Kryteria wymagań na poszczególne oceny z wiedzy o

Kryteria wymagań na poszczególne oceny z wiedzy o społeczeństwie dla kl. II
Podręcznik: ,,Dziś i jutro. Wiedza o społeczeństwie – podręcznik z ćwiczeniami dla klas I–III gimnazjum. Część 1”
Autorzy: I. Janicka, A. Kucia,T. Maćkowski
Nauczyciel uczący: mgr Małgorzata Wawryka
celujący
bardzo dobry
dobry
dostateczny
dopuszczający
niedostateczny
*te same, co na bardzo
dobry, a ponadto:
-wykazuje się wiedzą
wykraczającą poza
zagadnienia omawiane na
lekcji,
- potrafi dokonać trafnej
konfrontacji teorii z
praktyką i wyciągnąć
prawidłowe wnioski,
- przygotowuje dodatkowe
materiały na lekcje,
- samodzielnie ocenia
zjawiska społecznopolityczne,
- wykonuje dodatkowe
zadania przewidziane na
ocenę celującą np.
prezentacje, referaty i
samodzielnie wykazuje
chęć uczestniczenia w
projektach edukacyjnych,
bierze udział w co
najmniej dwóch.
*te same, co na dobry,
a ponadto:
-wskazuje sposoby poprawienia
samooceny,
- wskazuje osobę, którą uważa za
swój autorytet i uzasadnia
własny wybór,
- wyjaśnia terminy: konformizm,
nonkonformizm,repatriacja
ideologia, indoktrynacja, pucz,
gospodarka centralnie
sterowana, kadencja, system
prezydencki, parlamentarny
i mieszany, organizacja pożytku
publicznego,deficyt budżetowy,
NIP, PIT, CIT, VAT,inflacja,
- określa czynniki wpływające na
ożywienie i kryzys gospodarczy
w państwie,
- ocenia aktualny stan polskiej
gospodarki,
- porównuje obecny stan
polskiej gospodarki z sytuacją
gospodarczą w innych krajach
Unii Europejskiej,
- wskazuje czynniki sprzyjające
socjalizacji i ją ograniczające,
- wyjaśnia znaczenie mowy ciała
w akcie komunikacji,
- publicznie prezentuje
przygotowane wystąpienie,
- uczestniczy w dyskusji lub
debacie na wybrany temat,
- określa najczęstsze przyczyny
konfliktów we współczesnym
świecie,
- wymienia korzyści płynące z
przynależności do różnych grup
społecznych,
- charakteryzuje współczesny
model rodziny,
*te same, co na dostateczny,
a ponadto:
- omawia negatywne skutki
zaniżonej lub zawyżonej
samooceny,
- wymienia czynniki kształtujące
styl życia,
- uzasadnia, jaki sposób spędzania
wolnego czasu jest
najkorzystniejszy dla człowieka,
- odróżnia autorytety
rzeczywiste od pozornych,
- wyjaśnia, co decyduje o dobrych
relacjach z innymi ludźmi,
- określa, w jakich sytuacjach
człowiek może utracić swoją
indywidualność, na podstawie
tekstu źródłowego,
- wymienia przyczyny
konfliktu ról społecznych,
- przekazuje komunikat w
sposób werbalny i niewerbalny,
- odczytuje w sposób prawidłowy
gesty rozmówcy,
- określa reguły przemawiania,
- podaje zalety pracy zespołowej,
- podaje negatywne skutki
różnych zachowań w sytuacjach
konfliktowych,
- wskazuje problemy, z którymi
najczęściej wiąże się konflikt
pokoleń,
- omawia hierarchię grupy,
- przedstawia cechy, jakie
powinien mieć przywódca grupy,
- dostrzega wpływ grupy na
jednostkę,
- tłumaczy, na czym polega
wartość i rola rodziny oraz
specyfika więzi rodzinnych,
- wyjaśnia terminy: rodzina
*te same, co na dopuszczający, a
ponadto:
-wyjaśnia terminy: tożsamość,
samorealizacja, konsumpcjonizm,
socjalizacja,negocjacje, kompromis
społeczność, społeczność lokalna,
tożsamość narodowa, dziedzictwo
narodowe,mniejszości etniczne,
społeczeństwo, globalna wioska,
inicjatywa obywatelska, plebiscyt,
konsultacje społeczne, referendum,
obywatelstwo,organizacja
pozarządowa,,populizm
podaż, monopol,emisja ,Narodowy
Bank Polski, Rada Polityki
Pieniężnej, indeks giełdowy, akcja,
obligacja, hossa,bessa,koniunktura,
recesja, inflacja, produkt krajowy
brutto, produkt krajowy brutto na
osobę,
-odróżnia tożsamość osobistą od
społecznej,
-tłumaczy, czym jest styl życia,
-charakteryzuje własny styl życia
-omawia różnice pomiędzy
aktywnym i biernym stylem życia,
- wymienia role społeczne, jakie
może pełnić człowiek,
- wyjaśnia, na czym polega
komunikacja werbalna
i niewerbalna,
- wymienia podstawowe zasady
publicznych wystąpień,
- wskazuje sposoby podejmowania
decyzji w grupie,
- wymienia różne typy zachowań i
postaw w sytuacjach konfliktowych ,
- wskazuje sposoby rozwiązywania
konfliktów,
- przedstawia podział grup
społecznych,
Uczeń:
-wyjaśnia terminy:
samoocena, autorytet, konflikt,
naród, ojczyzna, patriotyzm,
państwo, mniejszości
narodowe, Polonia, radni,
posłowie, wolontariat, popyt,
konkurencja, podatek,waluta,
konto bankowe, lokata, kredyt,
giełda, makler,
-wymienia elementy tożsamości,
-dokonuje samooceny,
- podaje przykłady aktywnego
i biernego spędzania wolnego
czasu,
- wskazuje współczesne
autorytety,
-tłumaczy, co to znaczy, że
człowiek jest istotą społeczną,
-wylicza pełnione przez siebie
role społeczne,
- prowadzi rozmowę w sposób
kulturalny,
- podaje zasady skutecznego
porozumiewania się,
- podaje przykłady sytuacji
konfliktowych w codziennym
życiu,
- tłumaczy, na czym polega
konflikt pokoleń,
- wyjaśnia, czym jest zbiorowość,
a czym – grupa społeczna,
- określa rolę kontaktów i więzi
z innymi ludźmi w życiu
człowieka,
- omawia strukturę władz szkoły,
- wymienia podstawowe prawa i
obowiązki ucznia,
- wie, kto jest patronem szkoły,
- rozpoznaje podstawowe zasady i
normy współżycia społecznego,
Uczeń otrzymuje ocenę
niedostateczną, gdy:
- nie opanował
podstawowych
wiadomości i
umiejętności
przewidzianych w
programie nauczania
i umożliwiających
uzyskanie oceny
dopuszczającej,
- nie brał udziału w
zajęciach i pracach
grupowych,
- nie przygotował
zleconych zagadnień do
opracowania lub nie
uczestniczył w żadnym,
nawet krótkim
projekcie z powodu
braku chęci,
- nie prowadził zeszytu
przedmiotowego,
- nie oddawał zadań
domowych i pytany
z nich nie udzielał
odpowiedzi na zadany
temat objęty pracą
domową,
- nie podjął próby
zaliczenia zaległości,
pomimo wszelkich
starań nauczyciela
( zorganizowanie
pomocy koleżeńskiej
i dodatkowych spotkań
z nauczycielem).
- omawia wybrany problem
swojej społeczności szkolnej
i wskazuje sposoby jego
rozwiązania,
- przedstawia prawa i wolności
obywatelskie Polaków z
podziałem na osobiste,
polityczne, socjalne i kulturalne,
- wymienia przykłady
nietolerancji we współczesnym
świecie,
- przedstawia sposoby
zapobiegania dyskryminacji w
szkole,
- omawia problemy występujące
w społeczności lokalnej,
- wskazuje sposoby
rozwiązania problemów
lokalnych i ogólnokrajowych z
wykorzystaniem różnych
form inicjatywy obywatelskiej,
- podaje przykłady
polskiego dziedzictwa
narodowego,
- przedstawia etapy
powstawania narodu polskiego,
- wymienia zalety uczestnictwa
w tworzeniu kultury narodowej,
- omawia dobre oraz złe strony
wielonarodowości,
- wyjaśnia, dlaczego utrata
niepodległości i okres zaborów
wpłynęły na kształtowanie
świadomości narodowej Polaków,
- wskazuje różnice pomiędzy
patriotyzmem a nacjonalizmem
i szowinizmem,
- wyjaśnia znaczenie stereotypu
w odniesieniu do narodów,
- podaje przykłady pozytywnych
stereotypów narodowych,
- omawia prawa mniejszości
narodowych i etnicznych w
Polsce,
- ocenia stosunek Polaków do
mniejszości narodowych,
- omawia pozytywne i negatywne
skutki emigracji Polaków,
niepełna, rodzina przybrana,
rodzina zastępcza,wolność słowa,
weto ludowe, strajk pracowniczy,
- określa zadania poszczególnych
organów władz szkoły,
- podaje sposoby aktywnego
uczestniczenia w życiu szkoły,
- podaje przykłady postępowania
zgodnego z określonymi normami
- uzasadnia, które normy
społeczne uważa za najważniejsze,
- omawia skutki nieprzestrzegania
norm społecznych,
- określa, czym zajmuje się
Rzecznik Praw Obywatelskich
w Polsce,
- rozpoznaje zagrożenia
związane z nietolerancją, na
podstawie tekstu źródłowego,
- wymienia korzyści płynące
z życia w społeczności,
- podaje informacje na temat
swojej najbliższej okolicy,
- charakteryzuje działalność
lokalnego stowarzyszenia, na
podstawie tekstu źródłowego,
- przedstawia hierarchię
potrzeb według A. Maslowa,
- określa rolę symboli
narodowych,
- charakteryzuje współczesne
formy patriotyzmu,
- wskazuje na mapie państwo,
w którym znajduje się
największe skupisko Polonii,
- podaje czynniki wpływające
na kształtowanie poczucia
odrębności kulturowej, na
podstawie tekstu źródłowego,
- wskazuje więzi łączące Polonię
z państwem i narodem polskim,
- wymienia korzyści wynikające z
obecności w społeczeństwie klasy
średniej, na podstawie tekstu
źródłowego,
- przedstawia korzyści i
zagrożenia, jakie niesie ze sobą
powszechny dostęp do Internetu,
- podaje nazwy grup społecznych, do
których należy,
- wymienia funkcje rodziny,
- wyjaśnia, czym jest statut szkoły,
- podaje przykłady działań
samorządu uczniowskiego,
- wymienia podstawowe prawa
obywatelskie Polaków,
- tłumaczy, na czym polega
tolerancja i nietolerancja,
- podaje przyczyny nietolerancji,
- omawia przyczyny dyskryminacji
w szkole,
- podaje przykłady stowarzyszeń i
organizacji lokalnych,
- wskazuje potrzeby niższego i
wyższego rzędu,
- wymienia różne sposoby realizacji
tej samej potrzeby,
- omawia czynniki sprzyjające
kształtowaniu się narodów,
- tłumaczy, na czym polega
patriotyzm lokalny,
- charakteryzuje różne postawy –
patriotyzm, nacjonalizm,
szowinizm i kosmopolityzm,
- określa, czym jest stereotyp
i wymienia jego cechy,
- wyjaśnia, czym był Holocaust,
- wymienia mniejszości narodowe i
etniczne mieszkające w Polsce,
- podaje podstawowe prawa
mniejszości narodowych i
etnicznych w Polsce,
- uzasadnia konieczność
poszanowania odrębności kulturowej
mniejszości narodowych,
- tłumaczy, czym jest społeczeństwo
informacyjne,
- wymienia klasy społeczne,
- charakteryzuje klasę średnią,
- wymienia klasy społeczne
występujące w Polsce,
- podaje nazwy trzech państw
federacyjnych i unitarnych,
- określa funkcje państwa,
- rozróżnia pojęcia obywatelstwo,
narodowość,
- wyjaśnia, dlaczego należy
przestrzegać norm społecznych,
- wymienia elementy składające
się na tradycję lokalną swojego
miejsca zamieszkania,
- tłumaczy, czym są potrzeby,
- wymienia polskie symbole
narodowe,
- wskazuje, w jaki sposób można
okazywać patriotyzm,
- podaje daty polskich świąt
narodowych,
- przedstawia obowiązki
obywateli wobec ojczyzny,
- wskazuje największe skupiska
Polonii na świecie,
- wskazuje różnice między
życiem społeczeństwa
pierwotnego i współczesnego,
- charakteryzuje współczesne
społeczeństwo polskie,
- wymienia cechy państwa,
- przyporządkowuje Polskę do
właściwego rodzaju państwa,
- wie, jakie ma obywatelstwo,
- pobieżnie charakteryzuje ustrój
demokratyczny,
-opisuje, na czym polegają
mechanizmy wpajania
społeczeństwu określonej
ideologii, na podstawie tekstu
źródłowego,
-wie, kto stoi na czele republiki i
monarchii,
- wie, że Polska jest państwem
demokratycznym, unitarnym i
republiką,
- tłumaczy, czym jest kultura
polityczna, na podstawie tekstu
źródłowego,
-wymienia podstawowe prawa i
wolności obywatela Polski
- przedstawia formy udziału
obywateli w życiu publicznym,
- omawia cechy charakteryzujące
dobrego obywatela,
- tłumaczy, na czym polega
korupcja,
- określa zadania lokalnych
stowarzyszeń i organizacji,
- wymienia dziedziny
aktywności Polonii,
- opisuje funkcjonowanie
wybranego społeczeństwa
pierwotnego,
- charakteryzuje klasy i warstwy
społeczne, przedstawia dobre i
złe strony przynależności do
wybranej klasy społecznej,
- wyjaśnia, na czym polega
awans społeczny i degradacja
społeczna,
- omawia poziom wykształcenia
społeczeństwa polskiego,
- tłumaczy przyczyny małej
liczebności polskiej klasy
średniej,
- samodzielnie tworzy definicje
państwa federacyjnego i państwa
unitarnego,
- omawia cechy państwa,
- opisuje wewnętrzne i zewnętrzne
funkcje państwa,
- wskazuje na mapie państwa
demokratyczne, autorytarne
i totalitarne,
- odszukuje na mapie monarchie
i republiki,
- opisuje sposoby powstawania
trzech typów ustrojów
politycznych,
- wyjaśnia genezę różnych
form rządów, autorytarnym
i totalitarnym,
- rozpoznaje przywódców
najważniejszych państw
współczesnych,
- ocenia znaczenie kultury
politycznej dla funkcjonowania
państwa demokratycznego,
- uzasadnia wyższość demokracji
nad innymi ustrojami
politycznymi,
- omawia zagrożenia, które wiążą
się z demokracją większościową,
- wymienia cechy charakteru i
- wskazuje na mapie państwa
federacyjne i unitarne,
- przedstawia sposoby uzyskania
obywatelstwa polskiego (prawo
ziemi,krwi,nadanie obywatelstwa),
- charakteryzuje rolę obywateli w
państwie demokratycznym,
- tłumaczy, na czym polegają
różne rodzaje demokracji ,
- wyjaśnia, w jaki sposób państwo
demokratyczne dba o dobro
obywateli,
- wymienia przykłady praw
przysługujących obywatelom w
krajach demokratycznych,
- rozróżnia pojęcia dobro państwa
i dobro partii,
- przedstawia znaczenie
współpracy i kompromisu dla
funkcjonowania demokracji, na
podstawie tekstu źródłowego,
- wymienia cechy, którymi
powinny charakteryzować się
osoby chcące brać aktywny
udział w życiu społecznym, na
podstawie tekstu źródłowego,
- przedstawia zasady wolontariatu,
-tłumaczy, jaką rolę odgrywają w
społeczeństwie organizacje non
profit, na podstawie tekstu
źródłowego,
- wymienia skutki korupcji,
- omawia funkcje pieniądza,
- przedstawia pozytywne strony
posiadania karty płatniczej,
- charakteryzuje polską
gospodarkę,
- tłumaczy, na czym polega
monopol i konkurencja,
- określa liczebność i rodzaje
współczesnych polskich
gospodarstw domowych,
- planuje budżet domowy,
- wyjaśnia, czym są wydatki
stałe i zmienne,
- omawia prawa konsumenta
i obowiązki sprzedawcy,
- prawidłowo wypełnia
- krótko charakteryzuje ustroje:
demokratyczny, autorytarny i
totalitarny,
- wymienia nazwy trzech państw
demokratycznych, autorytarnych
i totalitarnych,
- wskazuje różnice między
monarchią a republiką,
- podaje nazwy trzech monarchii i
republik,
- odróżnia demokrację bezpośrednią
od pośredniej,
- podaje przykłady zastosowania
różnych form demokracji
bezpośredniej i pośredniej,
- wymienia kategorie praw i
wolności obywatelskich w
państwie demokratycznym,
- wymienia zalety i wady ustroju
demokratycznego,
- tłumaczy, jaka jest istota
demokracji większościowej i
demokracji konstytucyjnej,
- wyjaśnia, na czym polegają
działania dla dobra państwa,
- wymienia prawa i obowiązki
obywatela Polski,
- tłumaczy, na czym polega istota
społeczeństwa obywatelskiego,
- rozróżnia formy społecznego
protestu,
- rozróżnia trzy sektory życia
społecznego,
- omawia zadania organizacji
pozarządowych ,
- wskazuje różnice między
działalnością fundacji i
stowarzyszenia,
- wymienia patologie władzy,
- tłumaczy, na czym polegają:
biurokratyzacja, centralizacja,
-wskazuje przykłady nadmiernej
biurokratyzacji,
- wymienia funkcje pieniądza,
- wyjaśnia, czym jest gospodarka,
- charakteryzuje poszczególne działy
gospodarki,
- wymienia rodzaje gospodarstw
- przedstawia historię pieniądza,
- wyjaśnia, jak należy posługiwać
się kartą płatniczą,
- wyjaśnia, czym jest
gospodarstwo domowe,
- przedstawia różne źródła
dochodów w gospodarstwach
domowych,
- planuje swoje wydatki,
- tłumaczy, czym jest gwarancja
towaru,
- uzasadnia potrzebę płacenia
podatków,
- wskazuje, od czego płaci się
podatki,
- określa istotę działalności
banków,
- wymienia papiery wartościowe,
- wie, gdzie znajduje się w
Polsce giełda papierów
wartościowych,
- motywowany przez udział
bierze udział w opracowaniu
prostszych zagadnień na lekcję
lub w jednym krótkim projekcie.
osobowości, którymi powinien się
odznaczać dobry polityk,
- uzasadnia konieczność udziału
obywateli w życiu publicznym,
- uczestniczy w dyskusji
dotyczącej wpływu obywateli na
sprawy ważne dla całego państwa,
- charakteryzuje problemy
społeczne występujące w
Polsce, przedstawia swoją
opinię na temat polskiej
demokracji,
- wskazuje korzyści dla
obywatela i społeczeństwa
wynikające z pracy
wolontariuszy,
- podaje przykłady organizacji
non profit działających w
najbliższej okolicy,
- wymienia pozytywne i
negatywne skutki
nieograniczonego dostępu
do pieniędzy,
- tłumaczy ideę wprowadzania
wspólnej europejskiej waluty –
euro,
- wskazuje różnice pomiędzy
gospodarką centralnie
planowaną i gospodarką
wolnorynkową,
- określa zależność między
popytem i podażą,
- podaje, na co należy zwrócić
uwagę przy dokonywaniu zakupu
towaru,
- wymienia zadania rzecznika
konsumentów,
- tłumaczy, czym zajmuje się
Urząd Ochrony Konkurencji i
Konsumentów,
- opisuje sposoby pokrywania
deficytu budżetowego,
- przedstawia własne propozycje
inicjatyw, które można by
finansować z dochodów państwa,
- wyjaśnia, co wpływa na
tworzenie systemu pieniężnego
w danym państwie,
formularz reklamacyjny
Konsumentów,
- charakteryzuje rodzaje
podatków w Polsce,
- tłumaczy, na czym polega
zjawisko „szarej strefy”,
- wskazuje szanse i zagrożenia
wynikające z korzystania z
różnorodnych usług bankowych,
- opisuje, na czym polega
praca maklera i gra na giełdzie,
- ocenia ryzyko związane z
grą na giełdzie,
- uczestniczy w jednym projekcie
edukacyjnym,
domowych,
- wyjaśnia, kim jest konsument,
- wymienia podstawowe prawa
konsumenta,
- podaje sposoby zgłaszania
reklamacji,
- wskazuje instytucje zajmujące się
ochroną praw konsumenta,
- wymienia rodzaje podatków
w Polsce,
- podaje wysokość stawek
podatkowych obowiązujących
w Polsce,
- wyjaśnia, czym jest budżet
państwa,
- oblicza wysokość podatku
dochodowego płaconego przez
obywatela,
- wskazuje źródła dochodów i
wydatków państwa,
- omawia prawo popytu i podaży,
- wskazuje różnice między akcjami a
obligacjami,
- wymienia miasta, w których
znajdują się największe współczesne
giełdy papierów wartościowych,
- wymienia skutki ożywienia
i kryzysu gospodarczego dla
obywateli,
- tłumaczy, za pomocą jakich
wskaźników można ocenić stan
gospodarki,
- uczestniczy w krótszych
projektach edukacyjnych
prezentowanych na forum klasy,
- wymienia zadania Narodowego
Banku Polskiego i Rady Polityki
Pieniężnej,
- określa, jakie czynniki
kształtują prawo popytu i podaży,
- omawia rolę reklamy w sektorze
bankowym,
- prezentuje ofertę wybranych
banków ,także internetowych,
- przedstawia zasady
funkcjonowania funduszy
inwestycyjnych,
- odszukuje w Internecie
informacje o wynikach
indeksów giełdowych,
- aktywnie uczestniczy w
projektach edukacyjnych.