MEDITERRANEENNE POUR LA PROTECTION DES PLANTES
PM 3/29(1)
Procedura fitosanitarna
OGÓLNA PROCEDURA EKSPORTOWA DLA SZKLARNI I SZKÓŁEK
Zakres szczegółowy
Zatwierdzenie i nowelizacje
Niniejszy standard opisuje ogólną procedurę inspekcji
eksportowej dla szklarni i szkółek.
Po raz pierwszy zatwierdzono we wrześniu 1989 r.
Zredagowano jako Standard EPPO we wrześniu 1997 r.
_________________________
Uwaga
Niniejsza procedura kwarantannowa ma zastosowanie do przedsiębiorstw produkujących rośliny
przeznaczone na eksport. W rozumieniu Słownika podstawowych pojęć fitosanitarnych FAO, którego
terminologię stosuje się w niniejszym dokumencie, oznacza to rośliny do sadzenia (za wyjątkiem
nasion, cebulek i bulw). W określonych sytuacjach termin ten może obejmować rośliny doniczkowe.
Dokument niniejszy nie ma zastosowania do inspekcji roślin w przedsiębiorstwach, których
produktem eksportowym nie są rośliny do sadzenia (owoce, warzywa, kwiaty cięte). Procedura
niniejsza przeznaczona jest głównie dla krajów, które nie prowadzą regularnego eksportu
wytworzonych na swoim terytorium produktów oraz dla krajów, które zamierzają rozpocząć eksport.
Zakłada się, że kraje prowadzące regularny eksport stworzyły już odpowiednie wytyczne dla swoich
inspektorów. Niniejsza procedura została pomyślana jako przewodnik, który przeprowadzi
inspektorów krok po kroku przez gąszcz procedur fitosanitarnych i zagwarantuje spełnienie
wszystkich odpowiednich wymagań.
Wstęp
Każde przedsiębiorstwo musi złożyć wniosek o świadectwo eksportowe z odpowiednim
wyprzedzeniem umożliwiającym spełnienie wymagań fitosanitarnych kraju importera przed
eksportem. Zaleca się coroczną rejestrację przedsiębiorstw prowadzących eksport.
5
Kontrole, które należy wykonać, można podzielić następująco: (1) kontrole przed wizytą
wykonywane po otrzymaniu wniosku o świadectwo eksportowe; (2) wizyta w miejscu produkcji w
celu sprawdzenia ogólnych warunków w przedsiębiorstwie; (3) jedna wizyta (lub kilka wizyt) w celu
przeprowadzenia wszelkich niezbędnych inspekcji w okresie wegetacyjnym; (4) wizyta tuż przed
wysyłką służąca sprawdzeniu wcześniejszych kontroli i wykonaniu ostatniej fitosanitarnej inspekcji
przed eksportem, której efektem jest wystawienie świadectwa fitosanitarnego.
Kontrole przed wizytą
1.
Jakie organizmy muszą być uwzględnione w świadectwie fitosanitarnym (na podstawie
wniosku przedsiębiorstwa i przepisów fitosanitarnych kraju importera)?
1.1.
Czy można poświadczyć brak występowania określonych organizmów w
kraju/obszarze/miejscu produkcji?
1.2.
Dla których organizmów istnieje wymóg, aby teren w pewnym promieniu dookoła miejsca
produkcji był od nich wolny lub aby przeprowadzić lustrację poza granicami tego miejsca?
1.3.
Dla których organizmów należy wykonać badania laboratoryjne?
1.3.1. Pobieranie prób i badania laboratoryjne roślin.
1.3.2. Pobieranie prób i badania laboratoryjne roślin matecznych, z których zostanie
wyprodukowana przesyłka.
1.4.
Czy w przedsiębiorstwie wykorzystywana jest wyłącznie sterylna gleba lub podłoże?
1.4.1. Jeżeli nie wykonuje się sterylizacji, czy konieczne jest pobieranie i badanie laboratoryjne prób
gleby lub podłoża?
1.4.2. Czy konieczne jest pobieranie i badanie laboratoryjne prób gleby lub podłoża po wysadzeniu
lub po zbiorze?
1.5.
Które organizmy wymagają tylko inspekcji wzrokowej (i ewentualnie potwierdzenia w
laboratorium)?
1.5.1. Które organizmy wymagają przeprowadzenia inspekcji w okresie wegetacyjnym? Czy istnieją
szczególne wymogi dotyczące prowadzenia inspekcji w określonym terminie lub stadium
rozwoju roślin (np. przed kwitnieniem; podczas kwitnienia; przed opadnięciem liści; czy
wymagane jest przeprowadzenie inspekcji więcej, niż raz)?
1.5.2. Dla których organizmów wymagane jest przeprowadzenie tylko inspekcji przed eksportem?
1.6.
Czy dla niektórych organizmów wymagane jest, aby:
1.6.1. inspekcji roślin i materiału matecznego były prowadzone przez kilka lat?
6
1.6.2. rośliny pochodziły z materiału przebadanego/akredytowanego, za wyjątkiem badań w
bieżącym okresie, zgodnie z wymaganiem określonym w punkcie 1.3.2?
2.
Gdzie dokładnie będą lub są uprawiane rośliny przeznaczone na eksport?
2.1.
Jeżeli rośliny będą uprawiane w kilku miejscach, jakie warunki muszą być spełnione, aby
przesyłka zmieszanego materiału mogła być uznana za jednostkę?
2.2.
Czy wymagania mogą być spełnione na przestrzeni kilku lat (patrz 1.6)?
2.2.1. Skąd pochodzi materiał mateczny (obszar, kraj, kontynent)?
2.2.2. Czy w związku z odpowiedzią na pytanie 2.2.1 świadectwo fitosanitarne musi objąć jakieś
dodatkowe organizmy?
2.2.3. Czy zgłaszane są oświadczenia w sprawie stanu zdrowia roślin (np. wolne od wirusów), a
jeżeli tak, to na jakiej podstawie?
3.
Należy opracować harmonogram inspekcji roślin w fazie wzrostu (patrz 1.5.1) i pobierania
prób roślin do badań laboratoryjnych (1.3.1 i 1.3.2):
3.1.
młodych roślin wegetatywnych;
3.2.
roślin kwitnących;
3.3.
roślin owocujących;
3.4.
roślin zbliżających się do fazy uśpienia/opadania liści.
4.
Jakich zabiegów wymaga kraj importera?
4.1.
Jakie zabiegi zostały wykonane?
4.2.
Wykonanie jakich zabiegów jest wymagane przed eksportem/w momencie eksportu?
4.3.
Czy dzięki fumigacji można uniknąć szczegółowej inspekcji pod kątem któregoś organizmu?
5.
Gdzie przeprowadzona zostanie certyfikacja przedeksportowa i czy istnieją odpowiednie
warunki dla:
5.1.
przeprowadzenia fumigacji lub innych zabiegów przed eksportem, jeżeli są one dostępne?
5.2.
przeprowadzenia inspekcji przed eksportem i ostatecznej certyfikacji?
7
Wizyta w miejscu produkcji
6.
Czy kontrole opisane w punktach 1.1, 1.2, 1.4.1, 1.6.1 i 1.6.2 dały korzystny wynik?
7.
Należy skontrolować ogólny układ miejsca produkcji zwracając uwagę na:
7.1.
rośliny przeznaczone na eksport;
7.2.
inne rośliny, które mogą wymagać inspekcji, aby spełniony został wymóg wolności miejsca
produkcji od agrofagów kwarantannowych;
7.3.
rośliny znajdujące się w bezpośredniej bliskości roślin przeznaczonych na eksport,
ewentualnie również rośliny znajdujące się poza granicami miejsca produkcji.
8.
Czy zakończono pobieranie prób i badanie gleby lub podłoża (patrz 1.4.1 i 1.4.2)?
9.
Czy stosowany jest właściwy system sterylizacji gleby lub podłoża i czy wprowadzono
odpowiednie rozwiązania zapobiegające wtórnemu zanieczyszczeniu po sterylizacji?
10.
Czy zastosowano odpowiedni system fumigacji (patrz 4.3)?
Inspekcje w okresie wegetacyjnym
11.
O ile przepisy kraju importera nie mówią inaczej, należy wprowadzić następujący system dla
jednorodnych partii roślin (tzn. roślin uprawianych na jednym stanowisku, jednego gatunku,
odmiany, selekcji lub klonu i pochodzenia).
11.1.
Przed przystąpieniem do inspekcji poszczególnych roślin, należy dokonać ogólnej oceny partii
zwracając uwagę na połacie uprawy charakteryzujące się nierównym wzrostem lub brakiem
jednorodności.
11.2.
Należy dokładnie skontrolować kilka roślin wybranych losowo i z połaci, o których mowa w
(11.1).
11.2.1. Jakie agrofagi lub objawy występują na roślinach, w tym, odpowiednio , na ich korzeniach?
8
11.2.2. Czy organizmy, o których mowa powyżej, są agrofagami kwarantannowymi lub czy
występują one na poziomie wyższym, niż poziom określony jako „materiał praktycznie wolny
od innych szkodliwych agrofagów” podany w świadectwie fitosanitarnym?
11.2.3. Czy w przypadku organizmów, o których mowa wyżej potrzebne jest przeprowadzenie
diagnostyki laboratoryjnej lub uzyskanie potwierdzenia (jeżeli tak, należy wybrać
odpowiednią liczbę prób?
11.2.4. Czy obecność innych (niekwarantannowych) agrofagów, stan fizjologiczny lub agrotechniczny
uprawy uniemożliwiają przeprowadzenie inspekcji na obecność agrofagów
kwarantannowych?
11.3.
Na koniec należy przeprowadzić dokładną wzrokową inspekcję poszczególnych roślin.
11.3.1. W przypadku małych partii, należy skontrolować każdą roślinę.
11.3.2. W przypadku dużych partii, należy dokonać wyboru losowego i skontrolować minimalną
liczbę roślin wynikającą z przewidywanego ryzyka wystąpienia danego agrofaga (lub
agrofagów) kwarantannowego. Przyjmuje się, że dzięki kontroli 300 roślin można z 95%
prawdopodobieństwem1 wykryć obecność agrofaga, kiedy porażony jest 1%, lub więcej,
roślin w partii, a przy 3000 roślin, porażenie na poziomie 0,1% lub wyższym. W przypadku
roślin w doniczkach, można wybierać poszczególne egzemplarze, ale w przypadku upraw
polowych całkowita liczba roślin do pobrania może zostać podzielona na 10-20 pod-partii
przez wytyczenie obszarów na większym polu lub krótkich odcinków w rzędach roślin w
szkółkach (w takim przypadku należy rozważyć nieznaczne zwiększenie liczby roślin
poddawanych inspekcji).
Kontrola i inspekcja przed eksportem
12.
Czy kontrole opisane w punktach 1.1, 1.2, 1.3, 1.4, 1.5.1, 1.6, 2.1, 2.2, 2.2.2, 2.2.3, 4.2, 4.3
dały korzystny wynik?
13.
Czy dokumentacja inspekcji w okresie wegetacyjnym (punkty 7-11) jest prawidłowa?
14.
Czy warunki prowadzenia inspekcji są odpowiednie?
1
tzn. 95% prawdopodobieństwo wykrycia / 5% prawdopodobieństwo niewykrycia; lub 19 na 20 razy
agrofag zostanie wykryty / 1 na 20 razy nie zostanie wykryty. Jednak ogólna lustracja obecności
agrofagów wykonana w ramach punktu 11.1 i 11.2 zapewni ogólnie wyższy poziom wykrywalności.
9
15.
Należy przystąpić do inspekcji przed wysyłką. Należy postępować zgodnie z ogólnymi
procedurami określonymi w punkcie 11 zwracając szczególną uwagę na kontrolę minimalnej
próby roślin, zgodnie z zapisami punktów 11.3.1 i 11.3.2.
16.
Jeżeli w trakcie inspekcji doszło do otwarcia zaplombowanych opakowań, należy je
ponownie zaplombować pod urzędowym nadzorem.
17.
Czy sposób przeprowadzenia i terminy zabiegów i fumigacji (patrz 4.2) oraz dokumentacja
lub inne kontrole były prawidłowe?
18.
Czy wpisy, urzędowe oświadczenia i dodatkowe oświadczenia na świadectwie fitosanitarnym
są prawidłowe?
19.
Czy przesyłka została urzędowo zaplombowana, o ile jest to wymagane?
Pytania
Można kierować do: A. Pemberton, Harpenden Laboratory (GB) lub M. Hille, BBA Braunschweig (DE).
10