Zakres zagadnień na zajęcia z przedmiotu „Postawy zarządzania”

Zakres zagadnień na zajęcia z przedmiotu „Postawy zarządzania”
1. ŚWIAT ORGANIZACJI
Definicja prakseologiczna organizacji; metodologiczne ujęcia terminu organizacji (rzeczowe, atrybutowe i czynnościowe)
z przykładami
Organizacja wg podejścia systemowego
o organizacja jako system (ogólny model)
o zdefiniowanie organizacji jako systemu (np. wg Ackoffa)
o atrybuty organizacji jako systemu (z przykładami)
o modele organizacji wg podejścia systemowego: wg. Leavitta, wg. Krzyżanowskiego.
Otoczenie organizacji:
o definicja otoczenia organizacji, rodzaje relacji między otoczeniem a organizacją;
o pojęcie otoczenia dalszego (makrootoczenia, otoczenia ogólnego) oraz otoczenia bliższego (mikrootoczenia, otoczenia
celowego) oraz ich elementy.
2. DZIAŁANIE ZORGANIZOWANE
Czym zajmuje się prakseologia? Jaki jest związek między prakseologią a zarządzaniem?
Koncepcja sprawność działania.
Podstawowe (praktyczne) walory, jakimi się charakteryzuje sprawne działanie.
Wytyczne (dyrektywy) sprawnego działania (charakterystyka poszczególnych wytycznych oraz sposób ich zastosowania).
Efekt synergiczny, efekt organizacyjny i dyssynergia (co to jest, znaczenie w organizacji i przykłady).
3. FORMALIZACJA
Instytucjonalizacja i formalizacja (istota, znaczenie, przykłady).
Organizacja formalna i nieformalna (definicje, rola i znaczenie).
Co podlega formalizacji w organizacji (co jest przedmiotem formalizacji)?
Dokumenty organizacyjne.
Determinanty stopnia sformalizowania organizacji
Patologie procesu formalizacji (istota patologii, przyczyna powstania, wpływ na działanie organizacji).
Grupa formalna i grupa nieformalna (definicje, rola i znaczenie, rodzaje).
4. STRUKTURA ORGANIZACYJNA – Podstawowe zagadnienia
Struktura organizacyjna: definicja, istota, funkcje jakie realizuje struktura.
Dwa aspekty struktury: struktura statyczna i struktura dynamiczna.
Elementy struktury organizacyjnej (stanowisko organizacyjne; komórka organizacyjna; jednostka organizacyjna; więzi organizacyjne –
służbowe, funkcjonalne, informacyjne, techniczne; sprzężenia organizacyjne).
Czynniki wpływające (determinanty) na strukturę organizacyjną.
Zasady budowy struktury organizacyjnej (pojęcia: departamentalizacja, rozpiętość i zasięg kierowania, centralizacja, decentralizacja).
Specyfiki statycznej struktury organizacyjnej:
o wg Szkoły Astońskiej (wymiary struktury): specjalizacja, konfiguracja, standaryzacja, formalizacja, elastyczność.
o wg. H. Mintzberga: szczyt strategiczny, linia hierarchiczna, technostruktura, funkcje pomocnicze (logistyczne), centrum
operacyjne.
5. STRUKTURA ORGANIZACYJNA – Typy struktur organizacyjnych
Struktura mechaniczna, struktura organiczna
Typy struktur organizacyjnych wg kryteriów (istota poszczególnych typów struktur i możliwości zastosowania):
o dominującej więzi organizacyjnej: struktura liniowa, funkcjonalna, liniowo-sztabowa,
o wpływu otoczenia oraz charakteru celów i zadań: mechanistyczne i organiczne a w tym dywizjonalna, zadaniowa
(projektowa), macierzowa.
6. DOSKONALENIE STRUKTURY ORGANIZACYJNEJ
Cykl życia organizacji: pojęcie rozwoju organizacji, wzrostu organizacji, charakterystyka faz rozwoju organizacji; model kryzysów
organizacyjnych wg modelu L.E. Greinera.
Zmiany organizacyjne: istota i rodzaje.
Proces reorganizacji struktury organizacyjnej:
o definicja (reorganizacja, modernizacja, usprawnienie),
o kiedy należy podjąć decyzję o reorganizacji,
o częstotliwość reorganizacji,
o cykl procesu reorganizacji (poszczególne etapy oraz ich charakterystyka),
o koszty reorganizacji.
Opory przeciwko zmianom: dlaczego występują, jak się objawiają, jak minimalizować opory przeciwko zmianom.
Metodyka badania i projektowania zmian organizacyjnych: metoda diagnostyczna i prognostyczna.
Zakres tematyczny. Ćwiczenia „Podstawy zarządzania” dla kierunku FiB I rok, prowadzący: mgr Aleksandra Rudawska
Katedra Organizacji i Zarządzania 2005/2006
1/1
7. PROCES ZARZĄDZANIA ORGANIZACJĄ
Zarządzanie i kierowanie – interpretacja pojęć.
Charakterystyka procesu zarządzania: definicja, istota.
Funkcje zarządzania (charakterystyka poszczególnych funkcji i w jaki zakresie są one realizowane ze względu na szczeble zarządzania):
o Planowanie (istota planowania, rodzaje planów, przyczyny niepowodzeń planowania)
o Organizowanie (istota organizowania, zasady dobrego organizowania),
o Motywowanie (istota motywowania, proces motywacji, bodźce motywacyjne i zasady ich stosowania, teorie motywacji
wg Maslowa, McGregora, Herzberga, McCllelanda, teoria sprawiedliwości, teoria cech pracy, teoria oczekiwań),
o Kontrolowanie (istota, proces kontroli, rodzaje kontroli, cechy skutecznego systemu kontroli).
8. KIEROWANIE ZESPOŁAMI PRACOWNICZYMI
Umiejętności i kompetencje menedżerów.
Role pełnione przez menedżerów wg H. Mintzberga (interpersonalne, informacyjne, decyzyjne).
Władza w organizacjach: definicja, typy władzy według Webera oraz według Frencha i Ravena, wymiary i podstawy władzy, formy
sprawowania władzy.
Autorytet formalny i nieformalny osoby zarządzającej (istota, sposób budowy, znaczenie w procesie zarządzania).
Przywództwo: istota, różnice między liderem (przywódcą) a kierownikiem,
Teorie cech przywódczych: oraz cechy lidera.
Behawiorystyczne teorie przywództwa: klasyczna typologia stylów (demokratyczny, autokratyczny, nieingerujący); model R.R Blake’a
i J.S. Mouton,
Sytuacyjne teorie przywództwa: model P. Hersey’a i K.H. Blancharda, model F.E. Fiedlera.
9. ZARZĄDZANIE ZASOBAMI LUDZKIMI
Istota Zarządzania Zasobami Ludzkimi (ZZL).
Elementy procesu zarządzania zasobami ludzkimi (charakterystyka poszczególnych elementów).
Modele polityki personalnej (założenia, charakterystyka elementów procesu personalnego w każdym z modeli, warunki zastosowania).
10. PROCES PODEJMOWANIA DECYZYJI
Decydowanie, decyzja, decyzje kierownicze – definicja pojęć oraz klasyfikacja decyzji (ze względu na: znajomość sytuacji decyzyjnej,
wagę, zasięg i horyzont czasowy).
Teoria podejmowania decyzji: nurt ilościowy i jakościowy.
Charakterystyka procesu podejmowania decyzji (etapy procesu decyzyjnego).
Racjonalność decyzji: rzeczowa i metodologiczna; ograniczenia racjonalności decyzji.
Formy decydowania: decyzje indywidualne i grupowe – zalety i wady, zastosowanie.
11. ZARZĄDZANIE STRATEGICZNE
Zarządzanie strategiczne: przyczyny powstania, istota, cechy charakterystyczne zarządzania strategicznego, proces zarządzania
strategicznego, model strategii wg K. Obłója).
Myślenie strategiczne.
Istota wizji i misji organizacji.
Analiza strategiczna i jej podstawowe obszary.
12. ROZWÓJ NAUKI ORGANIZACJI I ZARZĄDZANIA
Osiągnięcia w zakresie rozwoju nauki organizacji i zarządzania przedstawicieli poszczególnych szkół (ogólna charakterystyka szkoły,
podstawowe problemy jakimi zajmowała się szkoła, oraz najważniejsze osiągnięcia wymienionych przedstawicieli, krytyka
szkoły/podejścia):
•
Szkoła klasyczna: Naukowe zarządzanie; Zarządzanie administracyjne
•
Szkoła stosunków międzyludzkich
•
Szkoła badań operacyjnych (ilościowa)
•
Szkoła systemów społecznych
•
Szkoła neoklasyczna
•
Podejście systemowe
•
Podejście sytuacyjne
Literatura:
Kieżun W.: Sprawne zarządzanie organizacją. SGH, Warszawa 1997.
Koźmiński A.K., Piotrowski W.: Zarządzanie. Teoria i praktyka. PWN, Warszawa 1995.
Robbins S.P., DeCenzo D.A.: Podstawy zarządzania. PWE, Warszawa 2002
Dobrodziej B. [pod. red]: Podstawy organizacji i zarządzania. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2000.
Bieniok H., Rokita J.: Struktura organizacyjna przedsiębiorstwa. PWN, Warszawa 1984.
Griffin R.W.: Podstawy zarządzania organizacjami. PWN, Warszawa 1996.
Konsultacje, semestr letni 2005/2006:
Środa, godzina 16:00-18:00, pokój 305
Tel. 444 19 75
e-mail: [email protected]
Sekretariat Katedry: pokój 336
Zakres tematyczny. Ćwiczenia „Podstawy zarządzania” dla kierunku FiB I rok, prowadzący: mgr Aleksandra Rudawska
Katedra Organizacji i Zarządzania 2005/2006
2/2
Podstawy zaliczenia
1. Dwa kolokwia w formie pisemnej. Terminy kolokwiów podane w poniższej tabeli. Terminy są wiążące.
2. Podstawą zaliczenia jest uzyskanie pozytywnej oceny z obu kolokwiów.
3. Istnieje możliwość uzyskania dodatkowych punktów za uczestnictwo w zajęciach oraz prace domowe.
Terminy kolokwiów
Grupa
Kolokwium 1
Kolokwium 2
Ostatnie zajęcia
120
10 kwietnia 2006
5 czerwca 2006
12 czerwca 2006
121
12 kwietnia 2006
31 maja 2006
7 czerwca 2006
122
10 kwietnia 2006
5 czerwca 2006
12 czerwca 2006
123
12 kwietnia 2006
31 maja 2006
7 czerwca 2006
124
12 kwietnia 2006
31 maja 2006
7 czerwca 2006
Zasady:
Niezliczone kolokwium można poprawiać tylko raz. Poprawa odbędzie się albo podczas konsultacji, lub też na ostatnich
zajęciach dydaktycznych danej grupy. Student sam decyduje poprawa odbędzie się w terminie 2 tygodni od uzyskania
wyników z kolokwium czy też na ostatnich zajęciach.
Zakres tematyczny. Ćwiczenia „Podstawy zarządzania” dla kierunku FiB I rok, prowadzący: mgr Aleksandra Rudawska
Katedra Organizacji i Zarządzania 2005/2006
3/3