Ćwiczenie nr 44. Temat: Pomiar mocy prądu zmiennego za pomocą watomierza. LITERATURA: 1. Jan Dyszyński „Laboratorium miernictwa elektrycznego” Wyd. WSI Rzeszów 1970 . 2. M. Łapiński „Miernictwo elektryczne” Wyd. Naukowo-Techniczne. 3. A. Piekara „Elektryczność i magnetyzm” Wyd. PWN, W-wa 1970. 4. J. Smela, T. Zamorski, A. Puch – Pierwsza pracownia fizyczna- przewodnik Wydawnictwo Oświatowe FOSZE, Rzeszów 1995 5. S. Bolkowski „Podstawy elektrotechniki” CEL ĆWICZENIA: 1. Praktyczne zapoznanie się z pomiarem mocy i pracy prądu przemiennego 2. Zaznajomienie się z metodą wyznaczania współczynnika mocy cosφ odbiornika. ZAGADNIENIA KOLOKWIALNE: 1. Prąd sinusoidalnie zmienny, wielkości charakteryzujące. 2. Obwód szeregowy RLC, oporność pozorna obwodu, kąt przesunięci a fazowego pomiędzy napięciem a prądem. 3. Praca i moc prądu sinusoidalnie zmiennego, na poszczególnych elementach obwodu, praca i moc pozorna, jednostki pracy i mocy w układzie SI. 4. Budowa i zasada działania watomierza i licznika energii elektrycznej. 5. Metoda pomiaru i układ pomiarowy do wyznaczania pracy i mocy prądu przemiennego. 6. Metoda przeprowadzania dyskusji błędów. WYKONANIE ĆWICZENIA: 1. Pomiar mocy prądu zmiennego, jednofazowego watomierzem. a) zmierzyć moc pobieraną przez żarówkę , przy różnych napięciach zasilania. Przy pomiarach zwrócić uwagę na moc pobieraną przez watomierz (cewkę napięciową) i woltomierz. Moc tę można obliczyć ze wzoru: P V0 2 R RV , gdzie: R RV V0 - skuteczna wartość napięcia na zaciskach odbiornika R - opór cewki napięciowej watomierza RV – opór wewnętrzny woltomierza. Obliczyć moc żarówki: P0 PW P , gdzie: Pw oznacza moc wskazywaną przez watomierz b) obliczyć współczynnik mocy odbiornika: cos 0 P0 V0 I 0 V0 V0 R RV gdzie: I 0 I I- jest natężeniem prądu wskazywanym przez amperomierz. c) wyniki pomiarów i obliczenia umieścić w tabelce: V0 [V] I [A] Pw [W] ΔP [W] P0 [W] V0 .I [V.A] I0 [A] V0I0 [V.A] cosφ0 RV - podany na odwrocie miernika R - 15 kΩ (na zakresie 100 V). d) zmierzyć moc pobieraną przez świetlówkę W tym celu należy zbudować obwód analogicznie jak dla żarówki (żarówkę należy zastąpić świetlówką). Aby zasilić świetlówkę napięciem 220 V (do takiego napięcia świetlówka jest przystosowana) należy: 1. Wyłączyć zasilanie (wyciągnąć wtyczkę z kontaktu) !! 2. Podłączyć świetlówkę w miejsce żarówki. 3. Ustawić napięcie na autotransformatorze na 220V. 4. Włączyć zasilanie. 3. Dokonać pomiarów mocy przy napięciu 220 V. 4. Wyniki umieścić w tabeli. 2. Pomiar energii prądu zmiennego jednofazowego licznikiem. a) zmierzyć pobór energii przez żarówkę elektryczną przy napięciu zasilania V=220 V. Zanotować początkowe wskazania licznika Lp. Dokonać pomiaru poboru energii przez odbiornik w ciągu czasu t=45 minut. Odczytać stan końcowy licznika Lk . Lp [kWh] Lk [kWh] t [s] V [V] I [A] Wl [kWh] W= V.I.t [kWh] Pobór energii: Wl=Lk-Lp . Uwaga: Podczas łączenia i rozmontowywania obwodu, wtyczka autotransformatora powinna być wyłączona z gniazdka sieciowego. Wskazówki: 1. Błąd pomiaru wartości mocy i współczynnika mocy cos φ można obliczyć metodą różniczki zupełnej. 2. Błędy pomiaru wielkości prostych należy obliczyć na podstawie klasy użytych przyrządów pomiarowych.