Uchwała - sytuacja asesorów prokuratorskich
advertisement
Wrocław 7 października 2010 roku Uchwała Rady Głównej Związku Zawodowego Prokuratorów i Pracowników Prokuratury RP w sprawie sytuacji asesorów prokuratorskich związanej z nowelizacją ustawy o prokuraturze dokonaną ustawą z dnia 9.10.2009 r. o zmianie ustawy o prokuraturze oraz niektórych innych ustaw. Podzielając słuszne obawy naszych młodszych Koleżanek i Kolegów pełniących obowiązków asesorów prokuratorskich, działając w trosce o ich dalszy los zawodowy, zwracamy się do Prokuratora Generalnego oraz Krajowej Rady Prokuratorów o sprawne przeprowadzenie procedury konkursowej, związanej z powołaniem na stanowisko prokuratora. „Niefortunność” legislacyjna nowelizacji ustawy o prokuraturze dokonana ustawą z dnia 9.10.2009 r. o zmianie ustawy o prokuraturze oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 178, poz. 1375) sprawiła, iż spora grupa „młodych Prokuratorów” znalazła się w sytuacji, w której zachwiana została ich stabilność zawodowa i socjalna. Obecnie asesor prokuratorski może zostać powołany na stanowisko prokuratora, dopiero po wygraniu konkursu na to stanowisko, który to konkurs przeprowadzony może zostać jedynie w razie utworzenia stanowiska prokuratora lub zwolnienia się tego stanowiska w jednej z jednostek Prokuratur Rejonowych. Aktualnie obserwuje się praktykę związaną z lawinowym zwalnianiem ze służby asesorów prokuratorskich, którym dobiega końcowi trzyletni okres powierzenia pełnienia czynności prokuratorskich. Problem ten powinien zostać bezzwłocznie dostrzeżony i w sposób ostateczny rozwiązany. Wskazać należy, iż zmiana trybu powołania asesora prokuratorskiego na stanowisko prokuratora poprzez wprowadzenie procedury konkursowej, w swojej istocie nie może zostać oceniona negatywnie. Procedura ta bowiem, w swoim założeniu ma za zadanie wyłonić najlepszego kandydata, wśród osób ubiegających się o stanowisko prokuratora i już z tego powodu winna być oceniana pozytywnie. Rzecz jednak w tym, iż obecnie wdrożenie takiej procedury możliwe jest dopiero po ogłoszeniu wakatu prokuratorskiego, w związku z utworzeniem tego stanowiska bądź jego zwolnieniem. Sytuacja ta, sama w sobie, nie byłaby niepokojąca gdyby nie fakt, iż obecnie zaobserwować można dokonywanie przez Prokuratora Generalnego zwolnień asesorów prokuratorskich, którym upływa okres trzyletniego powierzenia pełnienia czynności prokuratorskich. Związek Zawodowy Prokuratorów i Pracowników Prokuratury RP stoi na stanowisku, iż działania takie nie mogą opierać się na uznaniu, iż powierzenie asesorowi pełnienia czynności prokuratorskich na określony czas, zawiera termin końcowy trwania stosunku pracy asesora prokuratorskiego. Szczególnego podkreślenia wymaga, iż stosunek pracy asesora prokuratorskiego ma charakter zatrudnienia na czas nieokreślony. Z tego powodu zasadnym jest twierdzenie, iż działania polegające na zwalnianiu asesorów prokuratorskich ,jedynie z powodu upływu trzyletniego terminu powierzenia pełnienia czynności prokuratorskich, nie znajdują żadnego uzasadnienia prawnego. Związek Zawodowego Prokuratorów i Pracowników Prokuratury RP dostrzega cel i sens asesury prokuratorskiej, polegającej na sprawdzeniu przydatności do zawodu prokuratora poprzez powierzenie asesorowi wykonywania obowiązków prokuratorskich. Jednakże nie może zostać pominięty fakt, iż sam stosunek pracy asesora prokuratorskiego, jako taki podlega ochronie prawnej jak stosunek pracy na czas nieokreślony, a dokonywanie zwolnień asesorów tylko z powodu upływu trzyletniego terminu powierzenia pełnienia czynności prokuratorskich nie znajduje żadnego uzasadnienia prawnego. Wskazać bowiem należy, iż ustawodawca wyraźnie oddzielił akt mianowania asesora prokuratorskiego od powierzenia asesorowi pełnienia czynności prokuratorskich. Powierzenie asesorowi prokuratorskiemu wykonywania czynności prokuratorskich zawsze następuje na czas określony, natomiast akt mianowania asesora, a w tym nawiązanie stosunku służbowego i stosunku pracy następuje na czas nieokreślony. Co do zasady, asesor dysponuje prawem wykonywania czynności prokuratorskich, ale możliwa jest także sytuacja, gdy asesor to prawo utraci, wówczas może zgodnie z art. 99 ust. 2 Prok U występować w charakterze oskarżyciela publicznego w sprawach ,w postępowaniu uproszczonym bez ograniczeń czasowych. Jedynie powierzenie asesorowi pełnienia czynności prokuratorskich zostało ograniczone terminem trzyletnim. Pomimo tego oczywistym jest, że mianowanie na stanowisko asesora prokuratorskiego obecnie jak i przed nowelizacją ustawy o prokuraturze nie gwarantowało w przyszłości powołania na stanowisko prokuratora. Nigdy nie istniał i nadal nie istnieje bezwzględny związek pomiędzy mianowaniem na stanowisko asesora prokuratorskiego a powierzeniem pełnienia czynności prokuratorskich. Nie sposób bowiem przyjąć, aby powierzenie asesorowi pełnienia czynności prokuratorskich na jeden rok, a następnie na nowy okres, zawierało termin końcowy trwania stosunku pracy. Gdyby tak było, to Prokurator Generalny (wcześniej Minister Sprawiedliwości) po upływie każdego kolejnego okresu powierzenia asesorowi czynności prokuratorskich powinien dokonywać nowego mianowania. Już sama wykładnia językowa i systemowa art. 98 i 99 Prok U prowadzi do wniosku, że stosunek służbowy (pracy) asesora prokuratorskiego jest odrębną kategorią prawną od przyznanego asesorowi upoważnienia do pełnienia czynności prokuratorskich. Nie ma bowiem żadnego terminu, z upływem którego, stosunek pracy asesora ulegałby rozwiązaniu (wygaśnięciu). W szczególności, w sposób niewątpliwy z tych przepisów wynika, że utrata wotum nie oznacza rozwiązania stosunku służbowego asesora. Dodatkowo wskazać należy, że skoro stosunek pracy może być rozwiązany przez wypowiedzenie, to mamy do czynienia ze stosunkiem pracy na czas nieokreślony. W stosunku pracy zawartym na czas określony (na czas wykonania określonej pracy) powinien być bowiem wskazany termin (okres, praca podlegająca wykonaniu), po upływie którego ulega on zakończeniu. Przy czym zawsze w terminowym stosunku pracy musi być z góry określony czas (termin), po upływie którego następuje (automatycznie) rozwiązanie stosunku pracy. Wtedy zupełnie zbyteczne jest składanie przez którąkolwiek ze stron stosunku pracy oświadczeń w przedmiocie jego rozwiązania, a ustaje on niezależnie od woli stron, z upływem terminu lub innego zdarzenia przyszłego i pewnego. Podkreślenia wymaga fakt, iż działania polegające na wręczaniu wypowiedzeń asesorom, jedynie z tego powodu, iż upływa trzyletni okres wotum, nie znajdują żadnego uzasadnienia prawnego, a prowadzą do sytuacji, w której asesorzy zostają pozbawieni możliwości zachowania ciągłości stosunku pracy do czasu pozytywnego rozstrzygnięcia w kwestii konkursu na stanowisko prokuratorskie. Mając na uwadze powyższe, pożądanym jest takie ukształtowanie praktyki konkursowej aby przekształcenie etatu asesorskiego w prokuratorski mogło nastąpić z pewnym, kilkumiesięcznym wyprzedzeniem przed upływem okresu powierzenia pełnienia czynności prokuratorskich asesorowi. Datą utworzenia nowego stanowiska powinien być następny dzień, po upływie przyznanego asesorowi "votum". Dodatkowo należy zwrócić uwagę, że osoby aktualnie zatrudnione na stanowiskach asesorów zostały na nie powołane trzy lata temu . Wobec powyższego asesorzy zostali postawieni, post factum, w sytuacji nowej rzeczywistości prawnej, która nie obowiązywała w momencie ich powołania. Zatem, w myśl zasady „ lex retro non agit”powinni oni, podlegać przepisom starej ustawy, która jest dla niech korzystniejsza . Do wiadomości: Prokurator Generalny Przewodniczący Krajowej Rady Prokuratury Prezes Niezależnego Stowarzyszenia Prokuratorów Ad Vocem Prezes Stowarzyszenia Komitet Obrony Prokuratorów Prezes Stowarzyszenia Prokuratorów RP Prokuratorzy Apelacyjni, Okręgowi, Rejonowi
