Ekonomia społeczna Zakres interwencji EFS w obszarze ekonomii społecznej w perspektywie 2014-2020 Warszawa, 19 kwietnia 2013 r. Główne uwarunkowania systemu wsparcia • strategie rozwoju kraju, przede wszystkim Strategia Rozwoju Kapitału Społecznego • projekt Krajowego Programu Rozwoju Ekonomii Społecznej • projekt ustawy o przedsiębiorstwie społecznym • wieloletnie regionalne plany działań na rzecz promocji i upowszechnienia ekonomii społecznej oraz rozwoju instytucji sektora ekonomii społecznej i jej otoczenia w regionie Poziom krajowy (projekt Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój 2014-2020) • wypracowanie rozwiązań systemowych w zakresie ekonomii społecznej i przedsiębiorczości społecznej, mających na celu stworzenie przyjaznego środowiska dla rozwoju ekonomii społecznej • koordynacja polityk publicznych w obszarze ekonomii społecznej i przedsiębiorczości społecznej na poziomie krajowym oraz włączanie ekonomii społecznej w polityki sektorowe oraz regionalne dotyczące m. in. zatrudnienia, integracji społecznej, kapitału społecznego, przedsiębiorczości • koordynacja działań podejmowanych przez regiony na rzecz ekonomii społecznej i przedsiębiorczości społecznej • stworzenie trwałych mechanizmów zwiększających dostęp do kapitału zwrotnego dla podmiotów ekonomii społecznej • stworzenie systemu gromadzenia i analizy danych na temat ekonomii społecznej i przedsiębiorczości społecznej Poziom krajowy (projekt Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój 2014-2020) – cd. • włączanie sektora ekonomii społecznej i przedsiębiorczości społecznej w tworzenie i realizację polityk publicznych • wzmacnianie bezpośredniego otoczenia oraz infrastruktury wsparcia ekonomii społecznej m. in. poprzez standaryzację usług wsparcia ekonomii społecznej poprzez koordynację na poziomie krajowym (m. in. krajowy system akredytacji) • upowszechnienie wiedzy w zakresie ekonomii społecznej i przedsiębiorczości społecznej (np. ogólnokrajowe kampanie informacyjne) • wyposażenie w kompetencje i wiedzę w obszarze ekonomii społecznej i przedsiębiorczości społecznej przedstawicieli władz i pracowników administracji publicznej, liderów lokalnych (m. in. opracowanie wspólnych ram programów edukacyjnych) • tworzenie warunków ułatwiających udział sektora ekonomii społecznej i przedsiębiorstw społecznych w realizacji zadań publicznych, w tym usług użyteczności publicznej Formy koordynacji działań na poziomie kraju i regionów • jednostka odpowiedzialna - Krajowy Sekretariat Ekonomii Społecznej (MPiPS) • Krajowy Komitet Ekonomii Społecznej (koordynacja regionalnych programów rozwoju ekonomii społecznej i działań regionalnych; gromadzenie i ujednolicenie wskaźników oraz dokonywanie ich międzywojewódzkiej analizy; grupy robocze z przedstawicielami województw; spotkania sieciowe przedstawicieli sektora ekonomii społecznej z województw celem wypracowywania jednolitych form kooperacji, określania standardów jakości produktów przedsiębiorstw społecznych; wytyczanie kierunków poszukiwań nowych rozwiązań w zakresie projektów innowacyjnych ) • komitety regionalne (międzysektorowe zespoły) Formy koordynacji – cd. • regulacje ustawowe (ustawa o przedsiębiorstwie społecznym, zmiany do ustawy o pomocy społecznej, zmiany do ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy; zmiany do ustawy o zatrudnieniu socjalnym) • monitoring i ewaluacja Krajowego Programu Rozwoju Ekonomii Społecznej (KPRES) i modyfikowanie go przez Komitet Krajowy, po uzgodnieniu z komitetami regionalnymi • kontrakty terytorialne, zawierane na podstawie ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju • koordynacja działań samorządów regionalnych i lokalnych m .in. poprzez Rekomendacje Ministra Rozwoju Regionalnego i Ministra Pracy i Polityki Społecznej Poziom regionalny • rozwój sieci usług wsparcia ekonomii społecznej i przedsiębiorczości społecznej • tworzenie regionalnych i lokalnych partnerstw na rzecz rozwoju ekonomii społecznej i przedsiębiorczości społecznej • wsparcie dla osób wykluczonych lub zagrożonych wykluczeniem społecznym za pośrednictwem podmiotów ekonomii społecznej o charakterze integracyjnych (np. CIS, KIS) oraz przedsiębiorstw społecznych • zapewnienie wysokiej jakości produktów i usług, świadczonych przez podmioty ekonomii społecznej i przedsiębiorstwa społeczne (np. certyfikacja, znaki jakości itp.; przy czym standardy zostaną opracowane na poziomie krajowym) Projekt Krajowego Programu Rozwoju Ekonomii Społecznej Zakres podmiotowy wsparcia: • przedsiębiorstwa społeczne (podmioty prowadzące działalność gospodarczą; realizujące cele społeczne poprzez zatrudnianie określonego odsetka osób zagrożonych wykluczeniem społecznym, osób niepełnosprawnych, albo realizujący usługi społeczne użyteczności publicznej, realizujące również cele prozatrudnieniowe; nie dystrybuujące zysku lub nadwyżki bilansowej pomiędzy udziałowców, ale przeznaczające go na wzmocnienie potencjału przedsiębiorstwa jako kapitał niepodzielny oraz w określonej części na reintegrację zawodową i społeczną lub na działalność pożytku publicznego; posiadające organ konsultacyjno-doradczy działający przy organie zarządzającym z udziałem pracowników, zaś wynagrodzenia kadry zarządzającej są ograniczone limitami); • podmioty reintegracyjne, służące reintegracji społecznej i zawodowej osób zagrożonych wykluczeniem społecznym, tj. Zakłady Aktywności Zawodowej, Warsztaty Terapii Zajęciowej, Centra Integracji Społecznej, Kluby Integracji Społecznej; • podmioty sfery pożytku publicznego, które prowadzą działalność ekonomiczną, zatrudniają pracowników, choć ich działanie nie jest oparte na ryzyku ekonomicznym. Są to organizacje pozarządowe prowadzące działalność odpłatną i nieodpłatną pożytku publicznego; • podmioty sfery gospodarczej, które tworzone były jednak w związku z realizacją celu społecznego, bądź dla których leżący we wspólnym interesie cel społeczny jest racją bytu działalności komercyjnej. Są to podmioty, które nie spełniają wszystkich cech i warunków dotyczących działalności przedsiębiorstwa społecznego. Projekt Krajowego Programu Rozwoju Ekonomii Społecznej Katalog działań na poziomie regionalnym: Priorytet pn. Ekonomia społeczna na społecznie odpowiedzialnym terytorium Działania: 1. Wspieranie rozwoju usług użyteczności publicznej poprzez ekonomię społeczną i przedsiębiorczość społeczną (m.in. organizowanie regionalnych działań na rzecz wdrożenia w gminach, powiatach i województwach klauzul społecznych w zamówieniach publicznych); 2. Wspieranie działań na rzecz zrównoważonego rozwoju poprzez ekonomię społeczną (m.in. : rozwój przedsiębiorstw społecznych w zakresie selektywnego zbierania odpadów, recyklingu i innych usług związanych z trzymaniem czystości i porządku w gminach; rozwój przedsiębiorstw społecznych działających w obszarze odnawialnych źródeł energii); 3. Wspieranie rozwoju działań na rzecz solidarności pokoleń poprzez ekonomię społeczną (m.in. wspieranie zakładania i prowadzenia przedsiębiorstw społecznych przez pracowników w wieku przedemerytalnym jako narzędzia przedłużania aktywności zawodowej oraz wspieranie zatrudnienia pracowników po 45 roku życia w przedsiębiorstwach społecznych). Projekt Krajowego Programu Rozwoju Ekonomii Społecznej Katalog działań na poziomie regionalnym: Priorytet pn. System wsparcia ekonomii społecznej Działania: 1. Bezzwrotne instrumenty finansowe (m.in. udzielanie dotacji na tworzenie przedsiębiorstw społecznych oraz dotacje na działalność integracyjną i w sferze pożytku publicznego); 2. Usługi wsparcia ekonomii społecznej i tworzenia przedsiębiorstw społecznych (m.in.: usługi wsparcia animacji lokalnej; usługi wsparcia rozwoju ekonomii społecznej); 3. Wsparcie rozwoju sieci kooperacji i partnerstw ekonomii społecznej (m.in. : wdrażanie modeli w zakresie współpracy międzysektorowej i tworzenia partnerstwa lokalnego; wspieranie sieciowania; wspieranie rozwoju franczyzy społecznej); 4. Wsparcie rozwoju istniejących przedsiębiorstw społecznych (m.in. : świadczenie usług tutoringu biznesowego dla przedsiębiorców społecznych; świadczenie usług marketingowych; kształtowanie odpowiedzialnego zachowania konsumentów i wizerunku ekonomii społecznej). Projekt Krajowego Programu Rozwoju Ekonomii Społecznej Katalog działań na poziomie regionalnym: USŁUGI WSPARCIA EKONOMII SPOŁECZNEJ I PRZEDSIĘBIORSTW SPOŁECZNYCH Na poziomie województw powinno zostać zapewnione usługi wsparcia o charakterze animacyjnym, szkoleniowym i doradczym, które powinny składać się z kilku modułów, kontraktowanych odrębnie w zależności od regionalnych potrzeb. 1. usługi wsparcia animacji lokalnej - działania o charakterze animacyjnym, umożliwiającym tworzenie podmiotów obywatelskich, wsparcia dla ich rozwoju, partnerstw publiczno-społecznych na rzecz rozwoju ekonomii społecznej, partycypacji społecznej. 2. usługi wsparcia rozwoju ekonomii społecznej - inicjowanie tworzenia nowych podmiotów ekonomii społecznej i przedsiębiorstw społecznych, w tym szkolenia, doradztwo indywidualne i grupowe. 3. usługi wsparcia istniejących przedsiębiorstw społecznych - wiedza i rozwój umiejętności na etapie działania przedsiębiorstwa społecznego, także w formie doradztwa prawnego, biznesowego i finansowego (wymagane wcześniejsze doświadczenie w prowadzeniu działalności gospodarczej i wsparcia dla podmiotów ekonomii społecznej). Projekt Krajowego Programu Rozwoju Ekonomii Społecznej Katalog działań na poziomie regionalnym: Priorytet pn. Edukacja dla ekonomii społecznej Działania: 1. Ekonomia społeczna jako element tożsamości kulturowej (m.in. promowanie włączania polskich tradycji ekonomii społecznej w bieżące działania projektowe odnoszące się do ekonomii społecznej, ukazujące ciągłość społeczną działań obywatelskich); 2. Działania edukacyjne dla środowisk lokalnych (m.in. rozwój systemu wsparcia (szkoleń, doradztwa, animacji itp.) adresowanego do członków Powiatowych i Wojewódzkich Rad Zatrudnienia, Gminnych, Powiatowych i Wojewódzkich Rad Działalności Pożytku Publicznego, radnych samorządów gminnych, powiatowych i wojewódzkich itp.); 3. Edukacja na poziomie szkolnym i akademickim (m.in. : wsparcie organizacji wolontariatu, praktyk i staży zawodowych w podmiotach działających w obszarze ekonomii społecznej; połączenie elementów teoretycznych z praktycznymi poprzez odrodzenie i rozwinięcie idei spółdzielczości uczniowskiej w szkołach). Projekt Krajowego Programu Rozwoju Ekonomii Społecznej Katalog działań na poziomie regionalnym: Priorytet pn. Włączenie ekonomii społecznej do głównego nurtu polityk publicznych na poziomie krajowym i regionalnym Działanie: Koordynacja polityki publicznej w zakresie ekonomii społecznej na poziomie regionalnym (m.in. stworzenie, realizacja i monitoring, we współpracy z kluczowymi interesariuszami, wieloletnich regionalnych planów na rzecz ekonomii społecznej, będących programami wojewódzkimi na lata 2014-2020, określającymi działania regionalnych władz publicznych, dotyczące w szczególności np.: instytucjonalizacji zarządzania rozwojem ekonomii społecznej, podstawowych kierunków rozwoju sektora ekonomii społecznej, stworzenia docelowej sieci usług wsparcia ekonomii społecznej i przedsiębiorstw społecznych w województwie, zaprojektowania mechanizmów współpracy samorządu województwa z samorządami powiatów i gmin w zakresie rozwoju ekonomii społecznej, stworzenie Regionalnego Komitetu Rozwoju Ekonomii Społecznej, wyznaczenie w województwie jednostki odpowiedzialnej za koordynację działań związanych z ekonomią społeczną – Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej.) Podstawowe wskaźniki na poziomie regionu • Liczba podmiotów ekonomii społecznej i przedsiębiorstw społecznych objętych wsparciem [szt.] • Liczba utworzonych podmiotów ekonomii społecznej i przedsiębiorstw społecznych [szt.] • Liczba miejsc pracy utworzonych w przedsiębiorstwach społecznych (szt.) • Liczba miejsc pracy istniejących co najmniej 30 miesięcy, utworzonych w przedsiębiorstwach społecznych [szt.] • Liczba osób zagrożonych wykluczeniem społecznym objętych wsparciem w ramach programu DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ ! [email protected] www.pozytek.gov.pl