Poczucie dyskryminacji w*ród pracowników 50+

advertisement
Problematyka dyskryminacji
pracowników
dr Dorota Żołnierczyk – Zreda
Zakład Ergonomii CIOP-PIB
dr inż. Zofia Pawłowska
Zakład Zarządzania Bezpieczeństwem i Higieną Pracy CIOP-PIB
Posiedzenie Rady Ochrony Pracy przy Sejmie RP
3 sierpnia 2015 r.
Dyskryminacja
świadome lub nieświadome niesprawiedliwe,
nierówne, krzywdzące traktowanie osób
ze względu na jakąś cechę
(np. na płeć, wiek, orientację seksualną, status
materialny, wyznanie, pochodzenie, poglądy lub
niepełnosprawność itd.), polegające na
utrudnianiu im równego i sprawiedliwego
dostępu do przysługujących im praw,
przywilejów i zasobów społecznych
źródło: Raport PARP pn. Dyskryminacja w pracy. Identyfikacja i przeciwdziałanie
http://www.opzz.org.pl/documents/37160/64633/Dyskryminacja+w+pracy.+Identyfikacja+i+przeciwdzia%C5%82anie
Rodzaje dyskryminacji w zatrudnieniu
– ze względu na rasę, kolor skóry
– ze względu na orientację seksualną (homofobia)
– ze względu na pochodzenie i narodowość
(ksenofobia)
– ze względu na wyznanie i religię
– ze względu na wiek (ageizm)
– ze względu na niepełnosprawność
– ze względu na płeć (seksizm)
Inne rodzaje dyskryminacji w zatrudnieniu
• Molestowanie - szczególny wyraz dyskryminacji
bezpośredniej, kiedy ma miejsce niepożądane zachowanie
związane z cechą chronioną, jego celem lub skutkiem jest
naruszenie godności osoby, stworzenie onieśmielającej,
wrogiej, poniżającej, upokarzającej lub agresywnej
atmosfery, a także wszelkie mniej korzystne traktowanie
wynikające z odrzucenia lub podporządkowania się takiemu
zachowaniu przez osobę, której ono dotyczy
• Molestowanie seksualne - szczególna forma dyskryminacji
ze względu na płeć. Każde nieakceptowane zachowanie o
charakterze seksualnym lub odnoszące się do płci
pracownika, którego celem lub skutkiem jest naruszenie
godności lub poniżenie albo upokorzenie pracownika
źródło: Raport PARP pn. Dyskryminacja w pracy. Identyfikacja i przeciwdziałanie
http://www.opzz.org.pl/documents/37160/64633/Dyskryminacja+w+pracy.+Identyfikacja+i+przeciwdzia%C5%82anie
Procent pracowników którzy uważają że są dyskryminowani
w pracy według wieku (źródło: Eurofound, European Working Conditions Survey 2010)
Czy jesteś dyskryminowany w miejscu pracy?
10
8.6
9
8
7
6.1
6
5.2
TAK
5
%
4
Polska
3.4
3
UE
2.9
2.2
2
1
0
poniżej 30
30 - 49
powyżej 49
wiek
Procent pracowników którzy uważają że są dyskryminowani
w pracy według rodzaju zatrudnienia
(źródło: Eurofound, European Working Conditions Survey 2010)
Czy jesteś dyskryminowany w pracy?
12
9.7
10
8
TAK
6
%
4
5.5
5.4
6.2
Polska
UE
2.7
2
0.4
0
umowa na czas
nieokreślony
samozatrudnienie
rodzaj zatrudnienia
inny
Procent pracowników którzy uważają,
że są dyskryminowani w pracy według rodzaju działalności
(źródło: Eurofound, European Working Conditions Survey 2010)
Czy jesteś dyskryminowany w pracy?
7
6.5
6
5.4
5
3.8
4
%
Polska
3
2
UE
1.6
1
0
przemysł
usługi
rodzaj działalności
Procent pracowników którzy uważają,
że są dyskryminowani w pracy według płci
(źródło: Eurofound, European Working Conditions Survey 2010)
Czy jesteś dyskryminowany w pracy?
8
6.9
7
5.6
6
5
TAK
4
%
Polska
3.3
2.7
3
2
1
0
kobiety
mężczyźni
UE
Procent pracowników którzy uważają,
że są dyskryminowani w pracy według charakteru pracy
(źródło: Eurofound, European Working Conditions Survey 2010)
Czy jesteś dyskryminowany w pracy?
6.6
7
5.6
6
6.5
5.5
5
TAK 4
%
3.5
3.2
3.8
3
2
Polska
1.6
UE
1
0
praca biurowa
praca fizyczna
praca biurowa
praca fizyczna
wymagająca
wymagająca
wymagająca niskich wymagająca niskich
wysokich kwalifikacji wysokich kwalifikacji
kwalifikacji
kwalifikacji
charakter pracy
Dyskryminacja w pracy w krajach UE
– wyniki piątego ogólnoeuropejskiego
badania warunków pracy
Unia Europejska
Albania
Czarnogóra
Macedonia
Norwegia
Turcja
Kosowo
Austria
Belgia
Bułgaria
Cypr
Czechy
Niemcy
Dania
Estonia
Grecja
Hiszpania
Finlandia
Francja
Chorwacja
Węgry
Irlandia
Włochy
Litwa
Luksemburg
Łotwa
Malta
Holandia
Polska
Portugalia
Rumunia
Szwecja
Słowenia
Słowacja
Wielka Brytania
12
Procent pracujących w krajach UE, narażonych na dyskryminację
w pracy
11.1
10.5
10
9.3
8
7.4
4
2.7
7
6
6
5.9
5.1
5 4.9
4.4
3.5
4.5
10.7
9.2
7.8
8.3
8.2
7.1
6.8
5.7
6.2
5.3
5.4
4.3
5.7
4.7
4.7
5 5.1
3.4 3.4
3.9
2.9
2
0
Unia Europejska
Albania
Czarnogóra
Macedonia
Norwegia
Turcja
Kosowo
Austria
Belgia
Bułgaria
Cypr
Czechy
Niemcy
Dania
Estonia
Grecja
Hiszpania
Finlandia
Francja
Chorwacja
Węgry
Irlandia
Włochy
Litwa
Luksemburg
Łotwa
Malta
Holandia
Polska
Portugalia
Rumunia
Szwecja
Słowenia
Słowacja
Wielka Brytania
Procent pracujących w krajach UE
narażonych na dyskryminację w pracy, według wieku
poniżej 30 lat
30-49
50 lat i więcej
20
18
16
14
12
10
8
6
4
2
0
6
4
2
Unia Europejska
Albania
Czarnogóra
Macedonia
Norwegia
Turcja
Kosowo
Austria
Belgia
Bułgaria
Cypr
Czechy
Niemcy
Dania
Estonia
Grecja
Hiszpania
Finlandia
Francja
Chorwacja
Węgry
Irlandia
Włochy
Litwa
Luksemburg
Łotwa
Malta
Holandia
Polska
Portugalia
Rumunia
Szwecja
Słowenia
Słowacja
Wielka Brytania
Procent pracujących w krajach UE
narażonych na dyskryminację w pracy, według statusu zatrudnienia
umowa na stałe
8
6
inna forma zatrudnienia
samozatrudniony
20
18
16
14
12
10
10
5
6.2
2.7
0
0.4
Unia Europejska
Albania
Czarnogóra
Macedonia
Norwegia
Turcja
Kosowo
Austria
Belgia
Bułgaria
Cypr
Czechy
Niemcy
Dania
Estonia
Grecja
Hiszpania
Finlandia
Francja
Chorwacja
Węgry
Irlandia
Włochy
Litwa
Luksemburg
Łotwa
Malta
Holandia
Polska
Portugalia
Rumunia
Szwecja
Słowenia
Słowacja
Wielka Brytania
Procent pracujących w krajach UE
narażonych na dyskryminację w pracy, według płci
Kobieta
Mężczyzna
20
18
16
14
12
10
8
6
4
2
0
20
Unia Europejska
Albania
Czarnogóra
Macedonia
Norwegia
Turcja
Kosowo
Austria
Belgia
Bułgaria
Cypr
Czechy
Niemcy
Dania
Estonia
Grecja
Hiszpania
Finlandia
Francja
Chorwacja
Węgry
Irlandia
Włochy
Litwa
Luksemburg
Łotwa
Malta
Holandia
Polska
Portugalia
Rumunia
Szwecja
Słowenia
Słowacja
Wielka Brytania
Procent pracujących w krajach UE
narażonych na dyskryminację w pracy, według rodzaju działalności
Przemysł
Usługi
18
16
14
12
10
8
6
4
2
0
Procent pracujących w krajach UE
narażonych na dyskryminację w pracy, według rodzaju działalności
20
Wysoko wykwalifikowany pracownik biurowy
Wysoko wykwalifikowany pracownik fizyczny
Nisko wykwalifikowany pracownik biurowy
Nisko wykwalifikowany pracownik fizyczny
18
16
14
12
10
8
6
4
2
Unia Europejska
Albania
Czarnogóra
Macedonia
Norwegia
Turcja
Kosowo
Austria
Belgia
Bułgaria
Cypr
Czechy
Niemcy
Dania
Estonia
Grecja
Hiszpania
Finlandia
Francja
Chorwacja
Węgry
Irlandia
Włochy
Litwa
Luksemburg
Łotwa
Malta
Holandia
Polska
Portugalia
Rumunia
Szwecja
Słowenia
Słowacja
Wielka Brytania
0
12
4
2
Unia Europejska
Albania
Czarnogóra
Macedonia
Norwegia
Turcja
Kosowo
Austria
Belgia
Bułgaria
Cypr
Czechy
Niemcy
Dania
Estonia
Grecja
Hiszpania
Finlandia
Francja
Chorwacja
Węgry
Irlandia
Włochy
Litwa
Luksemburg
Łotwa
Malta
Holandia
Polska
Portugalia
Rumunia
Szwecja
Słowenia
Słowacja
Wielka Brytania
Procent pracujących w krajach UE
narażonych na obelgi (ataki słowne) w pracy
20
18
17.3
16
14
6
4.8
3.6
17.5
15.8
13
11
8
5.5
15.8
14.8
10.2
6.3
7.1
5.2
15.6
14.4
12.4
11.7
10.7
7.6
15.2
13.4
12.1
12.6
11
10
10.2
7.6
8.5
7.7
8.5
6.9
5.8
4.6
3.1
1.1
0
2
Unia Europejska
Albania
Czarnogóra
Macedonia
Norwegia
Turcja
Kosowo
Austria
Belgia
Bułgaria
Cypr
Czechy
Niemcy
Dania
Estonia
Grecja
Hiszpania
Finlandia
Francja
Chorwacja
Węgry
Irlandia
Włochy
Litwa
Luksemburg
Łotwa
Malta
Holandia
Polska
Portugalia
Rumunia
Szwecja
Słowenia
Słowacja
Wielka Brytania
Procent pracujących w krajach UE
narażonych na groźby i poniżanie w pracy
9
8
7.8
3
7.8
7.1
7
6.5
6
6
4
4
2.3
5.9
5
4.4 4.3
4.2
3.7
5.6
5
4.5
7.2
6.3
6.5
6.7
5.8
5.3
4.7
4.5
2.7
2.2
6
5.2
4.7
3.5
3.3
2.4
3.4
2.6
1.7
1.2
1
0
5
Unia Europejska
Albania
Czarnogóra
Macedonia
Norwegia
Turcja
Kosowo
Austria
Belgia
Bułgaria
Cypr
Czechy
Niemcy
Dania
Estonia
Grecja
Hiszpania
Finlandia
Francja
Chorwacja
Węgry
Irlandia
Włochy
Litwa
Luksemburg
Łotwa
Malta
Holandia
Polska
Portugalia
Rumunia
Szwecja
Słowenia
Słowacja
Wielka Brytania
2
Procent pracujących w krajach UE
narażonych na ataki fizyczne w pracy
4
3.7
1.9
1
0.6
0.3
3.8
5
3.2
3
2.9
2.6
0.9
1
0.5
0.4
0.4
0.3
3.3
2.9
2.7
2.8
5
2.3
2
1.8
1.8
1
0.7
0.2
1.9
1.6
5
1.5
1.1
1
1.1
0.7
0.7
0.5
0.3
0
5
Unia Europejska
Albania
Czarnogóra
Macedonia
Norwegia
Turcja
Kosowo
Austria
Belgia
Bułgaria
Cypr
Czechy
Niemcy
Dania
Estonia
Grecja
Hiszpania
Finlandia
Francja
Chorwacja
Węgry
Irlandia
Włochy
Litwa
Luksemburg
Łotwa
Malta
Holandia
Polska
Portugalia
Rumunia
Szwecja
Słowenia
Słowacja
Wielka Brytania
2
Procent pracujących w krajach UE
narażonych na ataki fizyczne w pracy
4
3.7
1.9
1
0.6
0.3
3.8
5
3.2
3
2.9
2.6
0.9
1
0.5
0.4
0.4
0.3
3.3
2.9
2.7
2.8
5
2.3
2
1.8
1.8
1
0.7
0.2
1.9
1.6
5
1.5
1.1
1
1.1
0.7
0.7
0.5
0.3
0
2
1
Unia Europejska
Albania
Czarnogóra
Macedonia
Norwegia
Turcja
Kosowo
Austria
Belgia
Bułgaria
Cypr
Czechy
Niemcy
Dania
Estonia
Grecja
Hiszpania
Finlandia
Francja
Chorwacja
Węgry
Irlandia
Włochy
Litwa
Luksemburg
Łotwa
Malta
Holandia
Polska
Portugalia
Rumunia
Szwecja
Słowenia
Słowacja
Wielka Brytania
Procent pracujących w krajach UE
narażonych na znęcanie się i molestowanie w pracy
10
9.5
9
8.7
8
7.7
7.2
7
5
4
4
1.5
7.1
6.2
6
5.3
4.3
3.3
3.7
3.2
3
2.3
1.3 1.4
1.6
0.6
2.2
5.5
4.6
4.7
3.4
0.9
4.8
2.7
2.2
1.6
4.5
3.3
2.9
2.1
1.7
0.7
1.2
0
DYSKRYMINACJA ZE WZGLĘDU
NA WIEK
Wyróżnia się dwa rodzaje dyskryminacji w kontekście wieku:
• Bezpośrednią
• Pośrednią
Dyskryminacja bezpośrednia
• występuje wtedy, gdy pracownik z powodu swojego wieku jest traktowany
mniej korzystnie niż inny pracownik w porównywalnej sytuacji. Oznacza
zatem każdą sytuację, w której sama przynależność do danej grupy
wiekowej niekorzystnie wpływa na sposób traktowania danej osoby
Źródło: G. Firlit-Fesnek, G. Magnuszewska-Otula, Dyskryminacja a równouprawnienie. Zadania dla polityki
społecznej, [w:] Polityka społeczna, red. G. Firlit-Fesnek, M. Szyłko-Skoczny, PWN, Warszawa 2007, s. 263–265
Dyskryminacja pośrednia
• definiowana jest zwykle jako występująca wówczas, gdy na skutek
pozornie neutralnego postanowienia, zastosowanego kryterium lub
podjętego działania występują dysproporcje w zakresie warunków
zatrudnienia na niekorzyść wszystkich lub znacznej liczby pracowników
należących do grupy wiekowej (...) jeżeli dysproporcje te nie mogą być
uzasadnione żadnymi innymi obiektywnymi powodami
Źródło: G. Firlit-Fesnek, G. Magnuszewska-Otula, Dyskryminacja a równouprawnienie. Zadania dla polityki
społecznej, [w:] Polityka społeczna, red. G. Firlit-Fesnek, M. Szyłko-Skoczny, PWN, Warszawa 2007, s. 263–265
Ageizm
Dyskryminacja ze względu na wiek jest określana mianem ageizmu
(od ang. age – wiek) lub wiekizmu. Wiekizm definiuje się jako wyznawanie
irracjonalnych poglądów i przesądów dotyczących jednostek lub grup,
opartych na ich wieku. Polega to na tym, że przyjmuje się stereotypowe
założenia na temat fizycznych lub umysłowych cech ludzi z określonej grupy
wiekowej i zwykle wyraża się je w sposób poniżający. Najczęściej wiekizm
kieruje się przeciwko ludziom starym
Źródło: Dyskryminacja ze względu na wiek, na czym polega i jak sobie z nią radzić.
W: http://kartaroznorodnosci.pl/pl/roznorodnosc/zarzadzanie-roznorodnoscia---artykuly.html?id=188
Podłoże i przejawy dyskryminacji ze względu na wiek
•
negatywne stereotypy dotyczące starości
•
kult młodości
•
brak rzetelnej wiedzy o wieku dojrzałym czy starości wśród pracodawców,
decydentów i wśród osób świadczących różnorodne usługi osobom
w wieku dojrzałym i starszym
•
bezrobocie nasilające konkurencję na rynku pracy
•
niedostatek środków w gospodarstwach domowych i w polityce społecznej
•
procedury dzielenia środków finansowych pomiędzy instytucje polityki
społecznej
Źródło: Dyskryminacja ze względu na wiek, na czym polega i jak sobie z
http://kartaroznorodnosci.pl/pl/roznorodnosc/zarzadzanie-roznorodnoscia---artykuly.html?id=188
nią
radzić.
W:
Poczucie dyskryminacji pracowników 50+
Sekcje PKD
Ogół
Przetwórst
wo
Budownict
wo
Handel
Administra
cja
Medyczna
17,0
11,9
26,7
15,0
19,8
Opieka
p<
Czuję się
dyskrymin
owana(y)
18,0
n.i.
w firmie
Źródło: 04.A.37: Ocena działań podejmowanych w polskich przedsiębiorstwach ukierunkowanych na utrzymanie w zatrudnieniu pracowników starszych
(50+), realizowanego w ramach II etapu programu wieloletniego pn „Poprawa Bezpieczeństwa i Warunków Pracy” finansowanego w latach 2011-2013 w
zakresie zadań służb państwowych przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej. Koordynator programu: Centralny Instytut Ochrony Pracy- Państwowy
Instytut Badawczy.
Poczucie dyskryminacji
w zależności od wielkości przedsiębiorstwa
Wielkość przedsiębiorstwa
p<
Małe
Średnie
Duże
Czuję się
dyskryminowana(y)
w firmie
12,0
21,7
22,6
0,01
Źródło: 04.A.37: Ocena działań podejmowanych w polskich przedsiębiorstwach ukierunkowanych na utrzymanie w zatrudnieniu pracowników starszych
(50+), realizowanego w ramach II etapu programu wieloletniego pn „Poprawa Bezpieczeństwa i Warunków Pracy” finansowanego w latach 2011-2013 w
zakresie zadań służb państwowych przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej. Koordynator programu: Centralny Instytut Ochrony Pracy- Państwowy
Instytut Badawczy.
Najczęściej występujące stereotypy
na temat starszych pracowników
Starsi pracownicy są:
Poziom emocji
Poziom kompetencji
Ciepli
Z niższymi umiejętnościami
Przyjacielscy
Mniej inteligentni
Szczerzy
Mniej kreatywni
Mają lepsze umiejętności
interpersonalne
Mniej zdolni do zmian
Mniej zmotywowani
Mniej zdolni do pracy, nauki i rozwoju
Mniej efektywni
Cuddy, A.J.C., Norton, M.I. i Fiske, S.T. (2005). This Old Stereotype: The Pervasiveness and Persistence of the Elderly Stereotype. Journal of Social Issues,
61 (2), 267-285.
Bal, A.C., Reiss, A.E., Rudolph, C.W., i Baltes, B.B. (2011). Examining positive and negative perceptions of older workers: a meta-analysis. The Journals of
Gerontology, Series B: Psychological Sciences and Social Sciences, 66 (6), 687–698.
Posthuma, R. A., i Campion, M. A. (2009). Age stereotypes in the workplace: Common stereotypes, moderators, and future research directions. Journal of
Management, 35, 158-188.
DYSKRYMINACJA ZE WZGLĘDU
NA NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ
Dyrektywa 2000/78/WE
W 2000 roku przyjęto dyrektywę 2000/78/WE w sprawie ustanowienia
ogólnych ram dla równego traktowania przy zatrudnianiu i wykonywaniu
zawodu między innymi w zakresie:
•
•
•
•
równego traktowania w aspekcie dostępu do pracy
zapewnienia awansu w zatrudnieniu
dostępu do poradnictwa zawodowego, szkolenia i kształcenia zawodowego
zapewnienia odpowiednich warunków pracy i płacy
Artykuł 5 tej dyrektywy mówi o dyskryminacji niepełnosprawnych
pracowników, jeżeli pracodawca nie zapewni im odpowiedniego
przystosowania stanowiska i miejsca pracy, a także jeśli nie dostosuje rodzaju
i godzin pracy do możliwości i potrzeb tych osób. Z kolei artykuł 7 dotyczy
ochrony zdrowia oraz zapewnienia osobom niepełnosprawnym
bezpieczeństwa w czasie wykonywania pracy
Karta Praw Osób Niepełnosprawnych
W warunkach polskich jednoznaczny stosunek państwa, a także wskazanie
dla praktycznych działań zawiera Karta Praw Osób Niepełnosprawnych
Stanowi ona między innymi, że osoby niepełnosprawne mają prawo do pracy
na otwartym rynku pracy zgodnie z kwalifikacjami, wykształceniem
i możliwościami oraz korzystania z doradztwa zawodowego i pośrednictwa,
a gdy niepełnosprawność i stan zdrowia tego wymaga – prawo do pracy
w warunkach dostosowanych do potrzeb niepełnosprawnych
Dyskryminacja w pracy osób niepełnosprawnych
• Osoby niepełnosprawne odczuwają dyskryminację ze strony
pracodawców zarówno podczas przyjmowania do pracy (29,9%) jak i w
samym miejscu pracy (16,7%). Respondenci wskazują również, iż ich
zarobki są niewspółmierne do ich wkładu w pracę
• Do najważniejszych przyczyn dyskryminacji zaliczyli rodzaj i stopień
niepełnosprawności. Respondenci wskazali, iż pracodawcy w dużej mierze
chętniej zatrudniają osoby posiadające umiarkowany stopień
niepełnosprawności, gdyż otrzymują z tego tytułu większe ulgi.
• Niechęć do zatrudniania ze strony pracodawców odczuwają osoby starsze
oraz kobiety (w szczególności te posiadające małe dzieci)
Źródło: Poliwczak I. 2008. Praca w życiu osób niepełnosprawnych. Znaczenie oraz powody i negatywne aspekty pozostawania bez
pracy. W: Przeciw wykluczeniu społecznemu osób niepełnosprawnych, red. L. Frąckiewicz. Warszawa: IPSS.Poliwczak
Stereotypy dotyczące osób niepełnosprawnych
Osoby badane zostały poproszone o ocenę 29 barier w dostępie do zatrudnienia na
skali od 1 -zdecydowanie się nie zgadzam do 5-zdecydowanie się zgadzam.
Stereotypy oraz uprzedzenia dotyczące osób niepełnosprawnych ocenione zostały
przez osoby niepełnosprawne jako jeden z pięciu wiodących barier w zatrudnieniu
Brak możliwość podnoszenia kwalifikacji osób niepełnosprawnych
(brak dostępu/ograniczony dostęp do szkoleń)
Brak ofert pracy w miejscu/w pobliżu miejsca zamieszkania
Stereotypy na temat osób niepełnosprawnych oraz uprzedzenia w
stosunku do nich
Obawa przed dużą konkurencją na rynku pracy
Brak miejsc pracy dostosowanych do potrzeb osób
niepełnosprawnych
0.0
0.1
0.2
0.3
0.4
0.5
Źródło: Pawłowska-Cyprysiak K. „Badania dotyczące psychospołecznych uwarunkowań motywacji do podejmowania pracy zawodowej przez osoby
niepełnosprawne w Polsce”, PROGRAM WIELOLETNI pn. „Poprawa bezpieczeństwa i warunków pracy”, etap I, okres realizacji: 2008-2010
DYSKRYMINACJA ZE WZGLĘDU
NA PŁEĆ
Dyskryminacja w pracy ze względu na płeć
może przejawiać się poprzez:
– horyzontalną i wertykalną segregację na rynku pracy
– dysproporcje płacowe
– brak udziału w procesie decyzyjnym
– nierówny podział obowiązków domowych i obowiązków związanych z
opieką nad członkami rodziny
Molestowanie seksualne
• szczególna forma dyskryminacji ze względu na płeć.
Każde nieakceptowane zachowanie o charakterze
seksualnym lub odnoszące się do płci pracownika,
którego celem lub skutkiem jest naruszenie godności
lub poniżenie albo upokorzenie pracownika
Procent badanych urzędników sektora administracji publicznej,
którzy doświadczyli określonych form przemocy (N = 418)
Przemoc fizyczna
3.8
Molestowanie seksualne
10.6
Mobbing
13.8
0
5
10
15
% badanych
źródło: M. Warszewska-Makuch, Zadanie 04.A.06 pn. Opracowanie metod oceny poziomu przemocy w pracy oraz sposobów jej
przeciwdziałania, CIOP-PIB, 2011-2013
Procent badanych pracowników sektora przetwórstwa przemysłowego,
którzy doświadczyli określonych form przemocy w pracy (N = 444)
Mężczyźni
11.5
Przemoc fizyczna
Kobiety
7.4
13.9
Molestowanie seksualne
28.1
27.2
Mobbing
18.4
0
5
10
15
20
25
30
%
źródło: M. Warszewska-Makuch, Projekt nr IV.B.12 pn. Badanie organizacyjnych czynników ryzyka przemocy w pracy i opracowanie metod
przeciwdziałania, ze szczególnym uwzględnieniem grupy kobiet, CIOP-PIB, 2011-2013
Procent badanych pracowników sektora przetwórstwa przemysłowego którzy
doświadczyli określonych działań o charakterze molestowania seksualnego
(N = 444)
0.5
Gwałt
1.1
Nieudana próba gwałtu
3.4
Poniżanie ze względu na płeć
3.2
Gorsze traktowanie ze względu na płeć
Sugerowanie korzyści
1.1
1.1
Zastraszanie konsekwencjami
Dotykanie w niepożądany sposób
1.6
Uporczywe zapraszanie na spotkania
4.3
Proponowanie kontaktów seksualnych
2.3
Niestosowne ruchy ciała i gesty
3.6
Czynienie niestosownych uwag
6.3
Eksponowanie plakatów, kalendarzy itp.
11
Opowiadanie dowcipów
9.9
0
2
4
6
% badanych
8
10
źródło: M. Warszewska-Makuch, Projekt nr IV.B.12 pn. Badanie organizacyjnych czynników ryzyka przemocy w pracy i opracowanie metod
przeciwdziałania, ze szczególnym uwzględnieniem grupy kobiet, CIOP-PIB, 2011-2013
12
Unijne przepisy antydyskryminacyjne określają spójny
zestaw praw i obowiązków we wszystkich państwach
członkowskich UE wraz z procedurami mającymi na celu
pomoc ofiarom dyskryminacji
Wszyscy obywatele UE mają prawo do:
• ochrony prawnej przed bezpośrednią i pośrednią
dyskryminacją
• równego traktowania w zakresie zatrudnienia
• uzyskania pomocy od krajowych organów ds. równości
• złożenia skargi na drodze postępowania sądowego lub
administracyjnego.
Jakakolwiek dyskryminacja w zatrudnieniu,
bezpośrednia lub pośrednia, w szczególności ze
względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę,
religię, narodowość, przekonania polityczne,
przynależność związkową, pochodzenie etniczne,
wyznanie, orientację seksualną, a także ze względu
na zatrudnienie na czas określony lub nieokreślony
albo w pełnym lub w niepełnym wymiarze czasu
pracy – jest niedopuszczalna
Kodeks pracy, art.113
W celu zagwarantowania, że obowiązujące w UE prawo do
równego traktowania jest odpowiednio stosowane w praktyce,
Komisja zaleca państwom członkowskim dołożyć wszelkich
starań, aby:
• w dalszym ciągu podnosić wiedzę ogółu społeczeństwa w zakresie
praw antydyskryminacyjnych oraz skupić działania na tych, którzy są
najbardziej narażeni na dyskryminację, włączając w nie
pracodawców i związki zawodowe
• ułatwić zgłaszanie przypadków dyskryminacji przez jej ofiary
poprzez zwiększenie dostępu do mechanizmów składania skarg
• zapewniać dostęp do wymiaru sprawiedliwości osobom dotkniętym
dyskryminacją
WNIOSKI
1. Dyskryminacja ze względu na wiek:
• prawie 20% pracowników podało, ze czują się dyskryminowani w swojej
firmie ze względu na wiek
• ponad 6% w 2009 r. i 7% w 2010 r. osób przyznało, że w trakcie pracy
zdarzyło im się spotkać z dyskryminacją związaną z wiekiem
• Dyskryminacja dotyczy częściej kobiet, a także osób z wykształceniem
zasadniczym zawodowym
Żródła: Kononowicz M., Michałowska J., Majewska A.: Osoby w wieku 50+ na mazowieckim rynku pracy. Wyniki badań
przeprowadzonych w latach 2009 i 2010 [cytowany 7 kwietnia 2012]
http://www.zysk50plus.pl/storage/fck/file/50plus_raport_z_badan_2009_i_2010.pdf)
2. Dyskryminacja ze względu na niepełnosprawność:
• Osoby niepełnosprawne odczuwają dyskryminację ze strony pracodawców
zarówno podczas przyjmowania do pracy (29,9%) jak i w samym miejscu
pracy (16,7%) (np. poprzez niższe zarobki)
• Częściej dyskryminowane są osoby ze znacznym stopniem
niepełnosprawności, osoby starsze oraz kobiety posiadające małe dzieci
3. Dyskryminacja ze względu na płeć:
• wskaźniki odnoszące się dyskryminacji pracowników polskich ze względu
na płeć są znacznie niższe niż wskaźniki obrazujące średnie europejskie.
• wyniki te mogą nie do końca odzwierciedlać rzeczywistość, a raczej są
spowodowane niskim poziomem świadomości społecznej co do zjawiska
dyskryminacji płciowej.
• szczególnym rodzajem dyskryminacji w pracy jest molestowanie płciowe,
które - jak pokazują badania przeprowadzone w CIOP-PIB - stanowi
poważny problem w polskim środowisku pracy (ponad 28% przypadków w
przetwórstwie przemysłowym)
4. Środki prewencji:
• Prawidłowe stosowanie przepisów antydyskryminacyjnych
• Uświadamianie społeczeństwa - obywatele nie zawsze są
świadomi swoich praw, np. tego, że przepisy chronią ich przed
dyskryminacją podczas ubiegania się o pracę, jak również w samym
miejscu pracy
• Dążenie do zbierania wiarygodnych danych na temat
dyskryminacji, ich brak utrudnia określenie liczby przypadków
dyskryminacji i ich monitorowanie
Download