Europejska i Śródziemnomorska Organizacja Ochrony Roślin (EPPO) Standardy EPPO Procedury fitosanitarne PM 3/61 eppo © 2004 EPPO, Biuletyn EPPO 34, 439-440 439 440 Procedury fitosanitarne Zatwierdzanie Standardy EPPO są zatwierdzane przez Radę EPPO. Data zatwierdzenia jest zamieszczana w każdym standardzie. W znaczeniu art. II Konwencji IPPC, standardy EPPO stanowią regionalne standardy dla członków organizacji EPPO. Zmiany Standardy EPPO podlegają okresowej ocenie i ewentualnym zmianom. Data nowelizacji niniejszego standardu jest określana przez grupę EPPO “Working Party w sprawie regulacji fitosanitarnych”. Znowelizowane teksty Znowelizowane teksty ponumerowane i datowane, wydawane są, jeśli zachodzi taka potrzeba. Daty poszczególnych poprawek pojawiają się na każdym standardzie (wg. potrzeb). Definicje Fumigacja: zabieg z zastosowaniem środka chemicznego, który przenika towar w formie gazowej Inspekcja: urzędowe wizualne badanie roślin, produktów roślinnych lub innych regulowanych artykułów celem określenia obecności agrofaga i/lub zgodności z wymaganiami fitosanitarnymi Monitoring: ciągły, urzędowy proces weryfikowania sytuacji fitosanitarnej Procedura fitosanitarna: każda opisana metoda wprowadzania regulacji fitosanitarnej, w tym przeprowadzanie inspekcji, badań, nadzoru lub zabiegów w odniesieniu do regulowanych agrofagów Lustracje: urzędowa procedura prowadzona przez określony odcinek czasu celem określenia charakterystyki populacji agrofaga lub identyfikacji gatunku agrofaga Badanie (test): urzędowe badanie, inne niż ocena wizualna, przeprowadzane celem określenia obecności agrofaga lub jego zidentyfikowania Zabieg: urzędowo zatwierdzona procedura likwidacji, usuwania lub sterylizacji agrofagów Dystrybucja Standardy EPPO są przekazywane przez Sekretariat EPPO do wszystkich członków organizacji. Kopie dostępne są dla wszystkich zainteresowanych osób na określonych warunkach, na ich prośbę. Zakres Procedury fitosanitarne EPPO są używane przez krajowe organizacje ochrony roślin, które są odpowiedzialne za inspekcje, badania oraz zabiegi przeprowadzane w stosunku do roślin i produktów roślinnych podlegających wymianie handlowej oraz przeprowadzanie monitoringu odnośnie organizmów kwarantannowych. Odnośniki EU (2000) Dyrektywa Rady 2000/29/EC z dnia 8 maja 2000 r. w sprawie środków wprowadzanych celem zapobiegania wprowadzaniu organizmów szkodliwych dla roślin i produktów roślinnych oraz ich rozprzestrzenianiu na terenie Wspólnoty. Dziennik urzędowy UE Nr L169, 1-112. EPPO/CABI (1997) Kwarantannowe agrofagi Europy, drugie wydanie CAB International, Wallingford (GB). FAO (1997) Międzynarodowa Konwencja Ochrony Roślin (znowelizowany tekst). FAO, Rzym. IPPC (1999) Słownik terminów fitosanitarnych. ISPM nr 5. Sekretariat IPPC, FAO, Rzym. EPPO (1996) Ilustrowane kwarantannowe szkodniki Europy. EPPO, Paryż (Francja). EPPO (2000) EPPO Standard PM 1/2(9) EPPO listy A1 i A2 agrofagów kwarantannowych. Standardy EPPO: Ogólne środki fitosanitarne. EPPO, Paryż. Wytyczne odnośnie wymagań Standardy EPPO odnośnie procedur fitosanitarnych opisują zalecane metody przeprowadzania inspekcji, badań lub zabiegów towarów podlegających wymianie handlowej lub monitoringu na obecność organizmów kwarantannowych. W przypadku wielu organizmów kwarantannowych umieszcza się odniesienie do właściwych specyficznych wymagań EPPO (Standardy EPPO PM 2). Istniejące standardy EPPO w bieżącej serii Standardy EPPO odnośnie procedur fitosanitarnych wynikają z zaplanowanej działalności paneli EPPO w sprawach środków fitosanitarnych i zabiegów fitosanitarnych. Pierwszych 58 standardów zostało opublikowanych w Biuletynie EPPO, zgodnie z opisanym w Biuletynie 20, 229233 sposobem numeracji i zawierającym listę chronologicznie publikowanych standardów. Niedawno opublikowano dwa nowe standardy: PM 3/59(1) Synchytrium endobioticum: testowanie gleby i wyrejestrowywanie porażonych pól. Biuletyn EPPO 29, 221232. PM 3/60(1) Testowanie podłoża uprawowego oraz rosnących w nim roślin. Biuletyn EPPO 32, 223-230. Wszystkie standardy EPPO zostały niedawno zrewidowane odnośnie uaktualnienia obecnie obowiązującej terminologii EPPO oraz opublikowane w nowej publikacji: Procedury fitosanitarne i dostępne są w Sekretariacie EPPO, 1 rue Le Nôtre, 75016 Paryż (Francja). © 2004 EPPO, Biuletyn EPPO 34, 439-440 Europejska i Śródziemnomorska Organizacja Ochrony Roślin (EPPO) PM 3/61(1) Procedury fitosanitarne Obszary wolne od agrofaga, wolne miejsca produkcji oraz system dystrybucji odnośnie organizmów kwarantannowych ziemniaka Zakres Niniejszy standard dostarcza państwom EPPO podstaw odnośnie wprowadzania wymagań dla eksportujących ziemniaki krajów, co do określania i utrzymywania obszarów wolnych od agrofaga, wolnych miejsc produkcji i systemu dystrybucji, w odniesieniu do kwarantannowych organizmów ziemniaka. Wprowadzenie Jednym ze środków fitosanitarnych, które importujące ziemniaki kraje EPPO mogą zastosować jest, zgodnie ze standardem EPPO PM 8/1 Środki odnośnie ziemniaków, wymaganie wobec kraju eksportującego, co do ustanowienia i utrzymania obszarów wolnych od określonego agrofaga, miejsc produkcji lub systemu dystrybucji. Niniejszy standard zawiera podstawę do ustanowienia takich wymagań w odniesieniu do ziemniaków przeznaczonych na eksport do określonego kraju (chyba, że określono inaczej). Wymagania takie mogą podlegać, jeśli dotyczy, okresowi przejściowemu. Obszar wolny od agrofaga Obszar wolny od agrofaga powinien zostać ustanowiony i utrzymywany w kraju eksportującym odnośnie określonego agrofaga, zgodnie ze standardem ISPM Nr 4 Wymagania odnośnie ustanawiania obszarów wolnych od agrofaga (IPPC, 1996). Z uwagi na to, że obszary mogą dotyczyć kilku organizmów kwarantannowych dla ziemniaka wymagane środki mogą być bardzo złożone. Oznacza to, że nie jest możliwe natychmiastowe wprowadzenie przez kraj importujący zaleceń dotyczących określonych agrofagów. Środki fitosanitarne odnośnie obszaru wolnego mogą zawierać następujące elementy: ogólny nadzór lub specyficzne lustracje celem dowiedzenia, że ziemniaki lub inna roślina żywicielska jest wolna od agrofaga (patrz standard ISPM Nr 6), zakaz przemieszczania ziemniaków do obszarów wolnych celem przechowywania, pakowania lub obróbki, poza tymi pochodzącymi z innych obszarów wolnych, zakaz sadzenia na obszarze wolnym ziemniaków nie pochodzących z innego obszaru wolnego, zakaz przewożenia przesyłem w tranzycie przez obszary wolne, jeśli występuje ryzyko uwolnienia agrofaga, ustanowienie strefy buforowej wokół obszaru wolnego, gdzie stosuje się inne środki zależne od biologii agrofaga oraz geograficznego obszaru, ograniczenia w przemieszczaniu maszyn i sprzętu używanego w produkcji ziemniaków do obszarów wolnych z obszarów, gdzie agrofag występuje, weryfikacja źródeł wody odnośnie ewentualnego porażenia, jeśli agrofag może przemieszczać się w wodzie, ograniczenia w przemieszczaniu i użyciu na obszarze wolnym towarów innych niż ziemniaki, które mogą być porażone. © 2004 EPPO, Biuletyn EPPO 34, 441-442 Zatwierdzenia i zmiany Pierwszy raz zatwierdzono 09-2004 r. Wolny od agrofaga system produkcji Wolny od agrofaga system produkcji w kraju eksportujący, wymaga: na obszarach wolnych, wszystkie sadzeniaki ziemniaka wchodzące do systemu produkcji powinny pochodzić z obszarów wolnych, za wyjątkiem mikroroślin i mikrobulw wyprodukowanych zgodnie ze standardami EPPO PM 3/62 i 3/63 (w przygotowaniu), sadzeniaki ziemniaka na eksport powinny być produkowane według schematu certyfikacji takiego samego lub podobnego do opisanego w standardzie EPPO PM 4/28 Schemat certyfikacji sadzeniaków, ziemniaki inne niż sadzeniaki powinny być produkowane z sadzeniaków podlegających schematowi certyfikacji takiego samego lub podobnego do opisanego w standardzie EPPO PM 4/28 Schemat certyfikacji sadzeniaków, maszyny i sprzęt używane w obrębie jednego miejsca produkcji nie powinny stanowić ryzyka wprowadzenia agrofaga. Wolny od agrofaga system dystrybucji System dystrybucji wolny od agrofaga w kraju eksportującym ma na celu zapobieganie zmieszaniu oraz porażenia pomiędzy materiałami wyprodukowanymi na eksport do jednego kraju, a materiałami używanymi wewnątrz kraju i materiałami przeznaczonymi na eksport do innych krajów trzecich, które mogą nie spełniać wymagań odnośnie systemu obszarów wolnych od agrofaga i wolnych miejsc produkcji. Środki fitosanitarne odnośnie systemu dystrybucji powinny zawierać następujące elementy: ziemniaki spełniające wymagania dla wolnych obszarów i miejsc produkcji powinny być oddzielone w miejscu i czasie, z zastosowaniem środków ostrożności, od materiałów nie spełniających takich wymagań. Powinien zostać zastosowany system wyznaczonych centrów np. miejsc przechowywania, transportu, sortowania i pakowania. Podobnie należy oddzielać od siebie sadzeniaki i inne ziemniaki przeznaczone na eksport, sadzeniaki powinny być zapakowane w nowe opakowania, ziemniaki inne niż sadzeniaki powinny być zapakowane w nowe lub oczyszczone i zdezynfekowane opakowania, partie pochodzące z obszarów wolnych powinny być oddzielone, należy wprowadzić system etykietowania celem stałej możliwości identyfikacji materiału spełniającego wymagania przeznaczonego na eksport do kraju posiadającego takie wymagania, od tego wyprodukowanego na obszarach wolnych ale przeznaczonego do innych krajów i nie spełniających wymagań, a także od materiału wyprodukowanego poza takimi obszarami, jeżeli przesyłka przeznaczona na eksport jest przemieszczana poza obszar wolny celem sortowania, przechowywania lub pakowania powinny zostać zastosowane odpowiednie środki zapobiegające porażeniu przesyłki określonym agrofagiem. 441 442 Procedury fitosanitarne Ocena statusu wolności od agrofaga Służba NPPO kraju eksportującego powinna na żądanie służby kraju importującego umożliwić ocenę środków podejmowanych celem ustanowienia i utrzymania obszarów wolnych, wolnych miejsc produkcji i systemów dystrybucji. Jeżeli dotyczy, powinno się zezwolić na przeprowadzenie audytu dokumentów i miejsc. Odniesienia Standard IPPC (1996) Wymagania odnośnie ustanowienia obszarów wolnych od agrofaga Nr 4. Sekretariat IPPC, FAO, Rzym (Włochy). Standard IPPC (1998) Wytyczne odnośnie nadzoru Nr 6. Sekretariat IPPC, FAO, Rzym (Włochy). © 2004 EPPO, Biuletyn EPPO 34, 441-442