EDUKACJA EKOLOGICZNA Cele edukacyjne 1. Uświadomienie różnorodności sposobów negatywnego i pozytywnego oddziaływania ludzi na środowisko i kształtowanie umiejętności praktycznego ich poznawania. 2. Przyjmowanie postawy odpowiedzialności za obecny i przyszły stan środowiska oraz gotowości do działań na rzecz zrównoważonego rozwoju. LP 1 1 Treści z podstawy programowej Przykładowe tematy zajęć i zagadnienia do realizacji - propozycje Ekonomiczne i społeczne aspekty związków między człowiekiem i jego działalnością a środowiskiem. Wartość środowiska. Korzyści i straty związane z jego eksploatacją. Zasoby odnawialne i nieodnawialne 1. Zasoby przyrody odnawialne. 2. Zasoby przyrody nieodnawialne. 3. Środowisko naturalne w życiu człowieka – jego rola , znaczenie , wartość. 4. Korzyści wynikające z eksploatacji środowiska naturalnego. 5. Negatywne działania człowieka w środowisku. 6. Źródła i rodzaje zanieczyszczeń. 7. Zagrożenia wynikające z eksploatacji środowiska. Oczekiwane osiągnięcia 1. Określa biologiczne, gospodarcze i społeczne znaczenie zasobów przyrody. 2. Odróżnia zasoby przyrody odnawialne i nieodnawialne. 3. Wyróżnia zasoby przyrody odnawialne i nieodnawialne. 4. Omawia biologiczne, gospodarcze i społeczne znaczenie zasoby przyrody. 5. Wymienia ekonomiczne i społeczne korzyści i straty wywołane gospodarką zasobami środowiska naturalnego. 6. Przedstawia źródła zanieczyszczeń środowiska. 7. Omawia rodzaje zanieczyszczeń środowiska naturalnego. 8. Przedstawia wpływ poszczególnych rodzajów zanieczyszczeń na organizm człowieka. 9. Ocenia stan czystości środowiska lokalnego. 10. Przedstawia propozycje sposobów racjonalnych działań służących poprawie stanu środowiska lokalnego. 2 2 Współczesny system gospodarki światowej i jego wpływ na degradację zasobów środowiska. Współpraca międzynarodowa jako warunek osiągnięcia zrównoważonego rozwoju. 1. Przyczyny degeneracji środowiska wynikające z działań gospodarki narodowej i na świecie. 2. Rodzaje współczesnych systemów gospodarki światowej . 3. Działania gospodarki narodowej obniżające wartość środowiska naturalnego. 4. Zależności zachodzące między działaniami gospodarki światowej stanowiącymi jednolity system współzależnych elementów. 5. Konieczność współpracy międzynarodowej w celu ograniczenia negatywnego wpływu człowieka na środowisko. 1. Wymienia działy gospodarki narodowej sprzyjające obniżeniu wartości środowiska naturalnego. 2. Uzasadnia związki jakie zachodzą między rozwojem poszczególnych działów gospodarki a stanem środowiska. 3. Dostrzega , że rozwój jednego z elementów gospodarki powoduje zmiany w całym systemie. 4. Wymienia skutki zmian wywołane przez rolnictwo, przemysł i transport. 5. Wskazuje na mapie Świata i Polski obszary ekologicznego zagrożenia. 6. Wymienia przykłady współpracy międzynarodowej na rzecz zrównoważonego rozwoju (konwencje, porozumienia, umowy międzynarodowe). 7. Wymienia polskie i międzynarodowe organizacje działające na rzecz ochrony środowiska. 3 Zagrożenia cywilizacyjne związane 1. Sposoby wytwarzania energii w Polsce i na świecie. 1. Omawia odnawialne i nieodnawialne źródła energii. 3 z energetyką konwencjonalną i jądrową. Odnawialne źródła energii 2. Energia konwencjonalna a energia jądrowa – podobieństwa i różnice. 3. Wykorzystywanie energii – zagrożenia cywilizacyjne . 2. Przedstawia i porównuje strukturę wytwarzania energii w Polsce i na świecie. 3. Wymienia alternatywne źródła energii. 4. Ocenia możliwości wykorzystania alternatywnych źródeł energii. 5. Przedstawia rodzaje elektrowni i inne sposoby pozyskiwania energii w regionie zamieszkania. 4 Sposoby ochrony różnorodności biologicznej. 1. Sposoby zachowania flory i fauny. 2. Różnorodność biocenoz w Polsce. 3. Walory krajobrazu i bogactwo form geomorfologicznych . 4. Formy i sposoby ochrony przyrody w Polsce i na świecie – obszary ochrony ścisłej, reintrodukcja zwierząt i roślin, gospodarka wodna, ochrona krajobrazu, strefy ochronne. 1. Dostrzega potrzebę istnienia ochrony przyrody. 2. Wymienia i omawia formy ochrony przyrody w Polsce (rezerwaty, parki narodowe, parki krajobrazowe). 3. Wskazuje na mapie Polski parki narodowe. 4. Uzasadnia potrzebę ochrony środowiska jako warunku postępu cywilizacyjnego. 5. Wymienia przykłady form ochrony wpisanych na listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Przyrodniczego UNESKO. 6. Wymienia przykłady gatunków roślin i zwierząt zagrożonych wyginięciem. 7. Wskazuje na mapie parki krajobrazowe swojego województw. 5 Intensyfikacja produkcji rolnej i związane z nią zagrożenia. Rolnictwo ekologiczne 1. Rolnictwo konwencjonalne a rolnictwo ekologiczne. 2. Degradacja siedliska rolniczego. 3. Rolnictwo ekologiczne a eliminacja nawozów mineralnych i chemicznych środków ochrony roślin na rzecz 1. Wyjaśnia pojęcia intensyfikacja produkcji rolnej, rolnictwo konwencjonalne, rolnictwo ekologiczne, ekosystemy. 2. Omawia zagrożenia wynikające z intensyfikacją rolnictwa ze szczególnym uwzględnieniem degradacji środowiska. 4 zwiększania zużycia nawozów organicznych. 4. Poprawa jakości i zdrowotności artykułów żywnościowych ekologicznych. 5. Ekosystemy. 6. Intensyfikacja produkcji rolnej i zagrożenia z tym związane. 3. Omawia zasadę tworzenia gospodarstw ekologicznych. 4. Uzasadnia potrzebę rozwoju gospodarstw ekologicznych. 5. Wyjaśnia znaczenie produkcji zdrowej żywności dla człowieka i dla środowiska naturalnego. 6 Problemy bezpieczeństwa biologicznego, np. inżynieria genetyczna. 1. Genetyka roślin , zwierząt, ludzi. eksperymenty za i przeciw. 2. Modyfikowana genetycznie żywność i jej wpływ na zdrowie człowieka 3. Leczenie za pomocą eksperymentów genetycznych 4. Inżynieria genetyczna – ingerencja w materiał genetyczny organizmów w celu zmiany ich własności dziedzicznych. 1. Wyjaśnia pojęcia gen DNA inżynieria genetyczna . 2. Omawia przykłady ingerencji genetyków w świat roślin i zwierząt. 3. Przedstawia za i przeciw eksperymentom genetycznym i innym biologicznym na roślinach i zwierzętach. 4. Omawia pozytywne znaczenie eksperymentów biologicznych przy zwalczaniu chorób nieuleczalnych. 5. Zna niebezpieczeństwa jakie czyhają na człowieka w związku z eksperymentami biologicznymi. 7 Problemy polityki ekologicznej państwa. 1. Zasady ochrony środowiska naturalnego w Polsce – zaniedbania i programy naprawcze. 2. Wymagania UE. 3. Niski poziom świadomości ekologicznej społeczeństwa. 4. Konflikty – ochrona przyrody a rozwój infrastruktury i presja zabudowy. 5. Niewiele odpadów przetwarzanych jest w kompostowniach i spalarniach – większość odpadów trafia na wysypiska. 1. Wymienia elementy polityki ekologicznej w Polsce. 2. Omawia rolę Sejmu i Rządu w organizacji ochrony środowiska w Polsce. 3. Wymienia organizacje pozarządowe odpowiedzialne za kształtowanie i ochronę środowiska, określa zakres ich kompetencji, cele i formy działania. 4. Podaje przykłady działań organizacji społecznych w celu ochrony przyrody w Polsce. 6. Emisja gazów cieplarnianych. 7. Pogorszenie się jakości powietrza. 8. Niezadowalająca jakość zasobów wodnych. 9. Rola Sejmu i Rządu w organizacji ochrony środowiska w Polsce. 10. Organizacje pozarządowe odpowiedzialne za kształtowanie i ochronę środowiska, określa zakres ich kompetencji, cele i formy działania. 5 5. Wymienia zasoby naturalne w Polsce. 6. Ocenia świadomość ekologiczną społeczeństwa. 7. Wymienia i omawia problemy ekologi w Polsce.