Monika Bełdowska, Centrum Wolontariatu w Warszawie Konferencja MCPS 16-17.02 2009 Po co OPSom wolontariat? • • • • • • • Rozszerzenie oferty pomocowej Lepsze rozeznanie i zaspokojenie potrzeb społeczności lokalnej Wsparcie pracy socjalnej Wykorzystanie zasobów społeczności lokalnej Aktywizacja społeczności lokalnej Zmiana wizerunku Droga do usamodzielnienia klientów (wolontariat klientów) OPS naturalnym partnerem Centrum Wolontariatu • Dobre rozeznanie potrzeb środowiska • Zorientowanie na pomoc • Obecność w każdej gminie • Stabilność • Profesjonalna kadra Program „Wolontariat w OPS” • Początek – 1997 • Współpraca z kolejnymi placówkami • Szkolenie i wspieranie koordynatorów wolontariatu • Projekty finansowane z UE • Promocja wolontariatu Program „Wolontariat w OPS” w 2008 •Współpraca z ok. 50 OPS z Mazowsza • Przygotowanie kolejnych placówek • Zakończenie 2-letniego projektu realizowanego ze środków UE • Kontynuacja projektu w woj. Śląskim i Pomorskim Wolontariat w OPS Obecnie w ponad 70 OPS w całej Polsce działa ponad 3500 wolontariuszy OPS atrakcyjny dla wolontariuszy • Bliskość do miejsca zamieszkania • Możliwość różnorodnych działań • Doświadczona kadra • Coraz więcej przygotowanych koordynatorów Kim są wolontariusze w OPS? • Najczęściej młodzież i studenci • Osoby w wieku aktywności zawodowej • Seniorzy na rzecz seniorów • Klienci Ośrodka Co robią wolontariusze w OPS? • Pomagają w odrabianiu lekcji • Organizują dzieciom czas wolny • Towarzyszą osobom starszym i niepełnosprawnym • Pomagają w organizacji imprez Korzyści z pracy wolontariuszy dla Ośrodka • Poszerzenie zakresu usług • Możliwość objęcia wsparciem większej liczby osób • Pozytywna zmiana wizerunku • Integracja społeczności lokalnej • Szybsze i bardziej kompleksowe reagowanie na potrzeby klientów • Przeciwdziałanie wypaleniu zawodowemu pracowników •Wolontariusz – dodatkowe źródło informacji Korzyści z pracy wolontariuszy dla dzieci • Poprawa ocen szkolnych • Nabycie umiejętności aktywnego i wartościowego spędzania czasu wolnego • Poznanie starszych kolegów z innego środowiska Korzyści z pracy wolontariuszy dla osób starszych i niepełnosprawnych • Możliwość wyjścia z domu • Zmniejszenie izolacji, poczucia osamotnienia Korzyści z bycia wolontariuszem dla bezrobotnych • Odbudowanie poczucia własnej wartości • Satysfakcja ze świadczonej pracy • Pobudzenie aktywności • Wyjście ze swojego środowiska Korzyści dla społeczności lokalnej • Budowanie więzi lokalnych • Propagowanie postaw obywatelskich • Uczenie się samodzielnego rozwiązywania problemów • Promowanie wartości • Uwrażliwienie na potrzeby innych Etapy wprowadzenia współpracy OPS z wolontariuszami Przygotowanie placówki • Decyzja dyrekcji • Zatwierdzenie przez radę Miasta, Gminy, Dzielnicy • Zapoznanie pracowników Ośrodka z planami współpracy z wolontariuszami, podział obowiązków • Wyznaczenie i przeszkolenie koordynatora wolontariatu • Stworzenie programu, planu na najbliższy rok • Określenie zasad współpracy z wolontariuszami • Przygotowanie niezbędnych dokumentów Diagnoza potrzeb • Ośrodka Pomocy Społecznej • Klientów • Placówek, organizacji, z którymi współpracuje OPS • Mieszkańców Przygotowanie środowiska • Nawiązane współpracy z partnerami lokalnymi • Poinformowanie i przygotowanie potencjalnych odbiorców • Promocja wolontariatu Rekrutacja wolontariuszy • Akcja informacyjna • Spotkania z potencjalnymi kandydatami • Wybór odpowiednich osób • Przydzielenie zadań, przygotowanie do pracy • Wprowadzenie w środowisko Współpraca z wolontariuszami • Monitorowanie i ewaluacja pracy wolontariuszy • Motywowanie i nagradzanie • Stała współpraca z partnerami lokalnymi, współpracownikami • Określanie nowych obszarów działań wolontariuszy • Poszukiwanie kolejnych ochotników, promowanie wolontariatu Czynniki sprzyjające rozwojowi wolontariatu w OPS • Ustawy: o pomocy społecznej i działalności pożytku publicznego i wolontariacie • Zmiana roli OPS • Wolontariat wspiera pracę socjalną • Możliwość finansowania wolontariatu z środków UE • Każdy OPS ma potencjał do zorganizowania wolontariatu • Niewielki koszt rozpoczęcia współpracy w ochotnikami Czynniki sprzyjające rozwojowi wolontariatu w OPS cd. • Narastające problemy społeczne (eurosieroty, rodziny dysfunkcyjne) • Starzenie się społeczeństwa • Oczekiwania mieszkańców wobec OPSu • Wolontariat jako ciekawa propozycja spędzania czasu wolnego • Internet, łatwość przepływu informacji • Przykłady dobrych praktyk Czynniki utrudniające rozwój wolontariatu w OPS • Błędne rozumienie idei wolontariatu • Brak współpracy z partnerami lokalnymi • Niewyodrębnianie osobnego stanowiska koordynatora • Brak współpracy całej kadry ośrodka na rzecz rozwoju wolontariatu • Nieuwzględnianie wolontariatu w budżecie OPS • Ograniczenia lokalowe • Niedostosowanie godzin pracy do możliwości wolontariuszy Kierunki rozwoju wolontariatu w OPS • Wyodrębnianie samodzielnych stanowisk koordynatorów • Praca projektami wolontariackimi • Wplatanie wolontariatu w projekty systemowe • Realizacja oddolnych projektów wolontariuszy • Profesjonalizacja usług wolontariuszy - prowadzenie szkoleń dla wolontariuszy • Promocja wolontariatu w OPS • OPS jako lokalne centrum wolontariatu Przyszłość programu „Wolontariat w OPS” • Tworzenie nowych projektów finansowanych ze środków Unii Europejskiej • Kształcenie nowych koordynatorów wolontariatu • Wspieranie doświadczonych koordynatorów • Tworzenie nowych obszarów współpracy • Prowadzenie programu w kolejnych województwach • Promowanie wolontariatu w OPS • Badania wolontariatu w OPS Zapraszamy do współpracy! Centrum Wolontariatu w Warszawie Ul. Nowolipki 9B 00-151 Warszawa Tel. 022 635 99 24 www.wolontariat.org.pl www.wolontariat.ops.pl