SPIS TREŚCI Wstęp .......................................................................................................................................... 4 Rozdział 1. Wprowadzenie do analizy bilansu. ......................................................................... 5 1.1. Przedmiot, zakres analizy finansowej i jej rola w podejmowaniu decyzji. ............... 5 1.2. Metody analizy finansowej ........................................................................................ 6 1.3. Źródła danych do analizy bilansu............................................................................... 6 1.4. Wstępna analiza bilansu. ............................................................................................ 6 1.5. Wskaźnikowa analiza bilansu .................................................................................... 6 Rozdział 2. Podstawowe wskaźniki analizy finansowej. ........................................................... 7 2.1. Sposób wskaźnikowej analizy płynności. .................................................................. 7 2.2. Sposób wskaźnikowej analizy zadłużenia. ................................................................. 7 2.3. Sposób wskaźnikowej analizy obrotowości. .............................................................. 8 2.4. Sposób wskaźnikowej analizy rentowności. .............................................................. 8 Rozdział 3. Ocena finansowa AIESEC Polska. ......................................................................... 8 3.1. 3.2. 3.3. 3.4. 3.5. 3.6. Geneza powstania oraz kształtowanie się AIESEC. .................................................. 8 Charakterystyka wybranej organizacji w Polsce. ....................................................... 8 Podstawowe obszary analityczne w wybranej organizacji. ....................................... 9 Wstępna analiza bilansu AIESEC Polska .................................................................. 9 Wskaźnikowa analiza bilansu AIESEC Polska. ......................................................... 9 Analiza płynności finansowej. ................................................................................. 10 3 Wstęp Rozdział 1. Wprowadzenie do analizy bilansu. 1.1 Przedmiot, zakres analizy finansowej i jej rola w podejmowaniu decyzji. 1.2 Metody analizy finansowej. 1.3 Źródła danych do analizy bilansu. 1.4 Wstępna analiza bilansu. 1.5 Wskaźnikowa analiza bilansu Rozdział 2. Podstawowe wskaźniki analizy finansowej 2.1 Sposób wskaźnikowej analizy płynności. 2.2 Sposób wskaźnikowej analizy zadłużenia. 2.3 Sposób wskaźnikowej analizy obrotowości. 2.4 Sposób wskaźnikowej analizy rentowności. Rozdział 3. Ocena finansowa AIESEC Polska. 3.1 Geneza powstania oraz kształtowanie się AIESEC. 3.2 Charakterystyka wybranej organizacji. 3.3 Wstępna analiza bilansu AIESEC Polska 3.4. Wskaźnikowa analiza bilansu AIESEC Polska. Wnioski końcowe Bibliografia Spis rysunków Spis tabel Spis załączników 3 Wstęp 4 Rozdział 1. Wprowadzenie do analizy bilansu. 1.1. Przedmiot, zakres analizy finansowej i jej rola w podejmowaniu decyzji. W miarę rozwoju gospodarki rynkowej procesy zarządzania przedsiębiorstwem komplikują się ze względu na znaczną zmienność warunków jego działania przez wzrastającą konkurencję.1 Podejmowanie trafnych i szybkich decyzji w gospodarce wymaga stałego do Poniżej w tabeli 1.1 przedstawione jest ogólne zestawienie wykonawców i odbiorców analizy, a także cele i źródła wykorzystywane do przeprowadzenia analizy finansowej. Tabela 1.1. Zestawienie wykonawców i odbiorców informacji oraz źródeł i celów analizy finansowej w gospodarce rynkowej. Rysunek 1.1. Istota analizy finansowej Źródło: M. Walczak, Prospektywna analiza finansowa przedsiębiorstwa, PWE, Warszawa 1998, s. 50 Rysunek 1.2. Analiza finansowa na osi czasu. Źródło: W. Gabrusewicz: Podstawy analizy finansowej, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2002, s.25. Reasumując analiza finansowa jest instrumentem służącym do poznawania procesów gospodarczych, skupia się na wynikach przedsiębiorstwa jako całości, które są podstawą do weryfikacji słuszności decyzji podjętych w przeszłości i ustalenia punktu wyjścia zamierzeń obecnych i przyszłościowych2. Jest ona niezbędna do obiektywnego wyznaczenia kierunku funkcjonowania, rozwoju oraz poprawy działalności danej jednostki dlatego ma coraz większy charakter decyzyjny. M. Sierpińska, T. Jachna: Ocena przedsiębiorstwa według standardów światowych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002, s. 7. 2 Analiza finansowa w zarządzaniu przedsiębiorstwem, pod kierunkiem naukowym E. Urbańczyka, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2001, s. 26. 1 5 1.2. Metody analizy finansowej Metoda jest to ogół reguł stosowanych przy badaniu rzeczywistości czyli sposób naukowego badania rzeczy i zjawisk3, prowadzący do rozwiązania postawionego problemu. Kierując się tym ogólnym sformułowaniem, można powiedzieć, że w analizie finansowej metoda oznacza przyjęte sposoby zbierania, porządkowania, oceny i interpretacji danych empirycznych dotyczących wyników i sytuacji finansowej przedsiębiorstwa, prowadzące do wyjaśnienia przyczyn ich zmian. 1.3. Źródła danych do analizy bilansu. Właściwy dobór i sprawdzenie materiałów źródłowych decyduje w znacznej mierze o wartości uzyskanych w analizie wyników. Oparcie bowiem badań na materiałach niekompletnych lub źle dobranych, nie reprezentatywnych i nie zweryfikowanych (z błędami) prowadzi Reasumując, właściwy dobór i sprawdzenie materiałów źródłowych decyduje w znacznej mierze o wartości uzyskanych w analizie wyników. Analiza bilansu będzię opierała się przede wszytskim na danych zawartych w bilansie, jednak dla prawidłowej interpretacji powinniśmy uwzględnić dane, które są zawarte także w rachunku wyników. 1.4. Wstępna analiza bilansu. Bilans jednostki odzwierciedla w syntetycznej formie skutki decyzji gospodarczych zaistniałych do dnia jego sporządzania. Daje on zatem obraz sytuacji majątkowej i finansowej badanej jednostki. Jednak liczba zawartych informacji w bilansie sporządzonym zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości jest zazwyczaj tak duża, że dla celów analizy powinno się go odpowiednia przekształcić, taki bilans nazywamy bilansem analitycznym. Tabela 1.4 Postać syntetyczna bilansu analitycznego. Reasumując można stwierdzić, że w ujęciu ogólnym wstępna analiza bilansu obejmuje badanie struktury kapitałowej na podstawie wskaźników struktury majątku, badanie struktury majątkowej na podstawie wskaźników struktury kapitałów, a także obejmuje badanie struktury kapitałowo-majątkowej. 1.5. Wskaźnikowa analiza bilansu Sprawozdanie finansowe jest bogate w treść ekonomiczną, które pełne poznanie i wykorzystanie w procesie zarządzania wymaga różnokierunkowych powiązań i przekształceń danych liczbowych. Prowadzi to do obliczania odpowiednich wskaźników oraz 3 Słownik wyrazów obcych. Red. J. Tokarski, PWN, Warszawa 1991, s. 551. 6 ich oceny porównawczej (głów1.6.nie w czasie i w przestrzeni) i ewentualnie dalszej analizie przyczynowej. Całość tych działań nosi najczęściej nazwę analizy wskaźnikowej (ratio analisys).4 występujących zjawisk lub zdarzeń gospodarczych, a także to że analiza wskaźnikowa bazuje wyłącznie na danych z przeszłości (historycznych), nie uwzględniając przewidywanych warunków działania tej jednostki w przyszłości. Tylko w połączeniu z analizą otoczenia może być wykorzystana do kształtowania przyszłych działań. Rozdział 2. Podstawowe wskaźniki analizy finansowej. 2.1. Sposób wskaźnikowej analizy płynności. W celu utrzymania ciągłości realizowanych procesów gospodarczych każda jednostka powinna tak prowadzić swoją działalność, aby zachować płynność finansową. Pojęcie płynności finansowej nie jest rozumiane jednoznacznie. Przez płynność rozumie się najczęściej zdolność do terminowego regulowania zobowiązań bieżących. Często pojęcie to jest mylone z wypłacalnością, która oznacza zdolność do terminowego regulowania zobowiązań bieżących czyli do porycia łącznych długów posiadanym majątkiem. 5 Tabela 2.1 Obok spopularyzowanych w literaturze wskaźników płynności, ocena wypłacalności jednostki może być także oparta na zestawionym bilansie płatniczym. Bilans ten powinien pozwolić na ustalenie czy, i w jakim stopniu dana jednostka jest lub będzie zdolne do uregulowania swych zobowiązań wymagalnych, przy wykorzystaniu posiadanych lub dających się szybko upłynnić środków. 2.2. Sposób wskaźnikowej analizy zadłużenia. Tylko nieliczne jednostki mogą funkcjonować, opierając się na kapitałach własnych. Większość zmuszona jest do korzystania z różnych form wspomagania finansowego, czyli kapitałów obcych. Stąd pojawia się w tych przedsiębiorstwach, organizacjach czy instytucjach problem zadłużenia, a ten niesie za sobą poważne konsekwencje dla ich sytuacji L. Bednarski: Analiza finansowa w przedsiębiorstwie, PWE, Warszawa 2007, s.76. M. Sierpińska, T. Jachna: Ocena przedsiębiorstwa według standardów światowych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006, s. 145. 4 5 7 finansowej.6 Możemy wyróżnić takie źródła finansowania jak – własne, obce, krótkoterminowe lub długoterminowe. 2.3. Sposób wskaźnikowej analizy obrotowości. Sprawność działania każdej jednostki, rozumiana jako umiejętność efektywnego wykorzystania wszelkich posiadanych zasobów, biorąc pod uwagę uwarunkowania nie tylko wewnętrzne ale także zewnętrzne wpływa bezpośrednio na sytuację finansową tej jednostki. 2.4. Sposób wskaźnikowej analizy rentowności. Termin rentowności pochodzi od pojęcia renta, które w gospodarce rynkowej wyraża zysk od kapitału.7 Rozdział 3. Ocena finansowa AIESEC Polska. 3.1. Geneza powstania oraz kształtowanie się AIESEC. Organizacja powstała ponad 60 lat temu w Sztokholmie jako Międzynarodowe Stowarzyszenie Studentów Nauk Ekonomicznych i Handlowych (AIESEC - Association Internationale des Etudiants en Sciences Economiques et Commerciales) w oparciu o prawo szwedzkie8. 3.2. Charakterystyka wybranej organizacji w Polsce. AIESEC jest międzynarodową, apolityczną, nie działającą dla zysku, zarządzaną przez studentów, niezależną, edukacyjną fundacją. Skupia studentów i absolwentów wyższych uczelni. AIESEC nie dyskryminuje nikogo, bez względu na rasę, kolor skóry, płeć, orientację seksualną, religię, narodowość czy pochodzenie etniczne.9 Obszarem działania, w którym funkcjonuje AIESEC jest szeroko pojęta edukacja. Rysunek 3.2 Schemat organizacyjny stowarzyszenia AIESEC Polska. 6 W. Gabrusewicz: Podstawy analizy finansowej, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2007, s.271. T. Waśniewski, Z. Miklewicz: Analiza finansowa w gospodarce rynkowej, US, Szczecin 1994, s.156. 8 The Founding story w: link to the 21 st century; pod red. M. Bojer, M. F. Jaramillo, A. Neal, D. Wherry, AIESEC International, Rotterdam, Holandia, 1998, s.6-10 9 AIESEC International Compendium, 2009, s. 5 7 8 Rysunek 3.3 Schemat organizacyjny Komitetu Narodowego AIESEC Polska. Rysunek 3.4 Schemat organizacyjny Komitetów Lokalnych. AIESEC Polska nie praktykował jednak działalności statutowej w ramach odpłatnej działalności organizacji, nigdy również nie prowadził działalności gospodarczej pomimo tego, że przepisy zezwalają na taka działalność. 3.3. Podstawowe obszary analityczne w wybranej organizacji. Jeden ze sposobów rozpoznania efektywności funkcjonowania przedsiębiorstwa, warunkującej jego przyszłe wybory jest związany bezpośrednio z procedurą analizy ekonomiczno-finansowej. Przedstawiony dalej schemat może być przydatny dla różnych osób i instytucji, które są zainteresowane właściwym przygotowaniem, przeprowadzeniem i odczytaniem W części podsumowującej prezentowane są w syntetycznym ujęciu najistotniejsze ustalenia poszczególnych części analizy, jak i zasadnicze wnioski z niej wynikające. 3.4. Wstępna analiza bilansu AIESEC Polska Bilans stowarzyszenia AIESEC Polska sporządzono na dzień 31 maja w trzech kolejnych latach jego funkcjonowania. Na potrzeby analizy wstępnej dane bilansowe zostały ujete w sposób syntetyczny, z wyodrębnieniem jedynie podstawowych elementów aktywów i pasywów. Jest to forma uproszczona bilansu, zgodnie z przepisami zewnętrznymi obowiązujących AIESEC Polska. Dane, o których wspomniałam razem z wynikami obliczeń wskaźników struktury aktywów a także pasywów, jak również wskaźników dynamiki poszczególnych elementów tych wielkości ekonomicznych zawiera tabela 3.1. 3.5. Wskaźnikowa analiza bilansu AIESEC Polska. Pogłębieniem wstepnej analizy bilansu jest analiza wskaźnikowa. Polega ona na ocenie najwżniejszych obszarów działalności danej jednostki za pomocą odpowiednio dobranych wskaźników, ocenie efektywności tej działalności oraz ustaleniu, czy podmiot sprosta w najbliższym czasie stawianym wymaganiom. Działalność organizacji AIESEC, jej wyniki a także sytuację majątkową i finansową za rok 2009 w porównaniu z okresami poprzedzającymi charakteryzują węzłowe wskaźniki ekonomiczne przedstawione w tabeli 3.2. 9 Tabela 3.2. Podstawowe wskaźniki ekonomiczne osiągnięte przez AIESEC Polska w latach 2007-2009. Rysunek 3.5. Porównanie rentowności majątku, kapitału własnego oraz działalności statutowej w Stowarzyszeniu AIESEC Polska w latach 2007-2009. Tabela 3.3. Rentowność działalności statutowej. 3.6. Analiza płynności finansowej. Wskaźniki analizy finansowej odzwierciedlają zdolność przedsiębiorstwa do terminowego regulowania zobowiązań bieżących, czyli krótkoterminowych. Tak jak wspomniałam w rozdziale drugim w analizie finansowej się różne wskaźniki m.in. bieżącej płynności finansowej, przyspieszonej a także można wykorzystać bardziej szczegółowe wskaźniki, jak np. cykl kapitału obrotowego, cykl należności czy cykl zobowiązań krótkoterminowych. Dzięki tym wskaźnikom wzbogacamy analizę finansową uzyskując bardziej szczegółowe dane. BIBLIOGRAFIA (publikowane alfabetycznie według nazwisk autorów; osobno inne źródła jak przepisy wewnętrzne, akty prawne i pozostałe niepublikowane) Spis tabel Spis rysunków Rysunek 1.1. Istota analizy finansowej ...................................................................................... 5 Rysunek 1.2. Analiza finansowa na osi czasu. ........................................................................... 5 Rysunek 3.2 Schemat organizacyjny stowarzyszenia AIESEC Polska. .................................... 8 Rysunek 3.3 Schemat organizacyjny Komitetu Narodowego AIESEC Polska. ........................ 9 Rysunek 3.4 Schemat organizacyjny Komitetów Lokalnych. ................................................... 9 Rysunek 3.5. Porównanie rentowności majątku, kapitału własnego oraz działalności statutowej w Stowarzyszeniu AIESEC Polska w latach 2007-2009. ....................................... 10 Spis załączników Załączniki 10 11