Doświadczenia Poradni Psychologiczno – Pedagogicznej w Jaworznie w zakresie pracy z małym dzieckiem w ramach zajęć wczesnego wspomagania rozwoju – przykłady dobrej praktyki Akt wykonawczy Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 11 października 2013r. w sprawie organizowania wczesnego wspomagania rozwoju dzieci (Dz. U. Poz.1257). Cel wczesnego wspomagania rozwoju dziecka Pobudzanie i stymulowanie ruchowego, poznawczego, emocjonalnego i społecznego rozwoju dziecka od chwili wykrycia u niego niepełnosprawności do czasu podjęcia nauki w szkole. Co należy rozumieć pod pojęciem: wczesne wspomaganie rozwoju (WWR) u Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka to interdyscyplinarne podejście, umożliwiające objęcie specjalistyczną opieką dziecka i jego rodziny. u Wczesne wspomaganie może pełnić następujące funkcje: ü informacyjną ü diagnostyczną ü stymulacyjną u WWR to także przygotowanie rodziców do postępowania z dzieckiem w sposób zgodny z zapisami indywidualnego programu wczesnego wspomagania dziecka, a także kształtowanie pozytywnych relacji między rodzicem a specjalistą uczestniczącym we wspomaganiu. Najistotniejsze rozwiązania zawarte w rozporządzeniu o WWR u Dla kogo? u WWRD organizowane jest dla dziecka z niepełnosprawnością posiadającego opinię o potrzebie tego wspomagania, wydaną przez publiczną poradnię psychologiczno-pedagogiczną; u Gdzie? u WWRD może być organizowane w: przedszkolu i innych formach wychowania przedszkolnego, w szkole podstawowej, w tym specjalnej oraz w publicznej i niepublicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej, w tym specjalistycznej; u Kto prowadzi u Dyrektor powołuje zespół wczesnego wspomagania rozwoju dziecka prowadzący pracę bezpośrednio z dzieckiem i jego rodziną; O Zespole Wczesnego Wspomagania Rozwoju Skład Zespołu osoby posiadające przygotowanie do pracy z małymi WWR dziećmi o zaburzonym rozwoju psychoruchowym: -pedagog posiadający kwalifikacje odpowiednie do rodzaju niepełnosprawności dziecka ( w szczególności oligofreno-, surdo-, tyflopedagog), -psycholog, -logopeda, -inny specjalista w zależności od potrzeb dziecka i jego rodziny; Koordynator dyrektor odpowiednio przedszkola, szkoły, ośrodka lub pracy Zespołu poradni, albo upoważniony przez niego nauczyciel Zadania Zespołu O Zespole Wczesnego Wspomagania Rozwoju • ustalenie na podstawie opinii, kierunków i harmonogramu działań wobec dziecka i wsparcia jego rodziny, • nawiązanie współpracy z PL lub OPS • opracowanie i realizowanie z dzieckiem i jego rodziną indywidualnego programu wczesnego wspomagania, z uwzględnieniem działań wspierających rodzinę, koordynowania działań specjalistów pracujących z dzieckiem oraz oceniania postępów dziecka, • analizowanie skuteczności pomocy udzielanej dziecku i jego rodzinie, wprowadzanie zmian w indywidualnym programie, oraz planowanie dalszych działań w zakresie wczesnego wspomagania • prowadzenie szczegółowej dokumentacji działań WWR Najistotniejsze rozwiązania… ciąg dalszy u Ile godzin? wymiar zajęć WWRD wynosi od 4 do 8 godzin w miesiącu, w zależności od możliwości psychofizycznych i potrzeb dziecka, u Dla każdego dziecka powołuje się odrębny zespół wczesnego wspomagania rozwoju. u Współpraca Zespołu z rodziną dziecka polega na: 1. udzielaniu pomocy w zakresie kształtowania postaw i zachowań pożądanych w kontaktach z dzieckiem: wzmacnianie więzi emocjonalnej pomiędzy rodzicami i dzieckiem, rozpoznawanie zachowań dziecka i utrwalanie właściwych reakcji na te zachowania, 2. udzielaniu instruktażu i porad oraz prowadzeniu konsultacji w zakresie pracy z dzieckiem, 3. pomocy w przystosowaniu warunków w środowisku domowym do potrzeb dziecka oraz pozyskaniu i wykorzystaniu w pracy z dzieckiem odpowiednich środków dydaktycznych i niezbędnego sprzętu. Wczesne wspomaganie rozwoju w Poradni Psychologiczno – Pedagogicznej w Jaworznie u Wczesne wspomaganie rozwoju prowadzone jest w Poradni od 2006 roku. Przewodniczący Zespołu WWR dyrektor Poradni Psycholodzy Pedagodzy: oligofrenopedagodz, tyflopedagodzy, surdopedagodzy Neurologopedzi Rodzaje niepełnosprawności u niedosłyszenie i słabe słyszenie u niewidzenie i słabe widzenie u niepełnosprawność ruchowa, w tym afazja u niepełnosprawność intelektualna w stopniu lekkim, umiarkowanym, znacznym i głębokim u autyzm w tym z zespół Aspergera u niepełnosprawność sprzężona Procedura wydawania opinii o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju w PPP Wniosek rodziców wraz z dokumentacją uzasadniającą wniosek Diagnoza w PPP Skierowanie wniosku i dokumentacji do członków Zespołu orzekającego, ustalenie terminu posiedzenia Zespołu Wydanie opinii o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju dziecka Procedura objęcia dziecka WWR w PPP Wniosek rodziców do dyrektora poradni wraz z opinią WWR Rozpoczęcie zajęć WWR Dyrektor powołuje Zespół WWR Dokumentacja Wczesnego Wspomagania Rozwoju Kontrakt z rodzicami Program Wczesnego wspomagania rozwoju Ewaluacja Karta przebiegu zajęć – Dokumentacja Wczesnego wspomagania rozwoju Harmonogram spotkań Zespołu WWR Harmonogram spotkań z dzieckiem Harmonogram spotkań z rodzicami W jaki sposób Zespół WWR może pomóc rodzicom dziecka niepełnosprawnego? Przełamywanie lęku przed niepełnosprawnością • Pułapki: • Brak komunikacji personelu medycznego z rodzicami • Pozyskiwanie informacji z przypadkowych źródeł • Nadmierna koncentracja na niepełnosprawności a nie na dziecku • Zespół WWR: • Wyjaśnianie wątpliwości opiekunów • Tłumaczenie terminów medycznych • Koncentrowanie uwagi rodziców na aktualnych potrzebach dziecka i jego możliwościach W jaki sposób Zespół WWR może pomóc rodzicom dziecka niepełnosprawnego? Budowanie relacji wzajemnego zaufania pomiędzy dzieckiem i rodzicami • Pułapki: • Niezrozumienie reakcji dziecka • Trudne emocje rodziców - żałoba • Zespół WWR: • Czuwanie nad prawidłową komunikacją • Pomoc rodzicom w radzeniu sobie z własnymi uczuciami • Wspieranie rodziców w nawiązywaniu udanych interakcji z dzieckiem W jaki sposób Zespół WWR może pomóc rodzicom dziecka niepełnosprawnego? Koordynowanie oddziaływań terapeutycznych • Pułapki: • Brak oddziaływań terapeutycznych • „Przestymulowanie” dziecka • Rodzic-terapeuta • Korzystanie z wielu terapeutów tej samej dziedziny • Zespół WWR: • Ustalanie priorytetów w terapii • Indywidualizacja oddziaływań terapeutycznych • Wsparcie w dokonaniu właściwego wyboru • Uczenie systematyczności W jaki sposób Zespół WWR może pomóc rodzicom dziecka niepełnosprawnego? Budowanie prawidłowych więzi rodzinnych • Pułapki: • Rozluźnianie relacji między rodzicami • Nadmierna koncentracja na niepełnosprawnym dziecku • Zaniedbanie dzieci zdrowych dzieci • Obwinianie ze strony dalszej rodziny • Lęk przed ujawnieniem diagnozy rodzinie • Zespół WWR: • Udzielanie informacji jak zapewniać potrzeby rozwojowe zdrowych dzieci • Wspieranie w budowaniu kontaktów rodzinnych W jaki sposób Zespół WWR może pomóc rodzicom dziecka niepełnosprawnego? Rozwijanie szerszych kontaktów społecznych rodziny • Problemy: • Rezygnacja z pracy • Nadmierne zaangażowanie w pracę • Niechęć do kontaktów towarzyskich • Bariery stwarzane przez otoczenie • Wyobcowanie • Zespół WWR: • Zachęcanie członków rodziny do realizowania swoich potrzeb społecznych • Uświadamianie rodziców, jak ważne jest budowanie zasobów społecznych W jaki sposób Zespół WWR może pomóc rodzicom dziecka niepełnosprawnego? • • • • Psychoedukacja rodziców Pułapki: Brak wiedzy dotyczącej etapów rozwojowych Niespójność metod wychowawczych Arbitralność zaleceń od specjalistów • Zespół WWR: • Przygotowywanie rodziców do wspierania rozwoju dziecka • Wspólna analiza problemu • Pomoc w zrozumieniu zachowań dziecka • Wspieranie kompetencji wychowawczych rodziców • Zachęcanie rodziców do szkoleń i studiowania literatury • Terapia rodziny Na zakończenie… Chociaż wspomaganie rozwoju małego dziecka z niepełnosprawnością stanowi wyzwanie dla jego bliskich i specjalistów pomagających rodzinie, to jednak może być źródłem ogromnej satysfakcji dla wszystkich osób w to zaangażowanych, a przede wszystkim może dawać dziecku radość z poznawania świata, nabywania nowych umiejętności i uczestniczenia w życiu społecznym na miarę swoich możliwości. Dziękujemy za uwagę