Standardy nauczania na kierunku SOCJOLOGIA

Zał cznik nr 96
Standardy kształcenia dla kierunku studiów:
Socjologia
A. STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA
I. WYMAGANIA OGÓLNE
Studia pierwszego stopnia trwaj nie krócej ni 6 semestrów. Liczba godzin zaj nie
powinna by mniejsza ni 2200. Liczba punktów ECTS (European Credit Transfer System) nie
powinna by mniejsza ni 180.
II. KWALIFIKACJE ABSOLWENTA
Absolwent posiada wiedz z zakresu socjologii poszerzon o podstawy nauk społecznych.
Zdobyte umiej tno ci umie wykorzysta w pracy zawodowej z zachowaniem zasad etycznych i
prawnych. Posiada umiej tno ci rozwi zywania problemów zawodowych, a tak e
gromadzenia, przetwarzania oraz pisemnego i ustnego przekazywania informacji. Posiada
umiej tno ci pracy zespołowej. Umie wykonywa podstawowe analizy statystyczne z pomoc
informatycznych narz dzi wspomagaj cych. Umie komunikowa si z otoczeniem. Potrafi
wykonywa analizy społeczne pod k tem odpowiednich adresatów, zdaj c sobie spraw z
ogranicze towarzysz cych transferowi wiedzy. Absolwent powinien zna j zyk obcy na
poziomie biegło ci B2 Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia J zykowego Rady Europy.
Jest przygotowany do pracy w instytucjach publicznych, prywatnych i non profit. Jest
przygotowany do podj cia studiów drugiego stopnia.
III. RAMOWE TRE CI KSZTAŁCENIA
1. GRUPY TRE CI KSZTAŁCENIA, MINIMALNA LICZBA GODZIN ZAJ
ZORGANIZOWANYCH ORAZ MINIMALNA LICZBA PUNKTÓW ECTS
A. GRUPA TRE CI PODSTAWOWYCH
B. GRUPA TRE CI KIERUNKOWYCH
Razem
godziny
330
345
675
ECTS
36
38
74
2. SKŁADNIKI TRE CI KSZTAŁCENIA W GRUPACH, MINIMALNA LICZBA
GODZIN ZAJ
ZORGANIZOWANYCH ORAZ MINIMALNA LICZBA
PUNKTÓW ECTS
A. GRUPA TRE CI PODSTAWOWYCH
Tre ci kształcenia w zakresie:
1. Podstaw socjologii
2. Antropologii kulturowej
3. Systemów, struktur i procesów społecznych w ró nych
perspektywach teoretycznych
4. Psychologii społecznej
5. Dynamiki zmian współczesnego społecze stwa polskiego
6. Ekonomii
7. Historii my li socjologicznej i my li społecznej
B. GRUPA TRE CI KIERUNKOWYCH
Tre ci kształcenia w zakresie:
1. Statystyki
2. Metod bada społecznych
3. Procesów ludno ciowych
4. Etycznych problemów zawodu socjologa
5. Współczesnych teorii socjologicznych
6. Przygotowania i realizacji projektu badawczego
godziny
330
ECTS
36
60
30
90
30
30
30
60
345
38
3. TRE CI I EFEKTY KSZTAŁCENIA
A. GRUPA TRE CI PODSTAWOWYCH
1. Kształcenie w zakresie podstaw socjologii
Tre ci kształcenia: Presocjologiczna refleksja nad społecze stwem i miejscem jednostki w
społecze stwie. Powstanie socjologii akademickiej. Socjologia a inne nauki społeczne.
Zachowania, działania, interakcje. Stosunki społeczne, organizacja, struktura społeczna.
Dynamika struktur. Działania masowe i ruchy społeczne. Cało ci społeczne. Kultura.
Socjalizacja. Socjologiczna koncepcja osobowo ci. To samo i role społeczne. Struktura
roli społecznej. Wi
społeczna. Koncepcje ładu społecznego. Organizacja i
dezorganizacja. Kontrola społeczna. Konformizm i dewiacja. wiadomo społeczna i
opinia publiczna. Stratyfikacja społeczna. Klasy społeczne. Gender (płe determinowana
kulturowo). Nierówno ci społeczne. Ruchliwo
społeczna. Władza, panowanie,
przywództwo. Instytucje społeczne – system polityczny, pokrewie stwo, mał e stwo,
rodzina, religia. Zmiana społeczna, rozwój, post p. Nowoczesno , pó na nowoczesno ,
ponowoczesno . Teoria a empiria w socjologii.
Efekty kształcenia – umiej tno ci i kompetencje: rozumienia podstawowych terminów i
poj oraz najwa niejszych teorii socjologicznych; czytania tekstów socjologicznych i
innych, w których wykorzystuje si materiały socjologiczne; stosowania kategorii
socjologicznych do analizy społecze stwa, zwłaszcza współczesnego społecze stwa
polskiego; rozwijania „wyobra ni socjologicznej”.
2. Kształcenie w zakresie antropologii kulturowej
Tre ci kształcenia: Miejsce antropologii kultury w ród innych nauk społecznych. Szkoły i
kierunki antropologii kulturowej. Antropologiczna koncepcja człowieka. Antropologiczna
koncepcja j zyka. Antropologiczna koncepcja religii. Antropologiczna koncepcja narodu.
Systemy pokrewie stwa. Zmiana kulturowa i jej ródła – zagadnienia rozwoju i post pu w
kulturze. Problemy to samo ci kulturowej. Hipoteza „konfliktu cywilizacji”. Etniczno –
koncepcje „mniejszo ci”. Kulturowa dominacja i podporz dkowanie. Techniki dominacji.
Etniczno i procesy migracji przestrzennych. Asymilacja. Stosunki etniczne w Polsce.
2
Antropologia społecze stwa nowoczesnego – kultury lokalne. Hipoteza „kultury ubóstwa”.
Kultura chłopska w społecze stwie przemysłowym. Kultura etnicznego ghetta.
Efekty kształcenia – umiej tno ci i kompetencje: rozumienia problematyki uniwersalizmu i
partykularyzmu form ycia zbiorowego ludzi; dostrzegania elementów ci gło ci w
procesach zmian społecznych; rozpoznawania osobliwo ci kultur lokalnych.
3. Kształcenie w zakresie systemów, struktur i procesów społecznych w ró nych
perspektywach teoretycznych
Tre ci kształcenia: Koncepcja systemu społecznego. Funkcjonalizm. Neofunkcjonalizm.
Struktura systemów społecznych. Czynniki ró nicuj ce poszczególne kategorie
zbiorowo ci, historyczne uwarunkowania tych ró nic. Strukturalne determinanty
indywidualnych zachowa . Równowaga i napi cia w strukturze systemów społecznych.
Procesy społeczne – zmiany demograficzne i ich korelaty oraz zmiany w strukturze:
własno ci, konsumpcji, gospodarki, organizacji politycznej. Problem „macro-micro link” i
jego rozwi zania. Instytucje i procesy instytucjonalizacji. Poj cie zmiany społecznej w
podstawowych orientacjach metodologicznych socjologii: ewolucjonizm, teorie konfliktu,
funkcjonalizm, neo-weberyzm, koncepcja strukturacji A. Giddensa, podstawowe tezy
„socjologii historycznej”, teorie modernizacji. ródła, podstawowe zało enia i przykłady
teorii rozwoju zale nego. ródła, podstawowe zało enia i przykłady teorii rozwoju
alternatywnego. Planowa zmiana społeczna w kr gu współczesnej refleksji nad zmian
społeczn i rozwojem społecznym. No niki zmiany społecznej. Zjawisko „oporu wobec
zmian”. Koncepcja traumy kulturowej P. Sztompki, interpretacje polskiej transformacji.
Efekty kształcenia – umiej tno ci i kompetencje: rozumienia poj cia „społecze stwo” i
sporów o jego ontologi ; wiadomego wyboru perspektywy teoretycznej i dostrzegania
konsekwencji tego wyboru; analizowania struktur systemu społecznego i powi za mi dzy
jej poszczególnymi elementami; rozumienia koncepcji „społecze stwa jako procesu”;
wykorzystywania kategorii teoretycznych do analizy zmian społecznych we współczesnym
społecze stwie polskim.
4. Kształcenie w zakresie psychologii społecznej
Tre ci kształcenia: Człowiek jako przedmiot i podmiot w relacjach społecznych. Stadia
rozwoju społecznego jednostki – zachowania konformistyczne i nonkonformistyczne.
Orientacje teoretyczne opisuj ce i wyja niaj ce relacje interpersonalne i mi dzygrupowe
psychologii – psychoanaliza, behavioryzm, pragmatyzm, interakcjonizm. Psychologia
poznawcza, psychologia ewolucyjna. J zyk i procesy komunikacji w grupach społecznych.
Atrakcyjno interpersonalna w procesach komunikacji. Poznawanie siebie i innych.
Procesy socjalizacji – powstawanie społecznej osobowo ci człowieka. To samo .
Socjalizacja pierwotna i wtórna, socjalizacja antycypuj ca. Mechanizmy wpływu
społecznego. Perswazja, manipulacja i obrona przed manipulacj . Podstawowe koncepcje
dynamiki grupowej. Modele grup społecznych. Socjometryczna struktura grupy.
Przywództwo w grupie. Postawy i zmiana postaw. Procesy grupowe. Konflikt i
współpraca. Atrakcyjno interpersonalna. Agresja. Uprzedzenia. Stereotypy. Zachowania
prospołeczne. Negocjacje, mediacje, manipulacja. Zastosowania psychologii społecznej.
Efekty kształcenia – umiej tno ci i kompetencje: rozumienia podstawowych mechanizmów
dynamiki grupy społecznej i wpływu grupy na jednostk ; rozumienia roli grupy w
budowaniu społecznej to samo ci człowieka; analizowania struktur grupowych i interakcji
w grupie; okre lania zwi zków mi dzy struktur grupy i jej wpływem na zachowania
członków grupy.
5. Kształcenie w zakresie dynamiki zmian współczesnego społecze stwa polskiego
Tre ci kształcenia: Zwi zki mi dzy polityk , gospodark i społecze stwem. Zmiany
struktury społecznej, dynamika uwarstwienia społecznego. Dynamika demograficzna
polskiego społecze stwa. Zró nicowania przestrzenne. Polskie reformy po roku 1989.
Polska w Unii Europejskiej – wyzwania i szanse. Poj cie i rozumienie społecze stwa
obywatelskiego – spory, kontrowersje i dyskusje. Prawa człowieka i wolno ci
3
obywatelskie. Społecze stwo obywatelskie i dynamika rozwoju „trzeciego sektora” we
współczesnej Polsce. Gospodarka – czynniki wzrostu gospodarczego. Zmiany w strukturze
własno ciowej, spory o przebieg prywatyzacji. Problemy społeczne – polityka rynku pracy,
dynamika i zró nicowanie dochodów, procesy marginalizacji społecznej. Funkcjonowanie
systemu zabezpieczenia społecznego. Wymiary pluralizmu we współczesnym
społecze stwie polskim. Systemy warto ci Polaków, podstawowe wymiary sporów
aksjologicznych. Interpretacje polskiej wersji zmiany społecznej.
Efekty kształcenia – umiej tno ci i kompetencje: rozumienia zmian w społecze stwie
polskim i ich konsekwencji w zakresie postaw i instytucji społecznych; analizowania
gospodarczych, politycznych i społecznych uwarunkowa tych zmian.
6. Kształcenie w zakresie ekonomii
Tre ci kształcenia: Ekonomia jako nauka społeczna. Normatywne i pozytywne programy
ekonomii. Koncepcja systemu ekonomicznego. Podstawowe kategorie ekonomiczne –
zasoby, produkty, towary, gospodarowanie, rynek i jego rodzaje, kapitał i akumulacja
kapitału. Popyt i jego determinanty. Poda , krzywa popytu i krzywa poda y. Cena
równowagi. Rola cen w gospodarce. Model konkurencji doskonałej. Rynek i pa stwo.
Przesłanki alokacyjnej zawodno ci rynku. Zachowania konsumenta. Elastyczno popytu.
Prawo Engela. Rynki kapitałowe. Zasady funkcjonowania giełdy. Handel zagraniczny,
protekcjonizm w handlu zagranicznym. Wspólny rynek Unii Europejskiej. Rynek globalny.
wiatowy system gospodarczy. Analiza makroekonomiczna – Produkt Krajowy Brutto i
Produkt Narodowy Brutto. Makroekonomiczna polityka pa stwa – fiskalna i monetarna.
Bud et pa stwa. Deficyt bud etowy. Problematyka wzrostu gospodarczego. Czynniki
wzrostu. Modele wzrostu gospodarczego. Ekonomiczna analiza rynku pracy i bezrobocia.
Ekonomiczne skutki bezrobocia. Keynesizm i ekonomia poda owa. Monetaryzm. Teoria
przedsi biorstwa. Równowaga producenta. Problemy ekonomiczne „transformacji”.
Efekty kształcenia – umiej tno ci i kompetencje: rozumienia racjonalnych zachowa
uczestników rynku – jednostek, gospodarstw domowych i przedsi biorstw oraz ł cz cych
je zale no ci; rozumienia warunków równowagi makroekonomicznej; krytycznej analizy
ekonomicznych i społecznych skutków polityki gospodarczej pa stwa.
7. Kształcenie w zakresie historii my li socjologicznej i my li społecznej
Tre ci kształcenia: Pre-socjologiczna my l społeczna. Socjologiczny pozytywizm – A.
Comte. Socjologia historyczna A. de Tocqueville’a. Socjologiczny ewolucjonizm. W tki
socjologiczne w systemie K. Marksa. Reakcja socjologii akademickiej na marksizm: M.
Weber, G. Simmel, V. Pareto, E. Durkheim. Odmiany psychologizmu w socjologii.
Socjologiczne implikacje psychoanalizy Z. Freuda. Socjologia E. Durkheima. Socjologia
humanistyczna – program socjologii humanistycznej W. Dilthey’a. Antynaturalizm W.
Windelbanda i H. Rickerta. F. Tönniesa „wspólnota” i „społecze stwo”. G. Simmela
koncepcja „socjologii formalnej”. Socjologia rozumiej ca M. Webera. W tki
„weberowskie” we współczesnej socjologii. Koncepcje socjologiczne F. Znanieckiego.
Socjologia ameryka ska i jej intelektualne podło e. Interakcjonizm symboliczny G. H.
Meada. Szkoła Chicagowska i jej socjologia empiryczna. Polska socjologia z przełomu
XIX i XX wieku.
Efekty kształcenia – umiej tno ci i kompetencje: wykorzystywania wiedzy z zakresu
historii dyscypliny i jej społecznego zakorzenienia; dostrzegania i interpretowania
historycznych ródeł oraz sporów teoretycznych prowadzonych we współczesnej
socjologii.
B. GRUPA TRE CI KIERUNKOWYCH
1. Kształcenie w zakresie statystyki
Tre ci kształcenia: Podstawowe poj cia – populacja, zmienna, rodzaje zmiennych,
macierze danych. Funkcja jednej zmiennej i jej rozkład. Parametry opisu warto ci jednej
zmiennej – warto minimalna, maksymalna i modalna, mediana, rednia arytmetyczna,
4
kwartyle, decyle i ich własno ci. Relacje mi dzy parametrami. Parametry dyspersji –
rozst p, odchylenie przeci tne, odchylenie standardowe, wariancja. Miary asymetrii,
współczynniki asymetrii, rozkład symetryczny i asymetryczny. Rozkład zmiennych
losowych – rozkład normalny, chi-kwadrat, t-Studenta. Standaryzacja rozkładu
normalnego. Powierzchnia pod krzyw normaln . Estymacja punktowa i przedziałowa.
Przedział ufno ci. Podstawowe zale no ci statystyczne – funkcje dwóch zmiennych,
kowariancja i jej własno ci, regresja pierwszego i drugiego rodzaju, niezale no
stochastyczna, maksymalna zale no statystyczna. Regresja rednich. Regresja liniowa
drugiego rodzaju – metoda najmniejszych kwadratów. Interpretacja współczynników
regresji liniowej. Własno ci współczynnika korelacji liniowej. Korelacja rangowa, miary
korelacji rangowej – współczynniki Kendalla i Goodmana-Kruskala. Wnioskowanie
statystyczne, testowanie hipotez statystycznych. Bł dy pierwszego i drugiego rodzaju.
Poziom istotno ci. Hipotezy parametryczne i nieparametryczne. Zastosowanie testów
opartych na statystyce chi-kwadrat. Rozkład zmiennej w populacji, rozkład teoretyczny.
Rozkład zmiennych w dwóch populacjach.
Efekty kształcenia – umiej tno ci i kompetencje: rozumienia podstawowych poj
statystyki opisowej; przygotowywania danych do analizy statystycznej; zakładania zbioru
danych; analizy rozkładu zmiennych losowych; stosowania podstawowych metod
wnioskowania statystycznego.
2. Kształcenie w zakresie metod bada społecznych
Tre ci kształcenia: Badania reprezentacyjne – próba, rodzaje prób, metody doboru próby.
Pytania badawcze – rodzaje, charakterystyka. Hipotezy badawcze. Zmienne i wska niki.
Kwestionariusz ankiety i jego struktura. Pytania kwestionariusza. Techniki survey’owe.
Badania pilota owe i ich funkcje. Zasady opracowywania danych survey’owych.
Przygotowanie materiału do analizy – instrukcja kodowa, kodowanie, zakładanie zbioru
danych. Badania panelowe i analiza szeregów czasowych. Specyfika bada jako ciowych –
analiza hermeneutyczna, analiza znacze , analiza kontekstów. Sposób formułowania pyta
badawczych. Metoda biograficzna i jej odmiany – dokumenty osobiste, wywiad narracyjny.
Metoda teorii ugruntowanej. Socjologia dnia codziennego. Techniki bada jako ciowych –
typy wywiadów: swobodny, pogł biony, narracyjny, zogniskowany, grupowy. Techniki
analizy danych jako ciowych – analiza egzemplifikacyjna, analiza konstrukcyjna, analiza
typologiczna. Analiza pól semantycznych, analiza sieci. Rodzaje dokumentów
urz dowych. Heurystyczna funkcja dokumentów urz dowych. Analizy szeregów
czasowych – ograniczenia. Dokumentacja funkcjonowania instytucji. J zyk dokumentów
urz dowych – problemy interpretacji. Pierwotna i wtórna kategoryzacja danych
urz dowych. Problemy agregacji i de-agregacji danych zawartych w dokumentach
urz dowych. Problem definiowania jednostki obserwacji. Wady dokumentów urz dowych
– niekompletno , selektywno , sporno datowania. Polska statystyka publiczna – dane z
Narodowych Spisów Powszechnych. Statystyki przest pczo ci. Statystyka publiczna Unii
Europejskiej. Heurystyczne znaczenie komunikatów rodków masowego komunikowania.
Techniki analizy tre ci komunikatów prasowych, radiowych i telewizyjnych.
Efekty kształcenia – umiej tno ci i kompetencje: rozumienia podstawowych procedur
przygotowania i realizacji bada sonda owych oraz ogranicze interpretacyjnych danych
uzyskiwanych w tych badaniach; aktywnego uczestniczenia w zespołach
przygotowuj cych i realizuj cych badania sonda owe; stosowania podstawowych metod
bada jako ciowych; korzystania z podstawowych ródeł informacji urz dowych;
analizowania danych urz dowych, zwłaszcza danych Głównego Urz du Statystycznego i
danych gromadzonych przez EUROSTAT.
3. Kształcenie w zakresie procesów ludno ciowych
Tre ci kształcenia: Demografia – przedmiot i metody. Zwi zki demografii z socjologi .
Czynniki demograficzne w procesach dynamiki społecznej. ródła informacji o ruchu
naturalnym ludno ci. Zasady budowy współczynników demograficznych. Problemy
5
standaryzacji. Ludno – struktura i dynamika. Podstawowe cechy (wiek, płe ) – ich rola w
obsadzaniu ról społecznych.
ródła zjawisk demograficznych. Badanie zjawisk
demograficznych. Reprodukcja ludno ci – podstawowe poj cia i miary. Mał e stwa i
rozwody – tendencje zmian. Zmiany w strukturze i wielko ci rodziny. Rodno i płodno
– tendencje zmian. Zwi zki kohabitacyjne – ich znaczenie demograficzne. Społeczne
uwarunkowania prokreacji. Pro-natalna i anty-natalna polityka ludno ciowa. Umieralno .
Zachorowalno i miertelno . Zgony według wieku i przyczyn – tendencje zmian.
Umieralno niemowl t – porównania mi dzynarodowe. Tablice trwania ycia. Starzenie
si ludno ci. Koncepcje pierwszego i drugiego przej cia demograficznego. Gospodarcze i
społeczne konsekwencje zmian w strukturze wieku ludno ci. Ruch w drówkowy ludno ci
– typy i miary migracji. Społeczne i demograficzne konsekwencje migracji. Prognozy
rozwoju ludno ci – wiat i Polska. Sytuacja demograficzna Polski.
Efekty kształcenia – umiej tno ci i kompetencje: rozumienia procesów demograficznych;
formułowania prognoz demograficznych; rozumienia czynników maj cych wpływ na
realizm prognoz demograficznych; posługiwania si
podstawowymi miarami
demograficznymi w charakteryzowaniu procesów ludno ciowych zachodz cych w polskim
społecze stwie; analizowania społecznych konsekwencji procesów ludno ciowych w
polskim społecze stwie.
4. Kształcenie w zakresie etycznych problemów zawodu socjologa
Tre ci kształcenia: Współczesne problemy etyczne nauki – co i jak wolno bada , granice
eksperymentu naukowego. Problemy etycznej odpowiedzialno ci badacza. Społeczne
funkcje socjologii – nauka, teoria, krytyka społeczna. Socjologia jako racja w sporach
ideologicznych. Socjologia jako narz dzie społecznych diagnoz. Wykorzystanie danych z
bada socjologicznych – mo liwy zakres kontroli nad publikowanymi wynikami bada .
Społeczne funkcje „socjologii sonda owej”. Zawód socjologa – typy ról zawodowych.
Elementy etyki zawodowej socjologów – działaczy, badaczy, komentatorów.
Efekty kształcenia – umiej tno ci i kompetencje: rozumienia aksjologicznych problemów
współczesnej nauki i jej społecznych funkcji; dostrzegania etycznych problemów zawodu;
rozumienia społecznej odpowiedzialno ci socjologa-badacza i analityka; wskazywania na
kwestie etyczne rozstrzygane w oparciu o aksjologiczny consensus profesji.
5. Kształcenie w zakresie współczesnych teorii socjologicznych
Tre ci kształcenia: Meta-teoretyczne zało enia teorii socjologicznych, teorie i „orientacje
metodologiczne” w socjologii. Teorie socjologiczne z perspektywy socjologii wiedzy – K.
Mannheim, „Szkoła Edynburska”. Socjologia fenomenologiczna A. Schulza. „Natura”
versus „kultura” – socjobiologia. Teorie wymiany – G.C. Homans i P. Blau. Sieci
stosunków wymiany – R.M. Emmerson. Antropologiczne koncepcje wymiany. Teoria
krytyczna w socjologii, dwa pokolenia „Szkoły Frankfurckiej”. Teoria socjologiczna T.
Parsonsa. Funkcjonalizm i neo-funkcjonalizm. Instytucjonalizm i nowy instytucjonalizm –
obszary analizy instytucjonalnej. Teorie konfliktu. Kontynuacje – L. Coser, C.W. Mills, R.
Dahrendorf, R. Collins. Interakcjonizm symboliczny – G.H. Mead, M. Kuhn, H. Blumer,
J.H. Turner. Perspektywa dramaturgiczna i etnometodologia – E. Goffman, H. Garfinkel.
Teoria systemu wiatowego – I. Wallerstein. Socjologia po-nowoczesno ci – Z. Bauman.
Efekty kształcenia – umiej tno ci i kompetencje: orientowania si w podstawowych
kierunkach rozwoju teorii socjologicznych i proponowanych przez nie poj ciach;
stosowania tych poj do opisu zjawisk społecznych kwalifikowanych jako symptomy
strukturalnej zmiany społecznej.
6. Kształcenie w zakresie przygotowania i realizacji projektu badawczego
Tre ci kształcenia: Formułowanie problematyki bada . Formułowanie pyta badawczych.
Okre lanie teoretycznego kontekstu i listy zmiennych do budowy modelu heurystycznego.
Dobór wska ników i budowy narz dzi badawczych. Realizacja bada . Analiza wyników.
Sporz dzanie raportu.
6
Efekty kształcenia – umiej tno ci i kompetencje: realizowania podstawowych etapów
procedury badawczej; zespołowego przygotowywania, realizacji i opracowywania
wyników projektu badawczego.
IV. PRAKTYKI
Praktyki powinny trwa nie krócej ni 3 tygodnie.
Zasady i form odbywania praktyk ustala jednostka uczelni prowadz ca kształcenie.
V. INNE WYMAGANIA
1. Programy nauczania powinny przewidywa zaj cia z zakresu wychowania fizycznego –
w wymiarze 60 godzin, którym mo na przypisa do 2 punktów ECTS; j zyków obcych
– w wymiarze 120 godzin, którym nale y przypisa 5 punktów ECTS; technologii
informacyjnej – w wymiarze 30 godzin, którym nale y przypisa 2 punkty ECTS.
Tre ci kształcenia w zakresie technologii informacyjnej: podstawy technik
informatycznych, przetwarzanie tekstów, arkusze kalkulacyjne, bazy danych, grafika
mened erska i/lub prezentacyjna, usługi w sieciach informatycznych, pozyskiwanie i
przetwarzanie informacji – powinny stanowi co najmniej odpowiednio dobrany
podzbiór informacji zawartych w modułach wymaganych do uzyskania Europejskiego
Certyfikatu Umiej tno ci Komputerowych (ECDL – European Computer Driving
Licence).
2. Programy nauczania powinny zawiera tre ci poszerzaj ce wiedz ogóln w wymiarze
nie mniejszym ni 60 godzin, którym przypisa nale y nie mniej ni 3 punkty ETCS.
3. Programy nauczania powinny przewidywa zaj cia z zakresu ochrony własno ci
intelektualnej.
4. Przynajmniej 50% zaj powinny stanowi seminaria, konwersatoria lub wiczenia
praktyczne.
5. Za przygotowanie do egzaminu dyplomowego oraz pracy dyplomowej (je li przewiduje
j program nauczania) student otrzymuje 10 punktów ECTS.
ZALECENIA
Wskazana jest znajomo
j zyka angielskiego w stopniu umo liwiaj cym samodzielne
czytania tekstów fachowych.
7
B. STUDIA DRUGIEGO STOPNIA
I. WYMAGANIA OGÓLNE
Studia drugiego stopnia trwaj nie krócej ni 4 semestry. Liczba godzin zaj nie powinna
by mniejsza ni 900. Liczba punktów ECTS nie powinna by mniejsza ni 120.
II. KWALIFIKACJE ABSOLWENTA
Absolwent jest przygotowany do samodzielnej realizacji bada społecznych. Umie
projektowa badania jako ciowe i ilo ciowe. Umie korzysta z podstawowych technik bada
terenowych oraz umie interpretowa uzyskane wyniki. Absolwent potrafi wykorzystywa
teoretyczny dorobek dyscypliny i analizowa dane empiryczne odwołuj c si do poj i modeli
teoretycznych. W szczególno ci umie projektowa , monitorowa i ewaluowa programy
słu ce rozwi zywaniu bie cych problemów społecznych. Absolwent jest przygotowany do
podj cia pracy we wszelkich typach instytucji ycia zbiorowego, zarówno w sektorze
prywatnym (instytucje bada rynkowych, instytucje bada opinii publicznej), jak i sektorze
publicznym (administracja rz dowa i samorz dowa), jak i tak zwanym trzecim sektorze
(organizacje pozarz dowe). Absolwent jest przygotowany do podj cia studiów trzeciego
stopnia (doktoranckich).
III. RAMOWE TRE CI KSZTAŁCENIA
1. GRUPY TRE CI KSZTAŁCENIA, MINIMALNA LICZBA GODZIN ZAJ
ZORGANIZOWANYCH ORAZ MINIMALNA LICZBA PUNKTÓW ECTS
A. GRUPA TRE CI PODSTAWOWYCH
B. GRUPA TRE CI KIERUNKOWYCH
Razem
godziny
150
210
360
ECTS
16
23
39
2. SKŁADNIKI TRE CI KSZTAŁCENIA W GRUPACH, MINIMALNA LICZBA
GODZIN ZAJ
ZORGANIZOWANYCH ORAZ MINIMALNA LICZBA
PUNKTÓW ECTS
A. GRUPA TRE CI PODSTAWOWYCH
Tre ci kształcenia w zakresie:
1. Filozofii
2. Logiki
3. Metodologii nauk społecznych
B. GRUPA TRE CI KIERUNKOWYCH
Tre ci kształcenia w zakresie:
1. Zaawansowanych technik komputerowej analizy danych
2. Procedur bada ewaluacyjnych
3. Zró nicowania społecznego
4. Globalnych procesów społecznych
godziny
ECTS
60
30
60
210
23
150
16
8
3. TRE CI I EFEKTY KSZTAŁCENIA
A. GRUPA TRE CI PODSTAWOWYCH
1. Kształcenie w zakresie filozofii
Tre ci kształcenia: Główne kierunki filozofii. Podstawowe style filozofowania. Główne
pytania filozofii. Filozofia staro ytna i jej zmierzch. ródła nowoczesno ci – R. Kartezjusz
i B. Pascal. Klasyczna filozofia niemiecka. Empiryzm filozofii brytyjskiej. Hipoteza
„kryzysu filozofii XX wieku”. Filozofia postmodernistyczna i jej zwi zki z socjologi
kultury.
Efekty kształcenia – umiej tno ci i kompetencje: rozumienia historii filozofii i jej
kluczowych problemów; dostrzegania filozoficznych zało e tkwi cych u podstaw
współczesnych nauk społecznych.
2. Kształcenie w zakresie logiki
Tre ci kształcenia: Elementy formalnej teorii składni, teorii nazw i definicji.
Wprowadzenie do metod logiki formalnej. Elementy klasycznego rachunku zda i
predykatów. Metoda naukowa. Metoda dedukcyjna. Metoda indukcyjna. Metoda
historyczna. Metody statystyczne. Logiczna teoria nauki.
Efekty kształcenia – umiej tno ci i kompetencje: rozumienia podstawowych narz dzi logiki
formalnej; wykorzystywania narz dzi logiki w pracy; posługiwania si narz dziami
warsztatu socjologii empirycznej.
3. Kształcenie w zakresie metodologii nauk społecznych
Tre ci kształcenia: Poj cie metody naukowej w socjologii. Struktura i dynamika teorii
naukowej. Specyfika metodologii nauk społecznych. Nauka – sposoby opisu: historyczny,
socjologiczny, psychologiczny, organizacyjny, metodologiczny. Klasyfikacje nauk.
Socjologia w systemach klasyfikacji nauk. Naturalizm i antynaturalizm. Indywidualizm i
holizm – poziomy analizy w socjologii. Twierdzenia i teorie w naukach społecznych. Typy
twierdze . Prawa synchroniczne i diachroniczne. Przyczynowo w naukach społecznych.
Klasyfikacje i typologie. Typ idealny. Poj cia obserwacyjne i poj cia oznaczaj ce
własno ci ukryte. Wska niki, typy wska ników. Funkcje wska nikowe wypowiedzi.
Pomiar, typy skal pomiarowych. Nauki empiryczne – indukcjonizm, hipotetyzm. Kanony
indukcji. Wyja nianie i przewidywanie w naukach społecznych. Spory metodologiczne –
realizm, relatywizm poznawczy. Nauka z perspektywy socjologii wiedzy. Nauki społeczne
wobec warto ci. Koncepcja „dwóch kultur”. Naturalizm i antynaturalizm w teorii
socjologicznej. Redukcjonizm i antyredukcjonizm.
Efekty kształcenia – umiej tno ci i kompetencje: rozumienia podstawowych problemów
metodologicznych współczesnej nauki; dostrzegania poznawczych ogranicze nauk
społecznych; interpretowania i praktycznego wykorzystywania wyników bada
socjologicznych.
B. GRUPA TRE CI KIERUNKOWYCH
1. Kształcenie w zakresie zaawansowanych technik komputerowej analizy danych
Tre ci kształcenia: Przygotowanie danych sonda owych do analizy. Zakładanie baz
danych. Wprowadzanie danych. Wst pna analiza rozkładów. De-kodowanie. Tworzenie
nowych zmiennych. Problemy braku odpowiedzi. Analiza wielozmiennowa – analiza
wariancji, korelacja, regresja, redukcja danych. Wtórne analizy danych sonda owych.
Problemy interpretacji danych sonda owych.
Efekty kształcenia – umiej tno ci i kompetencje: stosowania podstawowych procedur
analizy danych sonda owych i ich praktycznego wykorzystywania.
2. Kształcenie w zakresie procedur bada ewaluacyjnych
Tre ci kształcenia: Koncepcja bada ewaluacyjnych – ich zwi zek z modelami „socjologii
stosowanej”. Historia i instytucjonalizacja bada
ewaluacyjnych. Typy bada
ewaluacyjnych – koncepcje „impact assessment”, „action research”. Zró nicowanie bada
9
ewaluacyjnych pod k tem ich funkcji społecznych. Schematy eksperymentalne w
badaniach ewaluacyjnych. Koncepcja „społecze stwa eksperymentuj cego” A. Etzioniego.
Monitoring i ewaluacja. Elementy analizy kosztów i korzy ci w badaniach ewaluacyjnych.
Problemy pomiaru w badaniach ewaluacyjnych.
Efekty kształcenia – umiej tno ci i kompetencje: rozumienia problematyki ewaluacji i jej
społecznych funkcji; rozumienia roli społecznej ewaluatora; rozumienia i stosowania
podstawowych procedur analitycznych w badaniach ewaluacyjnych; stosowania narz dzi
socjologii empirycznej w badaniach ewaluacyjnych.
3. Kształcenie w zakresie zró nicowania społecznego
Tre ci kształcenia: Typy zró nicowania społecznego. Socjologiczna charakterystyka
zró nicowania społecznego. Teorie zró nicowania klasowego. Teorie stratyfikacji
społecznej. Teorie elitystyczne. Teorie zró nicowania etnicznego i narodowego.
Mechanizmy strukturacji w społecze stwach współczesnych. Nowe klasy rednie.
Koncepcje „podklasy”. „Społecze stwo wiedzy” i odpowiadaj ce mu mechanizmy
strukturacji. Wykluczenie społeczne. Bieda i jej dziedziczenie. Obszary konfliktów
społecznych. Ekonomia, polityka, kultura, religia – ró ne obszary ró nicowania
społecznego.
Efekty kształcenia – umiej tno ci i kompetencje: rozumienia wielowymiarowo ci
współczesnego społecze stwa i pluralizmu jego struktury; wykorzystywania
podstawowych kategorii stratyfikacji społecznej do analizy struktury statusów i ról
społecznych; analizowania dynamiki zró nicowa społecznych we współczesnym
społecze stwie polskim.
4. Kształcenie w zakresie globalnych procesów społecznych
Tre ci kształcenia: Uniwersalizacja w przeszło ci i współcze nie. Współczesne procesy
integracji – wymiar, mechanizmy, przejawy, skutki. Globalizacja i poszukiwanie
to samo ci – nowa religijno , fundamentalizmy, sekty, subkultury. Otwarty wiat –
migracje oraz ich społeczne i kulturowe konsekwencje. Media masowe i nowe media –
wpływ na procesy globalizacji i uniwersalizacji. Globalne procesy społeczne – wyzwania,
szanse, zagro enia. Konsekwencje globalizacji – globalizacja jako zmienna niezale na.
Efekty kształcenia – umiej tno ci i kompetencje: rozumienia podstawowych mechanizmów
procesów globalizacji i mi dzynarodowej integracji; analizowania i interpretowania
wpływu tych procesów na społecze stwo polskie.
IV. INNE WYMAGANIA
1. Przynajmniej 50% zaj powinny stanowi seminaria, konwersatoria lub wiczenia
praktyczne.
2. Za przygotowanie pracy magisterskiej i przygotowanie do egzaminu dyplomowego
student otrzymuje 20 punktów ECTS.
10