PROGRAM PROFILAKTYKI ZESPOŁU SZKÓŁ W GRABOWIE-WAŁDYKACH GRABOWO 2016/2017 WSTĘP: Program obejmuje treści i działania z zakresu profilaktyki dotyczące bezpieczeństwa, komunikacji, promocji zdrowia i organizacji czasu wolnego, skierowane do uczniów, nauczycieli i rodziców. Jest dostosowany do potrzeb rozwojowych uczniów, specyfiki naszej placówki oraz środowiska lokalnego. Szkoła jest instytucją, która ma bezpośredni wpływ na rozwój psychofizyczny dziecka. Jako jej pracownicy chcemy pomagać w rozwoju, towarzyszyć uczniom w osiąganiu ich celów edukacyjnych i we wzmacnianiu umiejętności radzenia sobie w życiu. Celem naszych działań jest to, aby nasza szkoła stała się miejscem bezpiecznym i przyjaznym dla wszystkich. Profilaktyka jest najlepszym sposobem chronienia dzieci przed krzywdą. Polega ona na popularyzacji wiedzy o zjawiskach społecznie szkodliwych, sposobach ich rozpoznawania i kształceniu umiejętności przeciwstawiania się im. W trosce o spójność naszych działań , postanowiliśmy objąć programem wszystkie podmioty, tj. uczniów, nauczycieli i rodziców. Zaplanowane działania głównie mają odpowiadać na potrzeby, zainteresowania i problemy uczniów. Chcemy, by funkcjonowali oni na miarę swoich możliwości, dobrze czuli się w szkole, identyfikowali się z jej celami i wartościami. Postawiliśmy na wzmocnienie czynników chroniących, takich jak: - czynne uczestnictwo w życiu szkoły i społeczności lokalnej, - włączenie rodziców do udziału w realizacji programu, - dezaprobatę dla zachowań społecznie niepożądanych Aby zredukować czynniki ryzyka postanowiliśmy przeciwdziałać niepowodzeniom szkolnym, umożliwić uczniom przynależność do grup alternatywnych wobec patologicznych i podejmować działania interwencyjne wobec przejawów zachowań ryzykownych PODSTAWA PRAWNA: 1. Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej 2. Konwencja o Prawach Dziecka USTAWY 1. Ustawa z dnia 26 października 1982r. o postępowaniu w sprawach nieletnich ( Dz. U. z 1982r. Nr. 35,poz.228 z późń. zm). 2. Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994r. o ochronie zdrowia psychicznego ( Dz. U. z 1994 Nr 111,poz. 535). 3. Ustawa z dnia 26 października 1982r. o wychowaniu trzeźwości i przeciw działaniu alkoholizmowi(Dz. U. z 1982 Nr. 35,poz.230 z późń. zm). 4. Ustawa z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii(Dz. U. z 2005r. Nr 179,poz. 1484 i 1485 z późń. zm). 5. Ustawa z dnia 9 listopada 1995r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych(Dz. U. z 1996r.Nr10,poz55). ROZPORZĄDZENIA 1. Rozporządzenie MEN z dnia 27 sierpnia 2012r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół(Dz. U. z 2012r. poz. 977). 2. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół(Dz. U. z 2001r. Nr.61,poz 624 z późń. zm.). 3. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2003r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem(Dz. U. z 2003r. Nr 26,poz. 226). 4. Rozporządzenie MEN z dnia 17 listopada 2010r. w sprawie warunków i sposobu organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w przedszkolach, szkołach i oddziałach ogólnodostępnych lub integracyjnych(Dz. U. z 2010r. Nr 228,poz. 1490 z późń. zm.). DIAGNOZA Prowadzenie działań profilaktycznych w szkole jest poprzedzone diagnozą, którą opracowano w oparciu o : Obserwację zachowań uczniów w czasie zajęć i przerw Dokumentację szkolną, w tym dzienniki lekcyjne, klasowe zeszyty uwag Informacje nauczycieli i pedagogów o bieżących problemach wychowawczych Indywidualne i grupowe rozmowy z uczniami Rozmowy i konsultację z rodzicami Informacje z instytucji współpracujących ze szkołą (GOPS, PCPR, Sąd Rejonowy, PP-P, Policja, Ośrodek Zdrowia) Opinie i orzeczenia z Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej Opinie uczniów, rodziców i nauczycieli w formie ustnej lub pisemnej (ankiety) CELE OGÓLNE SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI 1. Zapewnienie dzieciom poczucia bezpieczeństwa w szkole. 2. Wdrażanie do prawidłowego pojmowania i przestrzegania norm komunikacji i zachowań przyjętych przez społeczność szkolną, lokalną. 3. Zapobieganie zjawiskom patologicznym. 4. Promowanie zdrowego stylu życia (sport, odżywianie) 5. Kształtowanie poczucia tożsamości oraz wiary we własne możliwości uczniów, budowanie poczucia wartości. 6. Wspieranie w sytuacjach trudnych. 7. Wzmacnianie pozytywnych więzi emocjonalnych w rodzinie. Program profilaktyki dla Zespołu Szkół w Grabowie - Wałdykach realizują wszyscy pracownicy szkoły. WSPÓŁPRACA Z INNYMI OSOBAMI I INSTYTUCJAMI Komisariat Policji w Lubawie Poradnia Psychologiczno –Pedagogiczna przy POWIATOWYM CENTRUM ROZWOJU EDUKACJI Powiatowa Stacja Sanitarno - Epidemiologiczna Sąd Rejonowy Wydział Rodzinny w Iławie Ośrodek Zdrowia w Rożentalu Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie Ośrodek Pomocy Społecznej Gminy Lubawa Zaprzyjaźnione szkoły METODY I FORMY PROWADZENIA ZAJĘĆ Proponowane zajęcia prowadzone będą metodami: 1 Słownymi: pogadanka, dyskusja, wykład, burza mózgów 2 Eksponującymi: drama, odgrywanie ról, pantomima, plakaty, projekty, prezentacje 3 Praktycznymi: pokaz, gry, zabawy ruchowe, ćwiczenia praktyczne, zadania do podjęcia, programy profilaktyczne Formy pracy: 1 indywidualna 2 grupowa. PROCEDURA REAGOWANIA KRYZYSOWEGO Przez sytuację kryzysową rozumiemy: 1 używanie , posiadanie , rozpowszechnianie środków lub substancji odurzających przez uczniów (alkohol, papierosy, narkotyki, dopalacze i inne używki) 2 bójki 3 wymuszenia 4 niszczenie mienia 5 kradzieże 6 zastraszanie 7 cyberprzemoc 8 nagminne wagary 9 rażącą niewydolność wychowawczą rodziców 10 przemoc dorosłych wobec dziecka 11 ulegnięcie wypadkowi lub nagłe zachorowanie dziecka na terenie szkoły 12 inne sytuacje zagrażające fizycznemu lub psychicznemu bezpieczeństwu dziecka. Skład Zespołu Reagowania Kryzysowego: 1. Dyrektor szkoły. 2. Pedagog szkolny. 3. Wychowawcy poszczególnych klas. Postępowanie: 1 Pracownik szkoły, który zauważył symptomy sytuacji kryzysowej u danego ucznia lub grupy uczniów powiadamia wychowawcę klasy, pedagoga i/lub dyrektora. 2. Wychowawca, pedagog nawiązuje kontakt z rodzicami uczniów, których sytuacja dotyczy. 3. Jeżeli zaistniałe zdarzenie tego wymaga, wówczas pedagog szkolny, dyrektor powiadamiają właściwe instytucje. 4. W czasie oczekiwania na rodziców dziecko przebywa pod opieką osoby dorosłej. 5. Spis telefonów interwencyjnych znajduje się w pokoju nauczycielskim, w sekretariacie oraz u pedagoga szkolnego. ZADANIE SPOSÓB REALIZACJI 1.Rozpoznawanie i diagnozowanie zagrożeń związanych z zachowaniami ryzykownymi. 22. Promowanie zdrowego stylu życia wśród dzieci; systematyczne prowadzenie w środowisku szkoły edukacji prozdrowotnej. - - - ODPOWIEDZIALNI stała obserwacja dzieci oraz ich rodzin w sytuacjach szkolnych - konsultacja ze specjalistami, z policją, Ośrodkiem Pomocy Społecznej i Ośrodkiem Zdrowia - realizacja treści prozdrowotnych zawartych w programach nauczania realizacja programu z sanepidu ,, Trzymaj formę”, ,,Znajdź właściwe rozwiązanie”, ,,Pierwszy dzwonek” , ,,Akademia Dojrzewania” zajęcia SKS, wyrównawcze wycieczki, np. rowerowe, basen, łyżwy uczestnictwo w szkolnych i pozaszkolnych imprezach promujących zdrowie TERMIN EFEKTY wychowawcy -cały rok szkolny nauczyciele pozostali pracownicy szkoły dyrektor szkoły pedagog szkolny - dokładniejsze rozpoznanie środowiska uczniów i przewidywanie ewentualnych zagrożeń -cały rok szkolny - znajomość i stosowanie zasad zdrowego stylu życia przez uczniów wychowawcy nauczyciele, gł. w-f, biologii, przyrody pedagog -wg harmonogramu wycieczek -wg planu pracy szkoły -wg planu pracy pedagoga szkolnego -Dzień Dziecka aktywne uczestnictwo uczniów w działaniach promujących zdrowy styl życia 33.Aktywny udział dzieci w zajęciach profilaktycznych i w zajęciach alternatywnych wobec zachowań ryzykownych (uzależnienia), zaspokajanie potrzeb psychicznych i społecznych. 4.Współpraca z rodzicami w zakresie działań wychowawczych i zapobiegawczych, prozdrowotnych oraz interwencyjnych. - - realizowanie zajęć profilaktycznych i integrujących - pedagog szkolny, zaproszeni specjaliści -w roku szkolnym, wg ustalanych na bieżąco terminach zajęcia tematyczne w świetlicy szkolnej - nauczyciele świetlicy -cały rok szkolny zajęcia prowadzone w ramach godzin wychowawczych – zgodnie z programem wychowawczym szkoły - wychowawcy -wg planu pracy wychowawcy klasowego konsultacje z rodzicami w zakresie skutecznych i wspólnie ukierunkowanych oddziaływań wychowawczych bieżące interwencje wychowawcy i pedagoga - dyrektor szkoły pedagog szkolny wychowawcy klas -systematycznie wedle potrzeb - zmniejszenie liczby zachowań ryzykownych podejmowanych przez uczniów i zachowań utrudniających prawidłowe relacje społeczne - podejmowanie przez rodziców domowej profilaktyki dotyczącej uzależnień orientowanie się rodziców w skutecznych metodach wychowawczych i stosowanie ich funkcjonowanie efektywnego przepływu informacji w stałym kontakcie wychowawców i pedagoga z rodzicami aktywna współpraca z zaangażowanymi w sprawę nauczycielami -wg potrzeb - - - 55.Współpraca z instytucjami wspierającymi szkołę w zakresie rozwiązywania problemów uczniów. - 66.Kształtowanie poczucia własnej wartości, budowanie tożsamości, rozwijanie zainteresowań i umiejętności psychospołecznych - Poradnia Psychologiczno- Pedagogiczna przy PCRE PSSE (sanepid w Iławie, Olsztynie) PCPR w Iławie Sąd Rejonowy Wydział Rodzinny i Nieletnich w Iławie Ośrodek Zdrowia w Rożentalu Ośrodek Pomocy Społecznej Gminy Lubawa Miejski Ośrodek Kultury w Lubawie Parafie działalność kół zainteresowań konkursy szkolne, gminne, powiatowe, wojew. itd. realizowanie wybranych tematów na zajęciach świetlicy szkolnej zajęcia edukacyjne uwzględniające wskazane zadania w ramach: zajęć dydaktycznych lekcji z pedagogiem szkolnym pedagog szkolny, dyrektor szkoły, nauczyciele, księża opiekunowie kół organizator konkursu pedagog szkolny nauczyciele świetlicy - nauczyciele - wychowawcy - opiekun samorządu uczniowskiego - -wg potrzeb -cały rok szkolny - - -cały rok szkolny -wg planu pracy szkoły -cały rok szkolny -wg programu nauczania -wg planu pracy wychowawcy - - - diagnoza trudności dydaktycznowychowawczych, ustalenie form pomocy, terapia trudnych przypadków profilaktyka zdrowotna konkursy, pozytywna i efektywna organizacja czasu wolnego dokładniejsze rozpoznanie środowiska uczniów realizowanie uczniowskich zainteresowań wykształtowanie u uczniów poczucia własnej wartości, identyfikowanie się ze społecznością szkolną świadomość własnych przymiotów i pozytywne myślenie na swój temat wśród uczniów znajomość swoich mocnych i słabych stron-umiejętne ich eksponowanie lub ukrywanie 1. 2. 3. 4. 5. 77.Prawidłowe pojmowanie i przestrzeganie norm zachowań przyjętych przez społeczność szkolną. - - 8.Doskonalenie nauczycieli w zakresie dobrych praktyk wychowawczych - - godzin wychowawczych poprzez realizowanie tematów: „Budowanie poczucia własnej wartości” „Kształtowanie postawy szacunku dla innych” „Wyrażanie swoich emocji i uczuć” „Doskonalenie komunikacji” ,,Ćwiczenie asertywności” przypomnienie funkcjonującego w szkole Regulaminu Ucznia Zespołu Szkół (Prawa i Obowiązki Ucznia) w Grabowie-Wałdykach Statut Szkoły nowelizacja jego zapisów - - - - wychowawcy - Samorząd Uczniowski z opiekunem na czele - uczniowie, nauczyciele Rady Szkoleniowe w ramach sieci doskonalenia nauczycieli Szkolenia zewnętrzne o szeroko pojętej tematyce profilaktycznej ( np. z ramienia PSSE) dyrektor szkoły pedagog szkolny -IX i w miarę potrzeb - -do X -I i II semestr - - wyrażanie swoich uczuć i emocji przez uczniów nie raniąc innych znajomość i stosowanie zasad poprawnego komunikowania się i zachowania względem innych rozwiązywanie konfliktów na drodze pokojowej znajomość i przestrzeganie praw i obowiązków uczniowskich dążenie przez uczniów do uzyskania jak najlepszej oceny z zachowania stosowanie przez nauczycieli skutecznych metod wychowawczych prowadzenie przez pedagoga w klasach zajęć i programów profilaktycznych 19. Pomoc uczniom mającym trudności w nauce. - zajęcia wyrównawcze - nauczyciele, i rewalidacyjne na - pedagog wszystkich etapach edukacyjnych (wedle potrzeb i zaleceń) - indywidualizacja procesu nauczania (IPETy, programy nauczania) - wspieranie uczniów mających trudności w nauce, w zrozumieniu i odrabianiu prac domowych (w tym pomoc koleżeńska) -cały rok szkolny - - - radzenie sobie w nauce przez uczniów na miarę swoich możliwości i starań dostosowywanie wymagań edukacyjnych do możliwości intelektualnych uczniów świadomość wśród uczniów, że zawsze mogą poprosić o pomoc pedagoga, wychowawcę, nauczyciela przedmiotu i otrzymają ją.