Postawa uznawania praw w rodzinie

Realizacja programu
BIULETYN DLA RODZICÓW
NR 3
„OPTYMIŚCI Z BAJKOWEJ KRAINY”
Drodzy Rodzice!
Postawy rodzicielskie a życiowy optymizm dziecka
Jednym z czynników mających wpływ na tworzenie pozytywnego
stosunku do świata mają postawy rodzicielskie. Postawy rodzicielskie mogą być
pozytywne, stwarzające odpowiednie warunki psychospołeczne
dla prawidłowego rozwoju dziecka oraz negatywne, mające wpływ
na kształtowanie się jego osobowości.
Do pozytywnych postaw rodzicielskich M. Ziemska zalicza:
● postawę akceptacji
● postawę współdziałania z dzieckiem
● postawę dawania rozumnej swobody
● postawę uznania praw dziecka w rodzinie
Właściwe postawy mają ogromne znaczenie dla prawidłowego rozwoju
emocjonalnego i społecznego dziecka, a tym samym dla kształtowania się jego
osobowości. Przyjacielskie postawy rodziców wobec dziecka rozwijają w nim
pozytywny stosunek do świata. Dzieci są przyjazne wobec innych osób,
zaangażowane w sprawy społeczne, okazują chęć współdziałania z innymi i są
stabilne emocjonalnie.
Postawa akceptacji
Prowadzi do wytworzenia u dziecka poczucia własnej wartości oraz wiary
we własne siły. Dobry kontakt z rodzicami, okazywanie dziecku miłości
i akceptacji wpływa na ukształtowanie się u niego pozytywnego obrazu samego
siebie i świata. Sprzyja kształtowaniu się zdolności do nawiązania trwałej więzi
emocjonalnej do przywiązania oraz zdolności do wyrażania uczuć. Dziecko
czuje się bezpiecznie i pewnie w swoim domu rodzinnym, jest wesołe, miłe
i odważne.
Postawa współdziałania z dzieckiem
Dziecko ma prawo do wyrażania swojej opinii, decydowania w sprawach
bliskich mu osób, przez co czuje się potrzebne w rodzinie i wartościowe. Jest
ufne wobec rodziców, zwraca się do nich po radę i pomoc, jest zadowolone
z pracy, z rezultatów własnego wysiłku, wytrwałe, zdolne do współdziałania,
do podejmowania zobowiązań, potrafi troszczyć się o własność swoją i innych.
Postawa dawania rozumnej swobody
Gdy rodzice darzą dziecko zaufaniem i swobodą, dziecko jest zdolne
do współdziałania z rówieśnikami, uspołecznione, pomysłowe, bystre, w miarę
pewne siebie, łatwo przystosowujące się do różnych sytuacji społecznych.
Przejawia dążenie do pokonywania różnych przeszkód, kończenie czynności
rozpoczętych, spełniania trudnych zadań.
Postawa uznawania praw w rodzinie
Poprzez taką postawę rodziców dziecko może ukształtować w sobie takie
cechy jak lojalność i solidarność w stosunku do innych członków rodziny. Wie,
że nie musi zawsze polegać na rodzicach i być od nich zależne, ale może
podejmować różne czynności z własnej inicjatywy, co sprzyja twórczości.
Nieprawidłowe postawy rodzicielskie
U podłoża niewłaściwych postaw rodzicielskich leży nadmierny dystans
lub nadmierna koncentracja na dziecku. Postawy te cechuje ubóstwo uczuć
w kontakcie z dzieckiem, brak zainteresowania jego problemami ignorowanie
potrzeb, niekonsekwencja w postępowaniu rodziców, niechęć czy nawet
wrogość, częsta krytyka, surowe kary, izolacja społeczna dziecka, nadmierne
pobłażanie, ograniczanie samodzielności itp. Stanowią zazwyczaj przyczynę
zaburzeń w zachowaniu dziecka, nerwicę, agresję.
Każdej z wymienionych postaw właściwych odpowiada postawa
przeciwna, wychowawczo niewłaściwa:
- akceptacji – odtrącanie;
- współdziałaniu – unikanie;
- uznawaniu praw – zbytnie wymaganie;
- rozumnej swobodzie – postawa nadmiernie chroniąca.
Postawa odtrącająca
Sprzyja kształtowaniu się u dziecka takich cech jak agresywność,
nieposłuszeństwo, kłótliwość, kłamliwość oraz popełnianiu kradzieży,
zahamowaniu uczuć wyższych, zachowaniu się aspołecznemu, a nawet
antyspołecznemu. W niektórych przypadkach powoduje zastraszenie,
bezradność, trudność w przystosowaniu się na skutek zahamowania. Może
wystąpić też otyłość, czy też przy nagłym odtrąceniu – reakcje nerwicowe.
Postawa unikająca
Dziecko może być niezdolne do nawiązywania trwałych więzi
uczuciowych, zmienne w swoich planach, niezdolne do obiektywnych ocen,
skłonne do przechwałek. Może rozżalać się nad sobą, samo się pocieszać. Brak
mu wytrwałości i koncentracji w nauce, bywa nieufne, bojaźliwe lub wchodzące
w konflikt z rodzicami, ze szkołą. Agresja słowna może być jedną z form reakcji
dzieci na ubóstwo uczuć i chwiejność zachowań ze strony rodziców. Brak
oparcia w rodzicach naraża dziecko na niebezpieczeństwa. Dorastające dziecko
np. wciągnięte w środowisko narkomanów, niekontrolowane, łatwo może wpaść
w nałóg.
Postawa zbytnio wymagająca
Dziecko nie mogąc sprostać wymaganiom rodziców jest przekonane
o braku własnej wartości. Wygórowane wymagania przekreślają radosne
przeżywanie dzieciństwa. Doprowadzają często do nadpobudliwości nerwowej,
załamania, zamknięcia się w sobie. Postawa ta może wywołać bunt, apatię,
agresję fizyczną lub słowną.
Próba górowania nad dziećmi jest także przyczyną ich skłonności
do irytacji, frustracji i reagowania w sposób nieadekwatny do sytuacji – dzieci te
są w ciągłym stanie gotowości do obrony obrazu samego siebie przed atakami
otoczenia.
Postawa nadmiernej koncentracji na dziecku
Dzieci są bardzo długo niezaradne, niezręczne, mało samodzielne.
Postawa ta powoduje u dziecka wygórowane poczucie własnej wartości,
nadmierną pewność siebie, co prowadzi do nieprzystosowania społecznego
i częstego wchodzenia w konflikty z otoczeniem. Konflikty te są odwetem
za przykrości ponoszone od rówieśników, którzy wyśmiewają zbytnią zależność
od dorosłych.
Nauczycielka
Jolanta Domańska