Słońce - nasza gwiazda dzienna

Artykuł pobrano ze strony eioba.pl
Słońce - nasza gwiazda dzienna
Kilka podstawowych faktów dotyczących Słońca - jego powstania, budowy i "zasady działania".
Słońce wraz z Układem Słonecznym powstało ok. 5 miliardów lat temu z obłoku gazu i pyłu międzygwiezdnego.
Pojawiło się jako lokalne zagęszczenie, na skutek zderzeń drobnych okruchów lodowo-skalnych. Zagęszczenie to
masa, a masa to grawitacja, zatem lokalne zagęszczenia przyciągały kolejne drobiny i tak formowały się coraz
większe i zarazem masywniejsze skupiska materii. W ten sposób powstało Słońce i Planety. W dalszej kolejności
skalne zarodzie otaczały się gazem międzygwiezdnym głównie wodorem i helem.
Czas powstania poszczególnych planet był różny. Najpierw było Słońce i ono zagarnęło najwięcej spośród pyłowogazowego obłoku; tuż za nim był Jowisz, któremu zabrakło materii aby stać się pełnoprawną gwiazdą i Saturn.
Planety typu ziemskiego czyli: Mars, Wenus, Merkury, no i Ziemia oczywiście są najmłodsze. Nie zdążyły się
otoczyć gazową powłoką, jak planety olbrzymy. Stało się tak ponieważ zajaśniało Słońce i potężny wiatr słoneczny
wymiótł daleko resztki obłoku protoplanetarnego.
Słońce zbudowane głównie z wodoru kurczyło się pod wpływem grawitacji. Zewnętrzne masy gazu napierały na
jądro, które kurcząc się, stale się rozgrzewało. Zaczęło się też coraz szybciej obracać - wskutek zasady zachowania
momentu pędu. Olbrzymia kula gazowa kurczy się stopniowo do coraz mniejszych rozmiarów pod wpływem siły
ciążenia. Rośnie ciśnienie, gęstość i temperatura centralnych części protogwiazdy. Wreszcie temperatura osiąga
kilkanaście milinów stopni – w takich warunkach gaz pozostaje w postaci plazmy – i następuje rozbłysk.
Zapoczątkowane zostają reakcje termojądrowe, które podtrzymują wysoką temperaturę i powstrzymują zapadanie
się w sobie gwiazdy. Słońce znajduje się w stanie równowagi promienistej. Wychodzi z okresu niemowlęcego i
staje sie od razu dorosłą gwiazdą.
W budowie Słońca można wyróżnić poszczególne warstwy, charakteryzujące się swoistymi właściwościami
fizycznymi i tak w centrum znajduje się jądro słoneczne jest to niewielka kula (w porównaniu do całego Słońca), w
której zachodzą reakcje termojądrowe,w której panuje ogromne ciśnienie i temperatura rzędu 15mln K; dalej od
centrum mamy strefę równowagi promienistej, następnie strefę konwektywną, biorącą udział w przenoszeniu
energii z jądra ku atmosferze słonecznej. Dalej znajduje się fotosfera, czyli to co obserwujemy na co dzień – kula
gazu, wyżej jest chromosfera, w której gęstość gazu jest bardzo mała i gwałtownie maleje wraz z oddalaniem się od
fotosfery. Ostatnią warstwą gazów jest Korona Słoneczna, która sięga czasem aż do orbity Merkurego, lecz cząstki
koronalne były odnotowywane nawet w pobliżu orbity Urana.
W jądrze Słońca zachodzą dwa typy reakcji jądrowych:
1. Cykl protonowo – protonowy (p-p) w wyniku przebiegu którego z czterech jąder wodoru powstaje jedno jądro
helu.
2. Cykl węglowo-azotowo-tlenowy (C-N-O) jest o wiele bardzie skomplikowany. Jego efektem jest również jądro
helu, ale poprzedzone cyklem przemian, w których pośredniczą jądra azotu, węgla i tlenu.
Cykl p-p to ok. 90% przemian jądrowych zachodzących w jądrze słonecznym. To reakcje jądrowe są źródłem energii
słonecznej. Jak olbrzymie jest Słońce, niech zaświadczy fakt, że w jądrze słonecznym, w każdej sekundzie, 4 miliony
ton wodoru zmienia się w hel, a mimo to nasza Gwiazda świeci już od ok. 5mld. lat i świecić będzie w obecnej
postaci jeszcze drugie tyle. Dodatkowo Słońce to 99,87% masy całego Układu Słonecznego. Nasze Słońce jest
zalicane w klasyfikacji gwiazd do tzw. żółtych karłów czyli gwiazd zupełnie przeciętnych, ale przez to spokojnych.
Najbliższą nam inną gwiazdą jest Proxima Centauri, naleząca do układu Tolimana jej odległość to 4,28 lat
świetlnych.
Na zakończenie kila liczb:
- średnica słońca – 1400000km i jest większa 109 razy od średnicy Ziemi,
- masa 2x10^30kg,
- średnia odległość Ziemi od Słońca – 149600000km=1AU lub po polsku j.a. – jednostka astronomiczna.
Autor: Bartłomiej Marcinkiewicz
Artykuł pobrano ze strony eioba.pl