Document
advertisement
Materiał pomocniczy WAGGGS na Światowy Dzień Myśli Braterskiej 2009 PROPOZYCJE DLA DRUŻYN HIV i AIDS 1. AIDS może dotknąć każdego człowieka. Wykonajcie rysunki przedstawiające mężczyzn, kobiety, dzieci. Przedyskutujcie w grupie, w jaki sposób przenosi się wirus HIV. Wykorzystajcie rysunki do zaprezentowania wszystkim informacji o AIDS. Przedstawcie propozycję wywieszenia Waszych prac dyrekcji szkoły, aby mogli zapoznać się z nimi uczniowie szkoły, nauczyciele, rodzice. 2. Gra literowa. Każdy z uczestników ma na plecach przyczepioną kartkę z jedną literą alfabetu. Prowadzący losuje jeden wyraz (ma wcześniej przygotowane karteczki z takimi wyrazami, jak: infekcja, ochrona, choroba, epidemia, wartości itp.), odczytuje je głośno, a uczestnicy ustawiają się w jednej części sali tak, aby ułożyć dany wyraz. Na koniec zabawy wyjaśnijcie pojęcia wykorzystane w zabawie. 3. W grupach porozmawiajcie na temat sytuacji, w których osoba zarażona wirusem HIV może spotkać się z uprzedzeniem otoczenia. Odegrajcie scenki, w których zaprezentujecie przykłady przezwyciężenia tych uprzedzeń. 4. Niezdrowy uścisk ręki. Trzy osoby z całej grupy mają małe karteczki (każda jedną) – karteczka to wirus. Osoby z grupy chodzą po sali i witają się ze wszystkimi uściskiem ręki. Każda osoba, która otrzyma niepostrzeżenie karteczkę – wirus, przekazuje go dalej kolejnym osobom. Po pewnym czasie prowadzący (także biorący udział w grze) prosi, aby wszystkie osoby, które zetknęły się z wirusem usiadły. BARDZO WAŻNE: porozmawiajcie o tym, w jaki sposób przenoszą się różne wirusy i co można zrobić, aby się nie zarazić. Poproście o pomoc w przeprowadzeniu takiej dyskusji lub prezentacji znajomego lekarza, studenta medycyny, osobę pracującą w fundacji lub ośrodku zajmującym się nosicielami wirusa HIV. UPEWNIJCIE SIĘ, ŻE WSZYSCY WIEDZĄ, ŻE WIRUS HIV NIE PRZENOSI SIĘ PRZEZ PODANIE RĘKI! 5. Dowiedzcie się, jakie instytucje, ośrodki i przede wszystkim w jaki sposób zajmują się opieką nad osobami zarażonymi wirusem HIV w Waszym środowisku i/lub w Polsce. Zaprezentujcie zdobyte informacje na zbiórce, spotkaniu namiestnictwa, zbiórce drużynowych. Zastanówcie się, czy możecie i czy jesteście w stanie im pomóc? 6. Zastanówcie się, jak możecie pomóc osobom zarażonym, mieszkającym w Waszym otoczeniu. Jeśli znacie taką osobę i uważacie, że to dobry pomysł, spotkajcie się, porozmawiajcie. W jaki sposób zmieniło się życie tej osoby, kiedy dowiedziała się, że jest zarażona, jaki ma to wpływ na jej codzienne życie? 7. Wykorzystajcie kartkę WAGGGS: „Powiedz 10 dziewczętom 10 faktów o AIDS” aby przekazać informację, poszerzyć wiedzę i świadomość na temat HIV i AIDS. Dla starszych: 1. Młode osoby bardzo często odczuwają naciski związane z wczesną inicjacją seksualną. W kilkuosobowych grupach przygotujcie dramę, w której pokażecie, jak opinia rówieśników może wpływać na młodego człowieka i jak mona sobie z tym poradzić. 2. Skontaktujcie się z lokalną fundacją, organizacją zajmującą się osobami zarażonymi. Zaproście przedstawiciela takiej organizacji na zbiórkę i przygotujcie dyskusję. Może zaprosicie inne drużyny, rodziców, koleżanki i kolegów? MALARIA 1. Każdy zespół otrzymuje jedno wyrażenie związane z malarią. Zadaniem zespołu jest przedstawienie go za pomocą pantomimy w taki sposób, aby pozostałe zespoły je odgadły. Wyrażenia: czysta woda, siatka chroniąca przed owadami (moskitiera), środek odstraszający insekty, tabletki przeciw malarii, ukłucie komara. W grupach przedyskutujcie, w jaki sposób te wyrazy związane są z malarią. 2. Komary. Dwóch graczy otrzymuje czerwone kropki (naklejki), jeden gracz – zielone kropki (naklejki). Osoby z naklejkami to komary. Pozostałe osoby biegając po sali (lub innym wyznaczonym ternie) uciekają przed ‘komarami’, które próbują ukłuć (nakleić kropkę). Gra kończy się po kilku minutach (określonych wcześniej). Osoby z zielonymi naklejkami to osoby ukłute przez zainfekowanego malarią komara. Porozmawiajcie o sposobach ochrony przed rozprzestrzenianiem się malarii. 3. Epidemia malarii bardzo często występuje w efekcie naturalnych katastrof, takich jak powódź, kiedy zakłócona zostaje gospodarka wodna. Poszukaj informacji na temat ostatniej takiej katastrofy i zaprezentuj je na zbiórce. 4. Wybierz kraj, który jest szczególnie zagrożony malarią – w Afryce, Azji, Ameryce Łacińskiej. Zdobądź informacje o życiu w tym kraju, w jaki sposób to zagrożenie wpływa na codzienne zachowania, szczególnie dziewcząt. Zaprezentuj zdobyte informacje na zbiórce. 5. Zaprojektujcie i wykonajcie ulotkę z informacjami na temat malarii – w jaki sposób się przenosi, jak można się zarazić i jak można się przed nią chronić, w których rejonach świata występuje i co można zrobić, aby pomóc ludziom tam mieszkającym. 6. Pacnij komara. Każdy gracz ma na głowie papierową czapkę z wizerunkiem komara oraz długą skarpetę lub pończochę z gąbką w środku. Zadaniem graczy jest strącenie kapeluszy innym graczom, przy pomocy gąbkowej packi. Wygrywa osoba, która pozostanie w czapce. Dla starszych: 1. Najbardziej podatnymi na malarię są osoby ubogie. Dowiedz się więcej o malarii na stronach Roll Back Malaria (www.rbm.who.int - partnerstwo zapoczątkowane przez WHO, UNDP, UNICEF i Bank Światowy w 1998 roku, którego celem jest praca z rządami państw, innymi organizacjami i agendami oraz firmami w celu redukcji kosztów ludzkich i socjoekonomicznych malarii), albo zaproście na spotkanie specjalistę. INNE CHOROBY (ZAPALENIE PŁUC, BIEGUNKA, GRUŹLICA, ODRA) 1. Odwodnienie – nawodnienie. Ponieważ około 65% ciała człowieka stanowi woda ważne jest, aby było odpowiednio nawilżone. Dowiedz się, co się stanie, jeśli organizm człowieka zostanie odwodniony. Oto domowy przepis na roztwór nawadniający – przygotujcie go na zbiórce i spróbujcie: 1 łyżeczka soli, 8 łyżeczek cukru, 1l czystej wody. Wymieszajcie wszystko razem dopóki sól i cukier nie rozpuszczą się. 2. Zaproście na zbiórkę lekarza i przeprowadźcie sesję ‘100 pytań do…’ na temat jednej lub więcej chorób. 3. Pomyślcie o sytuacji, w której jeden z członków Waszych rodzin jest chory. Przygotujcie przedstawienie kukiełkowe ilustrujące tę sytuację oraz pokazujące co można zrobić, aby zapobiec zachorowaniu. 4. Wykonajcie plakaty prezentujące, w jaki sposób niedożywienie, brudna woda i biegunka są ze sobą połączone. Zawieście plakaty w takich miejscach, w których będą mogli zobaczyć je mieszkańcy. 5. Kaszel i katar. Każdy uczestnik gry otrzymuje garść konfetti, które chowa do kieszeni. Uczestnicy poruszają się po sali. Na znak prowadzącego dobierają się w pary i stają ok. 1 m od siebie. Jedna osoba z pary próbuje ‘zarazić’ osobę stojącą naprzeciwko „kaszlem i kichaniem” (wyciąga trochę konfetti z kieszeni, kładzie na ręce i udaje kaszel, kichanie). Jeśli konfetti spadnie na druga osobę, ta robi to samo. Gra trwa tak długo, aż wszyscy nie zostaną zarażeni. Po zabawie porozmawiajcie o tym, w jaki sposób rozprzestrzenia się gruźlica i zapalenie płuc oraz dlaczego niektóre osoby są bardziej podatne na zarażenie niż inne. 6. W małych grupach porozmawiajcie o tym, dlaczego bardzo ważne są odpowiednie szczepienia i jakie bariery powodują, że nie wszystkie dzieci są szczepione. Zilustrujcie to pantomimą. 7. Narysujcie komiks pokazujący znaczenie mycia rąk. Wywieście go w łazience, kuchni w szkole, domu, ośrodku kultury. Pamiętajcie, aby wcześniej odpowiednio zabezpieczyć komiks (np. zafoliować). 8. Dowiedzcie się, kto z Waszych bliskich miał odrę. Porozmawiajcie o objawach odry i sposobach leczenia. 9. Wybierzcie chorobę zakaźną, która często występuje w Waszym otoczeniu, kraju. Zdobądźcie o niej jak najwięcej informacji i wykonajcie plakat z informacjami o objawach i sposobach leczenia. Dla starszych: 1. Bądź zdrowy. Każdy uczestnik gry otrzymuje kawałek papieru z kilkoma wyrazami. Wykorzystując te wyrazy każdy z nich pisze na kartce początek opowiadania, który kończy się słowami: ‘i wtedy…’. Każdy uczestnik zagina kartkę w taki sposób, aby stworzony przez niego fragment nie był widoczny dla kolejnej osoby; przekazuje kartkę kolejnej osobie, która kontynuuje opowiadanie, dopisując następny jego fragment. Piąta osoba zaczyna swoją część od słów: ‘i w końcu…’. Na zakończenie rozprostujcie kartkę i przeczytajcie opowiadanie pozostałym grupom. Pojęcia do wykorzystania: czysta woda, odpowiednie odżywianie, szczepionki, które mnie chronią, przyjaciele, którzy mnie wspierają, bezpieczny dom. HIV / AIDS, MALARIA I INNE CHOROBY Dla starszych: Nie ograniczajcie się tylko do myślenia i pojedynczych działań. Przygotujcie kampanię informacyjną – bądźcie rzecznikami. Pomysły na pozyskiwanie środków: HIV i AIDS Zorganizujcie pokaz talentów, a zebrane pieniądze przeznaczcie na projekty zdrowotne WAGGGS. Jako wyzwanie potraktujcie propozycję napisania piosenki pod jednym z tytułów: „Lubię być sobą” (poczucie własnej wartości), „Najlepszy przyjaciel” (przyjaźń), „Porozmawiajmy o tym” (nie bój się mówić otwarcie). Z muliny wykonajcie czerwone bransoletki. Sprzedajcie je (może przy okazji pokazu talentów), a pozyskane środki wpłaćcie na projekty zdrowotne WAGGGS. Zorganizujcie teleturniej, przygotujcie nagrody dla najlepszych (własnoręcznie wykonane), a pieniądze uzyskane z biletów wpłaćcie na projekty zdrowotne WAGGGS. MALARIA Większość komarów może przelecieć od 1,5 do 5 km z prędkością ok. 1,5km/h. Zorganizujcie sponsorowany bieg „Wykończyć moskita” i sprawdźcie, o ile szybciej możecie pokonać taką odległość. Koszty kuracji lekami przeciwmalarycznymi są następujące: 0,40zł - chlorochina (chloroquine); 0,42zł - sulfadoksyna – pirymetamina (sulfadoxine – pyrimethamine) i 8zł - siedmiodniowa kuracja chininą. Określcie cel, kwotę, którą chcecie zdobyć. Zaproponujcie ‘sponsorowaną pomoc’ i poproście rodziców, przyjaciół aby wsparli Wasze starania i wpłacili pieniądze za wykonywaną przez Was dla nich pracę. Siatki chroniące przed komarami kosztują 5zł, roczny zapas środków owadobójczych to koszt od 0,90zł do 1,80zł. Narysujcie ogromną siatkę i zaznaczajcie na niej postępy w pozyskiwaniu środków na siatki i środki owadobójcze. Poproście o wsparcie lokalnych przedsiębiorców. INNE CHOROBY Opracujcie quiz na temat skautingu i guidingu w innych krajach, w którym będą także pytania podchwytliwe. Wprowadźcie opłatę za wstęp oraz przygotowane przez Was napoje i przekąski. Wybierzcie kraj, w którym jedna z tych chorób jest poważnym niebezpieczeństwem. Dowiedzcie się więcej o tym, jak żyją tam ludzie. Przygotujcie wydarzenie, podczas którego zaprezentujecie kulturę tego kraju, stroje, jedzenie, a zebrane pieniądze przeznaczcie na projekty zdrowotne WAGGGS. FAKTY I MITY HIV i AIDS 1. Nazwa wirusa HIV pochodzi od pierwszych liter jego angielskiej nazwy Human Immunodeficiency Virus, co na język polski tłumaczy się jako wirus niedoboru odporności. HIV to wirus, który atakuje komórki systemu odpornościowego i niszczy lub upośledza jego funkcje, co prowadzi do zwiększonej podatności na inne choroby i AIDS (Acquired Immunodeficiency 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Syndrome lub Acquired Immune Deficiency Syndrome - zespół nabytego niedoboru odporności). AIDS to następstwo wszystkich infekcji związanych z upośledzeniem układu odpornościowego. Bezpośrednio po zarażeniu wirusem HIV nie występują żadne objawy. W początkowym stadium osoba zarażona ma bardzo wysokie stężenie wirusa we krwi, co wpływa na przenoszenie wirusa na inne osoby. Jedynym sposobem, aby dowiedzieć się, czy ktoś jest zarażony wirusem, jest przeprowadzenie testu na obecność wirusa. U większości osób zarażonych wirusem HIV, które nie podejmą właściwego leczenia występują objawy chorób powiązanych z HIV w ciągu 5–10 lat, a czas pomiędzy zarażeniem wirusem HIV i zachorowaniem na AIDS może wynieść od 10 do 15 lat lub więcej. Stosowana intensywna terapia antyretrowirusowa powoduje jedynie spowolnienie rozwoju choroby, a NIE CAŁKOWITE WYLECZENIE. Stosowane w czasie terapii różne leki atakują wirus na poszczególnych etapach jego rozwoju. Efektem terapii nie jest całkowite zniszczenie wirusa w organizmie człowieka, a jedynie sprowadzenie liczby jego cząstek we krwi do bardzo niskiego poziomu. Odpowiednio prowadzona terapia pozwala utrzymać chorego w dobrym zdrowiu latami, aczkolwiek jej koszt jest bardzo wysoki i wynosi ponad PLN 4100 miesięcznie. W CHWILI OBECNEJ NIE SĄ ZNANE METODY WYLECZENIA OSÓB ZARAŻONYCH WIRUSEM HIV. Wirus HIV obecny jest w płynach ustrojowych: krwi, spermie, płynie przedejakulacyjnym, śluzie szyjkowym i mleku matki. Do organizmu wirus może dostać się podczas stosunku płciowego. Możliwe jest także zakażenie przez udzielanie pierwszej pomocy ofiarom wypadków bez zachowania należytego zabezpieczenia oraz transfuzję krwi, podczas dializ, przeszczepów, zabiegów chirurgicznych i przyjmowania preparatów krwiopochodnych (zdarza się to obecnie bardzo rzadko ze względu na badania dawców). Bardzo duże ryzyko stanowi używanie wspólnych żyletek, igieł i strzykawek (tatuaże, wstrzykiwanie narkotyków). Potencjalne ryzyko zarażenia występuje w klubach sportowych np. w kontakcie z pobrudzonymi krwią workami treningowymi czy innymi sprzętami do sportów walki oraz wstrzykiwanie środków dopingujących tą samą igłą i strzykawką przez wiele osób. Opisano przypadki zakażenia przez kontakt z krwią podczas bójki. Matka seropozytywna (HIV+) może zakazić płód, jednak przy zachowaniu odpowiednich procedur podczas ciąży i porodu można znacząco obniżyć ryzyko zarażenia. Wirus przenosi się także z mlekiem w czasie karmienia. 9. Wirus HIV nie przenosi się w sytuacjach codziennych - przez podanie ręki, przytulanie, korzystanie z tej samej toalety, łazienki, naczyń kuchennych, uprawianie sportów, kaszel, kichnięcie. 10. Ryzyko zarażenia się wirusem można zmniejszyć poprzez: abstynencję seksualną; wierność w stałym związku z nie zarażonym, wiernym, unikającym ryzykownych zachowań partnerem; właściwe stosowanie prezerwatyw podczas kontaktów seksualnych; odpowiednio wczesne wykrycie i leczenie chorób przenoszonych drogą płciową; opóźnienie wieku inicjacji seksualnej; unikanie dożylnego stosowania narkotyków; używanie nowych jednorazowych igieł i strzykawek; upewnianie się, że przyjmowana krew lub produkty krwiopochodne są testowane w kierunku wykrycia wirusa HIV. 11. Pamiętaj, że żaden stosunek płciowy nie jest w 100% bezpieczny. Bezpieczny seks to odpowiednie środki zapobiegawcze, które zmniejszają potencjalne ryzyko przekazania lub nabycia chorób przenoszonych drogą płciową. Używanie prezerwatyw we właściwy sposób podczas stosunków płciowych jest uważane za bezpieczniejszy seks. Czy wiesz, że…? (źródło: UNAIDS 2007) 1. W 2007 roku około 2,5 miliona osób zaraziło się HIV, a ponad 2 miliony osób zmarło na choroby związane z AIDS. 2. Połowa wszystkich nowo zarażonych to młode osoby w wieku 15–24 lata. Obecnie 12 milionów młodych osób to nosiciele wirusa HIV i AIDS, codziennie zaraża się kolejne 6000 osób – jedna osoba co 15 sekund. 3. Kobiety i młode dziewczęta są bardziej narażone na zarażenie ze względu na specyficzną budowę ciała, a także ze względu na panujące w wielu krajach różnice w traktowaniu kobiet. 4. Osoby zarażone HIV są szczególnie podatne na choroby takie jak gruźlica. HIV jest odpowiedzialny za wysoki poziom zachorowalności na gruźlicę. MALARIA 1. Malaria jest uleczalna i można jej zapobiegać. 2. W krajach, w których występuje wysokie zagrożenie malarią odnotowuje się stratę w wysokości 1,3% rozwoju gospodarczego rocznie. Malaria dotyka ubogie rodziny i społeczności, których nie stać na leczenie oraz te, które mają ograniczony dostęp do służby zdrowia. Malaria wywołuje długofalowe skutki w postaci zwiększonego ubóstwa, ograniczonej i słabej edukacji oraz obniżonej frekwencji w szkole i w miejscu pracy (WHO 2007). 3. Malaria rozwija się w określonych warunkach: gorący, wilgotny i mokry klimat oraz ciepłe, stojące wody sprzyjają rozmnażaniu się komarów przenoszących malarię. 4. Każdego roku około 500 milionów osób zaraża się malarią. 5. Ponad milion osób rocznie umiera z powodu malarii, w większości są to dzieci z terenów Afryki Subsaharyjskiej. To ponad 2 700 osób dziennie, jedna osoba co 30 sekund. 6. Kobiety w ciąży są bardziej podatne na malarię. W krajach, w których malaria jest chorobą endemiczną, malaria wywoływana przez bakterie P.Falciparum przyczynia się do obniżenia wagi noworodków o 8–14%, co powoduje zmniejszenie ich szans na przeżycie. 7. Malaria jest chorobą, która może być przeniesiona na osoby w każdym wieku (choć niemowlęta, małe dzieci i kobiety w ciąży są najbardziej podatne). Malarię wywołują pasożyty z gatunku Plasmodium, które przenoszą się na człowieka poprzez ukłucie zakażonego nimi komara. 8. Pierwsze objawy malarii to: gorączka, ból głowy, dreszcze, wymioty – pojawiają się 10–15 dni po ukłuciu komara. Jeśli nie rozpocznie się terapii odpowiednimi lekami, malaria może wywołać poważne choroby, często zakończone śmiercią. 9. W przybliżeniu ok. 40% światowej populacji, w większości żyjących w krajach rozwijających się w Afryce, Azji i Ameryce Łacińskiej jest zagrożone malarią. 10. Epidemia malarii może pojawić się w momencie naturalnej katastrofy, wypadku (np. powódź) oraz na terenach, gdzie ludzie mają ograniczony lub niewielki dostęp do środków chroniących przed pasożytami. 11. Przed malarią można się chronić moskitierami nasączonymi środkiem owadobójczym oraz terapią lekami przeciwmalarycznymi. Kontrola populacji komarów jest także czynnikiem ograniczającym rozprzestrzenianie się malarii. 12. Malaria jest chorobą uleczalną jeśli jest wcześnie wykryta i jeśli jest leczona odpowiednimi lekami we właściwy sposób. 13. Szybki wzrost uodpornienia się na leki przeciwmalaryczne, połączony z powszechną biedą, słabym stanem zdrowia, ubogo rozwiniętą infrastrukturą oraz niepokojami społecznymi powoduje, że rośnie śmiertelność na malarię w Afryce. 14. Wzrost natężenia występowania malarii może być spowodowane nieodpowiednimi warunkami przechowywania wody, nieodpowiednimi warunkami mieszkaniowymi, wylesieniem oraz zmianami biologicznymi. INNE CHOROBY ZAPALENIE PŁUC 1. Zapalenie płuc to choroba, która jest wynikiem infekcji dróg oddechowych i płuc drobnoustrojami. Powoduje trudności w oddychaniu i może doprowadzić do śmierci w ciągu 3–4 dni, jeśli nie jest leczona. Choroba dotyka osoby w każdym wieku, jednak w większości - dzieci poniżej 5 roku życia. Jest główną przyczyną ich śmierci (dane: Światowa Organizacja Zdrowia WHO 2008). 2. Zapalenie płuc i inne choroby dolnego układu oddechowego są na drugim miejscu chorób śmiertelnych w krajach o niskich dochodach – zabijają więcej osób niż HIV, AIDS, malaria, biegunki i udary (WHO 2002). 3. W Afryce, na terenach subsaharyjskich, HIV spowodował 45-procentowy wzrost zachorowań na zapalenie płuc od 1995 roku (WHO 2008). 4. Zapalenie płuc wynika z narażenia na czynniki ryzyka oraz różne infekcje. Czynniki ryzyka to między innymi niedożywienie, niska masa urodzeniowa, brak szczepień ochronnych przeciw odrze lub krztuścowi, wewnętrzne zanieczyszczenie powietrza i przeludnienie. Inne czynniki ryzyka to biegunka, astma, palenie papierosów, niedobór cynku, nie wykształcone i niedoświadczone matki (WHO 2008). 5. Przed zapaleniem płuc można się ochronić stosując odpowiednie szczepionki i unikając czynników ryzyka. Zapalenie płuc jest leczone niedrogimi kuracjami antybiotykowymi. Mimo wielu szczepionek i antybiotyków dziecięce zapalenie płuc jest nadal głównym zagrożeniem dla ich zdrowia i życia (WHO 2008). BIEGUNKA 1. Choroby biegunkowe (włączając cholerę) są przyczyną śmierci rocznie około 1,6 mln dzieci (głównie poniżej 5 roku życia) w krajach rozwijających się (WHO 2005). 2. Po zapaleniu płuc biegunka jest jedną z głównych przyczyn śmierci w krajach rozwijających się. Zabija więcej osób rocznie niż malaria czy gruźlica (WHO 2002). 3. Biegunkę można łatwo wyleczyć, stosując doustne sole nawadniające, inne bezpieczne płyny oraz odpowiednią dietę. 4. Około 88% zachorowań na choroby biegunkowe przypisuje się wodzie niezdatnej do picia, niewłaściwej higienie i nieodpowiednim warunkom sanitarnym (WHO 2004). 5. Osoby niedożywione są szczególnie podatne na biegunkę. Z drugiej strony woda niezdatna do picia i biegunka - ze względu na nieprzyswajanie wartości odżywczych - zwiększają niedożywienie. (WHO 2007). 6. Edukacja w zakresie higieny oraz promocja mycia rąk mogą doprowadzić do zredukowania chorób biegunkowych o 45% (WHO 2004). GRUŹLICA 1. Gruźlica (w skrócie TB, Tbc) to choroba zakaźna wywoływana przez prątka gruźlicy (Mycobacterium tuberculosis), który atakuje głownie płuca. Do zakażenia dochodzi zazwyczaj drogą kropelkową przez układ oddechowy, znacznie rzadziej innymi drogami. Źródłem zakażenia jest prątkujący chory na płucną postać gruźlicy (także gruźlicę gardła lub krtani). Gdy taki chory kaszle, kicha, śmieje się i mówi powstają bardzo małe kropelki, które unoszą się w powietrzu. Jeżeli są one odpowiednio małe (o śr. 1–5 μm), wraz z powietrzem dostają się drogami oddechowymi do pęcherzyków płucnych, w których dochodzi do zakażenia. Im kontakt z prątkującym chorym bliższy i dłuższy, tym ryzyko zachorowania większe (WHO 2007). 2. Objawy gruźlicy płuc to kaszel (także z krwiopluciem), bóle w klatce piersiowej, osłabienie, utrata wagi, gorączka, dreszcze, nocne pocenie się, bladość, często także łatwa męczliwość. Nieleczona gruźlica może doprowadzić do śmierci (WHO 2007). 3. Co sekundę na świecie kolejna osoba zaraża się prątkiem gruźlicy. Obecnie jedna trzecia całej populacji jest zarażona gruźlicą. W przypadku zdrowych osób zarażenie gruźlicą nie wywołuje żadnych objawów, ponieważ układ odpornościowy „odgradza się” od zarazków. Zaledwie 5–10% osób zarażonych bakteriami zachoruje na gruźlicę w trakcie swojego życia. 4. Osoby, które zachorują na TB mają osłabiony system odpornościowy, są niedożywione lub cierpią z powodu innych chorób, np. są zakażone wirusem HIV. Gruźlica to choroba ubóstwa, która głównie dotyka dzieci, młodzież i osoby starsze (szczególnie po 65 roku życia) (WHO 2008). 5. Gruźlica jest nadal jedną z głównych przyczyn śmierci w krajach rozwijających się. Szacuje się, że w 2006 roku z powodu gruźlicy zmarło 1,7 mln osób – 4,5 tys. osób dziennie (WHO 2008). 6. Gruźlica to choroba, której można zapobiec i która jest uleczalna sześciomiesięczną terapią antybiotykową (WHO 2008). 7. TB jest główną przyczyną śmierci osób zarażonych wirusem HIV (WHO 2008). ODRA (WHO 2007) 1. Odra jest jedną z najbardziej znanych, zaraźliwych chorób. Pomimo szerokiej dostępności bezpiecznych, niedrogich i skutecznych szczepionek na przestrzeni ostatnich 40 lat pozostaje główną przyczyną śmierci wśród małych dzieci. 2. Ponad 95% przypadków śmiertelnych odry ma miejsce w krajach rozwijających się. 3. Pierwszymi objawami odry, które pojawiają się 10–12 dni po zakażeniu, są: wysoka gorączka, katar, kaszel, zaczerwienione oczy, łzawienie i małe białe przebarwienia na błonie śluzowej policzków. Po kilku dniach na twarzy i szyi pojawia się wysypka, która postępuje obejmując całą powierzchnię ciała. Wysypka pojawia się średnio dwa tygodnie po zakażeniu i trwa 7–18 dni. 4. Odra jest ciężką chorobą jedynie dla dzieci małych, niedożywionych, które nie otrzymują odpowiedniej ilości witaminy A oraz dla tych, których układ odpornościowy jest osłabiony przez wirus HIV lub inne choroby. 5. Dzieci nie umierają na odrę lecz na jej powikłania, do których zalicza się ślepota, zapalenie mózgu, ostra biegunka, infekcje ucha oraz ostre choroby układu oddechowego, takie jak zapalenie płuc. 6. Odra jest chorobą uleczalną za pomocą antybiotyków, witaminy A oraz odpowiedniej diety. tłumaczenie hm. Inga Rusin
