NARZĄDY WEWNĘTRZNE OWADÓW Michał Pałyga ROLA MIĘŚNI Mięśnie poruszają ciałem oraz powodują skurcze toniczne utrzymujące krew w jamie ciała pod stałym ciśnieniem. BUDOWA MIĘŚNI Dzielą się na: szkieletowe oraz trzewiowe. Mięśnie zbudowane są z: pojedynczych włókienek Następujące po sobie substancja anizotropowa i izotropowa powodują powstawanie poprzecznych prążków. Mięśnie z oskórkiem połączone są tonofibrylami i różnego typu ścięgnami. ROLA SKÓRY OWADÓW Pełni funkcje zewnętrznego szkieletu, do którego są przymocowane mięśnie. Składa się z błony podstawowej, oskórka powierzchniowego, zewnętrznego oraz wewnętrznego. Oskórek jest wytworem naskórka zawierającym m.in. chitynę pełniącą funkcje szkieletowe. Oskórek pokrywa całe ciało, wyściela także jelita, tchawki i część układu rozrodczego. NARZĄDY I PRZYDATKI SKÓRY Skóra owadów wytwarza różne narządy i przydatki w ich powstawaniu bierze udział nabłonek. Są to : włoski, łuski, gruczoły. Dzielimy je na: wonne, odstraszające, woskowe, żywiczne, smarowe, przędne, wciągalne. Ze skóra związane jest również ubarwienie owadów, tj. chemiczne (pigmentowe) i strukturalne (optyczne). BUDOWA WEWNĘTRZNA OWADÓW NARZĄDY WEWNĘTRZNE Układ Układ Układ Układ Układ Układ pokarmowy krwionośny oddechowy nerwowy rozrodczy wydalniczy UKŁAD POKARMOWY Składający się z trzech odcinków: a) przedniego otwór gębowy gardziel przełyk wole b) środkowego żołądek c) tylnego jelito cienkie grube otwór odbytowy UKŁAD KRWIONOŚNY Otwarty, zbudowany z naczyń i pulsującego serca położonego po stronie grzbietowej ciała. Ze względu na specyficzną budowę układu oddechowego u owadów krew nie roznosi tlenu, UKŁAD ODDECHOWY Stanowią tchawki, czyli system rurek oddechowych rozgałęziających się po całym ciele UKŁAD NERWOWY Występuje tu silnie rozwinięty mózg. W porównaniu do skorupiaków, owady mają silniej rozwinięty układ nerwowy. UKŁAD ROZRODCZY Rozdzielnopłciowy. Rozwój prosty, gdy postać larwalna podobna jest do dorosłej. W przeobrażeniu owadów występują liczne stadia rozwojowe. W zależności od ich ilości rozróżniamy przeobrażenie zupełne w którym występuje stadium: jaja, larwy, poczwarki, owada dorosłego. przeobrażenie niezupełne w którym nie występuje stadium poczwarki. UKŁAD WYDALNICZY Cewki Malpighiego, Narządy wargowe oraz grupy komórek wydalniczych. Cewki Malpighiego mają kształt rurek ślepo kończących się w jamie ciała, a otwierających się do światła jelita. Cewki zbudowane są z pojedynczej warstwy komórek. WYDALINY U OWADÓW Kwas moczowy mocznik węglan wapnia sole kwasu szczawiowego amoniak kwas salicylowy Cewki mogą również wydzielać enzymy trawienne i substancje przędne. WYKORZYSTANE ŹRÓDŁA Wydawnictwa zwarte Entomologia : entomologia ogólna/pod red. B.Wilkaniec. –Poznań: PWRiL,2009. – s.280 Ćwiczenia z zoologii bezkręgowców/ praca zbiorowa – Warszawa: PWN, 1982. s.433 Strony internetowe http://marcinek.poznan.pl [dostep 29.02.2012] układ pokarmowy http://www.robale.pl[ dostęp 29.02.2012] Owady http://www.mportalik.com [dostęp 29.02.2012] Narządy wewnętrzne owadów