Egzaminy – prawo cywilne I. Zakres materiału Egzamin prawo cywilne cz. I Część ogólna: 1. Charakterystyka prawa cywilnego. Zasady prawa cywilnego. 2. Normy prawa cywilnego. 3. Stosunek cywilnoprawny. Prawo podmiotowe. 4. Ciężar dowodu. Domniemanie prawne. 5. Normy prawa cywilnego. Zwyczaj, prawo zwyczajowe. 6. Osoby fizyczne. 7. Osoby prawne oraz jednostki niemające osobowości prawnej. 8. Przedmiot stosunku cywilnoprawnego. 9. Zdarzenia prawne. 10. Czynności prawne. Pojęcie i rodzaje. 11. Przedstawicielstwo. 12. Przedawnienie i terminy zawite 13. Ochrona praw podmiotowych. 14. Stosowanie prawa cywilnego w czasie i przestrzeni. 15. Wykładnia prawa cywilnego. Rola orzecznictwa. Prawo rzeczowe: 1. Prawo rzeczowe w systemie prawa prywatnego, źródła i historia źródeł prawa rzeczowego. 2. Stosunek prawny w zakresie prawa rzeczowego, zasada numerus clausus praw rzeczowych. 3. Pojęcie własności. 4. Treść i wykonywanie prawa własności. 5. Przeniesienie własności. 6. Inne wypadki nabycia i utraty własności. 7. Współwłasność. 8. Ochrona własności. 9. Odrębna własność lokali. 10. Użytkowanie wieczyste. 11. Prawa rzeczowe ograniczone - przepisy ogólne, użytkowanie, służebności, timesharing. 12. Spółdzielcze prawa do lokali. 2 13. Zastaw, hipoteka i dług gruntowy. 14. Posiadanie - pojęcie, nabycie i utrata, ochrona. 15. Księgi wieczyste. Prawo cywilne cz. IIa Zobowiązania – część ogólna: 1. Miejsce prawa zobowiązań w polskim systemie prawnym. 2. Podstawowe pojęcia prawa zobowiązań. 3. Świadczenie. Rodzaje świadczeń. Świadczenia pieniężne i odsetki. 4. Naprawienie szkody. 5. Wielość wierzycieli lub dłużników. 6. Umowy zobowiązaniowe. 7. Czyny niedozwolone. 8. Bezpodstawne wzbogacenie. 9. Wykonanie zobowiązań i skutki ich niewykonania. 10. Wygaśnięcie zobowiązania. 11. Zmiana wierzyciela lub dłużnika. 12. Zbieg roszczeń. Zobowiązania – część szczegółowa: 1. Przedmiot i systematyka części szczegółowej prawa zobowiązań. 2. Umowy regulujące przeniesienie praw. 3. Umowy regulujące używanie rzeczy. 4. Zobowiązania odnoszące się do swiadczenia usług. 5. Umowy regulujące stosunki kredytowe. 6. Zabezpieczenia wierzytelności. 7. Umowy o funkcji alimentacyjnej. 8. Ubezpieczenia gospodarcze. 9. Umowa spółki w systemie prawnym. 10. Przekaz i papiery wartościowe. 11. Przyrzeczenie publiczne. 12. Gra i zakład. 13. Ugoda. Prawo cywilne cz. IIb 1. Prawo rodzinne w systemie prawa cywilnego (prawo rodzinne jako dział prawa cywilnego – cechy charakterystyczne i przedmiot regulacji). 3 2. Podstawowe pojęcia prawa rodzinnego. 3. Historia polskiego prawa rodzinnego i jego współczesne źródła. 4. Prawo rodzinne kolizyjne i intertemporalne. 5. Zasady prawa rodzinnego. 6. Stan cywilny. Prawa stanu cywilnego. Ochrona praw stanu cywilnego. 7. Małżeństwo – pojęcie, związki nieformalne. Małżeństwo cywilne i wyznaniowe. 8. Zawarcie małżeństwa. 9. Unieważnienie małżeństwa. 10. Ustanie małżeństwa – śmierć małżonka, uznanie za zmarłego, rozwód. Separacja. 11. Małżeńskie ustroje majątkowe. 12. Pochodzenie dziecka (1). Macierzyństwo i ojcostwo. Dowody biologiczne. Ustalenie i zaprzeczenie macierzyństwa. 13. Pochodzenie dziecka (2). Pochodzenie dziecka od męża matki, zaprzeczenie ojcostwa, uznanie ojcostwa, ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa, sądowe ustalenie ojcostwo. 14. Nazwisko dziecka. Podstawowe obowiązki rodziców i dzieci. Władza rodzicielska. Kontakty z dzieckiem. 15. Przysposobienie. 16. Obowiązek alimentacyjny. 17. Opieka i kuratela. 18. Elementy postępowania cywilnego w sprawach rodzinnych i opiekuńczych. Sądy rodzinne i opiekuńcze. Prawo spadkowe: 1. Prawo spadkowe w systemie prawa cywilnego (prawo spadkowe jako dział prawa cywilnego – cechy charakterystyczne i przedmiot regulacji). 2. Podstawowe pojęcia prawa spadkowego 3. Historia polskiego prawa spadkowego i jego współczesne źródła. 4. Teoretyczne podstawy prawa spadkowego – modele prawa spadkowego (przejścia majątku mortis causa) w różnych systemach prawnych i sposób ich regulacji. 5. Prawo spadkowe kolizyjne i intertemporalne. 6. Zasady prawa spadkowego. 7. Spadek – pojęcie, skład i powołanie do spadku. Zdolność do dziedziczenia. 8. Dziedziczenie ustawowe. 9. Testament i dziedziczenie testamentowe: a) sposoby dyspozycji majątkiem mortis causa, b) testament jako czynność prawna, c) zdolność testowania, 4 d) formy testamentu, e) nieważność testamentu, f) odwołanie testamentu, g) otwarcie i ogłoszenie testamentu, h) wykładnia testamentu, 10. Rozrządzenia testamentowe: a) powołanie spadkobiercy, b) wydziedziczenie, c) zapis, d) polecenie, e) powołanie wykonawcy testamentu 11. Umowy dotyczące spadku. 12. Nabycie spadku – rodzaje i skutki. Odrzucenie spadku. 13. Ochrona dziedziczenia. 14. Odpowiedzialność spadkobierców za długi spadkowe. 15. Ochrona osób najbliższych spadkodawcy (zachowek). 16. Majątek spadkowy – wspólność majątku spadkowego i dział spadku. 17. Dziedziczenie gospodarstw rolnych i przedsiębiorstw. 18. Elementy cywilnego postępowania spadkowego II. Literatura Prawo cywilne cz. I Część ogólna: 1. A. Brzozowski, W. J. Kocot, E. Skowrońska-Bocian, Prawo cywilne, część ogólna, wyd. 2, LexisNexis, Warszawa 2013. 2. Z. Radwański, A. Olejniczak, Prawo cywilne - część ogólna, wyd. 10, C.H. Beck, Warszawa 2012. 3. A. Wolter, J. Ignatowicz, K. Stefaniuk, Prawo cywilne. Zarys części ogólnej, wyd. 2 (17 dodr.), LexisNexis, Warszawa 2011. 4. Kodeks cywilny. Komentarz, Tom I, pod red. K. Pietrzykowskiego, wyd. 7, C.H. Beck, Warszawa 2013. 5. Kodeks cywilny. Komentarz, pod red. E. Gniewka i P. Machnikowskiego, wyd. 5, C.H. Beck, Warszawa 2013. 6. Kodeks cywilny. Komentarz, Tom I, pod red. K. Osajdy, C.H. Beck, Warszawa 2013. 7. System Prawa Prywatnego. Tom 1. Prawo cywilne - część ogólna, pod red. M. Safjana, wyd. 2, Warszawa 2012. 5 8. System Prawa Prywatnego. Tom 2. Prawo cywilne - część ogólna, pod red. Z. Radwańskiego, wyd. 2, C.H. Beck, Warszawa 2008. Prawo rzeczowe: 1. J. Ignatowicz, K. Stefaniuk, Prawo rzeczowe, wyd. 4, Lexis Nexis, Warszawa 2012. 2. A. Brzozowski, W. J. Kocot, W. Opalski, Prawo rzeczowe. Zarys wykładu, LexisNexis, Warszawa 2012. 3. E. Gniewek, Prawo rzeczowe, wyd. 9, C. H. Beck, Warszawa 2012. 4. System Prawa Prywatnego. Tom 3. Prawo rzeczowe, pod red. E. Gniewka, wyd. 3, C. H. Beck, Warszawa 2013. 5. System Prawa Prywatnego. Tom 4. Prawo rzeczowe, pod red. E. Gniewka, wyd. 3, C. H. Beck, Warszawa 2012. 6. Kodeks cywilny. Komentarz, Tom I, pod red. K. Pietrzykowskiego, wyd. 7, C. H. Beck, Warszawa 2013. 7. Kodeks cywilny. Komentarz, pod red. E. Gniewka i P. Machnikowskiego, wyd. 5, C. H. Beck, Warszawa 2013. 8. Kodeks cywilny. Komentarz, Tom I, pod red. K. Osajdy, C. H. Beck, Warszawa 2013. 9. Kodeks cywilny. Komentarz, Tom II, pod red. J. Gudowskiego, LexisNexis, Warszawa 2013. Prawo cywilne cz. IIa 1. Z. Radwański, A. Olejniczak, Zobowiązania – część ogólna, wyd. 10, C. H. Beck, Warszawa 2012. 2. A. Brzozowski, J. Jastrzębski, M. Kaliński, E. Skowrońska-Bocian, Zobowiązania – część ogólna, LexisNexis, Warszawa 2013. 3. W. Czachórski, A. Brzozowski, M. Safjan, E. Skowrońska-Bocian, Zobowiązania. Zarys wykładu, wyd. 11, LexisNexis, Warszawa 2009. 4. Z. Radwański, J. Panowicz-Lipska, Zobowiązania – część szczegółowa, wyd. 10, C.H. Beck, Warszawa 2013. 5. System Prawa Prywatnego. Tom 5, pod red. E. Łętowskiej, wyd. 2, C. H. Beck, Warszawa 2013. 6. System Prawa Prywatnego. Tom 6, pod red. A. Olejniczaka, C. H. Beck, Warszawa 2009. 7. System Prawa Prywatnego. Tom 6. Suplement, pod red. A. Olejniczaka, C. H. Beck, Warszawa 2010. 8. System Prawa Prywatnego. Tom 7, pod red. J. Rajskiego, wyd. 3, C. H. Beck, Warszawa 2011. 9. System Prawa Prywatnego. Tom 8, pod red. J. Panowicz-Lipskiej, wyd. 2, C. H. Beck, Warszawa 2011. 10. Kodeks cywilny. Komentarz, Tom I, pod red. K. Pietrzykowskiego, wyd. 7, C. H. Beck, Warszawa 2013. 6 11. Kodeks cywilny. Komentarz, Tom II, pod red. K. Pietrzykowskiego, wyd. 7, C. H. Beck, Warszawa 2013. 12. Kodeks cywilny. Komentarz, pod red. E. Gniewka i P. Machnikowskiego, wyd. 5, C. H. Beck, Warszawa 2013. 13. Kodeks cywilny. Komentarz, Tom II, pod red. K. Osajdy, C. H. Beck, Warszawa 2013. 14. Kodeks cywilny. Komentarz, Tom III cz. 1, pod red. J. Gudowskiego, LexisNexis, Warszawa 2013. 15. Kodeks cywilny. Komentarz, Tom III cz. 2, pod red. J. Gudowskiego, LexisNexis, Warszawa 2013. Prawo cywilne cz. IIb Prawo rodzinne: 1. J. Ignatowicz, M. Nazar, Prawo rodzinne, wyd. 4, LexisNexis, Warszawa 2012. 2. T. Smyczyński, Prawo rodzinne i opiekuńcze, wyd. 6, C. H. Beck, Warszawa 2012. 3. System Prawa Prywatnego. Tom 11, pod red. T. Smyczyńskiego, C. H. Beck, Warszawa 2009. 4. System Prawa Prywatnego. Tom 12, pod red. T. Smyczyńskiego, wyd. 2, C. H. Beck, Warszawa 2011. 5. System prawa rodzinnego i opiekuńczego, pod red. J. St. Piątowskiego, Ossolineum, 1985. 6. Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz, pod red. K. Pietrzykowskiego, wyd. 3, C. H. Beck, Warszawa 2012. Prawo spadkowe: 1. E. Skowrońska-Bocian, Prawo spadkowe, wyd. 9, C. H. Beck, Warszawa 2012. 2. J. St. Piątowski, B. Kordasiewicz, Prawo spadkowe. Zarys wykładu, wyd. 7, Lexis Nexis, Warszawa 2011. 3. System Prawa Prywatnego. Tom 10, pod red. B. Kordasiewicza, wyd. 2, C. H. Beck, Warszawa 2013. 4. System Prawa Cywilnego, Tom IV, pod red. J. St. Piątowskiego, Ossolineum 1986. 5. J. Gwiazdomorski, Prawo spadkowe w zarysie, oprac. A. Mączyński, wyd. 5, PWN, Warszawa 1990. 6. Kodeks cywilny. Komentarz, Tom II, pod red. K. Pietrzykowskiego, wyd. 7, C. H. Beck, Warszawa 2013. 7. Kodeks cywilny. Komentarz, pod red. E. Gniewka i P. Machnikowskiego, wyd. 5, C. H. Beck, Warszawa 2013. 7 8. Kodeks cywilny. Komentarz, Tom III, pod red. K. Osajdy, C. H. Beck, Warszawa 2013. 9. Kodeks cywilny. Komentarz, Tom IV, pod red. J. Gudowskiego, LexisNexis, Warszawa 2013. III. Forma egzaminów Egzaminy są przeprowadzane w formie ustnej. Prawo cywilne cz. I – trzy pytania, w tym co namniej jedno z zakresu części ogólnej, co najmniej jedno z zakresu prawa rzeczowego. Prawo cywilne cz. IIa – trzy pytania, w tym dwa z zakresu części ogólnej prawa zobowiązań, jedno z zakresu części szczegółowej prawa zobowiązań. Prawo cywilne cz. IIb – trzy pytania, w tym co namniej jedno z zakresu prawa spadkowego, co najmniej jedno z zakresu prawa rodzinnego. Pytania są zadawane ex promptu. Studentowi przysługuje zwyczajowa chwila do namysłu nad odpowiedzią. Może też prowadzić własne notatki. IV. Zasady oceniania Student otrzymuje oceny cząstkowe – za każdą odpowiedź na jedno z trzech pytań. Ocena końcowa stanowi średnią, wszakże uzyskanie za dwa pytania oceny niedostatecznej przesądza o takiej samej ocenie końcowej, niezależnie od oceny cząstkowej za odpowiedź na trzecie pytanie. Warszawa, 20.03.2014 r. ……………………………………………… prof. dr hab. Maciej Kaliński