Regionalny Program Warsztatów Edukacji Diabetologicznej Pielęgniarek Patronat: Bydgoskie Centrum Diabetologii i Endokrynologii w Bydgoszczy Katedra i Klinika Endokrynologii i Diabetologii z Pracownią Medycyny Nuklearnej Collegium Medicum im. Ludwika Rydygiera w Bydgoszczy, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Konsultant Wojewódzki w Dziedzinie Diabetologii dla Województwa Kujawsko-Pomorskiego Polskie Towarzystwo Diabetologiczne Oddział Kujawsko-Pomorski Okręgowa Izba Pielęgniarek i Położnych w Bydgoszczy Odpowiedzialni za realizację programu: dr n. med. Mirosława Polaszewska-Muszyńska dr n. med. Zofia Ruprecht Koordynator naukowy: prof. dr med. Roman Junik Koordynator ds. szkoleń Okręgowej Izby Pielęgniarek i Położnych: mgr Katarzyna Florek Koordynator administracyjny: mgr Katarzyna Rospłochowska Jolanta Koput Cel programu: Program skierowany do pielęgniarek pracujących na terenie województwa KujawskoPomorskiego: 1. W pierwszej kolejności zatrudnionych we wszystkich Poradniach Diabetologicznych, w podstawowej opiece zdrowotnej naszego województwa celem wypracowania jednolitych standardów edukacji chorych na cukrzycę. 2. W drugiej kolejności do pielęgniarek: - klinik i oddziałów szpitalnych - oddziałów dla przewlekle chorych i domów opieki zdrowotnej celem zapewnienia lepszej opieki chorym na cukrzycę hospitalizowanym. Miejsce edukacji: Bydgoskie Centrum Diabetologii i Endokrynologii, ul. K.K. Baczyńskiego 17, Bydgoszcz Edukacja: - cykle 2 dniowych szkoleń; piątek 16:30 do 20:30 ( 4 godziny) i sobota 8:30 do 16:30 ( 8 godzin) - czas: od listopada 2009r. - 2012 r. - stopień: podstawowy lub średni - ilość uczestników: 40 pielęgniarek w jednym cyklu szkoleń Zespół edukujący: - lekarze diabetolodzy Bydgoskiego Centrum Diabetologii i Endokrynologii, Kliniki Endokrynologii i Diabetologii - pielęgniarki Bydgoskiego Centrum Diabetologii i Endokrynologii, Kliniki Endokrynologii i Diabetologii - dietetyczki Ocena wiedzy pielęgniarek: - test wstępny - test końcowy - 10 pytań na obu testach Piątek 16:00- 20:30 16:00 - 16:30 Rejestracja uczestników, podział na grupy warsztatowe Ankieta Lunch Test 10 pytań – 10 minut 16:30- 17:40 Wykłady (1 godzina i 10 minut) 16:30 -16:50 Podstawowe wiadomości na temat cukrzycy - definicja, objawy, typy cukrzycy, wykrywanie cukrzycy, przebieg choroby, terapia wieloczynnikowa w cukrzycy. Przegląd nowości (20 min) 16:50 -17:20 Ogólne zasady żywienia i planowanie posiłków w cukrzycy składniki pokarmowe, zapotrzebowanie kaloryczne, rozkład węglowodanów w diecie, ograniczenia dietetyczne, Indeks glikemiczny WBT, WW (ładunek glikemiczny) FIT, pompy ( 30 minut) 17:20 -17:40 Insulinoterapia: działanie insuliny, rodzaje insulin, profile ich działania, modele insulinoterapii. Przegląd nowości (20 min) 17:40 -17:50 Przerwa na kawę 17:50 – 20:25 Warsztaty ( 2 godziny 45 minut) 17:50 - 18:25 Warsztat I - ( 35 min) Dieta – obliczanie należnej masy ciała, obliczanie WHR, określanie wskaźnika masy ciała, obliczanie zapotrzebowania kalorycznego, wymienniki węglowodanowe, wymienniki białkowo – tłuszczowe, indeks glikemiczny, ładunek glikemiczny 18:30 - 19:05 Warsztat II - ( 35 min) Dieta - praktyczne przygotowanie posiłków w oparciu o atrapy produktów, dieta p/miażdżycowa, produkty dla diabetyków 19:10 - 19:45 Warsztat III - ( 35 min) Insulinoterapia - technika podawania insuliny, miejsca podawania insuliny, mieszanie insulin, relacja insulina a posiłek, przechowywanie insuliny, obsługa wstrzykiwaczy i praktyczne podanie insuliny 19:50 - 20:25 Warsztat IV - ( 35 min) Insulinoterapia - modyfikacja dawek insuliny, wpływ wysiłku fizycznego na zapotrzebowanie na insulinę Sobota 8:00 -16:30 8:00- 8:20 Rejestracja uczestników, podział na grupy Śniadanie 8:20- 10:20 Wykłady ( 2 godziny) 8:20 – 8:40 Leki doustne w leczeniu cukrzycy (20 min) 8:40 – 9:00 Hipoglikemia – definicja, przyczyny, objawy, postępowanie w zależności od czasu trwania, zapobieganie, wyciąganie wniosków z niedocukrzeń (20 min) 9:00 – 9:20 Hiperglikemia – definicja, przyczyny, objawy, postępowanie w trakcie dodatkowej choroby (20 min) 9:20 – 9:40 Omówienie kryteriów wyrównania cukrzycy (20 min). 9:40: 10:00 Późne powikłania cukrzycy, znaczenie właściwego leczenia i wyrównania cukrzycy oraz współdziałania chorego w ich zapobieganiu poprzez samokontrolę i modyfikację leczenia (20 min) 10:00 – 10:20 Promocja zdrowego stylu życia. Znaczenie aktywności fizycznej w leczeniu cukrzycy. Zapobieganie otyłości (20 min). 10:20- 10:35 Przerwa na kawę 10:35-16:15 Warsztaty (5 godzin) 10:35- 11:35 Warsztat I - (60 minut) Hipoglikemia – scenka, praktyczne postępowanie w hipoglikemii, technika podawania glukagonu. Wszystko co powinno się wiedzieć na temat insulin. 11:40-12:40 Warsztat II - (60 minut) Ogólne zasady prowadzenia samokontroli glikemii, ketonemii cukromoczu i ketonurii. Technika pomiaru ciśnienia tętniczego, technika nakłucia opuszki palca. Prowadzenie zeszytu samokontroli, interpretacja wydruków komputerowych z glukometrów . Obsługa glukometrów. Interpretacja przypadków ( cukrzyca, zespół metaboliczny). 12:45 -13:00 Przerwa na kawę 13:05- 14:05 Warsztat III- (60 minut) Układanie diety z uwzględnieniem WW- dla pacjentów leczonych metodą intensywnej insulinoterapii i metodą wielokrotnych wstrzyknięć insulin (4-5). Interpretacja profilów glikemii, modyfikacja wymienników węglowodanowych i modyfikacja dawek insuliny. 14:10 -15:10 Warsztat IV- (60 minut) Film- (10 minut) Pielęgnacja i badanie stóp u chorego na cukrzycę. Co możemy zrobić aby zmniejszyć ilość amputacji? 15:15- 16:15 Warsztat V- (60 minut) Układanie diety dla pacjenta z cukrzycą typu 2 i otyłością leczonych lekami doustnymi. Układanie diety dla pacjenta z nefropatią cukrzycową i białkomoczem, znajomość kaloryczności posiłków, praca na atrapach 16:15 -16:30 Podsumowanie Ankieta 16:30 Lunch