60 + Warsztat antydyskryminacyjny NIE DYSKRYMINUJ MNIE CELE wiedza dyskryminacja mechanizmy CELE motywacja zasada tolerancji dobre praktyki rozpoznawanie i szacunku przeciwdziałanie otwartość Wykład Ćwiczenia Dyskusja Dyskusja moderowana Analiza przypadków Gry symulacyjne Filmy dydaktyczne METODY PRACY KONTEKST WARSZTATU W jakim celu pracownicom/kom ochrony zdrowia potrzebna jest wiedza antydyskryminacyjna? Edukacja służb publicznych jest sprawą bardzo istotną dla jakości świadczonych usług, podniesienia umiejętności, rozpoznawania i reagowania na dyskryminację i rozwój ZADANIA wielokulturowego społeczeństwa DZIAŁANIA Konieczność kreowania i realizowania takiej polityki społecznej, która zapewni wszystkim obywatelom, niezależnie od ich wieku, narodowości, pochodzenia etnicznego i innych przesłanek, przestrzeganie praw człowieka, w tym ochronę przed przemocą i dyskryminacją TOŻSAMOŚĆ Tożsamość pierwotna: płeć, pochodzenie, (nie)pełnosprawność, orientacja seksualna, wiek Tożsamość wtórna: wykształcenie, stan cywilny, dochód, wyznanie, status matrymonialny i wiele innych TOŻSAMOŚĆ PIERWOTNA I WTÓRNA PRZESŁANKI DYSKRYMINACJI Tożsamość to „suma wszystkich społecznych identyfikacji z jakich korzysta człowiek przy opisywaniu siebie” PIRAMIDA ZNACZEŃ dyskryminacja wykluczenie marginalizacja etykietowanie uprzedzenia stereotypizacja Uproszczone opinie, przekonania, reprezentacje czy schematy poznawcze, których obiektami są inne osoby lub grupy społeczne czy kulturowe STEREOTYPY UPRZEDZENIA Uprzedzenia wynikają ze stereotypów, jednak dla uprzedzeń kluczowe są osobiste emocje jednostki. Uprzedzenie to negatywna postawa wobec określonej grupy społecznej oraz jednostki postrzeganej jako jej członek/członkini. To skłonność do pochopnych, uproszczonych sądów na temat innych osób. niewłaściwe, krzywdzące, nieuzasadnione oraz nieusprawiedliwione traktowanie osób z powodu ich przynależności grupowej DYSKRYMINACJA Przesłanki dyskryminacji to cechy leżące u podstaw bądź będące przyczyną nierównego traktowania i dyskryminacji Przesłankami dyskryminacji są najczęściej cechy należące do tożsamości pierwotnej, a zatem takie, na które nie mamy wpływu, lub wpływ na ich zmianę jest mocno ograniczony PRZESŁANKI DYSKRYMINACJI PRZESŁANKI DYSKRYMINACJI Wiek Płeć Pochodzeni e etniczne Niepełnosprawność Pochodzenie narodowe Przynależność do związków zawodowych Rasa Pochodzenie społeczne Orientacja seksualna RELIGIA Ze względu na przesłankę najczęściej wyróżnia się następujące rodzaje uprzedzeń i związanej z nimi dyskryminacji: • płeć – seksizm • kolor skóry (dawniej: rasa) – rasizm • niepełnosprawność – ableizm • pochodzenie narodowe / etniczne – ksenofobia • wiek – ageizm • pochodzenie żydowskie – antysemityzm • pochodzenie romskie – romofobia • orientacja psychoseksualna / homoseksualna – homofobia • wyznanie muzułmańskie – islamofobia To sposoby wyrażania uprzedzeń mogą stanowić zachowania takie jak: ignorowanie, żartowanie, opowiadanie dowcipów zachowania niewerbalne np. mimika, gesty zachowania werbalne, np. obraźliwe komentarze, pogardliwe zwracanie się do innych itp. MIKRONIERÓWNOŚCI DYSKRYMINACJA WIELOKROTNA Dyskryminacja wielokrotna jest pojęciem odnoszącym się do wszystkich sytuacji, w których dyskryminacja pojawia się ze względu na więcej niż jedną przesłankę/cechę Rodzaje dyskryminacji wielokrotnej: Dyskryminacja wielokrotna sensu stricto: ze względu na kilka cech, jednak zdarzenia dyskryminacyjne zachodzą w różnym czasie. Dyskryminacja sumowana: zachodzi ze względu na kilka przesłanek w jednym czasie. Dyskryminacja krzyżowa: kilka cech przenika się jednocześnie (inaczej: krzyżuje) w taki sposób, że otrzymujemy specyficzny obraz dyskryminacji. Reagowanie na dyskryminację to podjęcie działania mającego na celu uświadomienie sprawcom, że ich zachowanie jest dyskryminacją i jest niewłaściwe oraz przerwanie tego procesu REAGOWANIE NA DYSKRYMINACJĘ PRAWO ANTYDYSKRYMINACYJNE KONSTYTUCJI RZECZPOSPOLITEJ POLSKIEJ Z DNIA 2 KWIETNIA 1997 R. ART.32 KONSTYTUCJI Wszyscy są wobec prawa równi. Wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne. Nikt nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny. OBSZARY W KTÓRYCH MOŻE DOCHODZIĆ DO DYSKRYMINACJI Dostęp do dóbr i usług Zatrudnienie Edukacja Ubezpieczeni a społeczne inne Opieka zdrowotna Zatrudnienie niepracownicze Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy Kodeks cywilny Ustawa z dnia 3 grudnia 2010 r. o wdrożeniu niektórych przepisów Unii Europejskiej w zakresie równego traktowania Zakaz dyskryminacji w zatrudnieniu Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141 UWAGA Nie każde nierówne traktowanie będzie dyskryminacją Aby mówić o dyskryminacji - nierówne traktowanie musi: Być nieuzasadnione Spowodowane tzw. cechą prawnie chronioną np. rasą, pochodzeniem narodowym RODZAJE DYSKRYMINACJI W ŚWIETLE PRZEPISÓW KODEKSU PRACY Dyskryminacja bezpośrednia Dyskryminacja pośrednia Molestowanie Molestowanie seksualne Zachęcanie do dyskryminacji Omawianie przykładów CZY TO JUŻ PRZEKROCZENIE PRAWA? DZIĘKUJEMY Stowarzyszenie Pro Humanum www.prohumanum.org