Wykaz zasad wynikających z układów zbiorowych
advertisement
Wykaz zasad wynikających z układów zbiorowych pracy, zasad rozpatrywania sporów zbiorowych oraz innych kwestii o istotnym znaczeniu przy wykonywaniu prac budowlanych i montażowych w Danii Boczny 1/12 2015 Spis treści Boczny Boczny 3 Zasady i obowiązki wynikające z układów 9 Wymogi i zasady, które nie wynikają z układów zbiorowych pracy zbiorowych, a których trzeba przestrzegać 3Objęcie postanowieniami układu zbiorowego pracy poprzez wykonując prace w sektorze budowlanomontażowym w Danii członkostwo w organizacji pracodawców 3Objęcie postanowieniami układu zbiorowego pracy wskutek 9Wymogi w zakresie udokumentowania kompetencji zawarcia lokalnego porozumienia o przystąpieniu do układu zbiorowego ze związkiem zawodowym zawodowych 9Wykonywanie instalacji elektrycznych, wodnych, 3Data objęcia postanowieniami układu zbiorowego pracy 3 Wynagrodzenie godzinowe grzewczych, gazowych i sanitarnych 9Członkostwo pracowników w związkach 4 Wynagrodzenie (rekompensata) urlopowa 4Rekompensata za utracone zarobki w święta przypadające zawodowych 9Członkostwo przedsiębiorstw w organizacjach w dni robocze 5Dodatkowe ubezpieczenie emerytalne osób zatrudnionych pracodawców 9Członkostwo w kasie ubezpieczeń na wypadek bezrobocia 10Obowiązek rejestracji zagranicznych usługodawców 5 Zasady dotyczące wymiaru czasu pracy 10 Ubezpieczenie od wypadków przy pracy 5 Zwrot kosztów przejazdu 10Ubezpieczenie społeczne, jeśli w okresie oddelegowania 5 Zwrot kosztów podróży pracowni egowanych do Danii pracownicy są objęci systemem ubezpieczenia 6Bygge- og Anlægsbranchens Uddannelsesfond / społecznego w kraju pochodzenia Fundusz Kształcenia Pracowników Sektora Budowlano- 10Ubezpieczenie społeczne, jeśli w okresie oddelegowania do Montażowego/ Danii pracownicy nie mogą być objęci systemem ubezpiec- 6Bygge- og Anlægsbranchens Udviklingsfond /Fundusz Rozwoju Sektora Budowlano-Montażowego/ 6DA/LO Udviklingsfond /Fundusz Rozwoju DA [Dansk zenia społecznego w kraju pochodzenia 11 Podatek VAT 11 Podatek dochodowy Arbejdsgiverforening, Duńskie Zrzeszenie Pracodawców] / 11 Bezpieczeństwo i higiena pracy LO [Landsorganisationen i Danmark, Ogólnokrajowa Cen- 11 Warunki kontraktów i umów trala Związkowa]/ 11 Przełącznik 7 Narodziny dziecka pracownika 7 Program ubezpieczenia zdrowotnego 7 Wymogi w zakresie dokumentacji 7 Zebrania zwoływane w terminie 48 godzin 8 Zasady rozpatrywania sporów zbiorowych Boczny 2/12 2015 Zasady i obowiązki wynikające z układów zbiorowych pracy Objęcie postanowieniami układu zbiorowego pracy poprzez członkostwo w organizacji pracodawców Data objęcia postanowieniami układu zbiorowego pracy Jeśli zagraniczne przedsiębiorstwo zostaje objęte układem zbiorowym pracy wskutek przystąpienia do organizacji pracodawców, to przy świadczeniu usług na terytorium Danii posiada ono te same prawa i obowiązki wynikające z danego układu, co duńskie przedsiębiorstwa będące członkami tej organizacji. Objęcie postanowieniami układu zbiorowego pracy poprzez członkostwo w organizacji pracodawców Data, począwszy od której zagraniczne przedsiębiorstwo winno stosować i przestrzegać postanowień układu zbiorowego pracy, zależy od statutu danej organizacji pracodawców. W związku z tym ważne jest, by przedsiębiorstwo zapoznało się z postanowieniami obowiązującego(-ych) je układu(-ów) zbiorowego(-ych) pracy przed uzgodnieniem warunków pracy i płacy z pracownikami i przed złożeniem ostatecznej oferty w zakresie danego zlecenia, tak by kalkulacje cenowe uwzględniały wszystkie wymogi i warunki takiego układu. W Dansk Byggeri (duńskie zrzeszenie pracodawców sektora budowlano-montażowego) przedsiębiorstwo z siedzibą za granicą zostaje objęte postanowieniami układu zbiorowego po zaakceptowaniu jego wniosku o członkostwo i otrzymaniu wpłaty składki za pierwszy rok. W związku z tym, od chwili złożenia wniosku do czasu objęcia przedsiębiorstwa postanowieniami układu zbiorowego upływają zwykle 2-3 tygodnie. Zalecamy, by przedsiębiorstwo skontaktowało się z organizacją pracodawców w celu uzyskania informacji o przepisach i zasadach, których winno przestrzegać. Objęcie postanowieniami układu zbiorowego pracy wskutek zawarcia lokalnego porozumienia o przystąpieniu do układu zbiorowego ze związkiem zawodowym W tym przypadku postanowienia układu zbiorowego zaczynają obowiązywać przedsiębiorstwo począwszy od daty uzgodnionej w porozumieniu. Objęcie postanowieniami układu zbiorowego pracy wskutek zawarcia lokalnego porozumienia o przystąpieniu do układu zbiorowego ze związkiem zawodowym W celu ochrony i zabezpieczenia funkcjonowania duńskiego rynku pracy w oparciu o system układów zbiorowych, związkom zawodowym przysługuje historyczne prawo oraz środki przymusu do egzekwowania uczestnictwa przedsiębiorstw w układach zbiorowych pracy. W konsekwencji wyroku zapadłego w tzw. sprawie Laval (wyrok Trybunału Sprawiedliwości WE nr C 341/05), do ustawy o delegowaniu pracowników do Danii wprowadzono dodatkowe postanowienie, na którego mocy związki zawodowe mogą wchodzić w spór zbiorowy z zagranicznym przedsiębiorstwem w celu doprowadzenia do podpisania przez nie układu zbiorowego pracy, o ile przedsiębiorstwu temu uprzednio przedstawiono niebudzące wątpliwości warunki odpowiedniego duńskiego układu zbiorowego. Jeżeli zagraniczne (lub duńskie) przedsiębiorstwo nie zgodzi się na zawarcie lokalnego porozumienia o przystąpieniu do układu zbiorowego ze związkiem zawodowym, ani na objęcie go postanowieniami takiego układu poprzez członkostwo w organizacji pracodawców, związek zawodowy zapowie wejście w spór zbiorowy z takim przedsiębiorstwem, który zakończyć może jedynie jego przystąpienie do układu zbiorowego. Wynagrodzenie godzinowe Jeśli przedsiębiorstwo jest objęte postanowieniami układu zbiorowego pracy poprzez członkostwo w organizacji pracodawców, to jest ono zobowiązane do stosowania stawek o wysokości przynajmniej równej minimalnym stawkom wynagrodzenia określonym w ramowym układzie zbiorowym, bądź o wysokości uzgodnionej pomiędzy przedsiębiorstwem a jego pracownikami w oddzielnych lokalnych umowach – o ile są one korzystniejsze dla pracowników niż zapisy ramowego układu zbiorowego. W Danii stosuje się różne stawki wynagrodzenia, zależnie od rodzaju wykonywanych prac i układu zbiorowego mającego zastosowanie do danej branży, a więc usilnie zalecamy skontaktowanie się z właściwą organizacją pracodawców w celu uzyskania informacji o aktualnych stawkach, ewentualnie otrzymania pisemnego wykazu takich stawek. W trakcie trwania sporu organizacja pracodawców nie ma prawa do podejmowania jakichkolwiek działań, chyba że uzgodnienia między tą organizacją a danym związkiem zawodowym przewidują inaczej. Spór wygasa wyłącznie w przypadku podpisania przez dane przedsiębiorstwo odpowiedniego układu zbiorowego. Jeśli przedsiębiorstwo jest objęte postanowieniami układu zbiorowego pracy wskutek zawarcia lokalnego porozumienia o przystąpieniu do układu zbiorowego ze związkiem zawodowym, obowiązują je stawki wynagrodzenia godzinowego określone w tym porozumieniu. Boczny 3/12 2015 Wynagrodzenie (rekompensata) urlopowa Tutaj należy wprowadzić rozróżnienie pomiędzy niemieckimi przedsiębiorstwami, które są członkami niemieckich kas urlopowych (ULAK) a wszelkimi innymi podmiotami. Przedsiębiorstwa, które mogą udokumentować członkostwo w kasie ULAK, za pomocą stosownego potwierdzenia z tej kasy lub zaświadczenia duńskiego Urzędu ds. Emerytur i Rent o zwolnieniu z wymogu odprowadzania składek, nie dokonują w Danii wpłat z tytułu wynagrodzenia (rekompensaty) urlopowej pracowników ani ich rekompensaty za utracone zarobki w święta przypadające w dni robocze. Dania i Niemcy wzajemnie uznały swoje przepisy i zasady dotyczące urlopów (w zakresie działania kas ULAK oraz obowiązywania duńskich przepisów urlopowych) i przyjęły, że są one ze sobą zrównane. W odniesieniu do wszystkich innych przedsiębiorstw, które zostają objęte postanowieniami układów zbiorowych zawartych pomiędzy Dansk Byggeri a kartelem BAT /Bygge-, Anlægs- og Trækartellet, Zrzeszenie Związków Pracowników Sektora Budowlano-Montażowego i Drzewnego/, Dansk Byggeri ustaliło z Kasą Urlopową Związku Zawodowego 3F /Fagligt Fælles Forbund, Zjednoczona Federacja Pracowników/, że przedsiębiorstwa te odprowadzają składkę na wynagrodzenie (rekompensatę) urlopową oraz rekompensatę za święta przypadające w dni robocze, aktualnie w wysokości 19,4%. Następnie przedsiębiorstwa takie mogą, na podstawie stosownej dokumentacji, wnioskować o zwrot już wypłaconego wynagrodzenia urlopowego i rekompensat za święta przypadające w dni robocze na podstawie przepisów państwa, w którym mają siedzibę, by nie doszło do sytuacji, w której pracodawca dwukrotnie opłaca te same świadczenia. Ponieważ w większości państw wynagrodzenie urlopowe jest wypłacane na bieżąco w roku, w którym pracownik nabywa do niego prawo, a nie – jak w Danii – gromadzone i wypłacane w następnym roku urlopowym, trudno jest bezpośrednio porównać wysokość zagranicznych i duńskich świadczeń, ale można uznać, że w przybliżeniu są one zrównane. Zakładając, że większość wydelegowanych pracowników otrzymuje pełne wynagrodzenie za okres urlopu, dodatkowe dni urlopowe oraz święta przypadające w dni robocze, wypłacone kwoty odpowiadają w przybliżeniu 11,4% łącznego wynagrodzenia (wynagrodzenie urlopowe) i 6,8% łącznego wynagrodzenia (rekompensata za święta przypadające w dni robocze), ale należy oczywiście dokonać dokładnej kalkulacji każdego indywidualnego przypadku. Składki z tytułu wynagrodzenia (rekompensaty) urlopowej oraz rekompensaty za święta przypadające w dni robocze należy wpłacać do Kasy Urlopowej 3F: 3F Feriekassen Kampmannsgade 4 DK-1791 København V Rachunek bankowy: Arbejdernes Landsbank Nr rachunku: 5322 0000510495 IBAN: DK9253220000510495 SWIFT: ALBADKKK Jednocześnie przesyłając odpowiednie sprawozdanie za dany okres pod adres [email protected] (tam też należy napisać, by otrzymać odpowiedni formularz). Sprawozdanie powinno zawierać następujące dane: 2 Sposób zapłaty 2 Nazwa, adres i numer identyfikacyjny przedsiębiorstwa 2 Numery identyfikacyjne poszczególnych pracowników 2 Imiona, nazwiska i adresy pracowników 2W yliczenie wysokości rekompensaty na rzecz poszczególnych pracowników 2 Zestawienie dla danego okresu 2 Informacja o tym, czy nastąpiło rozwiązanie stosunku zatrudnienia z danym pracownikiem. Wypłata zgromadzonego wynagrodzenia (rekompensaty) urlopowej Wszyscy cudzoziemcy, którzy opuszczają Danię, mają prawo do otrzymania wypłaty zgromadzonej kwoty wynagrodzenia (rekompensaty) urlopowej. W tej sprawie należy zwrócić się do Kasy Urlopowej 3F w Kopenhadze lub do najbliższego oddziału związku zawodowego 3F, który można znaleźć pod poniższym linkiem: www.3f.dk/find-afdeling/ Zgromadzona rekompensata urlopowa może być wypłacona gotówką lub przekazana na rachunek bankowy w Danii. Ewentualny przelew na rachunek zagraniczny wiąże się z opłatą w wysokości 150,00 kr., która jest potrącana z kwoty należnej rekompensaty. W celu otrzymania wypłaty należy wypełnić oświadczenie o opuszczeniu Danii. Rekompensata za utracone zarobki w święta przypadające w dni robocze W Danii pracownicy nabywają prawo do 2,08 dni urlopu za każdy przepracowany miesiąc, łącznie 25 dni urlopu w roku kalendarzowym, do wykorzystania w następnym roku urlopowym, który biegnie od dnia 1 maja do 30 kwietnia. Ponadto wolne od pracy są dni świąteczne takie jak Nowy Rok, Wielki Czwartek, Wielki Piątek, Poniedziałek Wielkanocny, Drugie Święto Zesłania Ducha Świętego (Zielone Świątki), Wielki Dzień Modlitwy, Święto Wniebowstąpienia Pańskiego, Dzień Konstytucji oraz pierwszy i drugi dzień Świąt Bożego Narodzenia. Oprócz tego pracownikom przysługuje 5 dodatkowych dni urlopowych w roku. Patrz powyżej. Rekompensatę za święta przypadające w dni robocze nalicza się za dni świąteczne określone w duńskich układach zbiorowych pracy. Boczny 4/12 2015 Dodatkowe ubezpieczenie emerytalne osób zatrudnionych może być dłuższy niż 1 godzina ani krótszy niż ½ godziny. Wszystkie przedsiębiorstwa objęte postanowieniami ramowych układów zbiorowych odprowadzają składkę na dodatkowe ubezpieczenie emerytalne osób zatrudnionych do funduszu Pension Danmark. Można zawierać pisemne umowy przewidujące wydłużony lub skrócony wymiar dziennego lub tygodniowego czasu pracy, z tym że najwyżej do 10 efektywnych godzin pracy dziennie w ograniczonym okresie. Obecnie pracownik odprowadza 4% swojego wynagrodzenia, natomiast pracodawca 8,15%, czyli łącznie 12,15%. Istnieje również możliwość zawierania umów dotyczących pracy w niepełnym wymiarze czasu pracy, w godzinach nadliczbowych, w przesuniętych godzinach pracy lub w systemie zmianowym. Dodatkowe ubezpieczenie emerytalne osób zatrudnionych to uzupełniający program emerytalny, obowiązujący w myśl układów zbiorowych pracy, a więc nie można go porównywać z ewentualnym ubezpieczeniem emerytalnym pracowników obowiązującym na podstawie przepisów, ani dokonywać potrąceń z ewentualnymi podobnymi składkami w kraju pochodzenia. Termin zapłaty: 10-ty dzień każdego miesiąca. W tym samym terminie należy przesyłać odpowiednie sprawozdania, przez cały okres, w którym przedsiębiorstwo jest objęte postanowieniami układu zbiorowego – nawet jeśli w poprzedzającym miesiącu żaden z jego pracowników nie przebywał na oddelegowaniu w Danii. Zasady dotyczące różnych rodzajów czasu pracy i wynagrodzenia są różne w różnych układach zbiorowych, a więc ważne jest to, by ewentualne umowy były zawierane w sposób zgodny z postanowieniami właściwego obowiązującego układu i konsultowane z jego stronami, by uniknąć późniejszych sporów. Odstępstwa od normalnego czasu pracy muszą zawsze być uzgodnione pisemnie przed przystąpieniem do ich stosowania. Zwrot kosztów przejazdu W zasadzie, przy wyliczaniu wysokości zwrotu kosztów przejazdu, uwzględnia się teren obowiązywania układu zbiorowego pracy, czyli wyłącznie przejazdy na terytorium Danii. Składki emerytalne należy wpłacać do funduszu: Pension Danmark Kongens Vænge 8 DK-3400 Hillerød Obliczając ewentualny zwrot przysługujący pracownikowi w związku z podróżami do domu i z powrotem, na urlopy i weekendy, bierze się pod uwagę najkrótszą odległość od granicy do tymczasowego miejsca pobytu pracownika w Danii. Telefon: +45 70 12 13 30 Faks: +45 70 12 13 31 E-mail: [email protected] Internet: www.pension.dk W okresie oddelegowania, tymczasowe miejsce pobytu pracownika w Danii stanowi punkt wyjścia do wyliczeń zwrotu kosztów przejazdu. Rachunek bankowy: Nordea Nr rachunku: 2149-0367251875 IBAN: DK1220000367251875 SWIFT: NDEADKKK Należy pamiętać o tym, że zasady zwrotu kosztów przejazdu w poszczególnych układach zbiorowych różnią się między sobą. Zaleca się więc, by przed wejściem w życie ewentualnej umowy w tym zakresie została ona zatwierdzona przez organizację branżową, której członkiem jest przedsiębiorstwo. Jednocześnie należy przesyłać następujące informacje: 1) Nazwa i numer identyfikacyjny przedsiębiorstwa 2) Kod odpowiedniego układu zbiorowego pracy Zwrot kosztów podróży pracowni egowanych 3) Imiona, nazwiska i daty urodzenia poszczególnych pracowników Pracownicy oddelegowani otrzymują zwykle zwrot kosztów podróży (nieopodatkowany dodatek z tytułu oddelegowania) na zasadach obowiązujących w państwie ich pochodzenia. 4) S pecyfikacja składki odprowadzonej za poszczególnych pracowników Punkt wyjścia do wyliczeń zwrotu kosztów podróży przysługującego na podstawie duńskiego układu zbiorowego pracy stanowi tymczasowe miejsce pobytu pracownika w Danii w okresie oddelegowania. 5) Stawka procentowa 6) Informacja o formie zapłatynt Zasady dotyczące wymiaru czasu pracy Tygodniowy wymiar zwykłego efektywnego czasu pracy wynosi 37 godzin, dzieli się pomiędzy pięć pierwszych dni tygodnia i mieści się w przedziale pomiędzy godz. 6.00 a 18.00. Łączny czas przerw przeznaczonych na spożywanie posiłków i odpoczynek nie Należy pamiętać o tym, że zasady zwrotu kosztów podróży w poszczególnych układach zbiorowych różnią się między sobą. Zaleca się więc, by przed wejściem w życie ewentualnej umowy w tym zakresie została ona zatwierdzona przez organizację branżową, której członkiem jest przedsiębiorstwo. Boczny 5/12 2015 Bygge- og Anlægsbranchens Uddannelsesfond /Fundusz Kształcenia Pracowników Sektora Budowlano-Montażowego/ Administration og Service automatycznie otrzymuje adres przedsiębiorstwa od Pension Danmark, gdy dokona ono pierwszej wpłaty składki emerytalnej. Dotyczy tylko przedsiębiorstw zatrudniających pracowników zgodnie z postanowieniami układu zbiorowego pracy dla sektora budowlano-montażowego pomiędzy Dansk Byggeri a 3F, układu zbiorowego pracy w zakresie prac wykonywanych przez murarzy i pomocników murarskich pomiędzy Dansk Byggeri a 3F oraz układu zbiorowego pracy dla pomocników murarskich pomiędzy Dansk Byggeri a BJMF /Bygge-, Jord- og Miljøarbejdernes Fagforening, Związek Zawodowy Pracowników Sektora Budowlanego, Sektora Prac Ziemnych i Ochrony Środowiska/ obowiązującego na terenie gmin Kopenhaga i Frederiksberg. Jeśli przedsiębiorstwo jest objęte postanowieniami ramowego układu zbiorowego pracy poprzez członkostwo w Dansk Byggeri, wpłaca na fundusz 20 øre za każdą godzinę roboczą faktycznie przepracowaną w Danii. Funduszem zarządza Administration og Service /Administracja i Obsługa/, spółka zależna Pension Danmark, która 2 razy w roku wysyła wezwania do zapłaty. DA/LO Udviklingsfond /Fundusz Rozwoju DA [Dansk Arbejdsgiverforening, Duńskie Zrzeszenie Pracodawców] / LO [Landsorganisationen i Danmark, Ogólnokrajowa Centrala Związkowa]/ Przedsiębiorstwa objęte postanowieniami układów zbiorowych pracy wpłacają na fundusz 36 øre za każdą godzinę roboczą faktycznie przepracowaną w Danii. Administration og Service automatycznie otrzymuje adres przedsiębiorstwa od Pension Danmark, gdy dokona ono pierwszej wpłaty składki emerytalnej. Administration og Service wylicza liczbę godzin, od których należy odprowadzić składkę na fundusz, na podstawie wysokości składek emerytalnych wpłaconych do Pension Danmark oraz podanych kodów układów zbiorowych. Przedsiębiorstwo kontroluje, czy wyliczona liczba godzin jest poprawna i dokonuje wpłaty prawidłowej kwoty. Przedsiębiorstwa nie mogą bezpośrednio wnioskować o przyznanie środków z funduszu. Są one wykorzystywane na realizację wspólnych inicjatyw, takich jak np. projekt BamBus, który ma na celu zwiększanie bezpieczeństwa i optymalizację warunków fizycznego środowiska pracy. Bygge- og Anlægsbranchens Udviklingsfond / Fundusz Rozwoju Sektora Budowlano-Montażowego/ Funduszem zarządza Administration og Service, spółka zależna Pension Danmark, która 2 razy w roku wysyła wezwania do zapłaty. Celem działalności funduszu jest umożliwienie przedsiębiorstwom ubiegania się o dofinansowanie kursów doszkalających dla pracowników w ramach kształcenia ustawicznego. Fundusz koncentruje się na rozwoju kompetencji i podwyższaniu wykształcenia osób zatrudnionych, tak by ich możliwości utrzymania się na rynku pracy były zachowane i wzmacniane. Wnioski o dofinansowanie z funduszu można składać internetowo na stronie www.uddannelsesfonde.dk Natomiast jeśli przedsiębiorstwo jest objęte postanowieniami układu zbiorowego pracy wskutek zawarcia lokalnego porozumienia o przystąpieniu do układu zbiorowego ze związkiem zawodowym, kwota ta wynosi 35 øre za każdą godzinę roboczą faktycznie przepracowaną w Danii. Przedsiębiorstwa objęte postanowieniami odpowiednich układów zbiorowych pracy odprowadzają składkę w wysokości 520 kr. za każdego oddelegowanego pracownika rocznie, tj. obecnie w przeliczeniu ok. 0,33 kr. za każdą godzinę roboczą. Administration og Service przelicza łączną składkę na składkę za 1 godzinę roboczą na podstawie wysokości składek emerytalnych wpłaconych do Pension Danmark. Przedsiębiorstwo kontroluje, czy wyliczona liczba godzin jest poprawna i dokonuje wpłaty prawidłowej kwoty. Funduszem zarządza Dansk Arbejdsgiverforening. Siedziba funduszu mieści się pod adresem: DA/LO Udviklingsfonden Vester Voldgade 113 DK-1790 København V Tel.: +45 33 11 36 88 Faks: +45 33 93 30 86 E-mail: [email protected] Internet: www.da-lo.dk Fundusz wysyła do przedsiębiorstw 2 wezwania do zapłaty w roku, w lutym i sierpniu. Przedsiębiorstwo samo wylicza liczbę faktycznie przepracowanych godzin. Jaką korzyść może odnieść przedsiębiorstwo z tytułu wpłat na rzecz funduszu? Przedsiębiorstwa mogą szkolić swoich pracowników m.in. w zakresie kwalifikacji niezbędnych mężom zaufania (przedstawicielom pracowników) oraz pozostałych kursów organizowanych przez związki zawodowe (FIU – Fagbevægelsens Interne Uddannelser, system szkoleń Ogólnokrajowej Centrali Związkowej LO). Organizacje pracodawców mogą przeznaczać swoją część składki na kształcenie pracodawców - reprezentantów przedsiębiorstw członkowskich. Łączną kwotę składek po odjęciu kosztów dzieli się w następujących proporcjach: ¾ na rzecz organizacji członkowskich LO i ¼ na rzecz organizacji członkowskich Dansk Arbejdsgiverforening. Boczny 6/12 2015 Narodziny dziecka pracownika nionych/ (jeśli danego pracownika obejmuje duński system ubezpieczenia społecznego) Jeśli przedsiębiorstwo nie korzysta z innego rozwiązania w zakresie rekompensaty kosztów ponoszonych w związku z narodzinami dzieci jego pracowników, to poprzez członkostwo w Dansk Byggeri lub innej organizacji pracodawców należącej do Dansk Arbejdsgiverforening, zostaje objęte programem DA-Barsel, o ile posiada duński numer identyfikacyjny CVR – czyli stałe miejsce wykonywania działalności w Danii. 9) Składka emerytalna 10) Rekompensata za pierwszy, drugi i trzeci dzień pozostawania bez pracy (tylko jeśli dany pracownik jest członkiem duńskiej kasy ubezpieczeń na wypadek bezrobocia). DA-Barsel to program wyrównywania kosztów ponoszonych przez przedsiębiorstwo w związku z narodzinami dzieci jego pracowników. Udział w programie kosztuje obecnie 325 kr. kwartalnie za każdego pracownika w wieku od 18 do 67 lat. dokumenty umów o pracę Umowy o pracę z kraju pochodzenia mogą być akceptowane, jeśli zawierają dane spełniające minimalne wymogi określone w układach zbiorowych, tj.: 1) Nazwa, siedziba, numer telefonu i numer identyfikacyjny przedsiębiorstwa 2) Imię i nazwisko, adres, numer telefonu i numer identyfikacyjny pracownika Programem zarządza DA-Barsel Vester Voldgade 113 DK-1790 København V 3) Określenie układu zbiorowego pracy, który ma zastosowanie do stosunku pracy w okresie oddelegowania 4) Sposób wynagrodzenia – wynagrodzenie godzinowe lub akordowe Program ubezpieczenia zdrowotnego Jeśli w dniu 10 grudnia 2010 r. przedsiębiorstwo nie było zgłoszone do programu ubezpieczenia zdrowotnego, którym zarządza Pension Danmark, to od dnia 1 stycznia 2011 r. jest nim objęte automatycznie i naliczana jest wobec niego podwyższona o 0,15% składka pracodawcy na dodatkowe ubezpieczenie emerytalne osób zatrudnionych. 5) W przypadku wynagrodzenia godzinowego – uzgodniona stawka początkowa 6) Częstotliwość wypłat wynagrodzenia 7) Określenie, czy miejsce pracy jest stałe czy tymczasowe 8) Data rozpoczęcia zatrudnienia 9) Podpisy stron. tygodniowe wykazy wykonanych prac Nie ma wymogów formalnych co do treści tygodniowych wykazów wykonanych prac. Składkę na ubezpieczenie zdrowotne należy wpłacać jednocześnie ze składką na dodatkowe ubezpieczenie emerytalne osób zatrudnionych. Patrz punkt „Dodatkowe ubezpieczenie emerytalne osób zatrudnionych”. Zebrania zwoływane w terminie 48 godzin Wymogi w zakresie dokumentacji odcinki wypłat wynagrodzeń Odcinki wypłat wynagrodzeń z kraju pochodzenia mogą być akceptowane, jeśli zawierają dane spełniające minimalne wymogi określone w układach zbiorowych, tj.: 1) Numer identyfikacyjny przedsiębiorstwa 2) Rozliczenie prac wynagradzanych wg stawek godzinowych (liczba przepracowanych godzin roboczych) Strony układów zbiorowych pracy w Danii są zgodne co do tego, że wszelkie prace w duńskim sektorze budowlano-montażowym powinny być wykonywane na warunkach wynikających z postanowień układów zbiorowych, które zabezpieczają wysokość wynagrodzeń pracowników, a także czas oraz warunki wykonywania przez nich pracy. Jeśli jedna ze stron układu zbiorowego wykaże istnienie okoliczności, które mogą wskazywać na naruszenie postanowień układu zbiorowego, zwołuje się zebranie. Zebranie odbywa się w terminie 48 godzin (o ile strony nie uzgodnią inaczej) na placu budowy. Jest to zebranie organizacji, podczas którego strony wspólnie usiłują ustalić, czy postanowienia układu zbiorowego są przestrzegane. 3) Rozliczenie prac wynagradzanych wg stawek akordowych / rozliczenie nadwyżek akordowych 4) Rozliczenie prac wykonywanych w godzinach nadliczbowych 5) Wynagrodzenie za czas choroby 6) Zgromadzone środki na rekompensatę urlopową i z tytułu utraconych zarobków w święta przypadające w dni powszednie 7) Zwrot kosztów przejazdu 8) Składka na ATP /Arbejdsmarkedets Tillægspension, Uzupełniające Dodatkowe Ubezpieczenie Emerytalne Osób Zatrud- O ile w trakcie tego zebrania nie uda się przedstawić wystarczających informacji dotyczących danej sprawy, muszą one być przedłożone federacji związkowej najpóźniej na 72 godziny po tym zebraniu. Jeżeli na zebraniu organizacji nie zostanie uzyskana zgodność co do tego, czy postanowienia układu zbiorowego pracy są, Boczny 7/12 2015 czy też nie są, przestrzegane, to do składu orzekającego może dołączyć stały superarbiter wyznaczony przez Sąd Pracy w celu jak najszybszego wydania orzeczenia arbitrażowego (patrz punkt „Zasady rozpatrywania sporów zbiorowych”). Rozbieżności dotyczące interpretacji – innymi słowy stosowania – układów zbiorowych są rozpatrywane zgodnie z zasadami określonymi w każdym z nich. Strony układów zbiorowych uzgodniły, że wszelkie spory należy rozstrzygać w drodze rokowań pomiędzy organizacjami. Postanowienia w tym zakresie nie są identyczne dla wszystkich zakresów branżowych układów, ale zasadniczo reguły są następujące: Zasady rozpatrywania sporów zbiorowych Przy rozpatrywaniu sporów zbiorowych w Danii rozróżnia się dwa typy spraw: 2 Naruszenie postanowień układu zbiorowego 2 Interpretacja (lub stosowanie) postanowień układu zbiorowego. W razie naruszenia postanowień układu zbiorowego, np. wstrzymania wykonywania pracy przez pracowników lub wypłaty wynagrodzeń przez przedsiębiorstwo, sprawa podlega rozstrzygnięciu przez Sąd Pracy. Sąd Pracy wchodzi w skład systemu duńskich sądów powszechnych, ale zajmuje się wyłącznie sprawami dotyczącymi rynku pracy. Przed rozpoczęciem postępowania przed Sądem Pracy odbywa się wspólne posiedzenie przedstawicieli DA i LO w siedzibie DA. Wspólne posiedzenia w trybie przyspieszonym są zwoływane w terminie 7 dni. Na wspólnym posiedzeniu ustala się, czy faktycznie nastąpiło naruszenie postanowień układu zbiorowego. Jeśli skarżący podtrzymuje zamiar skierowania sprawy do Sądu Pracy, opracowywany jest pozew, który przesyła się do strony przeciwnej oraz Sądu Pracy. Analogicznie, pozwany przygotowuje odpowiedź na pozew. W zakresie przedkładania sporów pod rozstrzygnięcie Sądu Pracy nie obowiązują żadne terminy. Po zakończeniu wymiany pism wyznaczana jest rozprawa, podczas której Sąd wydaje końcowy wyrok. Postępowanie przed Sądem Pracy w praktyce może trwać do 2 lat. Lokalne negocjacje Spór rozpatrywany jest w danym przedsiębiorstwie przez bezpośrednio zaangażowane strony. Postępowanie pojednawcze O ile nie uda się rozwiązać sporu na szczeblu lokalnym, strona skarżąca wnioskuje o wszczęcie postępowania pojednawczego przez organizacje. Zwykle obowiązują tutaj dość krótkie terminy. Zwoływane jest spotkanie pojednawcze stron. Wszystkie zaangażowane strony mają obowiązek udziału w postępowaniu. Na spotkaniu pojednawczym podejmowana jest próba rozwiązania sporu w drodze negocjacji pomiędzy stronami. Jeśli uda się doprowadzić do porozumienia, sprawa jest zamknięta. Arbitraż branżowy Jeśli organizacje nie dojdą do porozumienia na spotkaniu pojednawczym, spór można przekazać do rozpatrzenia w trybie branżowego arbitrażu. Arbitraż branżowy to w zasadzie niepubliczna instancja prawna, w której strony zgodnie poddają się rozstrzygnięciu superarbitra. Posiedzenie trybunału arbitrażowego jest zwykle zwoływane w terminie ok. 3 miesięcy. W trakcie posiedzenia strony przedstawiają okoliczności sprawy. Następnie superarbiter wydaje orzeczenie, od którego nie przysługuje żadne środki odwoławcze, i sprawa zostaje zamknięta. Boczny 8/12 2015 Wymogi i zasady, które nie wynikają z układów zbiorowych, a których trzeba przestrzegać wykonując prace w sektorze budowlano-montażowym w Danii Wymogi w zakresie udokumentowania kompetencji zawodowych przez przedsiębiorstwa posiadające odpowiednie zezwolenie. Niezależnie od warunków w zakresie kompetencji zawodowych pracowników przewidzianych w poszczególnych układach zbiorowych, państwo duńskie wymaga od cudzoziemców, którzy zamierzają tymczasowo lub dorywczo wykonywać pracę w Danii, by przed przystąpieniem do jej świadczenia poddali się kontroli swoich kwalifikacji zawodowych przez duńską Państwową Inspekcję Pracy /Arbejdstilsynet/. Obowiązek ten dotyczy: 2 wykonywania prac przy użyciu azbestu 2 operatorów podnośników teleskopowych 2 monterów urządzeń dźwigowych (wind) 2 operatorów wózków widłowych 2 operatorów żurawi (żurawi samojezdnych i wieżowych oraz żurawi montowanych na pojazdach, o maksymalnym momencie obciążającym powyżej 25 tonometrów) 2 instalatorów urządzeń i systemów chłodzących 2 wykonywania montażu rusztowań, z wyjątkiem rusztowań jezdnych i stojakowych 2 wykonywania prac spawalniczych (zgodnie z Rozporządzeniem Państwowej Inspekcji Pracy nr 908 z dnia 27.09.2005 r. o środkach zapobiegania ryzyku chorób nowotworowych podczas wykonywania prac przy użyciu substancji i materiałów /„kræftbekendtgørelsen”/). Jeśli dane przedsiębiorstwo ma stosowne uprawnienia lub licencję w kraju, w którym mieści się jego siedziba, to w większości przypadków na tej podstawie będzie mogło uzyskać zezwolenie duńskie. Cudzoziemcy, którzy przybywają do Danii na pobyt stały z zamiarem świadczenia pracy w jednej z powyższych dziedzin, a także w każdym innym zawodzie wymagającym szczególnych kompetencji na podstawie przepisów z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy, muszą przed podjęciem takiej pracy uzyskać decyzję o uznaniu ich kwalifikacji zawodowych. Informacje o właściwej procedurze znajdują się na stronie duńskiego Ministerstwa Nauki, Innowacji i Szkolnictwa Wyższego (www.en.iu.dk/recognition). Adres Państwowej Inspekcji Pracy jest następujący: Arbejdstilsynet Postboks 1228 DK-0900 København C Tel.: +45 70 12 12 88 Faks: +45 70 12 12 89 E-mail: [email protected] Internet: www.at.dk Rozpatrywanie wniosku może trwać 2 do 3 miesięcy, a więc zaleca się jego złożenie z odpowiednim wyprzedzeniem. Wykonywanie instalacji elektrycznych, wodnych, grzewczych, gazowych i sanitarnych W Danii prace w zakresie instalacji elektrycznych, wodnych, grzewczych, gazowych i sanitarnych mogą być wykonywane wyłącznie Z wnioskiem o jego udzielenie należy zwrócić się do Urzędu ds. Bezpieczeństwa Technologicznego: Sikkerhedsstyrelsen Nørregade 63 DK-6700 Esbjerg Tel.: +45 3373 2000 Faks: +45 3373 2099 E-mail: [email protected] Internet: http://www.sik.dk/ Rozpatrywanie wniosku może trwać 3 do 4 miesięcy, a więc zaleca się jego złożenie z odpowiednim wyprzedzeniem. Członkostwo pracowników w związkach zawodowych Członkostwo w organizacjach branżowych jest w Danii dobrowolne, ale w przypadku dłuższego okresu oddelegowania Dansk Byggeri zaleca przystąpienie pracowników do właściwych związków zawodowych. Członkostwo przedsiębiorstw w organizacjach pracodawców Członkostwo w organizacjach pracodawców jest w Danii dobrowolne, ale w przypadku przedsiębiorstw planujących dłuższy okres działalności na tutejszym rynku i nieposiadających wiedzy na temat miejscowych zwyczajów i ustalonych praktyk w sektorze budowlano-montażowym, przynależność do takiej organizacji może być korzystna, gdyż daje bezpośredni dostęp do informacji i doradztwa w zakresie obowiązujących przepisów i reguł. Członkostwo w kasie ubezpieczeń na wypadek bezrobocia Zaleca się, by oddelegowani pracownicy sprawdzili, czy w okresie pobytu w Danii obejmuje ich ubezpieczenie na wypadek bezrobocia z kraju pochodzenia, a jeśli nie, by przystąpili do jednej z duńskich kas ubezpieczeń /A-kasse/, by w razie ustania stosunku pracy po okresie oddelegowania przysługiwał im zasiłek. Jeżeli staż pracy pracownika w kraju jego pochodzenia ma zostać uwzględniony przez duńską kasę, to wniosek o objęcie członkoBoczny 9/12 2015 stwem należy złożyć w terminie 8 tygodni od rozpoczęcia pracy w Danii (formularz E 301). Pracownik będzie ubezpieczony w pełnym zakresie po przepracowaniu co najmniej 296 godzin w okresie 12 tygodni/3 miesięcy i o ile, w razie utraty pracy, będzie aktywnie poszukiwał nowego zajęcia w Danii. W przypadku obywateli EOG (Norwegia, Liechtenstein i Islandia) oraz Szwajcarii wymagana jest ta sama dokumentacja, so od obywateli UE (czyli ważny formularz A1). Obowiązek rejestracji zagranicznych usługodawców Ubezpieczenie społeczne, jeśli w okresie oddelegowania do Danii pracownicy nie mogą być objęci systemem ubezpieczenia społecznego w kraju pochodzenia Zagraniczne przedsiębiorstwa świadczące usługi w Danii – także za pośrednictwem oddelegowanych pracowników – winny przed przystąpieniem do ich wykonywania zgłosić swoją działalność do tzw. rejestru RUT (Registeret for Udenlandske Tjenesteydere, Rejestr Zagranicznych Usługodawców). Jeśli pracownicy nie są objęci systemem ubezpieczenia społecznego w kraju pochodzenia, np. dlatego, że przedsiębiorstwo delegujące osiąga w nim mniej niż 25% swojego obrotu lub pracownik zamieszkuje w państwie trzecim i niemożliwe jest zawarcie porozumienia w myśl Artykułu 16 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 (weszło w życie dnia 1 maja 2010 r.) lub Artykułu 17 Rozporządzenia Rady (EWG) nr 1408/71, które nadal obowiązuje w stosunku do Norwegii, Islandii, Liechtensteinu i Szwajcarii, to pracownicy ci podlegają i muszą zostać objęci duńskimi przepisami w zakresie ubezpieczenia społecznego. Przedsiębiorstwa te są ponadto zobowiązane do przedstawienia swojemu zleceniodawcy potwierdzenia dokonania takiego zgłoszenia najpóźniej w chwili przystąpienia do świadczenia usług. Zgłoszenia można dokonać internetowo na stronie www.virk.dk/rut. Są tam dostępne elektroniczne formularze w języku duńskim, angielskim, niemieckim i polskim. Obowiązek zgłoszenia do rejestru RUT nie zachodzi tylko w przypadku, gdy: 1)okres wykonywania usług nie przekracza 8 dni, 2) wykonywanie usług odbywa się w ramach dostawy urządzeń lub instalacji technicznych oraz 3) zadanie oddelegowanego(-ych) pracownika(-ów) lub przedsiębiorstwa w Danii polega na montażu, instalacji, przeglądzie lub naprawie urządzeń bądź instalacji technicznych, lub przekazaniu informacji o takich urządzeniach bądź instalacjach technicznych, a ponadto są oni specjalistami/posiadają kwalifikacje w tym zakresie. Ubezpieczenie od wypadków przy pracy Przedsiębiorstwo winno upewnić się, czy w okresie oddelegowania pracownicy są objęci posiadanym przez nie ubezpieczeniem od wypadków przy pracy. Jeżeli tak nie jest, przedsiębiorstwo powinno zawrzeć dodatkowe ubezpieczenie pokrywające następstwa ewentualnych wypadków przy pracy w okresie oddelegowania do Danii. Ubezpieczenie społeczne, jeśli w okresie oddelegowania do Danii pracownicy są objęci systemem ubezpieczenia społecznego w kraju pochodzenia Przedsiębiorstwo winno upewnić się, czy w okresie oddelegowania pracownicy są objęci systemem ubezpieczenia społecznego w kraju pochodzenia, a także, że zabierają ze sobą stosowne dokumenty, które to potwierdzają. Dokumenty te to formularz E 101 (do upływu daty ważności), formularz A1 (wystawiany po 1 maja 2010 r.) lub pismo potwierdzające od kasy ubezpieczenia zdrowotnego, do której należy pracownik w państwie pochodzenia, w przypadku obywateli UE. To oznacza, że: 2 Ubezpieczenie od wypadków przy pracy Przedsiębiorstwo delegujące winno ubezpieczyć pracownika od następstw wypadków przy pracy oraz jej szkodliwego wpływu na zdrowie zgodnie z obowiązującymi duńskimi przepisami. 2 Składka na Arbejdsmarkedets Erhvervssygdomssikring /AES, Ubezpieczenie Rynku Pracy od Chorób Zawodowych/ Przedsiębiorstwo delegujące winno odprowadzać składkę na AES. 2 Arbejdsmarkedets Tillægspension /ATP, Uzupełniające Dodatkowe Ubezpieczenie Emerytalne Osób Zatrudnionych/ Przedsiębiorstwo delegujące oraz pracownik winni odprowadzać składkę na ATP. To oznacza, że przedsiębiorstwa, które nie posiadają swojej siedziby w Danii, muszą uzyskać numer identyfikacyjny CVR i zarejestrować się jako pracodawca odprowadzający składkę na ATP. Przedsiębiorstwo winno zwrócić się do najbliższego urzędu skarbowego z wnioskiem o zarejestrowanie go jako pracodawcy odprowadzającego składkę na ATP i nieposiadającego stałego miejsca prowadzenia działalności w Danii. Należy ubiegać się o zarejestrowanie w funduszu ATP przez wypełnienie formularza 40110, który dostępny jest na stonie duńskiego urzędu skarbowego www.skat.dk. Po wejściu na stronę proszę wyszukać „blanket 40110” 2 Zasiłek chorobowy i macierzyński Przedsiębiorstwo delegujące jest zobowiązane do wypłaty zasiłku chorobowego i macierzyńskiego pracownikom na takich samych zasadach jak pracodawcy duńscy i przysługuje mu prawo do uzyskiwania zwrotu wypłaconych świadczeń, również na takich samych zasadach jak pracodawcom duńskim. Boczny 10/12 2015 Warunki kontraktów i umów 2 Karty ubezpieczeniowe Oddelegowani pracownicy powinni zwrócić się do urzędu gminy, w której znajduje się ich miejsce pracy i uzyskać żółtą kartę ubezpieczenia zdrowotnego, niebieską kartę ubezpieczeniową UE oraz formularz E 106 (do użytku przez instytucje ubezpieczenia społecznego w kraju zamieszkania). Podatek VAT Jeśli przedsiębiorstwo wykonuje zlecenie na rzecz duńskiego podmiotu zarejestrowanego jako płatnik podatku VAT, to faktura winna być wystawiona bez VAT i zawierać duński numer identyfikacji VAT kontrahenta. Jeśli przedsiębiorstwo wykonuje zlecenie na rzecz prywatnego duńskiego klienta, winno być zarejestrowane jako płatnik podatku VAT w Danii, a wystawiona przez nie faktura musi obejmować duński VAT w wysokości 25%. AB 92 W Danii opracowano tzw. AB 92 /Almindelige Betingelser, Ogólne Warunki/ - ogólne warunki wykonywania prac i dostaw w sektorze budowlano-montażowym, które są powszechnie stosowane przy zawieraniu umów pomiędzy profesjonalnymi podmiotami tej branży. Zagranicznym przedsiębiorstwom zaleca się zapoznanie z AB92 i wdrożenie ich do użytku przy zawieraniu umów na prace budowlane i montażowe w Danii. ABT 93 Podobnie, do celów zawierania umów o generalne wykonawstwo prac budowlanych i montażowych, opracowano warunki ABT 93 / Almindelige Betingelser for Totalentrepriser, Ogólne Warunki dla Wykonawstwa Generalnego/, które również zaleca się stosować zagranicznym przedsiębiorstwom. AB Forbruger Z kolei do zawierania umów pomiędzy firmami budowlanymi a prywatnymi inwestorami służą warunki AB-Forbruger /Almindelige Betingelser –Forbruger, Ogólne Warunki – Konsument/, które również zaleca się stosować zagranicznym przedsiębiorstwom. Rejestracji przedsiębiorstwa jako płatnika VAT w Danii można dokonać wchodząc na https://secure.capevo.net/XForm/frontend/irsvirk.aspx? alias=40112+PDF&groupid=122 i wypełniając formularz „Registration of non-Danish Company”. Podatek dochodowy Gdy zagraniczne przedsiębiorstwo świadczy usługi w Danii, są one zwykle objęte postanowieniami konwencji o unikaniu podwójnego opodatkowania pomiędzy Danią a państwem, w którym ma ono swoją siedzibę. Należy tu jednak rozróżnić samodzielne wykonywanie usług na podstawie umowy o ich świadczenie/wykonawstwo i dostarczanie siły roboczej, która wykonuje prace na odpowiedzialność, ryzyko i pod kierownictwem zleceniodawcy. Ustawa o pozyskiwaniu ofert Duńska ustawa o pozyskiwaniu ofert /Tilbudsloven/ reguluje tę kwestię w odniesieniu do publicznych zamówień na prace budowlane i montażowe, których wartość jest niższa od wartości progowej określonej w dyrektywie 93/37/EWG. Wartość progowa w większości przypadków wynosi 5.150.548 ECU, ale w odniesieniu do pewnych kontraktów na prace budowlane i montażowe objętych dyrektywą 2004/17/WE jest równa 5.000.000 ECU. Przełącznik W przypadku samodzielnego świadczenia usług na podstawie umowy zastosowanie mają przepisy właściwej konwencji o unikaniu podwójnego opodatkowania. Jeśli natomiast mamy do czynienia z leasingiem pracowniczym, to duński zleceniodawca jest zobowiązany do potrącania i odprowadzania podatku w wysokości 35,6 % wynagrodzenia pracownika brutto w całym okresie oddelegowania. Chiefconsulent Søren Lange Nielsen Phone: +45 72 16 00 94 Mail: [email protected] Bezpieczeństwo i higiena pracy Informacje o duńskich przepisach w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy można znaleźć na poniższych stronach: www.byggesikkerhed.dk www.sicheren-arbeitsplatz.dk www.build-ryzykuj.dk www.safe-construction.dk Boczny 11/12 2015 Dansk Byggeri jest organizacją gospodarczą gromadzącą pracodawców sektora budowlanego, montażowego i przemysłowego związanego z budownictwem. Ok. 6.000 członków – firm reprezentujących wszystkie etapy procesu budowlanego – zapewnia szeroki zasięg geograficzny i branżowy zrzeszenia. Do głównych zadań Dansk Byggeri należy wywieranie wpływu na istotne kwestie gospodarcze i polityczne, udział w debacie publicznej, świadczenie doradztwa oraz zawieranie układów zbiorowych pracy, aby przedsiębiorstwa członkowskie mogły w najlepszy możliwy sposób rozwijać swoją działalność, zwiększając zatrudnienie oraz konkurencyjność. Redakcyjny: Dansk Byggeri/Søren Lange Nielsen, chefkonsulent. DTP: Dansk Byggeri/Ditte Brøndum. Fotografia: Ricky John Molloy i Anders Bach. Adres: Dansk Byggeri, Nørre Voldgade 106, 1358 Copenhagen K, phone: +45 72 16 00 00, www.danskbyggeri.dk Boczny 12/12 2015
