Deklaracja na konferencję Narodów Zjednoczonych - Copa

Deklaracja na konferencję Narodów Zjednoczonych w
sprawie zmian klimatu w Durbanie
Wyzwanie zmian klimatu: rolnictwo i leśnictwo są
częścią rozwiązania
Grudzień 2011
Copa - Cogeca | European Farmers European Agri-Cooperatives
61, Rue de Trèves | B - 1040 Bruxelles | www.copa-cogeca.eu
EC Register Number | Copa 44856881231-49 | Cogeca 09586631237-74
EN(11)9112:33/AA
W związku z planowaną na grudzień 2011 konferencją Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian
klimatu w Durbanie, Komitety Copa-Cogeca, reprezentujące europejskich rolników, leśników i
spółdzielnie rolne, mają nadzieję, że 17. Konferencja Stron (COP17) uzna pozytywny wkład
rolnictwa i leśnictwa w zwalczanie zmian klimatu.
1. Rolnictwo i leśnictwo są sektorami o znaczeniu strategicznym i ekonomicznym
na całym świecie oraz odgrywają główną rolę w walce z obecnymi i przyszłymi
wyzwaniami.
Wzrastające zapotrzebowanie na żywność, pasze, odnawialne surowce i energię, dramatyczny
kryzys gospodarczy i finansowy oraz wynikające z niego bezrobocie wraz ze zmianami klimatu
i zwiększającymi się wahaniami rynku wywierają presję na sektory rolnictwa i leśnictwa, co
oznacza, że nie można uznać bezpieczeństwa żywnościowego za pewnik. Dlatego też
utrzymanie i zwiększenie produkcji żywności musi stać się priorytetem rządów na całym
świecie. Sektory rolny i leśny poprzez zrównoważoną produkcję mogą w znacznym stopniu
przyczynić się do zapobiegania wylesianiu, jednakże w UE grunty są wycofywane z produkcji
rolnej ze względu na coraz większe zapotrzebowanie na ziemię w związku ze wzrostem
urbanizacji i rozwojem transportu.
2. Należy uznać znaczny wkład rolnictwa i leśnictwa w gospodarkę niskoemisyjną i
ekologiczną
Sektory rolny i leśny nie zostały uznane w obecnej polityce w zakresie zmian klimatu, mimo
że wytwarzają energię odnawialną oraz materiały pochodzenia biologicznego. Ponadto
nieustająca niepewność związana z obecnym monitorowaniem i oceną zasad użytkowania
gruntów, zmian użytkowania gruntów oraz działalności leśnej stanowi znaczne wyzwanie.
Dlatego też w ramach negocjacji międzynarodowych należy koniecznie uznać kluczową rolę
tych sektorów. Kolejnym ważnym aspektem jest możliwość poskromienia
innych
odnawialnych źródeł energii przez działalność opartą na wykorzystaniu gruntów – chodzi tu
zwłaszcza o energię słoneczną i wiatru, które rzadko wpływają negatywnie na ekologiczną
produkcję żywności lub paliw/włókien, a które mogą zwiększyć rentowność gospodarstw
rolnych, tym samym wzmacniając tradycyjny sposób prowadzenia gospodarki.
3. Rolnictwo i leśnictwo jako pierwsze odczuwają wszystkie skutki zmian klimatu
Zmiany klimatu stają się głównym czynnikiem branym pod uwagę przez rolników,
producentów leśnych i spółdzielnie rolne przy podejmowaniu decyzji odnośnie zarządzania
gospodarstwem oraz w znacznym stopniu wpływają na opłacalność produkcji. Nawet jeśli
rolnicy i leśnicy przywykli do dostosowywania swoich praktyk do stopniowych zmian, to
amplituda i skutki zdarzeń klimatycznych (wczesne lub późne przymrozki, wzrastająca
zmienność pór roku, sezonowe i roczne opady deszczu, powodzie, susze, szerzenie się
gatunków inwazyjnych itd.) będą miały większy wpływ na ich działalność niż w jakimkolwiek
innym sektorze gospodarki oraz ograniczą ich możliwości w zakresie dostosowywania się do
zmian klimatu.
4. Emisje z rolnictwa posiadają wyjątkowy profil w porównaniu z emisjami z
pozostałych sektorów
Profil rolnictwa w zakresie emisji gazów cieplarnianych różni się znacznie od profilu
pozostałych sektorów, takich jak przemysł, gospodarstwa domowe i transport, zważywszy na
fakt, że dominują w nim gazy inne niż CO2, pochodzące z procesów naturalnych i
biologicznych: metan (fermentacja energetyczna przeżuwaczy) i podtlenek azotu (stosowanie
organicznych i nieorganicznych nawozów w glebie). Dlatego też nie można ignorować
naturalnie zmiennego, biologicznego charakteru emisji pochodzących z rolnictwa przy
doborze odpowiednich opcji łagodzenia zmian klimatu. Ponadto, nie można karać rolników
za emisje wynikające z naturalnych procesów, które nie są związane z procesami
2|4
gospodarczymi. Faktycznie istnieje wiele przykładów praktyk rolnych, np. magazynowanie
węgla w stałych użytkach zielonych (np. ekstensywna hodowla), produkcja biomasy czy
zrównoważona gospodarka leśna mogą w sposób pozytywny przyczynić się do zapobiegania
zmianom klimatu.
5. Istota rolnictwa i leśnictwa sprawia, że łagodzenie zmian klimatu i dostosowanie
się do nich może często odbywać się jednocześnie.
Należy zwiększyć korzyści wynikające z synergii dostosowywania się do zmian klimatu,
unikania emisji gazów cieplarnianych oraz produktywności rolnictwa i leśnictwa,
równocześnie koncentrując się na zwiększaniu wydajności.
Dlatego Komitety Copa-Cogeca uważają, że:
a) Konferencja w Durbanie daje nam niepowtarzalną możliwość zwiększenia synergii między
dostosowaniem się do zmian klimatu, ich łagodzeniem oraz zwiększeniem bezpieczeństwa
żywnościowego. Musi ona przemóc niepowodzenia konferencji kopenhaskiej i z Cancun i
stworzyć program dla rolnictwa.
b) Ramy utworzone przez długoterminową współpracę (Long-Term Cooperative Action) oraz
porozumienie w sprawie rolnictwa mogłyby pomóc w uznaniu strategicznego charakteru tego
sektora oraz wzmocnić związki między rolnictwem i bezpieczeństwem żywnościowym oraz
stworzyć synergię między dostosowywaniem się do zmian klimatu a łagodzeniem ich.
c) W dokumencie na temat długoterminowej współpracy, który powinien zostać przyjęty pod
koniec COP17, należy koniecznie wspomnieć o produkcji żywności i bezpieczeństwie
żywnościowym.
d) Komitety Copa-Cogeca popierają upoważnienie Zespołu doradczego ONZ ds. naukowych i
technologicznych (SBSTA) do stworzenia międzynarodowego programu prac w zakresie
rolnictwa. Program taki byłby przydatny zwłaszcza przy promocji współpracy badawczej oraz
rozwoju, stosowaniu i rozprzestrzenianiu technologii, praktyk i procesów mających na celu
radzenie sobie ze zmianami klimatu, które uwzględniają różnice w prowadzeniu gospodarki
rolnej na całym świecie.
g)Potrzebne są znaczne inwestycje w badania, aby wypełnić obecne luki w zakresie potencjału
łagodzenia i kosztów różnych praktyk zarządzania, aby możliwe było przyjęcie i stosowanie
najbardziej rentownych rozwiązań na poziomie gospodarstwa. Systemy doradztwa oraz
szkolenia zawodowe są konieczne, aby poprawić zdolność adaptacji rolników i właścicieli leśnych
.
e) Widać, że elastyczne mechanizmy z Kioto mogą być korzystne. Dlatego jeśli nie uda się
osiągnąć porozumienia post-Kioto, należy zapewnić ciągłość tych mechanizmów po roku 2012,
ponieważ łączą one sektor rolny, badania oraz sektor publiczny.
f) Realistyczna poprawa bilansu emisji gazów cieplarnianych może zostać osiągnięta przy
równoczesnym zwiększaniu potencjału produkcyjnego rolnictwa i leśnictwa dzięki wyższej
wydajności. Jednakże niektóre instrumenty mające na celu ograniczenie emisji gazów
cieplarnianych w tych sektorach mogą doprowadzić do "wycieku emisji" z jednego regionu do
innego. Sytuacja ta może sprawić, że zarówno miejsca pracy milionów rolników i pracowników
sektora rolno-spożywczego będą zagrożone jak i konkurencyjność ich spółdzielni.
3|4
h) Zrównoważona gospodarka leśna oraz promocja produktów z drewna ściętego powinny
również być wzięte pod uwagę przy tworzeniu polityki w zakresie zmian klimatu. Ponadto należy
przeprowadzić rewizję międzynarodowych zasad wyliczania, aby uniknąć zachwiania równowagi
między nowymi zachętami do magazynowania dwutlenku węgla z jednej strony, a mobilizacją
produkcji drewna i biomasy na energię odnawialną i materiały z drugiej. Jest to kwestia
kluczowa dla rolnictwa.
i) Sprawiedliwe i zdecydowane polityki w UE i na świecie muszą popierać wysiłki rolników.
Wdrożenie polityki w zakresie zmian klimatu nie może być zagrożeniem dla rentowności i
konkurencyjności produkcji rolnej i leśnej ani dla miejsc pracy w tych sektorach.
4|4