Polityka- ogól działań które są związane z dążeniem do zdobycia i utrzymania władzy państwowej, jej wykonaniem oraz wytyczaniem kierunku rozwoju państwa. Polityka życia społecznego obejmuje system organów państwa, system prawny, myśl polityczną i kulturę polityczną. Myśl polityczna: ●ideologia –zbiór idei, wartości i poglądów ●tworzy uporządkowany system świata ●np.: liberalizm, faszyzm ●doktryna –zbiór poglądów dot. Społeczeństwa –na gruncie ideologii może narodzić się kilka doktryn ●program polityczny –bezpośrednie ukształtowanie różnych sfer życia publicznego –nawiązanie do jednej lub wielu doktryn. Podział doktryn politycznych: ●doktryny prawicowe- uznają nierówność za naturalną cechę społeczeństwa, podkreślają szacunek do tradycji, przywiązanie do kościoła. Sprzeciwiają się gwałtownym zmianom, uznają szczególną rolę religii w życiu publicznym, popierają wolny rynek, negują interwencję państwa. ●doktryny lewicowe- głoszą hasła sprawiedliwości i solidaryzmu społecznego, odrzucają pogląd że nierówność społeczna jest zjawiskiem naturalnym. Głoszą zasadę równości wszystkich ludzi, popierają interwencję państwa w gospodarkę, sprzeciwiają się uprzywilejowaniu kościoła. ●doktryny centrowe- dążą do zachowania równowagi pomiędzy interesami różnych grup, nierówności społeczne powinny być złagodzone przez społeczeństwo a nie przez państwo. Popierają gospodarkę rynkową która powinna być kontrolowana przez społeczeństwo. Demokracja- forma ustroju państwa, gdzie obywatele sprawują władzę bezpośrednią lub za pośrednictwem przedstawicieli wybranych. Historyczny rozwój idei demokratycznej: ●starożytna Grecja –suwerenna władza należała do ludu –demokracja bezpośrednia –władza wykonawcza należała do rady 500 –na straży praw obywateli stał trybunał ludu. ●republika rzymska –demokracja ograniczona –kluczową rolę w państwie odgrywała arystokracja która wchodziła w skład senatu –istniały 3 rodzaje zgromadzeń -urzędy państwowe konsul-władza cywilna i wojskowa, kwestor-pomocnik konsula do spraw finansowych, cenzor-kontrolujący moralność obywateli. ●wspólnota chrześcijańska –dekalog –idea równości –bezpośredni wybór biskupów ●demokracja szlachecka –ważna rola szlachty –najważniejszym organem był sejm –na czele państwa stał król elekcyjny ●współczesna demokracja –podstawę stanowiła demokracja burżuazyjna – duży wpływ filozofów oświecenia –uchwalenie pierwszej konstytucji 1787 oraz Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka –połowa XXw kryzys domokracji i rozwój totalitarnych reżimów -1989 przełom. Suwerenność narodu- najwyższą władzę w państwie sprawuje naród. Władza może być sprawowana bezpośrednio lub pośrednio. Pluralizm- możliwość istnienia i poszanowania różnych poglądów, formy życia politycznego, społecznego i gospodarczego. Ważny jest pluralizm polityczny, który zapewnia partiom politycznym swobodę działania. Istotną rolę odgrywa działalność opozycji (partia która nieuczestrniczy w sprawowaniu władzy ale krytykuje j kontroluje ją). Podstawowe wartości demokratyczne: ●wolność -pojęcie wieloznaczne –postępowanie jednostki zgodne z jego własną wolą -wolność pozytywna (wywodząca się chrześcijaństwa, rozumiana jako świadomość i postępowanie) -wolność negatywna (wywodząca się z doktryny liberalnej, pojmowana jako wolność od ograniczeń). ●równość –układ stosunków społecznych który zapewnia podobne szanse życiowe –jest to najważniejsza wartość demokracji ●sprawiedliwość ●porządek ●efektywność. Formy uczestnictwa w życiu publicznym: ●formy demokracji pośredniej ●organizacje społeczne i polityczne ●związki zawodowe ●stowarzyszenia ●fundacje ●inicjatywa obywatelska ●petycja ●list otwarty. Zasady działalności partii w Polsce: ●zebranie 1000podpisów pełnoletnich obywateli ●określenie statutu partii ●wpisanie partii do rejestru partii przez sąd okręgowy w Warszawie ●zakaz działalności partii faszystowskiej, szerzących rasizm, nienawiść religijną i metody totalitarne.