Informacja o Polsko-Ukraińskim Centrum Odnawialnych Źródeł Energii

Polsko-Ukraińskie Centrum
rozwoju technologii odnawialnych źródeł energii i efektywności energetycznej
Implementacja projektu rozpoczęła w 2013 r. w ramach współpracy Ambasady RP w Kijowie oraz
Narodowego Uniwersytetu Technicznego (NTU-PK).
Głównym celem projektu, finansowanego za pośrednictwem Ambasady RP Kijowie ze środków Polskiej
Pomocy Rozwojowej Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP, jest utworzenie i zapewnienie funkcjonowania
wspólnego Polsko-Ukraińskiego Centrum rozwoju technologii odnawialnych źródeł energii i efektywności
energetycznej, które służyłoby wsparciem edukacyjnym dla studiów nad najnowszymi technologiami oraz
ich zastosowania.
Kluczowe cele projektu są następujące:
1. Instalacja aparatury związanej z odnawialnymi źródłami energii (OZE) dostarczonej przez polskich
wytwórców (baterie słoneczne i pompy cieplne firmy HEWALEX oraz kompleksowe systemy
monitoringu i kontroli firmy PROMAR). Urządzenia te służyć będą za bazę laboratoryjną wspierającą
proces dydaktyczny na Wydziale Odnawialnych Źródeł Energii. Ponadto, podczas pierwszego roku
funkcjonowania urządzenia te umożliwią wygenerowanie 27 000 kilowatogodzin energii cieplnej do
ogrzewania mieszkań i wody oraz klimatyzacji sal wykładowych. Poza tym, w Centrum planuje się
instalację polskich okien energooszczędnych (DECCO).
Dla celów szkoleniowych utworzone zostaną stanowiska osprzętowania pomp cieplnych, inżynierii
grzewczej energii słonecznej oraz efektywności energetycznej. Planowane jest rozwinięcie i instalacja
systemu monitoringu danych z tychże stanowisk oraz wykorzystanie serwera, który przetwarzałby dane
ze stanowisk i informacje dotyczące warunków pogodowych.
2. Utworzenie centrum doskonałości w obszarze odnawialnych źródeł energii w oparciu o zasoby uczelni
umożliwi wykładowcom i uczniom zaznajomienie się z najnowszymi technologiami z dziedziny OZE.
Centrum zajmie obszar co najmniej 75 metrów kwadratowych. Będzie ono funkcjonować w formie
laboratorium, które umożliwi zbieranie i analizę danych dotyczących wykorzystania zainstalowanego
sprzętu. Centrum stanie się punktem wyjścia dla rozwoju współpracy w dziedzinie OZE różnych grup
docelowych: badaczy, wykładowców, przedsiębiorców, studentów oraz ekspertów z Ukrainy, Polski i
UE.
Rezultaty projektu:



Utworzenie laboratoriów szkoleniowych w obszarze OZE oraz warunków dla wykorzystania OZE w
salach NTU-PK;
Wsparcie promocyjne dla technologii wykorzystania odnawialnych źródeł energii na rynku ukraińskim
poprzez instalację polskiej aparatury wraz z systemem monitoringu i analizy danych na jednej z
największych ukraińskich uczelni technicznych (NTU-PK);
Utworzenie Polsko-Ukraińskiego Centrum rozwoju technologii odnawialnych źródeł energii i
efektywności energetycznej. Centrum będzie odznaczać się innowacyjnym charakterem i będzie
zorientowane na rozwój edukacji i przedsiębiorczości w obszarze OZE poprzez wymianę wiedzy i
technologii między Rzecząpospolitą Polską a Ukrainą. Tak utworzone Centrum stanie się trwałym
„sercem wiedzy” w obszarze OZE, dostępnym bez ograniczeń oraz nieodpłatnie dla wszystkich polskich i
ukraińskich biznesmenów działających w sektorze OZE, dla wykładowców i studentów.
1
Perspektywy rozwoju Centrum:
W dalszej perspektywie, Centrum może stać się jądrem współpracy Ukrainy w obszarze OZE nie tylko z
Rzecząpospolitą Polską, ale również z innymi państwami UE.
W ciągu ostatnich dwóch lat na Ukrainie przyjęto szereg aktów prawnych mających na celu zachęcanie do
korzystania z energii odnawialnej (tak zwane zielone stawki, ulgi podatkowe, uproszczone zasady dla
inwestorów), dzięki którym doszło do aktywnego rozwoju tego sektora w tym kraju. Według Strategii
rozwoju energetyki na Ukrainie do 2030 roku, rozwój technologii związanych z wykorzystaniem
odnawialnych źródeł energii jest jednym z kierunków priorytetowych. W ostatnim rankingu atrakcyjności
państw z punktu widzenia inwestycji w wykorzystanie odnawialnych źródeł energii opublikowanym przez
Ernst&Young, Ukraina zajęła 32. pozycję.
Dane techniczne projektu:
Panele słoneczne
Proponowana instalacja składa się z 3 płaskich kolektorów płytowych
połączonych ze zintegrowanym zbiornikiem wodnym. Kolektory
zorientowane są na południe oraz zamontowane na dachu za pomocą
specjalnych konstrukcji mocujących. Instalacja powinna obsługiwać 12
punktów poboru gorącej wody – po dwa na każdym z sześciu pięter
budynku.
Promieniowanie słoneczne padające na płytę absorpcyjną kolektorów w
formie energii cieplnej przekazywane jest do systemu kanalizacyjnego
absorbera oraz krążącego w nim płynu przekazującego ciepło. Płyn jest mieszaniną glikolu oraz wody
płynącą z określoną prędkością w celu skutecznego przekazywania ciepła z kolektorów do zbiornika z gorącą
wodą. Dokonuje się to dzięki pompie słonecznej o regulowalnej prędkości obrotowej oraz spiralnemu
wymiennikowi ciepła znajdującym się w zbiorniku. Instalacja wyposażona jest w cztery czujniki
temperatury.
System obiegu gorącej wody jest dodatkowo wyposażony w pompę cyrkulacyjną, dzięki której możliwe jest
ograniczenie zużycia wody poprzez natychmiastowe dostarczanie wody gorącej o pożądanej przez
użytkownika temperaturze.
W ciągu jednego roku instalacja słoneczna zdolna jest dostarczyć do 50% całego zapotrzebowania na gorącą
wodę. W przypadku niedostatecznych warunków pogodowych, kiedy nie jest możliwe podgrzanie wody w
zbiorniku do pożądanej temperatury (np. 55°C), system słoneczny wciąż będzie dostarczać energię cieplną
podgrzewając zbiornik wodny do takiej temperatury, na jaką pozwolą warunki. Pozostała część energii
pochodzić będzie z dodatkowego źródła ciepła, to jest z elementu grzejnego o mocy znamionowej 4,5kW
zintegrowanego ze zbiornikiem.
W lecie zapotrzebowanie na wodę gorącą może być pokryte nawet w 90%. W optymalnych warunkach
pogodowych zapotrzebowanie to może być pokryte całkowicie (100%). W takich przypadkach ilości energii
termicznej generowanej przez baterie kolektorów może przekroczyć 20kWh dziennie.
Pompy cieplne
W skład projektu wchodzi również instalacja dwóch pomp cieplnych o mocy
znamionowej 39kW, które mają na celu wsparcie centralnego ogrzewania budynku.
Przy temperaturze zewnętrznej równej 7°C i podgrzewaniu do 50°C, pobór mocy
pompy wyniesie 5,6kW przy współczynniku efektywności 2,6 (co oznacza, że z każdej
2
kWh energii elektrycznej pobranej przez pompę wytwarzane będzie 2,6 kWh energii cieplnej).
System Monitoringu i Kontroli
System Monitoringu Promar (SMP, ang. Promar
Monitoring System) to wydajne i elastyczne
rozwiązanie łączące serwery baz danych, serwer
sieci Web, technologię GSM oraz niezależne
telemetryczne jednostki PMC II (Promar
Monitoring Controller II), które z nimi
współpracują
i
są
zainstalowane
w
monitorowanych obiektach.
Rozwiązanie to wykorzystuje internet jako
główny kanał komunikacji. W zależności od
popytu, systemy komunikacji wykorzystują
usługi GPRS dowolnego operatora GSM lub
bezpośrednie połączenie z technologią Ethernet. Obsługa przypadków awaryjnych odbywa się przez usługę
SMS.
W celu zapewnienia większego bezpieczeństwa danych i sprostania szczególnym wymaganiom klienta,
system może wykorzystywać prywatne sieci APN oferowane przez operatorów GSM.
Główną zaletą architektury SMP jest to, że użytkownicy mogą z niej korzystać w trybie zdalnym. Całość
funkcjonowania systemu obsługiwana jest przez stronę internetową. Każde rozwiązanie technologiczne
umożliwiające połączenie z internetem oraz przeglądarka umożliwiają korzystanie z funkcji systemu w
dowolnym miejscu na Ziemi. Dla zagwarantowania skutecznej komunikacji z użytkownikiem SMP
wykorzystuje pocztę elektroniczną oraz wiadomości SMS.
Nieprzerwany rozwój technologii internetowych oraz urządzeń sieciowych sprzyja poprawie niezawodności
i wszechstronności systemu. Nowe technologie bezprzewodowego dostępu do internetu pozwalają na
szybkie i wygodne korzystanie z systemu z miejsc dogodnych dla klienta.
Oferowane rozwiązanie działać będzie jako główny system kontroli i monitoringu instalacji energetycznych
używanych w budynku. W skład systemu wchodzić będą:



Pompa cieplna (elektroniczny kontroler instalacji pompy cieplnej, licznik energii elektrycznej, licznik
ciepła).
System monitoringu kontrolera będzie w trybie ciągłym rejestrował parametry operacyjne i zdalnie
zmieniał jego ustawienia. Licznik energii elektrycznej i licznik ciepła będą dostarczać informacje o
ilościach wygenerowanej energii cieplnej oraz o kosztach produkcji tejże energii. Porównanie danych z
liczników umożliwi określenie efektywności konwersji energii pompy cieplnej oraz jej wahania w
zależności od pory roku a także parametry wygenerowanego ciepła.
Instalacja słonecznej energii cieplnej (elektroniczny kontroler instalacji pompy ciepła, licznik
elektryczności, licznik ciepła, czujnik słoneczny).
System monitoringu kontrolera będzie w trybie ciągłym rejestrował parametry operacyjne i zdalnie
zmieniał jego ustawienia. Licznik energii elektrycznej będzie dostarczać informacje o funkcjonowaniu
instalacji słonecznej energii cieplnej oraz ilości energii elektrycznej zużytej przez dodatkową elektryczną
jednostkę grzejną. Czujnik słoneczny w połączeniu z licznikiem ciepła pozwoli na określenie
współczynnika efektywności konwersji energii kolektorów słonecznych w różnych warunkach
pogodowych.
Czujnik temperatury (będzie rejestrował temperaturę w różnych punktach pomieszczenia
laboratoryjnego).
3