Prezentacja1Armia Krajowa

MAREK SZUWAROWSKI
,, DROGI DO WOLNOŚCI ”
HISTORIA ŻOŁNIERZY ARMII KRAJOWEJ
KOŁO ŚWIATOWEGO ZWIĄZKU
ŻOŁNIERZY ARMII KRAJOWEJ w KWIDZYNIE
Kwidzyn 2004
Armia Krajowa- wojsko polskie o ochotniczym zaciągu- powołana
do życia na bazie organizacji niepodległościowych dnia 14 II 1942 r.
Podległa Naczelnemu Wodzowi i rządowi RP na emigracji. Początek
AK 27 IX 1939 r. dała Służba Zwycięstwu Polski, przekształcona
w listopadzie 1939 r. w Związek Walki Zbrojnej. Zadaniem AK była
organizacja i ochrona Polskiego Państwa Podziemnego, walka
zbrojna o niepodległość oraz przygotowanie powstania powszechnego.
W 1944 r. liczyła 380 tysięcy żołnierzy w tym 10% stanowiły kobiety.
Strukturę terytorialną organizacji stanowiły obszary, okręgi
i obwody. Obok Powstania warszawskiego przeprowadziła akcję
,,Burza”, której celem była obrona integralności i suwerenności ziem
polskich. Poniosła straty w wysokości 100 tyś.żołnierzy w tym straciła
połowę korpusu oficerskiego. Rozwiązana rozkazem dowódcy AK
gen. Okulickiego 19 I 1945 roku. Stanowiła fenomen na skalę świata.
Po wojnie żołnierzy AK represjonowano, wielu zamęczono
w katowniach UB, około 50 tyś. deportowano do ZSRR.
W historiografii PRL wysiłek wojenny AK marginalizowano.
ROTA PRZYSIĘGI AK
DOWÓDCY
gen. Stefan Rowecki
gen.Tadeusz Komorowski
gen. Leopold Okulicki
,, Grot”
,, Bór ”
,,Niedźwiadek ”
( 1895-1944)
(1895-1966)
(1898-1946)
zamordowany przez Niemców
zmarł na emigracji
zamordowany przez Rosjan
BOHATEROWIE
gen.August Emil
Fieldorf ,,NIL”-szef
KEDYWU
gen.Aleksander Krzyżanowski
,,WILK ”-szef o/Wileńskiego
rotmistrz Witold Pilecki
,,DRUH ”
- więzień Auschwitz
SYMBOLE
SZTANDAR
KWIDZYŃSKIEGO
KOŁA
Gen.Bolesław
Nieczuja-Ostrowski
wręcza sztandar
przewodniczącemu
koła Stanisławowi
Sklepowiczowi
Kwidzyn 23 II 1997r.
SZTANDAR
KWIDZYŃSKIEGO
KOŁA
Poczet sztandarowy w składzie: Mieczysław
Kochanowski, Stefan Malinowski, Jan Paśko.
AKT
POŚWIĘCENIA
SZTANDARU
ŻOŁNIERZ
STANISŁAW SKLEPOWICZ,
podporucznik, ps,, ZIUTEK’’,
ur. 12 VIII 1922r. w Rakliszkach, powiat
Oszmiana, woj. Wilno. W 1941r. wstąpił do
ZWZ w Gojciuniszkach pow. Lida. W lipcu
1943 r. wstąpił do oddziałów zbrojnych 77 pp.
operujących na południe od Wilna. Wysadzał
transporty niemieckie, likwidował posterunki
niemieckiej, białoruskiej i litewskiej policji,
brał udział w likwidacji punktów
obserwacyjnych lotnictwa niemieckiego oraz
w wysadzeniu pociągu pancernego
w Bieniakoniach. Przeżył udział w operacji
,, Ostra Brama” i rozbrojenie przez Armię
Czerwoną. Deportowany do łagru w Kałudze,
a następnie osadzony w obozie karnym
Jegoriewsk przy wyrębie lasu. Powrócił do
kraju w styczniu 1946r.Osiadł w Kwidzynie.
Więziony w 1954r. Obecnie prezes ŚZŻAK w
Kwidzynie.
INTERNOWANI W KAŁUDZE
Pierwszy od prawej stoi S.Sklepowicz
S.Sklepowicz w środku
PIERWSZY OFICJALNY DOKUMENT WYDANY PRZEZ MBP PO POWROCIE DO KRAJU
ŻOŁNIERZ
IRENA HALAGIERA z domu Jurkun,
ur. 27 VI 1922r. w Graużach Starych,
pow.Suwałki, woj. Białystok. 5 VII 1941r.
wstąpiła do Polskiego Związku
Powstańczego na terenie okręgu Białystok,
obwód Suwałki. Pełniła funkcje łącznika
placówki, kolportera prasy podziemnej,
wywiadowcy, sanitariuszki 8 komp.
odtworzonego 41 pp. w akcji ,, Burza’’.
Służbę w AK pełniła do 6 VIII 1944r.
Odznaczona Brązowym Krzyżem Zasługi,
Krzyżem Armii Krajowej, Odznaką
Białostockiego Okręgu AK, Odznaką
Pamiątkową Akcji Burza, Legitymacją
Weterana Walk o Niepodległość. Po wojnie
osiadła w Kwidzynie, gdzie przepracowała
43 lata w zawodzie nauczycielskim.
ŻOŁNIERZ
STEFANIA PAWŁOWSKA
z domu Hiszczyńska, ps,, KWIATEK’’,
podporucznik, ur. 17 V 1924r. Od maja
1942r. w szeregach AK na terenie
Przemyślan woj. Tarnopol obecnie Lwów.
Pod okupacją niemiecką prowadziła punkt
sprzedaży prasy, w którym kontaktowali
się żołnierze AK z powiatu
przemyślańskiego. W konspiracji
rozprowadzała prasę podziemną,
rozprowadzała broń, przekazywała
rozkazy dowództwa, umożliwiała odprawy
oraz je zabezpieczała.Odznaczona
Krzyżem Armii Krajowej, Odznaką Akcji
,,Burza’’, Patentem Weterana Walk
o Wolność i Niepodległość Ojczyzny.
Zamieszkała w Kwidzynie.
ŻOŁNIERZ
JERZY JÓZEF GŁOGOWSKI,
podporucznik - ur. 6 VIII 1923r.
w Horbkowie woj. Lwów. Od czerwca
1945r. zaprzysiężony przez mjr. Łupaszkę –
Zygmunta Szyndzielorza wspierał jego
oddział na terenie powiatów Sztum
i Malbork. Ochraniał lokale, śledził ruchy
UB, MO, KBW, zaopatrywał partyzantów
w żywność, opiekował się rannymi.
Aresztowany przesiedział 8 tygodni na UB
w Sztumie, ponownie aresztowany 12 X
1952r. i skazany na 14 miesięcy więzienia.
Przepracował do emerytury w Lasach
Państwowych Gdańsk.
Osiadł w Kwidzynie.
ŻOŁNIERZ
WIESŁAW ŁYŻWA ,,MAŁY”, ur. 5
VIII 1927r. w Skarżysku- Kamiennej. W sierpniu
1942r. przyjęty do AK jako łącznik ppor. Stefana
Bilskiego, którego oddział wchodził w skład
zgrupowania ,,Ponurego”. 5 V 1943r. grupa
opanowała strzelnicę fabryki Hassag zdobywając
broń, amunicję i granaty bez strat własnych.
25 VII 1944r. wykonano zamach na dowódcę
żandarmerii. W listopadzie 1944 aresztowany
wraz z ojcem i bratem przez gestapo. Zwolniony
z rak oprawców dowiedział się o rozstrzelaniu
brata. 8 maja 1945r. wywieziony z siostrą do
pracy w kopalni w Zabrzu, skąd zbiegł. W 1948r.
powołany do wojska odbył 28-miesięczną służbę
w Gdańsku. Zamieszkał w Kwidzynie.
Odznaczony Krzyżem AK, Medalem Zwycięstwa
i Wolności, Odznaką ,, Akcja Burza’’i Odznaką
Weterana Walk o Niepodległość.
ŻOŁNIERZ
BENEDYKT MIKOŁAJCZYK
ps.,, BURY”, ur. 1 V 1925r.
w Czyczkowach, pow. Chojnice,
woj. pomorskie. Od września 1939r.
w ZHP w Gdyni, zbiera i ukrywa broń.
Po rozstrzelaniu dziesięciu kolegów
ucieka z Gdyni i nawiązuje łączność
z Gryfem Pomorskim. Składa przysięgę
w kwietniu 1941r. w obecności Jana
Stawskiego. Dostarcza ukrywaną broń.
Zaopatruje partyzantów w żywność
i lekarstwa. Organizuje wywiad na terenie
obozu ćwiczeń SS- Westpreussen.
16 II 1945 r. w leśniczówce Kopernica
zdaje broń razem z innymi partyzantami
na ręce Armii Radzieckiej. Mieszka w
Otoczynie.
ŻOŁNIERZ
AUGUSTYN ZAJĄC ps,, KOŁO’’,
ur. 28 VIII 1922r. w Kątach Węgirskich,
pow. Nowy Dwór Mazowiecki. W AK
od 4 VI 1942r. do 10 VIII 1944r. Żołnierz
oddziału specjalnego sierż.,, Wyboja”.
Ochraniał radiostację, przyjmował zrzuty
alianckie, likwidował posterunek niemiecki
w Klembowie, ubezpieczał oddziały AK.
Walczył w akcji ,,Burza” z pociągiem
niemieckim i hitlerowskimi czołgami.
Schwytany przez Niemców został
wywieziony do obozu w Padebon a następnie
do obozu pracy w Ejcher. Wyzwolony
9 IV 1945r. przez Amerykanów wstąpił do
Polskich Oddziałów Wartowniczych przy
armii USA. Wrócił do kraju 19 X 1945r.
Zamieszkał w Kwidzynie. Odznaczony
Krzyżem AK i Krzyżem za walkę w Burzy.
ŻOŁNIERZ
CZESŁAW JĘCZMYK ps ,, KAMIEŃ”
- ur.3 X 1923 r.w Kaszczorze, powiat
włoszczowski, woj.kieleckie. Przez 52 miesiące
podczas okupacji działał w konspiracji.
Służył w 74 p. p. AK i 7 Dywizji Piechoty AK
okręg Kielce.Odznaczony Krzyżem Srebrnym
Orderu Virtuti Militari, Krzyżem Walecznych,
Krzyżem Partyzanckim. Rozkazem Komendy
Głównej BCh z dn. 30 V 1944r. awansowany
do stopnia porucznika. Po wojnie ukończył studia
na wydziale leśnym Uniwersytetu
Jagiellońskiego i z nakazu pracy trafił
do Kwidzyna.Zmarł w 2000r.
ŻOŁNIERZ
JAN RABCZAK ps.,,DĄB ‘’, kapitan
- ur.31 V 1910r. w powiecie Rzeszów
woj. lwowskie. Przed wojną kończy
gimnazjum i Szkołę Podchorążych
w Rzeszowie. Brał udział w kampanii
wrześniowej. Dostaje się do niewoli
niemieckiej, z której ucieka. Organizuje
podziemną placówkę AK w Tyczynie
i zostaje mianowany jej dowódcą. Placówka
zasłużyła się ludności polskiej w walce
z okupantem. Aresztowany 16 IX 1944r.
przez K.B.W. Skazany 20 X 1944r. na karę
śmierci przez - Sowietów w polskich
mundurach - Najwyższy Sąd Wojskowy;
ucieka z miejsca egzekucji i ukrywa się do
1956r. Zamieszkał w Prabutach.
Zmarł w 1999r.