kompleksowe wspomaganie jako gwarancja rozwoju szkół i
advertisement
KOMPLEKSOWE WSPOMAGANIE JAKO GWARANCJA ROZWOJU SZKÓŁ I NAUCZYCIELI. Jarosław Kordziński Dziś był absolutnie najgorszy dzień I nie próbuj przekonać mnie, że W każdym dniu jest coś dobrego Bo jeśli przyjrzysz się bliżej Świat jest złym miejscem Nawet jeśli Dobro przebija się czasami Radość i szczęście nie trwają długo I nie jest prawdą, że Wszystko jest w umyśle i sercu Gdyż Prawdziwe szczęście można osiągnąć Tylko jeśli otoczenie jest dobre Nieprawdą jest, że dobro istnieje Na pewno się zgodzisz, że Rzeczywistość Stwarza Moje nastawienie To wszystko jest poza moją kontrolą I nigdy, nawet za tysiąc lat, nie usłyszysz jak mówię, że Dziś był dobry dzień Gęsi swoje najdłuższe trasy odbywają w ściśle określonym porządku. Ustawiają się w formację w kształcie litery V, co powoduje dodatkowe prądy wznoszące dla każdego ptaka, który leci jako kolejny w kluczu. W wyniku takiego ustawienia ptaki zwiększają zasięg swojego lotu o co najmniej 71% w stosunku do możliwości pojedynczego ptaka. Kiedy któraś gęś wypada z szyku natychmiast odczuwa opór i trud samotnej podróży i szybko wraca do wspólnego klucza. Kiedy gęś prowadząca się męczy, zawraca na koniec klucza a jej miejsce przejmuje inny ptak. Aktualny kontekst prawny „wspomagania” • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 6 sierpnia 2015 r. w sprawie wymagań wobec szkół i placówek (Dz. U. poz. 1214) • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 sierpnia 2015 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego (Dz. U. poz. 1270) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 sierpnia 2015 r. w sprawie nadzoru pedagogicznego § 2. Ilekroć w rozporządzeniu jest mowa o: 10) wspomaganiu – należy przez to rozumieć działania organu sprawującego nadzór pedagogiczny mające na celu inspirowanie i intensyfikowanie w szkole lub placówce procesów służących poprawie i doskonaleniu ich pracy, ukierunkowanych na rozwój uczniów i wychowanków; Wspomaganie zewnętrzne a wspomaganie „wewnętrzne” dyrektora szkoły (2009) § 20. 1. Dyrektor szkoły ….: 3) wspomaga nauczycieli w realizacji ich zadań, w szczególności przez: a) organizowanie szkoleń i narad, b) motywowanie do doskonalenia i rozwoju zawodowego, c) przedstawianie nauczycielom wniosków wynikających ze sprawowanego przez dyrektora szkoły lub placówki nadzoru pedagogicznego. Wspomaganie zewnętrzne a wspomaganie „wewnętrzne” dyrektora szkoły (2015) § 24. 1. Dyrektor szkoły ….: 3) wspomaga nauczycieli w realizacji ich zadań, w szczególności przez: a) diagnozę pracy szkoły lub placówki, b) planowanie działań rozwojowych, w tym motywowanie nauczycieli do doskonalenia zawodowego, c) prowadzenie działań rozwojowych, w tym organizowanie szkoleń i narad. NOWY SYSTEM DOSKONALENIA NAUCZYCIELI POWINIEN SPEŁNIAĆ NASTEPUJĄCE WARUNKI: - być blisko szkoły- funkcjonować w jej możliwie najbliższym otoczeniu, - pracować na potrzeby szkoły- dopasować ofertę i przebieg procesu doskonalenia do aktualnych potrzeb konkretnej szkoły; - towarzyszyć szkole w całym procesie doskonalenia, od diagnozy potrzeb po monitorowanie efektów wprowadzanych zmian, - wykorzystywać potencjał różnych instytucji, które świadczą usługi na rzecz doskonalenia nauczycieli. CZYM RÓŻNI SIĘ ROZWÓJ ZAWODOWY NAUCZYCIELA OD KOMPELSOWEGO ROZWOJU SZKOŁY? ROZWÓJ ZAWODOWY NAUCZYCIELA - przynosi wzrost kompetencji poszczególnych osób i w rezultacie lepszą pracę tych osób; KOMPLEKSOWY ROZWÓJ SZKOŁY - wprowadza trwałe zmiany jakościowe, a w rezultacie lepszą pracę całej placówki i jej pracowników; - w celu utrzymania efektu na poziomie - wypracowane efekty są elementem całej organizacji – cykl uczenia się kultury i procedur obowiązujących w musi być powtarzany na nowo w szkole – nowi pracownicy odniesieniu do każdego pracownika; przystosowują się do nich samoistnie; - jest inicjowany i realizowany przez poszczególnych pracowników; - jest inicjowany i realizowany zespołowo przez grupy członków społeczności (nauczycieli, rodziców, uczniów, dyrekcję… - może być realizowany bez zgody i wsparcia przełożonego; - wymaga zaangażowania i wsparcia dyrektora placówki; JEDNĄ Z GWARANCJI ROZWOJUSZKOŁY JEST PRACA ZESPOŁOWA NAUCZYCIELI Nauczyciele wspólnie rozwiązują problemy, doskonalą metody i formy współpracy. Nauczyciele pomagają sobie nawzajem w ewaluacji i doskonaleniu własnej pracy. Dlaczego warto pracować w zespole? • • • • wzrost współpracy i zaangażowania, więcej nowych, lepszych pomysłów, grupa staje się całością (integracja), różne umiejętności, różne doświadczenia, szersza wiedza członków, • wspólna odpowiedzialność, • synergia (2+2>4). Przygotowanie pracy w zespole: • Wyznaczanie celów pracy • Podział kompetencji • Ustalenie zasad pracy Wyznaczanie celów pracy Wspólny cel • • Nie ma wspólnego celu = nie ma zespołu Cel POKARM (Pozytywny, Opisany, Konkretny, Ambitny, Realny, Mierzalny) Cel ogólny • • • nadaje kierunek wyzwala energie wspiera rozwiązywanie konfliktów Cele szczegółowe • • • umożliwiają monitorowanie procesu wzmacniają odpowiedzialność ułatwiają komunikację DZIELIMY KOMPETENCJE Zwracamy uwagę na: • osobiste role jakie pełnimy w grupie (Dusza Zespołu, Kontroler, Pomysłodawca Przewodnik, Wykonawca), • wiedzę i doświadczenie, • możliwy wkład w realizację zaplanowanych rezultatów/efektów. Siedem najważniejszych zasad pracy zespołowej Sześć najważniejszych słów: „Z przykrością przyznaje, że popełniłem błąd” Pięć najważniejszych słów: „Jestem z Ciebie bardzo dumny” Cztery najważniejsze słowa: „Jaka jest Twoja opinia?” Trzy najważniejsze słowa: „Bardzo Cię proszę” I ostatnie NAJMNIEJ Dwa najważniejsze słowa: WAŻNE SŁOWO „Dziękuję Ci” „JA” Jedno najważniejsze słowo: „MY” Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych zasad działania publicznych poradni psychologicznopedagogicznych, w tym publicznych poradni specjalistycznych. Planowany termin wejścia w życie 1 stycznia 2016 r. Planowane zmiany w rozporządzeniu zakładają dookreślenie zadania poradni psychologicznopedagogicznych polegającego na organizowaniu i prowadzeniu wspomagania przedszkoli, szkół i placówek w zakresie realizacji zadań dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych. W efekcie od dnia 1 stycznia 2016r., do zadań poradni psychologiczno-pedagogicznych będzie należało organizowanie i prowadzenie ww. wspomagania przedszkoli, szkół i placówek wyłącznie w zakresie wynikającym ze specyfiki pracy poradni. Wspomaganie przedszkoli, szkół i placówek obejmuje: 1) pomoc w diagnozowaniu potrzeb przedszkola, szkoły lub placówki; 2) ustalenie sposobów działania prowadzących do zaspokojenia potrzeb przedszkola, szkoły lub placówki; 3) zaplanowanie form wspomagania i ich realizację; 4) wspólną ocenę efektów i opracowanie wniosków z realizacji zaplanowanych form wspomagania. WSPOMAGANIE ZEWNĘTRZNE TO PROCES KTÓREGO CELEM JEST DOJŚCIE DO USTALENIA WSPÓLNEGO REZULTATU ZMIANY POTRZEBNEGO I MOŻLIWEGO DO OSIĄGNIĘCIA W OKREŚLONYM CZASIE W DANEJ ORGANIZACJI Wspomaganie adresowane do przedszkola, szkoły i placówki, nie zaś wyłącznie do poszczególnych osób lub grup, takich jak dyrektor czy nauczyciele, co oznacza, że całościowo oddziałuje się na przedszkole, szkołę i placówkę, rozumiane jako złożony, wieloaspektowy system (organizację). Wspomaganie ma na celu pomaganie w rozwiązywaniu napotykanych trudności, jednocześnie nie narzucające rozwiązań, lecz uwzględniające podmiotową, autonomiczną rolę przedszkola, szkoły czy placówki; Podstawą wspomagania jest ścisła współpraca przy organizowaniu i realizacji wszelkich działań wspierających pomiędzy wszystkimi podmiotami zaangażowanymi w proces wspomagania Wspomaganie wynika z analizy indywidualnej sytuacji przedszkola, szkoły lub placówki i odpowiada na ich specyficzne potrzebypunktem wyjścia wszelkich działań adresowanych do nauczycieli danej szkoły jest rzetelna, angażująca społeczność szkolną diagnoza potrzeb przeprowadzana przez dyrektora odpowiednio przedszkola, szkoły lub placówki Wspomaganie ma być procesem, czyli odchodzimy od pojedynczych, incydentalnych form pomocy, na rzecz form długofalowych, obejmujących cały proces wspomagania poczynając od przeprowadzenia, we współpracy z przedszkolem, szkołą lub placówką, diagnozy ich potrzeb, poprzez pomoc w realizacji zaplanowanych działań, towarzyszenie w trakcie wprowadzanej zmiany, aż po wspólną ocenę efektów i współpracę przy opracowaniu wniosków do dalszej pracy. NA CZYM POLEGA NOWOŚĆ W MODELU WSPOMAGANIA SZKÓŁ? WSPOMAGANIE WSPOMAGANIE ROZWOJU KOMPLEKSOWEGO ZAWODOWEGO ROZWOJU SZKOŁY PRACOWNIKÓW działania mające na OŚWIATY - szkolenia, celu wprowadzenie warsztaty, doradztwo trwałych zmian (indywidualnie i jakościowych zespołowo) w wybranych obszarach Działania „WSPOMAGACZA” w procesie diagnozy • Pomagają spojrzeć na szkołę poprzez swoiste „odbicie w lustrze” a podstawą „lustrzanego odbicia” jest dobra diagnoza • Diagnoza musi angażować ludzi i bazować na zasobach szkoły a ważnym elementem zasobów są dane zastane • Celem diagnozy jest przygotowanie podstaw do wdrożenia w szkole procesu zmiany NAJWAŻNIEJSZE ZADANIA OSOBY WSPOMAGAJĄCEJ SZKOŁĘ/PLACÓWKĘ - wsparcie dyrektora i nauczycieli w pogłębieniu diagnozy potrzeb i określeniu priorytetowego obszaru rozwoju; - aktywne uczestnictwo w przygotowaniu „szytego na miarę” planu działań zmierzających do rozwiązania rozpoznanego wyzwania /problemu; - pomoc w zaplanowaniu form wspomagania wynikających z dokonanego rozpoznania potrzeb szkoły; -towarzyszenie we wdrażaniu nowych rozwiązań do praktyki zawodowej nauczycieli; - wspólna ocena efektów i opracowanie wniosków z realizacji zaplanowanych form wspomagania. DLACZEGO ? PO CO? Istnieje wiele powodów, dla których nie możemy odnieść oczekiwanego sukcesu. Główny z nich to fakt, że próbujemy zmienić to, co jest, a powinniśmy skupić się na osiągnięciu tego, co chcielibyśmy uzyskać w przyszłości. Diagnoza w dzisiejszych czasach w mniejszym stopniu służy identyfikacji tego, co należy zrobić, a skupia się na szukaniu w naszych organizacjach tego, co chcemy i możemy osiągnąć jako oczekiwany rezultat naszych działań. Jakie są warunki pozytywnej zmiany ? MUSIMY AKCEPTOWAĆ FAKTY, ALE NIE MOŻEMY REZYGNOWAĆ Z PRACY NAD ICH ZMIANĄ ZAMIAST SZUKAĆ POWODÓW, LEPIEJ SZUKAĆ SPOSOBÓW Diagnoza dla rozwoju powinna skupiać się na poszukiwaniu rozwiązań pozwalających inicjować i wdrażać pozytywną zmianę w placówce Musimy zmienić myślenie z poziomu z czego musimy się tłumaczyć i przejść w wymiar myślenia o tym co powinniśmy i co możemy zrobić ? DZIĘKUJĘ Jarosław Kordziński
