Terapia sekwencyjna i skojarzona w obliczu nowych informacji dotyczących przerwania terapii Piotr Leszczyński Uniwersytet Medyczny im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu Oddział Reumatologii i Osteoporozy Szpital im. J. Strusia w Poznaniu 1 Ocena leczenia pacjenta Ocena skuteczności i bezpieczeństwa 3 lata złamań 10 lat 5 Ryzyko lat Oczekiwany ↑ BMD (~) Oczekiwany brak złamań 2 Przyczyny szukania nowych terapii ! Standardowe leczenie osteoporozy zmniejsza ryzyko złamań tylko ok. 50-60% ! Przerwanie leczenia może powodować: ! ↓ BMD, ↓ wytrzymałość kości ! ↑ ryzyka złamań ! Nie wiemy jak leczyć pacjentów z najwyższym ryzykiem złamań: terapia łączona/skojarzona lub terapia sekwencyjna, inne nowe leki? 3 Nowe oczekiwania klinicystów ! Działanie synergistyczne/addycyjne leków ! Działanie skuteczniejsze od monoterapii: " ↑ BMD " ↓ ryzyka złamań " ↑ lepsza mikroarchitektura " ↑ wytrzymałość kości, inne nowe parametry ! Bezpieczeństwo długotrwałego leczenia 4 Definicja terapii łączonej ! Terapia łączona (lek A + lek B) "Podawanie jednoczesne leków o tym samym mechanizmie działania lub o różnym mechanizmie działania "Różne teoretyczne kombinacje, najczęściej lek anaboliczny i lek antyresorpcyjny RLN BSP Dmab PTH/TPTD (1-84; 1-34) RLX 5 Zalecenia praktyczne ! Terapia łączona/skojarzona z zastosowaniem dwóch leków antyresorpcyjnych lub leku anabolicznego z lekiem antyresorpcyjnym nie jest obecnie zalecana w standardowym postępowaniu klinicznym. ! Taka terapia może być uzasadniona w bardzo rzadkich sytuacjach i prowadzona tylko przez wyspecjalizowany ośrodek. 2014 CLINICIAN’S GUIDE TO PREVENTION AND TREATMENT OF OSTEOPOROSIS 1 ; 2014 Issue, Version 1 Release Date: April 1, 2014 Zalecenia Polskiego Towarzystwa Reumatologicznego 2015 – aktualizacja na rok 2017, Forum Reumatologiczne wersja kieszonkowa 6 Zalecenia rodzaju terapii łączonej !Rozpoczęcie terapii łączonej denosumabem i teryparatydem może prowadzić do wzrostu BMD w ciągu 2 lat leczenia w porównaniu do monoterapii każdym z leków osobno (DATA Extension Study) Leder BZ, Tsai JN, Uihlein AV, et al. Two years of denosumab and teriparatide administration in postmenopausal women with osteoporosis (the DATA extension study): a randomized controlled trial. J Clin Endocrinol Metab. 2014;99:1694-1700. 7 Definicja terapii sekwencyjnej ! Terapia sekwencyjna (lek A potem lek B) "Podawanie leków o tym samym lub o różnym mechanizmie działania jeden po drugim PTH/TPTD "Różne teoretyczne kombinacje, najczęściej BSP/Dmab lub inny lek Ewentualnie inny lek? !PTH/TPTD BSP BSP PTH/TPTD !PTH/TPTD Dmab Dmab PTH/TPTD ? 8 Schemat badania DATA-Switch Study Leder BZ, Tsai JN, Uihlein AV, et al. Denosumab and teriparatide transitions in postmenopausal osteoporosis (the DATA-Switch study): extension of a randomised controlled trial. Lancet. 2015 Jul 2. 9 Hofbauer LC, Rachner TD. More DATA to guide sequential osteoporosis therapy. Lancet. 2015 Jul 2. Zalecenia praktyczne ! Starsze i obecne dane wskazują, że wcześniejsze stosowanie Dmab lub BSP (ALN) może osłabiać działanie anaboliczne PTH/TPTD ! Jeżeli decydujemy się na sekwencyjne leczenie PTH/TPTD powinien być stosowany jako pierwszy lek przed Dmab Robin K. Dore, MD, a board-certified rheumatologist in Tustin, California, and a Clinical Professor of Medicine at the University of California-Los Angeles. Zalecenia Polskiego Towarzystwa Reumatologicznego 2015 – aktualizacja na rok 2017, Forum Reumatologiczne wersja kieszonkowa 10 11