Marketing terytorialny – wykład grudzień 2003 Marketing Marketing Marketing Spotykane synonimy Marketing Marketing Marketing w samorządzie terytorialnym usług publicznych usług terytorialnych miasta miejsca komunalny Ogólne założenia: Adaptacja koncepcji marketingowego zarządzania firmą na sferę sektora publicznego i instytucji nie nastawionych na zysk; Zarządzając społecznością lokalną (gminą, miastem, powiatem, regionem) należy dążyć do podnoszenia efektywności realizowanych zadań publicznych i zaspokojenia potrzeb klientów w możliwie najlepszy sposób; Jednostki administracji publicznej muszą uwzględniać wymogi rynku (potrzeby i preferencje nabywców) a więc wprowadzić elementy marketingu takie jak badania rynku oraz instrumenty marketingu mix; Główną barierą stosowania marketingu terytorialnego jest jego nieznajomość. Wyzwania marketingu w XXI wieku A B C Zmiany w gospodarce światowej Pogarsza się stan środowiska naturalnego Zmieniają się kryteria wartości i postawy klientów Zwiększają się potrzeby, powiększa się rozwarstwienie dochodów Mimo wzrostu płac, realna siła nabywcza maleje Automatyzacja produkcji zmniejsza zatrudnienie Wzrastają wymagania odpowiedzialności społecznej Wzrastają wymagania dotyczące jakości produktów Kontrola władz przenosi się z producentów na kanały rynkowe Strategie, które prowadziły do sukcesu stają się zgubą firm Rozwój marketingu organizacji nie nastawionych na zysk – szpitale, szkoły organizacje dobroczynne, kościoły (radio Józef), skauting, ochrona przyrody, muzea, grupy teatralne itd. Boom technologii informacyjnych Poznać i śledzić zachowania konsumentów Tworzyć produkty i usługi dopasowane do potrzeb konsumentów Prowadzić sprawną dystrybucję produktów Komunikować się z grupami klientów lub każdym pojedynczo Wideokonferencja pozwala pracownikom z centrali w Nowym Jorku kontaktować się z klientami w Paryżu, nie wsiadając do samolotu. Dokonywanie zakupów w wirtualnej rzeczywistości I D Wzrost globalizacji Odległości geograficzne i kulturowe zmniejszają się dzięki lotnictwu, satelitarnej łączności telefonicznej i komputerowej, Zmienia to otoczenie marketingowe firm, Duże korporacje tworzą struktury globalne pozwalające na natychmiastowe przenoszenie idei dookoła świata, Zwiększa się kooperacja między firmami, powstają sojusze strategiczne z firmami zagranicznymi, nawet konkurentami, Rośnie globalna konkurencja, Rozpowszechniają się zunifikowane standardy na rynku, E Wzrost ryzyka marketingu międzynarodowego Chwiejność kursów walutowych Duże zadłużenie zagraniczne Koszty adaptacji marketingu-mix Krępujące warunki narzucane przez rządy państw: wielkość udziału we własności firm, udział komponentów krajowych w produkcji, zatrudnianie obcokrajowców, transfer zysków, Wojny, terroryzm, korupcja. Trendy w zachowaniu nabywców Odchodzenie konsumpcji opartej na ilościowym wzroście spożycia na rzecz konsumpcji zapewniającej wyższą jakość życia Zmniejsza się rola zakupów emocjonalnych i nierozważnych, budżety domowe ulegają racjonalizacji. Konsumenci żądają lepszej informacji o produktach Dążenie do indywidualnego rozwoju, prowadzi to do zróżnicowania między jednostkami. Wyraża się to w poszukiwaniu produktów unikalnych Wzrost znaczenia czasu wolnego przez ograniczenie codziennych powtarzalnych prac domowych Zmiana sytuacji społecznej kobiet poszukujących samorealizacji raczej poza ogniskiem domowym niż we współczesnej rodzinie Zwiększenie znaczenia takich wartości jak młodość, zdrowie, dobry wygląd, forma fizyczna, wynikiem czego jest poszukiwanie towarów zdrowych, „naturalnych” Rośnie grupa osób świadomie wybierających życie w samotności Następuje powolne starzenie się społeczeństw (wyższy poziom opieki medycznej i model rodziny 2+1) Zwiększa się ogólny poziom wykształcenia społeczeństw W miejsce klientów masowych rozwijają się segmenty klientów elitarnych i ubogich Społeczna krytyka marketingu A Wpływ na indywidualnych konsumentów Wysokie ceny (chytry marketing): Koszty dystrybucji – wielkie sklepy, bogaty asortyment, dłuższe godziny otwarcia, luksusowe wyposażenie II Reklamy i promocji – np. środki piorące, kosmetyki, art. higieniczne zawierają w cenie 40% kosztów promocji i opakowania, dodających wartość psychologiczną a nie użytkową Nadmierne marże – przewyższające wartość świadczonych usług, zła organizacja i planowanie np. koszt wytworzenia tabletki = 5 centów a cena w aptece 40 centów Oszukańcze praktyki: W ustaleniu ceny – podawana cena fabryczna, zaznaczenie obniżki od nieprawdziwej ceny katalogowej W promocji – przesądza w opisie cech produktu, kuszenie okazjonalnymi ofertami, których już nie ma Agresywna sprzedaż: Sprzedaż nachalna – wygłaszanie wyuczonych formułek mających zwabić do zakupu np.: samochody, nieruchomości są sprzedawane a nie kupowane Wmawianie kupna zbędnych dóbr – bez skrupułów wmawia się niepotrzebne rzeczy Tandetne i niebezpieczne produkty: Produkty nie mają odpowiedniej jakości – stwierdzenia dotyczące cech produktów nie mają pokrycia; gdy istnieje wiele marek klienci są zdezorientowani, często więcej płacą za nieistotne korzyści Niebezpieczne produkty – wynika z obojętności producentów; niedostateczna kontrola jakości Zaplanowane starzenie się wyrobów: Moralne przyśpieszone zużycie – moda w ubiorach Ograniczanie atrakcyjnych cech – wstrzymywanie się w wyposażenie produktów w pewne cechy, które pojawią się w kolejnych modelach Brak serwisu dla starszych modeli – brak części zamiennych Stosowanie materiałów szybko ulegających zniszczeniu – np. szybko rdzewiały opiekacze do grzanek – z przyczyn technicznych Niska jakość usług dla konsumentów w niekorzystnej sytuacji: Segment biedoty – nie stanowi zainteresowania firmy Reklamowanie fałszywych wartości Sprzedawanie towarów starych jako nowe Oferowanie zbyt kosztownych kredytów B Wpływ na społeczeństwo Fałszywe pragnienia i nadmierny materializm: Zbytnie skłanianie do posiadania dóbr materialnych – ludzi ocenia się wg tego co mają(luksusowy dom, samochód, elektronika, markowe ubrania) Fałszywe pragnienia dają większe korzyści przemysłowi niż konsumentom Niedostatek dóbr publicznych: Nadmierna sprzedaż dóbr prywatnych kosztem publicznych – wzrost posiadaczy samochodów (dobro prywatne) wymaga nowych dróg, parkingów, policji, szpitali Brak instrumentów regulacyjnych – trudno zmusić producentów aby ponosili koszty społeczne swych działań Zanieczyszczenie środowiska kulturowego III C Przerywanie programów – TV i radiowych Szatkuje strony – w czasopismach i gazetach Szpeci pejzaż – tablice z plakatami Nadmierna władza polityczna świata interesów Poparcie wpływowych polityków i urzędników - niektórych branż (np. tytoniu, alkoholu) Ograniczenie dostępu do mediów - dla niezależnej i obiektywnej informacji Społeczna krytyka marketingu Wpływ na inne podmioty gospodarcze Osłabienie konkurencji: Przejmowanie konkurencji – przejmowanie konkurencji zamiast wprowadzania własnych produktów Tworzenie barier wejścia na rynek – wykorzystywanie patentów, duże wydatki na promocję sprawiają, że dostawcy i dealerzy unikają konkurentów Nieuczciwe praktyki marketingowe – obniżanie cen poniżej kosztów, groźba zerwania kontraktu Działania publiczne i obywatelskie kontrolujące marketing A Konsumeryzm (zorganizowany ruch obywateli i agencji rządowych, mający na celu zwiększenie praw i siły nabywców względem sprzedawców) Organizacje konsumenckie żądają prawa do: Otrzymywania dobrej informacji o ważnych aspektach produktu np. realnego oprocentowania pożyczki, prawdziwej ceny jednostkowej, walorów odżywczych, świeżości – jawne datowanie, rzeczywistych korzyści Ochrony przed wątpliwymi produktami i praktykami marketingowymi, np. przypadki oszustw czy wymaganie wzrostu bezpieczeństwa produktów Wywieranie takiego wpływu na sprzedawców, aby następowała poprawa jakości życia, np. kontrola komponentów wchodzących w skład produktów i opakowań, obniżenie poziomu „szumu reklamowego”, wprowadzanie przedstawicieli konsumentów do rad nadzorczych firm B Ruch ochrony środowiska zajmuje się skutkami oddziaływania marketingu na środowisko oraz kosztami zaspokajania potrzeb i pragnień konsumentów. Zniszczenia ekosystemu przez kopalnie odkrywkowe Nadmierna eksploatacja lasów Kwaśne deszcze Zanik warstwy ozonowej Toksyczne odpady i nieczystości Ubytek terenów rekreacyjnych Problemy zdrowotne wynikające z chemicznych dodatków do żywności IV Ruch postuluje aby koszty środowiskowe były uwzględniane w procesie podejmowania decyzji przez producentów i konsumentów (czyste technologie, gospodarka odpadami, recykling) Działania przedsiębiorstw na rzecz marketingu społecznego Marketing zorientowany na konsumenta – firma uwzględnia punkt widzenia konsumenta Marketing innowacyjny – firma stale poszukuje rzeczywistych ulepszeń produktu i marketingu Marketing wartości – firma kieruje większość zasobów na inwestycje marketingowe tworzące wartości, chodzi o budowanie długofalowej lojalności Marketing oparty na poczuciu misji – firma powinna określać swą misję w szerokich kategoriach społecznych a nie wąskim ujęciu produktu Marketing społeczny – firma podejmuje decyzje marketingowe biorąc pod uwagę pragnienia i długookresowe interesy konsumentów, potrzeby firm i długofalowe interesy społeczeństwa Praktyki „zielonego marketingu” Wszechstronna ocena firmy w dziedzinie ochrony środowiska Monitorowanie i auditing poprawy ochrony środowiska Opracowanie realnej polityki środowiskowej Monitorowanie rozwoju programów ekologicznych Szkolenie załogi i inwestowanie w badania i technologie ekologiczne Wspieranie programów szkolenia ekologicznego konsumentów Akcentowanie wartości marketingowych – sprzedawanie korzyści zamiast produktów Ustawa z 15 XII 2000 r. O ochronie konkurencji i konsumentów oraz nowelizacja z 5 VII 2002 r. Art. 32-41 Samorząd terytorialny i organizacje konsumenckie. Zadania samorządu wykonuje powiatowy/miejski rzecznik konsumentów z wyższym wykształceniem, jest zatrudniony w starostwie Do zadań należy: o Bezpłatna porada i informacja w zakresie prawnej ochrony konsumentów o Współdziałanie z Inspekcją Handlową Rynek instytucji publicznych (szkoły, szpitale, domy opieki, hospicja, policja, wojsko, więzienia) Cechy rynku publicznego: Niski budżet i przymusowa klientela Różne cele i źródła pozyskiwania środków Organizacje rządowe dokonując zakupów działają na poziomie całego kraju jak i lokalnie Zakupami zajmują się poszczególne departamenty, agencje, rady, komisje i inne jednostki Jednostki dokonują zakupów dział. w sektorze cywilnym i wojskowym Zakupy są uważnie obserwowane przez opinię publiczną V Wysoki poziom biurokracji, czujności politycznej Silne akcentowanie niskich cen w ofertach Istotną rolę w zakupach odgrywają kryteria poza ekonomiczne (np. faworyzuje się firmy w trudnej sytuacji, ulokowanie zamówienia w danym okręgu wyborczym) Koncepcja marketingu terytorialnego Zadanie organizacyjne polega na określeniu potrzeb i wymagań rynków docelowych oraz dostarczenia pożądanego zadowolenia ze sposobów, bardziej efektywny i wydajny niż konkurencja, przy jednoczesnym zachowaniu lub podnoszeniu dobrobytu konsumenta i dobra ogólnospołecznego. Podmioty marketingu terytorialnego: Organy administracji samorządowej Przedsiębiorstwa komunalne Firmy prywatne działają na zlecenia władz samorządowych Agencje i stowarzyszenia - realizujące w imieniu władz samorządowych usługi publiczne na rzecz mieszkańców Marketing terytorialny - polega na traktowaniu podmiotów jako specyficznych klientów, o których należy zabiegać. W przypadku niezaspokojenia ich potrzeb i pragnień mogą oni zmienić swoje miejsce. Marketing terytorialny koncentruje się na polityce i strategii komunikowania się jednostki administracji terytorialnej ze swym otoczeniem i przyciąganiem potencjalnych inwestorów lub klientów. Segmenty docelowe marketingu terytorialnego Rynki wewnętrzne - w granicach danej społeczności lokalnej: Lokalni przedsiębiorcy Właściciele gospodarstw Instytucje i stowarzyszenia Grupy opiniotwórcze (dziennikarze) Personel urzędów administracji i instytucji publicznych Mieszkańcy danego terytorium Osoby mocno związane z miejscem zamieszkania, mało mobilne (ludzie starsi i słabiej wykształceni) Osoby kierujące się atrakcyjnością oferty marketingowej terenu (ludzie młodzi, dobrze wykształceni) Podmioty starają się ich przyciągnąć. Liderzy lokalni, mający wpływ na kształtowanie opinii - ich poparcie może decydować o sukcesach władz Rynki zewnętrzne - poza granicami społeczności lokalnej: Inwestorzy krajowi i zagraniczni, firmy szukające nowych obszarów działań Banki i inne podmioty rynku finansowego VI Turyści i inne osoby odwiedzające daną jednostkę terytorialną Organizacje społeczne, polityczne, gospodarcze Osoby poszukujące nowych miejsc pracy i zamieszkania Działania marketingu wewnętrznego ukierunkowane są na: Pracowników urzędów, których celem jest kształtowanie właściwych relacji i zachowań między pracownikami a mieszkańcami oraz osobistej odpowiedzialności pracowników za wykonywane czynności Mieszkańców, których celem jest zwiększenie zaangażowania w sprawy gminy, powiatu, regionu, uzyskania poparcia dla sprowadzanych programów publicznych i tworzenie klimatu współdziałania Działania marketingu zewnętrznego ukierunkowane są na pozyskanie nowych osób i firm jako potencjalnych inwestorów, turystów i odbiorców róznych usług. Narzędzia marketingu terytorialnego - Marketing - mix (4P) Product - produkt Price - cena Promotion - promocja Place - dystrybucja Elementy produktu terytorialnego Część produktów oferowanych przez samorząd terytorialny jest świadczona nieodpłatnie, zyskiem jest stan zabezpieczenia bytu mieszkańców Świadczenie usług poprzez szkoły, placówki służby zdrowia, placówki opiekuńczo-wychowawcze i in. Stan zagospodarowania przestrzennego, infrastruktura techniczna, społeczna i komunalna Wizerunek danej jednostki terytorialnej, lokalny klimat kultury, przedsiębiorczość mieszkańców Systemy wartości takie jak: otwartość, pozytywne nastawienie, gościnność Cechy usług publicznych: Niematerialność - nie można ich "spróbować" przed dokonaniem zakupu Różnorodność (zmienność, niespójność) - są jednolite i urozmaicone, jakość zależy od osoby świadczącej usługę Nierozdzielność - są świadczone i konsumowane jednocześnie Nietrwałość - nie można ich magazynować Dodatkowe elementy marketingu mix: ludzie - pracownicy urzędu, ich wiedza i doświadczenie, sprawność działania, kompetencje procesy - procedury, mechanizmy Obsługa klientów - .... Promocja jako instrument marketingu terytorialnego - sposób komunikowania się organizacji z jej rynkowy otoczeniem, wykorzystywana w celu udzielania VII informacji, namowy lub przypomnienia, a dotyczy usługi, osoby, wykonawcy lub organizacji. Cele działań promocyjnych: doprowadzenie do rozwoju gospodarki danego terenu zwiększenie zainteresowania danym terenem zagospodarowanie wolnych gruntów lub obiektów oraz wysokiego bezrobocia zwrócenie uwagi na cechy wyróżniające dany teren Zakres działań promocyjnych: całej jednostki terytorialnej (miasta, gminy, powiatu, województwa - jako specyficznego dobra) poszczególnych sfer funkcjonowania danej jednostki np. usług kulturalnych, ochrony zdrowia, walorów turystycznych oferty inwestycyjne Funkcje promocji w marketingu terytorialnym: informacyjna pobudzająca konkurencyjna Reklama - bezosobowa i płatna forma przekazywania informacji na temat organizacji, produktu, usługi lub idei do masowego odbiorcy Kryteria podziału reklamy, wg: obszarów, na które jest kierowana: wewnętrzna i zewnętrzna celów - informuje o cechach i walorach: perswazyjna i przypominająca przedmiotu - produktu i organizacji rozplanowania misji w czasie - sposób ciągły przez cały rok; cyklicznie prowadzona sposób ........................- indywidualna i zespołowa VIII Wykład II Cechy rynku publicznego Preferowanie dostawców krajowych, jest to krytykowane przez firmy międzynarodowe i Komisję Europejską. Opóźnienia w podejmowaniu decyzji i częstych zmianach personalnych w zespołach dokonujących zakupów Całkowite wydatki są określone w budżecie i żaden wysiłek marketingowy nie może poszerzyć tego rynku Cechy produktów są opisane szczegółowo, różnicowanie produktów, reklama czy sprzedaż osobista nie mają znaczenia przy składaniu ofert w przetargu otwartym. Etapy projektowania i kształtowania wizerunku jednostki administracyjnej Analiza istniejącego wizerunku. Jak jesteśmy postrzegani przez otoczenie? Stworzenie koncepcji pożądanego wizerunku. Jak byśmy chcieli być postrzegani? Wybór sposobu rozpowszechniania nowego wizerunku. Jakie powinno być przesłanie reklamowe, aby stworzyć pożądany wizerunek? Przed rozpowszechnieniem nowego wizerunku na zewnątrz, należy najpierw rozpropagować go wewnątrz jednostek terytorialnych, aby sprawdzić, czy społeczność lokalna akceptuje, identyfikuje się z nim. Instrumenty kreowania wizerunku Slogan reklamowy - to używane przez lata hasło, które wspiera określenie pozycji jednostki terytorialnej na rynku np. "kielecczyzna - zdrowa i zielona". Musi on być niepowtarzalny, wiarygodny i łatwy do zapamiętania. Powinien wywoływać pozytywne skojarzenia i zawierać pewną treść emocjonalną. Dana jednostka powinna być nierozerwalnie kojarzona z danym sloganem. Logo (znak graficzny) - stanowi graficzne uzupełnienie sloganu reklamowego i jest podstawą identyfikacji danej jednostki terytorialnej. Może składać się ze znaku graficznego i nazwy lub samego znaku i samej nazwy. Logo powinno odróżniać się od innych i być łatwo zapamiętywane (kojarzone). W przypadku miast i gmin zamiast logo może być wykorzystywany herb. Znak graficzny i slogan reklamowy powinny być używane stale i pojawiać się wszędzie. Nie powinny być często zmieniane, gdyż powoduje to brak zaufania. Public relations Zarządzanie informacją, mającą na celu wywarcie wpływu na uczucia, opinie lub przekonania społeczności wobec danej organizacji i jej działań, jak również stworzenie atrakcyjnego wizerunku. IX Działania public relations mogą pomóc władzom samorządowym w realizacji celów, rozwiązywaniu problemów i konfliktów społecznych. Public relations są rodzajem komunikacji z otoczeniem, które nie jest powiązane z promocją konkretnych .................... Cele działań public relations Budowanie pozytywnego wizerunku danej jednostki terytorialnej sprzyjającego jej rozwojowi Budowanie świadomości mieszkańców, zwracających przez to uwagę na działania władz lokalnych Zwiększenie poczucia zadowolenia i tożsamości mieszkańców z ich miejscem zamieszkania Budowanie wiarygodności i zwiększenie zaufania do władz samorządowych Łagodzenie konfliktów – zapobieganie powstawaniu negatywnych odczuć wobec instytucji Obrona przedsięwzięć, które natrafiły na opór społeczny, np. informowanie o konieczności lokalizacji wysypiska śmieci w danej miejscowości Upowszechnianie zainteresowania określonymi produktami Wspieranie nowych usług Wpływanie na określone grupy docelowe Motywowanie personelu urzędu – pobudzanie entuzjazmu Utrzymywanie wydatków na promocję na niskim poziomie – public relations kosztuje mniej niż inne narzędzia promocji Planowanie i organizacja public relations Określenie celów Wybranie właściwych informacji, opracowanie treści przekazu i doboru środków przekazu Szacowanie rezultatów planowanych działań Utrzymywanie kontaktów z prasą, umieszczanie informacji zwracających uwagę na organizację Komunikacja wewnątrz i na zewnątrz organizacji Nadawanie rozgłosu, popularyzacja działań władz samorządowych Doradzanie zarządowi w kwestiach związanych z jego wizerunkiem. Techniki wykorzystywane w public relations publikacje i materiały drukowane wydawane przez urzędy władz samorządowych (sprawozdania z działalności, biuletyny, albumy, przewodniki, ulotki, plakaty) materiały audiowizualne (kasety o gminie, mieście, powiecie) kontakty z prasą i mediami, konferencje prasowe, wywiady, informacje prasowe zapraszanie dziennikarzy, wycieczki prasowe do organizacji organizowanie lub aktywny udział przedstawicieli organizacji w konferencjach, sympozjach, seminariach, kursach członkostwo w stowarzyszeniach X udział w targach, pokazach i wystawach pokazy wyrobów produkowanych przez firmy w danym mieście (regionie) wydarzenia specjalne np. obchody rocznicy miasta imprezy plenerowe i festyny organizowane przez władze samorządowe podkreślające np. walory turystyczne sponsorowanie pozyskiwanie osobistości, referencje imprezy i działania charytatywne i udział w programach pomocy społecznej organizowanie “otwartych dni” wiadomości, przemówienia Zasady współpracy z dziennikarzami dostarczaj dziennikarzom „gotowce” w formie pisemnej (to co masz do powiedzenia). Poproś o autoryzację wypowiedzi. Dziennikarz ma obowiązek autoryzacji, gdy używa dosłownej wypowiedzi dziennikarz poluje na dobre informacje. Pamiętaj, że dobre informacje dla dziennikarza mogą oznaczać złe wiadomości dla Ciebie dziennikarze robią wrażenie, że są bardzo zajęci i pracują pod presją czasu złożenia materiału do redakcji. Szanuj redakcyjne terminy, ale nie spotykaj się pod presją czasu dziennikarz często musi tłumaczyć z „naszego na polski”. Nie używaj zwrotów w rodzaju „na bazie”, „w temacie”, „w ramach” itp. Mów konkretnie, podawaj fakty, cytaty, źródła bądź rozluźniony, stanowczy, uśmiechaj się, rób dobre wrażenie nie spieraj się i nie walcz z prasą i tak nie wygrasz. Skoncentruj się na informacjach jakie chcesz przekazać a nie na rozmówcy lub środku przekazu nie kłam, nie zgaduj, nie spekuluj. Jeśli nie wiesz przyznaj się do tego. Zasady organizacji konferencji prasowych określić cel konferencji i zwoływać ją tylko wtedy, gdy istnieje taka potrzeba np. tematyka jest bardzo ważna ustalić listę uczestników konferencji wysłać z należytym uprzedzeniem (ok. tygodnia) zaproszenia. Dzień przed konferencją można zadzwonić i potwierdzić uczestnictwo w zaproszeniu zawrzeć szczegóły zachęcające do wzięcia udziału w konferencji odbywać konferencję w siedzibie organizacji lub innym dogodnym miejscu oraz odpowiednim czasie przygotować teczki ze starannie dobranymi materiałami. Dziennikarzom, którzy nie uczestniczyli w konferencji prasowej teczki te można wysłać, po jej zakończeniu Gminy w Internecie strona, która miała zainteresować każdego a nie obchodzi nikogo materiał musi być ułożony wg zapotrzebowania potencjalnego odbiorcy inwestorzy szukają zestawień, wykresów, a turyści map i szlaków wycieczkowych XI adres musi być łatwo dostępny i znajdować się w linkach stron branżowych oraz czołowych pozycjach w przeglądarkach w Internecie trwa gonitwa za domenami, nawet rezerwuje się adresy, aby je z zyskiem odsprzedać im prostszy adres, tym większe prawdopodobieństwo, że nas ktoś odnajdzie wszystkie gminy mają równe szanse na zaprezentowanie swoich możliwości i walorów standardem jest formułowanie ofert inwestycyjnych w językach obcych dobrą zasadą jest „minimum słów, maksimum pożytecznej władzy”. Główne czynniki konkurencyjności gmin miejskich wysoce efektywne środowisko gosp. i społ. gminy o dużej zdolności wywoływania efektów wzbudzających istnienie firm, które adaptują lepiej i więcej innowacji niż w innych gminach przestrzenna dostępność jakość życia w sensie kulturowym opanowanie i stabilizacja ruchów migracyjnych jakość usług publicznych stan środowiska naturalnego, jego zasoby, stopień atrakcyjności skuteczność władz samorządowych i politycznych w zarządzaniu gminą Poprawa konkurencyjności poprzez niższe koszty ofert poszukiwanie rezerw produktywności lokalnej i ich uruchomienia wyższe ................ zarządzania” – poprzez dywestycje i system zleceń dywestycje oznaczają ograniczenia zakresu działalności, poprzez sprzedaż, pozbywanie się lub zaprzestanie aktywności i wycofywanie się (likwidacja) głównie w celu ograniczania nadmiernego marnotrawstwa i obniżenia kosztów Wizerunek miasta Toruń jest kojarzony z piernikami Częstochowa z kultem religijnym Pacanów, znany Koziołkowi – Matołkowi Szczebrzeszyn – zyskał sławę za sprawą chrząszcza „Poznań – miasto warte poznania” informowały o liczbie imprez kulturalnych, które corocznie są organizowane, liczbie pubów i obszarze terenów zielonych w mieście podawały liczbę firm zarejestrowanych w mieście, wysokości zagranicznych inwestycji oraz liczbę gości targowych Formalne wymagania promocja via Internet strona www musi być aktualna i szybka skomplikowana grafika, fotografia (w dużej rozdzielczości) może okazać się dla internautów barierą nie do przejścia, będzie im szkoda czasu XII witryna www musi być logicznie przemyślana np. z poziomu oferty inwestycyjnej, łatwo dotrzeć do opisu rynku pracy czy komunikacji ocena skuteczności podejmowanych działań, pomiaru liczby internetowych wizyt i pochodzenia gości warto pamiętać, że nie każdy informatyk jest profesjonalistą, gdy chodzi o sieci. Certyfikaty jakości sposobem promocji gminy ISO – to poświadczony przez renomowaną instytucję dowód, że urząd jest tak zorganizowany i zarządzany, aby świadczyć wysoką jakość swoich usług Postrzeganie konkurencyjności regionów pośrednie – to zdolności konkurencyjne firm zlokalizowanych w tym regionie bezpośrednie – to rywalizowanie jednostek terytorialnych o różnego typu korzyści np. dostęp do środków finansowych, o lokalizację agend i instytucji rządowych, lokalizacja renomowanych imprez itp. Bezpośrednie efekty zagranicznego inwestowania napływ kapitału umożliwiającego restrukturyzację gospodarki regionu, wzrost produkcji i zatrudnienia wdrożenie nowych technologii do przedsiębiorstw, zastosowanie nowoczesnych metod organizacji i zarządzania, a także poprawa jakości produkcji wzrost i dywersyfikacja exportu wpływ na lokalne środowiska biznesu Czynniki zachęcające kapitał zagraniczny do inwestowania perspektywy rozwojowe regionu jakości czynników produkcji stan infrastruktury gospodarczej ogólny klimat dla inwestycji zagranicznych stopień zaawansowania budowy regionalnego systemu innowacyjnego Bariery rozwojowe inwestycji zagranicznych niestabilności systemu podatkowego i ich wysokość niestabilności polityki celnej niska opłacalność zaciągania kredytów w polskich bankach nadmierne obciążenia finansowe z tytułu wysokich ubezpieczenia społeczne niespójność prawa i ciągłe zmiany przepisów biurokratyczna niesprawność – wypełnianie kolejnych kolejnych urzędów w tej samej sprawie narzutów na wniosków do XIII Narzędzia promocji miast i regionów public relations – działania zmierzające do pozytywnego wykreowania wizerunku miasta i regionu sztuka autoprezentacji to takie przedstawienie siebie, jakiego oczekują od nas partnerzy i inwestorzy autoprezentacja – dotyczy umiejętności sterowania emocjami odbiorców uruchamianie infolinii w celu zdobycia zaufania odbiorcy wizytówki, wizytowniki, kalendarze, długopisy, pióra i inne przedmioty eksponowanie herbu miasta i miejsc charakterystycznych Co to jest globalizacja? dla jednych to postęp, dobrobyt i pokój dla innych to bezduszności, bezrobocie i nędza Różne definicje globalizacji: ustanowienie stosunków transgranicznych na wielką skalę we wszystkich dziedzinach liberalizacja, czyli likwidacja wszelkich barier uniwersalizacja, czyli planowa synteza kulturalna i cywilizacyjna uzachodnienie, czyli o McDonaldy, Hollywood ponadnarodowe korporacje dążące do coraz .............................. nowa geografia społeczna, ekonomiczna i polityczna, czyli nastanie nowej ery ponadterytorialności i suwerenności Globalizacja oznacza zasadniczą zmianę w przestrzeni: mamy coraz szybszy transport, błyskawiczną telekomunikację satelitarną i media elektroniczne produkty, management i marketing stały się globalne waluty jak dolar i euro zniosły granicę, gotówkę można dostać na mocy małej plastikowej karty na całym świecie na giełdach można inwestować przez 24 godziny na dobę życie organizacyjne przybiera formę międzynarodowych agend oraz ponadnarodowych korporacji oraz inicjatyw społecznych przyroda jest postrzegana jako globalna: atmosfera, biosfera, hydrosfera i geografia nie mają granic Przyczyny procesu globalizacji innowacje techniczne sprawiły, że świat ogromnie się skurczył a jego odległe zakątki stały się dostępne rynki globalne są znacznie lepszym źródłem zysków niż obszary otoczone zasiekami barier celnych podziały terytorialne są nierozumną przeszkodą na drodze ku coraz większej wydajności i sprawności XIV działalności rządów w ciągu ostatnich dziesięcioleci zagwarantowały prawo własności i bezpieczeństwo Obraz efektów gospodarczo-społecznej globalizacji zwiększa się przepaść między Północą a Południem pogłębia się kryzys zadłużenia, globalny handel odbywa się na niekorzyść biednych dostęp do nowo otwierających się przestrzeni globalnych mają niemal wyłącznie posiadacze, mieszkańcy miast w krajach Północy i ludzie młodzi kredyt jest dostępny dla uprzywilejowanych, a inwestycje koncentrują się tam, gdzie są już pieniądze notujemy schyłek państwa dystrybucyjnego przez ograniczenie progresji podatkowej i cofanie świadczeń społecznych dla dzieci, kobiet, ludzi chorych, starych, biednych i kolorowych globalne instytucje ekonomiczne nie troszczą się o sprawiedliwość społeczną, działając na korzyść wierzycieli a nie dłużników Zmiany państwa pod wpływem globalizacji zmierzch suwerenności, państwo nie może już kontrować (Internet stał się nieuchwytny) reorientacja ku interesom ponadterytorialnym odchodzenie od państwa opiekuńczego nowa definicja działań wojennych większa rola wielostronnych agend reglamentacyjnych przesunięcie części atrybutów władzy ekonomicznej ku instancjom ponadnarodowym, także prywatnym nowy „kluczowy element” – biurokracja. Odznacza się ona wielką skalą, stałością oraz strukturą hierarchiczną. Narastające trudności dla państwa rosnące naciski na rzecz obniżenia podatków obniżenia kosztów własnych produkcji i różnego rodzaju świadczeń, wszystko w imię globalnej konkurencyjności pomysły radykalnej redystrybucji dochodu narodowego należą do przeszłości progresja podatkowa nie jest tym czym była, bo najbogatszych podejrzewa się o chęć inwestowania ogromnych przychodów, a zatem stwarzania nowych stanowisk pracy. Przyznaje się im więc ulgi i obniża progi podatkowe Warunki samodzielnego rozwiązywania problemów przez region konieczne jest wyposażenie ich w niezbędne środki reorganizacja systemu tworzenia państwowego i regionalnych budżetów prawne uregulowanie podziału zadań i odpowiedzialności między centrum i regiony XV określenie źródeł finansowania tradycyjnych zadań regionu i zadań, które przekazało im państwo stosunki między państwem i regionem trzeba zabezpieczyć umową XVI