KRAKOWSKI SZPITAL SPECJALISTYCZNY IM. JANA PAWŁA II Przewodnik Pacjenta www.szpitaljp2.krakow.pl Numer 6 (30) Czerwiec 2015 O, MAMMO ! mgr Grażyna Passak-Stańda Kierownik Małopolskiego Centralnego Laboratorium Diagnostyki Prątka Gruźlicy Krakowski Szpital Specjalistyczny im. Jana Pawła II Zadbaj o zdrowie swoich piersi! Rak piersi jest obecnie najczęściej występującym Świat, Polska, nowotworem Małopolskau kobiet z krajów rozwiniętych. Należy pamiętać że nowotwory sutka mogą występować również u mężczyzn, są jednak bardzo rzadkie. Wczesne wykrycie zmian nowotworowych i podjęcie odpowiedniego leczenia zwiększa szanse wyleczenia raka piersi! W diagnostyce schorzeń piersi wykorzystuje się różne techniki obrazowania: 1/ Sonomammograa - czyli USG piersi – badanie z użyciem ultradźwięków. Badanie to powinna wykonywać każda kobieta najlepiej w odstępach 1 roku. Badanie to jest całkowicie niebolesne i nieszkodliwe, dedykowane różnicowaniu zmian guzkowych, niewydolne w wykrywaniu wczesnych postaci raka. Gruźlica to choroba za2/ Badanie mammograczne - badanie towarzysząca z użyciem promieniowania kaźna, człorentgenowskiego. Nie może być wykonywane jako badanie przesiewiekowi od zarania dziejów. wowe u młodych kobiet. jąpłytkami. prątki,Stopień kwasoW badaniu pierś ściska sięWywołują między dwoma odbakterie należące do czuwania ucisku zależny jest oporne od indywidualnej wrażliwości piersi. Badanie trwa bardzo krótko. kompleksu Mycobacterium 3/ Badanie piersi metoda rezonansu magnetycznego - badaniem tuberculosis. Do tego komz użyciem pola elekromagnetycznego i gadolinowego środka kontrapleksu należą prątki gruźlistowego. Badanie najbardziej czułe i swoiste, jednak ze względu na ludzkiej, bydlęcej,wyspecjaliowczej wysoki koszt badania i małą cy dostępność (w dyspozycji zowanych poradni chorób sutka) zarezerwowane dla genetycznie wybranej grupy i inne podobne pacjentek. i zawsze patogenne. Mammograa i usg to dwa różne, uzupełniające się badania, mgr należy Grażyna więc Passak-Stańda nie zastanawiać się, które jest „lepsze”. Każde z nich ma swoje zalety i wady – na przykład ultrasonograa nie wykrywaUważa mikrozwapnień, którebędące mogą być objawem wczesnej postaci się, że prątki, przyczyną gruźlicy, spowodoraka. w historii ludzkości śmierć większej liczby osób, niż jawały Badania inny mammogra czne toDowciąż najskuteczniejsza metoda kikolwiek drobnoustrój. dziś gruźlica jest po infekcji wczesnego raka zpiersi. Z doświadczeń krajów skanHIV drugądiagnozowania chorobą zakaźną, powodu której umiera na świe- GRUŹLICA WAŻNY PROBLEM EPIDEMIOLOGICZNY I SPOŁECZNY W Zakład corocznych raportach iWHO przedstawia analizę sytuacji Radiologii Diagnostyki Obrazowej epidemiologicznej gruźlicy na świecie. Dane są opracowywana badania: ne na podstawie Rejestracja raportów otrzymywanych z około 190 krajów świata. (012) 614 3333, w godz. 7:30-18:00 dynawskich wynika że badania przesiewowe piersi pozwoliły zredukować umieralność z powodu raka piersi o ok. 30 proc. Zmiany w piersi często wykrywane są przez same kobiety – jest to jednak na ogół już zmiana zaawansowana Pierwsza mammograa w życiu kobiety powinna być wykonywana w 40-tym roku życia, bez względu na wielkość i typ utkania piersi. Szpital im. Jana Pawła II w Krakowie bierze udział w licznych programach prolaktycznych dedykowanych dla kobiet mieszkanek województwa małopolskiego nansowanych przez różne podmioty, umożliwiając wykonanie bezpłatnych badan piersi, bez wymaganego skierowania. Stale od kilku realizowany jest program NFZ - screening mammograczny raka piersi dla kobiet w wieku 50-69. Dodatkowo wykonywane są również bezpłatnie badania prolaktyczne dlaGlobal pań TB z innych grup Ryc.2: WHO Report 2012 r. wiekowych od 40-tego roku życia. O dostępność programów należy pytać w rejestracji Zakładu Radioloa) Zapadalność (liczbaObrazowej zachorowań/100 000 mieszkańców) gii i Diagnostyki w budynku diagnostyki. Można również skorzystać z badań samonansowanych przez pacjentki. Szpital im. Jana Pawła II pacjentki dysponuje nowoczesnym cyfrowym aparatem mammogracznym. Technika cyfrowa gwarantuje: - wysoką rozdzielczość obrazu - bardzo dobry kontrast - możliwość powiększenia zdjęcia na ekranie monitora, co znacznie ułatwia lekarzowi postawienie diagnozy - dużo niższą niż w aparatach analogowych dawkę promieniowania - możliwość rejestrowania badania na nośniku elektronicznym - archiwizację wykonanych badań w bazie danych b) Procentowy udział gruźlicy na świecie w 2012 r. Konsultacja: dr Małgorzata Urbańczyk-Zawadzka Obserwowane są nowe zjawiska związane z gruźlicą, jej rozcie najwięcej osób. przestrzenianiem się i leczeniem. Od dawna rozpoznawano przypadki gruźlicy, – identyfikoRozmowa z dr Małgorzatą Urbańczyk Zawadzką, Kierownik Zakładu Radiologii i Diagnostyki Obrazowej • Wzrost zakażeń wirusem HIV spowane na podstawie zmian patologicznych wodował wzrost przypadków gruźlicy w materiałach archeologicznych: wykopai śmiertelności na świecie z powodu współliskach i mumiach. Obecnie należy najstarszym Czy badanie mammograficzne do standarnej pierwszej miesiączki, późnej menopauzy, u pań stosujących anwystępowania (koincydencji) obu zakażeń znaleziskiem szkielet dowych, takich, jest o którym paniekobiety powinnyi dziecka pamiętać, czy tykoncepcję hormonalną lub hormonoterapię. Mówiąc o podwyższou chorego. udajemy się na lat, nie odnalezione wtedy, jeśli inne – np. usg nym ryzyku trzeba również brać pod uwagę obecne inne schorzenia sprzed 9000 w badania warstwach –iłów wskazują na sytuację niepokojącą? narządu : endometriozę, torbiele wielolekooporna, jajnika, mięśniaki. u wybrzeży Izraela, w których ziden• rodnego Pojawiła się gruźlica Badanie mammograficzne piersi powinniśmy traktować jako Czy badanie mammograficzne jest skuteczne? tyfikowano DNA prątków. o rozszerzonej oporności na leki przeciwstałą pozycję w harmonogramie badan profilaktycznych u kobiet Jest ono najskuteczniejszą ogólnie dostępną metodą oporna w wykryprątkowe (XDR), a ostatnio także W drugiej połowie XX wieku nastąpił od 40-tego roku życia. waniuna rakawszystkie piersi , w tymstosowane bardzo wczesnych jego postaci leki (TDR). ponowny wzrost gruźlicę Kto stanowi grupęzapadalności podwyższonegonaryzyka jeśli choJeśli w badaniu wystąpią podejrzane zmiany, w jaki na świecie, w tym gwałtowny w krajach dzi o zachorowania na raka piersi? sposób należy postępować dalej? Afryki, Środkowo Wschodniej i KraNależyAzji wziąć pod uwagę mutację genetyczna - BRCA1 i BRCA2, Każda zmiana podejrzana musi być weryfikowana poprzez jach Zachodniego w 1993 r. raka występowanie nowotworówPacyfiku. złośliwych w Już rodzinie, zwłaszcza dodatkowe badania - mammograficzne badanie celowane, a przede Ryc.1: Mycobacterium tuberculosis - prątki gruźlicy wszystkim przez badanie cyto- lub histologiczne. W tym celu propiersi, raka trzonu macicy. Pamiętajmy, że rak jednej z piersi zwiękŚwiatowa Organizacja Zdrowia (WHO) sza ryzykogruźlicę raka drugiej.za globalny problem zdro- ludzkiej w preparacie barwionym metodą Ziehl-Nielseponuje się pacjentkom wykonanie biopsji lub pobranie wycinka z uznała Podwyższone ryzyko raka piersi występuje w przypadku wczesguza. na (Z-N). Zdjęcie: własność Szpitala. wotny. B Report 2012 Kraje w których odnotowano przynajmniej gruźlicy XDR WHO Global TBjeden Reportprzypadek 2012 Kraje, w których odnotowano przynajmniej jeden przypadek gruźlicy XDR W wyniku różnych niekorzystnych zjawisk społecznych, ekonomicznych i politycznych, które miały miejsce w Europie Wschodniej w ostatnich latach, nastąpiło w tym regionie Europy załamanie się opieki zdrowotnej, gospodarki i poziomu życia jej mieszkańców. Uważa się, że w tych krajach wskaźniki zapadalności, śmiertelności oraz występowania gruźlicy wielolekoopornej mogą jeszcze wzrosnąć. W Polsce od 2007 roku współczynnik zapadalności obniżył się zaledwie do poziomu - 18,8 w 2014 roku i wciąż jest zbyt wysoki w porównaniu z krajami Europy Zachodniej. Tak jak pomiędzy różnymi regionami na świecie, również w Polsce obserwuje się duże różnice w zapadalności w poszczególnych województwach. Jeszcze większe rozbieżności występują pomiędzy powiatami w woj. małopolskim (patrz: wykresy) e rozprzestrzeniły prątkirozprzestrzeniły należące genetycznie różnych rodzin molekularnych, Po całymsię świecie się prątki do należące generakterystycznych poszczególnych regionów jej występowania tycznie do dla różnych rodzin molekularnych, o genomach charak- , w tym Ranking województw terystycznych dlaBeijing poszczególnych regionów jej występowania, pochodzące z prowincji w Chinach. W badaniach wieloośrodkowych z 2013 wg zapadalności w Polsce w 2013 roku (średnia 18,8) w tym najgroźniejsze, pochodzące z prowincji Beijing w Chiw Europie ponad 80% szczepów prątków gruźlicy opornych na leki (MDR TB) nach. WTB badaniach WHO Global Report 2012 wieloośrodkowych z 2013 r. wykazano, że ny molekularnej Beijing. w których odnotowano przynajmniej jeden przypadek gruźlicy XDR w EuropieKraje ponad 80% szczepów prątków gruźlicy opornych na półczesnąleki gruźlicą wdrożono wiele programów, w tym obowiązkowe zasady terapii i (MDR TB) należy do rodziny molekularnej Beijing. a, wynaleziono i unowocześniono diagnostyczną do wykrywania i hodowli Do walki ze współczesną aparaturę gruźlicą wdrożono wiele prograruowano mów, różnewmetody i systemy genetyczne, pozwalające na szybkie potwierdzenie tym obowiązkowe zasady terapii i jej nadzorowania, nta, identyfikację i porównanie genomów prątków do badań ido dochodzeń wynaleziono i unowocześniono aparaturę diagnostyczną i hodowli prątków, skonstruowano metody nych orazwykrywania wykrywania utajonego zakażenia prątkamiróżne gruźlicy. Prowadzone są i systemy pozwalające na szybkie potwierdzenie ma nowymi lekamigenetyczne, i 15-ma szczepionkami. gruźlicy u pacjenta, identyfikację i porównanie genomów prąto wyższym ekonomicznym i dobrze prowadzonym ków standardzie do badań i dochodzeń epidemiologicznych oraz wykry- nadzorze nad Po całym świecie rozprzestrzeniły się prątki należące genetycznie do różnych rodzin molekularnych, u imigrantów) przyniosło to efekty w postaci obniżania się wskaźników owania genomachutajonego charakterystycznych dla poszczególnych regionów jej występowania , w tym zakażenia prątkami gruźlicy. Prowadzone są najgroźniejsze, pochodzące z prowincji Beijing w Chinach. W badaniach wieloośrodkowych z 2013 horobowości i śmiertelności oraz zwiększenia sukcesu leczenia do poziomu 85%. badania nad 10-ma nowymi lekami i 15-ma szczepionkami. r. wykazano, że w Europie ponad 80% szczepów prątków gruźlicy opornych na leki (MDR TB) Zapadalność w powiatach Małopolski w 2013 roku (średnia 16,7) należy do rodziny molekularnej Beijing. W wielu krajach o wyższym standardzie ekonomicznym Do walki ze współczesną gruźlicą wdrożono wiele programów, w tym obowiązkowe zasady terapii i i nadzorowania, dobrze prowadzonym nadzorze naddiagnostyczną gruźlicą tym u i imiść na gruźlicę w europejskich wg WHO w 2007do(w roku jej wynaleziono iregionach unowocześniono aparaturę wykrywania hodowli prątków, skonstruowano różne metody i systemy w genetyczne, pozwalające na szybkie grantów) przyniosło to efekty postaci obniżania siępotwierdzenie wskaźgruźlicy identyfikację i porównanie genomów prątków odnia i inne UE u pacjenta, Europa Centralna i inne UE do badań i dochodzeń Europa Wschodnia ników zapadalności, chorobowości i śmiertelności oraz zwiękepidemiologicznych oraz wykrywania utajonego zakażenia prątkami gruźlicy. Prowadzone są badania nadsukcesu 10-ma nowymi lekami i 15-ma szczepionkami. szenia do poziomu 85%. wskaźnik kraj leczenia wskaźnik kraj wskaźnik W wielu krajach o wyższym standardzie ekonomicznym i dobrze prowadzonym nadzorze nad gruźlicą ( w tym u imigrantów) przyniosło to efekty w postaci obniżania się wskaźników zapadalności, chorobowości i śmiertelności oraz zwiększenia sukcesu leczenia do poziomu 85%. 11,2 Tab. 1: Zapadalność Łotwa 69,4 Armenia na gruźlicę w europejskich regionach wg WHO w 2007 roku na gruźlicę w europejskich regionach wg WHO w 2007 roku 11,8 Tab. 1 Zapadalność Litwa 73,0 Azerbejdżan Europa Zachodnia i inne UE Europa Centralna i inne UE Europa Wschodnia 65,2 10,3 kraj 66,2 7,1 Belgia 5,1 Austria Czechy Dania 6,6 Szwecja 6,4 Finlandia 8,9 Niemcy 8,0 Włochy 7,0 7,3 12,7 Norwegia Francja Grecja W.Bryt. Islandia średnia Estonia kraj 11,8 Portugalia wskaźnik 11,2 10,3 Polska 7,1 5,1 wskaźnik 44,5 kraj Litwa 73,0 37,1 Azerbejdżan Estonia 44,5 Łotwa Portugalia Węgry 6,6 Polska 6,4 Bułgaria Bułgaria 8,0 Chorwacja Macedonia Macedonia 7,3 Rumunia 8,9 7,0 12,7 Bośnia i H. 4,3 8,2 Rumunia Turcja Węgry Chorwacja Bośnia i H. Turcja średnia 69,4 22,7 37,1 22,7 Armenia Białoruś Gruzja 24,5 24,5 Rosja 41,5 41,5 Mołdawia 28,6 Turkmenia 33,5 28,6 Kazachstan 33,5 146,0 Uzbekistan 60,9 Ukraina Kirgizja 27,4 60,9 50,8 146,0 27,4 wskaźnik Białoruś 65,2 Gruzja Rosja 77,8 66,2 132,1 105,9 Ukraina81,7 142,4 Mołdawia 87,5 216,5 Turkmenia 127,6 Kazachstan 98,1 Kirgizja średnia 109,2 Uzbekistan W krajach Europy Zachodniej średni wskaźnik zapadalności 4,3 w 2007 roku wynosił 8,2 chorych na 100 000 mieszkańców. 22,750,8 znajdowała się wśrednia grupie kra8,2 Polska ze współczynnikiem średnia jów Europy Środkowej, w których ten współczynnik wyniósł średnio 50,8. Natomiast epidemiologiczna sytuacja gruźlicy w krajach regionu Europy Wschodniej była i nadal pozostaje znacznie poważniejsza. Tu średni współczynnik zapadalności sięgał w 2007 roku 109,2. 77,8 132,1 105,9 81,7 Wynika to nie tylko ze specyfiki zaludnienia czy statusu ekonomicznego 142,4 mieszkańców, ale także z braku dostępu do szybkiej diagnostyki (brak szybkich, nowoczesnych technik w wielu 87,5 prątka), nieuwzględniania gruźlicy we wstępnej laboratoriach diagnostyce różnicowej różnych schorzeń i niezlecania badań 216,5 w tym kierunku. 127,6 w naszym województwie obserwuje się występoRównież wanie gruźlicy wielolekoopornej i gruźlicy typu Beijing. 98,1 Niepokojące jest także obserwowane od kilku lat obfite prątkowanie chorych na gruźlicę płuc. Powyżej 50% materiałów TB dodatnich w hodowli wykazuje obecność prątków w preparacie mikroskopowym, a ponad 109,2 połowa z nich zawiera bardzo dużą ilość prątków w polu widzenia. Zdarzają się też przypadki dramatycznej gruźlicy płuc u dorosłych młodych mężczyzn, którzy dopiero w krytycznym stanie trafiają do leczenia. Prątki gruźlicy w preparatach z popłuczyn oskrzelowych krytycznie chorych, pierwszy raz diagnozowanych w kierunku gruźlicy. Metoda fluorescencyjna. Występuje bowiem zbyt duży odsetek chorych na „gruźlicę prątkującą” wśród chorych na gruźlicę płuc, co świadczy o opóźnieniu w wykrywaniu i diagnostyce tej choroby. Może to spowodować wzrost zakażeń utajonych i zachorowań z powodu gruźlicy w populacji ogólnej. Pojawiły się na świecie i w Polsce nowe zjawiska związane z gruźlicą: gruźlica wielolekooporna, której leczenie trwa 2 lata, jest bardzo kosztowne i nie zawsze kończy się sukcesem oraz gruźlica typu Beijing - najczęściej oporna na leki, wysoce zakaźna i patogenna dla organizmu człowieka. Powyższe czynniki sprzyjają rozprzestrzenianiu się gruźlicy, w tym wielolekoopornej, którą naukowcy określają jako bombę z opóźnionym zapłonem. a) chory (48 lat), pow. 400x b) chory (34 lata), pow. 1000x. Podsumowując, należy stwierdzić, że obraz gruźlicy na świecie ulega niekorzystnym zmianom. Fakt, że w Polsce wskaźniki zapadalności nieznacznie spadają, nie powinien nikogo zmylić. mgr Alina Laszczka-Strzyżewska Kierownik Centralnej Steryzlizatorni Krakowski Szpital Specjalistyczny im. Jana Pawła II ZADANIA CENTRALNEJ STERYZLIZATORNI Każdy zabieg operacyjny, czy to większy, czy nawet najdrobniejszy wymaga użycia wysterylizowanych narzędzi, opatrunków i innego sterylnego sprzętu medycznego. Jałowość używanych u pacjenta narzędzi i innych materiałów jest niezwykle ważna dla bezpieczeństwa jego zdrowia i życia. Centralna Sterylizatornia szpitala jest jednym z najważniejszych strategicznych punktów, miejscem, w którym przeprowadza się kompleksowe opracowanie instrumentów chirurgicznych, sprzętu anestezjologicznego, narzędzi endoskopowych oraz pozostałego sprzętu używanego na blokach operacyjnych, salach zabiegowych i oddziałach. Kompleksowe opracowanie to technologiczny ciąg następujących po sobie działań, jak mycie, dezynfekcja, konserwacja, odpowiednie składanie i pakowanie, na samym procesie sterylizacji kończąc. Ponadto trzeba pamiętać o tym, że wysterylizowany materiał musi być jeszcze właściwie przechowywany i transportowany ze sterylizatorni do miejsc jego użycia. Wszystko to wymaga odpowiednio zaprojektowanej sterylizatorni i zatrudnienia potrzebnej liczby wykwalifikowanego personelu. mgr Alina Laszczka-Strzyżewska Dlatego nadzór nad gruźlicą powinien obejmować skuteczne wykrywanie i leczenie chorych na gruźlicę oraz aktywne wykrywanie osób z utajonym zakażeniem (źródło gruźlicy w przyszłości). Niezbędna jest do tego diagnostyka mikrobiologiczna, wykonywana w kompetentnych laboratoriach prątka gruźlicy, dysponujących nowoczesnymi, szybkimi metodami badań. tlenku etylenu lub w plazmie pochodzącej z nadtlenku wodoru. Procesy niskotemperaturowe mają zastosowanie w przypadku sprzętu, który nie jest odporny na wysoką temperaturę. Zarówno materiał, z którego dany sprzęt medyczny jest wykonany, jak i jego często coraz bardziej skomplikowana budowa, a także docelowe miejsce użycia sprzętu u pacjenta określają wybór danego czynnika sterylizującego. Sterylizatornia wyposażona jest w pięć sterylizatorów, w tym trzy parowe i dwa niskotemperaturowe. Dysponuje ponadto pięcioma myjniami-dezynfektorami do narzędzi, sprzętu anestezjologicznego i endoskopowego, w których procesy mycia i dezynfekcji przeprowadzane są w sposób zautomatyzowany oraz jedną specjalistyczną myjnią do endoskopów elastycznych. Ze wszystkich procesów mycia, dezynfekcji i sterylizacji gromadzone są wydruki, monitorujące parametry i czynniki fizyczne procesów. Ponadto celem udokumentowania odpowiedniego poziomu czystości po procesach mycia i dezynfekcji przeprowadza się odpowiednie testy w myjniach, a celem wykazania sterylności po procesach sterylizacji testuje się zarówno procesy, jak i poszczególne pakiety specjalnie przeznaczonymi do tego celu testami chemicznymi i biologicznymi. Wszystkie te dokumenty są archiwizowane dla celów epidemiologicznych. Stosowane są także etykiety, które pozwalają na identyfikację każdego sterylizowanego pakietu i przypisanie go do konkretnego zabiegu wykonanego u danego pacjenta. Istotne jest, aby testy biologiczne potwierdzające sterylność mogły być odczytane jak najszybciej, bo tylko wtedy materiał może być wydany ze sterylizatorni jako pewny. Dlatego też już od wielu lat stosujemy testy typu „rapid”, których wynik odczytuje się po czasie znacznie krótszym, niż w przypadku zwykłych testów biologicznych. Nasza Centralna Sterylizatornia przeszła pozytywnie wszystkie certyfikacje w ramach Systemu Zarządzania Jakością ISO 9001:2000 i 9001:2008 oraz certyfikacje akredytacyjne. Krakowski Szpital Specjalistyczny im. Jana Pawła II posiada nowoczesną Centralną Sterylizatornię, spełniającą wspomniane wymagania i zapewniającą dostarczenie bezpiecznych dla pacjenta narzędzi i sprzętu. Od kilkunastu lat oprócz sterylizacji wewnątrzszpitalnej wykonujemy także usługi dla innych podmiotów publicznej służby zdrowia, a także gabinetów i firm prywatnych. Nasza sterylizatornia dysponuje urządzeniami, dzięki którym mogą zostać przeprowadzone procesy sterylizacji zarówno wysokotemperaturowej - w parze wodnej (tzw. autoklawowanie), jak i procesy sterylizacji niskotemperaturowej – w parach Uwaga: Korzystając z usług gabinetów kosmetycznych zawsze sprawdzaj, czy używane narzędzia są sterylizowane! znia zaczął funkcjonować system eWUŚ. Z informacja spotykają się Państwo podczas rejestracji. Tajemniczy a system elektronicznej Werykacji Uprawnień Świadw. stem, który potwierdza uprawnienia pacjenta do świaddrowotnej nansowanych ze żywienia środków publicznych. Infor- spadek zaZmiany w sposobie u części Polaków spowodowały emie są aktualizowane Uprawnienia chorowalności nacodziennie. niektóre nowotwory, głównie takiepacjenta jak rak żołądka, wątroby, trzustki i każdej przełyku –wizyty. powiedziałDla na konferencji w Warszawie prof. Miane przy okazji pacjentaprasowej oznacza to, Rejestracja do Przychodni Kardiologicznej rosław Jarosz. uż okazywać dokumentu potwierdzającego ubezpieczeNajwiększy spadek odnotowano w przypadku raka żołądka. Według dyrekiążeczki ubezpieczeniowej lub druku RMUA. Prezes NFZ zapowiedziała, że po upływie I kwartału 2013 roku tora warszawskiego Instytutu Żywności i Żywienia prof. Jarosza, zachorowalność ć, jeśli – znajakichś przyczyn – system elektroniczny nie zostanie ten typ nowotworu zmniejszyła się w ostatnich latach o 70 proc. „Z naszych dokonana ocena funkcjonowania systemu eWUŚ. pozytywniewyliczeń naszych do bezpłatnych świadW chwili rejestracji pacjenta pojawia się zielony lub czerwony wynika,uprawnień że zmiana sposobu odżywiania oraz lepsze przechowywanie żywności, głównie dzięki upowszechnieniu ubezpieczenie chłodziarek, w latach 1960-2011 amy przy sobie dokumenty potwierdzające ekran. przed rakiem żołądkaww sumie około 51oświadczetys. Polaków” – dodał. Uwaga: „Czerwony ekran” nie oznacza, że pacjent nie ma prakazać, jeśliuchroniło nie – pacjent składa rejestracji Podobnie jest z innymi nowotworami. Jak wynika z przedstawionych na do korzystania ze świadczeń bezpłatnych. Taką sytuację wa do świadczeń. Informuje jedynie o tym, że NFZ w tym dniu nie konferencji danych, od 1995 r. zachorowalność na raka wątroby spadła o 40 proc. k wyjaśnićwśród u swojego płatnika i ewentualnie w oddziale potwierdza jego prawa do świadczeń. Pacjent, który ma pewność, że mężczyzn i aż o 66 proc. u kobiet. W tym samym okresie zmniejszyła się m Narodowego Funduszu Zdrowia. uprawnienia posiada, może je potwierdzić z pomocą odpowiedliczba przypadków raka trzustki: o 33 proc. wśród mężczyzn i o 20 proc.takie u kobiet. órej status Mężczyźni może być sąchorują studenci wielu spośród o 31zmienny proc. rzadziej na raka– przełyku, a wśród kobietnich o 65 proc. dokumentów lub poprzez złożenie oświadczenia. spadła zachorowalność na raka pęcherzyka żółciowego. uje bowiem prace zarobkową przez krótszy lub dłuższy W przypadku, kiedy pacjent potwierdza prawo do świadczeń deJak na razie nie udało się w naszym kraju zmniejszyć zapadalności na raka dent pracuje – nabywa swój własny tytuł ubezpieczenia, cyzją wydaną przez wójta gminy (burmistrza, prezydenta miasta) na jelita grubego, który również mocno wiązany jest ze sposobem odżywiania. „Na li pozostaje na utrzymaniu rodziny – jego status ubez- podst. razie zmniejszyło się jednak tempo, w jakim wzrastała zachorowalność na tenart. 54 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej nansowajest pochodny i wynika właśnie z faktu bycia członkiem nych ze środków publicznych, pracownik rejestracji robi kopię dokutyp nowotworu. W ostatnich latach jest ono wyraźnie mniejsze i jest to również y ubezpieczonej. mentu i dołącza do dokumentacji pacjenta. zasługa zmiany sposobu odżywiania” – podkreślił prof. Jarosz. Ekspert: mniej nowotworów w Polsce dzięki zmianie diety Z raportu Instytutu Żywności i Żywienia obejmującego lata 1960-2011 wynika, że nieprawidłowa dieta, zwłaszcza wysokie spożyciu tłuszczów i cukrów prostych, a także nadwaga, w aż 30-70 proc. odpowiadają za powstawanie temat. MIP może zostać przekaróżnych typów nowotworów. „W przypadku niektórych z nich, takich jak rak żozany osobie uprawnionej bezpołądka i jelita grubego, zmiany w diecie mogłyby uchronić przed zachorowania średnio przez pacjenta, lub - SZPITAL po SPECJALISTYCZNY IM. JANA PAWŁA II KRAKOWSKI nawet połowę naszych rodaków” – przekonywał prof. Jarosz. ZAPRASZA NA BEZPŁATNE WYKŁADY O TEMATYCE MEDYCZNEJ. owa z Wojciechem Mielnickim, Adminiwery - przez Według specjalisty najbardziej jest to widoczne na przykładzie raka żołąd-kacji uprawnienia BUDYNEK CENTRUM KONFERENCYJNO-SZKOLENIOWEGO – PAWILON A-V, ka, jednego z najbardziej złośliwych nowotworów. Spadek zachorowalności na PRZY UL. PRĄDNICKIEJ 80 (WJAZD OD UL. GEN. A. FIELDORFA „NILA”) personel medyczny Szpitala. m Bezpieczeństwa Informacji, Doradcą ten nowotwór wyraźnie przypada okres, w którym część Polaków zmieniła Korzystanie dietę z przekazanego 9 czerwca ( wtorek ) a ds. bezpieczeństwa informacji. na bardziej korzystną dla zdrowia. Przykładowo w latach 1960-2005 spożycie 12:00-13:00 REHABILITACJA - Nordic walking- popularna metoda aktywności ruchowej. jest łatwe dla osób owoców zwiększyło się w naszym kraju aż 2,5-krotnie, a warzyw - o 41identy proc. katora dr Paweł Żychowicz, Akademia Wychowania Fizycznego w Krakowie ojciechu, czym jestspożycie MIP?soli - która jest jednym z głównych czynników ryzyka uprawnionych: W celu uzyskania Z kolei raka 13:00-13:15 PYTANIA I DYSKUSJA żołądka w latach 1999-2011 spadło o 26 proc. Jak przypomnieli specjaliści, sól 13:15-14:00 CHOROBY li Medyczny Identykator Pacjenta, jest niepowtarzal- informacji należy podaćWEWNĘTRZNE numer - Choroby cywilizacyjne XXI wieku. dr Celina Strączek, Krakowski Szpital Specjalistyczny im. Jana Pawła II zmniejsza grubość pełniącej rolę ochronną śluzówki żołądka - a gdy jest ona cznym identy nadawanym PacjentoMIP oraz swoje imię i nazwisko. 23 czerwca ( wtorek ) cieńsza,katorem łatwiej zagnieżdża się w niej każdemu bakteria Helicobacter pylori zwiększająca strowany jest w naszym Szpitalu. Pracownik Szpitala - lekarz, 12.00-13:00 NEUROLOGIA – Zaburzenia pamięci. ryzyko raka tego narządu. dr med. Anna Borratyńska, Krakowski Szpital Specjalistyczny im. Jana Pawła II się, żeby dzienne spożycie soli nie przekraczało 5 g, gdy sięga 6-8 celu MIP jestZaleca stosowany? poonopozytywnym zwery kowaniu 13:00-13:15 PYTANIA i DYSKUSJA ryzyko Pacjent raka żołądkaupoważnił wzrasta o 41 proc., a dzienne spożycie soli powyżej 8g– 13:15-14:00 REHABILITACJA IP, osoby, gktóre do dostępu do inforuprawnienia dzwoniącego do- Ćwiczenia do- stabilizacji odcinka szyjnego kręgosłupa zwiększa ryzyko nowotworu żołądka o 68 proc. „Odwrotne, przeciwnowotworostosowane w terapii N.A.P. ących stanu jego zdrowia, mogą wwsposób we działanie wykazuje dieta bogata warzywa ibezpieczny owoce. Spożycie 50 stępu g warzywdo danych, udziela odpodr Sylwia Mętel, Akademia Wychowania Fizycznego w Krakowie nawet telefonicznie. Możliwe jest również telefoniczne wiedzi dotyczących medycznych dziennie zmniejsza ryzyko raka żołądka o 19 proc.” – zaznaczył prof. Jarosz. W lipcu oraz sierpniu, ze względu na okres urlopowy, wykłady otwarte nie będą się Zdaniem specjalistów ważna jest również częstotliwość spożywania wa- osobowych ormacji dotyczących np. wyników badań. danych adekwatodbywać – wznowienie przewidujemy od września. Prosimy szukać informacji rzyw i owoców. Gdy sięgamy po nie od jednego do trzech razy dziennie, ryzyko ie numeru zachorowania MIP rozwiązuje więc szereg problemów, które nie do potrzeb/zainteresowania na stronie internetowej szpitala oraz na plakatach wywieszanych w pawilonie A-V, na nowotwory zmniejsza się o 14 proc. Spożywanie ich trzy do dczas codziennej pracy Szpitala, w związku z konieczdzwoniącego. jak również przy wejściu głównym. pięciu razy dziennie sprawia, że spada ono o 29 proc. proc., a pięć-siedem razy – o 36 proc. zenia wymagań etycznych oraz prawnych, związanych Dla zachowania bezpieczeństwa, zaleca się, by pacjent jak też U W A G A: „Im więcej spożywamy zwarzyw i owoców,dotyczącymi tym lepiej” – ocenił specjalista. eniem informacji o pacjencie, przepisami osoby, którym MIP został nie przekazywały go innym, ZE udostępniony, WZGLĘDÓW ORGANIZACYJNYCH Istotne jest również, by zmniejszyć spożycie tłuszczów zwierzęcych oraz cukrów OSOBA PROWADZĄCA I TEMAT uprawnień.prostych, tym bardziej, że zwiększają one ryzyko otyłości, która również nieuprawnionym podmiotom czy osobom. MOGĄ ULEC ZMIANIE. zwiękAktualizacje znajdą Państwo na stronie internetowej szpitala: ystać z MIP? sza ryzyko zachowania na różne nowotwory. www.szpitaljp2.krakow.pl Z każdym kilogramem nadwagi i otyłości rośnie bowiem zagrożenie rakiem aje każdy Pacjent podczas rejestracji i przyjmowaniu gardła, krtani, przełyku, żołądka, trzustki, wątroby, jelita grubego, Wydawca: Krakowski Szpital Specjalistyczny Uzyskany jamy MIPustnej, pacjent może przekazać osobom, które Wydawca: Krakowski Szpital nerki, prostaty, piersi i trzonu macicy - przypomniano na środowym spotkaniu. im. Jana Pawła II Specjalistyczny oważnił do dostępu do swoich danych. Ważnebyćjest, „Dbałość o prawidłową dietę i masę ciała powinna zatemby kluczowym eleim. Jana Pawła II Redakcja: Biuro Marketingu i Edukacji mentem profilaktyki nowotworowych” uważa dostęp prof. Jarosz. dnie dobierał osoby, którechorób faktycznie będą –miały Redakcja: Biuro Marketingu i Promocji Specjalista zwrócił również uwagę, żesię, u kobiet każda ilośćżealkoholu zwięke-mail: [email protected] ycznych danych osobowych; Zdarzało bowiem, [email protected] sza ryzyko raka piersi. Jego zdaniem nadal spożywamy też zbyt dużo czerwoerał, jako nego jedyną uprawnioną, osobę, która ze względu Druk: DrukarniaKraków Kraków,czerwiec 2015 mięsa, cukru, alkoholu i w ogóle jemy zbyt dużo, co jest szczególneDruk: niekoDrukarnia wiek lub chorobę niemniejszej była waktywności stanie jego odwiedzić lub zarzystne przy fizycznej. Nakład: 2,5 tys. egz. Marzec 2013 Zbigniew Wojtasiński (PAP) Z tego tytułu pracownicy rejestracji, podczas wstępnego Nakład: Fotografie: 2 tys.123rf.com, egz. arch. Szpitala. Przedrukstarają za serwisem: z dn. 05.02.2015 dokumentacji medycznej, się www.naukawpolsce.pl rozmawiać na ten o ten MIP?