Przedsiębiorczość w UE – przedsiębiorca
advertisement
* dr W.Wyrzykowski 1 * dr W.Wyrzykowski 2 dr W.Wyrzykowski 3 * dr W.Wyrzykowski 4 Przedsiębiorczość w UE - samozatrudnienie Schemat logiczny procesu decyzyjnego o podjęciu działalności przez absolwenta Ma zamiar podjąć działalność gospodarczą Ma zamiar zatrudnić się u pracodawcy Poszukuje pracy i doprowadza do zawarcia umowy Dokonuje wyboru przedmiotu działalności Podejmuje decyzję: działalność samodzielnie czy w zespole (np. spółka) Zespołowa Przystępuje do spółki np. osobowej dr W.Wyrzykowski Ma zamiar kontynuować naukę Decyduje się na współprace lecz na innych warunkach niż umowa o pracę Samozatrudnienie Kontrakt menedżerski Taki sam efekt Samodzielnie Dokonuje wyboru formy prawnej prowadzenia działalności Dokonuje wyboru formy opodatkowania działalności 5 Właściwe postepowanie rejestracyjne ewidencji podatkowych Przedsiębiorczość w UE - samozatrudnienie Pojęciem „samozatrudnienia” określa się najczęściej jednoosobową działalność gospodarczą, w ramach której najczęściej przedsiębiorca świadczy usługi lub wytwarza produkty na rzecz jednego odbiorcy, z którym bardzo często związany był innym stosunkiem prawnym. Osoba taka prowadzi tę działalność na własny rachunek i na własne ryzyko, nie będąc związana ze swoim zleceniodawcą co do wyznaczonego miejsca i czasu pracy. Jednocześnie nie jest wykluczone, aby samozatrudniony wykonywał taką działalność w siedzibie zleceniodawcy, wykorzystując częstokroć jego narzędzia i materiały. Sprawa odpłatności w tym zakresie jest sprawą drugoplanową. Nie może jednak pomiędzy samozatrudnionym a zleceniodawcą istnieć jakakolwiek zależność służbowa, czego z kolei nie należy mylić z obowiązkiem wykonywania zlecenia, najczęściej w wyraźnie określonym przez zleceniodawcę zakresie. Jak zatem widać, samozatrudnienie i umowę o pracę może często dzielić bardzo wąska granica. dr W.Wyrzykowski 6 Przedsiębiorczość w UE - samozatrudnienie Można wskazać podstawowe elementy, uwzględnianie przy rozstrzyganiu, czy aktualnie realizowane samozatrudnienie, w ramach którego wykonuje się zlecenia na rzecz jednego pracodawcy, nie będzie poczytane za samozatrudnienie pozorowane, ukrywające pracę najemną Dotyczą one w skrócie następujących zagadnień: • czy przed zarejestrowaniem własnej działalności przedsiębiorca był pracownikiem aktualnego zleceniodawcy, • czy wykonywane aktualnie zlecenie odbywa się przy użyciu narzędzi i materiałów zleceniodawcy i na terenie jego firmy, • czy obok głównego zleceniodawcy wykonywane są usługi również dla innych podmiotów, • czy przedsiębiorca ma wyznaczone godziny realizacji usługi oraz narzucone miejsce ich wykonywania i sposób podległości pracownikom zleceniodawcy, • czy samozatrudniony korzysta z płatnego urlopu lub innych świadczeń o charakterze socjalnym ze strony zleceniodawcy, • czy z przedstawianych rozliczeń i rachunków jasno wynika, co było przedmiotem usługi, • czy samozatrudniony ponosi ryzyko swej działalności oraz czy ponosi ewentualne konsekwencje źle wykonanej pracy. dr W.Wyrzykowski 7 Przedsiębiorczość w UE - samozatrudnienie Wystarczająco precyzyjnie ujęte są kryteria samozatrudnienia w Wlk. Brytanii, gdzie self – employment jest najbardziej powszechną formą działalności gospodarczej. Wytyczne HM Revenue and Customs UK. W ocenie odróżnienia samozatrudnienia i umowy o pracę bierze się pod uwagę m.in. to, w jakich godzinach się pracuje, dla ilu różnych klientów, kto nadzoruje pracę i decyduje, jak ma być wykonana, czyje narzędzia są wykorzystywane, kto ponosi ryzyko nieudanego wykonania zlecenia. Ważnym następstwem samozatrudnienia jest to, że podatnik oblicza swoje zobowiązanie podatkowe na zasadzie self – assessment, czyli sam przygotowuje rachunek przychodów i kosztów. Rozwiązanie brytyjskie powinno stać się wzorcem dla polskiego fiskusa. dr W.Wyrzykowski 8 Przedsiębiorczość w UE - samozatrudnienie Zjawisko samozatrudnienia znane jest w krajach Unii Europejskiej od wielu lat, a jego udział w ogólnej liczbie podmiotów prowadzących działalność gospodarczą oraz osób aktywnych zawodowo intensywnie rośnie, m.in. dekada lat osiemdziesiątych określana była w Wlk. Brytanii jako dekada rozwoju działalności na własny rachunek. W Polsce co piąta pracująca osoba realizuje to na własny rachunek. Udział osób pracujacych na własny rachunek w ogólnej liczbie pracujących w wybranych krajach UE w 2009 r. Estonia Słowenia Bulgaria Litwa Węgry Słowacja Wlk Brytania 8.70% 10.80% 11.20% 11.90% 11.90% 12.80% 13% 15.50% Czechy Cypr Polska Rumunia Porugalia Włochy dr W.Wyrzykowski Grecja 9 18.50% 19.10% 21.20% 22.20% 24.10% 29.30% Liczba osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą w Polsce w latach 1996-2009 ( w tys. osób) 2714 2796 2763 2776 2765 2788 28452816 2418 2501 2600 2090 2274 1950 1996r. 1997r. 1998r. 1999r. 2000r. 2001r. 2002r. 2003r. 2004r. 2005r. 2006r. 2007r. 2008r. 2009r. Udział procentowy osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą w ogólnej liczbie podmiotów zarejestrowanych w rejestrze REGON w Polsce, w latach 1996-2009 80.8% 80.5% 80.0% 79.6% 78.5% 78.1% 76.8% 76.1% 76.2% 75.7% 78.2% 78.3% 75.2% 77.3% 1996r. 1997r. 1998r. 1999r. 2000r. 2001r. 2002r. 2003r. 2004r. 2005r. 2006r. 2007r. 2008r. 2009r. dr W.Wyrzykowski 10 Przedsiębiorczość w UE - samozatrudnienie Samozatrudnienie – jednoosobowa działalność gospodarcza na podstawie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej, którą osoba fizyczna prowadzi na własny rachunek i na własne ryzyko zamiast lub w miejsce zatrudnienia w ramach stosunku pracy czy umowy cywilnoprawnej Zamiana angażu pracowniczego na własną działalność gospodarczą może być korzystna i to w wielu wymiarach. Ale trzeba uważać, by nie stracić pod względem podatkowym. Dlatego należy dobrze sformułować zawierany kontrakt • Umowa z przedsiębiorcą nie może naruszać prawa pracy • Nie może być umowa pozorną mająca na celu uzyskanie wyłącznie efektu podatkowego • Muszą być skalkulowane kryteria ekonomiczne, gdyż nie każda umowa samozatrudnieniowa jest korzystniejsza ekonomicznie od umowy o pracę dr W.Wyrzykowski 11 Definicja działalności gospodarczej nie obejmuje osób, które spełniają jednocześnie trzy przesłanki określone w art. 5b ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU z 2010 r. nr 51, poz. 307 . Według art. 5b updof nie są działalnością gospodarczą czynności, gdy: 1) odpowiedzialność wobec osób trzecich za ich rezultat oraz wykonywanie, z wyłączeniem odpowiedzialności za popełnienie czynów niedozwolonych, ponosi zlecający wykonanie tych czynności, 2) są wykonywane pod kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonych przez zlecającego te czynności, 3) wykonujący te czynności nie ponosi ryzyka gospodarczego związanego z prowadzoną działalnością. Te warunki muszą wystąpić łącznie. Spełnienie tylko jednego lub dwóch z nich pozwala daną działalność traktować jako pozarolniczą działalność gospodarczą. Przykład Przedsiębiorca wykonuje działalność pod kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez zlecającego mu dane czynności, lecz jednocześnie sam ponosi ryzyko związane z prowadzoną działalnością i odpowiedzialność wobec osób trzecich za rezultat tych czynności oraz ich wykonywanie. dr W.Wyrzykowski 12 Jego działalność jest zatem pozarolniczą działalność gospodarczą w rozumieniu updof Przedsiębiorczość w UE - samozatrudnienie Z racji nieostrości sformułowania trzech elementów prowadzi to do kolejnych sporów z urzędami skarbowymi. Z działalnością gospodarczą nie mamy do czynienia, gdy wykonujący ją nie ponosi ryzyka gospodarczego Nie ma jednoznacznego określenia, co przez to ryzyko rozumieć. Ponieważ ustawodawca nie sprecyzował „ryzyka związanego z prowadzeniem działalności gospodarczej”, należy się posiłkować interpretacjami administracji skarbowej • jest to m.in. ryzyko inwestycyjne, czyli prawdopodobieństwo nieuzyskiwania dobrych wyników finansowych lub brak pewności otrzymania wynagrodzenia za samo podjęcie czynności związanych ze zleceniem (brak pewności wypłacalności klienta). (komunikat Ministerstwa Finansów z 16 listopada 2006) • jeśli w umowie zostało zawarte postanowienie o wynagrodzeniu, którego charakter nie spełnia warunków wskazujących na pracowniczy charakter umowy (np. wynagrodzenie uzależnione jest od ilości wykonanych zleceń i nie ma zapisów zobowiązujących zlecającego do przekazania określonej liczby zleceń), to samozatrudniony ponosi ryzyko gospodarcze prowadzenia działalności )Urząd Skarbowy w Zamościu w piśmie z 25 czerwca 2007 r. (PO I-415/26/07) dr W.Wyrzykowski 13 Przedsiębiorczość w UE - samozatrudnienie Z racji nieostrości sformułowania trzech elementów prowadzi to do kolejnych sporów z urzędami skarbowymi. Z działalnością gospodarczą nie mamy do czynienia, gdy wykonujący ją nie ponosi ryzyka gospodarczego • gdy samozatrudniony podejmie wykonywanie usług przy wykorzystaniu własnego sprzętu i narzędzi, ciąży na nim ryzyko ekonomiczne, bo przecież sam kupił wyposażenie (Urząd Skarbowy w Grudziądzu w piśmie z 14 lutego 2007 r., USIII/415-8/12/07). • Ryzyko gospodarcze obciąża go także, gdy umowa nie gwarantuje mu ani określonego stałego wynagrodzenia, ani określonej ilości zlecanych usług, ani nie przyznaje wynagrodzenia za gotowość do świadczenia usługi, )Urząd Skarbowy w Piotrkowie Trybunalskim w piśmie z 25 stycznia 2007 r., US I/1-415/1/2007, i US w Sieradzu w piśmie z 5 marca 2007 r., US I/415/3/ 07/SŁ). dr W.Wyrzykowski 14 Przedsiębiorczość w UE - samozatrudnienie Z racji nieostrości sformułowania trzech elementów prowadzi to do kolejnych sporów z urzędami skarbowymi. Odpowiedzialność wobec osób trzecich Nie ma takiej odpowiedzialności, gdy samozatrudniony w ogóle jej nie ponosi za swoje działanie. Gdy odpowiada w jakikolwiek sposób wobec kontrahentów zlecającego, to przesłanka ta nie będzie spełniona. Dla jej wyłączenia wystarczy, aby samozatrudniony ponosił odpowiedzialność np. wspólnie ze zlecającym na zasadach solidarności dłużników, a nie sam (por. US w Piotrkowie Trybunalskim w piśmie z 9 maja 2007 r., US.I/1415/7/2007). Taki jest np. charakter odpowiedzialności lekarzy za błędy w sztuce, którą lekarze ponoszą solidarnie ze zleceniodawcą (zakładem opieki zdrowotnej) na podstawie art. 35 ust. 5 ustawy z 31 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (DzU z 2007 r. nr 14, poz. 89 ze zm.). dr W.Wyrzykowski 15 Przedsiębiorczość w UE - samozatrudnienie Z racji nieostrości sformułowania trzech elementów prowadzi to do kolejnych sporów z urzędami skarbowymi. Wykonywanie czynności pod kierownictwem, w miejscu i czasie wyznaczonym przez zlecającego tę czynność Aby ta przesłanka nie była spełniona, a działalność samozatrudnionego była działalnością gospodarczą, te trzy elementy należy możliwie precyzyjnie określić w umowie. W takim wypadku zlecający nie ingeruje w sposób wykonania usługi przez samozatrudnionego, lecz tylko wymaga, by przy jej wykonywaniu postępował zgodnie z umową, przepisami prawa i interesem zlecającego dr W.Wyrzykowski 16 Przedsiębiorczość w UE - samozatrudnienie Pracownicy na całym świecie, w tym Polacy, coraz częściej postrzegają samozatrudnienie jako rozwiązanie dające większe możliwości rozwoju i osiągnięcia sukcesu. I to zarówno w pracy, jak i w życiu osobistym. Zalety niezależność i elastyczność, jakiej nie dają tradycyjne formy zależności z pracodawcą(brak sztywnych godzin pracy, możliwość załatwienia pewnych rzeczy na telefon, e-maili) wpływ samozatrudnienia na następstwa kryzysu takie jak np. bezrobocie możliwość prowadzenia dodatkowej działalności Zmniejszenie realnych kosztów pracy firma ponosi niższe koszty i może zaoferować samozatrudnionemu wyższe wynagrodzenie niż w przypadku umowy o pracę samozatrudnieni, jako przedsiębiorcy, mają prawo do rozliczania się według podatku ryczałtowego bądź też według liniowej 19-proc. stawki podatku dochodowego, podczas gdy pracownicy muszą płacić podatek progresywny według progów 18 i 32 proc mniejsze opłaty na ZUS (w stosunku do osoby zatrudnionej na etat), bo minimalna podstawa ich wysokości stanowić może 60 proc. prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia. wliczanie w koszty działalności wydatków na telefon, artykuły biurowe, komputer, samochód, mieszkanie – jeśli zarejestrowana jest dr W.Wyrzykowskipaliwo, a nawet części opłat za17 w nim działalność gospodarcza. Przedsiębiorczość w UE - samozatrudnienie Pracownicy na całym świecie, w tym Polacy, coraz częściej postrzegają samozatrudnienie jako rozwiązanie dające większe możliwości rozwoju i osiągnięcia sukcesu. I to zarówno w pracy, jak i w życiu osobistym. Wady • mała stabilność zatrudnienia • konieczność samodzielnego prowadzenia księgowości, uiszczania składek i podatków. • brak urlopu – w umowie można jednak zastrzec prawo do zawieszenia świadczenia usługi przez określony czas w roku bez zmiany wynagrodzenia, co może spełnić funkcję analogiczną do urlopu, • dłuższe terminy zapłaty – samozatrudnionego nie dotyczy bowiem pracownicze prawo do otrzymania wynagrodzenia do 10 dnia miesiąca następnego, przy czym również jest to kwestia umowna • szerszy zakres odpowiedzialności – samozatrudnionego nie dotyczą wynikające z kodeksu pracy zasady odpowiedzialności pracownika i jej ograniczenia (można to jednak określić w umowie) • ryzyko sporu z organami podatkowymi dr W.Wyrzykowski 18 * dr W.Wyrzykowski 19 Przedsiębiorczość w UE – ograniczanie swobody gospodarczej Koncesje, zezwolenia, licencje ,działalność regulowana Koncesje Zakres działalności objętej koncesjonowaniem zawiera ustawa o swobodzie działalności gospodarczej Udzielenie koncesji należy do ministra właściwego ze względu na przedmiot działalności koncesjonowanej Liczba podmiotów którym udziela się daną koncesję jest ograniczona Koncesji udziela się na okres od 5 do 50 lat Licencje Ustawa nie precyzuje rodzajów działalności objętej licencjonowaniem Zakres niezbędnych licencji wynika z wymogów określonych odrębnymi ustawami ( np. doradztwo podatkowe, usługowe prowadzenie ksiąg rachunkowych, adwokatura itp.) Przedsiębiorczość w UE – ograniczanie swobody gospodarczej Koncesje, zezwolenia, licencje ,działalność regulowana Działalność regulowana Zakres działalności regulowanej zawierają odrębne ustawy. Jeśli przedsiębiorca spełnia wymogi tam określone jest wpisywany do rejestru działalności regulowanej Rejestr działalności regulowanej jest jawny Zezwolenia Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej zawiera zamknięty katalog działalności które wymagają uzyskania zezwolenia. Odwołując się do konkretnych ustaw w tym zakresie Zasady udzielania zezwoleń też określają te ustawy Przedsiębiorczość w UE – ograniczanie swobody gospodarczej Zakres swobody gospodarczej ograniczają: koncesje, licencje, zezwolenia oraz zakres regulowanej działalności. Stanowią jednak one również gwarancję ochrony obrotu rynkowego Koncesje 1 Wytwarzanie i obrót materiałami wybuchowymi, bronią i amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym 2 Poszukiwanie lub rozpoznawanie złóż kopalin, wydobywanie kopalin ze złóż, bezzbiornikowego magazynowanie substancji oraz składowanie odpadów w górotworze, w tym w podziemnych wyrobiskach górniczych 3 Ochrona osób i mienia 4 Wytwarzanie, przetwarzanie, magazynowania, przesyłania, dystrybucji i obrotu paliwami i energii 5 Rozpowszechnianie programów radiowych i telewizyjnych 6 Przewozy lotnicze Przedsiębiorczość w UE – ograniczanie swobody gospodarczej Zakres swobody gospodarczej ograniczają: koncesje, licencje, zezwolenia oraz zakres regulowanej działalności. Stanowią jednak one również gwarancję ochrony obrotu rynkowego Działalność regulowana 1 Wyrób i rozlew wyrobów winiarskich, Wyrób i rozlew napojów spirytusowych. Wyrób, oczyszczanie, skażanie, odwadnianie alkoholu etylowego 2 Przechowywanie dokumentacji osobowej i płacowej pracodawców o czasowym okresie przechowywania 3 Konfekcjonowanie i obrót środkami ochrony roślin 4 Usługi detektywistyczne 5 Prowadzenie przedsiębiorstwa składowego (domu składowego 6 Organizowanie wyścigów konnych 7 Prowadzenie: indywidualnej praktyki lekarskiej, indywidualnej specjalistycznej praktyki lekarskiej, grupowej praktyki lekarskiej, oraz kształcenie i kształcenie podyplomowe lekarzy i lekarzy dentystów 8 Obrót materiałem siewnym 9Prowadzenie ośrodka szkolenia kierowców, pracowni psychologicznej dla instruktorów, egzaminatorów i kierowców. Organizowanie kursów dokształcających dla kierowców przewożących towary niebezpieczne. Przedsiębiorczość w UE – ograniczanie swobody gospodarczej Zakres swobody gospodarczej ograniczają: koncesje, licencje, zezwolenia oraz zakres regulowanej działalności. Stanowią jednak one również gwarancję ochrony obrotu rynkowego Działalność regulowana 10 Wytwarzanie i magazynowanie biokomponentów 11 Prowadzenie: indywidualnej praktyki pielęgniarek, położnych, indywidualnej specjalistycznej praktyki pielęgniarek, położnych albo grupowej praktyki pielęgniarek, położnych, a także kształcenie podyplomowe pielęgniarek i położnych 12 Działalność pocztowa nie wymagająca zezwolenia 13 Prowadzenie stacji kontroli pojazdów. 14 Organizacja profesjonalnego współzawodnictwa sportowego 15 Działalność telekomunikacyjna 16 Organizowanie imprez turystycznych oraz pośredniczenie na zlecenie klientów w zawieraniu umów o świadczenie usług turystycznych (nie na rzecz organizatorów turystyki legitymujących się stosownym wpisem na listę). Świadczeniu usług turystycznych obejmujących: polowania wykonywane przez cudzoziemców na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, polowania za granicą. 17 Działalność kantorowa Przedsiębiorczość w UE – ograniczanie swobody gospodarczej Zakres swobody gospodarczej ograniczają: koncesje, licencje, zezwolenia oraz zakres regulowanej działalności. Stanowią jednak one również gwarancję ochrony obrotu rynkowego Zezwolenia 1 Sprzedaż hurtowa i detaliczna napojów alkoholowych 2 Wytwarzanie i import produktów leczniczych, prowadzenie hurtowni farmaceutycznej i apteki 3 Działalność związana z narażeniem na działanie promieniowania jonizującego 4 Działalność składu podatkowego, zarejestrowanego handlowca, niezarejestrowanego handlowca 5 Prowadzenie instytucji pieniądza elektronicznego. Działalność ubezpieczeniowa. Brokerstwo reasekuracyjne. Prowadzenie funduszu inwestycyjnego oraz towarzystwa funduszy inwestycyjnych, Prowadzenie działalności maklerskiej w zakresie papierów wartościowych. Powadzenie funduszu lub towarzystwa emerytalnego, banku, giełdy towarowej i towarowego domu maklerskiego. 6 Prowadzenie laboratorium referencyjnego, wprowadzenie do obrotu lub do środowiska GMO (organizmu genetycznie modyfikowanego) Przedsiębiorczość w UE – ograniczanie swobody gospodarczej Zezwolenia 7 Działalność w zakresie gier losowych, zakładów wzajemnych lub gier na automatach, gier cylindrycznych, gier w karty, gier w kości, gry bingo pieniężne, zakładów wzajemnych, gier na automatach oraz gier na automatach o niskich wygranych, a także w zakresie urządzania w ramach innej działalności gospodarczej loterii fantowych, gry bingo fantowe, loterii promocyjnych audioteksowych 8Uprawa maku i konopi włóknistych, leczenie substytucyjne osób uzależnionych od narkotyków, obrotu, wytwarzanie, przetwarzanie, przerabianie substancji odurzających lub psychotropowych 9Wykonanie przez licencjonowanego przewoźnika określonego transportu drogowego 10 Wytwarzanie dodatków, materiałów, premiksów, mieszanek paszowych 11 Wykonywanie działalności pocztowej w zakresie przyjmowania, przemieszczania i doręczania w obrocie krajowym i zagranicznym przesyłek: przesyłek dla ociemniałych, z korespondencją do 2.000 g, z pewnymi wyjątkami Przedsiębiorczość w UE – ograniczanie swobody gospodarczej Zezwolenia 12 Wykonywanie rybołówstwa morskiego w danym roku kalendarzowym, prowadzenie skupu lub przetwórstwa organizmów morskich, prowadzenie chowu lub hodowli ryb i innych organizmów morskich albo zarybianie na polskich obszarach morskich 13 Naprawa, instalacja, sprawdzanie pod względem zgodności z wymaganiami niektórych przyrządów pomiarowych 14 Działalność gospodarcza na terenie specjalnej strefy ekonomicznej uprawniająca do korzystania z pomocy publicznej 15 Odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, opróżnianie zbiorników bezodpływowych i transport nieczystości ciekłych, ochrona przed bezdomnymi zwierzętami, prowadzenie schronisk dla bezdomnych zwierząt, a także grzebowisk i spalarni zwłok zwierzęcych i ich części. Gospodarka odpadami, odzysk, unieszkodliwianie, zbieranie, transport odpadów (w tym makulatury, złomu itp.) 16 Produkcja tablic rejestracyjnych 17 Utrzymywanie ciągłej zdatności do lotu statków powietrznych oraz wyrobów lotniczych, części i wyposażenia, założenie lotniska, zarządzanie lotniskiem użytku publicznego oraz obsługa naziemna statków powietrznych, ładunków, pasażerów i ich bagażu na lotnisku użytku publicznego 18 Zbiorowe zaopatrzenie w wodę i zbiorowe odprowadzanie ścieków * Przedsiębiorczość w UE – przedsiębiorca Klasyfikacje przedsiębiorców Przedsiębiorcą mogą być: Osoby fizyczne Osobą fizyczną jest każdy człowiek od chwili swego urodzenia aż do chwili śmierci. Aby jednak osoba ta mogła podjąć działalność gospodarczą, musi posiadać pełną zdolność do czynności prawnych. Tę zdolność osiąga z chwilą ukończeniem 18. Osoby prawne Osobą prawną jest podmiot, przepisy szczególne przyznają osobowość prawną Jest to podmiot, który na mocy szczególnych przepisów nabiera określonych praw i obowiązków, może zaciągać zobowiązania i być zobowiązanym, może pozywać i być pozywanym. Osoba prawna działa poprzez swoje organy w sposób przewidziany w ustawie i w statucie. Nie każda jednak osoba prawna jest przedsiębiorcą. Osoby nieposiadające osobowości prawnej Przedsiębiorcami niebędącymi osobami prawnymi, o których jest mowa w definicji Usdzg, są spółki jawne, komandytowe, a także spółki partnerskie oraz spółki komandytowoakcyjne, których zasady działania określa szczegółowo Kodeks spółek handlowych. Przedsiębiorczość w UE – przedsiębiorca Klasyfikacje przedsiębiorców W znaczeniu ekonomicznym jednoosobowym przedsiębiorcą pozostanie zawsze osoba fizyczna, jednak w znaczeniu prawnym — może nim być także osoba prawna, którą tworzy jedna osoba, na przykład jeden wspólnik w jednoosobowej spółce z ograniczoną odpowiedzialnością. Przedsiębiorstwo prowadzone przez przedsiębiorcę jednoosobowego nie posiada osobowości prawnej i jest reprezentowane tylko przez niego. W jego przedsiębiorstwie nie występuje prawnie wyodrębniony majątek gospodarczy i dlatego za zaciągnięte zobowiązania w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej odpowiada on sam, i to całym swoim majątkiem . Przedsiębiorca zbiorowy, w przeciwieństwie do przedsiębiorcy jednoosobowego, wyróżnia się tym, że jest podmiotem odrębnym od wspólników. ( prowadzi działalność gospodarczą i nabywa prawa we własnym imieniu, posiada zdolność prawną, i zdolności do czynności prawnych oraz zdolności sądowej, z których to praw korzysta występując w obrocie gospodarczym Ponosi odpowiedzialność wobec wierzycieli za zaciągnięte zobowiązania, przy czym może odpowiadać samodzielnie – spółki kapitałowe jak i wspólnie ze wspólnikami – spółki osobowe. Przedsiębiorczość w UE – przedsiębiorca Przedsiębiorców klasyfikuje się według różnych kryteriów, jednak najczęściej spotykanym jest ich podział na Przedsiębiorców jednoosobowych i działających zbiorowo Przedsiębiorcy działający jednoosobowo to podmioty prowadzący działalność na podstawie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej- to osoby fizyczne. Przedsiębiorca zbiorowy, prowadząc swą działalność może przybrać różną formę organizacyjno-prawną. Może funkcjonować jako jedna ze spółek osobowych prawa handlowego, jak i w formie jednej ze spółek kapitałowych tego prawa, Przedsiębiorców prawa publicznego i prawa prywatnego Przedsiębiorców mikro, małych i średnich Przedsiębiorców prawa publicznego tworzą różne podmioty, czyli osoby prawne, jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej oraz fundusze celowe podległe organom władzy publicznej — zarówno państwowym, jak i samorządowym. Zalicza się do niego te wszystkie jednostki organizacyjne, w których własność Skarbu Państwa lub samorządu przekracza udział 50%. Przedsiębiorcy prawa prywatnego to tacy których udziały w kapitałach i prawach należą w ponad 50% do właścicieli będących osobami fizycznymi lub osób prawnych czy też nie posiadających osobowości prawnej w których właścicielami są takie osoby. Najczęstszym kryterium tego podziału jest liczba osób zatrudnionych u przedsiębiorcy. Są nimi również inne elementy, które mają związek z funkcjonowaniem przedsiębiorstw tej grupy przedsiębiorców, jak np. : wielkość ich obrotów wielkość ich produkcji czy wysokość zysku itp. Przedsiębiorczość w UE – przedsiębiorca Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej dokonuje podziału przedsiębiorców wg kryterium zatrudnienia, wartości obrotów oraz wartości aktywów. Podział ten odpowiada podobnym podziałom w przepisach unijnych Mikroprzedsiębiorca Jest to przedsiębiorca, który w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych: — zatrudniał średniorocznie mniej niż 10 pracowników; — osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości 2 milionów euro w złotych lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości 2 milionów euro w złotych Mały przedsiębiorca Za małego przedsiębiorcę uważa się osobę, która w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych zatrudniała średniorocznie mniej niż 50 pracowników oraz osiągnęła roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości 10 milionów euro w złotych lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości 10 milionów euro w złotych Średni przedsiębiorca Za średniego przedsiębiorcę uważa się zaś tego osobę, która w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych zatrudniała średniorocznie mniej niż 250 pracowników oraz osiągnęła roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości 50 milionów euro w złotych lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości 43 milionów euro w złotych Przedsiębiorczość w UE – klasyfikacje Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej dokonuje podziału przedsiębiorców wg kryterium zatrudnienia, wartości obrotów oraz wartości aktywów. Podział ten odpowiada podobnym podziałom w przepisach unijnych Przedsiębiorcy spółki jawne; europejskie zgrupowania interesów gospodarczych; spółki partnerskie; komandytowe, komandytowo akcyjne spółki z ograniczoną odpowiedzialnością; spółki akcyjne spółki europejskie; spółdzielnie; spółdzielnie europejskie; przedsiębiorstwa państwowe; jednostki badawczo-rozwojowe; towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych; inne osoby prawne, jeżeli wykonują działalność gospodarczą i podlegają obowiązkowi wpisu do rejestru, o którym mowa w art. 1 ust. 2 pkt 2 Ustawy (czyli stowarzyszenia, inne organizacje społeczne i zawodowe, fundacje oraz publiczne zakłady opieki zdrowotnej); oddziały przedsiębiorców zagranicznych i oddziały zagranicznych zakładów ubezpieczeń. Przedsiębiorczość w UE – przedsiębiorca prawa i obowiązki Obok przysługujących praw przedsiębiorcy mają szereg obowiązków z pośród których najważniejszymi są: uzyskanie wpisu do EDG lub dokonanie rejestracji w KRS; uzyskanie koncesji, zezwolenia, wpisu do rejestru działalności regulowanej, licencji, zgody; zapewnienie wykonywania działalności gospodarczej przez osobę legitymującą się posiadaniem uprawnień zawodowych; oznaczania towaru lub usługi; respektowanie określonych zasad wobec otoczenia prowadzenie transakcji za pomocą rachunku bankowego; prowadzenie rachunku bankowego; ponoszenie danin publicznych. Wszystkie mają one charakter obowiązków uniwersalnych i odnoszą się do każdego przedsiębiorcy Przedsiębiorczość w UE – przedsiębiorca prawa i obowiązki Przedsiębiorcy mają określone prawa i obowiązki. Do najważniejszych z przysługujących im praw należą: Prawo do firmy Prawo do prokury Firma w rozumieniu przepisu 43 [2]. § 1 Kc to nazwa przedsiębiorcy i zarazem przedsiębiorstwa, które on prowadzi. Przedsiębiorca działa pod firmą i ujawnia ją we właściwym rejestrze. Firmą osoby fizycznej jest jej imię i nazwisko, co nie wyklucza jednak włączenia do niej pseudonimu lub określeń. Firmą zaś osoby prawnej jest jej nazwa, do której należy dodać jeszcze formę prawną osoby prawnej Nie zawsze podmiot uprawniony do reprezentowania przedsiębiorcy ma możliwość osobistego działania na jego rzecz i dlatego w wielu przypadkach zachodzi potrzeba udzielenia wybranej osobie szczególnego rodzaju pełnomocnictwa — prokury. Prokura stanowi, szczególny rodzaj pełnomocnictwa udzielonego przez przedsiębiorcę, który podlega obowiązkowi wpisu do rejestru przedsiębiorców Przedsiębiorczość w UE – przedsiębiorca prawa i obowiązki Przedsiębiorcy mają określone prawa i obowiązki. Do najważniejszych z przysługujących im praw należą: Prawo do zrzeszania się Prawo do przekształceń Prawo do jurysdykcji Przedsiębiorcy mogą zrzeszać się w związki samorządowe i zawodowe. Coraz częściej spotykaną formą zrzeszania się są tzw. klastry. Są to powiązania kooperacyjne, obejmujące przedsiębiorców z tej samej branży, skupionych w jednym regionie. Są to grupy niezależnych przedsiębiorców, które podejmują wspólne przedsięwzięcia gospodarcze. Ułatwia to min pozyskiwanie funduszy Przez przekształcenia rozumie się dokonywanie zmiany strukturalnej w poszczególnych formach organizacyjno-prawnych prowadzenia działalności gospodarczej Obecnie nie tylko możliwe jest przekształcenie przedsiębiorców, polegające na zmianie dotychczasowej ich formy organizacyjno-prawnej na inną, ale dopuszczalne jest także ich połączenie możliwy jest również ich podział To prawo wiąże się z możliwością dokonania przez przedsiębiorcę wyboru drogi prowadzącej do rozstrzygnięcia jego sporów gospodarczych, które pojawią się w toku prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. Przedsiębiorca może poddać spór pod rozstrzygnięcie sądu polubownego lub sądu państwowego. * Przedsiębiorczość w UE – działalność gospodarcza Potocznie przyjmując, działalność gospodarczą można określić jako formę aktywności przedsiębiorcy działającego na rynku W polskim prawie gospodarczym nie jest jednoznacznie uregulowane pojęcie działalności gospodarczej, a poszczególne ustawy definiują według własnych potrzeb. Źródeł polskiego prawa normujących pojęcie „działalność gospodarcza” należy szukać w pięciu podstawowych ustawach Przedsiębiorczość w UE – działalność gospodarcza Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych Działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły. Każda działalność zarobkowa w rozumieniu przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, w tym wykonywanie wolnego zawodu, a także każdą inną działalność zarobkową wykonywaną we własnym imieniu i na własny lub cudzy rachunek, nawet gdy inne ustawy nie zaliczają tej działalności do działalności gospodarczej lub osoby wykonujące taką działalność – do przedsiębiorców Ilekroć w ustawie o pdof mówi się o pozarolniczej działalności gospodarczej, oznacza to działalność zarobkową wykonywaną w sposób zorganizowany i ciągły, prowadzoną we własnym imieniu i na własny lub cudzy rachunek, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9 Przedsiębiorczość w UE – działalność gospodarcza Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług Ustawa z dnia o systemie ubezpieczeń społecznych Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się: osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych, twórcę i artystę, osobę prowadzącą działalność w zakresie wolnego zawodu: w rozumieniu przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, z której przychody są przychodami z działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólników spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej. Przedsiębiorczość w UE – działalność gospodarcza Analiza definicji działalności gospodarczej zawartej w Ustawie o swobodzie działalności gospodarczej pozwala na wyznaczenie jej pięciu podstawowych cech ją charakteryzujących: Przedsiębiorczość w UE – działalność gospodarcza Analiza definicji działalności gospodarczej zawartej w Ustawie o swobodzie działalności gospodarczej pozwala na wyznaczenie jej pięciu podstawowych cech ją charakteryzujących: Działalnością gospodarczą w rozumieniu tej ustawy nie będzie na przykład działalność okazjonalna (sprzedaż na aukcji internetowej), niezmierzająca do osiągnięcia zysku, wykonana jednorazowo czy też realizowana w obrocie prywatnym. W każdym wypadku poszczególne ustawy definiują to określenia dla celów określonych tą ustawą. Jedynie uniwersalną definicję zawiera Usdg i należałoby postulować aby wszystkie pozostałe definicje, w sposób jak najbardziej bezpośredni, przy uwzględnieniu własnych arbitralnych potrzeb, odnosiły się bezpośrednio do tej definicji. Przedsiębiorczość w UE – moment rozpoczęcia działalności Zgodnie z przepisami Ustawy o działalności gospodarczej przedsiębiorca może podjąć działalność gospodarczą w dniu złożenia wniosku o wpis do ewidencji działalności gospodarczej albo po uzyskaniu wpisu do rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym. Zatem w sferze prawa gospodarczego nie ma wątpliwości co do momentu rozpoczęcia działalności. Inaczej jest na płaszczyźnie prawa podatkowego, gdyż Przepisy nie zawierają definicji pojęcia „rozpoczęcia działalności gospodarczej” ani też nie wskazują, co należy rozumieć jako „faktyczne rozpoczęcie działalności gospodarczej”. Wiele obowiązujących w Polsce przepisów odwołuje się do momentu rozpoczęcia działalności gospodarczej jako kluczowego dla dokonania określonych czynności pod rygorem odpowiedzialności. Niestety żaden z tych przepisów nie precyzuje co należy de facto rozumieć pod datą rozpoczęcia działalności. Takimi datami mogą być np. -data wpisu do CEIDG lub KRS - data wystawienia pierwszej faktury - data rozpoczęcia czynności podlegających opodatkowaniu - data wykonania pierwszej czynności częstotliwego (stałego) ich wykonywania - otrzymanie pierwszego zarobku Przedsiębiorczość w UE – moment rozpoczęcia działalności Konsekwencje złego rozpoznania momentu rozpoczęcia działalności gospodarczej mogą być jednak wielorakie i najczęściej bardzo przykre dla podatnika. Przedsiębiorczość w UE – moment rozpoczęcia działalności Konsekwencje złego rozpoznania momentu rozpoczęcia działalności gospodarczej mogą być jednak wielorakie i najczęściej bardzo przykre dla podatnika. W zależności od prawnego odniesienia się do zjawiska rozpoczęcia działalności gospodarczej może on przypadać na zupełnie różne zdarzenia: — dla norm zawartych w Ustawie o działalności gospodarczej będzie to dzień rejestracji działalności gospodarczej; — dla norm zawartych w Ordynacji podatkowej będzie to dzień faktycznego podjęcia działalności; — dla Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych może to być dzień uzyskania przychodu (również wystawienia faktury); — dla Ustawy o podatku od towarów i usług będzie to dzień wykonania pierwszej czynności opodatkowanej tym podatkiem. Przedsiębiorczość w UE – moment rozpoczęcia działalności Konsekwencje złego rozpoznania momentu rozpoczęcia działalności gospodarczej mogą być jednak wielorakie i najczęściej bardzo przykre dla podatnika. O tym czy działanie danej osoby można uznać za prowadzenie działalności gospodarczej, a co za tym idzie o momencie jej rozpoczęcia na gruncie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej decydować będą każdorazowo okoliczności danego przypadku. W przypadku uznania, iż zachodzą powyższe przesłanki tj., iż mamy do czynienia z działalnością wykonywaną w sposób zorganizowany i ciągły, nastawioną na zysk należy zarejestrować ją w ewidencji działalności gospodarczej „Nie jest istotne, w jakim zakresie (na jaką skalę) podmiot wykonuje daną działalność. Także drobne przedsięwzięcia, które nie angażują znacznych nadkładów finansowych i tym samym nie rodzą znacznego ryzyka ekonomicznego, są objęte pojęciem działalności gospodarczej w rozumieniu art. 2 USDG. - jeżeli tylko osoby podejmujące te przedsięwzięcia działają z motywacją uzyskania dochodu i ponadto spełniają pozostałe przesłanki konstytutywne dla działalności gospodarczej” Zasady sprzedaży internetowej Transakcje na aukcjach internetowych nie są dokonywane w strefach wolnych od opodatkowania. Z transakcjami takimi najczęściej wiążą się następstwa podatkowe Aukcje internetowe mogą służyć zasadniczo do dwojakich celów: Do sprzedaży rzeczy będących uprzednio własnością sprzedającego które są już mu niepotrzebne, albo które sprzedaje, ponieważ akurat potrzebuje gotówki. Są to sprzedaże sporadyczne i nieczęstotliwe, chociaż czasami mogą przybrać dość spore natężenie - np. przy przeprowadzce lub sprzedaży kolekcji, albo kiedy sprzedający potrzebuje szybko gotówki; Do sprzedaży rzeczy, które sprzedający sprzedaje na aukcji z myślą o uzyskaniu dochodu, będącego różnicą pomiędzy ceną zakupu, powiększoną o koszty związane a ceną sprzedaży rzeczy. Rzeczy takie sprzedający kupuje (może je również wytworzyć we własnym zakresie) już z zamiarem sprzedaży, i nie ma przy tym znaczenia, czy przy sprzedaży osiągnie się zysk czy nie. Sprzedaż internetowa jako przykład oceny momentu rozpoczęcia działalności Urzędy skarbowe stoją w takim przypadku na stanowisku, że decydujące znaczenie w ocenie czy mamy do czynienia ze zorganizowaną działalnością gospodarczą ma tutaj częstotliwość, ciągłość i stopień zorganizowania sprzedaży (a więc kryteria, które powtarzają się w ustawowych definicjach). Te kryteria mają jedną wspólną cechę – niejednoznaczność. 1 • Osoba, która w ciągu kilku lat przeprowadziła na internetowych aukcjach kilkanaście lub nawet kilkadziesiąt transakcji sprzedaży używanych lub kolekcjonowanych przez siebie rzeczy, nie spotka się najprawdopodobniej z zarzutem, że prowadziła działalność gospodarczą • 2 Osobie, która sprzedaje rzeczy nowe, oryginalnie zapakowane, albo zakupione uprzednio w ilości lub w rodzaju wskazujących na zamiar odsprzedaży, trudno będzie argumentować, że prowadzi sprzedaż rzeczy własnych, które jej są do niczego niepotrzebne. Przedsiębiorczość w UE – moment rozpoczęcia działalności 2 1 Konsekwencje podatkowe Nie ma obawy, że sprzedający stanie się przedsiębiorcą mimo woli. Również osoby, które już prowadzą działalność gospodarczą a korzystają z aukcji internetowych do sprzedaży zbędnych przedmiotów, nie związanych z tą działalnością, przychodów ze sprzedaży nie będą zaliczać do przychodów z działalności Zakres ryzyka podatkowego Ewentualnie obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC- wyłącznie kupujący) Konsekwencje podatkowe Istnieje bardzo poważne ryzyko, że mimo, iż sprzedaż może być wykonywana bez zarejestrowania działalności, sprzedający może wykonywać działalność w rozumieniu przepisów prawa gospodarczego, podatkowego i ubezpieczeń społecznych – nie zdając sobie z tego sprawy!!! Zakres ryzyka podatkowego Powstanie zobowiązania w podatkach: - dochodowym od osób prawnych - podatku VAT - podatku od czynności cywilnoprawnych Powstanie zaległości dot. ubezpieczeń społecznych Kary z Kodeksu Karnego Skarbowego oraz z tytułu prowadzenia nie zarejestrowanej działalności gospodarczej Najczęściej bardzo cienka linia dzieli sprzedającego od zostania przedsiębiorcą – jeżeli wykorzystuje aukcje internetowe do sprzedaży wykonywanej w sposób częstotliwy Wyroki sadów i interpretacje organów podatkowych W ustawie nie określono definicji "częstotliwości". W znaczeniu w jakim funkcjonuje to pojęcie w języku polskim, "częstotliwie" oznacza wielokrotnie. Aby stać się podatnikiem, w chwili dokonywania czynności wykazywana winna być intencja dokonywania tej czynności wielokrotnie (wyrok NSA I S.A./Lu 233/98 z 30 kwietnia 1999). Również nie każda sprzedaż rzeczy dokonana we własnym imieniu i na własny rachunek podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, ale tylko taka, która była jedynym celem uprzedniego ich nabycia (wyrok S.A./Rz 81/96 z 27 maja 1997 r.) Tak więc, działalność gospodarcza to taka działalność, która: jest prowadzona w celu osiągnięcia dochodu. Przynoszenie strat przez daną działalność (zarówno przejściowo jak i w dłuższych okresach) nie pozbawia jej statusu działalności gospodarczej. Dla uznania danej działalności za działalność gospodarczą nie ma znaczenia fakt, że podmiot prowadzący określoną działalność nie ocenia jej (subiektywnie) jako działalności gospodarczej, nie nazywa jej tak bądź też oświadcza, że jej nie prowadzi, gdyż o kwalifikacji danej działalności przesądza kryterium obiektywne, t. j. ustalenie, czy dany podmiot faktycznie prowadzi działalność, która obiektywnie może przynosić dochód PB1-415/118/05/ED - Urząd Skarbowy Kraków-Prądnik – 24.11.2005r.) Przedsiębiorczość w UE – moment rozpoczęcia działalności Podstawowe zasady prowadzenia działalności gospodarczej Zasada ewidencjonowania działalności gospodarczej Przedsiębiorca może podjąć działalność gospodarczą po uzyskaniu wpisu do rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym albo do Ewidencji Działalności Gospodarczej Prawo do zawieszania działalności gospodarczej Przedsiębiorca niezatrudniający pracowników może zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej na okres od 1 miesiąca do 24 miesięcy. Ograniczenia w działalności gospodarczej Na zasadach określonych w ustawie podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej może wiązać się dodatkowo z obowiązkiem uzyskania przez przedsiębiorcę koncesji albo wpisu do rejestru działalności regulowanej, Obowiązek posługiwania się numerem NIP Przedsiębiorca wpisany do rejestru przedsiębiorców albo ewidencji jest obowiązany umieszczać w oświadczeniach pisemnych, skierowanych w zakresie swojej działalności do oznaczonych osób i organów, numer identyfikacji podatkowej (NIP) oraz posługiwać się tym numerem w obrocie prawnym i gospodarczym. . Przedsiębiorczość w UE – moment rozpoczęcia działalności Podstawowe zasady prowadzenia działalności gospodarczej Uczciwa konkurencja Przedsiębiorca wykonuje działalność gospodarczą na zasadach uczciwej konkurencji i poszanowania dobrych obyczajów oraz słusznych interesów konsumentów. Specjalne warunki prowadzenia działalności gospodarczej Przedsiębiorca jest obowiązany spełniać określone przepisami prawa warunki wykonywania działalności gospodarczej, w szczególności dotyczące ochrony przed zagrożeniem życia, zdrowia ludzkiego i moralności publicznej, a także ochrony środowiska Uprawnienia zawodowe Jeżeli przepisy szczególne nakładają obowiązek posiadania odpowiednich uprawnień zawodowych przy wykonywaniu określonego rodzaju działalności gospodarczej, przedsiębiorca jest obowiązany zapewnić, aby czynności w ramach działalności gospodarczej były wykonywane bezpośrednio przez osobę legitymującą się posiadaniem takich uprawnień zawodowych. Przedsiębiorczość w UE – moment rozpoczęcia działalności Podstawowe zasady prowadzenia działalności gospodarczej Zasada informacji o towarze Przedsiębiorca wprowadzający towar do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest obowiązany do zamieszczenia na towarze, jego opakowaniu, etykiecie, instrukcji lub do dostarczenia w inny, zwyczajowo przyjęty sposób, pisemnych informacji w języku polskim: określających firmę przedsiębiorcy i jego adres, umożliwiających identyfikację towaru Zasada ochrony obrotu gotówkowego Dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku bankowego przedsiębiorcy w każdym przypadku, gdy: 1) stroną transakcji, z której wynika płatność, jest inny przedsiębiorca oraz 2) jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza równowartość 15.000 euro przeliczonych na złote według średniego kursu walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski ostatniego dnia miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym dokonano tranzakcji * Przedsiębiorczość w UE – wybór formy prawnej i formy opodatkowania Wybór sposobu realizacji przedsiębiorczości i działalności gospodarczej złożony jest z trzech głównych etapów Wyboru profilu działalności Wyboru formy prawnej realizowanej działalności Wyboru formy opodatkowania realizowanej działalności Najistotniejszymi kryteriami wyboru profilu działalności są Przygotowanie zawodowe i zainteresowania osobiste ( nie należy podejmować działalności która przynajmniej na początku nie sprawia nam satysfakcji i przyjemności) Krytyczna ocena własnych umiejętności organizacyjnych i stopnia odporności na rynkowe czynniki stresujące Ocena branż –wybrać można działania w sektorze produkcyjnym, handlowym lub usługowym Ocena konkurencyjności Ocena pozycji przyszłego przedsiębiorstwa w segmencie rynku Ocena rynku w zakresie podaży na usługę lub towar Sposoby finansowania działalności firmy ( wymogi co do wkładu własnego lub uzyskania kredytu kupieckiego) Ocena własnej zdolności kredytowej Dokonana analiza kosztów - biznesplan Przedsiębiorczość w UE – wybór formy prawnej i formy opodatkowania Wybór formy prawnej prowadzenia działalności Wybór formy prawnej należy zaliczyć do decyzji strategicznych przedsiębiorcy Najistotniejszymi kryteriami takiej decyzji są: •Zakres odpowiedzialności właściciela •Możliwość pozyskiwania źródeł finansowania ( wyłącznie własne lub obce) •Poziom wymaganego kapitału zakładowego •Uprawnienia zarządcze i kontrolne •Możliwość wstępowania i występowania wspólników •Sukcesja prawna •Opodatkowanie wspólników i spółki •Okres trwania i rodzaj przedsięwzięcia •Uciążliwości ewidencyjne Przedsiębiorczość w UE – wybór formy prawnej i formy opodatkowania Wybór formy prawnej prowadzenia działalności W praktyce przedsiębiorcy działają w następujących formach prawnych Firma osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą Spółka cywilna Spółka jawna Spółka partnerska Spółka komandytową Spółka komandytowo-akcyjna Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka akcyjna Przedsiębiorczość w UE – wybór formy prawnej i formy opodatkowania Podstawowe cechy działalności gospodarczej prowadzonej samodzielnie Zasady regulują przepisy Kodeksu Cywilnego Cały majątek prowadzonej firmy stanowi cały czas majątek osoby ją prowadzącej. To oznacza, że w każdej chwili osoba taka może wprowadzać i wyprowadzać z firmy część majątku. Brak wymogów kapitałowych Prostsze procedury rejestracyjne i krótki czas rejestracji Brak potrzeby sporządzania umowy Odpowiedzialność za wszystkie zobowiązania firmy majątkiem osobistym Cała władza decyzyjna skupiona jest w jednych rękach Przejrzysty podział praw i obowiązków brak rozbudowanych struktur, a co za tym idzie Elastyczne zarządzanie Możliwość wyboru wszystkich form opodatkowania ( karta podatkowa, ryczałt, podatek liniowy, progresja podatkowa) Niskie koszty założenia i prowadzenia firmy Prosta w założeniu procedura likwidacji firmy Konieczność opłacania składek ZUS bez względu na dochody Trudność w pozyskaniu kapitału na rynku kapitałowym lub poprzez przyjęcie nowego wspólnika Charakterystyka spółki cywilnej • spółka cywilna nie posiada osobowości prawnej, • nie stanowi jednostki organizacyjnej posiadającej podmiotowość prawną jak spółki osobowe, lecz jest konstrukcją regulowaną przez prawo zobowiązań (art. 860-875 Kodeksu cywilnego). • Nie stanowi więc samodzielnego podmiotu prawa a podmiotami prawa pozostają wspólnicy spółki cywilnej. • spółka cywilna nie ma własnego mienia - nabywane prawa i zaciągane zobowiązania wchodzą do wspólnego majątku wspólników, stanowiącego ich współwłasność. • To wspólnicy, nie spółka, prowadzą ewentualne przedsiębiorstwo, które podlega rejestracji w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. • Zawierając umowę, wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego, w sposób oznaczony, w szczególności poprzez wniesienie wkładu, przy czym nie musi to być działalność zarobkowa • Istotą spółki cywilnej jest stałość jej składu osobowego, wobec czego utrudnione jest także wystąpienie ze spółki. dr W.Wyrzykowski 59 Przedsiębiorczość w UE – wybór formy prawnej i formy opodatkowania Spółki osobowe Podstawowe cechy spółek cywilnych Nie ma ona podmiotowości prawnej, więc wszędzie tam, gdzie dochodzi do powstania zobowiązania, dotyczy ono wszystkich wspólników Za zobowiązania spółki wspólnicy odpowiadają solidarnie. Oznacza to, że wierzyciel spółki może - wedle swego wyboru – zażądać od dowolnego wspólnika zapłaty całego długu spółki. Może też skierować swoje żądanie do wszystkich wspólników naraz. Nie musi poprzedzać tego egzekucją komorniczą z majątku spółki. Jeśli wierzycielowi uda się odzyskać należności, dalsze rozliczenia między wspólnikami zupełnie go nie interesują. Ponadto -spółka cywilna wykazuje wiele podobieństw do spółek osobowych prawa handlowego np.: - nie posiada organów- ciężar zarządzania spoczywa na wspólnikach - wspólnicy odpowiadają za zobowiązania całym majątkiem Sposób prowadzenia spraw spółki cywilnej • Każdy ze wspólników jest zarówno zobowiązany, jak i uprawniony do reprezentowania spółki. • W czynnościach zwykłego zarządu, do momentu kiedy nie ma sprzeciwu chociaż jednego ze wspólników, nie potrzeba uchwały • Jeżeli umowa zawarta była na okres nieoznaczony, wspólnik może ze spółki wystąpić poprzez wypowiedzenie swojego wkładu na 3 miesiące przed końcem roku obrachunkowego • Spółka z ważnych powodów może zostać rozwiązana przez sąd na żądanie każdego ze wspólników dr W.Wyrzykowski 61 Przedsiębiorczość w UE – wybór formy prawnej i formy opodatkowania Podstawowe cechy handlowych spółek osobowych Wspólnikiem w spółce osobowej może zostać każdy Tylko spółka partnerska została zawarowana dla określonej grupy tzw. wolnych zawodów Każda spółka prawa handlowego posiada podmiotowość prawną. To zdolność do bycia podmiotem (stroną) praw i obowiązków określonych przepisami. Konsekwencją tego stanu rzeczy jest to, że to nie wspólnik, ale sama spółka nabywa prawa i zaciąga zobowiązania. Cechą spółek osobowych jest osobista odpowiedzialność wspólnika za zobowiązania spółki. Jeśli majątek spółki nie wystarcza do spłacenia tego, co winna jest wierzycielom, wspólnik musi się liczyć z tym, że za długi spółki zapłaci z własnego majątku. W niektórych spółkach osobowych te ostre rygory można nieco złagodzić ( np. w spółce komandytowej) Wspólnik spółki partnerskiej nie odpowiada za te zobowiązania spółki, które powstały w związku z wykonywaniem zawodu przez innego partnera albo działalności podlegających mu pracowników. Odpowiedzialność w spółkach osobowych prawa handlowego ma charakter subsydiarny. Tzn. wierzyciel może zażądać zaspokojenia z majątku wspólnika dopiero wówczas, gdy egzekucja z majątku spółki - nie przyniesie rezultatu. Nie stoi to jednak na przeszkodzie we wniesieniu sprawy do sądu i przeprowadzeniu procesu Istotną cechą spółek osobowych jest to, że nie mają one - w przeciwieństwie do spółek kapitałowych - swoich organów. Wspólnicy sami zarządzają spółką. Wyjątkiem od reguły są: spółka partnerska, gdzie można powoływać zarząd i spółka komandytowo-akcyjna, która może, a niekiedy wręcz musi mieć radę nadzorczą. Przedsiębiorczość w UE – wybór formy prawnej i formy opodatkowania Spółki osobowe- spółka jawna Podstawowe cechy konstrukcyjne: Prosta forma konstrukcyjna, łatwość założenia, brak konieczności wnoszenia kapitału Dalece rozwinięte odpowiedzialności wspólników, którzy odpowiadają całym swoim majątkiem, solidarnie za zobowiązania Subsydiarność odpowiedzialności- egzekucja z majątku wspólnika może być podjęta jedynie, gdy egzekucja wobec samej spółki okaże się bezskuteczna Forma prawna przeznaczona dla prowadzenia interesów w mniejszych rozmiarach o stosunkowo małej skali odpowiedzialności Podstawa istnienia spółki oraz zasad jej funkcjonowania jest umowa zawarta pomiędzy wspólnikami. Najczęściej uproszczone formy ewidencji podatkowej Umowa spółki: Powinna być zawarta na piśmie pod rygorem nieważności Powinna zawierać: - firmę i siedzibę spółki - określenie wkładów wnoszonych przez wspólników oraz ich wartość - przedmiot działalności spółki - czas trwania spółki, jeśli jest oznaczony Przedsiębiorczość w UE – wybór formy prawnej i formy opodatkowania Spółki osobowe- spółka jawna Wkłady o spółki jawnej mogą mieć rozmaita postać, np.: Przeniesienie własności nieruchomości i ruchomości Wniesienie wierzytelności Wniesienie praw na dobrach niematerialnych Wniesienie obowiązku świadczenia usług na rzecz spółki Rejestracja : Spółka jawna tak jak każda spółka handlowa musi być wpisana do Krajowego Rejestru Sądowego. Zgłasza się tam jakiekolwiek zmiany dotyczące zagadnień rejestrowych Prawa i obowiązki wspólników Każdy wspólnik ma prawo i obowiązek prowadzenia spraw spółki. Od zarządu ( prowadzenia spraw) spółki odróżnić należy reprezentacje czyli prawo do składania oświadczeń woli w imieniu spółki. Jeśli umowa nie reguluje tego inaczej każdy ze wspólników jest upoważniony do reprezentacji spółki Wspólnikom przysługują uprawnienia kontrolne Rozwiązanie spółki: Każdy wspólnik może żądać z ważnych powodów rozwiązania spółki przez sd. Każdy wspólnik może wypowiedzieć umowę na sześc. Miesięcy przed końcem roku obrotowego Rozwiązanie spółki może nastąpić z powodów przewidzianych w umowie, podjętej jednomyślnej uchwały, ogłoszenia upadłości, śmierci wspólnika, orzeczenia sadu o rozwiązaniu Przedsiębiorczość w UE – wybór formy prawnej i formy opodatkowania Spółki kapitałowe Podstawowe cechy handlowych spółek kapitałowych Podstawową cechą tych spółek jest to, że wspólnik po wniesieniu kapitału przestaje ponosić odpowiedzialność za jej zobowiązania Zasada wyłączenia osobistej odpowiedzialności wspólników podlega ograniczeniom wówczas, gdy wspólnicy ci wejdą w skład zarządu spółki Spółki kapitałowe działają za pośrednictwem swoich organów (Zarząd, Rada Nadzorcza, Zgromadzenie wspólników) Założenie spółki wiąże się też z koniecznością wyłożenia określonego majątku. kapitału – udziałowego ( min 5 000z l ) lub akcyjnego ( min 50 000 zł) Umowa każdej spółki - z wyjątkiem tylko spółek cywilnej i jawnej - musi być zawarta w formie aktu notarialnego Wspólnicy mogą być przy zachowaniu odpowiedniej formy umowy, pracownikami spółki Wspólnicy mają prawo do udziału w zysku ale umowa może je wyłączyć. Wówczas decyduje uchwała wspólników Spółki muszą prowadzić ewidencje rachunkowe ( księgowość) Przedsiębiorczość w UE – wybór formy prawnej i formy opodatkowania Spółki osobowe- spółka z ograniczona odpowiedzialnością Podstawowe cechy konstrukcyjne: Tworzy się ja w celach zarobkowych, gospodarczych nieposiadających charakteru zarobkowego, niegospodarczych Tworzyć ją mogą zarówno osoby fizyczne jak i prawne Posiada osobowość prawną ( występuje w obrocie gospodarczym jako odrębny podmiot, który może zaciągać zobowiązania i dysponować prawami) Ma zdolność do czynności prawnych, zdolność sądową układową i upadłościową Oddzielenie kapitału spółki oraz zarządzania (relacje Walne Zgromadzenie – Zarząd Zastosowanie gospodarcze spółki, wady i zalety Prowadzenie przedsiębiorstw w małym i średnim rozmiarze Ograniczenie ryzyka udziałowców Stosunkowo wysoki pułap minimalnego kapotażu Znaczące koszty utworzenia i funkcjonowania spółki Swoboda w ustalaniu zasad funkcjonowania oraz metod postawionych celów Swoboda w sposobie wnoszenia kapitału Łatwość w pozyskiwaniu nowego kapitału i nowych udziałowców Przedsiębiorczość w UE – wybór formy prawnej i formy opodatkowania Spółki osobowe- spółka z ograniczona odpowiedzialnością Udziały Udział rozumiany jest dwojako: - jako cząstka kapitału zakładowego - jako ogół praw i obowiązków wynikających z posiadania udziału Udział posiada wartość nominalną (wynikającą z umowy spółki) może posiadać również wartość rzeczywistą ( rynkową) Udziały mogą być o równej lub nierównej wysokości Udziału mogą być umarzane (unieważniane) na zasadzie dobrowolności lub przymusu. Wkład wnoszony do spółki może mieć charakter niepieniężny zwany aportem Organy spółki Zarząd. Jest organem wykonawczymi prowadzi sprawy spółki oraz ją reprezentuje Rada Nadzorcza. Organ zobowiązany do wykonywania stałego nadzoru nad działalnością spółki. Nie ma prawa do wydawania wiążących poleceń Zarządowi Zgromadzenie Wspólników. Organ stanowiący o najważniejszych sprawach spółki jak np. zatwierdzanie sprawozdań, podział zysku, udzielanie absolutorium, zbywanie i wydzierżawianie przedsiębiorstwa, konstrukcji umowy spółki. Przedsiębiorczość w UE – wybór formy prawnej i formy opodatkowania Spółki osobowe- spółka z ograniczona odpowiedzialnością Udziały Udział rozumiany jest dwojako: - jako cząstka kapitału zakładowego - jako ogół praw i obowiązków wynikających z posiadania udziału Udział posiada wartość nominalną (wynikającą z umowy spółki) może posiadać również wartość rzeczywistą ( rynkową) Udziały mogą być o równej lub nierównej wysokości Udziału mogą być umarzane (unieważniane) na zasadzie dobrowolności lub przymusu. Wkład wnoszony do spółki może mieć charakter niepieniężny zwany aportem Organy spółki Zarząd. Jest organem wykonawczymi prowadzi sprawy spółki oraz ją reprezentuje Rada Nadzorcza. Organ zobowiązany do wykonywania stałego nadzoru nad działalnością spółki. Nie ma prawa do wydawania wiążących poleceń Zarządowi Zgromadzenie Wspólników. Organ stanowiący o najważniejszych sprawach spółki jak np. zatwierdzanie sprawozdań, podział zysku, udzielanie absolutorium, zbywanie i wydzierżawianie przedsiębiorstwa, konstrukcji umowy spółki. Wybór formy opodatkowania działalności gospodarczej Przedsiębiorcy rozpoczynający działalność gospodarczą mają praw wybrać najdogodniejszą dla nich formę opodatkowania działalności gospodarczej spośród czterech form określonych polskimi przepisami podatkowymi Formy zryczałtowane Karta podatkowa Istotne ograniczenia w zakresie podmiotowym jak i przedmiotowym oraz w sposobie realizacji działalności. Ograniczenie liczby zatrudnionych © dr W. Wyrzykowski Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych Istotne ograniczenia w zakresie podmiotowym jak i przedmiotowym oraz w sposobie realizacji działalności. Brak ograniczeń zatrudnienia. Ograniczona wartość przychodów. Zasady ogólne Podatek liniowy 19% Nieznaczne ograniczenia w zakresie działalności i ubezpieczeniach. Brak możliwości odliczania ulg Progresja podatkowa 18,32% Brak jakichkolwiek ograniczeń W Polsce obowiązuje zasada trwałości wyboru formy opodatkowania co oznacza, że nie można do końca roku podatkowego zmieniać raz wybranej metody opodatkowania Przesłanki wyboru metody opodatkowania działalności gospodarczej Formy zryczałtowane Opodatkowanie na „zasadach ogólnych” Istota wyboru Kryteria wyboru Wysokość spodziewanego dochodu netto Przychody – koszty uzyskania przychodów podatek Optymalizacja polega na wyborze tej formy opodatkowania, która zapewni przedsiębiorcy najwyższy dochód netto Przewidywane koszty działalności ( kosztochłonność działalności) oraz możliwość ich zaliczenia do kosztów podatkowo uznawanych Konieczność ponoszenia stosunkowo wysokich kosztów realizacji przedsięwzięcia przy jednoczesnej możliwości uznania ich za koszty uzyskania przemawia za wyborem ogólnych zasad opodatkowania Możliwość pomniejszania podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym oraz wpływ na ostateczna wysokość samego podatku •Zasady ogólne – odliczenia dokonuje się od dochodu •Ryczałt ewidencjonowany – odliczenia pomniejszają przychód •Karta podatkowa- brak możliwości odliczeń Ograniczenia wynikające z przepisów prawa Stopień uciążliwości przypisanych wybranemu rozwiązaniu obowiązków ewidencyjnych Niektóre rodzaje działalności nie mogą być realizowane przy uproszczonych metodach opodatkowania Niektóre rodzaje działalności wymagają specjalnej formy prawnej podmiotu Uproszczone metody opodatkowania stwarzają możliwość prowadzenia ewidencji samodzielnie Opodatkowanie na zasadach ogólnych wymaga prowadzenia książki przychodów i rozchodów lub pełnej rachunkowości Przedsiębiorca chce uruchomić myjnię samochodową zakładając następujące parametry 2 250 zł 2 549 zł 2 524 zł WYBÓR 1 885 zł Podatek 620 255 zł Ryczałt 8,5% Karta 475,95 450,9 Liniowy Progresja Spodziewane dochody miesięczne – 12 000 zł Założone koszty miesięcznie – 9000zł Dochód – 3000 zł WYBÓR 19885 18 720 zł 17 104 zł 14 280 zł 6720 1 785 zł 620 Ryczałt 8,5% Karta 3896 Liniowy 1 785 zł Progresja WYBÓR 620 0 0 -1 495 zł -1 495 zł -2 115 zł -3 280 zł Karta Ryczałt 8,5% Liniowy Czysty dochód Spodziewane dochody miesięczne – 28 000 zł Założone koszty miesięcznie – 7 000zł Dochód – 11 000 zł Progresja Spodziewane dochody miesięczne – 16 000 zł Założone koszty miesięcznie – 17 000zł Dochód – - 1 000 zł Wybór formy opodatkowania należy rozpatrywać nie tylko w kategoriach jednego roku ale przede wszystkim z uwzględnieniem możliwości rozliczania kosztów przede wszystkim tych związanych z uruchomieniem przedsięwzięcia, które najczęściej w pierwszym okresie generują stratę • • • • • • Założenia: Przedsiębiorca może być opodatkowany w każdej z form opodatkowania Zakładane przychody w skali miesiąca wyniosą - 14 000 zł Zakładane koszty w skali miesiąca wyniosą – 8 000 zł Koszty inwestycyjne poniesione na początku wyniosą – 80 000 zł Podatek wymierzany w formie karty wynosi 840 zł miesięcznie a w formie ryczałtu 8,5% przychodów . Rozpoczęcie działalności w październiku roku podatkowego ( 3 miesiące) Wariant I – Pierwsze trzy miesiące działalności Karta ryczałt liniowy progresja Przychód 42000 42000 42000 42000 Koszty 104000 104000 104000 104000 Podatek 2520 3570 0 0 Strata podatkowa 0 0 -62000 -62000 Czysty dochód -64520 -65570 -62000 -62000 Należy wybrać podatek wg skali podatkowej, gdyż z jednej strony nie powoduje on powstania zobowiązania podatkowego oraz uwzględniać będzie w następnych latach stratę podatkową Wariant II Następny rok Przychód Koszty Odliczenie straty Podatek Czysty dochód Karta ryczałt liniowy progresja 168000 96000 0 10080 61920 168000 96000 0 14280 57720 168000 96000 -31000 7790 64210 168000 96000 -31000 7380 64620 Należy kontynuować opodatkowanie na zasadach ogólnych gdyż generuje to powstanie największego dochodu netto Wariant II Rok 4 Karta ryczałt liniowy progresja Przychód 168000 168000 168000 168000 Koszty 96000 96000 96000 96000 Podatek 10080 14280 13680 12960 Czysty dochód 61920 57720 58320 59040 Należy zmienić formę opodatkowania na kartę podatkową gdyż po rozliczeniu straty z lat wcześniejszych ( spowodowanej nakładami początkowymi) generuje ona najwyższy dochód netto * Przedsiębiorczość w UE – Zasady ewidencji Obowiązki ewidencyjne podmiotów gospodarczych Obowiązki ewidencyjne podmiotów gospodarczych można podzielić na cztery grupy Rejestracja działalności gospodarczej Rejestracja w Urzędzie statystycznym Rejestracja w urzędzie skarbowym Rejestracja w ZUS-ie Cel Zarejestrowanie formy prawnej prowadzonej działalności gospodarczej Nadanie numeru NIP lub jego aktualizacja Wybór formy opodatkowania Rejestracja dla celów podatku VAT lub wybór zwolnienia Otrzymanie numeru statystycznego REGON Ubezpieczenie przedsiębiorcy Ubezpieczenie zatrudnionych pracowników Większość z tych obowiązków można zrealizować bez konieczności wizyty w poszczególnych urzędach Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej CEDiG Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej jest: •spisem przedsiębiorców, będących osobami fizycznymi, • działających na terenie Polski. Spis prowadzony jest od 1 lipca 2011 r. w systemie teleinformatycznym przez ministra właściwego do spraw gospodarki na podstawie przepisów ustawy o swobodzie dzielności gospodarczej. Od dnia 1 lipca 2011 r. obowiązują nowe przepisy ustawy o swobodzie działalności gospodarczej oraz nowy formularz CEIDG-1 wniosku do rejestracji działalności gospodarczej osób fizycznych, w miejsce dotychczasowego formularza EDG-1. Wniosek ten stanowi jednocześnie zgłoszenie do ZUS/KRUS, GUS oraz naczelnika urzędu skarbowego. W przypadku wyboru działalności w formie spółki osobowej albo kapitałowej rejestracji dokonujemy w Krajowym Rejestrze Sądowym, prowadzonym przez sądy rejonowe właściwe ze względu na siedzibę tworzonej spółki CEDiG Wniosek można wypełnić on-line przy użyciu kreatora który podpowie i poprowadzi „krok po kroku” przez procedurę lub klasycznie przy użyciu formularza wniosku CEIDG-1 Oznacza to, że wniosek można: •Wypełniać poprzez kreator w systemie •Wydrukować i wypełnić „ ręcznie Wniosek CEIDG-1 dla osób fizycznych wykonujących działalność gospodarczą jest jednocześnie: wnioskiem o wpis do krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej (REGON); - zgłoszeniem identyfikacyjnym albo aktualizacyjnym do naczelnika urzędu skarbowego (NIP); - oświadczeniem o wyborze formy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych; - zgłoszeniem albo zmianą zgłoszenia płatnika składek do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych; - oświadczeniem o kontynuowaniu ubezpieczenia społecznego rolników. Wniosek CEIDG-1 służy także do dokonywania aktualizacji danych nieobjętych wpisem do CEIDG. - Przedsiębiorczość w UE – Zasady ewidencji Poza zgłoszeniem na wniosku a tym samym powodującym potrzebę samodzielnego dokonania dodatkowych zgłoszeń są: •Zgłoszenie osoby ubezpieczonej czyli osoby prowadzącej działalność gospodarczą oraz innych ubezpieczonych (osoby współpracującej, pracowników, zleceniobiorców) do ubezpieczeń społecznych lub ubezpieczenia zdrowotnego •Wybór opodatkowania podatkiem VAT Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej CEDiG Aby zarejestrować działalność gospodarczą jako osoba fizyczna można wybrać jeden z trybów postępowania: •Zalogowanie się do CEIDG, wypełnienie wniosku on-line i złożenie go elektronicznie. •Zalogowanie się do CEIDG, wypełnienie wniosku on-line, wydrukowanie i zaniesienie go do gminy. •Bez logowania się do CEIDG, wypełnienie wniosku on-line, wydrukowanie i zaniesienie go do gminy. •Pobranie i złożenie wniosku papierowego w gminie. Gmina przekształca go na wniosek elektroniczny. •Przesłanie wniosku listem poleconym do wybranej gminy. Podpis musi być notarialnie potwierdzony. Przedsiębiorczość w UE – Zasady ewidencji Podstawą do złożenia wniosku w CEIDG jest identyfikacja tożsamości osoby której wniosek dotyczy oraz podpisanie wniosku. Można to uzyskać przy użyciu Podpisu elektronicznego z certyfikatem kwalifikowanym Bezpieczny podpis elektroniczny można kupić obecnie w jednej z pięciu firm świadczących usługi w tym zakresie: wpisanych do rejestru Ministerstwa Gospodarki. Są to: •Krajowa Izba Rozliczeniowa, •Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych •Unizeto Technologies •MobiCert •Enigma S.O.I. Nieodpłatnego profilu zaufanego na platformie ePUAP. Profil zaufany jest bezpłatną metodą potwierdzania tożsamości obywatela w systemach elektronicznej administracji Sa to platformy udostępniane przez Urzędy Skarbowe Podstawowe zasady zgłaszania do ewidencji działalności Osoba fizyczna może złożyć wniosek o wpis do ewidencji CEIDG Do CEIDG za pośrednictwem formularza elektronicznego dostępnego na stronie internetowej CEIDG oraz w Biuletynie Informacji Publicznej ministra właściwego do spraw gospodarki. System teleinformatyczny CEIDG przesyła wnioskodawcy na wskazany adres poczty elektronicznej potwierdzenie złożenia wniosku. Zlikwidowano w stosunku do stanu poprzedniego Związek miejsca składania wniosków z miejscem zamieszkania Wniosek o wpis do CEIDG może być również złożony na formularzu zgodnym z określonym wzorem wniosku, w wybranym przez przedsiębiorcę urzędzie gminy: • osobiście albo • wysłany listem poleconym. Organ gminy weryfikuje treść wniosku, o którym mowa w ust. 2, pod względem formalnym i potwierdza wnioskodawcy, za pokwitowaniem, przyjęcie wniosku. Organ gminy przekształca wniosek na formę elektroniczną i przesyła do CEIDG nie później niż następnego dnia roboczego od jego otrzymania Wniosek w wersji papierowej i elektronicznej oraz dokumentacja z nim związana podlega archiwizacji przez okres 10 lat od dokonania wpisu. Centralna Ewidencja Działalności Podstawowe zasady zgłaszania do ewidencji działalności Wpis do CEIDG jest dokonywany jeżeli wniosek jest złożony przez osobę uprawnioną i jest poprawny. Elementy decydujące o niepoprawności wniosku Wniosek niepoprawny to wniosek: 1) niezawierający danych, lub 2) zawierający dane błędne, lub 3) dotyczący działalności nieobjętej przepisami ustawy, lub 4) złożony przez osobę, wobec której orzeczono zakaz wykonywania określonej we wniosku działalności gospodarczej, lub 5) złożony przez osobę już wpisaną do CEIDG, lub 6) niepodpisany. Skutki niepoprawności wniosku Gdy złożony wniosek jest niepoprawny, wójt, burmistrz albo prezydent miasta niezwłocznie wzywa do skorygowania lub uzupełnienia wniosku wskazując uchybienia w terminie 7 dni roboczych pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpoznania. Podstawowe zasady zgłaszania zmian we wpisach do ewidencji działalności Przedsiębiorca jest obowiązany złożyć wniosek o: Zmianę wpisu - w terminie 7 dni od dnia zmiany danych, o których mowa w art. 25 ust. 1 i 5, powstałej po dniu dokonania wpisu do CEIDG; Wykreślenie wpisu - w terminie 7 dni od dnia trwałego zaprzestania wykonywania działalności gospodarczej. Przedsiębiorca zawieszający albo wznawiający wykonywanie działalności gospodarczej składa wniosek o zmianę wpisu. Zasada domniemania prawdziwości danych ewidencyjnych Domniemywa się, że dane wpisane do CEIDG są prawdziwe. Jeżeli do CEIDG wpisano dane niezgodnie z wnioskiem lub bez tego wniosku, osoba wpisana do CEIDG nie może zasłaniać się wobec osoby trzeciej, działającej w dobrej wierze, zarzutem, że dane te nie są prawdziwe, jeżeli po powzięciu informacji o tym wpisie zaniedbała wystąpić niezwłocznie z wnioskiem o sprostowanie, uzupełnienie lub wykreślenie wpisu. Przedsiębiorczość w UE – Zasady ewidencji Zasada trwałości danych ewidencyjnych Dane zawarte w CEIDG nie mogą być z niej usunięte, chyba że ustawa stanowi inaczej. Wykreślenie wpisu w CEIDG nie oznacza usunięcia danych. Zasada prawa do urzędowego sprostowania danych •Minister właściwy do spraw gospodarki może wykreślić albo sprostować z urzędu wpis zawierający dane niezgodne z rzeczywistym stanem rzeczy, po uprzednim wezwaniu przedsiębiorcy do złożenia w terminie 7 dni roboczych oświadczenia w sprawie tych danych. •Minister właściwy do spraw gospodarki może zwrócić się do gminy, na terenie której przedsiębiorca wykonuje działalność gospodarczą, o zajęcie stanowiska w sprawie danych, o których mowa wyżej Rejestracja działalności gospodarczej nie wymaga posiadania meldunku stałego ani tymczasowego Przepisy wymagają jedynie podania miejsca zamieszkania wnioskodawcy i adresu do doręczeń, a także miejsca wykonywania działalności gospodarczej, a w przypadku gdy działalność ma być wykonywana poza miejscem zamieszkania przedsiębiorcy – także adresu głównego miejsca jej wykonywania oraz ewentualnie oddziału, jeśli został utworzony. WNIOSEK •Nie ma zatem przeszkód, aby złożyć wniosek bez posiadania meldunku, wskazując jedynie miejsce zamieszkania oraz adres do doręczeń i miejsce wykonywania działalności, na podstawie oświadczenia. •Mieszkanie, w którym ma być prowadzona działalność, może być użytkowane na podstawie umowy najmu. • •Nie ma zatem obowiązku okazywania tytułu do lokalu w toku rejestracji działalności gospodarczej, więc późniejsze zawarcie umowy najmu jest dopuszczalne. Przedsiębiorczość w UE – Zasady ewidencji Miejsce prowadzenia ewidencji Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej prowadzona jest centralnie. Miejscem zamieszkania jest miejscowość, w której przebywa przedsiębiorca z zamiarem stałego pobytu Dostępność do ewidencji Ewidencja jest jawna. Każdy ma prawo dostępu do danych zawartych w ewidencji i do przeglądania akt ewidencyjnych przedsiębiorcy wpisanego do ewidencji. Domniemanie prawdziwości zgłoszonych danych Domniemywa się, że dane wpisane do ewidencji są prawdziwe. Jeżeli dane wpisano do ewidencji niezgodnie ze zgłoszeniem przedsiębiorcy lub bez tego zgłoszenia, przedsiębiorca ten nie może zasłaniać się wobec osoby trzeciej działającej w dobrej wierze zarzutem, że dane te nie są prawdziwe, jeżeli zaniedbał wystąpić niezwłocznie z wnioskiem o sprostowanie, uzupełnienie lub wykreślenie wpisu Inicjatywa wpisu Wpis do ewidencji jest dokonywany na wniosek, chyba że przepis szczególny przewiduje wpis z urzędu Przedsiębiorczość w UE – Zasady ewidencji • Wzorzec dla wpisu Wniosek o wpis do ewidencji składa się na formularzu zgodnym z określonym wzorem urzędowym, Odpłatność Zarówno wniosek ja i jego aktualizacje sa nieodpłatne. Sposób załatwienia wniosku Nie wydaje się żadnych dodatkowych dokumentów. Przedsiębiorcą staje się osoba natychmiast po złożeniu wniosku CEDiG-1 Trwałość wpisów Dane zawarte w ewidencji nie mogą być z niej usunięte, chyba że ustawa stanowi inaczej Prawo do dokonania wykreślenia z ewidencji Organ ewidencyjny może wykreślić z urzędu wpis zawierający dane niezgodne z rzeczywistym stanem rzeczy, po uprzednim wezwaniu przedsiębiorcy do złożenia oświadczenia w terminie 7 dni. Zaświadczenia o wpisie do ewidencji Każdy ma prawo otrzymać zaświadczenie o treści wpisu w ewidencji lub informację o wpisie. ZAKRES WPISU DO CEIDG Wpisowi do CEIDG podlegają: 1) firma przedsiębiorcy oraz jego numer PESEL, o ile taki posiada; 2) numer identyfikacyjny REGON przedsiębiorcy, o ile taki posiada; 3) numer identyfikacji podatkowej (NIP), o ile taki posiada; 4) informacja o obywatelstwie polskim przedsiębiorcy, o ile takie posiada, i innych obywatelstwach przedsiębiorcy 5) oznaczenie miejsca zamieszkania i adresu, adres do doręczeń przedsiębiorcy oraz adres, pod którym jest wykonywana działalność gospodarcza, a jeżeli przedsiębiorca wykonuje działalność poza miejscem zamieszkania - adres głównego miejsca wykonywania działalności i oddziału, jeżeli został utworzony; 6) adres poczty elektronicznej przedsiębiorcy oraz jego strony internetowej, o ile takie posiada; 7) data rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej; 8) określenie przedmiotów wykonywanej działalności gospodarczej, zgodnie z Polską Klasyfikacją Działalności (PKD); Przedsiębiorczość w UE – Zasady ewidencji ZAKRES WPISU DO CEIDG Wpisowi do CEIDG podlegają: 9) informacje o istnieniu lub ustaniu małżeńskiej wspólności majątkowej; 10) informacje o umowie spółki cywilnej, jeżeli taka została zawarta; 11) dane pełnomocnika upoważnionego do prowadzenia spraw przedsiębiorcy, o ile przedsiębiorca udzielił ogólnego pełnomocnictwa; 12) informacja o zawieszeniu i wznowieniu wykonywania działalności gospodarczej; 13) informacja o ograniczeniu lub utracie zdolności do czynności prawnych oraz o ustanowieniu kuratora; 14) informacja o ogłoszeniu upadłości z możliwością zawarcia układu, o ogłoszeniu upadłości obejmującej likwidację majątku dłużnika, zmianie postanowienia o ogłoszeniu upadłości z możliwością zawarcia układu na postanowienie o ogłoszeniu upadłości obejmującej likwidację majątku dłużnika i zakończeniu tego postępowania; 15) informacja o wszczęciu postępowania naprawczego; 16) informacja o zakazie prowadzenia działalności gospodarczej określonej we wpisie do CEIDG. Przedsiębiorczość w UE – Zasady ewidencji Konsekwencje WPISU DO CEIDG Przedsiębiorca może podjąć działalność gospodarczą w dniu złożenia wniosku o wpis. Wpis jest dokonywany nie później, niż następnego dnia roboczego po dniu wpływu do CEIDG poprawnego wniosku. Zaświadczeniem o wpisie w CEIDG jest wydruk ze strony internetowej CEIDG. Organy administracji publicznej nie mogą domagać się od przedsiębiorców okazywania, przekazywania lub załączania do wniosków zaświadczeń o wpisie w CEIDG. Numerem identyfikacyjnym przedsiębiorcy w CEIDG jest numer identyfikacji podatkowej (NIP). W momencie założenie jednoosobowej działalności gospodarczej prywatny numer NIP osoby fizycznej staje się numerem firmy. Jeżeli straciliśmy potwierdzenie nadania numeru NIP, to w Urzędzie Skarbowym należy złożyć formularz NIP-w celu otrzymania duplikatu. Przedsiębiorczość w UE – Zasady ewidencji Konsekwencje WPISU DO CEIDG Wraz z wnioskiem o wpis do CEIDG składa się oświadczenie o braku orzeczonych – wobec osoby, której wpis dotyczy –zakazów, pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia. Przedsiębiorca ma prawo we wniosku o wpis do CEIDG określić późniejszy dzień podjęcia działalności gospodarczej niż dzień złożenia wniosku Przedsiębiorca jest obowiązany złożyć wniosek o zmianę wpisu w terminie najpóźniej 7 dni od dnia zmiany danych. Przedsiębiorca jest zobowiązany złożyć wniosek o wykreślenie wpisu w terminie 7 dniu od dnia trwałego zaprzestania wykonywania działalności gospodarczej. Dane i informacje udostępniane przez CEIDG są jawne. •Każdy ma prawo dostępu do danych i informacji udostępnianych przez CEIDG. •Dane i informacje, o wpisie, udostępniane są na stronie internetowej CEIDG, z zastrzeżeniem prawa do publikowania numeru PESEL i adresy zamieszkania •CEIDG udostępnia informacje o utracie uprawnień, koncesji, licencji i zezwoleń •Udostępnia się również dane o przedsiębiorcach po ich wykreśleniu z ewidencji •Zaświadczenia o wpisie w CEIDG dotyczące przedsiębiorców będących osobami fizycznymi w zakresie jawnych danych mają postać elektroniczną albo wydruku ze strony internetowej CEIDG. •Dane CEIDG mogą być odpłatnie udostępniane, Jawność informacji rejestrowych Ustawa z 19 listopada 1999 r. Prawo działalności gospodarczej stanowi wprost o tym, że ewidencja działalności gospodarczej jest jawna i dane osobowe w niej zawarte nie podlegają przepisom ustawy z 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o ochronie danych osobowych, za dane osobowe uważa się wszelkie informacje dotyczące zidentyfikowanej lub możliwej do zidentyfikowania osoby fizycznej. Wniosek Zakresem przedmiotowym ustawy o ochronie danych osobowych objęte są więc wyłącznie dane dotyczące osób fizycznych. Jej przepisów nie stosuje się natomiast do przetwarzania informacji o przedsiębiorcach, zwłaszcza o osobach fizycznych prowadzących działalność gospodarczą czy też spółek kapitałowych prowadzących działalność gospodarczą na podstawie przepisów ustawy z 19 listopada 1999 r. Prawo działalności gospodarczej (Dz.U. z 1999 r. nr 101, poz. 1178 ze zm.) w takim zakresie, w jakim dane te identyfikują podmiot w obrocie gospodarczym i ściśle wiążą się z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą. Powyższe stanowisko prezentowane przez Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych podzielił również Naczelny Sąd Administracyjny, który w uzasadnieniu wyroku z 28 listopada 2002 r. (sygn. akt II SA 3389/01) stwierdził, że ochrona danych osobowych - nie odnosi się do danych indywidualnych dających się powiązać z podmiotem gospodarczym albo inną osobą prawną lub jednostką organizacyjną niemającą osobowości prawnej, mimo że dane te tworzą wspólnie z danymi osobowymi jedną kategorię danych jednostkowych. Polska Klasyfikacja Działalności (PKD) jest umownie przyjętym, hierarchicznie usystematyzowanym podziałem zbioru rodzajów działalności społecznogospodarczej DZIAŁ GRUPA KLASA PODKLASA NAZWA GRUPOWANIA 31 31.0 Produkcja Mebli 31.01 31.01.Z Produkcja mebli biurowych i sklepowych 31.02 31.02.Z Produkcja mebli kuchennych Najpraktyczniejszym sposobem wyszukiwania kodów jest wprowadzenie do wyszukiwarki słowa kluczowego związanego z zamierzonym rodzajem działalności np. :sklep” 3101 3101Z 471 4711 4719 Produkcja mebli sklepowych Produkcja mebli biurowych i sklepowych Sprzedaż detaliczna prowadzona w niewyspecjalizowanych sklepach Sprzedaż detaliczna prowadzona w niewyspecjalizowanych sklepach z przewaga żywności ,napojów i wyrobów tytoniowych Pozostała sprzeda detaliczna prowadzona w niewyspecjalizowanych sklepach I wiele innych grup Podstawowe informację o danych zgłoszeniowych we wniosku Numery PESEL, NIP oraz REGON należy podać, o ile osoba, której dotyczy wniosek, takie posiada albo zaznaczyć znakiem „x” brak takiego numeru. Adres zamieszkania wnioskodawcy- należy wskazać adres faktycznego zamieszkania. Adres ten będzie publikowany na stronie internetowej CEIDG wyłącznie wtedy, kiedy jest miejscem wykonywania działalności gospodarczej. Adres miejsca zameldowania wnioskodawcy - Należy wpisać adres zameldowania. Brak wpisu oznacza zgłoszenie jako adres zameldowania adresu wskazanego w rubryce Firma przedsiębiorcy, którego wniosek dotyczy - należy podać firmę przedsiębiorcy, czyli nazwę, pod jaką będzie wykonywana działalność gospodarcza Liczba pracujących- to liczba osób wykonujących Do pracujących zalicza się: osoby zatrudnione na podstawie stosunku pracy, pracodawców tj. właścicieli jednostek prowadzących działalność gospodarczą (łącznie z pomagającymi członkami rodzin) Liczba zatrudnionych - Do zatrudnionych zalicza się osoby zatrudnione na podstawie stosunku pracy Data rozpoczęcia działalności - należy podać faktyczną datę rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej. Nie może być ona wcześniejsza niż dzień złożenia wniosku CEIDG-1. Podstawowe informację o danych zgłoszeniowych we wniosku Dane do kontaktu - Podanie danych kontaktowych jest dobrowolne. Główne miejsce wykonywania działalności gospodarczej- Należy wskazać adres głównego miejsca wykonywania działalności. Brak wskazania oznacza, że adresem tym jest adres zamieszkania. Dodatkowe miejsce wykonywania działalności gospodarczej - Należy podać wszystkie miejsca stałego wykonywania działalności gospodarczej, takie jak oddziały, punkty sprzedaży, przyjmowania zleceń, świadczenia usług. Jeżeli takich miejsc jest więcej niż jedno, pozostałe należy zgłosić za pomocą części CEIDG-MW. Data powstania obowiązku opłacania składek ZUS - Dotyczy jedynie składek, do których poboru zobowiązany jest ZUS. Chodzi o datę od kiedy zaczyna się rzeczywiste prowadzenie działalności. Wybór formy opodatkowania podatkiem PIT - Oświadczenie o wyborze formy opodatkowania podatkiem PIT oraz o formie wpłaty zaliczki. W przypadku wyboru karty podatkowej, do wniosku można dołączyć zgłoszenie PIT-16. Dotyczy dokumentacji rachunkowej- Należy wypełnić w przypadku, gdy dokumentacja rachunkowa nie jest prowadzona we własnym zakresie. Rachunki bankowe - Podanie informacji o osobistym rachunku bankowym nie jest obowiązkowe. Na wskazany rachunek będą dokonywane ewentualne zwroty nadpłaty podatku dochodowego ACH 501189 760612445 Wisniewski 587-167-56-42 Adam Piotr Tadeusz Maria 760612445 Polska Gdańsk 81-725 Pomorskie Gdańsk Szeroka Gdańsk „Invest” Biuro Nieruchomości Adam Wisniewski Gdańsk 12 6810Z 6831Z 6820Z „Invest” Adam Wiśniewski 58 3217632 2012-11-01 Invest.pl Biuro Rachunkowe „Saldo” 58 168 94 32 Polska PKO SA o/Gdansk Adam Wiśniewski 0009145367000001770 Przedsiębiorczość Zasady zgłoszenia do Państwową Inspekcję Pracy odwiedzamy wyłącznie wówczas, gdy zamierzamy zatrudnić pracowników. Mamy 30 dni od daty rozpoczęcia działalności na zawiadomienie PIP-u na piśmie o miejscu, rodzaju i zakresie prowadzonej działalności. Należy także pamiętać poinformować PIP o wszelkich zmianach w danych firmy, czy też jej likwidacji. Państwowej Inspekcji Pracy i Sanepid-u Jeśli nie zamierzamy nikogo zatrudniać, nie ma obowiązku zgłoszenia Jeśli jednak jest inaczej, to w ciągu 14 dni od daty rozpoczęcia działalności należy udać się do wojewódzkiej lub powiatowej stacji sanitarno-epidemiologicznej w celu powiadomienia o miejscu, rodzaju i zakresie prowadzonej działalności oraz przewidywanej liczbie pracowników. Niektóre dziedziny działalności (np. gastronomia) wymagają zastosowania szczególnych środków i procedur wynikających z przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy * Obowiązek posiadania rachunku bankowego 3 Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej Art. 22. Dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku bankowego przedsiębiorcy w każdym przypadku, gdy: - stroną transakcji, z której wynika płatność, jest inny przedsiębiorca oraz - jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza równowartość 15 000 euro przeliczonych na złote według średniego kursu walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski ostatniego dnia miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym dokonano transakcji. Obowiązek posiadania rachunku bankowego Ordynacja podatkowa Art. 61 – Zapłata podatków przez podatników prowadzących działalność gospodarczą i obowiązanych do prowadzenia księgi rachunkowej lub podatkowej księgi przychodów i rozchodów następuje w formie polecenia przelewu Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych Art. 47 4b - Płatnik składek jest obowiązany opłacać należności z tytułu składek, o których mowa w ust. 4, w formie bezgotówkowej w drodze obciążenia rachunku bankowego płatnika składek lub obciążenia rachunku płatniczego płatnika w instytucji płatniczej 4c. Przepisu ust. 4b nie stosuje się do płatników składek będących osobami fizycznymi, jeżeli nie prowadzą pozarolniczej działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych. Obowiązek posiadania rachunku bankowego Ordynacja podatkowa Art. 61 – Zapłata podatków przez podatników prowadzących działalność gospodarczą i obowiązanych do prowadzenia księgi rachunkowej lub podatkowej księgi przychodów i rozchodów następuje w formie polecenia przelewu Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych Art. 47 4b - Płatnik składek jest obowiązany opłacać należności z tytułu składek, o których mowa w ust. 4, w formie bezgotówkowej w drodze obciążenia rachunku bankowego płatnika składek lub obciążenia rachunku płatniczego płatnika w instytucji płatniczej 4c. Przepisu ust. 4b nie stosuje się do płatników składek będących osobami fizycznymi, jeżeli nie prowadzą pozarolniczej działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych. Obowiązek posiadania rachunku bankowego Ustawa prawo bankowe Rachunki rozliczeniowe oraz rachunki lokat terminowych mogą być prowadzone wyłącznie dla: 1) osób prawnych, 2) jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, o ile posiadają zdolność prawną, 3) osób fizycznych prowadzących działalność zarobkową na własny rachunek, w tym dla osób będących przedsiębiorcami. Rachunki oszczędnościowe, rachunki oszczędnościowo-rozliczeniowe oraz rachunki terminowych lokat oszczędnościowych mogą być prowadzone wyłącznie dla: 1) osób fizycznych, Obowiązek posiadania rachunku bankowego Pomimo tego, ze obowiązujące przepisy nie nakładają bezpośrednio na przedsiębiorcę będącego osobą fizyczną posiadania odrębnego, przeznaczonego dla obsługi działalności gospodarczej rachunku bankowego to zalecanym jest otwarcie i posługiwanie się takowym Do założenia rachunku bankowego niezbędne będą następujące dokumenty • dowód osobisty zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej zaświadczenie o REGON firmy zaświadczenie o NIP Obowiązek posiadania rachunku bankowego Do zalet wynikających z posiadania rachunku bankowego należą również: kontrolowanie przepływu należności ochrona obrotu gospodarczego często jest niezbędnym warunkiem uzyskania kredytu umożliwia historyczną kontrole obrotów umożliwia uzyskanie dostępu do innych niż gotówkowa form płatności karta, przelew, czek wpływa na wizerunek przedsiębiorcy odciąża w przypadku roszczeń egzekucyjnych rachunek osobisty Wyboru banku prowadzącego rachunek przedsiębiorca dokonuje samodzielnie uwzględniając najczęściej następujące kryteria: dostępność sieci bankowej, koszt (wysokość opłat i prowizji bankowych), zakres oferowanych usług, opcje dodatkowe (dostęp do rachunku i możliwość realizacji operacji bankowych przez Internet Numer REGON Numer REGON otrzymujemy automatycznie bez konieczności wizyty w urzędzie statystycznym Rejestr REGON jest bieżąco aktualizowanym zbiorem informacji o podmiotach gospodarki narodowej prowadzonym w systemie informatycznym w postaci centralnej bazy danych oraz terenowych baz danych. Uzyskany raz numer podlega aktualizacjom również w przypadku ponownego rozpoczęcia działalności gospodarczej. Dlatego tez decyzje o jego nadaniu należy przechowywać trwale. Numer REGON Mimo tego, że ani unijne ani polskie przepisy nie narzucają konieczności posługiwania się pieczątka firmowa to względy praktyczne nakazują aby każdy przedsiębiorca posiadał pieczęć firmową. Posługujemy się nią przy zakładaniu rachunku bankowego, wystawianiu dokumentów sprzedaży, wypełnianiu dokumentów do Urzędu Skarbowego i ZUS-u. Zakres niezbędnych danych na pieczątce Oznaczenie przedsiębiorcy – firmę lub nazwę przedsiębiorcy ze wskazaniem formy prawnej, a w przypadku osoby fizycznej – imię i nazwisko przedsiębiorcy oraz nazwę, pod którą wykonuje działalność gospodarczą, Dane teleadresowe siedziby firmy, Numer identyfikacyjny NIP, Numer identyfikacyjny REGON. Nip Numer NIP Numer Identyfikacji Podatkowej (NIP) — dziesięciocyfrowy kod, służący do identyfikacji podmiotów płacących podatki w Polsce. Nadawany jest przez urzędy skarbowe. • Jeśli prowadzimy działalność gospodarczą należy mieć Numer Identyfikacji Podatkowej (NIP). • Można mieć tylko jeden numer NIP. • W przypadku jakichkolwiek zmian dotyczących m.in. adresu zamieszkania, siedziby prowadzonej działalności gospodarczej itp., istnieje obowiązek poinformowania o tym organu podatkowego w formie zgłoszenia aktualizującego Obowiązek ewidencyjny Obowiązkowi ewidencyjnemu podlegają osoby fizyczne, osoby prawne, jak również jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej, które na podstawie odrębnych ustaw są podatnikami. Ponadto obowiązkowi temu podlegają inne podmioty będące podatnikami, a w szczególności zakłady (oddziały) osób prawnych oraz płatnicy podatków. Dotyczy to zarówno podatków stanowiących dochód budżetu państwa, jak i dochód samorządów. Dodatkowo wśród podmiotów objętych obowiązkiem ewidencyjnym znajdują się także płatnicy składek na ubezpieczenia społeczne lub ubezpieczenia zdrowotne. Numer NIP Zasady posługiwania się NIP Podatnicy zobowiązani są do podawania swojego NIP na wszelkich dokumentach związanych z wykonywaniem zobowiązań podatkowych oraz niepodatkowych należności budżetowych, do których poboru obowiązane są organy podatkowe lub celne Również na żądanie określonych organów: •organów administracji rządowej i samorządowej, •organów kontroli skarbowej, •przedstawicieli Najwyższej Izby Kontroli, •banków, •stronom czynności cywilnoprawnych, •płatników oraz inkasentów podatków i niepodatkowych należności budżetowych. Podatnicy zobowiązani są również do podawania określonym organom posiadanego przez siebie numeru identyfikacji podatkowej uzyskanego w innym państwie * Przedsiębiorczość w UE – zawieszanie działalności gospodarczej Art. 14 Usdg zawiera podstawowe zasady zawieszania działalności gospodarczej •Przedsiębiorca niezatrudniający pracowników może zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej na okres od 1 miesiąca do 24 miesięcy. • W przypadku wykonywania działalności gospodarczej w formie spółki cywilnej zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej jest skuteczne pod warunkiem jej zawieszenia przez wszystkich wspólników. •Z zawieszenia mogą skorzystać zarówno osoby fizyczne, jak i inni przedsiębiorcy- spółki, fundacje, spółdzielnie itp. •za czas zawieszenia działalności przedsiębiorca co do zasady nie musi płacić podatków i składek ubezpieczeniowych z nią związanych •zawieszenie działalności następuje z dniem złożenia wniosku •W okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej przedsiębiorca nie może wykonywać działalności gospodarczej i osiągać bieżących przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej. Przedsiębiorczość w UE – zawieszanie działalności gospodarczej Art. 14 Usdg zawiera podstawowe zasady zawieszania działalności gospodarczej W okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej przedsiębiorca: - ma prawo wykonywać wszelkie czynności niezbędne do zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów; ma prawo przyjmować należności lub obowiązek regulować zobowiązania, powstałe przed datą zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej; ma prawo zbywać własne środki trwałe i wyposażenie; ma prawo albo obowiązek uczestniczyć w postępowaniach sądowych, postępowaniach podatkowych i administracyjnych związanych z działalnością gospodarczą wykonywaną przed zawieszeniem wykonywania działalności gospodarczej; wykonuje wszelkie obowiązki nakazane przepisami prawa; ma prawo osiągać przychody finansowe, także z działalności prowadzonej przed zawieszeniem wykonywania działalności gospodarczej; może zostać poddany kontroli na zasadach przewidzianych dla przedsiębiorców wykonujących działalność gospodarczą Przedsiębiorczość w UE – zawieszanie działalności gospodarczej Podstawowe zasady zawieszania działalności gospodarczej Zawieszenie oraz wznowienie wykonywania działalności gospodarczej następuje na wniosek przedsiębiorcy Formularz wniosku o wpis do CEIDG jest jednocześnie formularzem wniosku o zawieszenie oraz wznowienie działalności gospodarczej Zarówno data rozpoczęcia zawieszenia jak i wznowienia działalności gospodarczej nie może być wcześniejsza niż dzień złożenia wniosku Przedsiębiorca wykonujący działalność gospodarczą w różnych formach prawnych może zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej w jednej z tych form. Przedsiębiorca wykonujący działalność gospodarczą jako wspólnik w więcej niż jednej spółce cywilnej może zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej w jednej lub kilku takich spółkach. Okres zawieszenia może być podany w dniach, miesiącach albo miesiącach i dniach. Jeśli przedsiębiorca nie wznowi działalności przez 24 miesiące, może ponieść karę grzywny i zostać wykreślony z ewidencji. Przedsiębiorczość w UE – zawieszanie działalności gospodarczej Korzyści podatkowe zawieszenia działalności Przedsiębiorca, który zawiesi działalność gospodarczą •nie musi odprowadzać zaliczek na podatek dochodowy, nawet jeśli osiągnie przychody ze sprzedaży środków trwałych lub wyposażenia firmy •Podatku uniknie jednak najwyżej do końca roku, ponieważ odpowiedni dochód będzie musiał wykazać w zeznaniu rocznym •Brak obowiązku rozliczeń miesięcznych dotyczy zarówno przedsiębiorców rozliczających się według skali, jak i podatników, którzy wybrali 19-proc. stawkę liniową •Po zawieszeniu działalności zaliczek nie muszą odprowadzać również ci przedsiębiorcy, którzy ich wysokość obliczają na podstawie dochodu z lat poprzednich i wpłacają co miesiąc w tej samej wysokości •przepisy zwalniają z obowiązku zapłaty zaliczki także w sytuacji, gdy podatnik osiągnął dochód.( np. z odsetek bankowych od środków pieniężnych lub ze sprzedaży majątku trwałego) Przedsiębiorczość w UE – zawieszanie działalności gospodarczej Zawieszenie działalności a VAT Wprowadzono generalna zasadę, że w razie zawieszenia wykonywania działalności podatnicy nie mają obowiązku składania deklaracji za okresy rozliczeniowe, których to zawieszenie dotyczy, ale przewidziane są od niej liczne wyjątki: Zwolnienie to nie dotyczy: - podatników zarejestrowanych jako podatnicy VAT UE, - podatników dokonujących wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, - podatników dokonujących importu usług lub nabywających towary – w zakresie których są podatnikiem, - okresów rozliczeniowych, w których zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej nie dotyczyło pełnego okresu rozliczeniowego, - okresów rozliczeniowych, za które podatnik jest obowiązany do rozliczenia podatku z tytułu wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu oraz za które jest obowiązany dokonać korekty podatku naliczonego. Przedsiębiorczość w UE – zawieszanie działalności gospodarczej Zawieszenie działalności u ryczałtowca Za okresy w całości objęte zawieszeniem nie muszą wpłacać podatku. Dotyczy to zarówno przedsiębiorców płacących ryczałt co miesiąc, jak i tych, którzy wybrali kwartał jako okres rozliczeniowy Trzeba jednak pamiętać o zeznaniu rocznym U przedsiębiorców którzy w okresie zawieszenia działalności sprzedawali np. środki trwałe zryczałtowany podatek od tych kwot trzeba odprowadzić do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym wznowiono wykonywanie działalności gospodarczej (lub do 20. dnia kwartału po kwartale, w którym firma ponownie zaczęła funkcjonować – gdy podatnicy rozliczają się za okresy trzymiesięczne jeśli przed końcem roku podatnik nie podejmie na nowo działalności, to i tak musi obliczyć podatek za ten okres i wpłacić go do 31 stycznia Przedsiębiorczość w UE – zawieszanie działalności gospodarczej Zawieszenie działalności u kartowicza U przedsiębiorców opodatkowanych w formie karty podatkowej możliwość zawieszenia działalności istniała już wcześniej Wynika ona z art. 34 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. Zgodnie z tym przepisem w razie zgłoszenia przez podatnika przerwy w prowadzeniu działalności nie pobiera się podatku opłacanego w formie karty podatkowej za cały ten okres w wysokości 1/30 miesięcznej należności za każdy dzień przerwy. Muszą być jednak spełnione pewne warunki. Po pierwsze, przerwa musi trwać co najmniej dziesięć dni. Po drugie, podatnik ma obowiązek zawiadomić urząd skarbowy o przerwie najpóźniej w dniu jej rozpoczęcia i w dniu poprzedzającym dzień jej zakończenia. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy przerwa w prowadzeniu firmy została spowodowana chorobą. Wtedy wystarczy, że przedsiębiorca w dniu wznowienia działalności zawiadomi urząd o okresie przerwy wynikającym ze zwolnienia lekarskiego. Po zawieszeniu działalności wysokość podatku będzie obniżona na tych samych zasadach: o 1/30 miesięcznej należności za każdy dzień. Przedsiębiorcy zwolnieni są natomiast z obowiązku informowania urzędu skarbowego Zawieszanie działalności a składki ZUS •Zawieszając działalność, płatnik zobowiązany jest zgłosić to w organie ewidencyjnym, który przekazuje do ZUS kopię wpisu o zawieszeniu. •Na tej podstawie ZUS sporządza wyrejestrowanie płatnika składek (ZUS ZWPA), wyrejestrowanie z ubezpieczeń osoby prowadzącej działalność (ZUS ZWUA) oraz członków rodziny osoby ubezpieczonej – osoby prowadzącej działalność (ZUS ZCNA). •ZUS nie wyrejestruje płatnika, gdy zatrudnia on osoby, za które ma obowiązek składania dokumentów ubezpieczeniowych (np. zleceniobiorców). •Jeżeli do ZUS-u wpłynie z organu ewidencyjnego informacja o zawieszeniu, a płatnik nie wyrejestrował z ubezpieczeń osób będących pracownikami, wówczas powiadomi organ ewidencyjny oraz płatnika składek o wszczęciu postępowania wyjaśniającego w celu ustalenia, czy faktycznie nastąpiło jej zawieszenie. •Zawieszenie wykonywania działalności powoduje ustanie obowiązku ubezpieczeń od dnia, w którym rozpoczyna się zawieszenie działalności (art. 36a ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych). •W okresie zawieszenia osoba prowadząca działalność nie podlega ubezpieczeniom społecznym. Może złożyć wniosek o kontynuowanie ubezpieczeń i opłacać za siebie składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Zawieszanie działalności a składki ZUS •W okresie zawieszenia osoba prowadząca działalność nie podlega ubezpieczeniom społecznym. Może złożyć wniosek o kontynuowanie ubezpieczeń i opłacać za siebie składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. •Prowadzący działalność w okresie zawieszenia nie może opłacać za siebie składek na ubezpieczenie wypadkowe i chorobowe. W tym okresie nie podlega również ubezpieczeniu zdrowotnemu. Prawo do korzystania ze świadczeń z opieki zdrowotnej ustaje po upływie 30 dni od dnia wygaśnięcia obowiązku ubezpieczenia zdrowotnego. Dotyczy to zarówno jego, jak i zgłoszonych przez niego •Prowadzący działalność w okresie zawieszenia powinien być zgłoszony do ubezpieczenia zdrowotnego jako członek rodziny, np. przez współmałżonka, który jest pracownikiem. Gdy jest to niemożliwe, prowadzący działalność może zawrzeć z NFZ umowę dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego i samodzielnie opłacać za siebie składki na ubezpieczenie zdrowotne •Wznowienie wykonywania działalności należy zgłosić w organie ewidencyjnym, który przekazuje do ZUS-u kopię wpisu o wznowieniu. W oparciu o tę informację sporządzane są dokumenty ubezpieczeniowe •Po wznowieniu płatnik składek musi złożyć dokumenty zgłoszeniowe za wszystkie wyrejestrowane osoby podlegające ubezpieczeniom (np. za osoby współpracujące), jak i członków rodziny. * Przedsiębiorczość w UE – ubezpieczenia społeczne Osoby prowadzące działalność gospodarcza w Polsce podlegają ubezpieczeniom społecznym w zakresie: Obowiązkowym emerytalnym, rentowym wypadkowym Dobrowolnym ubezpieczenia chorobowe. Wysokości składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i chorobowe wyrażone są w formie stopy procentowej, jednakowej dla wszystkich ubezpieczonych i wynoszą odpowiednio: — składki emerytalne — 19,52% podstawy naliczenia; — składki rentowe — 8% podstawy naliczenia; — składki chorobowe — 2,45% podstawy naliczenia; — składki wypadkowe — 1,67% podstawy naliczenia. Przedsiębiorczość w UE – ubezpieczenia społeczne Zasady finansowania ubezpieczeń Osoby samodzielnie prowadzące działalność finansują w całości, z własnych środków, sami ubezpieczeni Zatrudniani pracownicy ciężar ten jest dzielony między pracodawcę i pracownika Przedsiębiorczość w UE – ubezpieczenia społeczne Przedsiębiorcy opłacają również składki na ubezpieczenia zdrowotne ale nie maja one dla nich charakteru kosztotwórczego, gdyż potrącane są z należnego podatku dochodowego Przedsiębiorca odprowadza składkę na ubezpieczenie zdrowotne za siebie oraz osobę współpracującą. Obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego przedsiębiorcy powstaje od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności, natomiast osoby z nim współpracującej - od dnia rozpoczęcia współpracy do dnia jej zakończenia (z wyłączeniem okresu, w którym działalność była zawieszona na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej). Przedsiębiorca, który uzyskuje przychody z więcej niż jednego tytułu, składkę na ubezpieczenie zdrowotne opłaca z każdego z tych tytułów odrębnie. To oznacza, że jeśli osoba prowadząca działalność gospodarczą (lub współpracująca) jednocześnie: jest zatrudniona na podstawie umowy o pracę, jest zatrudniona na podstawie umowy-zlecenia, pozostaje w stosunku służbowym, ma prawo do świadczenia emerytalnego lub rentowego, opłaca składkę zdrowotna z każdego z tych tytułów w oddzielnie. Przedsiębiorczość w UE – ubezpieczenia społeczne Często dla przedsiębiorcy prowadzącego działalność gospodarczą osiąganie dochodów z tej działalności nie jest jedynym źródłem ich pozyskiwania. Bywa, że równolegle z aktywnością gospodarczą osoba taka jest zatrudniona na podstawie umowy o prace, sporadycznie uzyskuje również dochody z umów zlecenia lub przychodów z działalności wykonywanej osobiście. Może być również udziałowcem spółki kapitałowej. W takich sytuacjach najczęściej ma problemy z oceną, z jakiego tytułu powinien odprowadzać składki na ubezpieczenia społeczne. Podstawową zasada jest to, że ubezpieczenie społeczne zapłacone z jednego tytułu wyczerpuje konieczność płacenia go z innych tytułów (za wyjątkiem składki zdrowotnej) Przedsiębiorczość w UE – ubezpieczenia społeczne Zasady ustalania pierwszeństwa w ubezpieczeniach określone ustawa są następujące osoby spełniające jednocześnie warunki do objęcia ich obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z innych tytułów, są obejmowane ubezpieczeniami tylko z tytułu stosunku pracy, umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, jeżeli umowę taką zawarły z pracodawcą, z którym pozostają w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonują pracę na rzecz pracodawcy. osoba spełniająca warunki do objęcia obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z kilku tytułów (praca nakładcza, umowa zlecenie) jest objęta obowiązkowo ubezpieczeniami z tego tytułu, który powstał najwcześniej. osoba osiągająca przychody z umowy zlecenia, prowadząca jednocześnie pozarolniczą działalność, podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu tej działalności, jeżeli z tytułu wykonywania umowy agencyjnej lub umowy zlecenia podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe jest niższa od obowiązującej tę osobę najniższej podstawy wymiaru składek dla osób prowadzących pozarolniczą działalność; osoba prowadząca kilka rodzajów działalności pozarolniczej jest objęta obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z jednego wybranego przez siebie rodzaju działalności; Przedsiębiorczość w UE – ubezpieczenia społeczne Zasady ustalania pierwszeństwa w ubezpieczeniach określone ustawa są następujące Zatem, przy zbiegu kilku tytułów do ubezpieczeń, kolejność jest następująca: — w pierwszej kolejności podlega się ubezpieczeniom z umowy o pracę; — w drugiej — z tytułu umów zlecenia; — w trzeciej — z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej. Jednak jeśli uzyskiwane przychody z tytułu umowy zlecenia są mniejsze od obowiązującej tę osobę najniższej podstawy wymiaru składek dla osób prowadzących działalność gospodarczą, to wówczas pierwszeństwo podstawy naliczania składek daje się działalności gospodarczej. Specjalne zasady ubezpieczeń dotyczą zasad ubezpiecz osób współpracujących z przedsiębiorcą Za osobę współpracującą z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz zleceniobiorcami, uważa się małżonka, dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione, rodziców, macochę i ojczyma oraz osoby przysposabiające, jeżeli pozostają z nimi we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracują przy prowadzeniu tej działalności lub wykonywaniu umowy agencyjnej lub umowy zlecenia; W przypadku zawarcia przez osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą umowy zlecenia z osobami, które spełniają wyżej opisane warunki ( osoby współpracujące) powstanie wobec nich obowiązek ubezpieczeń społecznych z tytułu wykonywania umowy zlecenia. Wykonywanie pracy na podstawie umowy zlecenia stanowi odrębny od współpracy przy prowadzeniu pozarolniczej działalności gospodarczej tytuł do ubezpieczeń społecznych. Przedsiębiorczość w UE – ubezpieczenia społeczne Osoby rozpoczynające działalność gospodarczą korzystają z istotnej ulgi przez 2 lata działalności przy opłacaniu składek ZUS Podstawą opodatkowania jest w tym przypadku minimalne wynagrodzenie a nie średnie wynagrodzenie. Podstawa wymiaru składek ubezpieczeniowych wynosi 30% minimalnego wynagrodzenia które wynosi w 2013. 1600 zł. Składka ZUS powiększana jest o obowiązkową składkę na ubezpieczenia zdrowotne Nie każdy jednak rozpoczynający działalność może skorzystać z ulgi. Nie mogą to być osoby: które prowadziły działalność gospodarczą w ciągu 5 lat przed rozpoczęciem obecnej działalności które prowadząc działalność świadczą usługi na rzecz byłego pracodawcy w zakresie w jakim świadczyły je na podstawie innej umowy które założyły firmę i nadal wykonują prace na rzecz pracodawcy w tym samym zakresie które są wspólnikami spółek jawnych, komandytowych lub partnerskich oraz jednoosobowymi wspólnikami spółki z o.o. które są osobami współpracującymi z osobami prowadzącymi działalność gospodarczą które są twórcami i artystami Wysokość składek ZUS i składek zdrowotnych dla przedsiębiorcy 2013r. Składki na ubezpieczenia społeczne Dla osób już prowadzących działalność gospodarczą Dla osób rozpoczynających działalność gospodarczą Emerytalne 434,87 93,70 Rentowe 178,22 38,40 Chorobowe 54,58 11,76 Fundusz Pracy wypadkowe Podstawa naliczania składek 2908,13zł 54,58 43 Razem obciążenia kosztów Składki na ubezpieczenia zdrowotne Różnica obciążająca koszty Oszczędność w okresie 24 miesięcy 765.25 Podstawa naliczania składek 29-08,13zł (odliczyć może 219,19) 261,73 612,13 zł 14 691,12 zł Podstawa naliczania składek 1317zł Podstawa naliczania składek 2828,31zł 0,00 9,26 153,12 261,73 (odliczyć może 225,38 Wysokość składek ZUS i składek zdrowotnych dla przedsiębiorcy 2013. Kategoria 2010r. 2011r. 2012r. 2013r. Przeciętne wynagrodzenie (podstawa) 3146 3359 3542 3713 Składki ZUS razem 605,73 664,74 721,21 767,47 Podstawa składki zdrowotnej 3456,61 3605,74 3771 3877,50 Podstawa naliczenia 75% 2592,46 2704,31 2828,31 2908,13 Składka zdrowotna 233,32 243,39 254,55 261,73 Suma składek 839,05 890,13 975,76 1029,20 Wynagrodzenie brutto – netto i obciążenia ZUS w 2012r. Symulacja dla pracownika o pensji brutto 3500 zł Część obciążająca pracownika Wynagrodzenie netto pracownika wynosi 2505,34 zł Z podatku przypada na •Składki zdrowotne 234,0,6( do zapłaty- 271,81) •Podatek dochodowy 243 zł Pomniejszone o 18% podatku dochodowego w kwocie 477,27 zł (Po uwzględnieniu kosztów uzyskania – 111,25zł i ulgi 46,33zł) Składki emerytalne 9,76% - tj 341,60zł Składki rentowe Składki chorobowe 1,5% - tj 52,50zł 2,45% - tj 85,75zł Pomniejszone o składki ZUS płacone przez pracownika 479,85 zł co stanowi 13,71% wynagrodzenia brutto Wynagrodzenie brutto pracownika wynosi 3500zł Wynagrodzenie brutto – netto i obciążenia ZUS w 2012r. Symulacja dla pracownika o pensji brutto 3500 zł Część obciążająca firmę Wynagrodzenie brutto pracownika wynosi 3500zł Powiększone o składki ZUS płacone przez pracodawcę 726,35 zł co stanowi 18,61% wynagrodzenia brutto Składki emerytalne Składki rentowe Składki wypadkowe Składnik na F. Pracy Składki na FGSP 9,76% - tj. 341,60zł 6,5% - tj. 227,50zł 1,93% - tj. 68zł 2,45% - tj. 85,75zł 0,1% - tj. 3,50zł Łączny koszt stanowiska pracy dla pracodawcy 4226,35 zł Płaca netto stanowi 59,70 % kosztów stanowiska pracy. Koszt stanowiska4226,35 Płaca netto – 2505,34 Symulacja dla przedsiębiorcy który korzysta z 2 letniej ulgi, wystawiającego fakturę w wysokości 4 226zł netto 4226 zł Minus ZUS 143,56zł Podstawa opodatkowania 4082zł Podatek 18% 735zł ( po zapł. składki zdrowotnej 254,55zł) Wynagrodzenie netto przedsiębiorcy bez uwzględnienia kosztów wynosi 3311,64 zł Przedsiębiorca płaci w takiej sytuacji podatek – 735zł ( 18% progresja) Z tego opłaca składkę zdrowotną w kwocie 254,55zł Do odliczenia 219,19 Razem minimalne składki ZUS dla przedsiębiorcy objętego ulgą wynoszą 143,56zł Składki emerytalne 19,52% - tj 87 84zł Składki rentowe 6% - tj 36zł Składki chorobowe 2,45% - tj 11,03zł Składki wypadkowa 1,67% - tj. 8,68zł Bez względu na wysokość przychodów przedsiębiorca musi opłacać składki ZUS liczone co najmniej od 30% wartości minimalnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw (od 1 01 2012r. jest to kwota 1500zł) Składki nalicza się od kwoty 450zł Wynagrodzenie netto (faktura) przedsiębiorcy wynosi 4 226zł Symulacja dla przedsiębiorcy nie korzystającego z ulgi, wystawiającego fakturę w wysokości 4226zł netto Przedsiębiorca płaci w takiej sytuacji podatek – 630,86zł ( 18% progresja) Z tego opłaca składkę zdrowotną w kwocie 254 55 Podstawa do podatku PIT 3504,79zł (przy założeniu braku innych kosztów) Do odliczenia 219,19złzł Wynagrodzenie netto przedsiębiorcy bez uwzględnienia kosztów wynosi 2838,57 zł Razem minimalne składki ZUS dla przedsiębiorcy nie objętego ulgą wynoszą 721,21z Składki emerytalne Składki rentowe Składki chorobowe Składki wypadkowe Składki na F. Pracy 9,76% - tj. 412,97zł 8% - tj. 169,25zł 2,45% - tj. 51,83zł 1,67% - tj. 35,33zł 2,45 % - tj. 51 82zł Bez względu na wysokość przychodów przedsiębiorca musi opłacać składki ZUS liczone co najmniej od 60% wartość przeciętnego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw ( od 1 01 2012r. jest to kwota 3526zł Składki nalicza się od kwoty 2115,60 Wynagrodzenie netto przedsiębiorcy ( faktura) wynosi 4 226zł Przedsiębiorczość w UE – ubezpieczenia społeczne Porównanie kosztów pracy, obciążeń ZUS i wynagrodzenia netto dla kosztu stanowiska = 4226zł Przedsiębiorczość w UE – ubezpieczenia społeczne Ubezpieczenie chorobowe przedsiębiorców Zasady ubezpieczenia chorobowego i zasady zgłoszenia ubezpieczenia: Przedsiębiorca rozpoczynający działalność na druku ZUS ZUA powinien w terminie 7 dni od daty powstania obowiązku ubezpieczeniowego dokonać zgłoszenia ubezpieczenia emerytalnego, rentowego, wypadkowego i zdrowotnego Ubezpieczenie chorobowe jest dla przedsiębiorcy dobrowolne, jednak decydując się na nie powinien to zrobić równolegle ze zgłoszeniem jw. Przedsiębiorca może przystąpić do ubezpieczenia chorobowego w dowolnym terminie jednak wcześniej musi wyrejestrować się z obowiązujących już ubezpieczeń i następnie zgłosić wniosek kompleksowy Przedsiębiorca jest wyłączany z ubezpieczenia, gdy złoży taki wniosek lub zaprzestanie płacenia składki Przedsiębiorczość w UE – ubezpieczenia społeczne Ubezpieczenie chorobowe przedsiębiorców Zasady otrzymywania zasiłku chorobowego Aby przedsiębiorca otrzymał zasiłek chorobowy musi posiadać okres wyczekiwania wynoszący 180 dni, w którym odprowadza składkę na ubezpieczenie chorobowe Do okresy wyczekiwania zalicza się również wcześniejsze okresy, w których był objęty ubezpieczeniem pod warunek, zew przerwa między poszczególnymi okresami ubezpieczenia nie była dłuższa niż 30 dni Wymóg okresy wyczekiwania nie dotyczy absolwentów szkół i szkół wyższych pod warunkiem, że przystąpili do ubezpieczenia chorobowego w ciągu 90 dni od ukończenia szkoły lub uzyskania dyplomu Zasiłek macierzyński przysługuje bez okresu wyczekiwania Przedsiębiorczość w UE – ubezpieczenia społeczne Ubezpieczenie chorobowe przedsiębiorców Wysokość zasiłku Przedsiębiorca może pobierać zasiłek przez okres nie dłuższy niż 182 dni a gdy zachoruje na gruźlicę przez okres 270 dni Zasiłek wypłacany jest przez ZUS i zwolnienie przekazuje się do jednostki ZUS Zasiłek wynosi 80% wymiaru Przedsiębiorca musi dotrzymać terminu złożenia zwolnienia w ciągu 7 dni pod rygorem obniżenia świadczenia o 25% Przedsiębiorczość w UE – ubezpieczenia społeczne Zakres rejestracji ZUS Osoby fizyczne prowadzące indywidualnie działalność gospodarczą są zarówno płatnikiem jak i ubezpieczonym. Zakres obowiązków ewidencyjnych obejmuje: ZUS ZFA ZUS ZUA ZUS ZZA Rejestracja płatnika będącego osobą fizyczną Rejestracja ubezpieczonego, gdy podlega ubezpieczeniu społecznemu oraz zdrowotnemu ( samoubezpieczenie) Rejestracja ubezpieczonego, gdy podlega wyłącznie obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu (samoubezpieczenie) Przedsiębiorczość w UE – ubezpieczenia społeczne Zakres rejestracji ZUS Spółki osobowe- spółka występować będzie jako płatnik, natomiast ubezpieczonymi sa wspólnicy- przedsiębiorcy. ZUS ZPA Rejestracja płatnika nie będącego osobą fizyczną ZUS ZUA Dla wspólników jako ubezpieczonych, jeśli podlegają ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnym ZUS ZZA Dla wspólników jako ubezpieczonych, gdy obowiązkowi ubezpieczenia społecznego podlegają z innych tytułów a w związku z prowadzoną działalnością gospodarcza podlegają wyłącznie ubezpieczeniu zdrowotnemu Zasady wypełniania zgłoszenia do ZUS ZUS-ZUA I. DANE ORGANIZACYJNE Zaznaczamy pole 1, ponieważ jest to zgłoszenie a nie zmiana danych. II. DANE IDENTYFIKACYJNE PŁATNIKA SKŁADEK W polu 01 wpisujemy numer NIP w polu 02 numer REGON ( W polu 03numer PESEL W polu 06 nazwę skróconą. podane w tym formularzu dane skrócone muszą być dokładnie takie same jak na drukach przelewów, które co miesiąc będziemy wysyłać do ZUS III. DANE IDENTYFIKACYJNE OSOBY ZGŁASZANEJ DO UBEZPIECZEŃ Ponieważ jesteśmy jednocześnie płatnikiem i osobą zgłaszaną do ubezpieczenia, powtarzamy w tym dziale swoje dane. IV. DANE IDENTYFIKACYJNE OSOBY ZGŁASZANEJ DO UBEZPIECZEŃ Drugie imie i płeć V. TYTUŁ UBEZPIECZENIA Podany tutaj kod 05 10 0 0 oznacza "osobę fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą", która rozlicza się według stawki minimalnej (60% średniej płacy). Jeżeli jako początkujący korzystasz z ulgowej składki ZUS (30% minimalnego wynagrodzenia), wpisujesz tutaj inny kod: 05 70 0 0 VI. DANE O OBOWIĄZKOWYCH UBEZPIECZENIACH SPOŁECZNYCH W polu 02 wpisujemy datę rozpoczęcia działalności gospodarczej, od której będziemy opłacać składki na ZUS. Możemy nie zaznaczać pola "05. Chorobowemu", ponieważ dla osób prowadzących działalność gospodarczą jest to ubezpieczenie dobrowolne. VII. DANE O OBOWIĄZKOWYM UBEZPIECZENIU ZDROWOTNYM Tutaj również podajemy datę rozpoczęcia działalności gospodarczej. Jak wskazuje sam tytuł, ubezpieczenie zdrowotne jest obowiązkowe. VIII. DANE O DOBROWOLYCH UBEZPIECZENIACH SPOŁECZNYCH Wpisujemy jeśli chcemy korzystać z ubezpieczenia chorobowego. IX. DANE O DOBOROWOLNYM UBEZPIECZENIU ZDROWOTNYM To pole nas nie dotyczy. Dotyczy bardzo niewielkiej grupy osób: niepracujących, które chcą tylko mieć opiekę zdrowotną X. INNE DANE O OSOBIE ZGŁASZANEJ DO UBEZPIECZENIA W tym dziale znajduje się jedno pole białe (czyli w zasadzie wypełniane przez osobę zgłaszającą). Jako osoba prowadząca działalność gospodarczą pozostawiasz je puste. Kod zawodu dotyczy tylko i wyłącznie pracowników najemnych - zetkniesz się z koszmarnym zestawieniem zawodów dopiero przy zatrudnianiu pierwszego pracownika. X. INNE DANE (...) C.D. . DANE O ODDZIALE NARODOWEGO FUNDUSZU ZDROWIA I Wpisujemy kod miejsca w którym korzystać będziemy ze świadczeń. Np. tam gdzie zamieszkujemy lub tak gdzie wykonujemy działalność., Kody oddziałów NFZ są następujące:01R - Dolnośląski, 02R - Kujawsko-Pomorski, 03R - Lubelski, 04R - Lubuski, 05R - Łódzki, 06R - Małopolski, 07R - Mazowiecki, 08R - Opolski, 09R - Podkarpacki, 10R - Podlaski, 11R - Pomorski, 12R - Śląski, 13R - Świętkorzyski, 14R - Warmiński-Mazurski, 15R - Wielkopolski, 16R - Zachodniopomorski. W naszym przykładzie firma jest z województwa łódzkiego. XII. ADRES ZAMELDOWANIA NA STAŁE MIEJSCE POBYTU Tytuł działu jest jednoznaczny. Jeżeli pracujesz w Krakowie, ale stałe zameldowanie masz w Poznaniu, podajesz tutaj adres poznański XIII. ADRES ZAMIESZKANIA W naszym przykładzie zarówno zameldowanie stałe jak i adres zamieszkania są takie same - dlatego dział ten pozostawiamy pusty. XIV. ADRES DO KORESPONDENCJI XV. OŚWIADCZENIE PŁATNIKA SKŁADEK W polu 01 wstawiasz datę wypełnienia dokumentu. Na niego (oraz stempel poczty na liście poleconym) zwracają uwagę urzędnicy pilnujący, czy nie naruszaszamy terminów składania dokumentów. W naszym przykładzie obowiązek ubezpieczeniowy powstaje 1 grudnia - data umieszczona w tym miejscu oraz data wysłania formularza nie mogą być późniejsze niż 7 grudnia Obowiązki w zakresie miesięcznych deklaracji ZUS Jeżeli przedsiębiorca nie zatrudnia pracowników i decyduje się na opłacanie minimalnych składek ZUS ( preferencyjnych czy też podstawowych) to może zrezygnować z comiesięcznego składania deklaracji ZUS DRA Ta zasada ma również zastosowanie w przypadku opłacania składek za osobę współpracująca ( nie mylić z pracownikiem) Zawsze obowiązkowo należy złożyć pierwsza deklaracje Składa się również deklaracje w miesiącu w którym nastąpiła jakakolwiek zmiana w wysokości opłacanych składek (np. spowodowanych zwolnieniem chorobowym) Terminy rozliczeń z ZUS Zgodnie z art. 47 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, płatnik składek przesyła w tym samym terminie deklarację rozliczeniową, imienne raporty miesięczne oraz opłaca składki na ubezpieczenia społeczne za dany miesiąc, nie później niż: do 10. dnia następnego miesiąca - dla osób fizycznych opłacających składkę wyłącznie za siebie, do 5. dnia następnego miesiąca - dla jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych, do 15. dnia następnego miesiąca - dla pozostałych płatników. * dr W.Wyrzykowski 158 Podatek dochodowy od osób fizycznych- opodatkowanie umów zlecenia Zakład pracy – przedsiębiorca ma prawo zawierać z każdą osobą umowy zlecenia. W zależności od relacji wiążących go ze zleceniobiorca różne sa jego obowiązki Zleceniobiorca jest jego pracownikiem Zleceniobiorca nie jest jego pracownikiem Pracodawca może zawrzeć umowę zlecenia na wykonanie czynności różniących się od obowiązków wynikających z umowy o pracę Nie ma żadnych ograniczeń Od takiej umowy cywilnoprawnej musi pobrać zaliczkę na podatek W zależności od wysokości należności musi pobrać zaliczkę na podatek lub pobrać podatek w formie zryczałtowanej dr W.Wyrzykowski 159 Podatek dochodowy od osób fizycznych- opodatkowanie umów zlecenia i o dzieło Podstawowe elementy różniące umowę zlecenia i umowę o dzieło Umowa o dzieło Umowa zlecenia Umowa zlecenia, wskutek której dochodzi do nawiązania między jej stronami stosunku cywilnoprawnego, jest umową starannego działania. "umowa starannego działania" oznacza tu, że o wywiązaniu się z umowy nie decyduje jej efekt, ale odpowiednie wykonywanie czynności oraz dołożenie należytej staranności w realizowaniu określonych działań (np. adwokat zobowiązuje się do starannego prowadzenia spraw swojego klienta, ale nie zobowiązuje się do wygrania sprawy). Należy je realizować osobiście dr W.Wyrzykowski 160 Przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia. Umowa o dzieło jest umową rezultatu i wymaga, by działanie przyjmującego określone zamówienie doprowadziło do konkretnego, indywidualnie oznaczonego efektu (dzieła). Ważny jest konkretny wynik pracy, a nie na samo wykonywanie pracy Wykonawca ma daleko posuniętą swobodę co do sposobu, w jaki będzie postępował w celu uzyskania ustalonego w umowie końcowego efektu Podatek dochodowy od osób fizycznych- opodatkowanie umów zlecenia Zasady opodatkowywania umów zlecenia i umów o dzieło • Przychody z tytułu wykonywania usług na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło, uzyskiwane wyłącznie od osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, osoby prawnej i jej jednostki organizacyjnej oraz jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, zaliczamy do przychodów z działalności wykonywanej osobiście • Do tej grupy przychodów należą także: wynagrodzenie uzyskane na podstawie umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, na podstawie kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze, w tym przychody z tego rodzaju umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej. dr W.Wyrzykowski 161 Podatek dochodowy od osób fizycznych- opodatkowanie umów zlecenia Zasady opodatkowywania umów zlecenia i umów o dzieło- obowiązki płatnika • Podmiot, który zatrudnia na podstawie umów cywilnoprawnych i dokonuje wypłat osobom podlegającym nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu z tytułu działalności wykonywanej osobiście, ma obowiązek jako płatnik pobierać zaliczkę na podatek dochodowy (art. 41 ust. 1 u.p.d.o.f.). • Płatnik nie ma obowiązku naliczania i pobierania zaliczek podatkowych, jeśli podatnik (np. zleceniobiorca lub menedżer) złoży mu oświadczenie, że wykonywane usługi wchodzą w zakres prowadzonej przez niego pozarolniczej działalności gospodarczej (art. 41 ust. 2 u.p.d.o.f.). • Przychody z tytułu umów cywilnoprawnych, w ramach których świadczone usługi pokrywają się z zakresem prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej, są przychodami z tej działalności i podatnik musi rozliczyć się z nich we własnym zakresie dr W.Wyrzykowski 162 Podatek dochodowy od osób fizycznych- opodatkowanie umów zlecenia ustalenie podstawy opodatkowania W celu obliczenia podstawy opodatkowania, przychód z działalności wykonywanej osobiście należy pomniejszyć o: • składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe potrącone ze środków podatnika w danym miesiącu, • koszty uzyskania przychodu Koszty uzyskania z tytułu działalności wykonywanej osobiście koszty uzyskania przychodu, wynoszą: - 50% uzyskanego przychodu - w przypadku korzystania przez twórców z praw autorskich i artystów wykonawców z praw pokrewnych, - - 20% uzyskanego przychodu - w przypadku wykonywania umowy zlecenia lub umowy o dzieło, do których nie mają zastosowania przepisy o prawach autorskich, - miesięcznie 111,25 zł - w przypadku wykonywania umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze (za rok podatkowy nie więcej niż 1335 zł lub nie więcej niż 2002,05 zł - jeżeli podatnik uzyskuje przychody z163tego samego rodzaju działalności dr W.Wyrzykowski wykonywanej osobiście od więcej niż jednego płatnika). Podatek dochodowy od osób fizycznych- opodatkowanie umów zlecenia Umowy zlecenia i umowy o dzieło a składki ZUS • Jeżeli umowa zlecenia stanowi jedyny tytuł do ubezpieczenia, to zleceniobiorca podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, wypadkowemu oraz zdrowotnemu, a dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu. • Z tytułu umowy zlecenia nie podlegają obowiązkowi ubezpieczeń w ZUS osoby będące uczniami gimnazjów, szkół ponadgimnazjalnych, szkół ponadpodstawowych lub studentami, o ile nie ukończyły 26 lat. • Samodzielna umowa o dzieło nie jest tytułem ani do obowiązkowych, ani do dobrowolnych ubezpieczeń w ZUS. Jednakże umowa o dzieło (również umowa zlecenia) jest tytułem do obowiązkowych ubezpieczeń wówczas, gdy wykonawca dzieła (zleceniobiorca) taką umowę zawarł z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy dr W.Wyrzykowski 164 Podatek dochodowy od osób fizycznych- opodatkowanie umów zlecenia zasady ustalania kosztów uzyskania przychodów Podstawę do obliczenia kosztów określonych procentowo stanowi przychód pomniejszony o potrącone ze środków podatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i chorobowe Koszty uzyskania przy umowach związanych z prawem autorskim Koszty uzyskania niektórych przychodów określa się: • z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich i artystów wykonawców z praw pokrewnych, w rozumieniu odrębnych przepisów, lub rozporządzania przez nich tymi prawami - w wysokości 50% uzyskanego przychodu, z tym że koszty te oblicza się od przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b, których podstawę wymiaru stanowi ten przychód; dr W.Wyrzykowski 165 Podatek dochodowy od osób fizycznych- opodatkowanie umów zlecenia Przepisy regulujące zasady korzystania z praw autorskich USTAWA z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych Przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór). 2. W szczególności przedmiotem prawa autorskiego są utwory: 1) wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne oraz programy komputerowe); 2) plastyczne; 3) fotograficzne; 4) lutnicze; 5) wzornictwa przemysłowego; 6) architektoniczne, architektoniczno-urbanistyczne i urbanistyczne; 7) muzyczne i słowno-muzyczne; 8) sceniczne, scenicznomuzyczne, choreograficzne i pantomimiczne; 9) audiowizualne (w tym filmowe). 21. Ochroną objęty może być wyłącznie sposób wyrażenia; nie są objęte ochroną odkrycia, idee, procedury, metody i zasady działania oraz koncepcje matematyczne. 3. Utwór jest przedmiotem prawa autorskiego od chwili ustalenia, chociażby miał postać nieukończoną. dr W.Wyrzykowski 166 Podatek dochodowy od osób fizycznych- opodatkowanie umów zlecenia Kiedy zastosować koszty uzyskania 20% a kiedy 50% Do zastosowania kosztów uzyskania przychodów w wysokości 50%^ nie jest wystarczający sam fakt posiadania statusu twórcy. Musi dojść do: • Stworzenia utworu w rozumieniu ustawy o prawie autorskim • Zawarcia pisemnej umowy, w której twórca przeniesie na nabywcę prawa majątkowe lub tez prawo do rozporządzania nimi Koszty uzyskania w wysokości 50% mogą mieć zastosowanie zarówno do: • Przychodów z działalności wykonywanej osobiście ( wykonywanie działalności artystycznej itp. – przeniesienie praw) • Przychodów z praw majątkowych ( przychody z licencji) dr W.Wyrzykowski 167 Podatek dochodowy od osób fizycznych- opodatkowanie umów zlecenia Przykład prezentujący opodatkowanie należności związanych z prawami autorskimi Wydawnictwo zawarło umowę o dzieło z pan Kowalskim na napisanie artykułu. Pan K nie jest pracownikiem wydawnictwa a zawarta umowa nie podlega składkom ZUS. Przypadek I – umowa przewiduje wynagrodzenie w wysokości 150 zł Płatnik dokonał wyliczenia stosując zasadę zryczałtowanego podatku dochodowego ( 18%) i wyliczył : 150zł - 27 zł ( podatek) = 123 zł do wypłaty Przypadek II – umowa przewiduje wynagrodzenie w wysokości 2800 zł Płatnik dokonał wyliczenia: - Przychód objęty prawami autorskimi – 2800 zł - Koszty uzyskania przychodów ( 2800 zł x 50%) = 1400 zł - Podstawa opodatkowania ( 2800 zł – 1400 zł) = 1400 zł - Zaliczka na podatek dochodowy ( 1400 zł x 18%) = 252 zł - Do wypłaty ( 2800 zł – 252 zł) = 2540zł dr W.Wyrzykowski 168 Podatek dochodowy od osób fizycznych- opodatkowanie umów zlecenia Koszty uzyskania przy umowach zlecenia i umowach o dzieło Umowy zlecenia • Koszty uzyskania na podstawie umowy, do której stosuje się przepisy prawa cywilnego dotyczące umowy zlecenia lub o dzieło - ustala się w wysokości 20% uzyskanego przychodu, z tym że koszty te oblicza się od przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika lub opłacone przez podatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe. • Jeżeli podatnik udowodni, że koszty uzyskania przychodów były wyższe niż wynikające z zastosowania normy procentowej określonej w ust. 9 pkt 1-4 i pkt 6, koszty uzyskania przyjmuje się w wysokości kosztów faktycznie poniesionych. dr W.Wyrzykowski 169 Podatek dochodowy od osób fizycznych- opodatkowanie umów zlecenia Umowy zlecenia- przykład Przykład W umowie określono wynagrodzenie zleceniobiorcy w wysokości 450 zł za. Zleceniobiorca jednocześnie jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę u innego przedsiębiorcy, z wynagrodzeniem wyższym od minimalnego wynagrodzenia za pracę, co powoduje, że z tytułu umowy zlecenia: •nie podlega on obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym (przy czym nie wniósł też o objęcie dobrowolnymi ubezpieczeniami emerytalno-rentowymi), •podlega obowiązkowo ubezpieczeniu zdrowotnemu. Rozliczenie wynagrodzenia wypłaconego zleceniobiorcy 1) wynagrodzenie należne zleceniobiorcy zgodnie z zawartą umową: 450 zł, 2) składka na ubezpieczenie zdrowotne: a) pobrana przez płatnika: 450 zł x 9% = 40,50 zł, b) do odliczenia od podatku: 450 zł x 7,75% = 34,88 zł, 3) koszty uzyskania przychodu: 450 zł x 20% = 90 zł, 4) podstawa obliczenia zaliczki na podatek dochodowy: 450 zł - 90 zł = 360 zł, 5) zaliczka na podatek dochodowy: (360 zł x 18%) - 34,88 zł = 30 zł (po zaokrągleniu), 6) do wypłaty dla zleceniobiorcy: 450 zł - (40,50 zł + 30 zł) = 379,50 zł. dr W.Wyrzykowski 170 Podatek dochodowy od osób fizycznych- opodatkowanie umów zlecenia Zasady poboru podatku przy umowach zlecenia nie przekraczających 200 zł Od takiej kwoty pobiera się zryczałtowany podatek odchodowy w wysokości 18% podstawy opodatkowania- przychodu Dla zastosowania zryczałtowanej firmy opodatkowania konieczne jest aby umowa zawarta została z osobą nie będącą pracownikiem zleceniodawcy a kwotą należności z tej umowy nie przekraczała 200 zl. Warunki te spełnione musza być łącznie Ustawa mówi o umowie w liczbie pojedynczej tzn. że zawierane umowy w danym miesiącu nie podlegają sumowaniu Przykład 1. Zleceniodawca zawarł w tym samym miesiącu 2 umowy: 1. Na zarchiwizowanie dokumentów na kwotę 190 zł 2. Na prace biurowe- na kwotę 160zł Obydwie umowy podlegać będą zryczałtowanemu podatkowi dochodowemu dr W.Wyrzykowski 171 Podatek dochodowy od osób fizycznych- opodatkowanie umów zlecenia Zasady poboru podatku przy umowach zlecenia nie przekraczających 200 zł Przykład 2. Zleceniodawca zawarł w tym samym miesiącu 2 umowy: 1. Na zarchiwizowanie dokumentów na kwotę 190 zł 2. Na prace biurowe- wyceniając je na 20 zł za godzinę przy czym nie jest znana wynikowa liczba godzin Pierwsza z umów podlegać będzie opodatkowaniu zryczałtowanemu Druga podlegać będzie zaliczce na podatek ustalonej z ogólnymi zasadami, gdyż przepis wyraźnie mowo o kwocie wynikającej z umowy (mniejszej niż 200zł) a nie o kwocie wynikającej z rachunku. Przykład 2. Zleceniodawca zawarł umowę na okres 6 miesięcy po 150 zł za miesiąc: Wynagrodzenie wynikające z zawartej umowy wynosi 900 zł i przekracza kwotę 200 zł w związku z tym nie jest możliwe opodatkowanie umowy zryczałtowanym podatkiem dochodowym. dr W.Wyrzykowski 172 Podatek dochodowy od osób fizycznych- opodatkowanie umów zlecenia Umowy cywilnoprawne zawarte między osobami fizycznymi Przychody uzyskane z tytułu realizacji umowy cywilnoprawnej zawartej między osobami fizycznymi nieprowadzącymi działalności gospodarczej stanowią przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 u.p.d.o.f. W konsekwencji, w takim przypadku na zleceniodawcy nie ciąży obowiązek obliczenia i zapłaty zaliczek na podatek dochodowy oraz składania deklaracji podatkowych. Obowiązek ten spoczywa na zleceniobiorcy lub wykonawcy dzieła i to dopiero w momencie dokonywania rozliczenia rocznego z urzędem skarbowym, a nie w trakcie roku. Wówczas zleceniobiorca ma obowiązek wykazać w zeznaniu podatkowym rocznym dochód z tytułu zawartej umowy łącznie z innymi dochodami podlegającymi opodatkowaniu według skali podatkowej i od ich sumy obliczyć należny podatek dochodowy. dr W.Wyrzykowski 173 Podatek dochodowy od osób fizycznych- Zryczałtowane zasady opodatkowania dochodów Obowiązki płatnika w przypadku podatku zryczałtowanego • Kwoty potrąconych zaliczek na podatek i podatek ryczałtowy, podmiot zatrudniający ma obowiązek przekazać w terminie do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym zostały pobrane, na rachunek urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania płatnika. • Jeżeli płatnik nie jest osobą fizyczną - kwoty te powinien przekazywać na rachunek urzędu skarbowego właściwego według siedziby bądź miejsca prowadzenia działalności, gdy płatnik nie posiada siedziby. • Podmiot zatrudniający w ramach stosunku cywilnoprawnego ma ponadto obowiązek: wykazywać pobrane zaliczki na podatek dochodowy w zbiorczej deklaracji PIT-4R, przekazywanej do końca stycznia roku następującego po roku podatkowym (art. 42 ust. 1 i 1a u.p.d.o.f.), dr W.Wyrzykowski 174 Wzór umowy zlecenia / o dzieło UMOWA O DZIEŁO Zawarta w dniu ..................... 20…..r. w ................................., Pomiędzy: Janem Wiśniewskim, Biuro Usług Projektowych ul. Nowa 25, 80- 172 Gdańsk, zwaną dalej ZAMAWIAJĄCYM, reprezentowaną przez: Jana Wiśniewskiego – Właściciela i Panem/ Panią ............................................................. legitymującym/ą się …................................... zwanym dalej WYKONAWCĄ została zawarta umowa o treści: W terminie od dnia ………..………….. do dnia ………...…………… Zamawiający zamawia, a Wykonawca przyjmuje do wykonania następującą pracę: .................................................................................................................................................................. .................................................................................................................................................................. Dzieło zostanie przekazane dnia …………………….. Za wykonane dzieło Wykonawca otrzyma wynagrodzenie brutto w wysokości ................................... słownie..................................................................................................................................................... Sprawy nie uregulowane niniejszą umową normowane są przepisami Kodeksu Cywilnego. ZAMAWIAJĄCY © dr W. Wyrzykowski WYKONAWCA Rachunek do umowy zlecenia / o dzieło RACHUNEK DO UMOWY O DZIEŁO Z dnia ................... za prace wykonane na podstawie powyższej umowy na ogólną sumę 1 500zł Słownie: jeden tysiąc pięćset zł ................................................ podpis wystawcy rachunku kwota przychodu koszty uzyskania przychodu (20%) dochód podatek dochodowy (18 %) kwota do wypłaty słownie do wypłaty 1 500 zł 300 zł 1 200 zł 216 zł 1 284 zł jeden tysiąc dwieście osiemdziesiąt cztery zł sprawdzono pod względem formalno-rachunkowym kwituję odbiór gotówki data podpis © dr W. Wyrzykowski Wzór umowy zlecenia / o dzieło OŚWIADCZENIE DLA CELÓW PODATKOWYCH Nazwisko .............................................................................................................................. Imiona ................................................................................................................................. Data urodzenia ............................................... miejsce urodzenia ....................................... PESEL ......................................................... NIP ......................................................... Miejsce zamieszkania: Województwo ............................................................................ Ulica- nr domu / nr lokalu ......................................................... Miejscowość ............................................kod pocztowy ............................. Numer konta ........................................................................................................................ Adres właściwego Urzędu Skarbowego: Nazwa ........................................................................... Ulica- nr domu ........................................................ Miejscowość....................................................... kod pocztowy.......................... Oświadczam, że powyższe zgłoszenie wypełniłem/am zgonie z prawdą i że świadomy/a jestem odpowiedzialności karnej z art. 247 Kodeksu Karnego za zeznawanie nieprawdy lub zatajenie prawdy. Data © dr W. Wyrzykowski WYKONAWCA * Przedsiębiorczość w UE – Podstawowe zasady kontroli Nowelizacja ustawy o swobodzie działalności gospodarczej w istotny sposób zmienia przepisy regulujące przeprowadzanie kontroli działalności gospodarczej, zmieniając pod tym kątem ok. 60 ustaw • Obowiązek zawiadomienia o kontroli – wprowadza się obowiązek zawiadamiania o zamiarze przeprowadzenia kontroli na co najmniej 7 dni przed kontrolą. Kontrola ma się odbyć w ciągu tego terminu – tj. nie wcześniej, niż po 7 dniach od zawiadomienia i nie później niż w ciągu 30 dni. • Obowiązek informowania o prawach przedsiębiorcy – przeprowadzający kontrolę będą musieli przed przystąpieniem do czynności kontrolnych poinformować przedsiębiorcę o jego prawach i obowiązkach. Kontrolujący będą musieli także uzasadniać podejmowanie niektórych czynności kontrolnych w książce kontroli, czego nie było do tej pory. • Sprzeciw przedsiębiorcy - przedsiębiorca będzie miał prawo do sprzeciwu wobec miejsca, czasu, trybu i sposobu kontrolowania jego firmy. Sprzeciw będzie wstrzymywał kontrolę do czasu rozpatrzenia sprzeciwu przez wyższą instancję. Przedsiębiorczość w UE – Podstawowe zasady kontroli Nowelizacja ustawy o swobodzie działalności gospodarczej w istotny sposób zmienia przepisy regulujące przeprowadzanie kontroli działalności gospodarczej, zmieniając pod tym kątem ok. 60 ustaw • Skrócenie czasu trwania - kontrole w przedsiębiorstwach zostają skrócone w zależności od wielkości firmy, Jednoznacznie określono, że chodzi o łączny czas kontroli tej samej instytucji kontrolnej w określonym przedsiębiorstwie w danym roku kalendarzowym • Kontrole jednoczesne - ustawa zakazuje jednoczesnego prowadzenia więcej niż jednej kontroli u tego samego przedsiębiorcy przez różne instytucje kontrolne w tym samym czasie. • Kontrola niezgodna z prawem - w przypadku bezprawnej kontroli, urząd będzie narażony na sankcje, m.in. odpowiedzialność odszkodowawczą Skarbu Państwa i samych kontrolerów, a zebrane podczas takiej kontroli dowody nie będą mogły być wykorzystane w żądnym postępowaniu administracyjnym, podatkowym, karnym lub karnoskarbowym przeciwko kontrolowanemu przedsiębiorczy. Zasada ta ma doprowadzić do profesjonalizacji procedur kontrolnych i zdyscyplinowania pracowników instytucji kontrolnych. Przedsiębiorczość w UE – Podstawowe zasady kontroli Podstawowe zasady kontroli przedsiębiorców • Kontrola działalności gospodarczej przedsiębiorców przeprowadzana jest na zasadach określonych w niniejszej ustawie, chyba że zasady i tryb kontroli wynikają z bezpośrednio stosowanych przepisów powszechnie obowiązującego prawa wspólnotowego albo z ratyfikowanych umów międzynarodowych. • W zakresie nieuregulowanym w ustawie stosuje się przepisy ustaw szczególnych. • Zakres przedmiotowy kontroli działalności gospodarczej przedsiębiorcy oraz organy upoważnione do jej przeprowadzenia określają odrębne ustawy. • Przedsiębiorcy, który poniósł szkodę na skutek przeprowadzenia czynności kontrolnych z naruszeniem przepisów prawa w zakresie kontroli działalności gospodarczej przedsiębiorcy, przysługuje odszkodowanie. Dowody przeprowadzone w toku kontroli przez organ kontroli z naruszeniem przepisów prawa w zakresie kontroli działalności gospodarczej przedsiębiorcy, jeżeli miały istotny wpływ na wyniki kontroli, nie mogą stanowić dowodu w żadnym postępowaniu administracyjnym, podatkowym, karnym lub karno-skarbowym dotyczącym kontrolowanego przedsiębiorcy. Przedsiębiorczość w UE – Podstawowe zasady kontroli Czas trwania kontroli u przedsiębiorców Czas trwania wszystkich kontroli organu kontroli u przedsiębiorcy w jednym roku kalendarzowym nie może przekraczać: 1) w odniesieniu do mikroprzedsiębiorców - 12 dni roboczych; 2) w odniesieniu do małych przedsiębiorców - 18 dni roboczych; 3) w odniesieniu do średnich przedsiębiorców - 24 dni roboczych; 4) w odniesieniu do pozostałych przedsiębiorców - 48 dni roboczych. Ustawa nie zawiera definicji organy kontroli zatem należy przyjąć, że dotyczy to każdego organy któremu ustawa daje określone uprawnienia kontrolne Przedsiębiorczość w UE – Podstawowe zasady kontroli Powiadomienie o kontroli Organy kontroli zawiadamiają przedsiębiorcę o zamiarze wszczęcia kontroli. Kontrolę wszczyna się nie wcześniej niż po upływie 7 dni i nie później niż przed upływem 30 dni od dnia doręczenia zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli. Jeżeli kontrola nie zostanie wszczęta w terminie 30 dni od dnia doręczenia zawiadomienia, wszczęcie kontroli wymaga ponownego zawiadomienia. Na wniosek przedsiębiorcy kontrola może być wszczęta przed upływem 7 dni od dnia doręczenia zawiadomienia. Upoważnienie do przeprowadzenia kontroli Czynności kontrolne mogą być wykonywane przez pracowników organów kontroli po okazaniu przedsiębiorcy albo osobie przez niego upoważnionej legitymacji służbowej upoważniającej do wykonywania takich czynności oraz po doręczeniu upoważnienia do przeprowadzenia kontroli ( z wyjątkami określony mi w ustawie) W przypadku wszczęcia czynności kontrolnych po okazaniu legitymacji służbowej, przed podjęciem pierwszej czynności kontrolnej, osoba podejmująca kontrolę ma obowiązek poinformować kontrolowanego przedsiębiorcę lub osobę, wobec której podjęto czynności kontrolne, o jego prawach i obowiązkach w trakcie kontroli. Przedsiębiorczość w UE – Podstawowe zasady kontroli Zasady prowadzenia kontroli • Czynności kontrolnych dokonuje się w obecności kontrolowanego lub osoby przez niego upoważnionej. • W razie nieobecności kontrolowanego lub osoby przez niego upoważnionej czynności kontrolne mogą być wykonywane w obecności innego pracownika kontrolowanego, lub w obecności przywołanego świadka, którym powinien być funkcjonariusz publiczny, niebędący jednak pracownikiem organu przeprowadzającego kontrolę • Kontrolę przeprowadza się w siedzibie kontrolowanego lub w miejscu wykonywania działalności gospodarczej oraz w godzinach pracy lub w czasie faktycznego wykonywania działalności gospodarczej przez kontrolowanego. • Czynności kontrolne powinny być przeprowadzane w sposób sprawny i możliwie niezakłócający funkcjonowania kontrolowanego przedsiębiorcy. • Nie można równocześnie podejmować i prowadzić więcej niż jednej kontroli działalności przedsiębiorcy. • Przedsiębiorca może wnieść sprzeciw wobec podjęcia i wykonywania przez organy kontroli czynności z naruszeniem przepisów ustawy Przedsiębiorczość w UE – Podstawowe zasady kontroli Książka kontroli • Przedsiębiorca jest obowiązany prowadzić i przechowywać w swojej siedzibie książkę kontroli oraz upoważnienia i protokoły kontroli. • Książka kontroli służy przedsiębiorcy do dokumentowania liczby i czasu trwania kontroli jego działalności • Książka kontroli może być prowadzona także w formie elektronicznej. • Przedsiębiorca jest obowiązany dokonywać w książce kontroli wpisu informującego o wykonaniu zaleceń pokontrolnych bądź wpisu o ich uchyleniu przez organ kontroli lub jego organ nadrzędny albo sąd administracyjny. • W przypadku wszczęcia kontroli, przedsiębiorca jest obowiązany niezwłocznie okazać kontrolującemu książkę kontroli, * dr W.Wyrzykowski 186 Odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe: podatnika, płatnika i inkasenta art. 26,27 Odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe jest odpowiedzialnością majątkową, osobistą i nieograniczoną. Jej jedynym celem jest uzyskanie świadczenia podatkowego. Do odpowiedzialności za zobowiązania podatkowe stosuje się wyłącznie przepisy prawa podatkowego. Podatnik odpowiada całym swoim majątkiem za wynikające ze zobowiązań podatkowych podatki Słowa kluczowe Cały majątek Brak definicji w przepisach polskiego prawa dr W.Wyrzykowski Odpowiedzialność osobista Organ może kierować egzekucje do wszystkich rzeczy i prawa będących własnością podatnika 187 Odpowiedzialność nieograniczona Odpowiedzialność obejmuje majątek posiadany nie tylko w momencie powstania zobowiązania, lecz również istniejący w momencie realizowania odpowiedzialności Odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe: podatnika, płatnika i inkasenta art. 26,27 W przypadku osób pozostających w związku małżeńskim odpowiedzialność obejmuje majątek odrębny podatnika oraz majątek wspólny podatnika jego małżonka Skutki prawne ograniczenia, zniesienia lub wyłączenia wspólności majątkowej nie odnoszą się do zobowiązań podatkowych powstałych przed dniem: Uprawomocnienia się orzeczenia sądu o zniesieniu wspólności majątkowej Zawarcie umowy ograniczeniu lub wyłączeniu ustawowej wspólności majątkowej dr W.Wyrzykowski 188 Zasady odpowiedzialności płatnika i inkasenta 1. Podatnik nie ponosi odpowiedzialności z tytułu zaniżenia lub nieujawnienia przez płatnika podstawy opodatkowania czynności do wysokości zaliczki, do której pobrania zobowiązany jest płatnik. 2. Płatnik, który nie wykonał obowiązków odpowiada za podatek niepobrany lub podatek pobrany a niewpłacony. 3. Płatnik lub inkasent odpowiada całym swoim majątkiem 4. Płatnikom i inkasentom przysługuje zryczałtowane wynagrodzenie z tytułu terminowego wpłacania podatków pobranych na rzecz budżetu państwa dr W.Wyrzykowski 189 Odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe Generalną przesłanka odpowiedzialności za zobowiązania podatkowe podmiotów zobowiązanych jest ich ekonomiczny (majątkowy) związek z podatnikiem lub przedmiotem podatku Podmioty odpowiedzialne Podatnik Rozwiedziony małżonek podatnika Członek rodziny podatnika Płatnik Nabywca składników majątku podatnika Inkasent Firmujący i firmowany Małżonek Właściciel, samoistny posiadacz i użytkownik wieczysty rzeczy lub prawa majątkowego podatnika Spadkobiercy podatnika Następcy prawni Osoby trzecie dr W.Wyrzykowski Osoby powstałe w wyniku przekształceń lub połączenia podmiotów Dzierżawca i użytkownik nieruchomości Wspólnicy spółek nie mających osobowości prawnej Członkowie zarządu spółek kapitałowych oraz członków organów zarządzających innych osób prawnych 190 Gwarant i poręczyciel Odpowiedzialność wspólników spółek osobowych Podmioty Wspólnik spółki cywilnej, jawnej, partnerskiej oraz komplementariusz spółki komandytowej albo komandytowo-akcyjnej Solidarność Zakres Przedmiot odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie ze spółką i z pozostałymi wspólnikami za zaległości podatkowe spółki. Wystąpienie ze spółki Przepis stosuje się również do odpowiedzialności byłego wspólnika za zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań, których termin płatności upływał w czasie, gdy był on wspólnikiem, oraz za inne zaległości powstałe w czasie, gdy był on wspólnikiem. Rozwiązanie spółki osobowej Za zobowiązania podatkowe powstałe, na podstawie odrębnych przepisów, po rozwiązaniu spółki odpowiadają osoby będące wspólnikami w momencie rozwiązania spółki. dr W.Wyrzykowski 191 Odpowiedzialność wspólników spółek osobowych Rozwiązanie spółki osobowej Za zobowiązania podatkowe powstałe, na podstawie odrębnych przepisów, po rozwiązaniu spółki odpowiadają osoby będące wspólnikami w momencie rozwiązania spółki. Orzekanie o odpowiedzialności Orzeczenie o odpowiedzialności, o której mowa w § 1, za zaległości podatkowe spółki z tytułu zobowiązań podatkowych powstałych w sposób przewidziany w art. 21 § 1 pkt 1 nie wymaga uprzedniego wydania decyzji, o których mowa w art. 108 § 2 pkt 2.( bez obowiązku prowadzenia postępowania podatkowego) dr W.Wyrzykowski 192 \\ Odpowiedzialność nabywcy majątku podatnika art. 112 Nabywca Przedsiębiorstwa Zdefiniowane w art 55 kodeksu cywilnego Zorganizowanej części przedsiębiorstwa Zdefiniowane w art. 4a pkt4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych Odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie z podatnikiem za powstałe do dnia nabycia zaległości podatkowe związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, chyba, że przy zachowaniu należytej staranności nie mógł wiedzieć o tych zaległościach Ograniczenie odpowiedzialności Zakres odpowiedzialności nabywcy jest ograniczony do wartości nabytego przedsiębiorstwa, jego zorganizowanej części lub składników majątku dr W.Wyrzykowski Ograniczenia Nie obejmuje zaległości zbywcy jako płatnika lub inkasenta oraz powstałych po dniu nabycia odsetek za zwlokę i oprocentowania nienależnie zwróconego podatku VAT 193 tego nie stosuje się gdy nabywcą jest członek rodziny zbywcy Ograniczenie ryzyka nabywającego Nabywca nie odpowiada za zaległości podatkowe, które nie zostały wykazane w zaświadczeniu uzyskanym w trybie art. 306G Ordynacji podatkowej Organy podatkowe wydają na wniosek nabywcy ( za zgodą zbywającego) lub zbywcy zaświadczenie o wysokości zaległości podatkowych zbywającego Nabywca nie odpowiada za zaległości podatkowe, które nie zostały wykazane w zaświadczeniu Nabywca odpowiada za zaległości podatkowe powstałe po dniu wydania zaświadczenia jeżeli do dnia nabycia upłynęło: 30 dni Powyższych zasad nie stosuje się do nabycia w postępowaniu egzekucyjnym oraz upadłościowym dr W.Wyrzykowski 194 Odpowiedzialność członków zarządu Podmiot Przedmiot odpowiedzialności Członkowie zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji, spółki akcyjnej lub spółki akcyjnej w organizacji Zaległości podatkowe Zakres odpowiedzialności solidarnie całym swoim majątkiem Warunek odpowiedzialności członków zarządu egzekucja z majątku spółki okazała się w całości lub w części bezskuteczna a członek zarządu nie wykazał, że wystąpiła jedna z n/o okoliczności dr W.Wyrzykowski 195 Odpowiedzialność członków zarządu Wyłączenie z odpowiedzialności A członek zarządu nie wykazał że: we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie zapobiegające ogłoszeniu upadłości (postępowanie układowe) albo niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości lub niewszczęcie postępowania zapobiegającego ogłoszeniu upadłości (postępowania układowego) nastąpiło bez jego winy; nie wskazuje mienia spółki, z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległości podatkowych spółki w znacznej części. Czasokres odpowiedzialności Odpowiedzialność członków zarządu obejmuje zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań, których termin płatności upływał w czasie pełnienia przez nich obowiązków członka zarządu, oraz zaległości wymienione w art. 52 powstałe w czasie pełnienia obowiązków członka zarządu Przepisy stosuje się również do byłego członka zarządu oraz byłego pełnomocnika lub wspólnika spółki w organizacji. W przypadku gdy spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji lub spółka akcyjna w organizacji nie posiada zarządu, za zaległości podatkowe spółki odpowiada jej pełnomocnik albo odpowiadają wspólnicy, jeżeli pełnomocnik nie został powołany. dr W.Wyrzykowski 196 * Wybór formy opodatkowania działalności gospodarczej Przedsiębiorcy rozpoczynający działalność gospodarczą mają praw wybrać najdogodniejszą dla nich formę opodatkowania działalności gospodarczej spośród czterech form określonych polskimi przepisami podatkowymi Formy zryczałtowane Karta podatkowa Istotne ograniczenia w zakresie podmiotowym jak i przedmiotowym oraz w sposobie realizacji działalności. Ograniczenie liczby zatrudnionych © dr W. Wyrzykowski Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych Istotne ograniczenia w zakresie podmiotowym jak i przedmiotowym oraz w sposobie realizacji działalności. Brak ograniczeń zatrudnienia. Ograniczona wartość przychodów. Zasady ogólne Podatek liniowy 19% Nieznaczne ograniczenia w zakresie działalności i ubezpieczeniach. Brak możliwości odliczania ulg Progresja podatkowa 18,32% Brak jakichkolwiek ograniczeń W Polsce obowiązuje zasada trwałości wyboru formy opodatkowania co oznacza, że nie można do końca roku podatkowego zmieniać raz wybranej metody opodatkowania Przesłanki wyboru metody opodatkowania działalności gospodarczej Formy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych działalności gospodarczej Zasady ogólne czy podatek zryczałtowany Kryteria wyboru Wysokość spodziewanego dochodu netto Istota wyboru Optymalizacja polega na wyborze tej formy opodatkowania, która zapewni przedsiębiorcy najwyższy dochód netto Przewidywane koszty działalności ( kosztochłonność działalności) oraz możliwość ich zaliczenia do kosztów podatkowo uznawanych Konieczność ponoszenia stosunkowo wysokich kosztów realizacji przedsięwzięcia przy jednoczesnej możliwości uznania ich za koszty uzyskania przemawia za wyborem ogólnych zasad opodatkowania Możliwość pomniejszania podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym oraz wpływ na ostateczna wysokość samego podatku •Zasady ogólne – odliczenia dokonuje się od dochodu •Ryczałt ewidencjonowany – odliczenia pomniejszają przychód •Karta podatkowa- brak możliwości odliczeń Ograniczenia wynikające z przepisów prawa •Niektóre rodzaje działalności nie mogą być realizowane przy uproszczonych metodach opodatkowania •Niektóre rodzaje działalności wymagają specjalnej formy prawnej podmiotu Podatki dochodowe- charakterystyka Podatki dochodowe posiadają wspólne charakterystyczne cechy Bezpośredni charakter Ich zapłata wiąże się z uszczupleniem zasobów finansowych podatnika Oparte są o zasadę zdolności płatniczej Ciężar rozłożenia obciążeń powinien być relatywnie rozłożony Związane są z dochodem płynnym Obejmuje wpływy osiągane w danym czasie pomniejszone o koszty ich uzyskania Są to podatki rzeczywiste Ich wysokość uzależniona jest od efektywności ekonomicznej podatnika Konstrukcja podstawy opodatkowania Dochód = Przychody - Koszty uzyskania przychodów W Polsce wyróżniamy dwa rodzaje podatków dochodowych - PIT ( Personal Income Tax ) podatek dochodowy od osób fizycznych - CIT ( Corporate Income Tax ) Podatek dochodowy od osób prawnych Podatki dochodowe- stawki Stawka podatkowa jest liczbowym stosunkiem pomiędzy podstawa opodatkowania a wysokością podatku, służącym obliczeniu kwoty podatku. Ogól stawek tworzy skalę podatkową określaną również taryfą podatkową PIT W podatku PIT wyróżniamy cztery rodzaje opodatkowania dochodu Skalę progresywną- ciągła- szczeblową ( 18%i 32%) Zryczałtowany podatek 19% z kapitałów pieniężnych Podatek liniowy 19% od dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej Szczególne formy opodatkowania np. zryczałtowane podatki- 19% od odsetek, dywidend, 20% z dochodów z praw autorskich, 10% od wygranych lub nagród, 75% dochodu z nieujawnionych źródeł przychodów CIT W podatku CIT wyróżniamy jedną podstawową stawkę opodatkowania Stawka podstawowa w wysokości 19% podstawy opodatkowania Występują również specyficzne dla niektórych źródeł przychodów stawki np. dla zagranicznych przedsiębiorstw żeglugi morskiej, praw autorskich itp. oraz stawka sanacyjna w wysokości 50% ( w przypadku nizadeklarowanych dochodów u podmiotów powiązanych) Zasady ustalania zobowiązania podatkowego u osób prowadzących działalność gospodarczą Dochód ze źródła przychodów, jakim jest pozarolnicza działalność gospodarcza jest nadwyżką sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągniętą w roku podatkowym. Przychody podatkowe minus Koszty uzyskania przychodów Za przychód uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwrotów, udzielonych bonifikat i skont Różnice w kosztach rachunkowych i podatkowych mają charakter przejściowy i trwały. Mogą mieć również charakter różnic dodatnich i ujemnych. Dochód podatkowy, Pomniejszany o wydatki i straty określone w ustawie Straty z lata ubiegłych Dochody uzyskiwane w innych krajach Darowizny Ulgi np. inwestycyjne Podstawa opodatkowania Pomniejszany o kwoty odliczane od podstawy Podatek zapłacony w innym państwie Podatek pobrany od dywidend z innych podmiotów Kwoty zaniechanych podatków Zobowiązanie podatkowe * dr W.Wyrzykowski 203 Prowadzenie działalności gospodarczej w mieszkaniu Wniosek o dokonanie wpisu zawiera m.in.: •miejsce zamieszkania i adresu właściciela (przedsiębiorca nie musi być właścicielem mieszkania, wystarczy, że w nim zamieszkuje), •oznaczenie siedziby przedsiębiorcy (adres może być ten sam, co adres zamieszkania właściciela) •miejsce wykonywania działalności gospodarczej. Jeśli miejscem wykonywania działalności będzie adres domowy należy ten adres wskazywać w odpowiednich dokumentach. Przedsiębiorca nie musi być właścicielem mieszkania, w którym zamierza prowadzić działalność. Siedziba i miejsce prowadzenia działalności muszą znajdować się w miejscach, do których przedsiębiorca ma prawo użytkowania (takimi prawami są zameldowanie, najem, lokatorskie, własność, własność spółdzielcza itp.). dr W.Wyrzykowski 204 Zasady rozliczania kosztów działalności wykonywanej w mieszkaniu Podatnik prowadzący działalność gospodarczą ma pełne prawo rozliczać podatkowo koszty związane z eksploatacja oraz wyposażeniem lokalu w części przypadającej na tę działalność. Realizuje to przy zachowaniu następujących podstawowych zasad: •Koszty mogą być rozliczane bezpośrednio( np. zakup biurka, lampy, malowanie) •lub pośrednio przy zastosowaniu rozdzielnika np. liczonego w proporcji powierzchni biurowej do całkowitej powierzchni ( np. czynsze, energia, ogrzewanie) Nie można rozliczać proporcjonalnie np. rachunków opłat telefonicznych. Powinny one wynikać z bilingu. •Koszty bezpośrednio rozliczane powinny być adresowane na firmę a koszty rozliczane pośrednie mogą dotyczyć samego właściciela. •Jeśli podatnik jest czynnym podatnikiem VAT, to - ma prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur dokumentujących w/w wydatków rozliczanych proporcjonalnie o ile prowadzona przez niego działalność jest działalnością opodatkowaną. Przyjmuje się już, że niezależnie od tego, czy w takim przypadku faktura wystawiona została na jednego tylko małżonka (prowadzącego działalność), czy też na oboje małżonków, ten z małżonków, który prowadzi działalność gospodarczą ma prawo do odliczenia podatku naliczonego. ( por wyrok NSA w Warszawie z dnia 21 kwietnia 2004 r., sygn. akt FSK 69/04 „Zakup dokonany przez małżonków i udokumentowany fakturą nie powoduje utraty prawa do odliczenia podatku naliczonego w sytuacji, gdy tylko jeden z małżonków jest podatnikiem podatku od towarów i usług”). •Prowadząc działalność we własnym mieszkaniu należy pamiętać o obowiązku powiadomienia organu gminy o takim fakcie w celu określenia prawidłowej wysokości dr W.Wyrzykowski 205 podatku od nieruchomości Jakie koszty można odliczyć w związku z prowadzeniem działalności we własnym mieszkaniu ( budynku) •Do kosztów, można zaliczyć koszty utrzymania nieruchomości w stanie niepogorszonym oraz wydatki ponoszone na bieżącą eksploatację nieruchomości, tj. koszty energii elektrycznej, wody, gazu, centralnego ogrzewania, wydatki na opał, wywóz śmieci itp. •Gdy na działalność gospodarczą wykorzystywana jest tylko część nieruchomości, wydatki poniesione na wymienione cele nie mogą być ujęte w kosztach podatkowych w pełnej wysokości tylko w tej części, w jakiej dotyczą powierzchni wykorzystywanej w działalności •Jeżeli meble będą służyły do celów prowadzenia działalności i będą się znajdować w pokoju wyznaczonym na biuro, nie ma przeszkód, aby podatnik wydatki na wyposażenie tego biura ujął w kosztach uzyskania przychodów bezpośrednio albo poprzez odpisy amortyzacyjne - jeżeli dany składnik majątku zostanie zaliczony do środków trwałych. •Wydatki na remont pomieszczenia w lokalu mieszkalnym wykorzystywanego w działalności gospodarczej będą stanowiły koszt uzyskania przychodów. Jeżeli podatnik przeprowadziłby remont w całym mieszkaniu, to do kosztów podatkowych mógłby zaliczyć wydatki na zakup materiałów i usług, w części dotyczącej prac remontowych wykonanych tylko w pomieszczeniu wykorzystywanym w prowadzonej działalności. •Zapłacony przez podatnika podatek od nieruchomości, w tej części, która przypada na powierzchnię lokalu przeznaczonego na prowadzenie działalności gospodarczej, stanowi koszt uzyskania przychodów. Nie ma powodów aby zwiększać podatek od nieruchomości jeśli wyznaczona część mieszkania służy zarówno celom mieszkalnym jaki prowadzeniu dr W.Wyrzykowski 206 działalności gospodarczej Mieszkanie w działalności gospodarczej Podatnik wykorzystujący na cele działalności gospodarczej własny budynek mieszkalny przy spełnieniu warunków zawartych w ustawie może uznać go za środek trwały i dokonywać odpisów amortyzacyjnych. Jeżeli do prowadzenia działalności wykorzystywana jest tylko część budynku, odpisów amortyzacyjnych dokonuje się w wysokości ustalonej od wartości początkowej nieruchomości odpowiadającej stosunkowi powierzchni użytkowej wykorzystywanej do prowadzenia działalności gospodarczej w ogólnej powierzchni użytkowej tej nieruchomości. Odpisów dokonuje się według wartość początkowej na zasadach ogólnych, tj. według ceny nabycia, kosztu wytworzenia albo wartości rynkowej według metody uproszczonej Sposób ustalenia Wg ceny zakupu, budowy wyceny dr W.Wyrzykowski każdym roku podatkowym za wartość tę przyjmuje się iloczyn metrów kwadratowych używanej powierzchni użytkowej tej nieruchomości i kwoty 988 zł. Przy czym za powierzchnię użytkową przyjmuje się powierzchnię przyjętą do celów 207 podatku od nieruchomości. W Przedsiębiorca w styczniu 2009 r. rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej. Na cele działalności przeznaczył część domu (powierzchnię 40 m2). Powierzchnia użytkowa całego domu wynosi 160 m2. Koszt budowy domu wyniósł 380.000 zł. Przedsiębiorca wartość początkową powierzchni przeznaczonej na prowadzenie działalności może ustalić według: metody uproszczonej i odpisów amortyzacyjnych dokonywać od wartości 40 m2 x 988 zł = 39.520 zł. Amortyzuje wg stawki 1,5% rocznie - zasad ogólnych i odpisów amortyzacyjnych dokonywać od wartości (40 m2 : 160 m2) x 100 = 25% 380.000 zł x 25% = 95.000 zł, Amortyzuje wg stawki 1,5% rocznie Obecnie obowiązująca metoda amortyzacji uproszczonej nie przystaje do rzeczywistości ( nierealny koszt zakupu 1 m/kw) Dlatego też ustawodawca pracuje nad zmianą tej wartości i wprowadzeniem wskaźników korygujących dla poszczególnych regionów kraju dr W.Wyrzykowski 208 Koszty i przychody w firmie rodzinnej Posiadam własny lokal, w którym prowadzę sklep spożywczy. Na podstawie umowy użyczenia chciałbym jego część przeznaczyć na solarium, które będzie prowadzić moja córka. Jakie skutki w podatku dochodowym spowoduje udostępnienie nieruchomości córce? Ojciec będący właścicielem nieruchomości, udostępniając córce lokal na potrzeby solarium, nie uzyska przychodu z nieruchomości udostępnionych nieodpłatnie. Natomiast córka może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów wydatki ponoszone w związku z wykorzystywaniem lokalu na potrzeby solarium. Prowadzę działalność gospodarczą, w której wykorzystuję użyczony przez brata samochód. Czy z tego tytułu powstanie u mnie przychód i będę zobowiązany do zapłaty podatku? Brat należy do I grupy podatkowej w rozumieniu przepisów o podatku od spadków i darowizn. Zatem, przychód uzyskany przez podatnika z tytułu nieodpłatnego korzystania z samochodu brata korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych Czy można wydatki na wynagrodzenie i składki ZUS opłacone z tytułu zatrudnienia żony na podstawie umowy zlecenia zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów, jeżeli między małżonkami istnieje rozdzielność majątkowa? Przedsiębiorca (tj. zleceniodawca), bez względu na rodzaj małżeńskiego ustroju majątkowego, nie będzie mógł zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów w prowadzonej działalności gospodarczej wartości wynagrodzenia, które wypłaci żonie na dr W.Wyrzykowski 209 podstawie zawartej umowy zlecenia. Koszty i przychody w firmie rodzinnej Podatnik zatrudnił w swojej firmie pełnoletnią córkę. Czy wypłacone jej wynagrodzenie może zaliczyć do kosztów podatkowych W przypadku zatrudnienia w firmie pełnoletniej córki podatnik może ująć koszty związane z tym zatrudnieniem do kosztów pomniejszających przychody z działalności gospodarczej. Czy mąż prowadzący działalność gospodarczą na własne nazwisko może przyjąć jako środek trwały i amortyzować samochód osobowy, którego zakup udokumentowany jest fakturą wystawioną na imię i nazwisko żony? W razie gdy składnik majątku stanowi współwłasność podatnika, wartość początkową tego składnika ustala się w takiej proporcji jego wartości, w jakiej pozostaje udział podatnika we własności tego składnika majątku. Zasada ta nie ma zastosowania do składników majątku stanowiących wspólność majątkową małżonków, chyba że małżonkowie wykorzystują składnik majątku w działalności gospodarczej prowadzonej odrębnie (art. 22g ust. 11 updof). Jeżeli więc zakupiony samochód osobowy na imię i nazwisko żony, stanowi wspólność majątkową małżonków, nie ma żadnych przeszkód prawnych do wprowadzenia go przez męża do ewidencji środków trwałych i amortyzowania, a tym samym zaliczania w ciężar kosztów dokonanych odpisów amortyzacyjnych, pod warunkiem, że samochód ten dr W.Wyrzykowski 210 jest wykorzystywany wyłącznie do celów prowadzonej działalności. Siedziba podatnika prowadzącego działalność gospodarczą znajduje się w jego prywatnym mieszkaniu. Rozmowy służbowe prowadzi on z telefonu domowego. Czy można przyjąć, że 50% ponoszonych co miesiąc opłat za telefon jest kosztem uzyskania przychodu z tej działalności? Podatnik może prowadzić rozmowy służbowe z telefonu prywatnego i nie traci przez to możliwości zaliczenia kosztów tych rozmów do kosztów uzyskania przychodów. Jednak wysokość kosztów rozmów służbowych nie może być przyjęta szacunkowo, lecz należy dr W.Wyrzykowski 211 ustalić ich rzeczywistą wartość. Mieszkanie w działalności gospodarczej Zasady wynajmu i opodatkowania własnego mieszkania ( budynku) przekazanego w najem Osiągany z wynajmu czynsz może być rozliczany podatkowo w następujący sposób W ramach przychodów z działalności gospodarczej (art. 10 ust. 1 pkt 3 updof) •Jako odrębne źródło przychodów, z najmu (art. 10 ust. 1 pkt 6 tej ustawy) Można je opodatkować zryczałtowanym podatkiem dochodowym Konstrukcja podstawy opodatkowania Ustala się Dochód. Tak więc przychody mogą być pomniejszane o koszty ich uzyskania. Koszty muszą pozostawać w bezpośrednim związku dr W.Wyrzykowski 212 z uzyskiwanych czynszem Podstawą jest wyłącznie przychód •Pytanie – Czy można przychody pomniejszać o koszty amortyzacji – Tam można dokonywać odpisów amortyzacyjnych od wynajmowanej części domu i zaliczać je do kosztów uzyskania przychodów z najmu •Pytanie – Czy można amortyzować wynajmowane mieszkanie, do którego przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo Można amortyzować takie mieszkanie na zasadach podobnych do zasad amortyzowania lokalu, do którego przysługuje prawo własności. •Pytanie Wynajmuję 10-letnie mieszkanie. Czy mogę zastosować do niego wyższą stawkę amortyzacji? – • można przyjąć roczną stawkę amortyzacji w wysokości 10 proc. jego wartości pod warunkiem dłuższego niż 30 lat okresu od jego wybudowania •Pytanie - Czy mogę uznać za koszt podatkowy opłatę za sporządzenie umowy najmu przez prawnika - Nie powinno być wątpliwości co do zasadności zaliczenia tego wydatku do kosztów dr W.Wyrzykowski 213 •Pytanie - Czy mogę zaliczyć do kosztów zaległy podatek od nieruchomości od wynajmowanego mieszkania - Fakt uiszczenia podatku od nieruchomości po terminie nie powinien powodować wyłączenia go z kosztów uzyskania przychodów •Pytanie Od paru miesięcy nie mogę znaleźć najemcy. Ponoszę jednak stałe koszty utrzymania lokalu i naliczam odpisy amortyzacyjne. Czy mogę uznać je za koszty podatkowe? Wydatki na utrzymanie lokalu będącego przedmiotem najmu są również kosztem uzyskania przychodów w okresie, kiedy nie jest on faktycznie wynajmowany. Jeśli w okresie tym istniał realny zamiar kontynuowania wynajmu •Pytanie Czy kosztem mogą być wydatki związane z wykonaniem pewnych prac (remonty, wywóz śmieci) przez osoby nieprowadzące działalności, z którymi zawieram umowy zlecenia bądź umowy o dzieło? Jeżeli wydatki te, odpowiednio udokumentowane, są związane z wynajmowaną nieruchomością, nie ma przeszkód do zaliczenia ich w ciężar kosztów •Pytanie W jaki sposób mogę rozliczyć wydatki na dojazd samochodem osobowym do innej miejscowości, w której położony jest wynajmowany dom? Powinien Pan prowadzić ewidencję dr W.Wyrzykowski przebiegu pojazdu, z której 214 wynikać będzie, że faktycznie przejazdy mają związek z osiąganiem przychodów z najmu * dr W.Wyrzykowski 215 Przedsiębiorczość Obowiązek wystawiania faktur i rachunków Podatnicy prowadzący działalność gospodarczą mają obowiązek na żądanie kupującego lub usługobiorcy wystawić rachunek potwierdzający dokonanie sprzedaży lub wykonanie usługi. Terminy wystawiania rachunków Żądanie zgłoszone przed wykonaniem usługi lub wydaniem towaru Żądanie zgłoszone po wykonaniu usługi lub wydaniu towaru Żądanie zgłoszone po upływie 3 miesięcy od wykonania usługi lub wydania towaru dr W.Wyrzykowski Nie później niż w terminie siedmiu dni, licząc od dnia wykonania usługi lub wydania towaru. W terminie siedmiu dni od dnia zgłoszenia żądania. Brak obowiązku wystawienia rachunku 216 Przedsiębiorczość obowiązek wystawiania faktur i rachunków Rachunek czy faktura Rachunki wystawiają osoby nie będące podatnikami podatku VAT Faktury VAT wystawiają osoby będące podatnikami podatku VAT Zakres danych Rachunek potwierdzający dokonanie sprzedaży lub wykonanie usługi powinien zawierać co najmniej: • imiona i nazwiska (nazwę albo firmę) oraz adresy sprzedawcy i kupującego bądź wykonawcy i odbiorcy usługi, • datę wystawienia i kolejny numer rachunku, • odpowiednio wyraz oryginał albo kopia, • określenie rodzaju i ilości towarów lub wykonanych usług oraz ich ceny jednostkowe, • ogólną sumę należności wyrażoną liczbowo i słownie, • czytelny podpis wystawcy rachunku oraz odcisk pieczęci wystawcy rachunku, jeżeli się nią posługuje. dr W.Wyrzykowski 217 Zakres danych określa ustawa o podatku od towarów i usług Przedsiębiorczość Obowiązek wystawiania faktur Ogólne zasady wystawiania i korygowania faktur •Jeśli oryginał rachunku ulegnie zniszczeniu albo zaginie, podatnik może ponownie wystawić rachunek, który powinien zawierać wyraz duplikat oraz datę jego ponownego wystawienia •W przypadku gdy po wystawieniu faktury udzielono rabatów, podatnik VAT udzielający rabatu wystawia fakturę korygującą. Powinna ona zawierać wyraz korekta albo wyrazy faktura korygująca. •Sprzedawca musi posiadać potwierdzenie odbioru faktury korygującej przez nabywcę, gdyż stanowi ono podstawę do obniżenia kwoty podatku należnego w rozliczeniu za miesiąc lub kwartał, w którym sprzedawca otrzymał to potwierdzenie •Fakturę korygującą wystawia się również, gdy podwyższono cenę po wystawieniu faktury lub w razie stwierdzenia pomyłki w cenie, stawce lub kwocie podatku bądź w jakiejkolwiek innej pozycji faktury •Podatnicy muszą przechowywać oryginały i kopie faktur oraz faktur korygujących, a także duplikaty tych dokumentów do czasu upływu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego. •Faktury mogą być wystawiane i przesyłane w formie elektronicznej , pod warunkiem uprzedniej akceptacji tej formy przez odbiorcę faktury. Akceptacja może być wyrażona pisemnie lub elektronicznie •Faktury korygujące oraz duplikaty faktur do faktur wystawianych i przesłanych w formie elektronicznej przesyła się, co do zasady, w tej samej formie. dr W.Wyrzykowski 218 Przedsiębiorczość Obowiązek wystawiania faktur Ogólne zasady wystawiania i korygowania faktur elektronicznych • dla uznania danego dokumentu za fakturę elektroniczną w rozumieniu przepisów rozporządzania w sprawie faktur elektronicznych, konieczne jest zapewnienie autentyczności pochodzenia i integralności treści faktury, zgodnie z § 2 ust. 1 ww. rozporządzenia, a więc zagwarantowanie, iż faktura została wystawiona przez konkretnego podatnika oraz że treść dokumentu nie zmieniła się w trakcie przesyłu do odbiorcy. • Zarówno bezpieczny podpis elektroniczny, jak i elektroniczna wymiana danych (EDI) zostały wskazane jedynie jako rozwiązania fakultatywne w celu zapewnienia autentyczności pochodzenia i integralności treści faktury. Zatem jest to katalog otwarty i dopuszczalne są wszelkie metody gwarantujące spełnienie powyższych wymogów Faktury otrzymane w formie elektronicznej nie spełniające w/w warunków a następnie wydrukowane - nie stanowią oryginału faktur, o którym mowa w art. 86 ust. 2 punkt 1 ustawy o VAT i nie spełniają warunków uprawniających w nich zawartego. dr W.Wyrzykowski do odliczenia podatku naliczonego 219 Przedsiębiorczość Obowiązek wystawiania faktur Ogólne zasady wystawiania i korygowania faktur elektronicznych • faktury mogą być przesyłane, w tym udostępniane, w formie elektronicznej w dowolnym formacie elektronicznym, pod warunkiem uprzedniej akceptacji tego sposobu ich przesyłania przez odbiorcę faktury. Akceptacja ta (albo jej cofnięcie) może być wyrażona w formie pisemnej lub elektronicznej. • faktury mogą być przesyłane w formie elektronicznej pod warunkiem zapewnienia ich autentyczności pochodzenia i integralności ich treści. Przez autentyczność pochodzenia faktury rozumie się pewność co do tożsamości dokonującego dostawy towarów lub usługodawcy albo wystawcy faktury, natomiast przez integralność treści faktury rozumie się, że w fakturze nie zmieniono danych, które powinna ona zawierać. Mogą to być następujące formy 1) bezpieczny podpis elektroniczny, weryfikowanego za pomocą ważnego kwalifikowanego certyfikatu, 2) elektronicznej wymiany danych (EDI) zgodnie z umową w sprawie europejskiego modelu wymiany danych elektronicznych, 3) Inna bezpieczna metoda ( rozporządzenie zawiera sformułowanie „ w dr W.Wyrzykowski 220 szczególności” w stosunku do metod, które wymienia Wystawianie rachunków przez osoby nie wykonujące działalności gospodarczej Przepisy Ordynacji podatkowej nakazują podatnikowi prowadzącemu działalność gospodarczą na żądanie kupującego lub usługobiorcy wystawić rachunek potwierdzający tę sprzedaż lub świadczenie usługi Przez działalność gospodarczą w rozumieniu Ordynacji podatkowej uważa się każdą działalność zarobkową w rozumieniu przepisów prawa działalności gospodarczej, wykonywanie wolnego zawodu, a także każdą inną działalność zarobkową wykonywaną we własnym imieniu i na własny lub cudzy rachunek. Dlatego też np. osoba wynajmująca lokal użytkowy a nie prowadząca działalności jest zobowiązana na żądanie wystawić rachunek dr W.Wyrzykowski 221 Przedsiębiorczość Obowiązek stosowania kas fiskalnych Obowiązek prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących dotyczy podatników, którzy prowadzą działalność określoną w art. 111 ust. 1 ustawy o VAT, czyli dokonują sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych. Jeśli więc część sprzedaży spółki kierowana będzie do osób fizycznych (nie ma znaczenia jaki to będzie procent ogólnej sprzedaży), to podmiot będzie podlegał obowiązkowi stosowania Kasy rejestrującej Ustawa przewiduje 2 rodzaje wyłączeń z obowiązku rejestracji prazy użyciu kas fiskalnych Podmiotowe dr W.Wyrzykowski Przedmiotowe 222 Przedsiębiorczość Obowiązek stosowania kas fiskalnych Kryteriów decydujących o tym czy podatnik dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych będzie zwolniony z obowiązku zainstalowania kasy rejestrującej jest bardzo wiele. Wśród tych podstawowych można wymienić: • kwotę obrotu z tytułu sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych osiągniętą w poprzednim roku podatkowym bądź w bieżącym roku podatkowym, • przedmiot sprzedaży (załącznik do rozporządzenia); w takim przypadku nie jest istotne na czyją rzecz dokonywana jest sprzedaż jak i nieistotna jest jej wysokość, konieczność dokumentowania sprzedaży fakturami, • liczbę świadczonych usług jak i też liczbę odbiorców, • udział sprzedaży objętej zwolnieniem na podstawie załącznika do rozporządzenia w sprawie zwolnień do sprzedaży ogółem. dr W.Wyrzykowski 223 Przedsiębiorczość Obowiązek stosowania kas fiskalnych Zwolnienie ze względu na liczbę usług i odbiorców w 2013 r. W 2013 r. świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, może podlegać zwolnieniu z obowiązku rejestracji obrotu przy pomocy kasy rejestrującej, o ile łącznie będą spełnione następujące warunki: 1) każde świadczenie usługi dokonane przez podatnika będzie udokumentowane fakturą, w której są zawarte dane identyfikujące odbiorcę; 2) liczba świadczonych usług, o których mowa w pkt 1, w poprzednim roku podatkowym nie przekroczyła 50, przy czym liczba odbiorców tych usług w tym okresie była mniejsza niż 20. Dla rozpoczynających działalność w 2013 r liczby te musza być przeliczane w promocji do upływu czasy dr W.Wyrzykowski 224 Wyłączenia Podmiotowe • Od 1 stycznia 2013 weszło w życie nowe rozporządzenie w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących. Zmianie uległa kwota limitu. • Obecnie wynosi on 20 000 zł. Kwota ta dotyczy zarówno przedsiębiorców kontynuujących jak i rozpoczynających działalność. • Dodatkowo w przypadku podatników rozpoczynających sprzedaż w trakcie roku, limit wyliczany jest proporcjonalnie. • W przypadku podatników kontynuujących w 2012 roku sprzedaż na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności oraz rolników ryczałtowych, u których kwota obrotu z tytułu tej sprzedaży przekroczyła w 2012 roku 20 000 zł, ale była niższa niż 40 000 zł, powstaje obowiązek założenia kasy 1 marca 2013 roku. dr W.Wyrzykowski 225 Zasady wyliczania sprzedaży proporcjonalnej Jak obliczyć limit w razie rozpoczęcia sprzedaży w trakcie roku? Kwota 20 000 zł, o której mowa w rozporządzeniu, to limit roczny. W przypadku podatników, którzy rozpoczynają sprzedaż na rzecz osób fizycznych w trakcie roku, musi zostać ona proporcjonalnie pomniejszona. Należy tego dokonać z dokładnością co do dnia, podobnie jak to ma miejsce przy obliczaniu limitu obrotu dla celów zwolnienia z podatku VAT. Sposoby wyliczenia można rozpatrywać w trzech kontekstach 1- Podatników którzy w 2012 r. prowadzili sprzedaż na rzecz osób fizycznych, ale ich obrót nie przekroczył 20 000 zł: 2. Podatników którzy w 2012 r. prowadzili sprzedaż na rzecz osób fizycznych i ich obrót przekroczył 20 000 zł: 3. Podatników którzy w 2012 r. nie prowadzili sprzedaży na rzecz osób fizycznych: dr W.Wyrzykowski 226 Podatnicy którzy w 2012 r. prowadzili sprzedaż na rzecz osób fizycznych, ale ich obrót nie przekroczył 20 000 zł: Istotne dla zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania jest to, aby kwota obrotu z tytułu tej sprzedaży nie przekroczyła, w proporcji do okresu wykonywania tych czynności w poprzednim roku podatkowym, kwoty 20 000 zł. Przykład: Pani Anna w 2012 r. osiągnęła obrót z racji sprzedaży na rzecz osób fizycznych w wysokości 17 500 zł. W okresie od stycznia do maja 2013 r. przekroczyła obrót z tego tytułu w wysokości 20 000 zł. Oznacza to, że od 1 sierpnia 2013 r. ma obowiązek prowadzenia sprzedaży na rzecz osób fizycznych za pomocą kasy fiskalnej. dr W.Wyrzykowski 227 Podatnicy którzy w 2012 r. prowadzili sprzedaż na rzecz osób fizycznych i ich obrót przekroczył 20 000 zł: Podatnicy ci nie mają prawa do kontynuowania zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania obrotu za pomocą kas fiskalnych. Wyżej przytoczony § 5 ust. 1 rozporządzenia stanowi, że zwolnienie to traci moc po upływie 2 miesięcy od przekroczenia obrotu 20 000 zł na rzecz osób fizycznych. Przykład: Pan Marek w 2012 r. osiągnął kwotę 32 300 zł z tytułu obrotu ze sprzedaży na rzecz osób fizycznych. Z uwagi na to, że obrót ten został przekroczony do 31 grudnia 2012 r., pan Marek ma obowiązek ewidencjonowania obrotu za pomocą kasy nie później niż od 1 marca 2013 r. dr W.Wyrzykowski 228 Podatnicy którzy w 2012 r. nie prowadzili sprzedaży na rzecz osób fizycznych: Zgodnie z § 3 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia zwalnia się z obowiązku prowadzenia ewidencji za pomocą kasy fiskalnej podatników rozpoczynających po 31 grudnia 2012 r. dostawę towarów lub świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli przewidywany przez podatnika obrót z tego tytułu nie przekroczy, w proporcji do okresu wykonywania tych czynności w danym roku podatkowym, kwoty 20 000 zł. Przykład: Pani Ewa rozpoczęła sprzedaż na rzecz osób fizycznych 1 grudnia 2013 r. Nie będzie przysługiwał jej cały limit 20 000 zł, aby móc korzystać ze zwolnienia. Musi go samodzielnie wyliczyć. Od dnia rozpoczęcia sprzedaży, tj. 1 grudnia 2013 r., do 31 grudnia 2013 r. minie 31 dni. Oznacza to, że limit roczny 20 000 zł trzeba podzielić przez 365 dni w roku i pomnożyć przez 31. Uzyskamy kwotę limitu 1698,63 zł. Jeśli Pani Ewa nie przekroczy tej kwoty sprzedaży do końca 2013 r., od 1 stycznia 2014 r. będzie miała prawo do zwolnienia z obowiązku instalacji kasy fiskalnej (aż do momentu, gdy w 2014 r. przekroczy obrót w wysokości 20 000 dr W.Wyrzykowski 229 zł). Wyłączenia Przedmiotowe •Usługi wymienione w załączniku do rozporządzenia m.in. Usługi w zakresie wynajmowania nieruchomości na własny rachunek - których świadczenie przez podatnika w całym zakresie dokumentowane jest fakturą Usługi sprzątania i czyszczenia obiektów Usługi w zakresie edukacji Dostawa towarów w systemie wysyłkowym (pocztą lub przesyłkami kurierskimi), z wyjątkiem dostawy paliw płynnych, gazowych oraz dostaw towarów wymienionych w § 4 rozporządzenia, za które zapłata w całości następuje za pośrednictwem poczty lub banku na rachunek bankowy podatnika, pod warunkiem że z ewidencji i dowodów dokumentujących transakcję jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie dostawy zapłata dotyczyła ( sprzedaż internetowa) dr W.Wyrzykowski 230
