OSOBY FIZYCZNE (przedsiębiorstwa indywidualne)
advertisement
OSOBY FIZYCZNE (przedsiębiorstwa indywidualne) przedsiębiorcą wykonującym określony zawód (nie chodzi o prowadzenie działalności gospodarczej) nie może być osoba niemająca kwalifikacji zawodowych prowadzenie działalności gospodarczej ma się odbywać w imieniu własnym (nie może nim być pracownik najemny) rzemiosło Rzemiosłem jest zawodowe wykonywanie działalności gospodarczej przez osobę fizyczną, z udziałem kwalifikowanej pracy własnej, w imieniu własnym tej osoby i na jej rachunek, przy zatrudnieniu do 50 pracowników - zwaną dalej rzemieślnikiem. Rzemiosłem jest również zawodowe wykonywanie działalności gospodarczej przez wspólników spółki cywilnej osób fizycznych, z udziałem kwalifikowanej pracy własnej, w imieniu własnym tych wspólników i na ich rachunek, zatrudniających do 50 pracowników. Do rzemiosła nie zalicza się działalności: handlowej, gastronomicznej, transportowej, usług hotelarskich, usług świadczonych w wykonywaniu wolnych zawodów, usług leczniczych oraz działalności wytwórczej i usługowej artystów plastyków i fotografików. rzemieślnicy trzeba mieć określone kwalifikacje potwierdzone przez: 1) dyplom lub świadectwo ukończenia wyższej lub ponadgimnazjalnej szkoły o profilu technicznym bądź artystycznym w zawodzie (kierunku) odpowiadającym dziedzinie wykonywanego rzemiosła, 2) dyplom mistrza w zawodzie odpowiadającym danemu rodzajowi rzemiosła, 3) świadectwo czeladnicze albo tytuł robotnika wykwalifikowanego w zawodzie odpowiadającym danemu rodzajowi rzemiosła. ZALETY • prosta i tania procedura założycielska • brak określonego prawem minimalnego kapitału zakładowego • jednoosobowe zarządzanie (elastyczność podejmowania decyzji) • możliwość wyboru dogodnej formy opodatkowania • możliwość stosowania uproszczonych form księgowania • właścicielowi przypada cały zysk WADY • nieograniczona odpowiedzialność całym majątkiem osobistym • niemożliwość zatrudnienia członka rodziny • trudność w pozyskaniu kapitału na rynku kapitałowym lub przez przyjęcie nowego wspólnika • konieczność opłacania zryczałtowanych składek ZUS bez względu na dochody spółka cywilna Przez umowę spółki wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w sposób oznaczony, w szczególności przez wniesienie wkładów. • celem prowadzenia działalności gospodarczej jest dowolne przedsięwzięcie gospodarcze • zakłada działalność minimum 2 wspólników – osób fizycznych lub jednostek organizacyjnych • nie ma osobowości prawnej • konieczna umowa w formie pisemnej • nie ma wymogu co do minimalnego kapitału założycielskiego czy minimalnego wkładu lub udziału • brak organów • reprezentacja: każdy wspólnik (ewentualnie pełnomocnik) • podział zysku między wspólników co do zasady równy (umowa może określać inaczej) • odpowiedzialność solidarna wspólników całym ich majątkiem osobistym ZALETY • brak określonego minimum kapitału zakładowego • możliwość wniesienia aportu rzeczowego • możliwość wniesienia do spółki własnej pracy jako wkładu • możliwość wyboru dogodnej formy opodatkowania • możliwość stosowania uproszczonych form księgowania WADY • wspólnicy odpowiadają solidarnie i bez ograniczeń za zobowiązania spółki • niemożliwość zatrudnienia rodziny wspólników Spółkami handlowymi są: spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa, spółka komandytowoakcyjna, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością i spółka akcyjna. • spółki handlowe to grupa form organizacyjno-prawnych prowadzenia działalności gospodarczej • regulowane są przez ustawę z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych Przez umowę spółki handlowej wspólnicy albo akcjonariusze zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu przez wniesienie wkładów oraz, jeżeli umowa albo statut spółki tak stanowi, przez współdziałanie w inny określony sposób. UŁOMNE OSOBY PRAWNE – wprowadzenie do spółek osobowych osobowe spółki prawa handlowego sp. jawna sp. partnerska sp. komandytowa sp. komandytowo-akcyjna Spółka osobowa może we własnym imieniu nabywać prawa, w tym własność nieruchomości i inne prawa rzeczowe, zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywana. Zmiana postanowień umowy spółki wymaga zgody wszystkich wspólników, chyba że umowa stanowi inaczej. Ogół praw i obowiązków wspólnika spółki osobowej może być przeniesiony na inną osobę tylko wówczas, gdy umowa spółki tak stanowi. SPÓŁKA JAWNA • spółka osobowa, która prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą, a nie jest inną spółką • można powiedzieć, że jest to spółka cywilna, której dodano przymiot jednostki organizacyjnej założyciele • min. 2 osoby fizyczne lub prawne osobowość prawna • nie ma osobowości prawnej firma spółki jawnej Firma spółki jawnej powinna zawierać nazwiska lub firmy (nazwy) wszystkich wspólników albo nazwisko albo firmę (nazwę) jednego albo kilku wspólników oraz dodatkowe oznaczenie „spółka jawna”. Dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu „sp. j.” akt założycielski Umowa spółki powinna być zawarta na piśmie pod rygorem nieważności. minimalny kapitał założycielski • prawo nie określa • nie jest też określona minimalna wysokość wkładu Powstanie spółki jawnej Spółka jawna powstaje z chwilą wpisu do rejestru. majątek Majątek spółki stanowi wszelkie mienie wniesione jako wkład lub nabyte przez spółkę w czasie jej istnienia. odpowiedzialność • Każdy wspólnik odpowiada za zobowiązania spółki bez ograniczeń całym swoim majątkiem, solidarnie z pozostałymi wspólnikami oraz ze spółką – Art. 31. [Egzekucja z majątku wspólnika] § 1. Wierzyciel spółki może prowadzić egzekucję z majątku wspólnika w przypadku, gdy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna (subsydiarna odpowiedzialność wspólnika). organy • nie istnieją reprezentowanie • prawo reprezentacji ma każdy wspólnik, choć umowa może przewidywać inne rozwiązanie • prawo wspólnika do reprezentowania spółki dotyczy wszystkich czynności sądowych i pozasądowych spółki Prawa i obowiązki wspólnika w zakresie prowadzenia spraw spółki Każdy wspólnik ma prawo i obowiązek prowadzenia spraw spółki. Każdy wspólnik może bez uprzedniej uchwały wspólników prowadzić sprawy nieprzekraczające zakresu zwykłych czynności spółki. Sprawy nieprzekraczające zwykłych czynności spółki Jeżeli w sprawach nieprzekraczających zwykłych czynności spółki wymagana jest uchwała wspólników, konieczna jest jednomyślność wszystkich wspólników mających prawo prowadzenia spraw spółki. Sprawy przekraczające zakres zwykłych czynności spółki W sprawach przekraczających zakres zwykłych czynności spółki wymagana jest zgoda wszystkich wspólników, w tym także wspólników wyłączonych od prowadzenia spraw spółki. Wykonanie czynności nagłej przez wspólnika Wspólnik mający prawo prowadzenia spraw spółki może bez uchwały wspólników wykonać czynność nagłą, której zaniechanie mogłoby wyrządzić spółce poważną szkodę. Wkłady wspólników W razie wątpliwości uważa się, że wkłady wspólników są równe. Udział w zyskach i stratach Każdy wspólnik ma prawo do równego udziału w zyskach i uczestniczy w stratach w tym samym stosunku bez względu na rodzaj i wartość wkładu. Określony w umowie spółki udział wspólnika w zysku odnosi się, w razie wątpliwości, także do jego udziału w stratach. Umowa spółki może zwolnić wspólnika od udziału w stratach. Przypadki rozwiązania spółki Rozwiązanie spółki powodują: 1) przyczyny przewidziane w umowie spółki, 2) jednomyślna uchwała wszystkich wspólników, 3) ogłoszenie upadłości spółki, 4) śmierć wspólnika lub ogłoszenie jego upadłości, 5) wypowiedzenie umowy spółki przez wspólnika lub wierzyciela wspólnika, 6) prawomocne orzeczenie sądu. spółka jawna ZALETY WADY • brak określonego minimum kapitału zakładowego • konieczność rejestracji w KRS • możliwość wniesienia aportu rzeczowego • wspólnicy odpowiadają solidarnie i bez ograniczeń za zobowiązania spółki • możliwość wniesienia do spółki świadczeń jako wkładu • trudność odejścia wspólnika ze spółki • możliwość stosowania uproszczonych form • na przyjęcie nowego wspólnika potrzebna jest księgowania zgoda wszystkich wspólników SPÓŁKA PARTNERSKA Spółką partnerską jest spółka osobowa, utworzona przez wspólników (partnerów) w celu wykonywania wolnego zawodu w spółce prowadzącej przedsiębiorstwo pod własną firmą. Spółka może być zawiązana w celu wykonywania więcej niż jednego wolnego zawodu, chyba że odrębna ustawa stanowi inaczej. Spółka partnerska – ograniczenia podmiotowe Partnerami w spółce mogą być wyłącznie osoby fizyczne, uprawnione do wykonywania wolnych zawodów, określonych w art. 88 lub w odrębnej ustawie. Art. 88. Partnerami w spółce mogą być osoby uprawnione do wykonywania następujących zawodów: adwokata, aptekarza, architekta, inżyniera budownictwa, biegłego rewidenta, brokera ubezpieczeniowego, doradcy podatkowego, maklera papierów wartościowych, doradcy inwestycyjnego, księgowego, lekarza, lekarza dentysty, lekarza weterynarii, notariusza, pielęgniarki, położnej, radcy prawnego, rzecznika patentowego, rzeczoznawcy majątkowego i tłumacza przysięgłego. Stosowanie przepisów o spółce jawnej W sprawach nieuregulowanych w KSH co do spółki partnerskiej stosuje się odpowiednio przepisy o spółce jawnej, chyba że ustawa stanowi inaczej. Firma spółki partnerskiej Firma spółki partnerskiej powinna zawierać nazwisko co najmniej jednego partnera, dodatkowe oznaczenie „i partner” bądź „i partnerzy” albo „spółka partnerska” oraz określenie wolnego zawodu wykonywanego w spółce. Dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu „sp.p.” Firmy z oznaczeniem „i partner” bądź „i partnerzy” albo „spółka partnerska” oraz skrótu „sp.p.” może używać tylko spółka partnerska. Forma zawarcia umowy spółki partnerskiej Umowa spółki partnerskiej powinna być zawarta na piśmie pod rygorem nieważności. Powstanie spółki partnerskiej Spółka partnerska powstaje z chwilą wpisu do rejestru. Odpowiedzialność partnera za zobowiązania Partner nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania spółki powstałe w związku z wykonywaniem przez pozostałych partnerów wolnego zawodu w spółce, jak również za zobowiązania spółki będące następstwem działań lub zaniechań osób zatrudnionych przez spółkę na podstawie umowy o pracę lub innego stosunku prawnego, które podlegały kierownictwu innego partnera przy świadczeniu usług związanych z przedmiotem działalności spółki. Umowa spółki może przewidywać, że jeden albo większa liczba partnerów godzą się na ponoszenie odpowiedzialności tak jak wspólnik spółki jawnej. Reprezentacja spółki przez partnera Każdy partner ma prawo reprezentować spółkę samodzielnie, chyba że umowa spółki stanowi inaczej. Pozbawienie partnera prawa reprezentowania spółki może nastąpić tylko z ważnych powodów uchwałą powziętą większością trzech czwartych głosów w obecności co najmniej dwóch trzecich ogólnej liczby partnerów. Umowa spółki może przewidywać surowsze wymogi powzięcia uchwały. Uprawnienia zarządu spółki Umowa spółki partnerskiej może przewidywać, że prowadzenie spraw i reprezentowanie spółki powierza się zarządowi. Rozwiązanie spółki partnerskiej Rozwiązanie spółki powodują: 1) przyczyny przewidziane w umowie spółki, 2) jednomyślna uchwała wszystkich partnerów, 3) ogłoszenie upadłości spółki, 4) utrata przez wszystkich partnerów prawa do wykonywania wolnego zawodu, 5) prawomocne orzeczenie sądu. SPÓŁKA KOMANDYTOWA Spółką komandytową jest spółka osobowa mająca na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz), a odpowiedzialność co najmniej jednego wspólnika (komandytariusza) jest ograniczona. Stosowanie przepisów o spółce jawnej Art. 103. W sprawach nieuregulowanych w KSH co do spółki komandytowej stosuje się odpowiednio przepisy o spółce jawnej, chyba że ustawa stanowi inaczej. Firma spółki komandytowej Firma spółki komandytowej powinna zawierać nazwisko jednego lub kilku komplementariuszy oraz dodatkowe oznaczenie „spółka komandytowa”. Dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu „sp.k.” Forma aktu notarialnego Umowa spółki komandytowej powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. Wkład komandytariusza Jeżeli wkładem komandytariusza do spółki jest w całości lub w części świadczenie niepieniężne, umowa spółki określa przedmiot tego świadczenia (aport), jego wartość, jak również osobę wspólnika wnoszącego takie świadczenie niepieniężne. Wartość wkładu komandytariusza Jeżeli umowa nie stanowi inaczej, wkład komandytariusza może być wniesiony w wartości niższej niż suma komandytowa. Powstanie spółki komandytowej Spółka komandytowa powstaje z chwilą wpisu do rejestru. Osoby, które działały w imieniu spółki po jej zawiązaniu, a przed jej wpisem do rejestru, odpowiadają solidarnie. Odpowiedzialność komandytariusza Komandytariusz odpowiada za zobowiązania spółki wobec jej wierzycieli tylko do wysokości sumy komandytowej. Komandytariusz jest wolny od odpowiedzialności w granicach wartości wkładu wniesionego do spółki. Reprezentacja spółki komandytowej Spółkę reprezentują komplementariusze, których z mocy umowy spółki albo prawomocnego orzeczenia sądu nie pozbawiono prawa reprezentowania spółki. Uprawnienia komandytariusza do reprezentowania spółki Komandytariusz może reprezentować spółkę jedynie jako pełnomocnik. Jeżeli komandytariusz dokona w imieniu spółki czynności prawnej, nie ujawniając swojego pełnomocnictwa, odpowiada za skutki tej czynności wobec osób trzecich bez ograniczenia; dotyczy to także reprezentowania spółki przez komandytariusza, który nie ma umocowania albo przekroczy jego zakres. Uprawnienia komandytariusza w spółce Komandytariusz ma prawo żądać odpisu sprawozdania finansowego za rok obrotowy oraz przeglądać księgi i dokumenty celem sprawdzenia jego rzetelności. Na wniosek komandytariusza sąd rejestrowy może, z ważnych powodów, zarządzić w każdym czasie udostępnienie mu sprawozdania finansowego lub złożenie innych wyjaśnień, jak również dopuścić komandytariusza do przejrzenia ksiąg i dokumentów. Ograniczenia uprawnień komandytariusza Komandytariusz nie ma prawa ani obowiązku prowadzenia spraw spółki, chyba że umowa spółki stanowi inaczej. W sprawach przekraczających zakres zwykłych czynności spółki wymagana jest zgoda komandytariusza, chyba że umowa spółki stanowi inaczej. Udział komandytariusza w zysku spółki Komandytariusz uczestniczy w zysku spółki proporcjonalnie do jego wkładu rzeczywiście wniesionego do spółki, chyba że umowa spółki stanowi inaczej. Zysk przypadający komandytariuszowi za dany rok obrotowy jest przeznaczany w pierwszej kolejności na uzupełnienie jego wkładu rzeczywiście wniesionego do wartości umówionego wkładu. W razie wątpliwości komandytariusz uczestniczy w stracie jedynie do wartości umówionego wkładu. spółka komandytowa ZALETY WADY • brak określonego minimum kapitału zakładowego • konieczność rejestracji w KRS • możliwość wniesienia aportu rzeczowego • komplementariusze odpowiadają solidarnie i bez ograniczeń za zobowiązania spółki • odpowiedzialność komandytariusza jest ograniczona do sumy komandytowej • na przyjęcie nowego wspólnika potrzebna jest zgoda wszystkich wspólników SPÓŁKA KOMANDYTOWO-AKCYJNA Spółką komandytowo-akcyjna jest spółka osobowa mająca na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz), a co najmniej jeden wspólnik jest akcjonariuszem. Stosowanie przepisów ustawy W sprawach nieuregulowanych w KSH co do spółki komandytowo-akcyjnej stosuje się: 1) w zakresie stosunku prawnego komplementariuszy, zarówno między sobą, wobec wszystkich akcjonariuszy, jak i wobec osób trzecich, a także do wkładów tychże wspólników do spółki, z wyłączeniem wkładów na kapitał zakładowy – odpowiednio przepisy dotyczące spółki jawnej, 2) w pozostałych sprawach – odpowiednio przepisy dotyczące spółki akcyjnej, a w szczególności przepisy dotyczące kapitału zakładowego, wkładów akcjonariuszy, akcji, rady nadzorczej i walnego zgromadzenia. minimalny kapitał zakładowy Kapitał zakładowy spółki komandytowo-akcyjnej powinien wynosić co najmniej 50 000 złotych. Firma spółki komandytowo-akcyjnej Firma spółki komandytowo-akcyjnej powinna zawierać nazwiska jednego lub kilku komplementariuszy oraz dodatkowe oznaczenie „spółka komandytowo-akcyjna”. Dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu „S.K.A.” Obowiązki akcjonariusza Akcjonariusz jest obowiązany jedynie do świadczeń określonych w statucie. Założyciele spółki Osoby podpisujące statut są założycielami spółki. Statut powinni podpisać co najmniej wszyscy komplementariusze. Forma statutu spółki Statut spółki komandytowo-akcyjnej powinien być sporządzony w formie aktu notarialnego. Wkład do spółki komandytowo-akcyjnej Komplementariusz może wnieść wkład do spółki komandytowo-akcyjnej na kapitał zakładowy lub na inne fundusze. Wniesienie przez komplementariusza wkładu na kapitał zakładowy nie wyłącza jego nieograniczonej odpowiedzialności za zobowiązania spółki. Powstanie spółki komandytowo-akcyjnej Spółka komandytowo-akcyjna powstaje z chwilą wpisu do rejestru. Osoby, które działały w imieniu spółki po jej zawiązaniu, a przed jej wpisem do rejestru, odpowiadają solidarnie. Odpowiedzialność akcjonariusza Akcjonariusz nie odpowiada za zobowiązania spółki. Reprezentacja spółki Spółkę reprezentują komplementariusze, których z mocy statutu lub prawomocnego orzeczenia sądu nie pozbawiono prawa reprezentowania spółki. Reprezentacja spółki przez akcjonariusza Akcjonariusz może reprezentować spółkę jedynie jako pełnomocnik. Uprawnienia komplementariusza Każdy komplementariusz ma prawo i obowiązek prowadzenia spraw spółki. Rada nadzorcza W spółce komandytowo-akcyjnej można ustanowić radę nadzorczą. Jeżeli liczba akcjonariuszy przekracza dwadzieścia pięć osób, ustanowienie rady nadzorczej jest obowiązkowe. Członków rady nadzorczej powołuje i odwołuje walne zgromadzenie. Komplementariusz albo jego pracownik nie może być członkiem rady nadzorczej. Zakres działania rady nadzorczej Rada nadzorcza sprawuje stały nadzór nad działalnością spółki we wszystkich dziedzinach jej działalności. Walne zgromadzenie Walne zgromadzenie może być zwyczajne albo nadzwyczajne. Prawo uczestniczenia w walnym zgromadzeniu ma akcjonariusz oraz komplementariusz także w przypadku, gdy nie jest akcjonariuszem spółki komandytowo-akcyjnej. Każda akcja objęta lub nabyta przez osobę, która nie jest komplementariuszem, daje prawo do jednego głosu, chyba że statut stanowi inaczej. Nie można całkowicie pozbawić akcjonariusza prawa głosu. Każda akcja objęta lub nabyta przez komplementariusza daje prawo do jednego głosu. Udział w zyskach spółki Komplementariusz oraz akcjonariusz uczestniczą w zysku spółki proporcjonalnie do ich wkładów wniesionych do spółki, chyba że statut stanowi inaczej. Rozwiązanie spółki Rozwiązanie spółki powodują: 1) przyczyny przewidziane w statucie, 2) uchwała walnego zgromadzenia o rozwiązaniu spółki, 3) ogłoszenie upadłości spółki, 4) śmierć, ogłoszenie upadłości lub wystąpienie jedynego komplementariusza, chyba że statut stanowi inaczej, 5) inne przyczyny przewidziane prawem. OSOBY PRAWNE kapitałowe spółki prawa handlowego z o.o. akcyjne spółdzielnie przedsiębiorstwa państwowe stowarzyszenia i fundacje – mogą czasami prowadzić dział. gosp. SPÓŁKI KAPITAŁOWE PRAWA HANDLOWEGO spółka kapitałowa – spółka z ograniczoną odpowiedzialnością i spółka akcyjna Spółki kapitałowe w organizacji Spółki kapitałowe w organizacji sp. z o.o. i SA mogą we własnym imieniu nabywać prawa, w tym własność nieruchomości i inne prawa rzeczowe, zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywane. Firma spółki kapitałowej w organizacji powinna zawierać dodatkowe oznaczenie „w organizacji”. Odpowiedzialność za zobowiązania spółki kapitałowej w organizacji Za zobowiązania spółki kapitałowej w organizacji odpowiadają solidarnie spółka i osoby, które działały w jej imieniu. Wspólnik albo akcjonariusz spółki kapitałowej w organizacji odpowiada solidarnie z podmiotami, o których mowa, za jej zobowiązania do wartości niewniesionego wkładu na pokrycie objętych udziałów lub akcji. Osobowość prawna spółki kapitałowej Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji albo spółka akcyjna w organizacji z chwilą wpisu do rejestru staje się spółką z ograniczoną odpowiedzialnością albo spółką akcyjną i uzyskuje osobowość prawną. Z tą chwilą staje się ona podmiotem praw i obowiązków spółki w organizacji. Przedmiot wkładu do spółki kapitałowej Przedmiotem wkładu do spółki kapitałowej nie może być prawo niezbywalne lub świadczenie pracy bądź usług. Ważność czynności prawnej dokonanej przez spółkę Art. 17 KSH. § 1. Jeżeli do dokonania czynności prawnej przez spółkę ustawa wymaga uchwały wspólników albo walnego zgromadzenia bądź rady nadzorczej, czynność prawna dokonana bez wymaganej uchwały jest nieważna. § 2. Zgoda może być wyrażona przed złożeniem oświadczenia przez spółkę albo po jego złożeniu, nie później jednak niż w terminie dwóch miesięcy od dnia złożenia oświadczenia przez spółkę. Potwierdzenie wyrażone po złożeniu oświadczenia ma moc wsteczną od chwili dokonania czynności prawnej. § 3. Czynność prawna dokonana bez zgody właściwego organu spółki, wymaganej wyłącznie przez umowę spółki albo statut, jest ważna, jednakże nie wyklucza to odpowiedzialności członków zarządu wobec spółki z tytułu naruszenia umowy spółki albo statutu. Członek zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej, likwidator Członkiem zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej albo likwidatorem może być tylko osoba fizyczna mająca pełną zdolność do czynności prawnych. Nie może być członkiem zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej albo likwidatorem osoba, która została skazana prawomocnym wyrokiem za przestępstwa określone w przepisach rozdziałów XXXIII–XXXVII Kodeksu karnego oraz w art. 585, art. 587, art. 590 i w art. 591 KSH (tzw. gospodarcze). Wymóg złożenia podpisów Złożenie podpisów przez wszystkich członków zarządu pod dokumentem wystawionym przez spółkę jest wymagane tylko w przypadku, gdy ustawa tak stanowi. Sposób traktowania wspólników lub akcjonariuszy Wspólnicy albo akcjonariusze spółki kapitałowej powinni być traktowani jednakowo w takich samych okolicznościach. Przypadki rozwiązania spółki kapitałowej przez sąd rejestrowy Art. 21 KSH. § 1. Sąd rejestrowy może orzec o rozwiązaniu wpisanej do rejestru spółki kapitałowej w przypadku, gdy: 1) nie zawarto umowy spółki, 2) określony w umowie albo statucie przedmiot działalności spółki jest sprzeczny z prawem, 3) umowa albo statut spółki nie zawiera postanowień dotyczących firmy, przedmiotu działalności spółki, kapitału zakładowego lub wkładów, 4) wszystkie osoby zawierające umowę spółki albo podpisujące statut nie miały zdolności do czynności prawnych w chwili ich dokonywania. § 5. O rozwiązaniu spółki sąd rejestrowy orzeka na wniosek osoby mającej interes prawny albo z urzędu, po przeprowadzeniu rozprawy. § 6. Orzeczenie o rozwiązaniu spółki nie wpływa na ważność czynności prawnych zarejestrowanej spółki. SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Art. 151. § 1. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością może być utworzona przez jedną albo więcej osób w każdym celu prawnie dopuszczalnym, chyba że ustawa stanowi inaczej. § 2. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością nie może być zawiązana wyłącznie przez inną jednoosobową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. § 3. Wspólnicy są zobowiązani jedynie do świadczeń określonych w umowie spółki. § 4. Wspólnicy nie odpowiadają za zobowiązania spółki. Kapitał zakładowy Art. 152. Kapitał zakładowy spółki dzieli się na udziały o równej albo nierównej wartości nominalnej. Udziały wspólników Art. 153. Umowa spółki stanowi, czy wspólnik może mieć tylko jeden, czy więcej udziałów. Jeżeli wspólnik może mieć więcej niż jeden udział, wówczas wszystkie udziały w kapitale zakładowym powinny być równe i są niepodzielne. Wysokość kapitału zakładowego Art. 154. § 1. Kapitał zakładowy spółki powinien wynosić co najmniej 5 000 złotych. § 2. Wartość nominalna udziału nie może być niższa niż 50 złotych. § 3. Udziały nie mogą być obejmowane poniżej ich wartości nominalnej. Jeżeli udział jest obejmowany po cenie wyższej od wartości nominalnej, nadwyżkę przelewa się do kapitału zapasowego. Oddziały, przedstawicielstwa spółek Art. 155. Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, mające siedzibę za granicą, mogą tworzyć oddziały lub przedstawicielstwa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Warunki tworzenia takich oddziałów lub przedstawicielstw określa odrębna ustawa. Spółka jednoosobowa Art. 156. W spółce jednoosobowej jedyny wspólnik wykonuje wszystkie uprawnienia przysługujące zgromadzeniu wspólników zgodnie z przepisami niniejszego działu. Przepisy o zgromadzeniu wspólników stosuje się odpowiednio. Treść umowy spółki Art. 157. § 1. Umowa spółki z ograniczoną odpowiedzialnością powinna określać: 1) firmę i siedzibę spółki, 2) przedmiot działalności spółki, 3) wysokość kapitału zakładowego, 4) czy wspólnik może mieć więcej niż jeden udział, 5) liczbę i wartość nominalną udziałów objętych przez poszczególnych wspólników, 6) czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony. Forma umowy spółki Art. 157. § 2. Umowa spółki z ograniczoną odpowiedzialnością powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. Forma oświadczeń wspólnika Art. 173. § 1. W przypadku gdy wszystkie udziały spółki przysługują jedynemu wspólnikowi albo jedynemu wspólnikowi i spółce, oświadczenie woli takiego wspólnika składane spółce wymaga formy pisemnej pod rygorem nieważności, chyba że ustawa stanowi inaczej. Firma spółki Art. 160. § 1. Firma spółki może być obrana dowolnie; powinna jednak zawierać dodatkowe oznaczenie „spółka z ograniczoną odpowiedzialnością”. § 2. Dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu „spółka z o.o.” lub „sp. z o.o.” Wymogi konieczne do powstania spółki Art. 163. Do powstania spółki z ograniczoną odpowiedzialnością wymaga się: 1) zawarcia umowy spółki, 2) wniesienia przez wspólników wkładów na pokrycie całego kapitału zakładowego, a w razie objęcia udziału za cenę wyższą od wartości nominalnej, także wniesienia nadwyżki, 3) powołania zarządu, 4) ustanowienia rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej, jeżeli wymaga tego ustawa lub umowa spółki, 5) wpisu do rejestru. Zgłoszenie spółki do sądu rejestrowego Art. 164. § 1. Zarząd zgłasza zawiązanie spółki do sądu rejestrowego właściwego ze względu na siedzibę spółki w celu wpisania spółki do rejestru. Wniosek o wpis spółki do rejestru podpisują wszyscy członkowie zarządu. § 2. Do zgłoszenia spółki do sądu rejestrowego w sprawach nieuregulowanych w ustawie stosuje się przepisy o Krajowym Rejestrze Sądowym. § 3. Sąd rejestrowy nie może odmówić wpisania spółki do rejestru z powodu drobnych uchybień, które nie naruszają interesu spółki oraz interesu publicznego, a nie mogą być usunięte bez poniesienia niewspółmiernie wysokich kosztów. Treść zgłoszenia Art. 166. § 1. Zgłoszenie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością do sądu rejestrowego powinno zawierać: 1) firmę, siedzibę i adres spółki, 2) przedmiot działalności spółki, 3) wysokość kapitału zakładowego, 4) określenie, czy wspólnik może mieć więcej niż jeden udział, 5) nazwiska, imiona i adresy członków zarządu oraz sposób reprezentowania spółki, 6) nazwiska i imiona członków rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej, jeżeli ustawa lub umowa spółki wymaga ustanowienia rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej, 7) jeżeli wspólnicy wnoszą do spółki wkłady niepieniężne – zaznaczenie tej okoliczności, 8) czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony, 9) jeżeli umowa wskazuje pismo przeznaczone do ogłoszeń spółki – oznaczenie tego pisma. Art. 166. § 2. Zgłoszenie do sądu rejestrowego spółki jednoosobowej powinno również zawierać nazwisko i imię albo firmę (nazwę) i siedzibę oraz adres jedynego wspólnika, a także wzmiankę, że jest on jedynym wspólnikiem spółki. Elementy zgłoszenia Art. 167. § 1. Do zgłoszenia spółki należy dołączyć: 1) umowę spółki, 2) oświadczenie wszystkich członków zarządu, że wkłady na pokrycie kapitału zakładowego zostały przez wszystkich wspólników w całości wniesione, 3) jeżeli o powołaniu członków organów spółki nie stanowi akt notarialny zawierający umowę spółki, dowód ich ustanowienia, z wyszczególnieniem składu osobowego. § 2. Jednocześnie ze zgłoszeniem należy złożyć podpisaną przez wszystkich członków zarządu listę wspólników z podaniem nazwiska i imienia lub firmy (nazwy) oraz liczby i wartości nominalnej udziałów każdego z nich. § 3. Do zgłoszenia spółki oraz zmian składu osobowego zarządu dołączyć należy złożone wobec sądu albo poświadczone notarialnie wzory podpisów członków zarządu. Zgłaszanie zmian Art. 168. Wszelkie zmiany danych wymienionych w art. 166 § 1 i § 2 zarząd powinien zgłosić sądowi rejestrowemu w celu wpisania do rejestru lub ujawnienia w aktach rejestrowych. Rozwiązanie umowy spółki Art. 169. Jeżeli zawiązanie spółki nie zostało zgłoszone do sądu rejestrowego w terminie sześciu miesięcy od dnia zawarcia umowy spółki albo jeżeli postanowienie sądu odmawiające zarejestrowania stało się prawomocne, umowa spółki ulega rozwiązaniu. Prawa i obowiązki wspólników Art. 174. § 1. Jeżeli ustawa lub umowa spółki nie stanowi inaczej, wspólnicy mają równe prawa i obowiązki w spółce. § 2. Jeżeli umowa spółki przewiduje udziały o szczególnych uprawnieniach, uprawnienia te powinny być w umowie określone (udziały uprzywilejowane). § 3. Uprzywilejowanie może dotyczyć w szczególności prawa głosu, prawa do dywidendy lub sposobu uczestniczenia w podziale majątku w przypadku likwidacji spółki. Uprzywilejowanie w zakresie prawa głosu może dotyczyć tylko udziałów o równej wartości nominalnej. Zbycie udziału Art. 180. Zbycie udziału, jego części lub ułamkowej części udziału oraz jego zastawienie powinno być dokonane w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi. Księga udziałów Art. 188. § 1. Zarząd jest obowiązany prowadzić księgę udziałów, do której należy wpisywać nazwisko i imię albo firmę (nazwę) i siedzibę każdego wspólnika, adres, liczbę i wartość nominalną jego udziałów oraz ustanowienie zastawu lub użytkowania i wykonywanie prawa głosu przez zastawnika lub użytkownika, a także wszelkie zmiany dotyczące osób wspólników i przysługujących im udziałów. § 2. Każdy wspólnik może przeglądać księgę udziałów. § 3. Po każdym wpisaniu zmiany zarząd składa sądowi rejestrowemu podpisaną przez wszystkich członków zarządu nową listę wspólników z wymienieniem liczby i wartości nominalnej udziałów każdego z nich oraz wzmianką o ustanowieniu zastawu lub użytkowania udziału. Udział w zysku Art. 191. § 1. Wspólnik ma prawo do udziału w zysku wynikającym z rocznego sprawozdania finansowego i przeznaczonym do podziału uchwałą zgromadzenia wspólników, z uwzględnieniem przepisu art. 195 § 1. § 2. Umowa spółki może przewidywać inny sposób podziału zysku, z uwzględnieniem przepisów art. 192–197. § 3. Jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej, zysk przypadający wspólnikom dzieli się w stosunku do udziałów. Wysokość kwot przeznaczonych do podziału Art. 192. Kwota przeznaczona do podziału między wspólników nie może przekraczać zysku za ostatni rok obrotowy, powiększonego o niepodzielone zyski z lat ubiegłych oraz o kwoty przeniesione z utworzonych z zysku kapitałów zapasowego i rezerwowych, które mogą być przeznaczone do podziału. Kwotę tę należy pomniejszyć o niepokryte straty, udziały własne oraz o kwoty, które zgodnie z ustawą lub umową spółki powinny być przekazane z zysku za ostatni rok obrotowy na kapitały zapasowy lub rezerwowe. Dywidenda Art. 193. § 1. Uprawnionymi do dywidendy za dany rok obrotowy są wspólnicy, którym udziały przysługiwały w dniu powzięcia uchwały o podziale zysku. § 2. Umowa spółki może upoważniać zgromadzenie wspólników do określenia dnia, według którego ustala się listę wspólników uprawnionych do dywidendy za dany rok obrotowy (dzień dywidendy). § 3. Dzień dywidendy wyznacza się w ciągu dwóch miesięcy od dnia powzięcia uchwały, o której mowa w art.191 § 1. § 4. Dywidendę wypłaca się w dniu określonym w uchwale wspólników. Jeżeli uchwała wspólników takiego dnia nie określa, dywidenda jest wypłacana w dniu określonym przez zarząd. Umorzenie udziału Art. 199. § 1. Udział może być umorzony jedynie po wpisie spółki do rejestru i tylko w przypadku, gdy umowa spółki tak stanowi. Udział może być umorzony za zgodą wspólnika w drodze nabycia udziału przez spółkę (umorzenie dobrowolne) albo bez zgody wspólnika (umorzenie przymusowe). Przesłanki i tryb przymusowego umorzenia określa umowa spółki. Zarząd spółki Art. 201. § 1. Zarząd prowadzi sprawy spółki i reprezentuje spółkę. § 2. Zarząd składa się z jednego albo większej liczby członków. § 3. Do zarządu mogą być powołane osoby spośród wspólników lub spoza ich grona. § 4. Członek zarządu jest powoływany i odwoływany uchwałą wspólników, chyba że umowa spółki stanowi inaczej. Mandat członka zarządu Art. 202. § 1. Jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej, mandat członka zarządu wygasa z dniem odbycia zgromadzenia wspólników zatwierdzającego sprawozdanie finansowe za pierwszy pełny rok obrotowy pełnienia funkcji członka zarządu. § 2. W przypadku powołania członka zarządu na okres dłuższy niż rok, mandat członka zarządu wygasa z dniem odbycia zgromadzenia wspólników, zatwierdzającego sprawozdanie finansowe za ostatni pełny rok obrotowy pełnienia funkcji członka zarządu, chyba że umowa spółki stanowi inaczej. § 3. Jeżeli umowa spółki przewiduje, że członków zarządu powołuje się na okres wspólnej kadencji, mandat członka zarządu powołanego przed upływem danej kadencji zarządu wygasa równocześnie z wygaśnięciem mandatów pozostałych członków zarządu, chyba że umowa spółki stanowi inaczej. Odwołanie członka zarządu Art. 203. § 1. Członek zarządu może być w każdym czasie odwołany uchwałą wspólników. Nie pozbawia go to roszczeń ze stosunku pracy lub innego stosunku prawnego dotyczącego pełnienia funkcji członka zarządu. Zakres reprezentacji spółki przez członka zarządu Art. 204. § 1. Prawo członka zarządu do prowadzenia spraw spółki i jej reprezentowania dotyczy wszystkich czynności sądowych i pozasądowych spółki. § 2. Prawa członka zarządu do reprezentowania spółki nie można ograniczyć ze skutkiem prawnym wobec osób trzecich. Forma oświadczeń składanych w imieniu spółki Art. 205. § 1. Jeżeli zarząd jest wieloosobowy, sposób reprezentowania określa umowa spółki. Jeżeli umowa spółki nie zawiera żadnych postanowień w tym przedmiocie, do składania oświadczeń w imieniu spółki wymagane jest współdziałanie dwóch członków zarządu albo jednego członka zarządu łącznie z prokurentem. § 2. Oświadczenia składane spółce oraz doręczenia pism spółce mogą być dokonywane wobec jednego członka zarządu lub prokurenta. Elementy pism i zamówień handlowych spółki Art. 206. § 1. Pisma i zamówienia handlowe składane przez spółkę w formie papierowej i elektronicznej, a także informacje na stronach internetowych spółki, powinny zawierać: 1) firmę spółki, jej siedzibę i adres, 2) oznaczenie sądu rejestrowego, w którym przechowywana jest dokumentacja spółki oraz numer pod którym spółka jest wpisana do rejestru, 3) numer identyfikacji podatkowej (NIP), 4) wysokość kapitału zakładowego. Uprawnienia członka zarządu Art. 208. § 1. Jeżeli zarząd jest wieloosobowy, a umowa spółki nie stanowi inaczej, do wzajemnych stosunków członków zarządu stosuje się przepisy § 2–8. § 2. Każdy członek zarządu ma prawo i obowiązek prowadzenia spraw spółki. § 3. Każdy członek zarządu może prowadzić bez uprzedniej uchwały zarządu sprawy nieprzekraczające zakresu zwykłych czynności spółki. § 4. Jeżeli jednak przed załatwieniem sprawy, o której mowa w § 3, choćby jeden z pozostałych członków zarządu sprzeciwi się jej przeprowadzeniu lub jeżeli sprawa przekracza zakres zwykłych czynności spółki, wymagana jest uprzednia uchwała zarządu. § 5. Uchwały zarządu mogą być powzięte, jeżeli wszyscy członkowie zostali prawidłowo zawiadomieni o posiedzeniu zarządu. Uchwały zarządu zapadają bezwzględną większością głosów. § 6. Powołanie prokurenta wymaga zgody wszystkich członków zarządu. § 7. Odwołać prokurę może każdy członek zarządu. § 8. Umowa spółki może przewidywać, że w przypadku równości głosów decyduje głos prezesa zarządu, jak również przyznawać mu określone uprawnienia w zakresie kierowania pracami zarządu. Sprzeczność interesów spółki z interesami członka zarządu Art. 209. W przypadku sprzeczności interesów spółki z interesami członka zarządu, jego współmałżonka, krewnych i powinowatych do drugiego stopnia oraz osób, z którymi jest powiązany osobiście, członek zarządu powinien wstrzymać się od udziału w rozstrzyganiu takich spraw i może żądać zaznaczenia tego w protokole. Zakaz konkurencji Art. 211. § 1. Członek zarządu nie może bez zgody spółki zajmować się interesami konkurencyjnymi ani też uczestniczyć w spółce konkurencyjnej jako wspólnik spółki cywilnej, spółki osobowej lub jako członek organu spółki kapitałowej bądź uczestniczyć w innej konkurencyjnej osobie prawnej jako członek organu. Zakaz ten obejmuje także udział w konkurencyjnej spółce kapitałowej w przypadku posiadania przez członka zarządu co najmniej 10% udziałów lub akcji tej spółki albo prawa do powołania co najmniej jednego członka zarządu. § 2. Jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej, zgody udziela organ uprawniony do powołania zarządu. Uprawnienia kontrolne Art. 212. § 1. Prawo kontroli służy każdemu wspólnikowi. W tym celu wspólnik lub wspólnik z upoważnioną przez siebie osobą może w każdym czasie przeglądać księgi i dokumenty spółki, sporządzać bilans dla swego użytku lub żądać wyjaśnień od zarządu. § 2. Zarząd może odmówić wspólnikowi wyjaśnień oraz udostępnienia do wglądu ksiąg i dokumentów spółki, jeżeli istnieje uzasadniona obawa, że wspólnik wykorzysta je w celach sprzecznych z interesem spółki i przez to wyrządzi spółce znaczną szkodę. Powołanie rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej Art. 213. § 1. Umowa spółki może ustanowić radę nadzorczą lub komisję rewizyjną albo oba te organy. § 2. W spółkach, w których kapitał zakładowy przewyższa kwotę 500 000 złotych, a wspólników jest więcej niż dwudziestu pięciu, powinna być ustanowiona rada nadzorcza lub komisja rewizyjna. § 3. W przypadku ustanowienia rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej umowa spółki może wyłączyć albo ograniczyć indywidualną kontrolę wspólników. Zakaz łączenia stanowisk Art. 214. § 1. Członek zarządu, prokurent, likwidator, kierownik oddziału lub zakładu oraz zatrudniony w spółce główny księgowy, radca prawny lub adwokat nie może być jednocześnie członkiem rady nadzorczej lub komisji rewizyjnej. Skład rady nadzorczej Art. 215. § 1. Rada nadzorcza składa się co najmniej z trzech członków powoływanych i odwoływanych uchwałą wspólników. § 2. Umowa spółki może przewidywać inny sposób powoływania lub odwoływania członków rady nadzorczej. Skład komisji rewizyjnej Art. 217. Komisja rewizyjna składa się co najmniej z trzech członków, powoływanych i odwoływanych według tych samych zasad, co członkowie rady nadzorczej. Kompetencje rady nadzorczej Art. 219. § 1. Rada nadzorcza sprawuje stały nadzór nad działalnością spółki we wszystkich dziedzinach jej działalności. § 2. Rada nadzorcza nie ma prawa wydawania zarządowi wiążących poleceń dotyczących prowadzenia spraw spółki. § 3. Do szczególnych obowiązków rady nadzorczej należy ocena sprawozdań, o których mowa w art. 231 § 2 pkt 1, w zakresie ich zgodności z księgami i dokumentami, jak i ze stanem faktycznym, oraz wniosków zarządu dotyczących podziału zysku albo pokrycia straty, a także składanie zgromadzeniu wspólników corocznego pisemnego sprawozdania z wyników tej oceny. § 4. W celu wykonania swoich obowiązków rada nadzorcza może badać wszystkie dokumenty spółki, żądać od zarządu i pracowników sprawozdań i wyjaśnień oraz dokonywać rewizji stanu majątku spółki. § 5. Każdy członek rady nadzorczej może samodzielnie wykonywać prawo nadzoru, chyba że umowa spółki stanowi inaczej. Kompetencje komisji rewizyjnej Art. 221. § 1. Do obowiązków komisji rewizyjnej należy ocena sprawozdań, o których mowa w art. 231 § 2 pkt 1, i wniosków zarządu dotyczących podziału zysku lub pokrycia straty, a także składanie zgromadzeniu wspólników corocznego pisemnego sprawozdania z wyników tej oceny, w trybie i w zakresie określonym dla wykonywania tych czynności przez radę nadzorczą. § 2. W spółce niemającej rady nadzorczej umowa spółki może rozszerzyć obowiązki komisji rewizyjnej. Zgromadzenie wspólników Art. 227. § 1. Uchwały wspólników są podejmowane na zgromadzeniu wspólników. § 2. Bez odbycia zgromadzenia wspólników mogą być powzięte uchwały, jeżeli wszyscy wspólnicy wyrażą na piśmie zgodę na postanowienie, które ma być powzięte, albo na głosowanie pisemne. Czynności wymagające uchwały wspólników Art. 228. Uchwały wspólników, poza innymi sprawami wymienionymi w niniejszym dziale lub umowie spółki, wymaga: 1) rozpatrzenie i zatwierdzenie sprawozdania zarządu z działalności spółki, sprawozdania finansowego za ubiegły rok obrotowy oraz udzielenie absolutorium członkom organów spółki z wykonania przez nich obowiązków, 2) postanowienie dotyczące roszczeń o naprawienie szkody wyrządzonej przy zawiązaniu spółki lub sprawowaniu zarządu albo nadzoru, 3) zbycie i wydzierżawienie przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części oraz ustanowienie na nich ograniczonego prawa rzeczowego, 4) nabycie i zbycie nieruchomości, użytkowania wieczystego lub udziału w nieruchomości, jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej, 5) zwrot dopłat, 6) zawarcie umowy, o której mowa w art. 7. Zwyczajne zgromadzenie wspólników Art. 231. § 1. Zwyczajne zgromadzenie wspólników powinno odbyć się w terminie sześciu miesięcy po upływie każdego roku obrotowego. § 2. Przedmiotem obrad zwyczajnego zgromadzenia wspólników powinno być: 1) rozpatrzenie i zatwierdzenie sprawozdania zarządu z działalności spółki oraz sprawozdania finansowego za ubiegły rok obrotowy, 2) powzięcie uchwały o podziale zysku albo pokryciu straty, jeżeli zgodnie z art. 191 § 2 sprawy te nie zostały wyłączone spod kompetencji zgromadzenia wspólników, 3) udzielenie członkom organów spółki absolutorium z wykonania przez nich obowiązków. Nadzwyczajne zgromadzenie wspólników Art. 232. Nadzwyczajne zgromadzenie wspólników zwołuje się w przypadkach określonych w niniejszym dziale lub umowie spółki, a także gdy organy lub osoby uprawnione do zwoływania zgromadzeń uznają to za wskazane. Uprawnienie do zwołania zgromadzenia Art. 235. § 1. Zgromadzenie wspólników zwołuje zarząd. § 2. Rada nadzorcza, jak również komisja rewizyjna mają prawo zwołania zwyczajnego zgromadzenia wspólników, jeżeli zarząd nie zwoła go w terminie określonym w niniejszym dziale lub w umowie spółki, oraz nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników, jeżeli zwołanie go uznają za wskazane, a zarząd nie zwoła zgromadzenia wspólników w terminie dwóch tygodni od dnia zgłoszenia odpowiedniego żądania przez radę nadzorczą lub komisję rewizyjną. Uprawnienie do zwołania zgromadzenia nadzwyczajnego Art. 236. § 1. Wspólnik lub wspólnicy reprezentujący co najmniej jedną dziesiątą kapitału zakładowego mogą żądać zwołania nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników, jak również umieszczenia określonych spraw w porządku obrad najbliższego zgromadzenia wspólników. Żądanie takie należy złożyć na piśmie zarządowi najpóźniej na miesiąc przed proponowanym terminem zgromadzenia wspólników. Księga protokołów Art. 248. § 1. Uchwały zgromadzenia wspólników powinny być wpisane do księgi protokołów i podpisane przez obecnych lub co najmniej przez przewodniczącego i osobę sporządzającą protokół. Jeżeli protokół sporządza notariusz, zarząd wnosi wypis protokołu do księgi protokołów. § 2. W protokole należy stwierdzić prawidłowość zwołania zgromadzenia wspólników i jego zdolność do powzięcia uchwał, wymienić powzięte uchwały, liczbę głosów oddanych za każdą uchwałą i zgłoszone sprzeciwy. Do protokołu należy dołączyć listę obecności z podpisami uczestników zgromadzenia wspólników. Dowody zwołania zgromadzenia wspólników zarząd powinien dołączyć do księgi protokołów. § 3. Uchwały pisemne, powzięte zgodnie z art. 227 § 2, zarząd wpisuje do księgi protokołów. § 4. Wspólnicy mogą przeglądać księgę protokołów, a także żądać wydania poświadczonych przez zarząd odpisów uchwał. Zmiana umowy spółki. Zgłoszenie zmiany Art. 255. § 1. Zmiana umowy spółki wymaga uchwały wspólników i wpisu do rejestru. § 2. Obniżenie kapitału zakładowego w trybie art. 199 § 5 wymaga uchwały zarządu i wpisu do rejestru. § 3. Uchwały, o których mowa w § 1 i 2, powinny być umieszczone w protokole sporządzonym przez notariusza. Art. 256. § 1. Zmianę umowy spółki zarząd zgłasza do sądu rejestrowego. Rozwiązanie spółki Art. 270. Rozwiązanie spółki powodują: 1) przyczyny przewidziane w umowie spółki, 2) uchwała wspólników o rozwiązaniu spółki albo o przeniesieniu siedziby spółki za granicę, stwierdzona protokołem sporządzonym przez notariusza, 3) ogłoszenie upadłości spółki, 4) inne przyczyny przewidziane prawem. Likwidacja spółki Art. 274. § 1. Otwarcie likwidacji następuje z dniem uprawomocnienia się orzeczenia o rozwiązaniu spółki przez sąd, powzięcia przez wspólników uchwały o rozwiązaniu spółki lub zaistnienia innej przyczyny jej rozwiązania. § 2. Likwidację prowadzi się pod firmą spółki z dodaniem oznaczenia „w likwidacji”. § 3. W czasie prowadzenia likwidacji spółka zachowuje osobowość prawną. Likwidacja Art. 276. § 1. Likwidatorami są członkowie zarządu, chyba że umowa spółki lub uchwała wspólników stanowi inaczej. Art. 281. § 1. Likwidatorzy sporządzają bilans otwarcia likwidacji. Bilans ten likwidatorzy składają zgromadzeniu wspólników do zatwierdzenia. Kompetencje likwidatorów Art. 282. § 1. Likwidatorzy powinni zakończyć interesy bieżące spółki, ściągnąć wierzytelności, wypełnić zobowiązania i upłynnić majątek spółki (czynności likwidacyjne). Nowe interesy mogą wszczynać tylko wówczas, gdy to jest potrzebne do ukończenia spraw w toku. Nieruchomości mogą być zbywane w drodze publicznej licytacji, a z wolnej ręki – jedynie na mocy uchwały wspólników i po cenie nie niższej od uchwalonej przez wspólników. Zakończenie likwidacji Art. 288. § 1. Po zatwierdzeniu przez zgromadzenie wspólników sprawozdania finansowego na dzień poprzedzający podział między wspólników majątku pozostałego po zaspokojeniu lub zabezpieczeniu wierzycieli (sprawozdanie likwidacyjne) i po zakończeniu likwidacji, likwidatorzy powinni ogłosić w siedzibie spółki to sprawozdanie i złożyć je sądowi rejestrowemu, z jednoczesnym zgłoszeniem wniosku o wykreślenie spółki z rejestru. Upadłość spółki Art. 289. § 1. W przypadku upadłości spółki jej rozwiązanie następuje po zakończeniu postępowania upadłościowego, z chwilą wykreślenia z rejestru. Wniosek o wykreślenie z rejestru składa syndyk. § 2. Spółka nie ulega rozwiązaniu w przypadku, gdy postępowanie kończy się układem lub zostaje z innych przyczyn uchylone lub umorzone. SPÓŁKA AKCYJNA Spółka akcyjna Spółka akcyjna jest strukturą organizacyjno-prawną utworzoną w każdym prawnie dopuszczalnym celu przez jedną albo więcej osób, przy czym akcjonariusze nie ponoszą indywidualnej odpowiedzialności za zobowiązania tej struktury. Spółka akcyjna Art. 301. § 1. Zawiązać spółkę akcyjną może jedna albo więcej osób. Spółka akcyjna nie może być zawiązana wyłącznie przez jednoosobową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. S.A. a sp. z o.o. W porównaniu ze spółką z o.o. silniejsza pozycja zarządu z uwagi na: - brak ustawowego prawa kontroli akcjonariuszy, - fakt, że zarządzanie spółkami akcyjnymi powierza się zazwyczaj osobom dysponującym odpowiednim przygotowaniem zawodowym Art. 306 KSH Do powstania spółki akcyjnej wymaga się: 1) zawiązania spółki, w tym podpisania statutu przez założycieli, 2) wniesienia przez akcjonariuszy wkładów na pokrycie całego kapitału zakładowego, 3) ustanowienia zarządu i rady nadzorczej, 4) wpisu do rejestru. statut Statut spółki akcyjnej powinien określać: 1) firmę i siedzibę spółki, 2) przedmiot działalności spółki, 3) czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony, 4) wysokość kapitału zakładowego oraz kwotę wpłaconą przed zarejestrowaniem na pokrycie kapitału zakładowego, 5) wartość nominalną akcji i ich liczbę ze wskazaniem, czy akcje są imienne, czy na okaziciela, 6) liczbę akcji poszczególnych rodzajów i związane z nimi uprawnienia, jeżeli mają być wprowadzone akcje różnych rodzajów, 7) nazwiska i imiona albo firmy (nazwy) założycieli, 8) liczbę członków zarządu i rady nadzorczej albo co najmniej minimalną lub maksymalną liczbę członków tych organów oraz podmiot uprawniony do ustalenia składu zarządu lub rady nadzorczej, 9) pismo do ogłoszeń, jeżeli spółka zamierza dokonywać ogłoszeń również poza Monitorem Sądowym i Gospodarczym. forma statutu Statut spółki akcyjnej powinien być sporządzony w formie aktu notarialnego. założyciele Osoby podpisujące statut są założycielami spółki. akcjonariusze Akcjonariusze są zobowiązani jedynie do świadczeń określonych w statucie. Akcjonariusze nie odpowiadają za zobowiązania spółki. firma Firma spółki może być obrana dowolnie; powinna zawierać dodatkowe oznaczenie „spółka akcyjna”. Dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu „S.A.” Art. 302. [Kapitał zakładowy] Kapitał zakładowy spółki akcyjnej dzieli się na akcje o równej wartości nominalnej. Art. 308. [Wysokość kapitału zakładowego] § 1. Kapitał zakładowy spółki powinien wynosić co najmniej 100 000 złotych. § 2. Wartość nominalna akcji nie może być niższa niż 1 grosz. wkład • Wkładem do spółki akcyjnej w celu pokrycia akcji może być: –wkład pieniężny i/lub –wkład niepieniężny (aport). • Jeśli przewidziane są aporty, założyciele sporządzają pisemne sprawozdanie określające przedmiot aportu i osobę wnoszącą go (art. 309 KSH). zawiązanie spółki • Zawiązanie spółki akcyjnej następuje z chwilą objęcia wszystkich akcji. • Statut spółki może określać minimalną lub maksymalną wysokość kapitału zakładowego. zgłoszenie zawiązania • Zarząd zgłasza zawiązanie spółki do sądu rejestrowego właściwego ze względu na siedzibę spółki w celu wpisania spółki do rejestru. • Wniosek o wpis spółki do rejestru podpisują wszyscy członkowie zarządu. uzyskanie osobowości prawnej Spółka akcyjna uzyskuje osobowość prawną z chwilą wpisania jej do rejestru przedsiębiorców. Może od tej chwili nabywać pod swą firmą prawa i zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywana (art. 306 pkt 4 KSH). charakter wpisu Wpis spółki akcyjnej do KRS ma charakter konstytutywny (jak w przypadku sp. z o.o.). Z chwilą wpisu spółka uzyskuje osobowość prawną i staje się podmiotem praw i obowiązków spółki w organizacji. charakter wpisu Zasada ta dotyczy spółki, a nie osób działających w imieniu spółki czy praw i obowiązków poszczególnych wspólników. Zaciągnięte zobowiązania zostaną przejęte przez spółkę dopiero, gdy potwierdzi ona dokonanie czynności na walnym zgromadzeniu. Przejście praw i obowiązków na spółkę odbywa się automatycznie. Art. 368. [Zarząd spółki] § 1. Zarząd: • prowadzi sprawy spółki i • reprezentuje spółkę. § 2. Zarząd składa się z jednego albo większej liczby członków. § 3. Do zarządu mogą być powołane osoby spośród akcjonariuszy lub spoza ich grona. § 4. Członków zarządu powołuje i odwołuje rada nadzorcza, chyba że statut spółki stanowi inaczej. Członek zarządu może być odwołany lub zawieszony w czynnościach także przez walne zgromadzenie. Art. 369. [Mandat członka zarządu] § 1. Okres sprawowania funkcji przez członka zarządu nie może być dłuższy niż pięć lat (kadencja). Ponowne powołania tej samej osoby na członka zarządu są dopuszczalne na kadencje nie dłuższe niż pięć lat każda. Powołanie może nastąpić nie wcześniej niż na rok przed upływem bieżącej kadencji członka zarządu. Art. 380. [Zakaz konkurencji] • Członek zarządu nie może bez zgody spółki zajmować się interesami konkurencyjnymi ani też uczestniczyć w spółce konkurencyjnej jako wspólnik spółki cywilnej, spółki osobowej lub jako członek organu spółki kapitałowej bądź uczestniczyć w innej konkurencyjnej osobie prawnej jako członek organu. • Zakaz ten obejmuje także udział w konkurencyjnej spółce kapitałowej, w przypadku posiadania w niej przez członka zarządu co najmniej 10% udziałów albo akcji bądź prawa do powołania co najmniej jednego członka zarządu. prawo prowadzenia spraw Jeżeli zarząd jest wieloosobowy, wszyscy jego członkowie są obowiązani i uprawnieni do wspólnego prowadzenia spraw spółki, chyba że statut stanowi inaczej. uchwały Uchwały zarządu zapadają bezwzględną większością głosów, chyba że statut stanowi inaczej. Statut może przewidywać, że w przypadku równości głosów decyduje głos prezesa zarządu, jak również przyznawać mu określone uprawnienia w zakresie kierowania pracami zarządu. prawo do reprezentowania Prawo członka zarządu do reprezentowania spółki dotyczy wszystkich czynności sądowych i pozasądowych spółki. Prawa członka zarządu do reprezentowania spółki nie można ograniczyć ze skutkiem prawnym wobec osób trzecich. reprezentacja Jeżeli zarząd jest wieloosobowy, sposób reprezentowania spółki określa jej statut. Jeżeli statut nie zawiera żadnych postanowień w tym przedmiocie, do składania oświadczeń w imieniu spółki wymagane jest współdziałanie: • dwóch członków zarządu albo • jednego członka zarządu łącznie z prokurentem. informacja Pisma i zamówienia handlowe składane przez spółkę w formie papierowej i elektronicznej, a także informacje na stronach internetowych spółki powinny zawierać: 1) firmę spółki, jej siedzibę i adres, 2) oznaczenie sądu rejestrowego, w którym przechowywana jest dokumentacja spółki oraz numer pod którym spółka jest wpisana do rejestru, 3) numer identyfikacji podatkowej (NIP), 4) wysokość kapitału zakładowego i kapitału wpłaconego. kontrola i nadzór w spółce Art. 381. [Rada nadzorcza] W spółce akcyjnej ustanawia się radę nadzorczą. Art. 382. [Kompetencje rady nadzorczej] § 1. Rada nadzorcza sprawuje stały nadzór nad działalnością spółki we wszystkich dziedzinach jej działalności. RN w szczególności: • (i.) ocenia sprawozdania finansowe zarządu i sprawozdania zarządu z działalności spółki w zakresie ich zgodności z księgami, dokumentami i stanem faktycznym, • (ii.) ocenia wnioski zarządu dotyczące podziału zysku albo pokrycia straty, • (iii.) składa walnemu zgromadzeniu coroczne pisemne sprawozdanie z wyników tej oceny. Do kompetencji rady nadzorczej należy również zawieszanie, z ważnych powodów, w czynnościach poszczególnych lub wszystkich członków zarządu oraz delegowanie członków rady nadzorczej, na okres nie dłuższy niż trzy miesiące, do czasowego wykonywania czynności członków zarządu, którzy zostali odwołani, złożyli rezygnację albo z innych przyczyn nie mogą sprawować swoich czynności. Art. 385. [Skład i wybór rady nadzorczej] § 1. Rada nadzorcza składa się co najmniej z trzech, a w spółkach publicznych co najmniej z pięciu członków, powoływanych i odwoływanych przez walne zgromadzenie. § 2. Statut może przewidywać inny sposób powoływania lub odwoływania członków rady nadzorczej. Art. 386. [Kadencja członka rady nadzorczej] § 1. Kadencja członka rady nadzorczej nie może być dłuższa niż pięć lat. Art. 387. [Zakaz łączenia funkcji] § 1. Członek zarządu, prokurent, likwidator, kierownik oddziału lub zakładu oraz zatrudniony w spółce główny księgowy, radca prawny lub adwokat nie może być jednocześnie członkiem rady nadzorczej. walne zgromadzenie akcjonariuszy naczelny organ spółki akcyjnej, który stanowi o najważniejszych sprawach dotyczących istnienia i działalności spółki akcyjnej konieczna uchwała WZA • rozpatrzenie i zatwierdzenie sprawozdania zarządu z działalności spółki i sprawozdania finansowego za ubiegły rok obrotowy oraz udzielenie absolutorium członkom organów spółki z wykonania przez nich obowiązków, • postanowienie dotyczące roszczeń o naprawienie szkody wyrządzonej przy zawiązaniu spółki, sprawowaniu zarządu albo nadzoru, • zbycie i wydzierżawienie przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części oraz ustanowienie na nich ograniczonego prawa rzeczowego, • nabycie i zbycie nieruchomości, użytkowania wieczystego lub udziału w nieruchomości, chyba że statut stanowi inaczej, • emisja obligacji zamiennych lub z prawem pierwszeństwa i emisja wariantów subskrypcyjnych, • nabycie własnych akcji (w ściśle określonych w ustawie przypadkach), • zmiana statutu, • łączenie się, podział i przekształcanie spółki, • zawarcie umowy o zarządzanie spółką zależną zwołanie WZA • Walne zgromadzenie zwołuje zarząd. – RN ma prawo zwołania walnego zgromadzenia w razie określonej przepisami KSH zwłoki zarządu. – Akcjonariusze reprezentujący co najmniej połowę kapitału zakładowego lub co najmniej połowę ogółu głosów w spółce mogą zwołać nadzwyczajne walne zgromadzenie. • Zwyczajne walne zgromadzenie powinno się odbyć w terminie sześciu miesięcy po upływie każdego roku obrotowego. • Siedziba spółki albo inne wskazane przez umowę miejsce na terenie RP. nadzwyczajne WZA • Nadzwyczajne walne zgromadzenie zwołuje się w przypadkach określonych w KSH lub w statucie, a także gdy organy lub osoby uprawnione do zwoływania walnych zgromadzeń uznają to za wskazane. przedmiot obrad WZA • rozpatrzenie i zatwierdzenie ww. sprawozdań, • podział zysków i strat, • udzielenie absolutorium członkom organów spółki z wykonania przez nich obowiązków odpowiedzialność akcjonariuszy • Akcjonariusze nie ponoszą osobistej odpowiedzialności za zobowiązania spółki. – Dotyczy to wszelkich zobowiązań, zarówno cywilnych, jak i publiczno–prawnych. • Akcjonariusze nie ponoszą odpowiedzialności wobec wierzycieli spółki nawet w wypadku jej niewypłacalności. odpowiedzialność akcjonariuszy Akcjonariusze mogą odpowiadać wobec spółki na następujących podstawach: • W przypadku otrzymania przez akcjonariuszy nieuzasadnionych wypłat, członkowie zarządu lub rady nadzorczej, którzy ponoszą odpowiedzialność za dokonanie tych nienależnych świadczeń, odpowiadają za ich zwrot solidarnie z odbiorcą świadczenia (art. 350 § 1 KSH). • W razie złożenia przez członków zarządu fałszywych danych o dokonaniu wpłat na akcje odpowiadają oni wobec wierzycieli spółki solidarnie za spółką (art. 479 KSH). Art. 479. Odpowiedzialność członków zarządu Jeżeli członkowie zarządu umyślnie lub przez niedbalstwo podali fałszywe dane w oświadczeniu, o którym mowa w art. 320 § 1 pkt 3 i 4 lub w art. 441 § 2 pkt 5, odpowiadają wobec wierzycieli spółki solidarnie ze spółką przez trzy lata od dnia zarejestrowania spółki lub zarejestrowania podwyższenia kapitału zakładowego. Art. 483. [Odpowiedzialność za zaniechanie lub postępowanie sprzeczne z prawem] § 1. Członek zarządu, rady nadzorczej oraz likwidator odpowiada wobec spółki za szkodę wyrządzoną działaniem lub zaniechaniem sprzecznym z prawem lub postanowieniami statutu spółki, chyba że nie ponosi winy. § 2. Członek zarządu, rady nadzorczej oraz likwidator powinien przy wykonywaniu swoich obowiązków dołożyć staranności wynikającej z zawodowego charakteru swojej działalności. rozwiązanie spółki – przypadki • przyczyny przewidziane w umowie spółki, • uchwała wspólników o rozwiązaniu spółki albo o przeniesieniu siedziby spółki za granicę, • ogłoszenie upadłości spółki, • inne przewidziane prawem przyczyny, a w szczególności: (i.) sądowe rozwiązanie spółki z powodu nieusunięcia w terminie braków w KRS dostrzeżonych po zarejestrowaniu, (ii.) na żądanie wspólnika lub członka organu spółki, jeżeli osiągnięcie celu spółki stało się niemożliwe. (art. 459 KSH) likwidacja Rozwiązanie spółki następuje po przeprowadzeniu likwidacji, z chwilą wykreślenia spółki z rejestru. Likwidacja ma na celu zakończenie bieżących interesów spółki, wypełnienie zobowiązań i upłynnienie majątku spółki. Likwidację prowadzi się pod firmą spółki z dodaniem oznaczenia „w likwidacji”. (art. 461 i n. KSH) likwidacja Otwarcie likwidacji następuje z dniem: 1.uprawomocnienia się orzeczenia sądu o rozwiązaniu spółki, 2.powzięcia przez wspólników uchwały o rozwiązaniu spółki lub zaistnienia przyczyny jej rozwiązania. akcja • papier wartościowy łączący w sobie prawa o charakterze majątkowym i niemajątkowym, wynikające z uczestnictwa akcjonariusza w spółce akcyjnej • ogół praw i obowiązków akcjonariusza w spółce lub część kapitału akcyjnego emisja akcji • Akcje są emitowane przez spółkę. • Pierwsza seria jest emitowana przy jej założeniu (emisja załozycielska), natomiast następne wiążą się już z podwyższeniem kapitału zakładowego. nabycie akcji – klasyfikacja 1) pierwotne nabycie akcji - określane jako objęcie akcji lub objęcie emisji akcji; - akcjonariusz obejmuje akcje emitowane przez spółkę w zamian za ustalony wkład pieniężny lub niepieniężny (aport); - wkłady wniesione przez akcjonariuszy są źródłem kapitałów własnych spółki 2) wtórne nabycie akcji - określane jako nabycie akcji; akcjonariusz nabywa akcje od wcześniejszego akcjonariusza (kupno) [Dokument akcji] Dokument akcji powinien być sporządzony na piśmie i zawierać następujące dane: 1) firmę, siedzibę i adres spółki, 2) oznaczenie sądu rejestrowego i numer, pod którym spółka jest wpisana do rejestru, 3) datę zarejestrowania spółki i wystawienia akcji, 4) wartość nominalną, serię i numer, rodzaj danej akcji i uprawnienia szczególne z akcji, 5) wysokość dokonanej wpłaty w przypadku akcji imiennych, 6) ograniczenia co do rozporządzania akcją, 7) postanowienia statutu o związanych z akcją obowiązkach wobec spółki. akcje • Akcje są niepodzielne. – Mogą być wydawane w odcinkach zbiorowych. • Akcje mogą być imienne lub na okaziciela (uprawnienia do wykonywania wynikających z nich praw przysługują każdemu posiadaczowi). • Akcje są zbywalne. Art. 362. [Zakaz nabywania akcji własnych] • Spółka nie może nabywać wyemitowanych przez nią akcji (akcje własne). – Istnieją od tego przypadku pewne wyjątki • Spółka nie może obejmować własnych akcji. – Objęcie akcji z naruszeniem zasady jest ważne. księga akcji imiennych • Zarząd obowiązany jest prowadzić księgę akcji imiennych i świadectw tymczasowych (księga akcyjna), do której należy wpisywać nazwisko i imię albo firmę (nazwę) oraz siedzibę i adres akcjonariusza albo adres do doręczeń, wysokość dokonanych wpłat, a także, na wniosek osoby uprawnionej, wpis o przeniesieniu akcji na inną osobę wraz z datą wpisu. akcjonariusz • Wobec spółki uważa się za akcjonariusza tylko tę osobę, która jest wpisana do księgi akcyjnej, lub posiadacza akcji na okaziciela, z uwzględnieniem przepisów o obrocie instrumentami finansowymi. prawa akcjonariusza Prawa majątkowe • prawo do dywidendy • prawo do udziału w podziale majątku spółki w przypadku jej likwidacji • prawo poboru akcji nowej emisji. Prawa korporacyjne (organizacyjne) • prawo głosu • bierne prawo głosu – jest to możliwość sprawowania funkcji członka różnych organów spółki • prawo do uczestnictwa w walnym zgromadzeniu • prawo zaskarżania uchwał walnego zgromadzenia • prawo żądania udzielenia informacji na walnym zgromadzeniu i poza nim, nie później jednak niż w ciągu dwóch tygodni od jego zakończenia; • prawo wystąpienia z powództwem o naprawienie szkody wyrządzonej spółce, jeżeli spółka nie wytoczy powództwa o naprawienie wyrządzonej jej szkody w terminie roku od dnia ujawnienia czynu wyrządzającego szkodę. Art. 348. [Dywidenda] • Kwota przeznaczona do podziału między akcjonariuszy nie może przekraczać zysku za ostatni rok obrotowy, powiększonego o niepodzielone zyski z lat ubiegłych oraz o kwoty przeniesione z utworzonych z zysku kapitałów zapasowego i rezerwowych, które mogą być przeznaczone na wypłatę dywidendy. • Kwotę tę należy pomniejszyć o niepokryte straty, akcje własne oraz o kwoty, które zgodnie z ustawą lub statutem powinny być przeznaczone z zysku za ostatni rok obrotowy na kapitały zapasowy lub rezerwowe. Art. 348. [Dywidenda] • Uprawnionymi do dywidendy za dany rok obrotowy są akcjonariusze, którym przysługiwały akcje w dniu powzięcia uchwały o podziale zysku. • Statut może upoważnić walne zgromadzenie do określenia dnia, według którego ustala się listę akcjonariuszy uprawnionych do dywidendy za dany rok obrotowy (dzień dywidendy). [Akcje uprzywilejowane] • Spółka może wydawać akcje o szczególnych uprawnieniach, które powinny być określone w statucie (akcje uprzywilejowane). – Akcje uprzywilejowane w zakresie liczby głosów – Akcje uprzywilejowane w zakresie dywidendy • Akcje uprzywilejowane, z wyjątkiem akcji niemych, powinny być imienne. Osobiste uprawnienia akcjonariusza • Statut może przyznać indywidualnie oznaczonemu akcjonariuszowi osobiste uprawnienia. • W szczególności mogą one dotyczyć prawa powoływania lub odwoływania członków zarządu, rady nadzorczej lub prawa do otrzymywania oznaczonych świadczeń od spółki. świadectwa założycielskie • Spółka może wydawać imienne świadectwa założycielskie w celu wynagrodzenia usług świadczonych przy powstaniu spółki. Art. 433. [Prawo poboru] • Akcjonariusze mają prawo pierwszeństwa objęcia nowych akcji w stosunku do liczby posiadanych akcji (prawo poboru). • Akcje, co do których akcjonariuszom służy prawo poboru, zarząd powinien zaoferować w drodze ogłoszenia. unieważnienie akcji • Unieważnienie dokumentu akcji następuje w przypadku niedokonania przez akcjonariusza w terminie wyznaczonym przez spółkę wpłaty na akcje wraz z należnymi spółce odsetkami i odszkodowaniem. umorzenie akcji • Umorzenie akcji polega na likwidacji dokumentu akcji połączonej z wygaśnięciem praw udziałowych związanych z akcją. • Akcje mogą być umorzone wyłącznie wtedy, kiedy statut to przewiduje. • umorzenie dobrowolne – za zgodą akcjonariusza w drodze nabycia akcji przez spółkę • umorzenie przymusowe – bez zgody akcjonariusza; następuje za wynagrodzeniem. Indywidualny Spółka przedsiębiorca cywilna Spółka jawna Spółka partnerska Spółka komandytowa Spółka komandytowoakcyjna Spółka z o.o. Spółka Akcyjna Cel zawiązania dowolne dowolne dowolne wykonywanie prowadzenie prowadzenie każdy cel przedsięwzięcie przedsięwzięcie przedsięwzięcie minimum przedsiębiorstwa przedsiębiorstwa prawnie gospodarcze gospodarcze gospodarcze jednego pod własną nazwą pod własną nazwą dopuszczany zawodu wolnego Założyciele (wspólnicy) osoba fizyczna - właściciel min. 2 osoby fizyczne lub prawne min. 2 osoby fizyczne lub prawne min. 2 (wyłącznie osoby fizyczne) min. 2, w tym: min. 2, w tym: min. 1 (ale nie min. 1 (ale nie komplementariusz, komplementariusz, jednoosobowa jednoosobowa komandytariusz akcjonariusz spółka z o.o.) spółka z o.o.) Osobowość prawna nie ma osobowości prawnej brak nie ma osobowości prawnej umowa pisemna nie ma osobowości prawnej statut w formie aktu notarialnego ma osobowość prawną umowa w formie aktu notarialnego ma osobowość prawną statut w formie aktu notarialnego prawo nie określa nie ma osobowości prawnej umowa pisemna pod rygorem nieważności prawo nie określa nie ma osobowości prawnej umowa w formie aktu notarialnego prawo nie określa nie ma osobowości prawnej umowa pisemna pod rygorem nieważności prawo nie określa prawo nie określa 50 000 PLN 5000 PLN 100 000 PLN prawo nie określa prawo nie określa prawo nie określa prawo nie określa prawo nie określa prawo nie określa 50 PLN 1 grosz brak brak brak brak (ale brak umowa może przewidywać zarząd) -walne zgromadzenie; -rada nadzorcza (gdy min. 26 akcjonariuszy) -walne zgromadzenie wspólników; -rada nadzorcza; -komisja rewizyjna zarząd -walne zgromadzenie akcjonariuszy; -rada nadzorcza; -komisja rewizyjna zarząd Akt założycielski Minimalny kapitał zakładowy Minimalna wysokość wkładu lub udziału Organy Reprezentowanie właściciel każdy wspólnik każdy wspólnik każdy partner każdy każdy (umowa może (umowa komplementariusz komplementariusz prawo nie określa przewidywać inaczej) Podział zysku cały wypracowany zysk dla właściciela Odpowiedzialność całym swoim majątkiem osobistym może przewidywać inaczej) równy (umowa równy (umowa równy może może (umowa przewidywać przewidywać może inaczej) inaczej) przewidywać inaczej) całym swoim całym swoim każdy partner majątkiem, majątkiem, za swoje solidarnie z solidarnie z poczynania pozostałymi pozostałymi wspólnikami wspólnikami (umowa może przewidywać inaczej) proporcjonalnie do wkładów (umowa może przewidywać inaczej) każdy komplementariusz całym swoim majątkiem, każdy komandytariusz tylko do sumy komandytowej (umowa może przewidywać inaczej) proporcjonalnie do wkładów (umowa może przewidywać inaczej) każdy komplementariusz całym swoim majątkiem w stosunku do od wartości udziałów akcji (umowa może przewidywać inaczej) spółka do spółka do wysokości wysokości udziału majątku wspólników oraz majątku spółki spółdzielnia Spółdzielnia jest dobrowolnym zrzeszeniem nieograniczonej liczby osób, o zmiennym składzie osobowym i zmiennym funduszu udziałowym, które w interesie swoich członków prowadzi wspólną działalność gospodarczą. Działa na podstawie prawa spółdzielczego, statutu i przepisów szczególnych. Spółdzielnia może prowadzić działalność społeczną i oświatowo-kulturalną na rzecz swoich członków i ich środowiska. zasady dobrowolność zrzeszania zasada otwartych drzwi (każdy może przystąpić) o ograniczenie ze względu na możliwości osiągnięcia celu, kwalifikacje itp. korporacjonizm o substratem sp-ni są osoby (fizyczne lub prawne), a nie majątek element majątkowy o pochodzi z pierwotnego majątku sp-ni i późniejszego powiększonego także o działalność gospodarczą zmienny skład osobowy i zmienny fundusz udziałowy o konsekwencja zasady otwartych drzwi o zmieniać się może liczba członków, a co za tym idzie może wzrastać lub maleć wysokość całości udziałów prowadzenie działalności gospodarczej o obowiązkowe i wspólne samorządność o o sprawach sp-ni decyduje ona sama poprzez swoje organy samodzielność o niezależnośc w stosunku do podmiotów zewnętrznych jeden członek = jeden głos o inaczej niż w spółkach kapitałowych równość o dotyczy wszelkich praw i obowiązków TWORZENIE 1) wyłonienie grupy zamierzającej utworzyć sp-nię 2) uchwalenie statutu 3) potwierdzenie przyjęcia statutu 4) wybór organów 5) wpis do rejestru założyciele min. 10 osób fizycznych min. 3 osoby prawne min. 5 osób fizycznych (sp-nie rolne) art. 6 PSpol Osoby zamierzające założyć spółdzielnię (założyciele) uchwalają statut spółdzielni, potwierdzając jego przyjęcie przez złożenie pod nim swoich podpisów, oraz dokonują wyboru organów spółdzielni, których wybór należy w myśl statutu do kompetencji walnego zgromadzenia (...) art. 7 PSpol Spółdzielnia podlega obowiązkowi wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego. Rodzaje spółdzielni na zasadach ogólnych produkcji rolnej pracy mieszkaniowe rzemieślnicze w dziedzinie bankowości SKOK-i socjalne Członkostwo nabywa się z mocy prawa (np. założyciele) nabywa się przez przyjęcie (deklaracja wstąpienia) prawa członka uczestniczenie w walnym zgromadzeniu (zebraniu grupy członkowskiej) wybierania i bycia wybieranym do organów spółdzielni otrzymania odpisu statutu i regulaminów, zaznajamiania się z uchwałami organów, protokołami obrad organów, rocznymi sprawozdaniami i zawieranymi umowami do rozpatrzenia przez właściwe organy sp-ni wniosków dot. jej działalności udziału w nadwyżce bilansowej do świadczeń sp-ni w zakresie jej statutowej działalności ograniczenie praw – kryteria Sp-nia odmówi członkowi wglądu w umowy: naruszenie praw innych osób uzasadniona obawa, że członek wykorzysta informacje w celach sprzecznych z interesem sp-ni i przez to wyrządzi sp-ni znaczną szkodę obowiązki członka lojalność wobec sp-ni przestrzeganie przepisów prawa, postanowień statutu i opartych na nich regulaminów dbanie o dobro i rozwój spółdzielni oraz uczestniczenie w realizacji jej zadań statutowych obowiązek udziału w posiedzeniach walnego zgromadzenia i podporządkowania się uchwałom tegoż wniesienie wpisowego i zadeklarowanych udziałów (jednorazowo lub ratalnie) ewentualne wniesienie wkładów pieniężnie niepieniężnie (np. praca) uczestniczenie w stratach do wysokości zadeklarowanych udziałów członek spółdzielni nie odpowiada wobec wierzycieli spółdzielni za jej zobowiązania ustanie członkostwa wystąpienie pozbawienie członkostwa wykluczenie (wina członka) wykreślenie z rejestru (przyczyny niezawinione) śmierć rozwiązanie sp-ni ORGANY SPÓŁDZIELNI walne zgromadzenie rada nadzorcza zarząd zebranie grupy członkowskiej walne zgromadzenie Walne zgromadzenie jest najwyższym organem spółdzielni. Członek może brać udział w walnym zgromadzeniu tylko osobiście. (wyjątki) Każdy członek ma jeden głos bez względu na ilość posiadanych udziałów. walne zgromadzenie Statut może postanowić, że jeżeli ilość członków przekroczy liczbę w nim określoną, walne zgromadzenie członków zostaje zastąpione przez zebranie przedstawicieli. walne zgromadzenie – kompetencje 1) uchwalanie kierunków rozwoju działalności gospodarczej oraz społecznej i kulturalnej; 2) rozpatrywanie sprawozdań rady, zatwierdzanie sprawozdań rocznych i sprawozdań finansowych oraz podejmowanie uchwał co do wniosków członków spółdzielni, rady lub zarządu w tych sprawach i udzielanie absolutorium członkom zarządu; 3) rozpatrywanie wniosków wynikających z przedstawionego protokołu polustracyjnego z działalności spółdzielni oraz podejmowanie uchwał w tym zakresie; 4) podejmowanie uchwał w sprawie podziału nadwyżki bilansowej (dochodu ogólnego) lub sposobu pokrycia strat; 5) podejmowanie uchwał w sprawie zbycia nieruchomości, zbycia zakładu lub innej wyodrębnionej jednostki organizacyjnej; 6) podejmowanie uchwał w sprawie przystępowania do innych organizacji gospodarczych oraz występowania z nich; 7) oznaczanie najwyższej sumy zobowiązań, jaką spółdzielnia może zaciągnąć; 8) podejmowanie uchwał w sprawie połączenia się spółdzielni, podziału spółdzielni oraz likwidacji spółdzielni; 9) rozpatrywanie w postępowaniu wewnątrzspółdzielczym odwołań od uchwał rady; 10) uchwalanie zmian statutu; 11) podejmowanie uchwał w sprawie przystąpienia lub wystąpienia spółdzielni ze związku oraz upoważnienie zarządu do podejmowania działań w tym zakresie; 12) wybór delegatów na zjazd związku, w którym spółdzielnia jest zrzeszona. Walne zgromadzenie zwołuje zarząd przynajmniej raz w roku w ciągu sześciu miesięcy po upływie roku obrachunkowego. Zarząd zwołuje walne zgromadzenie także na żądanie: 1) rady; 2) przynajmniej jednej dziesiątej, nie mniej jednak niż trzech członków, jeżeli uprawnienia tego nie zastrzeżono w statucie dla większej liczby członków. rada nadzorcza Rada sprawuje kontrolę i nadzór nad działalnością spółdzielni. kompetencje kontrolne i nadzorcze kompetencje uchwałodawcze o plany gospodarcze, programy działalności kompetencje związane z czynnościami zarządu o (niektóre czynności zarządu wymagają uprzedniej uchwały rady) kompetencje inne (określone w statucie) Rada składa się co najmniej z trzech członków wybranych stosownie do postanowień statutu przez walne zgromadzenie, zebranie przedstawicieli lub zebrania grup członkowskich. Do rady mogą być wybierani wyłącznie członkowie spółdzielni. kadencja wg statutu powołanie do rady większością zwykłą przy min. 50% kworum odwołanie w głosowaniu tajnym większością 2/3 zarząd Zarząd kieruje działalnością spółdzielni oraz reprezentuje ją na zewnątrz. Skład i liczbę członków zarządu określa statut. Statut może przewidywać zarząd jednoosobowy, którym jest prezes, i ustalać wymagania, jakie powinna spełniać osoba wchodząca w skład zarządu lub prezes w zarządzie jednoosobowym. Członków zarządu, w tym prezesa i jego zastępców, wybiera i odwołuje, stosownie do postanowień statutu, rada lub walne zgromadzenie. Oświadczenia woli za spółdzielnię składają dwaj członkowie zarządu lub jeden członek zarządu i pełnomocnik. W spółdzielniach o zarządzie jednoosobowym oświadczenie woli mogą składać również dwaj pełnomocnicy. zarząd i rada Członkowie zarządu i rady nie mogą brać udziału w głosowaniu w sprawach wyłącznie ich dotyczących. Członkowie rady i zarządu nie mogą zajmować się interesami konkurencyjnymi wobec spółdzielni. DZIAŁALNOŚĆ Spółdzielnia prowadzi działalność gospodarczą na zasadach rachunku ekonomicznego przy zapewnieniu korzyści członkom spółdzielni. odpowiedzialność Spółdzielnia odpowiada za swoje zobowiązania całym majątkiem. majątek sp-ni udziały wpisowe wkłady członków środki wypracowane przedmiot działalności gospodarczej sp-nie rolnicze o prowadzenie wspólnego gospodarstwa rolnego sp-nie pracy o prowadzenie wspólnego przedsiębiorstwa opartego na osobistej pracy sp-nie inwalidów i niewidomych o zawodowa i społeczna rehabilitacja inwalidów i niewidomych przez pracę w prowadzonym wspólnie przedsiębiorstwie sp-nie mieszkaniowe 1) budowanie lub nabywanie budynków w celu ustanowienia na rzecz członków spółdzielczych lokatorskich praw do znajdujących się w tych budynkach lokali mieszkalnych, 2) budowanie lub nabywanie budynków w celu ustanowienia na rzecz członków odrębnej własności znajdujących się w tych budynkach lokali mieszkalnych lub lokali o innym przeznaczeniu, a także ułamkowego udziału we współwłasności w garażach wielostanowiskowych, 3) budowanie lub nabywanie domów jednorodzinnych w celu przeniesienia na rzecz członków własności tych domów, 4) udzielanie pomocy członkom w budowie przez nich budynków mieszkalnych lub domów jednorodzinnych, 5) budowanie lub nabywanie budynków w celu wynajmowania lub sprzedaży znajdujących się w tych budynkach lokali mieszkalnych lub lokali o innym przeznaczeniu. forma prowadzenia działalności o brak wyodrębnienia organizacyjnego o wyodrębnienie organizacyjne zysk = nadwyżka bilansowa Zysk spółdzielni, po pomniejszeniu o podatek dochodowy i inne obciążenia obowiązkowe wynikające z odrębnych przepisów ustawowych, stanowi nadwyżkę bilansową. fundusze spółdzielnia ma obowiązek tworzyć dwa fundusze: 1) udziałowy wpłaty udziałów odpisy na udziały podział nadwyżki bilansowej inne 2) zasobowy wpłaty wpisowego część nadwyżki bilansowej (min. 5%) sprawozdanie finansowe Roczne sprawozdania finansowe spółdzielni podlegają badaniu pod względem rzetelności i prawidłowości. Uchwałę w tym zakresie podejmuje rada nadzorcza. lustracja Każda spółdzielnia obowiązana jest przynajmniej raz na trzy lata, a w okresie pozostawania w stanie likwidacji corocznie, poddać się lustracyjnemu badaniu legalności, gospodarności i rzetelności całości jej działania. Lustracja obejmuje okres od poprzedniej lustracji. Lustrację przeprowadzają właściwe związki rewizyjne w spółdzielniach w nich zrzeszonych. Spółdzielnie niezrzeszone zlecają odpłatne przeprowadzenie lustracji wybranemu związkowi rewizyjnemu lub Krajowej Radzie Spółdzielczej. likwidacja ustawowa o upływ czasu o zmniejszenie się liczby członków poniżej minimum o zgodne uchwały walnych zgromadzeń odbytych dwu kolejno co 2 tygodnie o rażące i uporczywe naruszania prawa o brak działalności min. 1 rok statutowa PRZEDSIĘBIORSTWO PAŃSTWOWE Przedsiębiorstwo państwowe jest samodzielnym, samorządnym i samofinansującym się podmiotem gospodarczym posiadającym osobowość prawną. USTAWA z dnia 25 września 1981 r. o przedsiębiorstwach państwowych USTAWA z dnia 25 września 1981 r.o samorządzie załogi przedsiębiorstwa państwowego Rodzaje pp na zasadach ogólnych użyteczności publicznej o mają przede wszystkim na celu bieżące i nieprzerwane zaspokajanie potrzeb ludności tworzenie Przedsiębiorstwa państwowe tworzą: 1) naczelne oraz centralne organy administracji państwowej, 2) Narodowy Bank Polski i banki państwowe, zwane organami założycielskimi. statut Statut przedsiębiorstwa reguluje strukturę organizacyjną przedsiębiorstwa oraz inne sprawy przewidziane ustawie o pp. Zatwierdzenia przez organ założycielski wymagają statuty następujących przedsiębiorstw państwowych: 1) użyteczności publicznej, 2) handlu zagranicznego, 3) stacji radiowych i telewizyjnych, przemysłu teleelektronicznego, transportu samochodowego i budownictwa łączności, 4) Państwowej Komunikacji Samochodowej oraz zakładów naprawczych taboru kolejowego. wpis • pp podlega wpisowi do KRS osobowość prawna • Przedsiębiorstwo państwowe uzyskuje osobowość prawną z chwilą wpisania do Krajowego Rejestru Sądowego. regulamin pp • • Regulamin organizacyjny przedsiębiorstwa państwowego określa szczegółowo zakres działania, podział czynności i odpowiedzialność osób pełniących funkcje kierownicze i samodzielne w przedsiębiorstwie. Regulamin organizacyjny przedsiębiorstwa ustala dyrektor po zasięgnięciu opinii rady pracowniczej. organy pp ogólne zebranie pracowników (delegatów) rada pracownicza dyrektor przedsiębiorstwa dyrektor Dyrektor przedsiębiorstwa państwowego zarządza przedsiębiorstwem i reprezentuje je na zewnątrz. Dyrektor przedsiębiorstwa państwowego, działając zgodnie z przepisami prawa, podejmuje decyzje samodzielnie i ponosi za nie odpowiedzialność. Dyrektora przedsiębiorstwa państwowego powołuje rada pracownicza. W przedsiębiorstwach nowo organizowanych pierwszego dyrektora przedsiębiorstwa powołuje organ założycielski. Dyrektora przedsiębiorstwa użyteczności publicznej powołuje i odwołuje organ założycielski. Dyrektora przedsiębiorstwa powołuje się spośród kandydatów wyłonionych w drodze konkursu. Powołanie dyrektora bez przeprowadzenia konkursu jest nieważne. Dyrektora przedsiębiorstwa powołuje się na okres 5 lat lub na czas nieokreślony. Rada pracownicza może odwołać dyrektora przedsiębiorstwa za zgodą organu założycielskiego. Organ założycielski może powierzyć zarządzanie przedsiębiorstwem państwowym osobie fizycznej lub prawnej. Z chwilą objęcia obowiązków przez zarządcę: 1) organy samorządu załogi ulegają rozwiązaniu z mocy prawa, 2) organ założycielski odwołuje dyrektora przedsiębiorstwa ogólne zebranie pracowników • • Prawo udziału w ogólnym zebraniu przysługuje wszystkim pracownikom przedsiębiorstwa. • Uchwały ogólnego zebrania pracowników (delegatów) podjęte w wymienionych sprawach są wiążące dla dyrektora i rady pracowniczej. W przedsiębiorstwach, w których liczba zatrudnionych przekracza trzysta osób, pracownicy uczestniczą w ogólnym zebraniu za pośrednictwem swych delegatów, których wybierają na okres dwóch lat. Uchwały w sprawie: - przyjęcia statutu przedsiębiorstwa (na wniosek dyrektora), - podziału zysku przeznaczonego dla załogi, - rocznej oceny działalności rady pracowniczej i dyrektora, - przyjęcia wieloletnich planów przedsiębiorstwa, - przyjęcia statutu samorządu załogi przedsiębiorstwa, - wyrażania opinii we wszelkich sprawach dotyczących przedsiębiorstwa. • • posiedzenie min. 2 razy w roku rada pracownicza zwołuje zebranie , gdy wniosek podpisała 1/5 pracowników rada pracownicza • W skład rady pracowniczej wchodzi piętnastu członków, o ile statut samorządu załogi nie stanowi inaczej. – Wewnętrznym organem rady jest prezydium. – Rada pracownicza może również powoływać ze swego grona komisje i zespoły. kompetencje: - powoływanie i odwoływanie dyrektora przedsiębiorstwa i innych osób wykonujących kierownicze funkcje w przedsiębiorstwie, - podejmowanie uchwał w sprawie podziału i zasad wykorzystania dochodu netto przedsiębiorstwa, - uchwalanie oraz zmiana rocznego planu przedsiębiorstwa, - podejmowanie uchwał w sprawie inwestycji, - wyrażanie zgody na udział przedsiębiorstwa w spółkach prawa handlowego, - podejmowanie uchwał w sprawie łączenia i podziału przedsiębiorstwa, - wyrażanie zgody na zbywanie niektórych środków trwałych i dokonywanie darowizn. • nie wolno jej mylić z radą pracowników – rodzajem organu reprezentacji pracowniczej ustanowionego przez ustawę z dnia 7 kwietnia 2006 r. o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji – rady pracowników powinny być tworzone u pracodawców, którzy prowadzą działalność gospodarczą i zatrudniają co najmniej 50 pracowników, mienie • Organ założycielski wyposaża przedsiębiorstwo w środki niezbędne do prowadzenia działalności określonej w akcie prawnym o jego utworzeniu. obrót • Przedsiębiorstwo państwowe występuje w obrocie we własnym imieniu i na własny rachunek. działalność Przedsiębiorstwo prowadzi działalność na zasadach racjonalnej gospodarki, samofinansowania oraz rachunku ekonomicznego. Przedsiębiorstwo prowadzi rzetelną rachunkowość oraz sporządza na jej podstawie bilans. Bilans przedsiębiorstwa podlega weryfikacji przez państwowe organy kontroli na zasadach określonych w przepisach szczególnych. nadzór Organ założycielski dokonuje kontroli i oceny działalności przedsiębiorstwa oraz pracy dyrektora. Organ założycielski, w razie stwierdzenia, że decyzja dyrektora jest sprzeczna z prawem, wstrzymuje jej wykonanie oraz zobowiązuje dyrektora do jej zmiany lub cofnięcia. postępowanie naprawcze • Jeżeli przedsiębiorstwo prowadzi działalność ze stratą, organ założycielski w porozumieniu z ministrem właściwy do spraw finansów publicznych może wszcząć postępowanie naprawcze, ustanawiając nad przedsiębiorstwem zarząd komisaryczny. Komercjalizacja i prywatyzacja podstawa prawna USTAWA z dnia 30 sierpnia 1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji ograniczenia stosowania ustawa nie obejmuje wszystkich możliwych sposobów prywatyzacji; możliwe są jeszcze: likwidacja przedsiębiorstwa państwowego przez jego sprzedaż na podstawie art. 19 ustawy o przedsiębiorstwach państwowych; upadłość przedsiębiorstwa państwowego ogłoszona na podstawie ustawy z 28 lutego 2003 r. - Prawo upadłościowe i naprawcze ustawa nie ma zastosowania do prywatyzacji banków, zakładów ubezpieczeniowych, jednostek naukowobadawczych i spółdzielni Komercjalizacja przekształcenie przedsiębiorstwa państwowego w spółkę akcyjną lub w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością Komercjalizacji przedsiębiorstwa państwowego w celu prywatyzacji dokonuje minister właściwy do spraw Skarbu Państwa. Skutkiem komercjalizacji przedsiębiorstwa państwowego jest wstąpienie przez powstałą spółkę we wszystkie stosunki prawne, których podmiotem było to przedsiębiorstwo, bez względu na charakter prawny tych stosunków. Oznacza to sukcesję ogólną, czyli objęcie uprawnień tego przedsiębiorstwa z tytułu umów i innych zdarzeń prawnych, a także odpowiedzialność za wszystkie zobowiązania, których dłużnikiem było przedsiębiorstwo. Prywatyzacja zmiana właściciela, którym przestaje być państwo, uosobione przez Skarb Państwa, a stają się nim inne podmioty, nie będące wszakże innymi państwowymi osobami prawnymi prywatyzacja pośrednia obejmowanie akcji w podwyższonym kapitale zakładowym jednoosobowych spółek Skarbu Państwa powstałych w wyniku komercjalizacji przez podmioty inne niż Skarb Państwa lub inne niż państwowe osoby prawne w rozumieniu ustawy z dnia 8 sierpnia 1996 r. o zasadach wykonywania uprawnień przysługujących Skarbowi Państwa zbywanie należących do Skarbu Państwa akcji w spółkach prywatyzacja bezpośrednia rozporządzenie wszystkimi składnikami materialnymi i niematerialnymi majątku przedsiębiorstwa państwowego lub spółki powstałej w wyniku komercjalizacji na zasadach określonych ustawą przez: sprzedaż przedsiębiorstwa, wniesienie przedsiębiorstwa do spółki, oddanie przedsiębiorstwa do odpłatnego korzystania. Reprywatyzacja proces zwrotu tytułów własności majątku przedsiębiorstw lub ich części byłym właścicielom lub ich spadkobiercom w ujęciu tym nie jest ważne, czy przedsiębiorstwo było znacjonalizowane czy przekształcone np. w spółdzielnię, natomiast istotne jest ponowne przejęcie jego majątku (w całości lub części) przez byłych właścicieli FUNDACJA jednostka organizacyjna typu zakładowego, wyposażona w osobowość prawną, utworzona z inicjatywy osób fizycznych bądź prawnych w celu realizacji, w sposób trwały i na podstawie wpływów uzyskanych z przekazanego majątku, celów użyteczności publicznej wskazanych w akcie fundacyjnym rodzaje fundacji fundacje publiczne i fundacje prywatne – pierwsze tworzone są dla realizacji celów publicznych i nie mogą być tworzone dla realizacji celów prywatnych, natomiast celem fundacji prywatnych może być tylko zaspokojenie interesu określonej grupy lub interesów indywidualnych fundacje prawa prywatnego i publicznego – pierwsze tworzone są na podstawie przepisów prawa prywatnego, tj. w drodze czynności prawnych, natomiast druga grupa fundacji tworzona jest na podstawie ustaw lub aktów administracyjnych fundacje non profit i not for profit – fundacje non profit nie mogą prowadzić działalności gospodarczej, a ich majątek tworzony jest wyłącznie z darowizn, zapisów, dotacji itp., natomiast fundacja not for profit może prowadzić działalność gospodarczą, ale wszystkie środki przez nią uzyskane muszą być przeznaczone na działalność statutową Akt fundacyjny oświadczenie woli fundatora o ustanowieniu fundacji - w formie aktu notarialnego albo w testamencie fundator powinien wskazać cel fundacji oraz składniki majątkowe przeznaczone na jego realizację mogą znaleźć się inne postanowienia, np. nazwa fundacji, sposoby realizacji celów, rodzaj działalności gospodarczej itp. obowiązujące przepisy nie wskazują minimalnej wartości składników majątkowych, które trzeba przekazać fundacji, nie może to być jednak kwota symboliczna, która nie będzie wystarczała na prowadzenie działalności statutowej gdy fundacja ma prowadzić także działalność gospodarczą, fundator powinien podać składniki majątkowe przeznaczone na prowadzenie tej działalności, przy czym musi to być kwota nie mniejsza niż 1000 zł. STOWARZYSZENIA Stowarzyszenie jest dobrowolnym, samorządnym, trwałym zrzeszeniem o celach niezarobkowych. Stowarzyszenie samodzielnie określa swoje cele, programy działania i struktury organizacyjne oraz uchwala akty wewnętrzne dotyczące jego działalności. Stowarzyszenie opiera swoją działalność na pracy społecznej członków; do prowadzenia swych spraw może zatrudniać pracowników. dział. gosp. Stowarzyszenie może prowadzić działalność gospodarczą, według ogólnych zasad określonych w odrębnych przepisach. Dochód z działalności gospodarczej stowarzyszenia służy realizacji celów statutowych i nie może być przeznaczony do podziału między jego członków. Ograniczenia w prowadzeniu działalności gospodarczej 1) koncesje wymaga ich działalności zakresie: wykonywanie gospodarczej w 1) poszukiwania lub rozpoznawania złóż kopalin, wydobywania kopalin ze złóż, bezzbiornikowego magazynowania substancji oraz składowania odpadów w górotworze, w tym w podziemnych wyrobiskach górniczych; 2) wytwarzania i obrotu materiałami wybuchowymi, bronią i amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym; 3) wytwarzania, przetwarzania, magazynowania, przesyłania, dystrybucji i obrotu paliwami i energią; 4) ochrony osób i mienia; 5) rozpowszechniania programów radiowych i telewizyjnych; 6) przewozów lotniczych. Wprowadzenie innych koncesji w dziedzinach działalności gospodarczej mających szczególne znaczenie ze względu na bezpieczeństwo państwa lub obywateli albo inny ważny interes publiczny jest dopuszczalne tylko w przypadku, gdy działalność ta nie może być wykonywana jako wolna lub po uzyskaniu wpisu do rejestru działalności regulowanej albo zezwolenia oraz wymaga zmiany niniejszej ustawy. Co do zasady udzielenie, odmowa udzielenia, zmiana i cofnięcie koncesji lub ograniczenie jej zakresu należy do ministra właściwego ze względu na przedmiot działalności gospodarczej wymagającej uzyskania koncesji. Udzielenie, odmowa udzielenia, zmiana i cofnięcie koncesji lub ograniczenie jej zakresu w stosunku do wniosku następuje w drodze decyzji. Koncesji udziela się na czas oznaczony, nie krótszy niż 5 lat i nie dłuższy niż 50 lat, chyba że przedsiębiorca wnioskuje o udzielenie koncesji na czas krótszy. Jeżeli liczba przedsiębiorców, spełniających warunki do udzielenia koncesji i dających rękojmię prawidłowego wykonywania działalności objętej koncesją, jest większa niż liczba koncesji przewidzianych do udzielenia, organ koncesyjny zarządza przetarg, którego przedmiotem jest udzielenie koncesji. Organ koncesyjny może określić w koncesji, w granicach przepisów odrębnych ustaw, szczególne warunki wykonywania działalności gospodarczej objętej koncesją. Organ koncesyjny może odmówić udzielenia koncesji lub ograniczyć jej zakres w stosunku do wniosku o udzielenie koncesji albo odmówić zmiany koncesji. Organ koncesyjny może cofnąć koncesję albo zmienić jej zakres. Przedsiębiorca, który zamierza podjąć działalność gospodarczą wymagającą uzyskania koncesji, może ubiegać się o przyrzeczenie wydania koncesji, zwane dalej "promesą". W promesie uzależnia się udzielenie koncesji od spełnienia warunków wykonywania działalności gospodarczej wymagającej uzyskania koncesji. 2) licencje Od 2004 roku podjęcie działalności gospodarczej jest uwarunkowane uzyskaniem licencji jedynie w wypadku działalności związanej z transportem, a mianowicie (SDG, art. 75, ust. 3): podejmowanie i wykonywanie transportu drogowego (w tym działalność taksówkarzy i firm przewozowych w transporcie krajowym i międzynarodowym), wykonywanie przewozów kolejowych osób lub rzeczy oraz udostępniania pojazdów trakcyjnych. 3) zgoda lub zezwolenie Obowiązek uzyskiwania zezwoleń obejmuje bardzo wiele dziedzin działalności gospodarczej. Wynika on z szeregu przepisów szczegółowych, które zostały wymienione w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej (art. 75 ust. 1) przykłady zezwolenia na wyrób, rozlew, oczyszczanie, skażanie i odwadnianie spirytusu, wydzielanie spirytusu z innego wytworu, a także wyrób i rozlew wódek oraz na wytwarzanie wyrobów tytoniowych, zezwolenia na hurtowy obrót napojami alkoholowymi, sprzedaż napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia na miejscu lub poza miejscem sprzedaży, wyrób i rozlew wyrobów winiarskich, zezwolenia wydawane na podstawie przepisów o nasiennictwie, zezwolenia na konfekcjonowanie i obrót środkami ochrony roślin, zezwolenia na hurtowy obrót środkami farmaceutycznymi i materiałami medycznymi, wytwarzanie tych środków i materiałów oraz prowadzenie apteki ogólnodostępnej, zezwolenia na wytwarzanie, przetwarzanie i przerabianie środków odurzających i substancji psychotropowych, przywóz i wywóz z zagranicy tych środków oraz obrót hurtowy nimi, zezwolenia na uprawę maku i konopi włóknistych, zezwolenia na produkcję i wprowadzanie do obrotu dietetycznych środków spożywczych i odżywek, a także wprowadzanie do obrotu takich artykułów przywożonych z zagranicy oraz produkcję i wprowadzanie do obrotu jako środków spożywczych lub ich składników takich substancji, które nie były stosowane w celu żywienia ludzi, zezwolenia na obrót w kraju i z zagranicą zwierzyną żywą, z wyłączeniem sprzedaży dokonywanej przez dzierżawców i zarządców obwodów łowieckich na terenie kraju, zezwolenia na sprzedaż usług turystycznych obejmujących polowania w kraju dla cudzoziemców i polowania za granicą, posiadanie, hodowanie, zezwolenia na utrzymywanie chartów rasowych lub ich mieszańców, zezwolenia na prowadzenie działalności polegającej na usuwaniu, wykorzystywaniu i unieszkodliwianiu odpadów komunalnych, zezwolenia na prowadzenie schronisk dla bezdomnych zwierząt, grzebowisk i spalarni zwłok zwierząt i ich części, zezwolenia na prowadzenie działalności ubezpieczeniowej, zezwolenia na wykonywanie czynności agenta ubezpieczeniowego, zezwolenia na prowadzenie magazynu celnego lub składu celnego, zezwolenia na zarządzanie lotniskiem, zezwolenia na działalność związaną z wykorzystywaniem energii atomowej, zezwolenia na wykonywanie krajowego zarobkowego przewozu osób pojazdami samochodowymi nie będącymi taksówkami, zezwolenia na produkcję i dystrybucję tablic rejestracyjnych, zezwolenia na eksploatację publicznej sieci telefonicznej lub sieci publicznej, przeznaczonej do rozpowszechniania lub rozprowadzania programów radiofonicznych lub telewizyjnych, na używanie urządzeń radiowych do nadawania i transmisji, zezwolenia na prowadzenie działalności gospodarczej na terenie specjalnych stref ekonomicznych, zezwolenia na urządzanie i prowadzenie działalności w zakresie gier losowych i zakładów wzajemnych. 4) działalność regulowana Działalność regulowana to działalność gospodarcza, której wykonywanie wymaga spełnienia szczególnych warunków, określonych przepisami prawa (art. 5 ust. 5). Jeśli przepisy odrębnych ustaw stwierdzają, iż dany rodzaj działalności jest działalnością regulowaną to przedsiębiorca może wykonywać tę działalność, jeżeli spełnia szczególne warunki określone przepisami tej odrębnej ustawy oraz po uzyskaniu wpisu do rejestru działalności regulowanej (art. 64 ust. 1). Rejestr ten jest prowadzony przez organ wskazany w danej ustawie. Wpisu do rejestru dokonuje się na podstawie wniosku zainteresowanego przedsiębiorcy, do którego należy dołączyć oświadczenie o spełnieniu warunków wymaganych do prowadzania danej działalności. działalność regulowana - przykłady przechowywanie dokumentacji osobowej i płacowej pracodawców o czasowym okresie przechowywania, prowadzenie przedsiębiorstwa składowego (domu składowego), usługi detektywistyczne, działalność kantorowa, działalność pocztowa nie wymagająca zezwolenia, działalność telekomunikacyjna, organizowanie wyścigów konnych, prowadzenie stacji kontroli pojazdów, prowadzenie ośrodka szkolenia kierowców, pracowni psychologicznej dla instruktorów, egzaminatorów i kierowców prowadzenie: indywidualnej praktyki lekarskiej, indywidualnej specjalistycznej praktyki lekarskiej, grupowej praktyki lekarskiej oraz kształcenie i kształcenie podyplomowe lekarzy i lekarzy dentystów, prowadzenie indywidualnej praktyki pielęgniarek, położnych, indywidualnej specjalistycznej praktyki pielęgniarek, położnych albo grupowej praktyki pielęgniarek, położnych, a także kształcenie podyplomowe pielęgniarek i położnych, organizowanie imprez turystycznych oraz pośredniczenie na zlecenie klientów w zawieraniu umów o świadczenie usług turystycznych (nie na rzecz organizatorów turystyki legitymujących się stosownym wpisem na listę), świadczeniu usług turystycznych obejmujących: polowania wykonywane przez cudzoziemców na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, polowania za granicą.
