STUDIUM UWARUNKOWAŃ l KIERUNKÓW
advertisement
STUDIUM UWARUNKOWAŃ l KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA l GMINY BODZENTYN Treść: WPROWADZENIE str. 2 CZĘŚĆ l. UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO . Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego str 3 1.1. Położenie i powiązania z otoczeniem str. 3 2. Charakterystyka obowiązujących planów miejscowych zagospodarowania przestrzennego 2.1. Miejscowy plan ogólny zagospodarowania przestrzennego miasta Bodzentyn str. 3 2.2. Miejscowy plan ogólny zagospodarowania przestrzennego gminy Bodzentyn str. 5 3. Ustalenia planu ochrony Świętokrzyskiego Parku Narodowego str. 6 4. Ustalenia planu ochrony Zespołu Parków Krajobrazowych Gór Świętokrzyskich str.12. 5. Rekomendacje dla studium z prac nad strategią zrównoważonego rozwoju gminy str.14 6. Rekomendacje dla studium z prac nad strategią zrównoważonego rozwoju województwa świętokrzyskiego str. 15 7. Uwarunkowania ochrony środowiska przyrodniczego 7.1. Geologia i geomorfologia str.16 7.2. Klimat str.17 7.3. Zasoby wodne str.18 7.4. Gleby str.19 7.5. Lasy str.19 7.6. Ochrona przyrody i krajobrazu str.19 8. Uwarunkowania ochrony środowiska kulturowego oraz charakterystyka układu osadniczego gminy 8.1. Charakterystyka głównych zespołów zabytkowych str.21 8.2. Charakterystyka sieci osadniczej str.22 9. Uwarunkowania demograficzno-społeczne oraz warunków życia mieszkańców str.25 10. Uwarunkowania związane z rozwojem struktury produkcyjno-usługowej 10.1. Uwarunkowania dla rozwoju rolnictwa i leśnictwa str.26 10.2. Uwarunkowania rozwoju produkcji i usług str. 26 10.3. Uwarunkowania rozwoju rekreacji i turystyki str.26 11. Uwarunkowania modernizacji i rozbudowy układu komunikacji str.27 12. Uwarunkowania modernizacji i rozbudowy sieci oraz urządzeń infrastruktury technicznej str.28 13.Synteza uwarunkowań zagospodarowania przestrzennego –identyfikacja głównych problemów rozwoju gminy str.29 CZĘŚĆ II. KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 1. Cele rozwoju przestrzennego str.30 2. Kierunki ochrony środowiska przyrodniczego str.30 3. Kierunki ochrony środowiska kulturowego str.31 4. Kierunki rozwoju struktury funkcjonalno-przestrzennej oraz zasady kształtowania ładu przestrzennego 4.1. Kierunki rozwoju przestrzennego miasta i gminy str.33 4.2. Kierunki rozwoju zabudowy mieszkalnej, zagrodowej i usługowej str.34 4.3. Kierunki rozwoju produkcji rolnej i leśnej str.34 4.4. Kierunki rozwoju produkcji i usług str.34 4.5. Kierunki rozwoju rekreacji i turystyki str.35 5. Kierunki modernizacji i rozbudowy układu komunikacji str.35 6. Kierunki modernizacji i rozbudowy układu sieci oraz urządzeń infrastruktury technicznej str.35 7. Instrumenty wdrażania ustaleń studium str.36 8. Zestawienie obszarów objętych obowiązkiem opracowania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego str str..36 9. Wnioski do strategii rozwoju i planu przestrzennego woj. świętokrzyskiego oraz strategii rozwoju powiatu kieleckiego str.37 1 CZĘŚĆ III. DOKUMENTACJA FORMALNO-PRAWNA 1. Uchwała w sprawie przystąpienia do sporządzenia studium 2. Omówienie wniosków do studium 3. Omówienie opinii 4. Zestawienie materiałów wyjściowych str.37 str.37 str.38 str.39 CZĘŚĆ IV. RYSUNKI STUDIUM Rys. 1 Struktura funkcjonalno-przestrzenna - stan istniejący, skala 1:10000 Rys. 2 Uwarunkowania i kierunki ochrony środowiska przyrodniczego i kulturowego oraz rozwoju osadnictwa, skala 1:10000 Rys. 3 Uwarunkowania i kierunki modernizacji i rozbudowy układu komunikacji oraz infrastruktury technicznej, skala 1:10000 WPROWADZENIE 1. Długofalowe planowanie rozwoju ma szczególne znaczenie dla ukierunkowania bieżącej działalności samorządów gminnych. Wspólnym mianownikiem dla rozwiązywania problemów społecznych i gospodarczych w tej sferze są problemy właściwego wykorzystania zasobów przestrzeni miast i gmin. Rozwój równoważący sfery środowiskową, społeczną i gospodarczą, odbywający się bez degradacji środowiska, to jedyny możliwy i najbardziej obiecujący kierunek wspólnych działań. Takie podejście ma szczególne znaczenie na terenie miasta i gminy Bodzentyn, która położona jest w obrębie Świętokrzyskiego Parku Narodowego oraz w obszarze Sieradowickiego Parku Krajobrazowego z ich otulinami. Kierunek przemian nie prowadzący do krótkotrwałego dobrobytu kosztem degradacji środowiska, przyjazny środowisku i ludziom spełnia rozwój zrównoważony, zwykle określany słowem ekorozwój. 2. Ukierunkowaniu rozwoju przestrzennego oraz społeczno-gospodarczego m. i gm. Bodzentyn służyć będą dwa dokumenty: • Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, określające cele i zadania, służące uzyskaniu ładu przestrzennego i jego integracji z priorytetami ekologicznym, społecznym i gospodarczym zrównoważonego rozwoju, • strategia zrównoważonego rozwoju gminy, określająca zasady, cele i zadania ładu gospodarczego i społecznego z zachowaniem równowagi przyrodniczej i przy poszanowaniu istniejących zasobów (opracowana przez UNDP / Umbrella Project). Dokumenty te składają się na gminny program ekorozwoju i stanowią podstawowe elementy gminnego planowania strategicznego, wypracowane z uwzględnieniem zasad zrównoważonego rozwoju. 3. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego jest podstawowym dokumentem planistycznym, służącym określeniu polityki przestrzennej gminy i stanowiącym jedyny dokument planistyczny sporządzony dla jej obszaru na podstawie przepisów ustawy z 7 lipca 1994 r. o zagospodarowaniu przestrzennym. Studium zawiera syntetyczny zestaw podstawowych informacji na temat stanu środowiska przyrodniczego i kulturowego, stanu zagospodarowania przestrzennego gminy a także funkcjonowania jej systemów komunikacyjnych i uzbrojenia technicznego. Uwzględnia się w nim uwarunkowania wynikające z dotychczasowego przeznaczenia, zagospodarowania i uzbrojenia terenu i dotyczące: • występowania obiektów i terenów chronionych na podstawie przepisów szczególnych, • stanu i funkcjonowania środowiska przyrodniczego, kulturowego, w tym stanu rolniczej przestrzeni produkcyjnej, • prawa własności gruntów, • jakości życia mieszkańców, • zadań służących realizacji ponadlokalnych celów publicznych, • uwarunkowań, celów i kierunków polityki przestrzennej państwa na obszarze województwa. Zgromadzony w studium zasób informacji może być wykorzystywany nie tylko dla prowadzenia polityki przestrzennej, ale także dla sporządzania programów gospodarczych i inwestycyjnych, promocji gminy oraz opracowania ofert inwestycyjnych dla potencjalnych inwestorów, którzy zechcą uczestniczyć w rozwoju gospodarczym gminy. 4. Studium jest podstawą do sporządzania projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Ustalenia studium są wprowadzone do obiegu prawnego poprzez w/w plany a zarząd gminy każdorazowo bada spójność projektu planu z polityką przestrzenną gminy określoną w studium. Studium nie jest przepisem gminnym powszechnie obowiązującym i nie stanowi podstawy do wydawania decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. 5. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Bodzentyn opracowane zostało w Jeleniogórskim Biurze Planowania i Projektowania na podstawie umowy nr 7303/5/99 z dnia 18 maja 1999 r., zawartej pomiędzy Zarządem Gminy, Związkiem Gmin Świętokrzyskich i Biurem. Powstało ono jako jedno z pięciu opracowań, realizowanych pod egidą Związku dla zespołu gmin Bodzentyn, Łagów, Masłów, Nowa Słupia i Waśniów. Opracowania te wykonano wg ujednoliconych zasad metodologicznych i w zbliżonym układzie. Prace nad sporządzeniem studium dla m. i gm. Bodzentyn przeprowadzone zostały przy wykorzystaniu dostępnych materiałów i dokumentacji, a także wykonanej wcześniej „Diagnozy stanu gminy". Studium składa się z następujących części: • uwarunkowań zagospodarowania przestrzennego, • kierunków zagospodarowania przestrzennego, • części graficznej, 2 • dokumentacji formalno-prawnej. W kwietniu i maju 2000 r. studium zostało przedstawione do zaopiniowania i poddane konsultacjom z władzami samorządowymi gminy oraz uzupełnione o wynikające z tej fazy prac uwagi jednostek opiniujących i konsultujących. CZĘŚĆ l. UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 1. UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 1.1. Położenie i powiązania z otoczeniem 1. Miasto i gmina Bodzentyn położone są w północnej części woj. świętokrzyskiego i w północno-wschodniej części ziemskiego powiatu kieleckiego. Graniczą one z gminami Łączna, Suchedniów, Wąchock, Pawłów, Nowa Słupia, Bieliny, Górno i Masłów. Obszar gminy zajmuje fragment północnej części Gór Świętokrzyskich z częścią Pasma Łysogór i najwyższym wzniesieniem całego obszaru -Łysicą (612 m. n.p.m.). Centralną część gminy zajmuje Dolina Bodzentyńska wraz z doliną rzeki Psarki, otoczona od zachodu i północy rozległymi Wzgórzami Michniowsko-Sieradowickimi. Południowa część gminy leży w obrębie Świętokrzyskiego Parku Narodowego i jego otuliny, północna - w granicach Sieradowickiego Parku Krajobrazowego. Wiodącą funkcją gminy jest rolnictwo, zaś rozwojową funkcją uzupełniającą turystyka. Bodzentyn pełni rolę lokalnego ośrodka obsługi mieszkańców pobliskich terenów wiejskich. 2. Gmina jest dogodnie skomunikowania z największymi ośrodkami miejskimi w okolicy. Odległość od nich wynosi odpowiednio: 30 km od -Kielc, 14 km od Suchedniowa, 28 km od Skarżyska Ka-mienhnej, 33 km od Ostrowca Świętokrzyskiego, 24 km od Starachowic. Przez tereny gminy przechodzą ważne drogi o znaczeniu regionalnym i ponadlokalnym: • nr 751 Suchedniów-Bodzentyn-Nowa Słupia (droga wojewódzka), • nr 752 Górno-Bodzentyn-Starachowice (j.w.), • nr 15497 Św. Katarzyna - Mąchocice Kapitulne łącząca gminę z Kielcami (droga powiatowa), • nr 15884 Gózd-Psary-Bodzentyn obsługująca stację satelitarną w Psarach (j.w.). 2. CHARAKTERYSTYKA PRZESTRZENNEGO OBOWIĄZUJĄCYCH PLANÓW MIEJSCOWYCH ZAGOSPODAROWANIA 2.1. Miejscowy plan ogólny zagospodarowania przestrzennego miasta Bodzentyn 1. Cele i zasady prowadzenia polityki przestrzennej w obszarze miasta Bodzentyn zawarte są w miejscowym planie ogólnym zagospodarowania przestrzennego, wykonanym przez Biuro Planowania Przestrzennego Przedsiębiorstwo Państwowe w Kielcach w 1993 r. pod kierunkiem mgr inż. arch. Barbary Godzisz-Grochowskiej i zatwierdzonym uchwałą Rady Gminy nr 111/16/93 w dn. 30.VI.1993 r. Plan ten zastąpił opracowany wcześniej w 1980 r. pod kierunkiem arch. Mariana Starachowskiego i arch. Józefa Bartosa plan ogólny gminy. W planie ogólnym miasta położono nacisk na rozwój następujących funkcji: • mieszkaniowej, związanej z rozwojem terenów dla budownictwa mieszkaniowego, głównie jednorodzinnego, • usługowej mającej na celu koncentrację usług dla ludności i obsługi rolnictwa o zasięgu gminnym, • przemysłowej, opartej na rozwoju zakładów produkcyjnych, związanych z przetwórstwem płodów rolnych. Główne cele planu określono jako: • przedstawienie prawdopodobnych zamierzeń inwestycyjnych , • wykazanie możliwości i ograniczeń rozwoju miasta z uwzględnieniem zasad ochrony środowiska przyrodniczego, • stworzenie podstaw dla prowadzenia polityki przestrzennej i właściwej organizacji obsługi ludności i rolnictwa. 2. W planie określone zostały w następujący sposób zasady rozwoju głównych funkcji: a) funkcji rolniczej: plan zakłada, że głównym elementem zapewniającym dobrą koniunkturę dla rolnictwa będzie rozwój systemu jego obsługi, a także rozwój przetwórstwa rolno-spożywczego; produkcja rolnicza ma podlegać stopniowym ograniczeniom na rzecz wykorzystania terenów pod cele inwestycyjne, a także w związku z wymogami ochronnymi Świętokrzyskiego Parku Narodowego; dla zrównoważenia strat spowodowanych częściowym ograniczeniem produkcji rolniczej zakłada się aktywizację drobnotowarowych form wykorzystania ziemi, a także produkcję „zdrowej żywności"; jako preferowany kierunek specjalizacji rolniczej wskazuje się warzywnictwo, kwiaciarstwo oraz produkcję dla potrzeb miejscowego przetwórstwa; zaleca się także ekologiczne metody wytwarzania we wszystkich wymienionych typach produkcji; b)obsługi rolnictwa i przetwórstwa rolno-spożywczego: zapewnienie optymalnego rozwoju obsługi rolnictwa i przetwórstwa ma zapewnić według planu: wykorzystanie terenów i majątku trwałego istniejących placówek, jak najkorzystniejsze ich powiązanie z infrastrukturą oraz układem komunikacyjnym, c) mieszkalnictwa: główne działania dotyczące rozwoju budownictwa mieszkaniowego zmierzać powinny wg planu do wymiany istniejących obiektów, których stopień zużycia przekracza 75% oraz do ludowy nowych, przede wszystkim domów jednorodzinnych; d) funkcji usługowej: dla poprawy obsługi mieszkańców plan zakłada: 3 utrzymanie istniejących placówek szkolnych oraz ich rozwój w miarę występujących potrzeb; jako konieczne określa się budowę nowej szkoły podstawowej, utrzymanie istniejących obiektów kultury oraz zmianę funkcji budynku szkolnego na Gminny Ośrodek Kultury, utrzymanie istniejącego ośrodka zdrowia oraz apteki, rozwój sieci handlu detalicznego w powiązaniu z budownictwem mieszkaniowym, zaś wzrost liczby placówek gastronomicznych uzależnia się od rozwoju ruchu turystycznego, rozwój usług związany podobnie jak w przypadku handlu z obszarami dużej koncentracji budownictwa jednorodzinnego, budowę kompleksu boisk szkolnych; e) funkcji turystycznej: plan wskazuje na atrakcyjne położenie Bodzentyna i dobre połączenie komunikacyjne jako podstawy do rozwoju obsługi ruchu turystycznego; zaleca się rozwój tej branży nie określając konkretnych działań; f) funkcji przemysłowej: poza utrzymaniem istniejących zakładów produkcyjnych plan przewiduje rozwój drobnego przemysłu i rzemiosła z preferowaniem przetwórstwa produktów rolnych i budownictwa; jako branże uzupełniające proponuje się przemysł pamiątkarski, lekki i drzewny. 3. Plan zakłada, że podstawowe połączenia wewnętrzne na terenie miasta realizowane są przez ulic< Świętokrzyską, Langiewicza i Piłsudskiego, zaś pozostałe ulice mają mieć charakter wyłącznie lokal iy. W planie zaprojektowano obwodnicę miasta przenoszącą uciążliwy ruch samochodów ciężarovych poza centrum. W celu dalszego usprawnienia ruchu proponuje się skanalizowanie skrzyżowań budowę chodników dla pieszych, ograniczenie ilości podłączeń drogowych z terenów budowlanych, także korektę drogi Gózd-Bodzentyn u jej wlotu do miasta. Proponuje się także budowę kilku ulic lo walnych oraz przedłużenie istniejących połączeń do planowanej obwodnicy. W związku z planowanym wzrostem ruchu turystycznego zakłada się realizację kilku parkingów na łączną ilość ok. 250 miejsc. 4. Dla rozwoju sieci infrastruktury technicznej zakłada się w planie, że: istniejące ujęcie wodne dla Bodzentyna będzie zasilało również wsie leżące w zachodniej część gminy; proponuje się przy tym uzupełnić źródła zasilania w wodę o dwie nowe studnie wiercone zlokalizowane w północnowschodniej części miasta; konieczne będzie uporządkowanie gospodarki ściekowej w całym obszarze gminy; oprócz będące w trakcie realizacji oczyszczalni ścieków projektuje się skanalizowanie miasta poprzez budowę pełnej sieci kanałów sanitarnych; do miejskiej oczyszczalni ścieków zakłada się podłączenie w; Podkonarze, Dąbrowa Poduchowna, Stara Wieś, Tarczek i Płaczek z gm. Pawłów oraz alternatyw nie - Psary-Podłazy i Psary-Kąty; zakłada się także budowę kolektorów deszczowych dla środkowej części Bodzentyna oraz budowę oczyszczalni wód opadowych w pobliżu realizowanej oczyszczalni ścieków; w związku z mającą powstać we wsi Łączna stacją redukcyjno-pomiarową możliwe będzie zgazyfikowanie miasta i części gminy; źródłem zasilania układu rozdzielczego gazu będzie gazociąg wysokoprężny if> 250 CN 4,0 Mpa Parszów-Kielce; w związku z tym alternatywą dla zasilania indywidualnych kotłowni c.o. w paliwo stałe będzie wprowadzenie kotłów gazowych; prowadzona będzie wstępna segregacja powstających w gospodarstwach domowych odpadów, które będą wywożone na wysypisko śmieci w Marcinkowie w gm. Wąchock; w związku z wzrastającym zapotrzebowaniem na energię elektryczną istnieje możliwość dodatkowego przydzielenia mocy do Bodzentyna. 5. W zakresie ochrony środowiska przyrodniczego plan zakłada, że ze względu na specyficzne położenie gminy, której część znajduje się w granicach Świętokrzyskiego Parku Narodowego wszelka działalność inwestycyjna w tym rejonie będzie uzależniona od przyjętych zasad jego ochrony. W strefie ochrony i rozwoju obrzeży Parku, obejmującej pas szerokości 150200 m. wszelka działalność gospodarcza, a także zmiany własnościowe winny być uzgadniane z Dyrekcją Parku. W strefie otuliny wewnętrznej, związanej z Parkiem, obejmującej pas zmiennej szerokości oprócz zakazów szczegółowych konieczna jest konsultacja projektów dla realizacji obiektów kubaturowych o charakterze usługowym i produkcyjno-usługowym ze wspomnianymi wcześniej władzami. Strefa otuliny zewnętrznej, której granica stanowi granicę całej otuliny Parku niesie ze sobą zakazy: lokalizacji obiektów przemysłowych uciążliwych dla środowiska przyrodniczego, gnojowicowania pól, łąk i pastwisk, lokalizacji wysypisk nieczystości stałych, 4 eksploatacji przemysłowej złóż surowców mineralnych, odprowadzania nieoczyszczonych ścieków do gruntu i wód. W planie zakłada się, że szczegółowe nakazy i zakazy dla jednostek prowadzących działalność gospodarczą i usługową na terenie Sieradowickiego Parku Krajobrazowego oraz w obrębie jego otuliny zostaną określone w jego planie ochrony. 6. Plan wprowadza w obszarze miasta następujące strefy ochrony konserwatorskiej: strefę „A" pełnej ochrony konserwatorskiej, obejmującą obszary szczególnie wartościowe o bardzo dobrze zachowanej, historycznie wykształconej strukturze przestrzennej - wskazane do bezwzględnego zachowania, strefę „B" ochrony konserwatorskiej, obejmującą obszar podlegający ograniczeniom w zakresie utrzymania zasadniczych elementów rozplanowania istniejącej tkanki o wartościach kulturowych oraz charakteru i skali nowej zabudowy - z możliwościami modyfikacji układu określonymi indywidualnie dla każdego zespołu zabudowy, strefę „E" ochrony ekspozycji, obejmującą obszar zapewniający właściwe eksponowanie zespołów lub obiektów zabytkowych miasta, wyłączony spod zabudowy lub dopuszczający jej lokalizację o ograniczonych gabarytach. 7. Omawiany plan obowiązywać będzie do 31.12.2001 r. Jego ustalenia w generalnym zarysie zostały wprowadzone do rozwiązań przyjętych w niniejszym Studium (poza ustaleniami dotyczącymi ochrony Świętokrzyskiego Parku Narodowego, w związku ze sporządzeniem planu ochrony Parku, a także poza ustaleniami dotyczącymi uporządkowania gospodarki wodnościekowej oraz gospodarki odpadami. 2.2. Miejscowy plan ogólny zagospodarowania przestrzennego gminy Bodzentyn 1. Cele i zasady prowadzenia polityki przestrzennej w obszarze gminy Bodzentyn zostały zawarte w miejscowym planie ogólnym zagospodarowania przestrzennego, wykonanym przez Biuro Planowania Przestrzennego Przedsiębiorstwo Państwowe w Kielcach w 1993 r. pod kierunkiem aren. Barbary Godzisz Grochowskiej. Plan zakłada rozwój produkcji rolnej jako wiodącej funkcji gminy, usług i rzemiosła, szczególnie w zakresie przetwórstwa płodów rolnych, turystyki, ze szczególnym uwzględnieniem placówek obsługi ruchu turystycznego. Główne cele planu określono jako: przedstawienie prawdopodobnych zamierzeń inwestycyjnych, wykazanie możliwości i ograniczeń rozwoju gminy z uwzględnieniem zasad ochrony środowiska przyrodniczego, stworzenie podstaw dla prowadzenia polityki przestrzennej i właściwej organizacji obsługi ludności i rolnictwa. 2. W odniesieniu do rozwoju poszczególnych funkcji plan zakłada dla: a) funkcji rolniczej: konieczność zaspokojenia zróżnicowanych potrzeb indywidualnych gospodarstw rolnych oraz umożliwienie restrukturyzacji i prze profilowania uspołecznionych jednostek obsługi rolnictwa i przemysłu przetwórczego pod kątem dostosowania ich do potrzeb gospodarki rynkowej i powiązania z lokalną bazą surowcową; niezbędne ma być przy tym zapewnienie atrakcyjne oferty terenów dla rozbudowy i budowy wspomnianych gałęzi gospodarki oraz jej ukierunkowanie na ekologiczne sposoby wytwarzania; w planie nie przewiduje się wyznaczania nowych terenów pod zabudowę zagrodową i mieszaną, potrzeby w tym zakresie zakłada się zaspokajać w obrębie istniejących terenów zainwestowanych; wyjątkiem mogą być towarowe gospodarstwa rodzinne; zakłada się ponadto zachowanie jako wiodącego dla gminy profilu zbożowo-okopowohodowlanego z nastawieniem na chów bydła mlecznego i opasowego oraz aktywizację upraw warzywnictwa gruntowego, krzewów owocowych i truskawek; uznaje się przy tym za konieczne ochronę kompleksów glebowych i terenów zmeliorowanych, stosowanie terenooszczędnych rozwiązań projektowych, upowszechnianie ekologicznych metod produkcji i podjęcie działań zapobiegających erozji wodnej gleb; b) mieszkalnictwa: poprawę warunków mieszkaniowych ludności poprzez wymianę zdekapitalizowanej zabudowy oraz podniesienie standardu wyposażenia mieszkań głównie dzięki rozwojowi infrastruktury technicznej na terenie gminy: oprócz wymiany części zabudowań wiejskich, która obejmie około 450 budynków zagrodowych planuje się budowę około 30 nowych zagród i 80 budynków w ramach budownictwa jednorodzinnego; najwięcej działek przeznaczonych pod budownictwo wyznacza się w Św. Katarzynie i Wilkowie; c) funkcji usługowej: podjęcie następujących działań: utrzymanie sieci placówek oświatowych, w kilku przypadkach zakłada się budowę nowych budynków szkolnych (we wsiach Wilkowi Siekierno), utrzymanie sieci ośrodków zdrowia oraz wybudowanie Domu Pomocy Społecznej we wsi Orzechówka, 5 wykorzystywanie dostępnych pomieszczeń w remizach OSP i w miarę potrzeb przekształcanie ich : i dostosowywanie do pełnienia funkcji świetlic i klubów, rozwój placówek handlowych głównie we wsiach, w których obecnie placówki takie nie istnieją oraz na terenach największego rozwoju budownictwa mieszkaniowego, rozwój zakładów gastronomicznych w powiązaniu z rozwojem budownictwa jednorodzinnego głównie w miejscowościach Św. Katarzyna, Wilków, Wzdół Rządowy i Psary, rozwój drobnej działalności gospodarczej zwłaszcza o nieuciążliwym charakterze działalności bazującej na lokalnych surowcach i przetwórstwie płodów rolnych; d) funkcji turystycznej: rozwój bazy dla obsługi mchu turystycznego w budownictwie letniskowym; główne tereny pod zabudowę letniskową rezerwuje się we wsi Wilków w sąsiedztwie przyszłego zbiornika wodnego; e) przemysłu: rozwój drobnych zakładów produkcyjnych zwłaszcza w branży przetwórstwa rolno-spożywczego, przemysłu drzewnego, materiałów budowlanych, lekkiego. 3. Dla rozwoju układu drogowego na terenach gminy plan zakłada: budowę obwodnicy Bodzentyna, budowę obwodnicy Św. Katarzyny wraz z realizacją parkingu przydrożnego, modernizację dróg o znaczeniu wojewódzkim. Obszar gminy jest dobrze obsługiwany przez zbiorową komunikacie samochodową. W planie przewiduje się Jedynie modernizację przystanków autobusowych poprzez wykonanie zatok, autobusowych i zadaszeń 4. Dla rozwoju infrastruktury technicznej plan zakłada że: sieć wodociągowa wodociągu „Krajno będzie obsługiwać miejscowości Św. Katarzyna, Wzdole, Wilków oraz Centrum Łączności Satelitarnej w Psarach. wsie Parcele, Kamionka, Kamienna Góra, Leśna Stara Wieś. Podkonarze, Kopciowiec, Stara Wieś, Wzdął Rządowy, Wiącka, Góra, ', . Ąleksandrówka i Orzechówka obsługiwać będzie wodociąg związany ze studnią wierconą w pobliżu wsi Parcele; z ujęcia tego planuje się zaopatrywać jeszcze wsie Siekierno, Przedgrabie, Ka-;' mieniec i Hucisko; dla miejscowości Bodzentyn, PsaryStara Wieś, Psary Kąty, Psary Podlesie, Psary Podłazy projektuje się wykorzystać istniejące źródła wody (WZ-3 i WZ-4) znajdujące się na wschód od Bodzentyna; ujęcie wody WZ-1 zaopatrujące Bodzenlyn projektuje się wykorzystać dla , potrzeb wsi Śniadka, Sieradowice, Dąbrowa Poduchowna, Dąbrowa Skarbowa, Wola Szczygiełkowa oraz wsi Płaczek w gminie Pawłów; na terenie gminy zbudowanych będzie 17 mechaniczno-biologicznych oczyszczalni ścieków obejmujących swym zasięgiem większość obszarów miejskich gminy; w przypadku pojedynczych siedlisk lub niedużych skupisk zabudowy zaleca się odprowadzanie ścieków do zbiorników bezodpływowych lub indywidualnych bądź zbiorowych oczyszczalni; zasilanie gminy w energię elektryczną odbywać będzie się poprzez połączenie kilku rozgałęzień Iinii Nowa Słupia-Starachowice; tereny gminy zostaną zgazyfikowane w związku z mającą powstać we wsi Łączna stacji redukcynopomiarowej; źródłem zasilania układu rozdzielczego gazu będzie gazociąg wysokoprężny 250 CN 4.0 Mpa Parszów-Kielce; zasilaniem z tego źródła nie będzie objęta wieś Św. Katarzyna i Wilków, które ze względu na swe położenie mają korzystniejsze warunki do gazyfikacji od strony południowej gminy; jako podstawowe źródło ciepła wykorzystywane będą tradycyjne urządzenia kuchenne i piecowe na paliwo stałe; zaopatrzenie w ciepło budynków użyteczności publicznej, usługowych i zakładów produkcyjnych planuje się z kotłowni lokalnych; gospodarka odpadami, powiązana z ich wstępną segregacją będzie prowadzona z wykorzystaniem wysypiska śmieci w Marcinkowie w gm. Wąchock. 5. Omawiany plan obowiązywać będzie do 31.12.2001 r. Jego ustalenia w generalnym zarysie zostały wprowadzone do rozwiązań przyjętych w niniejszym studium (poza ustaleniami dotyczącymi zasad zagospodarowania w obszarze Świętokrzyskiego Parku Narodowego i Sieradowickiego Parku Krajobrazowego ze względu na sporządzenie dla nich odpowiednich planów ochrony oraz ustaleniami dotyczącymi gospodarki wodno-ściekowej i odpadami). 3. USTALENIA PLANU OCHRONY ŚWIĘTOKRZYSKIEGO PARKU NARODOWEGO 1. Dla ukierunkowania rozwoju przestrzennego południowej części gminy szczególne znaczenie mają ustalenia projektu planu ochrony Świętokrzyskiego Parku Narodowego, opracowanego w 1999 r. w Jeleniogórskim Biurze 6 Planowania i Projektowania. Po zatwierdzeniu planu przez Ministra Środowiska . będą miały one charakter wiążący dla miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego dla terenów w otoczeniu Parku oraz dla studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. Ze względu na fakt, że ustalenia planu ochrony nie są jeszcze powszechnie dostępne i , szeroko znane, uznaje się za zasadne szerokie i szczegółowe przytoczenie jego ustaleń. W zakres ,w/w ustaleń, określonych w operacie generalnym wchodzą: układ przestrzenny Parku, przebieg jego granic oraz granic jego otuliny wraz z wyodrębnioną w niej strefą ochrony ekosystemu (ekotonową), zasady ochrony przyrody nieożywionej i gleb, zasady ochrony zasobów ekosystemów wodnych, zasady ochrony lądowych ekosystemów nieleśnych i flory, zasady ochrony ekosystemów leśnych; zasady ochrony fauny, zasady ochrony zasobów kulturowych i krajobrazu, zasady udostępnienia Parku dla turystyki, zasady zagospodarowania przestrzennego z określeniem sposobów strofowania terenów Parku 2. Przedmiotem ochrony form geologicznych w obszarze Parku i jego otuliny wg planu ochrony są: skałki pojedyncze lub grupowe, stanowiące interesujące obiekty geologiczne, wychodnie różnych formacji skalnych, interesujące elementy i zjawiska tektoniczne, miejsca interesujących zjawisk uwarunkowanych procesami geologicznymi, profile erozyjne i odsłonięcia sztuczne, udokumentowane złoża surowców mineralnych, ślady dawnego górnictwa. nagromadzenia skamieniałości, Celem ochrony w/w rejonów i obiektów geologicznych jest zachowanie ich w istniejącej postaci, uformowanej przez naturę oraz rekultywacja wartości zdegradowanych. 3. W obszarze Parku i jego otuliny chronione są następujące obiekty geomorfologiczne, tworzące podstawowy układ rzeźby obszaru: grzbiety i garby, wierzchołki, przełęcze, ostańce denudacyjne, gołoborza, trzeciorzędowe stoki i zbocza dolin, parowy, wciosy, niecki zmywowe, 7 kotyta rzek wycięte w aluwiach, starorzecza, podcięcia erozyjne i przełomy rzeczne oraz krawedzie teras rzecznych i stożków napływowych, równiny denudacyjne i załomy denudacyjno-strukturalne, plejstoceńskie niecki zboczowe i równiny akumulacji proluwialnej lub koluwialnej ze stożkami proluwialnymi, powierzchnie neogeńskie, jęzory soliflukcyjne i terasy krioplanacyjne, równiny i stoki akumulacji lessowej i deluwialnej, wydmy, torfowiska. Celem ochrony w/w obiektów geomorfologicznych jest zachowanie rzeźby terenu w Parku i jego Otulinie w naturalnej postaci, w jakiej została ukształtowana na skutek działania naturalnych procesów geomorfologicznych w ciągu minionych epok geologicznych, a także zapewnienie naturalnych warunków ich współczesnego przeobrażania. 4. Przedmiotem ochrony środowiska glebowego wobszarze Parku są gleby litogeniczne: bezwęglanowe oraz inicjalne i słabo wykształcone, autogeniczne: brunatnoziemne i bielicoziemne, semihydrogeniczne: glejobielicoziemne, czarne ziemie i zabagnione hydrogeniczne: bagienne i pobagienne, napływowe: aluwialne. Celem ochrony środowiska glebowego na terenie Parku jest zachowanie występujących tu jednostek podziałowych gleb, przeciwdziałanie ich degradacji oraz właściwe zaspokojenie potrzeb żywieniowych zbiorowisk roślinnych ekosystemów leśnych i nieleśnych. Dla obszaru otuliny Parku postuluje się maksymalne wprowadzanie następujących zadań służących ochronie gleb: wprowadzanie trwałych użytków zielonych (łąki i pastwiska) na terenach bezpośrednio przylegających do Parku, wykonywanie na polach uprawnych orek wzdłuż warstwie lub przejście na bezorkowy system uprawy gleby, stosowanie odpowiednich płódozmianów, nawożenia organicznego i wapnowania w celu utrzymania lub przywrócenia pożądanej struktury gleb, wprowadzanie zadrzewień i zakrzewień w terenach źródliskowych, przy brzegach potoków i rzek oraz poboczach dróg dojazdowych na pola a także miedz, utrwalanie nawierzchni dróg dojazdowych, stosowanie w lasach odpowiednich zabiegów zapobiegawczych po pojawieniu się oznak, zagrożeń przez erozję, szczególnie liniową. 5. Przedmiotem ochrony zasobów wodnych w obszarze Parku i jego otuliny są następujące obiekty hydrograficzne: źródła oraz obszary źródliskowe, odcinki cieków naturalnych lub bliskich naturalnym. 8 rzeki oraz ich bezpośrednie otoczenie wraz z fragmentami przełomowych odcinków, bagna, torfowiska, mokradła stałe i okresowe oraz podmokłości, obiekty hydrograficzne pochodzenia antropogenicznego, w tym m. in. zbiorniki wodne powstałe w wyrobiskach oraz zbiorniki wodne o charakterze hodowlanym i rekreacyjnym. Głównym celem ochrony w/w zasobów wodnych jest zachowanie ich dotychczasowego stanu oraz poprawa Jakości. 6. Przedmiotem ochrony flory jest całość Jej zasobów na terenie Parku. Szczególnie ważne są następujące grupy gatunków: wymierające, rzadkie oraz zagrożone wyginięciem, podlegające ustawowej ochronie. Zasadniczym celem ochrony w/w gatunków jest zachowanie jej istniejącej różnorodności poprzez zapewnienie swobodnego przebiegu zachodzących w obrębie zbiorowisk procesów ekologicznych lub w przypadku zbiorowisk wytworzonych przez człowieka harmonizowanie przemian sukcesyjnych. 7. Przedmiotem ochrony ekosystemów leśnych w obszarze Parku są występujące tu zbiorowiska leśne, zaś podstawowym jej celem jest zachowanie ich naturalnego charakteru. Zakłada się w związku z tym, że w niektórych przypadkach dążyć należy do przywrócenia w części ekosystemów leśnych właściwości lasu zbliżonego do naturalnego z całym bogactwem wzajemnych związków i współzależności, W/w celowi głównemu podporządkowane są następujące cele szczegółowe: ochrona naturalnej różnorodności biologicznej ekosystemów leśnych zbliżonych do naturalnych lub słabo zmienionych, wspomaganie naturalnych procesów regeneracyjnych na obszarach z dużym udziałem zbiorowisk autogenicznych, w części antropogenicznie zniekształconych z przewagą procesów regeneracji fitocenoz, ograniczenie niekorzystnych zjawisk w obszarach zdominowanych przez leśne zbiorowiska zastępcze, z wyraźną tendencją do odbudowy składu gatunkowego i struktury, właściwych dla titocenoz autogenicznych, przebudowa gatunkowa i przemiana strukturalna drzewostanów na obszarach zajętych przez leśne zbiorowiska zastępcze o stale pogłębiającej się degradacji fitocenoz, bez wyraźnych tendencji regeneracyjnych. W otulinie Parku przyjmuje się następujące działania: zachowanie w stanie naturalnym ekosystemów o najwyższych walorach przyrodniczych, naukowych i dydaktycznych, zwłaszcza tych, które wraz z ekosystemami chronionymi w Parku stanowią integralną całość; zachowanie ekologicznych połączeń z fasami Parku i utrzymanie harmonijnego przejścia od strefy ochrony ścisłej poprzez strefę ochrony częściowej do obszarów, na których dominują lasy gospodarcze; hamowanie i łagodzenie skutków niekorzystnego wpływu czynników zagrażających funkcjonowaniu ekosystemów leśnych położonych w obrębie Parku; częściowe przejęcie obciążeń związanych z zadaniami Parku, przede wszystkim w zakresie udostępniania dla potrzeb nauki, edukacji, turystyki i rekreacji. 8. Przedmiotem ochrony fauny w obszarze Parku i jego otuliny są następujące grupy zwierząt: reprezentatywnych dla regionu, gatunki fauny górskiej i borealno-górskiej, gatunki fauny lasów pierwotnych, » gatunki związane z siedliskami kserotermicznymi. Celem ochrony fauny jest zachowanie tych elementów, które decydują o ich odrębności faunistycznej na tle kraju, w tym elementów fauny górskiej i borealno-górskiej, gatunków uważanych za relikty fauny lasów pierwotnych a także gatunków kserotermofilnych i południowoeuropejskich, Ochronę tę należy realizować poprzez zachowanie i odnowę ich biotopów i nisz ekologicznych, a także ochronę najcenniejszych pod względem składu gatunkowego i bioróżnorodności zoocenoz. 9. Przedmiotem ochrony środowiska kulturowego i krajobrazu w obszarze Parku i w jego otulinie są wg planu ochrony: historycznie ukształtowane układy zabudowy miejskiej i wiejskiej, zespoły obiektów zabytkowych i pojedyncze obiekty, objęte rejestrem Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, naturalnie ukształtowane górskie i dolinne tereny Parku i Jego otuliny, punkty i ciąg! widokowe, cmentarze, parki publiczne, zabytkowe aleje, zadrzewienia śródpolne oraz ciągi zieleni obudowujące cieki wodne. Celem ochrony wartości dóbr kultury jest utrwalenie tożsamości i odrębności kulturowej obszaru oraz ochrona i rehabilitacja historycznie ukształtowanych zespołów zabytkowych lub pojedynczych obiektów, Głównym celem ochrony zasobów krajobrazowych Parku jest zachowanie oraz przywrócenie lub ukształtowanie na nowo Ich walorów widokowych i 9 estetycznych. Wśród szczegółowych zadań, które przyjęto w planie ochrony, wskazać trzeba jako istotne dla rozwoju przestrzennego gminy; ochronę wartości kulturowych zespołu klasztornego w Świętej Katarzynie; utrzymanie obowiązujących zasad ochrony konserwatorskiej zabytkowego układu m. Bodzentyn, rygorystyczne utrzymanie wyznaczonych w pianach zagospodarowania przestrzennego granic urbanistycznego rozwoju miejscowości, ochronę i zachowanie charakterystycznych dla regionu przykładów drewnianej zabudowy wiejskiej, zarówno mieszkalne) jak gospodarczej, a także sakralnej, ochronę wglądów widokowych z głównych szlaków komunikacyjnych na Pasmo Łysogór, pielęgnację i ochronę istniejących punktów widokowych poprzez zabiegi związane m. in. z odpowiednim ukształtowaniem drzewostanu, ochronę ciągów łęgowo - łąkowych wzdłuż cieków wodnych stanowiących naturalne korytarze ekologiczne, ochronę stanowisk archeologicznych, w tym pól dymarkowych, zachowanie miejsc związanych z pamięcią zbiorową o minionych ważnych wydarzeniach historycznych wraz z podaniami i legendami stanowiącymi o specyfice Parku. 9. Udostępnienie terenów Parku dla turystyki wiąże się z istniejącymi głównymi kierunkami napływu ruchu turystycznego w jego rejon, powiązanymi z [Siniejącym układem komunikacyjnym oraz położeniem ośrodków generujących len ruch, wśród których jednymi z ważniejszych są Bodzentyn a także Św. Katarzyna Zakłada się, że na terenie Parku funkcjonować będą następujące formy jego udostępnienia dla przyjaznej dla środowiska turystyki: udostępnienie dla turystyki wędrówkowej szlaków turystycznych i ścieżek dydaktycznych w ich ustalonym przebiegu, udostępnienie dla edukacji l dydaktyki wybranych obiektów przyrodniczych, udostępnienie dla turystyki rowerowej wskazanych w planie dróg publicznych i innych szlaków, udostępnienie dla potrzeb rekreacji ścieżek spacerowych w otoczeniu miejscowości turystycznowypoczynkowych, graniczących z Parkiem Osią systemu szlaków turystycznych w Parku jest szlak czerwony i niebieski, prowadzący od Świętej Katarzyny przez Łysicę, Święty Krzyż do Nowej Słupi, Ze względu na swe znaczenie powinien on być priorytetowo traktowany w zakresie konserwacji i modernizacji, na nim skupiona powinna być uwaga w zakresie kontroli wpływu mchu turystycznego na stan ekosystemów, Układ szlaków w Parku ma swą kontynuację w obszarze otuliny, w obrębie której nastąpi rozbudowa istniejącego układu szlaków, stosownie do potrzeb a także wytrasowanie pętli spacerowych m. in. wokół Bodzentyna oraz Św. Katarzyny. Wzrastająca popularność turystyki rowerowej wymaga przygotowania odpowiedniej infrastruktury. Na terenie Parku proponuje się poprowadzenie ścieżek rowerowych m. in. ze Św. Katarzyny do Bodzentyna, od Bodzentyna do Woii Szczygietkowej, stąd po przebiegu zdemontowanego szlaku d. kolejki leśnej do Nowej Słupi, Istniejące obiekty bazy turystycznej oraz urządzenia dla obsługi ruchu turystycznego, w tym schroniska młodzieżowe, pensjonaty, motele, pola namiotowe, parkingi itp. zlokalizowane na terenie otuliny Parku będą utrzymane i poddane pełnej modernizacji. W odniesieniu do poszczególnych grup w/w obiektów zakłada się ponadto: uzupełnienie istniejącej sieci obiektów z bazą turystyczną i gastronomiczną w miarę zachodzących potrzeb, rozwój gospodarstw agroturystycznych, stanowiących istotne uzupełnienie bazy noclegowej i gastronomicznej całego obszaru w zasadzie wszystkich miejscowości lezących na terenie otuliny: rozwój specjalistycznych ośrodków turystyczno-wypocznkowych, które w swoim programie będą nawiązywać do specyfiki miejsc oraz istniejącego zainwestowania turystycznego; rozbudowę sieci pól namiotowych lub kempingów, zagospodarowanie urządzonych punktów widokowych, stanowiących jednocześnie miejsca parkingowe, oraz zagospodarowanie głównych i pośrednich węzłów szlaków pieszych. 10. Plan przyjmuje dla terenów Parku i otuliny zróżnicowane zasady gospodarowania w wyznaczonych jego strefach ochrony. Układ ten tworzą: strefa ochrony ścisłej Parku, gdzie ochronie podlega całość przyrody i środowiska kulturowego; strefa ta wyłączona jest z Jakiejkolwiek ingerencji gospodarczej; monitoruje się tutaj przebieg spontanicznie zachodzących naturalnych procesów przyrodniczych; ruch turystyczny prowadzony jest tu wyłącznie po wyznaczonych szlakach; szczególne zasady dotyczą udostępnienia zespołu klasztornego na Świętym Krzyżu dla turystyki i pielgrzymek oraz uczestniczenia w uroczystościach religijnych; zasady jego udostępnienia ustalane są w porozumieniu z dyrektorem Parku; strefa ochrony częściowej Parku, gdzie w ramach wykonywanej ochrony częściowej inicjuje się bądź wspomaga procesy restytucji środowiska przyrodniczego w kierunku jego unaturainiania; stopień ingerencji winien być zróżnicowany w zależności od stopnia odkształcenia środowiska; jako generalną należy przyjąć zasadę wspomagania i właściwego ukierunkowania procesów odtworze-niowych; istotną rolę w tej strefie pełnić będzie monitoring przyrodniczy oraz edukacja ekologiczna poprzez wyjaśnianie celów prowadzonych działań ochronnych; 10 w strefie tej dopuszczalne jest prowadzenie ruchu pieszego i rowerowego wyłącznie po wyznaczonych szlakach wraz z zagospodarowaniem miejsc odpoczynku w ściśle określonych punktach; strefy ochrony krajobrazu, gdzie zakłada się utrzymanie istniejącego sposobu użytkowania terenów niezalesionych oraz użytkowanych dla potrzeb Parku. 12. Strefa otuliny Parku, obejmująca strefę ochrony ekosystemu bezpośrednio przylegającą do Parku (tzw. strefę ekotonową pas szer. 100 m), ustalona w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. W strefie tej wskazany jest ruch turystyczny po wyznaczonych szlakach oraz możliwość lokalizowania miejsc odpoczynku a także wykorzystanie części zabudowy dla potrzeb przyjaznej dla środowiska turystyki. Strefa ta stanowi niezbędny obszar przejściowy powiązań terenów Parku z sąsiadującymi z nim terenami upraw rolnych i zadrzewień śródpolnych oraz w części osadnictwa. W strefie tej pozostawia się dotychczasowy stan władania i sposób użytkowania bez zmian. Zakłada się :u utrzymanie istniejącej zabudowy z możliwością jej modernizacji, wymiany i uzupełnienia o nowe obiekty w obrębie istniejących siedlisk oraz zakaz tworzenia nowych terenów planowanej zabudowy poza wskazanymi w obowiązujących planach zagospodarowania przestrzennego terenami zabudowy Grabowej, Klonowie, Św, Katarzynie, Podlesiu i Psarach oraz turystyczno-wypoczynkowej w Hucie Szklanej i Nowej Słupi a także zakaz wprowadzania obiektów szkodliwych tub mogących pogorszyć stan środowiska, W strefie tej zaleca się wprowadzenie dolesień, sadów (bez możliwości stosowania chemicznych środków ochrony), tworzenie małych oczek wodnych, zamianę upraw ornych na użytki zielone. Drugą część otuliny tworzy tzw. strefa osłonowa obejmująca tereny osadnictwa miejskiego i wiejskiego wraz z ich otoczeniem - terenami otwartymi tak i pól, gdzie zasady zagospodarowania przestrzennego oraz turystycznego ustalane będą w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego przy pełnym uwzględnieniu ustaleń planu ochrony. 13. Zagospodarowanie przestrzenne terenów Parku wg ustaleń planu ochrony będzie związane przede wszystkim z funkcjonowaniem obiektów i urządzeń oraz realizacją podstawowych zadań Parku w dziedzinie ochrony przyrody, z obsługą ruchu turystycznego, prowadzeniem obserwacji meteorologicznych, a także utrzymaniem łączności. W/w elementom zagospodarowania towarzyszą urządzenia związane z prowadzoną tu gospodarką leśną, a także odpowiednie sieci komunikacyjne i techniczne. Zakłada się utrzymanie istniejącego stanu zagospodarowania terenów Parku. Istniejąca tu zabytkowa zabudowa będzie poddana rewaloryzacji i odnowie (przy nadzorze służb ochrony zabytków), bez zmiany gabarytów oraz charakteru), 14. W obszarze otuliny Parku zakłada się umiarkowany rozwój przestrzenny istniejącego osadnictwa w granicach ustalonych w planach miejscowych zagospodarowania przestrzennego, z zachowaniem przyjętych w tych planach zasad kształtowania zabudowy (utrzymujący w generalnym zarysie istniejący układ przestrzenny terenów zainwestowanych). Dopuszcza się tu rozbudowę sieci urządzeń rekreacyjno-sportowych, a także realizację innych obiektów w odpowiedniej skali l gabarytach, nawiązujących do lokalnych tradycji budowania i nieuciążliwych dla środowiska. Zakłada się tu także odpowiednie przeprowadzenie rozbudowy i modernizacji istniejącej sieci dróg oraz szlaków pieszych i rowerowych a także sieci i urządzeń uzbrojenia technicznego, W szczególności zakłada się w otulinie: likwidację niskich źródeł emisji zanieczyszczeń powietrza poprzez budowę i modernizację sieci ciepłowniczych, modernizację lub przebudowę istniejących kotłowni, zmianę systemów grzewczych i wprowadzenie zasilania gazem tub olejem opałowym, poprawę stanu czystości wód i wyposażenie wszystkich miejscowości w oczyszczalnie ścieków (również przydomowych) oraz sieć kanalizacyjną, racjonalizację gospodarki energią, w tym wykorzystanie energii wodnej oraz innych, niekonwencjonalnych źródeł energii, likwidację dzikich wysypisk śmieci oraz racjonalizację gospodarki odpadami, stymulowanie rozwoju przestrzennego osadnictwa przez rozwój całego obszaru, w szczególności jego funkcji rolniczej i turystycznej (zapewni on racjonalną koegzystencję funkcji rolniczej z funkcjami ochronnymi Parku, pożądane byłoby przy tym zachowanie charakterystycznego układu przestrzennego pól, stanowiącego najatrakcyjniejszy walor lokalnego krajobrazu kulturowego terenów otuliny), modernizację dróg o znaczeniu regionalnym, potrzebę opracowania w pierwszej kolejności miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla Bodzentyna oraz Św. Katarzyny, 15. Dla prowadzenia w otulinie Parku prac związanych z modernizacją, rozbudową i budową obiektów budowlanych w obrębie terenów osadniczych oraz elementów układu komunikacyjnego i sieci technicznych plan zakłada utrzymanie oraz przeprowadzenie gruntownej modernizacji istniejącej zabudowy mieszkalnej, usługowej i inwentarskiej przy nieznacznych zmianach jej istniejących gabarytów oraz ukierunkowanie modernizacji na uzyskanie wysokich standardów funkcjonalnych, technicznych, estetycznych i architektonicznych, budowę nowych obiektów mieszkalnych, usługowych i gospodarczych w granicach rozwoju osadnictwa, ustalonego w obowiązujących miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego, rozbudowę bazy noclegowej i gastronomicznej dla aktywizacji funkcji turystyczne) w obrębie istniejących obszarów koncentracji osadnictwa, utrzymanie istniejącego układu dróg wojewódzkich i lokalnych (z istniejącymi i projektowanymi parkingami) oraz gospodarczych dróg leśnych z możliwością ich rozbudowy w zależności od potrzeb, zgodnie z ustaleniami obowiązujących planów zagospodarowania przestrzennego), 11 utrzymanie i rozbudowę istniejącego układu szlaków pieszych z przeprowadzeniem ew. lokalnych . korekt ich przebiegu z wytrasowaniem i oznakowaniem szlaków rowerowych i ścieżek dydaktycznych oraz zagospodarowaniem głównych punktów widokowych i miejsc odpoczynku, utrzymanie i przeprowadzenie gruntownej modernizacji oraz rozbudowę sieci infrastruktury technicznej towarzyszącej istniejącej i projektowanej zabudowie. 16. Przy realizacji nowych obiektów na terenie otuliny Parku zaleca się: horyzontalne kształtowanie bryły budynku dla jej wkomponowania w istniejące ukształtowanie terenu i zespoły zieleni; utrzymanie gabarytów zabudowy obiektów mieszkalnych i obiektów produkcyjno - usługowych do maksymalnie 2 kondygnacji (z wykorzystaniem poddasza na cele mieszkalne tylko w budynkach jednorodzinnych); w przypadkach uzasadnionych względami technologicznymi lub wymogami przepisów szczególnych dot. obiektów użyteczności publicznej dopuszcza się zwiększenie gabarytu zabudowy do max 3 kondygnacji; stosowanie wysokości podpiwniczenia budynków do max. 1,0 m ponad poziom terenu; w przypadku realizacji podpiwniczenia budynków powyżej 1 m ponad poziom terenu, podpiwniczenie to powinno być traktowane jako kondygnacja (zalecana wysokość podpiwniczenia • 0,50 m); stosowanie dachów dwuspadowych, symetrycznych lub czterospadowych o nachyleniu połaci dachowej 3550° z możliwością wprowadzenia przyczółków i naczółków; przy użytkowym poddaszu oświetlenie jego pomieszczeń lukarnami nie może zajmować więcej niż połowę długości połaci dachowej, a zadaszenie nad lukarnami powinno być dwuspadowe; zaleca się stosowanie w budynkach poszerzonych okapów; zakazuje się realizowania obiektów z dachami płaskimi, pulpitowymi, kopertowymi, uskokowymi i asymetrycznymi; dopuszczenie przy realizacji obiektów gospodarczych zastosowania dachów pulpitowych (jednospadowych) w przypadkach konieczności ich usytuowania w granicach działki (gdy nie jest możliwe inne ich usytuowanie); stosowanie materiałów pochodzenia rodzimego do prac wykończeniowych budynku (kamień na cokoły i fragmenty ścian piwnic, drewno w kolorze naturalnym jako okładziny szczytów, wykończenie okapów, elementy balustrad itp. bez możliwości stosowania w elewacjach stłuczki szklanej i lusterek; wprowadzanie przy realizacji obiektów hodowlanych, produkcyjnych i produkcyjno - usługowych pasów zieleni osłonowej z roślinnością zimozieloną, a przy nowych siedliskach zadrzewień przydomowych. 17. Przy modernizacji i realizacji nowych elementów zagospodarowania szlaków pieszych, rowerowych i ścieżek dydaktycznych uwzględnione będą następujące zalecenia w/w elementy wykonywane będą z miejscowych materiałów przy niezbędnym ujednoliceniu form; wprowadzanie nowych form przestrzennych nawiązujących do rozwiązań przyjętych przy budowie bram do Parku i towarzyszących im punktów sprzedaży oraz schronów i wiat turystycznych należy poprzedzić opracowaniem kompleksowej koncepcji architektoniczno-plastycznej w/w obiektów, ujednolicone będą oznaczenia lokalnego systemu informacji turystycznej wg specjalnie opracowanej koncepcji. 18. W celu wyeliminowania potencjalnych zagrożeń oraz ochrony walorów przyrodniczych i krajobrazowych wszelka działalność inwestycyjna prowadzona na obszarze Parku i otuliny podlega uzgodnieniu z Dyrektorem Parku. Dotyczy to również wykonywanych opracowań pianistycznych, tj. miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego oraz studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. 4. USTALENIA PLANU OCHRONY ZESPOŁU PARKÓW KRAJOBRAZOWYCH GÓR ŚWIĘTOKRZYSKICH 1. Dla ukierunkowania rozwoju przestrzennego północnej części gminy ważne będzie przytoczenie ustaleń planu ochrony Zespołu Parków Krajobrazowych Gór Świętokrzyskich, zatwierdzonego rozporządzeniem nr 2/97 Wojewody Kieleckiego z dnia 5 marca 1997 r. Ustalenia te obowiązują przy określaniu i realizacji zasad gospodarowania w obszarze Sieradowickiego Parku Krajobrazowego, którego część położona jest na terenie gminy i są wiążące przy sporządzaniu miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego dla tych terenów oraz dla studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. Działania na rzecz ochrony i kształtowania tych terenów podporządkowuje się trzem grupom celów szczegółowych: celom ekologicznym (warunkującym istnienie Parku dla trwałego użytkowania zasobów środowiska przyrodniczego obszaru), 12 celom kulturowym (służącym zachowaniu ciągłości historycznej, kształtowaniu funkcji kulturowych oraz fizjonomii krajobrazu), celom gospodarczym i społecznym (służącym podniesieniu Jakości życia mieszkańców, rozwojowi turystyki i wypoczynku a także wykorzystaniu walorów dla potrzeb naukowo-dydaktycznych). Zakłada się osiągnięcie w/w celów poprzez realizację następujących działań: a) w grupie celów ekologicznych: ochronę unikatowych zespołów naturalnych i specyficznych cech środowiska przyrodniczego, zabezpieczenie równowagi ekologicznej w funkcjonowaniu przyrody na terenie parków i w ich otoczeniu, utrzymanie zdolności ekosystemów do odtwarzania zasobów przyrody poprzez zastosowanie różnych form szczególnej i wzmożonej ochrony, określenie przyrodniczych uwarunkowań zrównoważonego rozwoju gospodarczego terenów, b) w grupie celów Kulturowych: ochronę zasobów kulturowych, cech krajobrazu kulturowo-historycznego oraz tradycji, ochronę zespołów i obiektów licznych zabytków techniki i architektury, kształtowanie harmonijnego współczesnego krajobrazu i form zabudowy w nawiązaniu do regionalnych tradycji architektonicznych, c) w grupie celów gospodarczych i społecznych: zabezpieczenie trwałej równowagi ekologicznej, radykalną poprawę jakości środowiska (czystości powietrza, wód, stanu powierzchni ziemi i zieleni), racjonalną i zrównoważoną gospodarkę zasobami przyrody, tworzenie warunków dla rozwoju różnych form turystyki i wypoczynku, kształtowanie harmonijnego współczesnego krajobrazu i form zabudowy, dalszy rozwój gospodarczy uwzględniający regionalne uwarunkowania ekorozwoju w dziedzinach dopuszczonych i preferowanych na terenach parków i w ich otulinach, rozwój badań naukowych i dydaktyki wykorzystujących naturalne zasoby oraz uwarunkowania przyrodnicze i kulturowe. 2. Plan ochrony Zespołu Parków Krajobrazowych Gór Świętokrzyskich nie ingeruje w szczegółowe Kierunki rozwoju gmin i nie ogranicza ich rozwoju, Jeżeli działania te są zgodne z polityką ekorozwoju państwa i województwa oraz odpowiadają zasadom racjonalnego gospodarowania zapewniającego zaspokojenie potrzeb mieszkańców, z równoczesną ochroną środowiska. Realizacja ustaleń planu ochrony, który precyzuje wskazania działań niezbędnie koniecznych dla uporządkowania oraz poprawy istniejących nieprawidłowości i zapobiegania powstawaniu nowych, następować będzie w głównej mierze poprzez uwzględnienie Ich w studiach uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin. W odniesieniu do terenów gminy Bodzentyn położonej w obrębie Sieradowickiego Parku Krajobrazowego i jego otuliny zakłada się: systematyczną poprawę estetyki zabudowy w celu ochrony walorów krajobrazowych, w wyniku ustanowienia w opracowaniach planistycznych zasad ukształtowania architektoniczno-budowlanego zabudowy poprzez ograniczenie jej gabarytów w obiektach: - mieszkalnych do maksymalnie 2 kondygnacji, z możliwością wykorzystania poddasza na cele mieszkalne w budynkach jednorodzinnych (preferowana wysokość do 1,5 kondygnacji), gospodarczych do 4 m. od powierzchni terenu do okapu budynku, w wyjątkowych sytuacjach można dopuścić budynki użyteczności publicznej 2 kondygnacyjne o wysokości do 8-9 metrów od poziomu terenu do okapu w przypadkach, gdy przepisy szczególne określają podwyższoną wysokość pomieszczeń, stosowanie dachów symetrycznych dwuspadowych i ewentualnie czterospadowych o nachyleniu połaci 35-50%, z; możliwością wprowadzenia przyczółków i naczółków, ograniczenie doświetlania pomieszczeń w użytkowanym poddaszu do maksimum potowy długości połaci dachowej, ograniczenie wysokości podpiwniczenia do max. 1,3 m. ponad poziom terenu, w przypadkach realizacji podpiwniczenia powyżej 1,3 m. ponad teren, traktowanie takiego rozwiązania jako Kondygnacji budynku, zakaz realizowania obiektów budowlanych z dachami płaskimi, pulpitowymi, kopertowymi, uskokowymi i asymetrycznymi oraz stosowania w budynkach schodkowego zwieńczania ścian, wykorzystania lusterek, stłuczki szklanej i porcelanowej w elewacjach, stosowanie w obiektach budowlanych poszerzonych okapów (50-70 cm)oraz wprowadzanie materiałów kamiennych i drewna do prac wykończeniowych w elewacjach, obowiązek realizowania wokół obiektów produkcyjnych, produkcyjno-usług owych i hodowlanych pasów zieleni osłonowej oraz zalecenie wprowadzania zadrzewień przydomowych w nowych siedliskach, zakaz przemysłowej eksploatacji złóż kopalin mineralnych wraz z ograniczeniem wielkości wydobywania na potrzeby lokalne, określanych każdorazowo w oparciu o obowiązujące przepisy, uwzględnienie wskazanych w planie ochrony istniejących i wnioskowanych obszarów specjalnie chronionych (rezerwatów), obiektów ochrony indywidualnej (pomników przyrody, stanowisk dokumentacyjnych, użytków ekologicznych, zespołów przyrodniczo-krajobrazowych), stanowisk chronionych i rzadkich gatunków flory i fauny oraz zespołów i obiektów dziedzictwa kulturowego, dopuszczenie możliwości realizacji na terenach Parku i jego otuliny tytko takich obiektów produkcyjnych, w tym przemysłowych, których działalność nie pogorszy stanu środowiska oraz walorów krajobrazowych, z preferencjami dla 13 obiektów przetwarzających surowce miejscowe przy zastosowaniu rozwiązań technicznych i technologicznych eliminujących uciążliwości dla środowiska l mieszkańców (za wyjątkiem przetwórstwa kopalin mineralnych), uwarunkowanie realizacji nowych sieci wodociągowych powinno być poprzedzone wskazaniem zasad utylizacji zwiększonej ilości ścieków oraz formy ich funkcjonowania i bieżącej kontroli, zapewnienie priorytetów realizacyjnych dla lokalnych systemów kanalizacyjnych i oczyszczalni ścieków w miejscowościach posiadających już sieci wodociągowe, a leżących w obszarach głównych Zbiorników Wód Podziemnych (GZWP) i terenach źródliskowycn rzek, obowiązkowe uzgadnianie z Dyrektorem Zarządu Świętokrzyskiech i Nadnidziańskich Parków Krajobrazowych realizowanych w obszarze Parku i jego otuliny, projektów wszystkich obiektów kubaturowych, urządzeń infrastruktury technicznej i eksploatacji kopalin oraz opracowań pianistycznych, ograniczenie likwidacji istniejących na terenie gminy zadrzewień i zakrzewień śródpolnych i przywodnych, sprecyzowanie zasad prowadzenia prac melioracyjnych, z eliminacją działań wyłącznie odwadniających oraz wprowadzenie zakazu osuszania istniejących małych zbiorników wodnych, ograniczenie obsady powyżej 50 tzw. „dużych jednostek produkcyjnych" dla nowo realizowanych ferm hodowlanych z jednoczesnym całkowitym wyeliminowaniem ferm bezściółowych, wykluczenie możliwości rolniczego wykorzystania ścieków i gnojowicy na terenach parków krajobrazowych i ich otulin, wyznaczenie terenów pod realizację parkingów, ze szczególnym uwzględnieniem miejsc o dużych walorach widokowych oraz atrakcyjnych obiektach zabytkowych, określenie w studiach uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin priorytetu dla opracowania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego dla terenów gmin obejmujących obszar Parków i jego otuliny, wyznaczenie; zgodnie z wymogami ustawy o lasach, terenów przeznaczonych do zalesienia, przy jednoczesnym uwzględnieniu ochrony zbiorowisk roślinności o wybitnych i wysokich walorach geobotamcznych (określonych w dokumentacji planu ochrony). wprowadzenie do ustaleń planów miejscowych zasad gospodarki leśnej przyjętych w planach urządzenia lasów wraz z określeniem granicy lasów, w tym lasów ochronnych, wskazanie zasad i sposobów działań ochronnych na terenach podlegających erozji wodnej gleb, sprecyzowanie uwarunkowań, zasad i kierunków zagospodarowania przestrzennego, zapewniającego ochronę zasobów i jakości wód podziemnych na obszarach Głównych Zbiorników Wód Podziemnych (GZWP) i wyznaczonych dla nich strefach ochrony najwyższej (ONO) i wysokiej (OWO), wyeliminowanie możliwości zabudowy na wskazanych w planie ochrony terenach o wybitnych walorach widokowych (punkty widokowe) oraz w dolinach rzecznych i w obrębie węzłów ekologicznych, uwzględnienie w zagospodarowaniu terenu działań ochronnych dla zespołów i zgrupowań obiektów zabytkowych z określeniem form i sposobów realizacji tej ochrony, zwiększenie retencyjności wód powierzchniowych poprzez wskazanie terenów do rekonstrukcji dawnych i budowy nowych małych zbiorników wodnych, umożliwiających także wzbogacenie walorów krajobrazowych i atrakcyjność turystyczną gminy. 5. REKOMENDACJE DLA STUDIUM Z PRAC NAD STRATEGIĄ ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU GMINY W strategii zrównoważonego rozwoju gminy, opracowanej w marcu 2000r. przez Umbrella Project w ramach tworzenia gminnej Agendy 21 zakłada się docelowo następującą jej wizję (obraz), sformułowany w odniesieniu do poszczególnych sfer: w sferze przyrodniczej i kulturowej będzie to gmina: - o czystym powietrzu, wodach, glebach i lasach, - z uporządkowanymi, zadbanymi, z piękną zielenią, terenami zabudowanymi - utrzymująca swoje charakterystyczne walory krajobrazowe, chronione i odnawiane, ze zminimalizowanym hałasem od uciążliwego transportu, * w sferze społecznej będzie to gmina: - z odpowiednią ilością punktów usługowych, w tym także oświaty i kultury, zaspokajających w pełni potrzeby mieszkańców i turystów, - z dobrze prowadzoną edukacją ekologiczną, - ze zminimalizowanym bezrobociem, - z prężnymi organizacjami młodzieżowymi, bezpieczna ze sprawną służbą porządkową, * w sferze gospodarki będzie to: - z rozwijającą się l opłacalną produkcją zdrowej żywności, jej przetwórstwem i zapewnionym zbytem, - z dobrze funkcjonującymi gospodarstwami specjalistycznymi, - sprzyjająca rozwojowi agroturystykl, - sprzyjająca rozwojowi rzemiosła oraz małych i średnich przedsiębiorstw, - sprzyjająca poprawie warunków mieszkaniowych swoich mieszkańców, • w sferze zagadnień przestrzennych, infrastruktury technicznej i komunikacji będzie to gmina: - z jednorodnie kształtowaną zabudową, dwukondygnacyjną o dwuspadowych dachach i o nowoczesnej architekturze, wtopionej w krajobraz i rozwijającej lokalne tradycje budowania, 14 - z dobrze rozlokowanymi , wykorzystującymi walory krajobrazowe l przyrodnicze terenami rekreacyjnymi, - z rozwiązanym kompleksowo problemem gospodarki wodno ściekowej oraz gospodarki odpadami, z pełną kanalizacją, z zagospodarowaniem ścieków i wód opadowych, z funkcjonującym systemem zbiorników retencyjnych, segregacją śmieci i ich zagospodarowaniem, - wyposażona w sieć gazociągową i zakład dystrybucji gazu, - z dobrze zorganizowaną siecią dróg między wsiami i sprawną komunikacją z otoczeniem; • w sferze zarządzania będzie to gmina: - z dobrze pracującym samorządem, obiektywnym, konstruktywne współpracującym z organizacjami pozarządowymi, innymi samorządami i administracją rządową, dbającym o dobro pracowników urzędu i mieszkańców gminy, - dbająca o swoją dobrą wizytówkę. W rozwiązaniu studium wprowadzone zostaną przede wszystkim zagadnienia związane ze sferami przyrodniczą i kulturową oraz przestrzenną i techniczną. 6. REKOMENDACJE DLA STUDIUM Z PRAC NAD STRATEGIĄ ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZYSKIEGO 1. Dla ukierunkowania rozwoju przestrzennego gminy zasadnie będzie przytoczenie generalnych celów rozwoju województwa, jakie sformułowano we wstępnej redakcji strategii rozwoju woj. świętokrzyskiego (z maja 1999 r.) W strategii tej zakłada się Jako cele nadrzędne: • wielostronną poprawę warunków życia ludności, • dostosowanie regionu do procesów integracji z Unią Europejską, • wzrost atrakcyjności województwa dla rozwoju gospodarczego. Realizacja w/w celów uzależniona będzie od: • rozwoju systemów infrastrukturalnych na obszarze województwa, • usprawnienia gospodarki terenami rozwojowymi, • rozwoju urbanizacji województwa, • jakościowego rozwoju Kielc jako centrum regionalnego. 2. Szczególne znaczenie dla powiązania zakładanego rozwoju przestrzennego gminy i modernizacji jej struktury osadniczej będzie mieć dostosowanie tych procesów do przyjętych w strategii rozwoju województwa kierunków urbanizacji terenów wiejskich W strategii wskazuje się, że w coraz większym stopniu na wsi rozwija się drobna przedsiębiorczość różnych działów, gałęzi i branż gospodarki rynkowej. Znacząca część ludności wiejskiej dojeżdża do pracy w miastach lub do miejsc wydobycia i przetwórstwa surowców mineralnych. Istnieje tu wysoki poziom bezrobocia, coraz mniej młodzieży wchodzącej w wiek produkcyjny i coraz więcej emerytów oraz rencistów powoduje wzrost obciążenia ekonomicznego ludności w wieku produkcyjnym. Postępującej urbanizacji wsi towarzyszyć będzie: • usprawnianie komunikacji między terenami wiejskimi a siecią miast, • poprawa dostępności mieszkańców wsi do wszelkich instytucji i organizacji wspomagania rozwoju przedsiębiorczości oraz usług wyższego rzędu, zlokalizowanych głównie w większych miastach, • poprawa kształcenia młodzieży na wszystkich poziomach szkolnictwa i dokształcania zawodowego, • usprawnianie sieci opieki zdrowotnej i opieki społecznej nad ludźmi niepełnosprawnymi, nieuleczalnie chorymi i wymagającymi rehabilitacji, • wspomaganie rozwoju działalności kulturalnej i sportowo rekreacyjnej, • rozwój bazy dla obsługi turystyki i tworzenie programów marketingu turystycznego, • zagospodarowanie terenów publicznych, w tym parków wiejskich, miejsc integracji społecznej możliwych do urządzania różnorodnych imprez kulturalnych i rozrywkowych, • troska o zachowanie tożsamości kulturowej wsi. 3. Dla ośmiu wybranych dziedzin strategicznego wspomagania rozwoju sformułowano w strategii rozwoju województwa szereg tzw. celów wiodących, wśród których za najważniejsze przyjmuje się (cele te relacjonuje się w kolejności i w redakcji przyjętej w omawianym dokumencie); a), w dziedzinie ochrony środowiska: • prawidłowe funkcjonowanie systemów ekologicznych i zachowanie różnorodności biologicznej, • poprawę stosunków wodnych, • ochronę i racjonalne wykorzystanie społeczno-gospodarcze zasobów surowcowych i walorów turystyczno-rekreacyjnych środowiska przyrodniczego; (Wśród tzw. celów operacyjnych, które należy traktować jako zadania realizacyjne w tej dziedzinie wskazuje się na m.in.: ograniczenie emisji zanieczyszczeń powietrza, wód i powierzchni ziemi, usprawnienie gospodarki odpadami, rekultywację terenów po eksploatacji surowców mineralnych, zachowanie walorów krajobrazu, zwiększenie zalesień i zadrzewień powierzchni województwa, ekologizację rolnictwa); b), w dziedzinie gospodarki przestrzennej: • zachowanie reguł ładu przestrzennego, w tym zgodności przestrzennej między funkcjami ekologiczną, osadniczą i gospodarczą, • dostosowanie rozwoju urbanizacji województwa do uwarunkowań przyrodniczych, społecznych i gospodarczych, • podnoszenie walorów ekonomicznych rolniczej przestrzeni produkcyjnej; (Wśród tzw. celów operacyjnych, które należy traktować jako zadania realizacyjne w tej dziedzinie wskazuje się na m. in.: wzrost znaczenia miast średnich i małych w sieci osadniczej oraz tworzenie warunków koncentracji działalności gospodarczej w ich obrębie oraz udostępnienie walorów przyrodniczych i kulturowych jako dóbr turystyczno-rekreacyjnych); 15 c) w dziedzinie infrastruktury technicznej: • doprowadzenie drożności układu komunikacyjnego do standardów europejskich, • racjonalizację gospodarki zasobami wodnymi, • rozbudowę sieci energetycznej na obszarze województwa, w tym sieci gazociągowej i elektrycznej; (Wśród tzw. celów operacyjnych, które należy traktować jako zadania realizacyjne w lej dziedzinie wskazuje się na m. in,: poprawę stanu i rozwój sieci dróg krajowych oraz budowę obwodnic wsi; poprawę sianu dróg regionalnych, przywrócenie rzekom wysokiego stopnia czystości; zwiększenie ich retencji w celu zmniejszenia fali powodziowej; modernizację l uzupełnianie sieci elektroenergetycznej wysokich napięć oraz poprawę sianu technicznego sieci niskich napięć, szczególnie na wsi; rozbudowę systemu gazociągowego oraz sieci doprowadzającej gaz do użytkowników); d), w dziedzinie infrastruktury ekonomicznej: • tworzenie warunków sprzyjających aktywizacji gospodarki rynkowej, • rozwój instytucji i organizacji wspierania rozwoju przedsiębiorczości, • tworzenie sieci obsługi kapitałowej, • rozwój systemu organizacyjnego i bazy materialnej sprawnego funkcjonowania rynku; (Wśród tzw. celów operacyjnych, które należy traktować jako zadania realizacyjne w tej dziedzinie wskazuje się na m.in.: organizowanie systemu marketingu regionalnego; organizowanie systemu kapitału finansującego ryzyko przedsięwzięć gospodarczych drobnej i średniej przedsiębiorczości; organizowanie regionalnego systemu wielostronnej informacji rynkowej; organizowanie punktów konsultacyjnych korzystania z funduszy Unii Europejskiej; kształtowanie lokalnych i subregionalnych centrów handlowo-usług owych; tworzenie sieci targów i giełd); e), w dziedzinie rolnictwa; • kształtowanie efektywnej ekonomicznie rolniczej przestrzeni produkcyjnej, • organizację sprawnego rynku rolnego, • wielofunkcyjny rozwój wsi; (Wśród tzw. celów operacyjnych, które należy traktować jako zadania realizacyjne w tej dziedzinie wskazuje się na m.in.: podnoszenie walorów przyrodniczych i technicznych rolniczej przestrzeni produkcyjnej; usprawnianie przemian w strukturze własnościowej użytków rolnych; podnoszenie poziomu technicznej, organizacyjnej i ekonomicznej obsługi rolnictwa; upowszechnienie ekologizacji produkcji rolnej; promocję rozwoju drobnych form przedsiębiorczości poza rolniczej na wsi; usprawnianie powiązań funkcjonalno-przestrzennych między miastem a wsią; podnoszenie poziomu oferty gospodarstw agroturystycznych); f), w dziedzinie turystyki: * udostępnienie walorów przyrodniczych, kulturowych ogólnocywilizacyjnych jako dóbr turystycznych, • urozmaicenie form ruchu turystycznego, • aktywizację przedsiębiorczości w turystyce; [Wśród tzw. celów operacyjnych, które należy traktować jako zadania realizacyjne w tej dziedzinie wskazuje się na m. in.: pełniejsze wykorzystanie turystyczno-rekreacyjne Gór Świętokrzyskich z zachowaniem przyjętych reguł ochrony Parku Narodowego; upowszechnianie agroturystyki; a tak; promocję zasobów dziedzictwa kulturowego); 3). w dziedzinie infrastruktury społecznej: • podnoszenie standardów życia mieszkańców województwa w sferze obsługi potrzeb bytowych, • rozwój funkcji wyższego rzędu o znaczeniu regionalnym, ponadregionalnym i międzyregionalnym • rozwój kontaktów społecznych i międzynarodowych; (Wśród tzw. celów operacyjnych, które należy traktować jako zadania realizacyjne w tej dziedzin wskazuje się na m.in.: podnoszenie poziomu i upowszechnianie sieci oświaty, kultury, ochrony zdrowia i opieki społecznej; aktywizację i upowszechnianie działalności sportowo-rekreacyjnej); h), w dziedzinie szkolnictwa wyższego i badań naukowych: • wzrost dostępności młodzieży do różnych kierunków kształcenia na poziomie szkół wyższych wzrost poziomu wykształcenia społeczności regionu, • rozwój znaczących w kraju kierunków kształcenia i szkół wyższych, • aktywizację badań naukowych i innowacji -tworzenie społeczeństwa innowacyjnego; (Wśród tzw. celów operacyjnych, które należy traktować jako zadania realizacyjne w tej dziedzin wskazuje się na m.in.: wzbogacenie struktury kierunków kształcenia i szkół wyższych w regjonie rozwój ilościowy i jakościowy rodzimej kadry naukowo-dydaktycznej; wzrost udziału ludzi z wyższy wykształceniem w społeczności regionu). 7. UWARUNKOWANIA OCHRONY ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO 7.1. Geologia i geomorfologia 1. Gmina w przeważającej części położona jest w obszarze Gór Świętokrzyskich, w obrębie tworzącego je masywu paleozoicznego a północna jej część (od okolic Wzdołu do lasu Wykus) należy i obrzeżenia w/w masywu, zbudowanego ze skał młodszych (mezozoicznych). Masyw plieozoiczy reprezentowany jest przez osady: • kambru (tj. kwarcyty, piaskowce kwarcytowe, łupki budujące Pasmo Łysogórskie), • syluru (łupki ilasto-krzemionkowe, piaskowce), 16 • derwonu (piaskowce, kwarcytowe, mułowce, dolomity, wapienie, margle, łupki). 2. Charakterystyczne dla terenów gminy są utwory najmłodszych epok geologicznych. Utwory trzeciorzędowe to piaski, mufki i iły w kotłach krasowych synkliny bodzentyńskiej, zaś utwory czwartorzędowe to osady pokrywające na znacznej przestrzeni paleozoiczny górotwór, zróżnicowane genetycznie i litologicznie. Są to m. in. • plejstoceńskie osady polodowcowe oraz piaski eoliczne, a w tym: mułki i piaski zastoiskowe, stwierdzone w odsłonięciach koło Bodzentyna na południowym skłonie góry Psarskiej, piaski i żwiry wodnolodowcowe zlodowacenia południowopolskiego lub środkowopolskiego, odsłaniające się przede wszystkim wzdłuż dolin Psarki, • gliny zwałowe górne zlodowacenia południowopolskiego lub środkowopolskiego, występujące i dużych obszarach doliny Wilkowskiej, Dębniańskiej i Bodzentyńskiej, • gliny peryglacjalne z głazami kwarcytowymi, występujące przede wszystkim na zboczach pasn Łysogórskiego i Klonowskiego, • piaski rzeczne ze zlodowacenia środkowopolskiego, występujące w głęboko wciętych dolina rzecznych; • piaski, żwiry i gliny peryglacjalne z głazami kwarcyfowymi zlodowacenia środkowo polskiego i bałtyckiego, występujące jako drugi poziom zboczowych osadów deluwialnych w obrębie zboczy pasma Łysogorskiego. Klonowskiego i Bielińskiego, • piaski rzeczne tarasów nadzalewowych, występujące fragmentarycznie w doiinach rzecznych, • lessy piaszczyste i warstwowane, odsłaniające się głównie w dolinach erozyjnych w obrębie doliny Dębniańskiej, Osadami młodszego czwartorzędu - hotocenu są różnorodne utwory wypełniające współczesne doliny rzeczne; są to w kolejności od najstarszych do najmłodszych: mutki i piaski z soczewkami torfów i z pniami drzew kopalnych, piaski i mułki szare, współczesne piaski i żwiry w korytach rzecznych, mułki namywane w formie deluwiów i częściowo czarne ziemie (mady) na lessach oraz torfy i glejowe lub bagienne gleby łąkowe. 2. Gmina leży w mezoregionie Gór Świętokrzyskich wchodzących w skład makroregionu Wyżyny Kielecko - Sandomierskiej, Rzeźba jej terenów reprezentuje typowy dlań krajobraz starych gór. W najwyższej, południowej części gminy położony jest środkowy fragment Pasma Łysogórskiego (z masywem Łysicy i północno zachodnią częścią Łysogór). Ciąg obniżeń sąsiadujących od północy z Pasmem Łysogórskim to fragmenty Doliny Wilkowskiej (z rzeką Gawlicą) od zachodu i Doliny Dębniańskiej (z rzeką Pokrzywianką i rzeką Czarną Wodą) od wschodu, które łączą się ze sobą w rejonie Mokrego Bom i drogi święta Katarzyna - Bodzentyn. Pas wzniesień na zachód od Łysogór to wschodnia część Pasma Klonowskiego z fragmentem Bukowej Góry (ok. 470 m. n-p.m.), Psarką (412 m. n.p.m.) i Miejską Górką (428 m. n.p-m.) Na wschód od Bodzentyna znajduje się niewielki fragment Pasma Bostowskiego (z wyniesieniem Nowotniowa - 323 m. n. p. m). Centralną część gminy zajmuje Dolina Bodzentyńska, ciągnąca się na osi wschód-zachód wraz z doliną rzeki Psarki. Od północnego zachodu i północy otaczają ją rozległe Wzgórza Michniowsko - Sieradowickie z kulminacjami Kamienia Michniowskiego (427 m. n.p.m.) i Góry Sieradowskiej (390 m. n.p.m.). W najbardziej na północ wysuniętej części gminy znajduje się drobny fragment Wzgórz Suchedniowskich ze wzgórzem Wykus (326 m. n.p.m.), wydzielonym przez dolinę rzeki Łubianki. Na charakter rzeźby terenów gminy ma wpływ to, że obniżają się one w kierunku wschodnim i północnym. Obniżenia te są rozległe i na ogół płaskodenne, a zbocza wzniesień mają zróżnicowane nachylenie stoków. Odległość pomiędzy najwyższym a najniższym punktem terenów gminy sięga 373 metrów. W aktualnej rzeźbie terenów gminy ważną rolę odgrywają zmiany wywołane gospodarczą działalnością człowieka, w tym z eksploatacją surowców mineralnych, budownictwem mieszkaniowym, przemysłowym l drogowym. Wpływ na zmianę powierzchni mają również zachodzące tu procesy erozyjne. 3. Występujące na terenie gminy surowce mineralne reprezentowane są głównie przez piaskowce kwarcytowe górnego kambru i dolnego dewonu, których wychodnie położone są w Świętokrzyskim Parku Narodowym i z tego względu wyklucza się ich eksploatację. Piaskowce dolnego triasu budujące północną część gminy (powyżej Wzdofu Rządowego i Siekierna) także ze względu na położenie na terenie chronionym (w Sieradowickim Parku Krajobrazowym) nie są przewidziane do wykorzystania, Możliwości eksploatacyjne istnieją lu tylko dla złóż dolomitów środkowego dewonu, znajdujących się w dolinie rzeki Psarki po przeprowadzeniu dodatkowych prac dokumentacyjnych. Dolomity te mogą być wykorzystywane jako kamień łamany do produkcji kruszywa dla potrzeb budownictwa drogowego i kolejnictwa oraz jako topniki hutnicze. Na terenie gminy znajdują się także surowce ilaste, które eksploatowane były w złożu „Bodzentyn" i wykorzystywane do produkcji ceramiki budowlanej. Z uwagi na niską jakość nie przewiduje się ich dalszej eksploatacji. Obok w/w złóż istnieje szereg nieczynnych i okresowo czynnych wyrobisk rozrzuconych na terenie całej gminy co świadczy o nieplanowym pozyskiwaniu surowców mineralnych, a co za tym idzie dewastacji tych ztóż oraz gruntów leśnych i rolnych. Tab. 1. Charakterystyka złóż na terenie m. i gm. Bodzentyn l.p. Kategoria złoża Miejscowość Rodzaj surowca Zasoby w tyś. ton 1. 1A Orzechówka Piaskowiec kwarcytowy 2. 3. 4. 1B 2A 2B Aieksandrówka Wzdół Kamieniec Tarczek Piaskowiec kwarcytowy Dolomity Dolomity nie przewidywane eksploatacji ),W, 13.473,6 21.766 do 7.2. Klimat 1. Klimat gminy charakteryzują dane klimatyczne ze stacji meteorologicznej Bodzentyn. Wahania temperatury w ciągu roku mieszczą się tu w granicach około 5 - 7 stopni Celsjusza. W miesiącach letnich najwyższe notowane temperatury miejscami dochodzą do 32 - 33 stopni, zaś w zimie mrozy osiągają niekiedy minus 30 - 35 stopni. Średnie roczne sumy opadów atmosferycznych dla obszaru gminy wynoszą 600 mm, choć ostatnie iata charakteryzują się sumą opadów znacznie wyższą od 17 przyjętej średniej rocznej. Szczytowe partie Łysogór otrzymują w roku średnio od 800 do 850 mm opadów, a najniżej położone fragmenty Parku ok. 600 mm. W stacji Bodzenlyn roczna suma opadów wynosi 617,9 mm. Ponad 60% sumy rocznej opadu przypada na okres wegetacyjny (IV-IX). W wysokich partiach i-ysogór liczba dni z opadem w ciągu roku wynosi 174, gdy w Bodzentynie jest ich 148. Róża wiatrów opiera się na wiatrach zachodnich i północno zachodnich o średniej prędkości 3 m/s, rzadziej występują wiatry wschodnie, potudniowo-wschodnie i południowo - zachodnie. Do rzadkości należą wiatry północne, północno wschodnie i południowe. Średnie roczne zachmurzenie wynosi 6.4 przy średnim rocznym zachmurzeniu Polski 6.6 w skali od 1 do 10. Średnie nasłonecznienie trwa od 5 do 6 godzin dziennie. 2. Emisja zanieczyszczeń powietrza według stanu na koniec 1995 roku - na podstawie opłat z tytułu gospodarczego korzystania ze środowiska wyniosła jak w danych w poniższym zestawieniu: Tab. 2. Zanieczyszczenia powietrza na terenie m. Bodzentyn (w kg/rok) Pył S02 Tlenki azotu Tlenek węgla 1.802 2.314 280 8.879 Według badań Wojewódzkiej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej w latach 1990, 1994 i 1995 zanotowano w obszarze gminy średni opad pyłu w wysokości 68.1, 38.0, 43.1 g/m^rok. Dla terenów położonych w północnej części gminy w obrębie Sieradowickiego Parku Krajobrazowego oraz w jej części południowej w obrębie Świętokrzyskiego Parku Narodowego normy zanieczyszczeń dół. średniorocznego opadu pyłu są nieznacznie przekraczane. 7.3. Zasoby wodne 1. Sieć rzeczna na terenie gminy jest dobrze rozwinięta. Leży ona w obrębie dwóch zlewni: Kamiennej (niemal w całości) i Nidy (w południowo zachodniej części), które dzieii przebiegający środkiem gminy ze wschodu na zachód wododział. Jest to teren źródliskowy dla licznych tu potoków. Do zlewni rzeki Kamiennej odprowadzane są wody powierzchniowe poprzez koryta następujących rzek: • Pokrzywiana (z rejonu Woli Szczygiełkowej), • Czarnej Wody (z rejonu Ceiin i Dąbrowy Dolnej), • Psarki (z terenów centralnej części gminy), • Kamionki (z rejonu na wschód od Michniowa), • Żarnówki (z północnej części gminy), • Łubianki (z północno-wschodniej części gminy). Do zlewni rzeki Nidy odprowadzane są wody: • Belnianki (z południowo wschodniej części gminy ze stokami Łysicy), • Lubrzanki (z południowo zachodniej części gminy z rejonu Wilkowa, Starej Wsi po Psary Kąty). 2. Czystość wód w rach i potokach, przepływających przez gminę jest niezadowalająca, O ile w górnych odcinkach prowadzą one wody najczęściej l kfasy, to już od pierwszych skupisk zabudowy stan len pogarsza się. Najbardziej zanieczyszczona rzeką jest Psarka, do której odprowadzane są ścieki zakładowe oraz komunaine z Bodzentyna. Psarka na całej swej długości, nie odpowiada normatywom ze wzgiędu na przekroczenia dopuszczalnych stężeń zawiesiny, azotynów i miana Coii. Dla pozostałych rzek gminy prowadzone są badania zanieczyszczeń tylko dla rzeki Pokrzywianki, która jest także bardzo zanieczyszczona w swym biegu przez tereny wsi Wola Szczygiełkowa, 3. Na terenie gminy występują trzy tereny wodonośne: • dewoński, związany ze szczelinowatymi dolomitami i wapieniami, ze zróżnicowaną wydajnością "wód, dochodzącą do 100 m/h przy depresji ok. 3 m.; wody tego poziomu ujmowane są iicznymi ' studniami wierconymi i zaopatrują ludność z okolic Bodzenlyna, Wielkiej Wsi, Sieradowic, Wzdo-tu; mają one wysoką jakość i mogą być wykorzystywane do picia i celów gospodarczych bez uzdatniania; • ' triasowy, związany z seriami piaskowców przeławiconych pakietami mułowcowo-ilastymi, zaopatrujący w wodę ludność północnej części gminy i ujmowany studnią wierconą we wsi Wzdół Rządowy oraz szeregiem pojedynczych studni; poziom ten jest niezbyt zasobny w wodę; wydajność ok. 2,5 m/h przy depresji 5,6 m.); jakość wody dobra; • czwartorzędowy, związany z osadami piaszczysto-żwirowymi oraz rumoszem zwietrzelinowym w dolinach rzek: Psarki, Lubrzanki, Łubianki. Żamówki; ma on niewielkie znaczenie w gospodarce wodnej gminy, zalegając na niewielkich głębokościach, a studnie ujmujące wody z tego poziomu ' mają małe wydajności i są zwykle zanieczyszczone. Południowa część gminy, zbudowana z utworów kambryjskich, sylurskich jest bezwodna, istnieje tu możliwość wykorzystania wód z lokalnych źródeł. 4. Głównym Zbiornikiem Wód Podziemnych na terenie gminy jest leżący w południowej części otuliny Sieradowickiego Parku Krajobrazowego środkowo - gómodewoński zbiornik „Bodzentyn" (GZWZ Nr 419). Zbiornik ten posiada korzystne warunki gromadzenia wody, ale stosunkowo niewieiki obszar zasilania. Zatwierdzone zasoby eksploatacyjne ujęć położonych na jego terenie znacznie przekraczają jego zasoby dyspozycyjne. Wielkość poboru wody wg pozwoleń wodno-prawnych jest równa wielkości zasobów dyspozycyjnych, stąd jest ograniczona możliwość poboru wód z w/w zbiornika. 18 1. Obszar gminy znajduje się w północno-łysogórskim regionie glebowym, przeważająca część gleb wytworzyła się z pokrywy lessowej zalegającej na piaskowcowym paleozoiku- Na terenie całej gminy występują gleby: • lessowe występujące na terenie całej gminy, niemal w każdej wsi (z wyjątkiem Świętej Katarzyny i Wilkowa, gdzie gleby zwietrzelinowe wytworzyły się z iłotupków), • piaszczysto-gliniaste wykształcone ? utworów fiuwioglacyjnych i zwałowych (na terenie wsi Pod-mielowiec i Sieradowice); • mady, występujące w dolinie rzeki Psarki, powstałe z mutków i torfów holoceńskich (znajdujące się na terenie takich miejscowości jak Bodzentyn, Psary, Stara Wieś, Hucisko, Kamieniec, Dąbrowa). 2. Występujące na terenie gminy gleby są lekkie i średnio ciężkie, słabo przepuszczalne, nieprze-wiewne i wymagają drenowania. Gleby lessowe mają dobre własności fizyczne, są porowate, przepuszczalne i przewiewne. Do kompleksu l pszennego bardzo dobrego oraz 2 - pszennego dobrego należy 2.418 ha, tj. 38% gruntów ornych (w klasach bonitacyjnych l III), położonych poza Świętą Katarzyną i Wilkowem. Do kompleksu 1z i 2z użytków zielonych (w klasach bonitacyjnych l \V) należy 1.107,7 ha użytków zielonych, tj. 67,4% powierzchni. 3. W otulinie Sieradowickiego Parku Krajobrazowego występują gleby lessowe o bardzo dużej przydatności rolniczej i klasach bonitacyjnych l - III, stanowiące przedłużenie lessów Wyżyny Sandomierskiej. Dominującą cechą krajobrazu terenów, na których występują gleby lessowe są rozległe wyso-czyzny, pocięte siecią wąwozów oraz głęboko wcięte doliny rzek i cieków wodnych. Grunty te są na ogół intensywnie użytkowane rolniczo i charakteryzują się dużą podatnością na erozję wodną i wietrzną. Wpływa to na degradację gleb i stan czystości wód powierzchniowych (spłukiwana jest wierzchnia warstwa żyznej gleby oraz nawozy mineralne i środki ochrony rośiin). Procesom erozyjnym podlegają najsilniej gleby w okolicy wsi Orzechówka, znacznie w rejonie miejscowości Psary i Bodzentyn, Część gieb podlegających procesom erozyjnym jest zabezpieczona poprzez zadrzewianie lub przeznaczanie pod użytki zielone, znaczna jednak powierzchnia gleb nie jest zalesiana i ulega ciągłej degradacji. Urozmaiconej rzeźbie terenów lessowych towarzyszą dolinne krajobrazy rzek Psarki i Świśliny w dolinie Bodzentyńskiej, charakteryzujące się domieszkami nagromadzonych alu-wialnych gleb madowych i organicznych użytkowanych jako łąki i pastwiska (na ogół w IV klasie bonitacyjnej), Na pozostałej części obszaru gminy przeważają gieby o niskiej i bardzo niskiej przydatności rolniczej, wytworzone z piasków, glin a miejscami z utworów pyłowych. 4. inna charakterystyka gleb dotyczy obszaru Świętokrzyskiego Parku Narodowego. Tereny te mają bardzo bogatą mozaikę pokrywy glebowej. Znajdują się tu gleby iitogeniczne z dominującym udziałem materiału skalnego, gleby autogeniczne ze zróżnicowanymi profilami, podzielonymi na poszczególne poziomy pod wpływem czynników biotycznych i klimatycznych oraz gleby semihydrogeniczne, hydcogeniczne i napływowe, należące do gleb śródstrefowych, o genezie uzależnionej od dominującego wpływu wody ze specyficznymi zbiorowiskami roślinnymi. Gieby litogeniczne, hydrogeniczne i napływowe odgrywają na ogół niewielką rolę na terenie Parku. Wśród nich szczególne miejsce zajmują skaliste gleby inicjalne oraz rankery próchniczne i bielicowane gołoborzy, będące ekologiczną i krajobrazową osobliwością Parku. O składzie struktury gleb decydują na terenie Parku przede wszystkim gleby autogeniczne, zajmujące łącznie 87% jego powierzchni. Ich skałami macierzystymi są pokrywy stokowe, których charakter i układ decyduje o typologicznym zaszeregowaniu gieb. Dominują wśród nich gleby brunatne kwaśne typowe. W powiązaniu z nimi wykształciły się gleby brunatne kwaśne opadowoglejowe, płowe właściwe, płowe opadowoglejowe, rdzawe właściwe i bielicowo-rdzawe- Występują tu także gleby brunatne właściwe, brunatne kwaśne bielicowane, brunatno rdzawe l bielicowe właściwe 7.6. Lasy Lasy niemal w całości stanowią własność Państwa i są zarządzane przez Świętokrzyski Park Narodowy oraz Nadleśnictwa Suchedniów i Zagnańsk. Zajmują one około 46% powierzchni gminy i koncentrują się w dwu dużych kompleksach gminy: • w zachodnio południowej i w południowo wschodniej części (w Świętokrzyskim Parku Narodowym), • w północnej części (w Sieradowickim Parku Krajobrazowym). Siediiska zajęte przez lasy należą do jednych z najżyźniejszych i najbogatszych w Górach Świętokrzyskich, Są to las mieszany, mieszany świeży, mieszany wyżynny, świeży wyżynny, a grzbiet Łysicy pokrywają lasy mieszane górskie i lasy górskie. Niski udział mają tu siedliska boru mieszanego świeżego, mieszanego wilgotnego, lasu mieszanego wilgotnego, a podrzędnie występuje las wilgotny i ols. Dominującymi gatunkami w drzewostanach są w przeważającej większości jodła i sosna z domieszką buku i rzadziej występującymi: dębem, świerkiem, brzozą, osiką, grabem i olszą. 7.6. Ochrona przyrody i krajobrazu 1, Głównym elementem systemu terenów chronionych gminy jest Świętokrzyski Park Narodowy, utworzony na mocy Rozporządzenia Rady Ministrów z 1.04.1950 r. oraz rozszerzony na mocy Rozporządzenia RM z3.01.1996 r- Tereny Parku i Jego otuliny obejmują unikalne pod względem przyrodniczym fragmenty Gór świętokrzyskich - jednego z najstarszych regionów górskich Europy Środkowej o wybitnych walorach krajobrazowo-przy rodni czy ch (na pow, ok. 2.102 ha). W skład Parku wchodzą rozległe kompleksy leśne dawnej Puszczy Jodłowej, porastające Masyw Łysogór oraz część wschodnią Pasma Klonowskiego. 2. Północna część gminy leży w obrębie Sieradowickiego Parku Krajobrazowego i jego otuliny, utworzonego uchwałą WRN Nr 28/279/88 w Kielcach z dnia 10.06.1998 r. Południowa granica jego otuliny w/w Parku przylega do północnej granicy otuliny Świętokrzyskiego Parku Narodowego. Na Jego terenie położone są trzy rezerwaty przyrody: „Kamień Michniowski", „Wykus" i „Góra Sieradowska", obejmujące tereny gminy na obszarze 3.938 ha (z otuliną 7.463 ha). W jego skład wchodzi 19 zwarty kompleks [asów porastających Płaskowyż Suchedniowski oraz Pasmo Sieradowickie. Posiada on duże walory przy rodniczo-kraj obrazowo-kulturowe i stanowi ważny regionalny węzeł hydrograficzny dla prawobrzeżnych dopływów rzeki Kamiennej, Największe wartości środowiska przyrodniczego Parku związane są z iasami Puszczy Świętokrzyskiej, w znacznym stopniu o charakterze naturalnym, ze śródleśnymi zioło roślowy mi łąkami oraz naturalnymi wychodniami skat. Przeważają tu lasy mieszane świeże oraz lasy z udziałem Jodły i modrzewia. W obrębie Parku pielęgnowane są tradycje walk narodowych związane z powstaniem styczniowym oraz działalnością ugrupowań partyzanckich w czasie II wojny światowej. W południowej części Pasma Sieradowickiego oraz w południowej części otuliny Parku występują liczne stanowiska archeologiczne, związane z działalnością starożytnego hutnictwa żelaza. 3. W obszarze gminy znajdują się następujące rezerwaty, pomniki przyrody oraz użytki ekologiczne: Tab. 3. Rezerwaty na terenie m. i gm. Bodzentyn Kategoria rezerwatu | Miejscowość ~~" NrWKP Nazwa Pow. w ha Kategoria rezerwatu Miejscowość R-041 „Kamień Michniowski" 10,50 geologiczno- leśny R-042 „Wykus" 53,01 (na terenie leśny gminy Bodzentyn 32,52) Leśnictwo Michniów oddz. 234 f-g, 235 b,f Leśnictwo Bronkowice i Kawka - oddz. 11 d, f, HA d, 12 f, 31 a-i, 32 a-h R-053 „Góra Sieradowska" 197,67 leśny Leśnictwo Sieradowice oddz. 115 a-d, 116 f-o, 129 a, b, 130 a, b, 131 a,b, 132 a, 133 a-c, 133Aa-i Tab. 4. Pomniki przyrody na terenie m. i gm. Bodzentyn NrWKP Rodzaj obiektu Miejscowość 091 134 135 291 292 301 302 337 338 358 Lipa drobnolistna Głaz narzutowy Głazy narzutowe Lipa drobnolistna Modrzew europejski Lipa drobnolistna Buk pospolity Sosna pospolita Sosna pospolita Źródło .Burzący Stok" Bodzentyn Siekierno Podmielowiec Wilków Wzdół Kolonia (przy remizie OSP) Wzdół Rządowy Śniadka II (przy posesji nr 12) Sniadka II (przy posesji nr 11) Leśnictwo Kleszczyny oddział 221 d Leśnictwo Kleszczyny oddział 221 a Wzdół Rządowy (na działce nr 735/1) Tab. 5. Użytki ekologiczne na terenie m. i gm. Bodzentyn NrWOS Nazwa Pow. w ha Obiekt chroniony '" " | Miejscowość 20 007 002 Zespół parkowy Zbiornik wodny 0,34 0,98 zespół wielogatunkowego drzewostanu śródpolny zbiornik wodny Siekiemo Bodzentyn 8. UWARUNKOWANIA OCHRONY ŚRODOWISKA KULTUROWEGO ORAZ CHARAKTERYSTYKA UKŁADU OSADNICZEGO GMINY 8.1. Charakterystyka głównych zespołów zabytkowych 1. Wyróżniającym się zespołem zabytkowym gminy jest historycznie ukształtowany układ Bodzenty-na, który utracił prawa miejskie w 1869 r, na ponad 100 lat (odzyskał je w 1992 r.). Bodzentyn ulokowany na terenach położonych na północ od Masywu Łysogór przez biskupa krakowskiego Bodzantę w lalach 1348 - 1255 otrzymał już na początku bardzo wyraźny układ urbanistyczny z czworobocznym rynkiem. Byt on pierwotnie lokowany na prawie średzkim, w 1413 r. król Władysław Jagiełło nadał miastu prawa magdeburskie. Miasto pełniło funkcję rezydencji biskupów krakowskich, którzy zbudo-wafi w XVI w. na wysokiej skarpie nad Psarką okazały zamek (zachowany obecnie jako trwała ruina). Przez cały okres swego istnienia, aż po 2 połowę XIX w,, miał Bodzentyn zabudowę drewnianą, z dachami krytymi słomą. Jedynymi budowlami murowanymi były obok wcześniej wspomnianego zamku dwa XV wieczne kościoły - parafialny z 1440-54 r. fundacji Zbigniewa Oleśnickiego, położony w obrębie murów, i Św. Ducha z XVII w., znajdujący się na przedmieściu za murami. W 1670 r zbudowany został w Rynku murowany Ratusz, wyburzony po blisko dwóch wiekach ok. 1824 r. Szczególnie pomyślny dla miasta byt wiek XVI: rozwinęło się tu sukiennictwo, szklarstwo i przetwórstwo żelaza. Okres pomyślności zakończył się w połowie XVII w. Kurczący się rynek zbytu na produkty i usługi spowodował załamanie rzemiosł i handlu a podstawą bytu miasta stało się rolnictwo. Osiągnięta w połowie XVI w liczba 1 -000 mieszkańców utrzymywała się z wahaniami aż po wiek XIX. W historii miasta II połowa XIX wieku zapisała się udziałem jego mieszkańców w powstaniu 1863 r. W okresie tym urodził się tu znany malarz Józef Szermentowski. W 1865 r. liczba mieszkańców miasta wzrosła do 1.550 osób, m.in. w wyniku osiedlania się tu ludności pochodzenia żydowskiego. Jej przybycie wpłynęło na zmiany w zagospodarowaniu przestrzennym miasta, czego wyrazem było zbudowanie bożnicy (zniszczonej podczas ostatniej wojny), szkoły oraz założenie cmentarza, W okresie międzywojennym liczba mieszkańców osiągnęła ok. 4.000, staie przy tym rosła liczba ludności żydowskiej. Tragiczne losy spotkały tę grupę mieszkańców Bodzentyna podczas II wojny światowej. Utworzone tu przez hitlerowców getto przyjęło także Żydów z wielu innych miejscowości. W styczniu 1943 roku przebywało ich na terenie getta ok. 3.600. W listopadzie 1943 r. Niemcy zlikwidowali je wywożąc wszystkich jego mieszkańców najpierw do Suchedniowa a następnie do obozu zagłady w Treblince. Tragiczne dzieje getia w Bodzentynie zostały opisane przez chłopca żydowskiego Dawidka Rubinowicza. 2, Zabytkowy układ urbanistyczny miasta chroniony Jest w formie wyznaczonych w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego stref ochrony konserwatorskiej „A", „B" i „K'. Do najstarszych obiektów zabytkowych miasta należą pozostałości miejskich murów obronnych z XIV wieku i kościoła św. Stanisława z XV w., ujęte w rejestrze WKZ pod n-rem 269 (do którego należą dzwonnica, ogrodzenie oraz cmentarz przykościelny nr rej. 62). Zespół d. zamku biskupów krakowskich (nr rej. 270) będący obecnie trwałą ruiną skupia obiekty XVI i XVII w. Na terenie Bodzentyna znajduje się 5 zabytkowych cmentarzy - epidemiczny, parafialny z XIX wieku (nr rej. 1175), wojenny z lat 1914-1915 (nr rej. 1129), żydowski z ii pół. XIX w. (nr rej, 1070) oraz wchodzący w skład zespołu kościoła św. Ducha z XVII wieku (nr rej. 288). Listę cennych obiektów miasta uzupełniają: zespół nadleśnictwa z lat 20-tych naszego stulecia i zespół dziewiętnastowiecznej zagrody świętokrzyskiej. W Bodzentynie utrzymana została swoista tożsamość miejsca, charakterystyczna dla małomiesteczkowego sposobu życia i gospodarowania. Ukształtowane w 2 pół. XIX wieku miasto w niezmienionym kształcie przetrwało do obecnych czasów. Charakterystycznymi elementami urbanistycznymi Bodzentyna są dwa rynki - Górny (położony dawniej w obrębie murów) i Dolny (położony poza murami), 3. Drugim obok urbanistycznego zespołu Bodzentyna wybitnym zespołem zabytkowym gminy Jest klasztor w Świętej Katarzynie, Wybudowany w latach 1417-1478 przez biskupa krakowskiego Jana z Rzeszowa po pożarze w 1534 roku został gruntownie przebudowany w XVII w stylu barokowym. W 1617 roku przeszedł on w ręce zakonu bernardynek z Drzewicy. W 1847 roku klasztor ten ponownie doszczętnie spłonął. Odbudowany w 1849 roku zatracił cechy barokowe. Jedynymi zachowanymi elementami z XV]! wieku są usytuowane przed kościołem krużganki i brama wejściowa z 1633 roku. W zespole zabudowy klasztoru obok kościoła znajduje się drewniany dom kapelana -Ł. 2 potowy XIX wieku, drewniane budynki dawnej szkoły przyklasztomej i domu gościnnego z 1920 roku oraz zespół zabudowań gospodarczych, a także ogród klasztorny powstały jeszcze w XV!ll wieku. Ogrodzenie klasztoru pochodzi z roku 1900. 4. W obszarze miasta i gminy występują liczne miejsca historyczne i miejsca pamięci narodowej -pola bitew powstańczych lub partyzanckich, mogiły i cmentarze, pomniki i płyty pamiątkowe, tereny obozowisk powstańczych i partyzanckich - co świadczy o silnej tradycji patriotycznej lego terenu. Są to chronione elementy dziedzictwa kulturowego. Do szczególnie znanych miejsc zalicza się pograniczna polana „Wykus" - swoiste sanktuarium powstańcze i partyzanckie. Z konspiracją i watkami II wojny światowej wiążą się mogiły i pomniki w Bodzentynie, Świętej Katarzynie, Siekiemie, Psarach, Dąbrowie oraz Wzdoie Rządowym- Pierwsza wojna światowa pozostawiła w Bodzentynie cmentarz z 1914-15 roku oraz szlak legionów Piłsudskiego. 5. Omawiany obszar posiada również bardzo odległe tradycje osadnicze i przemysłowe, sięgające czasów rzymskich. Jest to zachodni kraniec Starożytnego Okręgu Górnictwa i Hutnictwa Świętokrzyskiego z bardzo licznymi pozostałościami piecowisk i dymarek oraz śladami ówczesnych osad. We wczesnym średniowieczu darowany Kościołowi, który rozwinął sieć wsi i później założył miasto Bo-dzentyn - siedzibę klucza dóbr biskupów krakowskich. Od średniowiecza przez wiek XVI-XVII do końca XIC w. powstają tu młyny, kuźnice, huty i manufaktury, po których zostały relikty terenowe iub na-zewnicze (npHucisko). W końcu XVIII wieku dobra kościelne zostają przejęte przez państwo. Pierwotnie zwarte wsie owalnicowe (np. 21 Dąbrowa), placowe i wielodrożniocowe zostały w połowie XIX wieku prawie bez wyjątku przekształcone w geometryczne rzędówki i ulicówki w ramach akcji „urządzania wsi", która rozwinęła się szczególnie w dobrach rządowych. Pozostałością dawnego układu osadniczego jest jeszcze wieś Wzdół Rządowy, wieś Psary wg nazwy była prawdopodobnie średniowieczną osadą służebną. 6. Na całym obszarze występują bardzo liczne, na ogół nie zaewidencjonowane krzyże, figury i kapliczki przydrożne o walorach historycznych, etnograficznych i krajobrazowych. Jako elementy typowej tradycji i kultu powinny być również objęte ochroną. Zachowały się również lokalne zespoły tradycyjnie kształtowanej zabudowy, aleje i szpalery, wartościowe zespoły zieleni urządzonej na cmentarzach, interesujące detale zabudowy. Szczegółowymi danymi i informacjami o chronionych elementach dziedzictwa kulturowego dysponuje Państwowa Służba Ochrony Zabytków - Oddział Wojewódzki w Kielcach. 8.2. Charakterystyka sieci osadniczej Sieć osadniczą gminy tworzą: 1. Miasto Bodzentyn - główny ośrodek osadniczy gminy położony we wschodniej jej części, na skrzyżowaniu dróg prowadzących z Suchedniowa do Nowej Słupi oraz z Kielc przez Górno do Starachowic, po obu stronach przepływającej tędy Psarki. Jego obszar śródmiejski wyraźnie dominujący przestrzennie nad resztą terenów miasta pokrywa się z terenami historycznego założenia miejskiego. Towarzyszące zabytkowemu centrum nowe zespoły zabudowy rozwinęły się przede wszystkim w kierunku na Suchedniów. W strukturze przestrzennej miasta wyróżnia się zespół zieleni obejmujący tereny dawnego Zamku Biskupiego oraz tereny zajmowane przez Dyrekcję świętokrzyskiego Parku Narodowego. Na terenie miasta znajdują się 44 obiekty zabytkowe. W przeważającej części są to domy drewniane i murowane z drugiej połowy XiX wieku i początku XX. Wyraźnie widoczne są skupisk? tych obiektów przy niektórych ulicach miasta, takich jak: - ul. Kielecka nr nr 3, 6 - 9. 12, 15, 16, 18, 50, 51, 63 (położone są przy niej 2 domy drewniane ; drugiej połowy XIX wieku, 7 domów murowanych z początku XX w., 3 domy murowano-drewniane z tego samego okresu), - u(. Żwirki nr nr 15, 35 - 39 (5 domów murowanych z lat dwudziestych XX wieku) oraz młyn motorowy, - ul, 3 Maja (dom drewniany z II połowy XIX w. i 2 domy z początku wieku XX), - ul. Opatowska nr nr 1, 4,11,13 (3 domy murowane i jeden drewniano-murowany z końca XIX w.), - Rynek Górny nr nr 1, 13 - 16 (2 domy murowane i 1 murowano drewniany z końca XIX wieku ora2 1 dom murowany z początku XX w), Pozostałe obiekty mieszkalne obejmują 1 dom murowany z początku XX wieku, 1 drewniany z tegc okresu, 1 drewniany z U połowy XIX wieku i murowano-drewniany z lat 20-tych XX w. 2. Sołectwo Celiny, składające się z dwóch wsi i położone w południowej części gminy na stokach Miejskiej Góry, na skraju Świętokrzyskiego Parku Narodowego. W jego skład wchodzą wsie: - Celiny, wieś położona na południowo - wschodnich stokach Miejskiej Góry; układ przestrzenna osady tworzy w części zespół zwartej zabudowy ulicowej oraz w części luźno położona zabudowę u podnóża w/w góry, na jej północnych i wschodnich stokach; - Podgórze wieś położona w dolinie między Miejską Góra a górą Psarką; jej układ przestrzenny stanowią zespoły zabudowy rozrzucone wzdłuż drogi z Bodzentyna do Św. Katarzyny; roztacza się stąd jeden z najpiękniejszych widoków na Pasmo Sieradowickie. 3. Sołectwo (wieś) Dąbrowa Dolna, położone w południowej części gminy, na południowy - wchóc od Bodzentyna, na północ od kompleksu lasów Świętokrzyskiego Parku Narodowego. Na południu, v. niewielkiej odległości od wsi, przepływa potok Czarna Woda, mający swe źródła na stokach Łysicy i Miejskiej Góry. Układ przestrzenny wsi tworzą dwa ciągi zabudowy ciągnące się wzdłuż drogi (ulicówka). Zabytkowymi obiektami na terenie wsi są: - leśniczówka z lat 20-tych XX wieku, - dwa domy drewniane z końca XiX wieku (nr 42 i 50), - spichlerz z lat 20-tych XX w. 4. Sołectwo (wieś) Dąbrowa Górna, położone we ws chodniej części gminy, w niewielkiej odległości na zachód od Bodzentyna, przy drodze z Bodzentyna do Nowej Słupi. Układ przestrzenny wsi tworzą dwa poprzerywane ciągi zabudowy skupione wzdłuż drogi (ulicówka). Zabytkowe obiekty na tyn-terenie to: - dom drewniany z drugiej połowy XIX wieku (nr 26), - kaplica z początku XX wieku. W sktad wsi wchodzą również dwa przysiółki: - Stara Wieś. osada położona w środkowej części sołectwa, wzdłuż drogi łączącej Dąbrowę Górną Psie Górki; jej układ przestrzenny tworzy zwarty ciąg zabudowy po północnej stronie drogi oraz kilka gospodarstw po stronie południowej (jednorzędówka). - Psie Górki są częścią sołectwa najdalej wysuniętą na wschód; Jej układ przestrzenny tworzy poprzerywany ciąg zabudowy, skupiony wzdłuż północnej i południowej stronie drogi. 22 5. Sołectwo (wieś) Hucisko położone w zachodniej części gminy, na północnych stokach Bukowe Góry, w niewielkiej odległości na południe od potoku Psarka. Układ przestrzenny wsi tworzy ciąg zwartej zabudowy, położony wzdłuż południowej strony drogi. Na terenie wsi znajduje się zabytkowy dom drewniany z przełomu XIX i XX wieku. 6. Sołectwo (wieś ) Kamieniec, położone w środkowej części gminy, w niewielkiej odległości na południe od drogi łączącej Bodzentyn z Suchedniowem. Układ przestrzenny wsi tworzy ciąg zwartej zabudowy wzdłuż południowej strony drogi. Na terenie wsi znajdują się: - 2 zabytkowe domy drewniane z przełomu wieku (nr 14 i 16), - 1 dom z lat dwudziestych obecnego stulecia(nr29). 7. Sołectwo (wieś) Leśna składające się z czterech wsi i położone w środkowej części gminy, w iw-go skład wchodzą wsie: • Leśna Chrusty, wieś położona w środkowej części sołectwa o układzie przestrzennym składającym się z dwóch przerywanych ciągów zabudowy po obu stronach drogi; na terenie wsi znajduje się 1 dom drewniany z początku XX wieku (nr 25), • Kamienna Góra, wieś położona na północ od Leśnej o układzie przestrzennym składającym się z dwóch przerywanych ciągów zabudowy po obu stronach drogi, • Leśna - Stara Wieś, wieś położona na zachód od Leśnej o układzie przestrzennym składającym się z dwóch przerywanych ciągów zabudowy po obu stronach drogi, • Podkonarze, wieś położona na wschód od Leśnej o układzie przestrzennym składającym się z dwóch przerywanych ciągów zabudowy po obu stronach drogi. 8. Sołectwo (wieś) Orzechówka składające się z trzech części i położone w północno - zachodniej części gminy, w bezpośrednim sąsiedztwie zwartego kompleksu leśnego rozciągającego się na północy gminy. W/w części wsi to: • Orzechówka, położona w zachodniej części sołectwa, z luźną zabudową, • Aleksandrówka, położona w wschodniej części sołectwa o luźnym układzie przestrzenny składającym się z gospodarstw rozmieszczonych na znacznym obszarze, • Gotębiówka, położona w środkowej części sołectwa składająca się z kilku gospodarstw porozrzucanych w niewielkiej odległości od siebie. 9. Sołectwo (wieś) Podmielowiec składające się z dwóch części i położone na północy gminy przy zwartym kompleksie leśnym. Układ przestrzenny składa się z jednego ciągu zabudowy, położonego wzdłuż drogi oraz kilku gospodarstw po jej przeciwległej stronie. Częściami wsi są także kolonie: • Nowa Wieś, składająca się z kilku gospodarstw, w tym jednego zabytkowego domu drewnianego z początku naszego wieku, • Kamionka o układzie przestrzennym składającym się z dwóch przerywanych ciągów zabudowy po obu stronach drogi. 10. Sołectwo (wieś) Psary Kąty położone na zachód od Bodzentyna, na południowych stokach Bukowej Góry i otoczone z trzech stron kompleksem leśnym należącym do świętokrzyskiego Parku Narodowego. W skład sołectwa wchodzą wsie: • Psary Kąty z dwoma poprzerywanymi ciągami zabudowy po obu stronach drogi, • Podlesie, położone na zboczu Bukowej Góry i składające się z kilkunastu gospodarstw; do obiektów zabytkowych na terenie wsi należą: - drewniany dom z przełomu XIX i XX stulecia (nr 71), - zespół zagrody z początku XX wieku (nr 42). Na terenie sołectwa położona jest jedyna w Polsce stacja łączności satelitarnej. 11. Sołectwo (wieś) Psary Podłazy położone na zachód od Bodzentyna, na północnych stokach Bukowej Góry, o układzie przestrzennym składającym się z dwóch poprzerywanych ciągów zabudowy po obu stronach drogi. 12. Sołectwo (wieś) Psary Stara Wieś położone na zachód od Bodzentyna, pomiędzy drogą łączącą Bodzentyn ze Suchedniowem (na północy) a górą Psarką (na południu) z kompleksem leśnym Świętokrzyskiego Parku Narodowego. Układ przestrzenny wsi tworzą dwa zwarte ciągi zabudowy po obu stronach drogi. 13. Sołectwo (wieś) Siekiemo składające się z czterech części i położone na wzniesieniach na północy, w sąsiedztwie rozległego kompleksu leśnego. Części te to: • Siekierno Stara Wieś, składające się jedynie z kilku gospodarstw położonych w dwóch grupach w niedalekiej odległości od siebie i zabudowaniach d. PGR-u na południu wsi, • Siekierno Podmieście, o układzie przestrzenny składającym się z jednego ciągu zabudowy leżącego po zachodniej stronie drogi, • Przedgarb, o układzie przestrzennym składającym się z jednego ciągu zabudowy wzdłuż północnej strony drogi i kilku gospodarstw po drugiej stronie; • Siekierno Smyków, składające się z nieregularnej grupy zabudowy; do zabytków na terenie wsi należą: - drewniana leśniczówka z lal 60-tych X!X wieku, - 2 domy drewniane z lat dwudziestych XX w. (nr 17 i 38), - 3 zespoły zagród z początku naszego stulecia (nr 10, 35 i 176), - stodoła z II połowy XIX w. (w zagrodzie nr 45). 14. Sołectwo Sieradowice składa się z trzech wsi i położone na północ od Bodzentyna, na południe od porośniętej lasem Sieradowskiej Góry. W/w wsie to: 23 • Sieradowice Pierwsze, wieś położona na wzniesieniu, na południu sołectwa o układzie przestrzennym składającym się z dwóch po przerywanych ciągów zabudowy po obu stronach drogi; • Sieradowice Drugie, wieś położona w środkowej części sołectwa, na południowych stokach Sieradowskiej Góry (skąd roztacza się jeden z najpiękniejszych widoków na Pasmo Gtówne Gór Świętokrzyskich i znajduje się ufundowana przez A. Wacińskiegotabtica ku czci Stefana Żeromskiego; układ przestrzenny wsi składa się z dwóch poprzerywanych ciągów zabudowy po obu stronach drogi; • Sieradowice Parcele, położone w zachodniej części sołectwa, na południowych stokach Sieradowskiej Góry; jej układ przestrzenny składa się z dwóch przerywanych ciągów zabudowy po obu stronach drogi, 15. Sołectwo Ścięgnia, składające się z dwu wsi i położone w środkowej części gminy, pomiędzy drogą łączącą Bodzentyn z Suchedniowem (na południu) a zwartym kompleksem leśnym na północy gminy. Wsie te to: • Ścięgnia z ciągiem zwartej zabudowy wzdłuż drogi oraz kilku gospodarstw po przeciwległej stronie; • Ścięgnia Skorucin, wieś składająca się z kilku, luźno rozrzuconych gospodarstw. 16. Sołectwo Śniadka składa się z pięciu wsi i położone we wschodniej części gminy, na północny wschód od Bodzentyna. W/w wsie to: • Śniadka Pierwsza, wieś położona w południowej części sołectwa, składająca się z jednego ciągu zabudowy, położonego wzdłuż północnej strony drogi; na terenie wsi znajdują się 2 zabytkowe domy drewniane z pierwszej ćwierci XIX wieku (nr 5 i 11). • Śniadka Druga, wieś położona w środkowej części sołectwa, o układzie przestrzennym składającym się z dwóch poprzerywanych ciągów zabudowy skupionych po obu stronach drogi; • Śniadka Trzecia, wieś położona w środkowej części sołectwa o układzie przestrzennym składającym się z ciągu zabudowy wzdłuż północnej strony drogi; • Śniadka Parcele, wieś położona w północno - zachodniej części sołectwa, składająca się z luźno rozrzuconych kilkunastu gospodarstw; • Śniadka Trzdanka, wieś położona w północno - wschodniej części sołectwa, składająca się z kilku roztzuconych luźno gospodarstw, 17. Sołectwo (wieś) Święta Katarzyna składające się z trzech części i położone w południowej części gminy, na północno zachodnich stokach Łysicy, na zachodnim skraju kompleksu leśnego Świętokrzyskiego Parku Narodowego, W/w części to: • Św. Katarzyna, wieś o układzie przestrzennym rozbudowanym wokół skrzyżowania dróg w Jej centrum, wzdłuż których rozmieszczona jest zabudowa w nieregularnym układzie. Głównymi zespołami zabytkowymi wsi są: - kiasztor Bernardynek, położony na południu wsi, datowany od początku XV wieku (ujęty w rejestrze WKZ pod nr 282), - 6 kapliczek w pobliżu klasztoru z XVII! i XiX wieku, wśród nich kapliczka św. Franciszka - schronisko z l połowy XX wieku. • Grabowa, przysiółek położony w północnej części sołectwa o zabudowie składającej się z kilkunastu gospodarstw luźno rozrzuconych wzdłuż drogi, • Wzorki, kolonia położona na północ od Św. Katarzyny, o układzie przestrzennym składającym się z kilku zespołów zabudowy. W Świętej Katarzynie usytuowane są prawie wszystkie obiekty turystyczne i noclegowe całej gminy. 18. Sołectwo WIącka, składające się z dwu wsi i położone na wzgórzu w zachodniej części gminy. Wsie te to: • Wiącka, wieś układzie przestrzennym składającym się z dwóch poprzerywanych ciągów zabudowy po obu stronach drogi, • , Wiącka Kapkazy, wieś z niewielkim ciągiem zabudowy, połączonym z jego kontynuacją na terenie sąsiedniej gminy. 19. Sołectwo (wieś) Wilków składające się z sześciu części i położone w południowo - zachodniej części gminy na południe od kompleksu leśnego Bukowej Góry, Salo: • Bęczków Podiesie, przysiółek położony w północno - zachodniej części sołectwa, składający się z kilku luźno rozrzuconych gospodarstw na południowym skraju kompleksu leśnego Bukowej Góry; • Wilków Komornicze, przysiółek położony w środkowej części sołectwa o układzie przestrzennym składającym się z jednego poprzerywanego ciągu zabudowy wzdłuż drogi i kilku gospodarstw po jej drugiej stronie; • Wilków Łazy przysiółek położony w środkowej części sołectwa o układzie składającym się z dwóch poprzerywanych ciągów zabudowy po obu stronach drogi; • Witków Parcele, przysiółek położony w zachodniej części sołectwa i składający się z kilku zespołów gospodarstw rozrzuconych wzdłuż drogi; • Wilków Rozdole. przysiółek położony we wschodniej części sołectwa o układzie przestrzennym składającym się z kilku zespołów gospodarstw rozciągniętych wzdłuż drogi; • Wilków Stara Wieś, przysiółek położony w środkowej części sołectwa i składająca się z jednego ciągu zabudowy po północnej stronie drogi i kiiku po stronie przeciwległej. Na terenie wsi znajduje się zabytkowa kapliczka z początku XX wieku. 20. Sołectwo (wieś) Wola Szczygielkowa, położone w południowo - wschodniej części gminy i otoczone z trzech stron kompleksem leśnym Świętokrzyskiego Parku Narodowego. Układ przestrzenny wsi tworzą dwa poprzerywanych ciągów 24 zabudowy po obu stronach drogi. Na terenie wsi znajdują się dwa zabytkowe domy drewniane z końca XIX wieku i początku XX w (nr 53 i 60). 21. Sołectwo Wzdót Kolonia składające się z trzech wsi i położone w zachodniej części gminy przy drodze z Bodzentyna do Suchedniowa. W/w wsie to: • Wzdół Kolonia, wieś składająca się z kilku zespołów gospodarstw położonych w pobliżu drogi lą-, czącej Sodzentyn z Suchedniowem; • Wzdót Stara Wieś, z układem przestrzennym związanym z główną drogą biegnącą przez wieś i łą-;• czącą Bodzentyn z Suchedniowem. • Kopciowiec, wieś położona na północ od Wzdółu - Starej Wsi, składająca się z kilku zespołów gospodarstw. Na terenie sołectwa znajduje się zabytkowa obora dworska, obecnie młyn motorowy. 22. Sołectwo (wieś) Wzdół Parcele, położone na wschód od wsi Wzdół Rządowy z nieregularnym układem zabudowy, położonej wzdłuż drogi wewnętrznej. 23. Sołectwo (wieś) Wzdół Rządowy, położone w zachodniej części gminy, na południe od drogi łączącej Bodzentyn z Suchedniowem. Układ przestrzenny wsi składa się z dwóch poprzerywanych ciągów zabudowy skupionych po obu stronach drogi. Na jej terenie znajdują się: • zespół kościoła parafialnego p.w. Wniebowzięcia NMP zXVil-pocz. XX wieku, • kościół z II połowy XIX w. z otaczającą zabudową (ujęty w rejestrze WKZ pod n-rem 301), • cmentarz parafialny (ujęty w rejestrze WKZ pod n-rem 1163), cmentarz parafialny stary, • zabytkowy cmentarz parafialny z XłX wieku, • kapliczka św. Barbary z początku XX w,, • drewniana kuźnia z l pot. XIX w. Na terenach leśnych, w północnej części gminy w rejonie tzw. Wykusa znajduje się kapliczka z pół. XX w. (ujęta w rejestrze pod n-rem 1186). 9. UWARUNKOWANIA DEMOGRAPICZNO-SPOŁECZNE ORAZ WARUNKÓW ŻYCIA MIESZKAŃCÓW 1, Gminę Bodzentyn zamieszkiwało w końcu 1998 r. 12.022 mieszkańców, w tym miasto 2365. (W końcu 1999 r. liczba ta utrzymała się na niezmienionym poziomie, tj. osiągnęła 12.023 osoby). Liczba mieszkańców miasta osiągnęła w tym okresie 2.365 osób. (W końcu 1999 r. zmalała ona do 2.348 osób). W skład gminy wchodzą 22 sołectwa. Miejscowości, w których liczba mieszkańców sięga od 500 do 1000 to: Celiny i Podgórze (536), Leśna (809), Psary Stara Wieś (505), Sieradowice (586), Śniadka (527), Święta Katarzyna (666), Wiącka (626), Wilków (750), Wola Szczygiełkowa (624), Wzdóf Rządowy (570). Wsie gdzie liczba mieszkańców waha się pomiędzy 200-500 to: Dąbrowa Dolna (325), Dąbrowa Górna (386), Hucisko (236), Kamieniec (204), Podmielowiec (272), Psary Kąty (489), Psary Podłazy (269), Siekiemo (372), Ścięgma (223), Wzdół Kolonia (312). Poniżej 200 mieszkańców mają osady Orzechówka (185) i wieś Wzdót Parcele (185). Potencjał demograficzny gminy charakteryzują także dane dot. przyrostu naturalnego ludności oraz migracji, W roku 1998 w gminie było 60 urodzeń oraz 63 zgony, przyrost naturalny był ujemny i wyniósł -3. Do gminy napłynęły w tym okresie 42 osoby natomiast odeszło 27 osób, saldo migracji było dodatnie i wyniosło 15 osób. (W/w dane niewiele zmieniły się w końcu 1999 r.). ?. W 1999 r. gmina posiadała 3.062 mieszkania, z czego: • 2.459 mieszkań na terenach wiejskich o średniej powierzchni użytkowej 64,5 m2, w których mieszkały średnio 3,87 osoby, co daje wskaźnik 16,6 m na osobę, • 603 mieszkania w mieście o średniej powierzchni 65,1 m2, zamieszkiwanych średnio przez 4 osoby, co daje wskaźnik 16,3 m2 na osobę, 3. Sektor usług tworzy na terenie gminy: • 10 szkół podstawowych, znajdujących się w Bodzeniyme, Leśnej, Psarach Starej Wsi, Siekiernie, Sieradowicach, Śniadce, Świętej Katarzynie, Woli Szczygiełkowej, Wilkowie oraz we Wzdole Rządowym (do których uczęszcza ok. 1.170 uczniów), • 2 gimnazja w Bodzentynie oraz Wzdole Rządowym (do których uczęszcza ok. 500 uczniów), • liceum ogólnokształcące na terenie miasta Bodzentyn (z ok. 460 uczniami), • 2 przedszkola samorządowe w Bodzentynie i Wzdole Rządowym (z 258 dziećmi), • Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna w Bodzentynie posiadająca 22.612 woluminów, a także 3 placówki na terenach wiejskich z ok, 2G.300 woluminami, • Samorządowy Zakład Opieki Zdrowotnej w Bodzentynie dysponujący 3 Ośrodkami Zdrowia (2 ośrodki na terenach wiejskich zatrudniają: 2 lekarzy, 2 dentystów, 6 pielęgniarek, z czego na 10 tyś. mieszkańców przypada 2 lekarzy, 2 dentystów, 6,2 pieięgniarki; ośrodek miejski zatrudnia: 3 lekarzy, 1 dentystę, 6 pielęgniarek i odpowiednio 10 tyś. mieszkańców jest obsługiwanych przez 12,2 (ekarza, 4 dentystów, 32,7 pielęgniarek), 3 apteki (w tym 2 w Bodzentynie), Miejsko Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Bodzentynie, Gminny Ośrodek Kultury, Towarzystwo Przyjaciół Bodzentyna, stadion miejski oraz boisko sportowe na terenach wsi, 48 sklepów na terenie miasta i 56 na terenach wiejskich, a także 2 targowiska w mieście, Bank Spółdzielczy, 25 straż Miejska w Bodzentynie, Policja Państwowa, Urząd Miasta i Gminy, 10. UWARUNKOWANIA ZWIĄZANE Z ROZWOJEM STRUKTURY PRODUKCYJNO-USŁUGOWEJ 10.1. Uwarunkowania dla rozwoju rolnictwa i leśnictwa 1. W strukturze przestrzennej użytki rolne zajmowały na terenie całej jednostki według stanu na 1997 r. 7.163 ha, z czego przypadało na grunty orne 4.875 ha (68,0%), sady 81 ha (1,1%), taki 1.874 ha (26,1%) i pastwiska 333 ha (4,6%). Udział gruntów rolnych w całkowitej powierzchni miasta i gminy wynosił w 1999 r. 47,2%. Przeważająca większość (95,2 %) powierzchni użytków rolnych użytkowane jest w gospodarstwach indywidualnych. Według danych Spisu Rolnego z 12,6,1996 r. który przyniósł ostatnie kompleksowe dane o rolnictwie gminy, na terenie gminy znajdowało się 2.486 indywidualnych gospodarstw rolnych, o ogólnej powierzchni 7.918 ha, z tego o powierzchni do 1 ha - 517 gospodarstw (20,8% ogółu) o łącznej powierzchni 269 ha (3,4%ogółu areału), od 1 do 5 ha - 1.598 gospodarstw (64,3% ogółu), zajmujących 5.956 ha (75,2% ogółu areału), od 5 do 10 ha - 350 gospodarstw (14,1%), zajmujących 2.336 ha (29,5%). Powierzchnię powyżej 10 ha miało jedynie 21 gospodarstw (0,8% całości), zajmujących 341 ha (4,3% ogółu), funkcjonowały tu także Jedno gospodarstwo o powierzchni 16 ha i jedno zajmujące 93 ha. Przeciętne gospodarstwo rolne zajmowało 3,2 ha. (Wg danych z końca 1998 r. średnia wielkość gospodarstw wzrosła do 4,0 ha). Za rozwojowe uznaje się tu ok. 134 gospodarstw (wg danych Urzędu Statystycznego w Kielcach z k. 1998 r.). Struktura powierzchniowa gospodarstw rolnych, charakterystyczna dla całego regionu jest niekorzystna i nie zapewnia efektywności produkcji. Powoduje to poszukiwanie przez rolników dodatkowych źródeł utrzymania, co w sytuacji braku miejsc pracy w innych działach gospodarki, nie przynosi znaczącej poprawy sytuacji materialnej mieszkańców. 2. Uprawy roślinne prowadzone były w 1997 roku na powierzchni 4.440 ha gruntów ornych. Z powierzchni gruntów ornych zajmowanej przez gospodarstwa indywidualne pod uprawę przeznaczone było na zboża podstawowe 3.450 ha (pszenicę 730 ha, żyto 1.010 ha, pszenżyto 150 ha), na ziemniaki 965 ha oraz na rośliny przemysłowe 25 ha (rzepak i rzepik). Prowadzone tu uprawy warzyw gruntowych i truskawek, skupiające się w kilku wsiach, mają znaczenie uzupełniające. Sadownictwo nie odgrywa istotnej roli gospodarczej. Według danych Spisu Rolnego z 1996 roku na terenie gminy hodowane byty, wyłącznie w gospodarstwach indywidualnych, 4.494 sztuki bydła, 1.634 sztuki trzody chlewnej, 128 owiec, 963 konie, 70 kóz, 24,417 sztuk drobiu. Na terenach wiejskich w 1998 r. obsada bydła wyniosła 62 szt./100 ha, zaś trzody - 22 szt. /100 ha. 3. Lasy i grunty leśne zajmowały w 1997 r, 7,261 ha, co stanowi 47,8% powierzchni gminy, wtym ok. 2,9% to lasy prywatne. Gospodarka leśna prowadzona Jest tu (w tym w obrębie Świętokrzyskiego Parku Narodowego i Sieradowickiego Parku Krajobrazowego) na podstawie odpowiednich planów urządzeniowych, opracowywanych na okresy 10-letnie. Gospodarka leśna na terenach chronionych podlega zasadom wynikającym z planów ochrony. Polega ona na pozyskiwaniu drewna w ilościach mieszczących się w etatach cięć, ustalonych w obowiązujących planach oraz na reprodukcji lasu, w zakresie wynikającym z typu siedliska Prowadzone są także cięcia sanitarne drzewostanu, konserwacja i odbudowa rowów melioracyjnych, konserwacja dróg leśnych oraz urządzeń przeciwpożarowych. 10.2. Uwarunkowania rozwoju produkcji l usług 1, Rynek pracy na terenie miasta i gminy charakteryzuje liczba ok, 6-440 osób w wieku produkcyjnym (wg danych z k. 1998 r). Pracujący poza rolnictwem stanowili ok. 890 osób (w tym w mieście było Ich 383, na terenach wsi 507 osób). Udział bezrobotnych w ogólnej liczbie ludności w wieku produkcyjnym osiągnął w tym okresie ok. 17.7% na terenie miasta i 9,8% na terenach wiejskich, 2- Działalnością produkcyjną zajmowało się w 1997 r. na terenie miasta i gminy 45 podmiotów, prowadzących działalność wynikającą głównie z zapotrzebowania rynku lokalnego. Są to jednostki małe, oparte głównie o pracę właściciela i technologie rzemieślnicze (jednostki zaludniające powyżej 5 pracewników zatrudniały łącznie jedynie 112 osób). Obserwowany minimalny coroczny przyrost ilości tych jednostek (w 1998 roku o 2 podmioty) nie ma istotnego wpływu na sytuację gospodarczą gminy. 3. Działalność w zakresie budownictwa prowadziło 38 podmioty, głównie w zakresie usług remontowo • budowlanych. Brak jest wśród nich jednostek o większym potencjale przerobowym - w 1997 roku jednostki o zatrudnieniu powyżej 5 pracowników zatrudniały jedynie 23 osoby. Związane jest to z istniejącymi w gminie niewielkimi potrzebami i brakiem inwestycji. Powoduje to jednocześnie wyłączenie lokalnych przedsiębiorców budowlanych z realizacji przedsięwzięć podejmowanych ze środków publicznych, realizowanych w trybie zamówień przetargowych, wymagających udokumentowania osiągnięć i możliwości finansowych podejmowanych zadań. 4. Działainością w zakresie handlu i napraw zajmowały się 164 podmioty. Większość z nich to placówki detaliczne różnych branż oraz podmioty - osoby fizyczne, prowadzące działalność obnośną i obwoźną. W wielu przypadkach występuje jednoczesne prowadzenie działalności handlowej i różnego rodzaju usług. Pozwala to na pełniejsze wykorzystanie zawodowych możliwości osób prowadzących działalność oraz zwiększa efektywność ekonomiczną. W zakresie transportu, magazynowania i łączności funkcjonowało 27 podmiotów. Są to głównie jednoosobowe przedsiębiorstwa transportowe. 10.3. Uwarunkowania rozwoju rekreacji i turystyki 1. Głównymi elementami atrakcyjności turystycznej gminy są tereny Świętokrzyskiego Parku Narodowego, Sieradowickiego Parku Krajobrazowego i zabytkowe układy urbanistyczne Bodzentyna oraz Św. Katarzyny. Przyciągają one wycieczki, szczególnie szkolne oraz turystów indywidualnych i uczestników imprez turystyki kwalifikowanej. Większość 26 przebywających na obszarze gminy turystów nie może skorzystać z usług, składających się na pełny ich pakiet. Powodem tego jest szczupłość bazy usługowej. Na terenie gminy zlokalizowane są jedynie 4 obiekty noclegowe o 154 miejscach noclegowych. Miasto Bodzentyn nie ma żadnej bazy noclegowej. W 1997 roku korzystało z nich 8.689 osób, przebywających ogółem 19.265 nocy. Przeciętny czas pobytu wyniósł 2,2 dnia. Nie zanotowano tu obecności turystów zagranicznych. W okresie styczeń - wrzesień 1998 roku z usług tych obiektów skorzystało 8.619 osób. Sprzedano w tym okresie 13.597 noclegów. Przeciętny czas pobytu zmniejszył się do 1,6 dnia. W hotelarstwie i gastronomii było wg danych z 1998 r. 15 podmiotów. Następują tu coroczne niewielkie wahania ilości zarejestrowanych jednostek, nie wykazujące jednoznacznie tendencji rozwojowej. 2. Usługi turystyczne świadczone są w gminie także przez 12 gospodarstw agroturystycznych, co aktywizująco wpływa na możliwości gospodarcze terenów wiejskich. Gospodarstwa te funkcjonują na terenach m. Bodzentyn (1) oraz wsi: Siekiemo Przedgrab (1), Orzechówka (1), Śniadka !! (2), Śniad-ka (II (1), Wiącka (1), Wiącka Kapkazy (3), Wzdół Kolonia (1), Wzdół Rządowy (1). Istniejący potencjał, przy obserwowanym powodzeniu dotychczasowych przedsięwzięć może zwielokrotnić tą ilość. Na terenie gminy nie funkcjonują samodzieine biura podróży ani ich agencje, co w znacznym stopniu wpływa nie niepełne wykorzystanie walorów naturalnych obszaru. 11. UWARUNKOWANIA MODERNIZACJI l ROZBUDOWY UKŁADU KOMUNIKACJI 1. Miasto położone jest w węźle dróg o znaczeniu ponad lokalnym, tj. dwu dróg wojewódzkich nr 751 Suchedniów Bodzentyn - Nowa Słupia - Ostrowiec Świętokrzyski oraz nr 752 Górna - Bodzentyn -Starachowice, powiązanej z siecią dróg powiatowych. Drogi te łączą Bodzentyn z pobliskimi Kielcami (30 km), Suchedniowem (16 km), Skarżyskiem Kamienną (30 km), Wąchockiem (21 km), Starachowicami (24 km) i Ostrowcem Świętokrzyskim (33 km) oraz umożliwiają dogodny dojazd z terenów wiejskich gminy do jej ośrodka dyspozycyjno-usług owego miasta Bodzentyn. Drogi gminne mają tylko w części utwardzoną nawierzchnię i wymagają gruntownej modernizacji. 2. Układ dróg powiatowych tworzą drogi; • 15497 Św. Katarzyna - Ciekoty, • 15879 Bodzentyn - Leśna " Siekierno, • 15880 Leśna Kamienna Góra - Pod miel owiec Nowa Wieś • 15881 Wzdół Rządowy -Kamionka -Siekierno Podmieście, .. • 158S3 Leśna Stara Wieś,15884 Bodzenlyn Psary, • 15884 Bodzentyn - Psary, • 15885 Psary Stara Wieś - Podlesie, • 15886 Psary- Hucisko-Wzdół Rządowy Kolonia, • 15887 Wzdót Rządowy Stara Wieś - Wiączka - Zaskale, • 15888 Wzdót Rządowy, • 15896 Wilków, • 15898 Celiny - Grabków - Bostów, • 15899 Bodzentyn - Wola Szczygiełkowa - Jeziorko, • 15910 Bronkowiece, • 15911 Siekierno Podmieście - Sieradowice, » 15912 Leśna Podkonarze - Sieradowice, • 15913 Bodzentyn- Sieradowice - Śnadka - Tarczek 3. Układ dróg gminnych tworzą drogi: • -1523001 Hucisko - Kapkazy, • 1523002 Święta Katarzyna, • 1523003 Siekierno Podmieście - Siekierno Podgrabia, • 1523004 Wzdóf Rządowy - Podłazie, • 1523005 Bodzentyn - Leśna Podkonarze, • 1523006 Kamieniec - Wzdół Plebański, • 1523007 Celiny - Dąbrowa Skarbowa, • 1523008 Dąbrowa Poduchowna Górna - Psie Górki, • 1523009 Celiny, • 1523010 Śniadka II, • 1523011 Śniadka II • 1523012 Sieradowice - Śniadka Parcele, • 1523013 Śniadka II-Kolonia Bronkowice, • 1523014 Śniadka II - Śniadka Parcele. 4. Stan dróg powiatowych i gminnych Jest niezadowalający mimo sukcesywnie prowadzonych prac modernizacyjnych. W latach 1990 - 98 przeprowadzono modernizację dróg gminnych na łącznej długości ok. 34-250 m., co tylko w części poprawiło warunki komunikacyjne na terenach wiejskich. 5. Podstawowy układ drogowy miasta tworzą ulice leżące w ciągu dróg wojewódzkich i powiatowych. Mają one ogólną długość 10,18 km i posiadają nawierzchnie bitumiczne. Pozostałe ulice stanowią uzupełniającą sieć, obsługującą tereny 27 zainwestowane miasta. Ogólna ich długość wynosi 8,18 km. Nawierzchnie tych ulic są zróżnicowane, część z nich jest bitumiczna (2.620 m.), tłuczniowa (1.200 m.), w części tworzy ją zabytkowy bruk (1.800 m,), 12. UWARUNKOWANIA MODERNIZACJI t ROZBUDOWY SIEC! ORAZ URZĄDZEŃ INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ 1. Miasto Bodzentyn jest zaopatrywane w wodę za pomocą systemu wodociągów, ujmujących wodę z ujęcia o wydajności Q = 79.9 m^h (ze studnią awaryjną o wydajności Q = 26,2 m''/h) zlokalizowanego w zachodniej części miasta. Na terenie miasta istnieją także dodatkowe studnie głębinowe, zlokalizowane m.in. na terenie d. Zakładów Przetwórstwa Owocowo Warzywnego „OWIŃ", Spółdzielni Rękodzieła Ludowego, Rejonu Dróg Publicznych, stanowiące rezerwę zabezpieczającą potrzeby rozwojowe miasta i części terenów wiejskich. Szczegółowe zestawienie ujęć wody na terenie miasta i gminy przedstawia poniższa tabela. Tab. 7. Ujęcia wód wgłębnych dla zaopatrzenia zbiorowego w wodę mieszkańców i zakładów pracy na terenie m. i gm. Bodzentyn Lp. Miejscowość Użytkownik Głębokość studni w m Ujmowany poziom Wydajność w m^h max i min. 1. Bodzentyn Ujęcie miejskie Nr 1 st. l 60.2 Dewon środkowy 79.9/18.8 2. Bodzentyn Ujęcie miejskie Nr1 st. l! 110.0 Dewon środkowy 2.8/41.0 3. Bodzentyn Ujęcie miejskie Nr1 st. III 110.0 Dewon środkowy 26. 2/26. 2 4. Bodzentyn Ujęcie miejskie Nr2st-ll 140,0 Dewon środkowy 64. 58/330 5. Bodzentyn Ujęcie miejskie Nr 2 st l 100.0 Dewon środkowy 37.67 6. 7. 8. Bodzentyn Bodzentyn Bodzentyn 25,0 100.0 71.5 Dewon środkowy Dewon środkowy Dewon środkowy 2. 1/7. 5 8/26. 3 50.09/15. 80 9. Bodzentyn 100.0 Dewon środkowy 40. 0/6. 3 10. Bodzentyn d. Spółdzielnia Tkacka Punkt Skupu Mieka d. Zakłady Przetwórstwa Owocowo Warzywnego OWIŃ ujęcie l d. Zakłady Przetwórstwa Owocowo Warzywnego OWIŃ ujęcie II Dyrekcja Parku Narodowego 24.0 Dewon środkowy 15. 0/8. 5 11. Bodzentyn Przedsiębiorstwo (nieczynne) Państwowe 64.0 Dewon środkowy 1,2/29 12. 13. Bodzentyn Leśna osoba fizyczna Szkoła Podstawowa nieczynne) Dewon środkowy Dewon doiny b.d.5. 06/2. 6 oR. 21. 0 (ujęcie 54.0 Podgórze 33.0 Dewon środkowy b. d. Leśniówka 15. Psary Szkoła Podstawowa 30.0 Dewon środkowy 1.0/11.0 16. Sieradowice osoba fizyczna 35,0 Dewon środkowy 58. 0/3. 25 17Wdół Parcele Wodociąg 70,0 Dewon 80,0 Bodzentyn 18. Wzdół Wodociąg grupowy 70.0 Dewon 80/12 Rządowy 19. Wzdół Ośrodek Zdrowia 30.0 Trias dolny 2. 5/5. 6 Rządowy 20. Wzdół osoba fizyczna 30.0 Dewon górny 0. 5/4. 5 Rządowy 2, Większość terenów wiejskich została w okresie 1990 - 99 r. zwodociągowana. Istnieje tu 125,6 km wodociągów z ok. 1.300 przyłączami, które uzupełni wodociąg tranzytowy Psary Kąty - Św. Katarzyna o długości 4,8 km. Z uwagi na niedobór wody, stanowiący Jedną z barier rozwoju gospodarczego gminy projektuje się na jej terenie budowę nowych zbiorników wodnych, wskazane do realizacji w opracowanym na zlecenie Wojewódzkiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych w Kielcach „Wojewódzkim Programie Małej Retencji". Są to następujące zbiorniki wodne: Tab. 8. Projektowane zbiorniki wodne na terenie m. i gm, Bodzentyn 14. 28 Lp. Nazwa zbiornika Nazwa cieku Kilometr cieku Rzędna piętrzenia Powierzchnia max max 1, 2. 3. 4. Dąbrowa Skarbowa Płaczek Wilków Wzdół Hucisko Czarna Woda Psarka Czarna Woda Psarka 6+000 3+000 14+500 271.50 262.50 292.50 290,90 250.000 m' 434.000 m' 165-000 m-' 295.000 m-' zalewu Objętość max zbiornika 900.000 m-1 996,000 m" 240 000 m-1 500000 m' Ze względu na kolizję z ustaleniami planu ochrony Świętokrzyskiego Parku Narodowego planowany w w/w opracowaniu zbiornik w Woli Szczygietkowej nie będzie realizowany. 3. Miasto dysponuje mechaniczno-biologiczną oczyszczalnią ścieków .Areomander" o przepustowości dla l etapu - 600 m^dobę i docelowo - 950 m^dobę, do której odprowadzane są ścieki z jego centrum, Oczyszczalnia la przystosowana jest do przyjmowania ścieków z wozów asenizacyjnych z terenu całej gminy oraz dwu sąsiednich gmin (Pawiowa i Nowej Słupi). W gminie funkcjonuje także oczyszczalnia ścieków na terenie wsi Św, Katarzyna. Oczyszczalnia miejska połączona Jest z systemem kanalizacji o długości 6.600 m., oczyszczalnia w Św. Katarzynie z systemem koiektorów o długości 1.730 m. 4. Miasto nie posiada centralnego źródła ciepła. Budownictwo mieszkaniowe, usługowe i produkcyjne zaopatrywane jest w ciepło z kotłowni lokalnych o mocy do 1,2 MW, W większości zabudowa mieszkaniowa oraz zagrodowa na terenach wiejskich ogrzewana jest przy pomocy indywidualnych, małych źródeł ciepła. Przewiduje się zgazyfikowanie miasta oraz części terenów wiejskich z projektowanej we wsi Łączna w gm. Suchedniów stacji redukcyjno-pomiarowej gazu, położonej na trasie projektowanego gazociągu wysokoprężnego ^ 250 CN 4MPa Farszów- Kielce 5. Na terenie jednostki położone są dwie główne stacje trafo SN/nn (napowietrzne), powiązane z układem zewnętrznym sieciami napowietrznymi o napięciu 15 kV długości 2.160 m, relacji Występa-Nowa Słupia. Odbiorcy bytowo-kom u na l n i zasilani są z 13 stacji transformatorowych 15/0,4 kV. W centrum Bodzentyna z uwagi na jego intensywne zainwestowanie i zwiększone zapotrzebowanie wybudowana została stacja transformatorowa z możliwością kablowego rozprowadzania energii elektrycznej. 6. Miasto Bodzentyn posiada nowoczesną centralę na 1200 abonentów (z 7-cyfrowymi numerami) z możliwością dalszej rozbudowy, która obsługuje zarówno potrzeby mieszkańców miasta jak i terenów wiejskich. Na terenie miasta i gminy projektowana jest budowa dwu masztów telefonii cyfrowej GSM (Era i Plus) z iokalizacjami w Bodzentynie oraz Św. Katarzynie, 7. Gmina nie posiada zorganizowanego własnego wysypiska odpadów komunalnych. Są one wywożone z jej terenu na wysypisko w Promniku k. Kielc, należące do gminy Strawczyn. Gmina wprowadza obecnie system segregacji odpadów z zastosowaniem pojemników specjalistycznych. I D E N T Y F 1 K A 13. SYNTEZA UWARUNKOWAŃ ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO CJA GŁÓWNYCH PROBLEMÓW ROZWOJU GMINY 1. Szczególne znaczenie dla przyjętej formuły opracowania studium jako jednego z podstawowych narzędzi służących wdrażaniu idei zrównoważonego rozwoju w obszarze gminy ma ochrona środowiska przyrodniczego i kulturowego. W podsumowaniu uwarunkowań zagospodarowania przestrzennego gminy Bodzentyn należy wskazać na następujące aspekty w/w zagadnień w jej obszarze: • ocena poszczególnych komponentów stanu środowiska przyrodniczego gminy wskazuje na relatywnie niewysoki stopień jego zagrożeń oraz na potrzebę szczególnej ich ochrony, w tym zwłaszcza na terenach podiegających ochronie prawnej takich jak Świętokrzyski Park Narodowy i Siera-dowicki Park Krajobrazowy wraz z otulinami, • gmina posiada szczególnie cenny historyczny układ urbanistyczny miasta Bodzentyna oraz zespół klasztorny w Św. Katarzynie, a także wartościowy, historycznie ukształtowany układ sieci osadni-, czej z atrakcyjnymi walorami położenia wielu wsi w pobliżu w/w chronionych terenów, • występujące na terenie gminy kompleksy wartościowych gleb, stwarzają możliwość intensyfikacji produkcji roślinnej i sadownictwa; • gmina ma atrakcyjne warunki, sprzyjające rozwojowi turystyki i rekreacji, o czym decydują jej wybitne walory krajobrazowe oraz położenie w bezpośredniej bliskości dużej aglomeracji, Jaką są Kielce (daje to nadzieję na znaczne 29 zaktywizowanie i zwiększenie inwestycji gospodarczych oraz rozwoju infrastruktury turystycznej na terenie gminy a zwłaszcza w obrębie miasta Bodzentyn). 2. W systemie osadniczym gminy dominującą rolę odgrywa Bodzentyn, - ośrodek usług o znaczeniu ponadlokalnym i ŚwKatarzyna -- jeden z potencjalnie głównych ośrodków turystycznych regionu oraz rozwijające się wsie w części centralnej obszaru gminy, W części wsi i przysiółków na terenie gminy obserwować można jednak stagnację i brak tendencji rozwojowych. Istnieje groźba, iż procesy te mo-gą się pogłębiać w obiiczu głębokiej restrukturyzacji rolnictwa. 3 Główne problemy rozwojowe miasta i gminy wiążą się z potrzebą zaktywizowania jej sfery pro-dukcyjno-usługowej i stworzenia bazy będącej w stanie obsłużyć ruch turystyczny, co pozwoli na korzystne dla niej zmiany obecnych funkcji z typowo rolniczej na rolniczą z dużym udziałem sektora produkcyjno-usług owego oraz sektora obsługi turystyki i rekreacji. Aktywizacji tej towarzyszyć winna intensywna rozbudowa przede wszystkim sieci zaopatrzenia w wodę i kanalizacji a także gazyfikacja. 4. Szczególne problemy stwarza potrzeba odrobienia wieloletnich zapóźnień w wyposażeniu terenów wiejskich gminy w sukcesywnie reaiizowane obiekty, służące poprawie gospodarki ściekowej a także w uzyskaniu odpowiedniego standardu wewnętrznego układu komunikacji drogowej. CZĘŚĆ II. KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 1. CELE ROZWOJU PRZESTRZENNEGO 1. Celem strategicznym iwwoju społeczno - gospodarczego i przestrzennego miasta i gminy jest uzyskanie takiej ich struktury funkcjonalno-przestrzennej, która w harmonijny, zrównoważony sposób wykorzysta swe walory przyrodnicze i kulturowe oraz zasoby dla poprawy warunków życia mieszkańców oraz aktywizacji gospodarczej. Ce! ten będzie realizowany przez następujące cele bezpośrednie: • utrzymanie istniejącego systemu ochrony przyrody i krajobrazu oraz wdrażanie przyjętych zasad jego ochrony, • ochronę dziedzictwa kulturowego, służącą utrwalaniu tożsamości miasta i historycznie ukształtowanych wiejskich jednostek osadniczych gminy z ich utrzymaniem jako głównych elementów struktury przestrzennej, • wprowadzenie przyjętych zasad ochrony i racjonalnego kształtowania środowiska przyrodniczego i kulturowego w procesy zrównoważonego rozwoju społeczno - gospodarczego gminy, ze szczególnymi preferencjami dia rozwoju rolnictwa, a także rozwoju turystyki, • stworzenie nowoczesnego centrum gminy ze sprawnym układem jego powiązań komunikacyjnych z poszczególnymi wsiami i pobliskimi ośrodkami miejskimi, • uzyskanie wysokich standardów i ładu w zagospodarowaniu przestrzennym gminy oraz harmonizację jej całego układu przestrzennego, • realizację sprawnego i bezpiecznego systemu komunikacji drogowej oraz niezawodnie funkcjonujących sieci: wodno kanalizacyjnej, elektroenergetycznej, gazowej i telekomunikacyjnej. 2. Przyjęte cele rozwoju przestrzennego winny być realizowane z respektowaniem omówionych poniżej kierunków: • ochrony środowiska przyrodniczego, • ochrony środowiska kulturowego, • rozwoju struktury funkcjonalno-przestrzennej, • modernizacji i rozbudowy układu komunikacji, • modernizacji i rozbudowy układu sieci oraz urządzeń infrastruktury technicznej. Przyjęte w w/w zakresach ustalenia mają ramowy charakter. Ze względu na potrzebę utrzymania ich aktualności w dłuższej perspektywie czasowej oraz elastycznego dostosowania do zmieniających się uwarunkowań i potrzeb rozwojowych. 2. KIERUNKI OCHRONY ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO 1. Gminny system terenów chronionych tworzą na terenie gminy: • tereny Świętokrzyskiego Parku Narodowego i jego otuliny, • tereny Sieradowickiego Parku Krajobrazowego i jego otuliny. • rezerwaty przyrody istniejące i projektowane, • użytki ekologiczne istniejące i projektowane, • pomniki przyrody istniejące i projektowane, • lasy ochronne. Nowymi elementami w/w systemu będą m. in. planowane rezerwaty leśno-florystyczne „Burzący Stok", „Wykus II" oraz „Siekiemo". Przyjęte kierunki ochrony środowiska przyrodniczego w obrębie w/w terenów chronionych gminy są tożsame z zasadami przyjętymi w planach ochrony Świętokrzyskiego Parku Narodowego oraz Sieradowickiego Parku Krajobrazowego (zreferowanymi w rozdz. 3 i 4 cz. l Studium - Uwarunkowań zagospodarowania przestrzennego). Dla ochrony rezerwatów przyrody ustala się obowiązek sporządzenia planów ochrony. Dla pomników przyrody i użytków ekologicznych przyjmuje się obowiązek respektowania istniejących zakazów i ograniczeń, służących ich ochronie oraz konieczność dokonywania uzgodnień z wojewodą lub zarządem gminy dotyczących prowadzenia prac, które mogą naruszyć ich stan, 2. Dla terenów położonych poza Świętokrzyskim Parkiem Narodowym oraz Sieradowickim Parkiem Krajobrazowym, w obrębie ich otulin w syntetycznym ujęciu określa się zasady ochrony środowiska dla: • istniejących form geomorfologicznych, ,* gleb, • zasobów wodnych, • ekosystemów leśnych oraz terenów zieleni urządzonej, • ekosystemów nieieśnych i flory, 30 • powietrza. 3. Przedmiotem ochrony form geomorfologicznych w obszarze gminy są następujące obiekty: • doliny rzek Psarki z ich przełomowym odcinkiem w Bodzentynie, • lokalne ukiady wąwozów i jarów. Celem ochrony w/w obiektów jest zachowanie ich w istniejącej postaci, uformowanej przez naturę. 4. Przedmiotem ochrony gleb są kompleksy glebowe o wysokiej bonitacji, zaś jej celem zachowanie występujących na terenie gminy jednostek podziałowych gleb i przeciwdziałanie ich degradacji. Dla realizacji tego celu zakłada się w szczególności: • powstrzymanie procesów erozji głównie wodnej, • ograniczenie odpływu powierzchniowego wód oraz zwiększenie naturalnej retencji, leśnej i glebowej, • stosowanie w zależności od potrzeb wapnowania podstawowego lub zachowawczego dia podniesienia żyzności użytków rolnych. 5. Przedmiotem ochrony zasobów wodnych w obszarze gminy są następujące podstawowe obiekty hydrograficzne: • główny zbiornik wód podziemnych, położony w Dolinie Bodzentyńskiej (GZWP nr 419), • rzeki, potoki, cieki wodne oraz ich bezpośrednie otoczenie, • źródła i tereny źródliskowe. Celem ochrony w/w zasobów wodnych jest zachowanie obecnej struktury układu hydrograficznego, ukształtowanej w wyniku oddziaływania naturalnych procesów obiegu wody i skorygowanej antropo-genicznie w nieznacznym stopniu. Wskazany wyżej cei osiągnięty będzie poprzez realizację następujących zadań: • uwzględnienie zasad ochrony GZWP nr 419, określonych w jego dokumentacji oraz pełną ochronę ujęć wody, • kompleksowe uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej oraz likwidację lokalnych źródeł zanieczyszczenia wód na terenie gminy, • ochronę źródeł i stref źródiSskowych rzek i potoków, • wspomaganie naturalnych procesów wzbogacania oraz samooczyszczania się rzek i potoków, • budowę systemu małych zbiorników retencyjnych, • ochronę terenów zalewowych przed wprowadzaniem w ich obręb nowej zabudowy dla umożliwienia swobodnego spływu wód powodziowych. 6. Przedmiotem ochrony ekosystemów leśnych są zbiorowiska leśne oraz tereny zieleni urządzonej (parki, cmentarze, itp.) położone na terenie gminy, zaś nadrzędnym celem jest utrzymanie ich dobrej kondycji a także zachowanie ich różnorodności biologicznej. Dla realizacji tego celu zakłada się w szczególności: • ochronę różnorodności biologicznej ekosystemów leśnych, • wprowadzanie dolesien na gruntach o niskiej bonitacji, terenach wododziałów oraz na terenach, które mogą być włączone w obręb zwartych kompleksów leśnych (m. in. wskazanych przez służby leśne oraz przez właścicieli indywidualnych), • tworzenie nowych pasm zadrzewień wzdłuż potoków i cieków wodnych, • tworzenie pasm zieleni izolacyjnej a także nowych skupisk roślinności śródpolnej, • utrzymanie w dobrej kondycji istniejących zespołów zieleni urządzonej, • budowę alei i szpalerów przydrożnych, Ustala się jednocześnie w studium, że grunty Państwowego Gospodarstwa Leśnego, związane z gospodarką leśną będą przeznaczone wyłącznie dla Jej potrzeb (dotyczy to także gruntów osad leśnych). 7. Przedmiotem ochrony lądowych ekosystemów nieleśnych i fłory w obszarze gminy są następujące zbiorowiska oraz gatunki roślin: • zbiorowiska źródliskowe, • zbiorowiska szuwarowe, • zbiorowiska łąkowe i pastwiskowe, • gatunki chronione i rzadkie. Celem ochrony w/w ekosystemów jest zachowanie pełnej różnorodności świata roślin, a w szczególności gatunków należących do roślin zagrożonych wskutek różnorakiej działalności człowieka. Dla realizacji tego celu zakłada się następujące działania: • przeprowadzenie badań służących wskazaniu dla ochrony najcenniejszych fragmentów ekosystemów nieleśnych z populacjami rzadkich i zagrożonych gatunków roślin, • prowadzenie stałej kontroli stanu najbardziej zagrożonych gatunków w objętych ochroną obiektach. 8. Dla ochrony powietrza atmosferycznego zakłada się w studium wspieranie działań służących wymianie tradycyjnych czynników grzewczych na przyjazne środowisku (gaz, olej opałowy). 9. Zakładane w studium kierunki rozwoju przestrzennego terenów zainwestowanych gminy (określone w rozdziałach 4.1.-4.5 cz. II Studium - Kierunków zagospodarowania przestrzennego) oraz kierunki rozbudowy układu komunikacyjnego i sieci infrastruktury technicznej (określone w rozdziałach 5 i 6 w/w cz, II) nie prowadzą do pogorszenia istniejącego stanu środowiska przyrodniczego. Przyjęta skala rozwoju przestrzennego gminy, planowanych inwestycji usługowych oraz produkcyjno-usługowych nie stworzy zagrożeń dla środowiska, gdyż będą one realizowane z pełnym respektowaniem obowiązujących norm i przepisów w dziedzinie ochrony środowiska. 3. KIERUNKI OCHRONY ŚRODOWISKA KULTUROWEGO 31 1. Zgodnie z przyjętymi celami rozwoju przestrzennego gminy w jego ukierunkowaniu równie ważną rolę jak ochrona środowiska przyrodniczego pełnić będzie ochrona środowiska kulturowego. Przedmiotem ochrony w tym zakresie są pojedyncze obiekty i zespoły obiektów zabytkowych, objęte rejestrami i wykazem Państwowej Służby Ochrony Zabytków, a zwłaszcza: • zabytkowe założenie urbanistyczne miasta Bodzenlyn w obrębie wyznaczonych stref ochrony konserwatorskiej "A", "B" i „K" zabytkowe założenia sakralne, historycznie ukształtowane układy zabudowy wiejskiej, pojedyncze obiekty zabytkowe, cmentarze, stanowiska archeologiczne. 2. Celem ochrony wartościowych dóbr kultury jest utrwalenie Jej tożsamości i odrębności kulturowej oraz ochrona i rehabilitacja historycznie ukształtowanych zespołów zabytkowych lub pojedynczych obiektów. Dla ochrony tych wartości ustala się następujące działania i zasady: • przeprowadzenie pełnej rewaloryzacji obszaru śródmiejskiego m. Bodzentyn wraz z utrwalonymi ruinami d, zamku biskupiego oraz odnowionym układem parkowym przy Dyrekcji Świętokrzyskiego Parku Narodowego, • odnowę historycznie ukształtowanego układu urbanistycznego wsi Stara Katarzyna z zespołem klasztornym, • ochronę obszarów historycznie ukształtowanego krajobrazu kulturowego gminy poprzez rygorystyczne utrzymanie wyznaczonych w planach zagospodarowania przestrzennego granic urbanistycznego rozwoju miejscowości, z wprowadzaniem w icn obszar obiektów o skali i gabarytach nie degradujących ich walorów krajobrazowych, • ochronę wglądów widokowych z głównych szlaków komunikacyjnych na pasmo tysogór i Siera-dowskie, • pielęgnację i ochronę istniejących punktów widokowych poprzez zabiegi związane m.in. z odpowiednim ukształtowaniem drzewostanu, • zachowanie miejsc związanych z pamięcią zbiorową o minionych ważnych wydarzeniach historycznych wraz z podaniami i legendami stanowiącymi o specyfice terenu, • przeprowadzenie aktualizacji i weryfikacji wykazu obiektów zabytkowych, ujętych w rejestrze i spisie służb konserwatorskich. 3. W studium utrzymuje się wyznaczone w pianie ogólnym zagospodarowania przestrzennego miasta następujące strefy ochrony konserwatorskiej: • „A" - pełnej ochrony konserwatorskiej, która obejmuje obszary szczególnie wartościowe o bardzo dobrze zachowanej historycznej strukturze przestrzennej - do bezwzględnego zachowania; w strefie tej zakłada się bezwzględny priorytet wymagań konserwatorskich i konieczność opracowania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego i rewaloryzacji, • „B" - ochrony konserwatorskiej, która obejmuje obszar podlegający rygorom służącym utrzymaniu zasadniczych elementów rozplanowania oraz istniejącej zabudowy o wartościach kulturowych oraz charakteru i skali zabudowy; możliwe są tu modyfikacje układu funkcjonalno-pi-zestrzenego, przy czym zakres wymagań konseiwatorskich i ramy dopuszczalnej integracji współczesnej zabudowy z zabudową istniejącą muszą być określone indywidualnie dla każdego zespołu, • „E" - ochrony ekspozycji, która obejmuje obszar służący właściwemu wyeksponowaniu zespołów lub obiektów zabytkowych miasta poprzez wyznaczenie terenów wyłączonych spod zabudowy lub określenia jej nieprzekraczalnych gabarytów. 4- W w/w strefach utrzymuje się szczegółowe wytyczne, dotyczące kształtowania zabudowy, a w tym: • w strefie „A" - bezwzględnego zachowania zabytkowej zabudowy i zabudowy o charakterze historycznym, adaptowania, restaurowania tub wymiany zabudowy w celu przystosowania ich do zaspokajania współczesnych potrzeb; określenia docelowej formy architektoniczno-urbanistycznej terenów rynku wraz z przyległą zabudową w ramach opracowania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego strefy; • w strefie „B" - stopniowego wyeliminowania zabudowy zagrodowo-gospodarczej i przekształcanie jej na miejską przy zachowaniu skaii i formy istniejącej, historycznie ukształtowanej zabudowy oraz utrzymaniu ściśle określonych linii zabudowy; utrzymania wysokości zabudowy nie przekraczającej 2 kondygnacji; • dla strefy „E" - utrzymania powiązań widokowych wzgórza zamkowego wraz z historycznym założeniem parkowym z punktami widokowymi zlokalizowanymi na głównych trasach dojazdowych do miasta; wszelkie działania inwestycyjne winny uwzględniać eksponowanie w/w elementów i podkreślać ich współzależność funkcjonalno-przestrzenną, 5. Dla ochrony unikalnych stanowisk archeologicznych związanych z funkcjonowaniem Starożytnego Okręgu Górnictwa i Hutnictwa Świętokrzyskiego w obrębie terenów dopuszczalnego rozwoju osadnictwa wyznacza się w studium archeologiczną strefę ochrony konserwatorskiej, którą tworzą: • udokumentowane stanowiska archeologiczne wskazane na rysunku nr 3 studium w obrębie terenów dopuszczalnego rozwoju osadnictwa, • obszary koncentracji w/w stanowisk, wskazane na rysunku nr 3 na terenach otwartych poza terenami rozwoju osadnictwa. Dla ochrony stanowisk częściowo rozpoznanych w ramach badań Archeologicznego Zdjęcia Polski ustala się dia wykonawców wszelkich prac ziemnych obowiązek powiadomienia Urzędu Gminy i Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków o znalezieniu przedmiotów, które posiadają cechy zabytku, jak również zabezpieczenia takich znalezisk oraz natychmiastowego wstrzymania dalszych prac, mogących Je uszkodzić iub zniszczyć. Zniszczenie lub usunięcie w/w przedmiotów z otoczenia, w którym zostały one znalezione jest równoznaczne z utratą części bardzo istotnych informacji o odkryciu. W związku z tym, że ingerencja w struktury i nawarstwienia archeologiczne powoduje ich nieodwracalne zniszczenie, istnieje konieczność objęcia w/w prac ziemnych nadzorem lub wyprzedzającymi inwestycję badaniami ratowniczymi, prowadzonymi na koszt inwestora (w mysi artykułu 27, ust. 1,2 i 4 Ustawy z dnia 16 lutego 1962 r. o ochronie dóbr kultury). Jako obszar szczególnej ochrony stanowisk archeologicznych traktować należy objęty rejestrem pod n-rem 270/Aa z dnia 31.07.1983 obszar starego miasta, objęty strefą ,A° ochrony konserwatorskiej. 32 4. KIERUNKI ROZWOJU STRUKTURY KSZTAŁTOWANIA ŁADU PRZESTRZENNEGO FUNKCJONALNO-PRZESTRZENNEJ ORAZ ZASADY 4.1. Kierunki rozwoju przestrzennego miasta i gminy 1. W przyjętych w studium zasadach rozwoju terenów wiejskich kontynuuje się w generalnym zarysie ustalenia przyjęte dla nich w planach ogólnych zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy z preferencjami dla rozwoju przestrzennego miasta Bodzentyn Jako głównego ośrodka dyspozycyjno-usługowego i gospodarczego. Zakłada się przy tym utrzymanie istniejącego potencjału demograficznego. Utrzymuje się przyjętą w planie ogólnym gminy hierarchię poszczególnych jednostek sieci osadniczej terenów wiejskich oraz ich podstawowe funkcje, określone jak niżej: Tab. 9. Funkcje miejscowości na terenie m. i gm. Bodzentyn Lp. Miejscowość Funkcja wsi 1. Bodzentyn 2. 3. 4. 56. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14, 15. 16. 17. Celiny Dąbrowa Dolna Dąbrowa Górna Hucisko Kamieniec Leśna Orzechówka Podmielowiec Psary Kąty Psary Podłazy Psary Stara Wieś Siekiemo Się radowi ce Scięgnia śniadka Święta Katarzyna gminny ośrodek dyspozycyjno-usługowy II stopnia o funkcjach obsługi ludności i produkcji rolnej, centralny ośrodek techniczno-gospodarczy gminy oraz ośrodek obsługi ruchu turystycznego turystyka i wypoczynek oraz mieszkalnictwo produkcja rolna mieszkalnictwo produkcja rolna mieszkalnictwo produkcia rolna mieszkalnictwo produkcja rolna mieszkalnictwo produkcia rolna mieszkalnictwo produkcja rolna, mieszkalnictwo i turystyka produkcja rolna, mieszkalnictwo i turystyka turystyka i wypoczynek orai mieszkalnictwo turystyka i wypoczynek oraz mieszkalnictwo turystyka i wypoczynek oraz mieszkalnictwo produkcja rolna i mieszkalnictwo produkcja rolna i mieszkalnictwo produkcja rolna i mieszkalnictwo produkcja rolna i mieszkalnictwo ośrodek lokalny l stopnia o funkcjach obsługi ludności i turystów oraz mieszkalnictwo 18. 19, 20. 21. 22, 23. Wiącka Wilków Wola Szczygiełkowa Wzdół Kolonia Wzdót Parcele Wzdót Rządowy produkcja rolna i mieszkalnictwo turystyka i wypoczynek oraz mieszkalnictwo turystyka i wypoczynek oraz mieszkalnictwo produkcja rolna i mieszkalnictwo produkcja rolna i mieszkalnictwo ośrodek lokalny l stopnia o funkcjach obsługi ludności oraz produkcji rolnej, produkcja rolna i mieszkalnictwo 2. Dla terenów miasta przyjmuje się następujące zasady kształtowania zabudowy: • utrzymania istniejącej struktury funkcjonalno-przestrzennej z wyeksponowaniem historycznego centrum oraz jego rewaloryzacją, • rozwoju terenów usług podstawowych i ponadlokalnych w mieście, • rozbudowy terenów mieszkaniowych w kierunku wschodnim oraz produkcyjno-usługowych w północnej części miasta, prowadzenie wyprzedzającego w stosunku do planowanych inwestycji uzbrojenia terenów, •- poprawy walorów architektoniczno-estetycznych w istniejących zespołach zabudowy, • kultywowania lokalnych tradycji budowy wg zasad określonych w planie ochrony Świętokrzyskiego Parku Narodowego (w rozdz- 3 cz. l Studium), • eliminacji projektów powtarzalnych. 3. Dla terenów wiejskich przyjmuje się następujące zasady kształtowania zabudowy: • koncentracji nowych inwestycji mieszkalno - usługowych oraz produkcyjnych dia zmniejszenia społecznych kosztów ich realizacji oraz eksploatacji w obrębie granic dopuszczalnego rozwoju osadnictwa, wskazanych w rysunku kierunków ochrony środowiska przyrodniczego i kulturowego oraz rozwoju osadnictwa, • wprowadzenia nowych zespołów zabudowy w obręb terenów ustalonych w planach miejscowych zagospodarowania przestrzennego w sposób nie prowadzący do gruntownych zmian historycznie ukształtowanego krajobrazu poszczegóinych wsi i ich otoczenia, • prowadzenia wyprzedzającego w stosunku do realizacji w/w inwestycji zbrojenia terenów ich lokalizacji (poza terenami zabudowy realizowanej w lokalizacjach nie mieszczących się w granicach . dopuszczalnego rozwoju osadnictwa), • wspierania najlepszych przykładów konserwacji i adaptacji obiektów zabytkowych dla utrzymania charakterystycznych elementów układu urbanistycznego poszczególnych wsi, 33 • przywrócenia wysokiej wartości walorów architektoniczno-estetycznych wiejskim zespołom zabudowy zagrodowej i mieszkalnej w trakcie przeprowadzonych remontów i modernizacji, • wdrażania zaleceń kształtowania nowej zabudowy oraz detalu architektonicznego w nawiązaniu do ••- lokalnych tradycji wg zasad określonych w planach ochrony Świętokrzyskiego Parku Narodowego i Sieradowickiego Parku Krajobrazowego (w rozdz. 3 i 4 cz. l Studium), • wyeliminowanie powtarzalnych, typowych rozwiązań architektonicznych na rzecz indywidualnie kształtowanych nowych obiektów zagrodowych, mieszkalnych i produkcyjno-usługowycn oraz ich zespołów, uwzględniających specyfikę terenu i lokalne tradycje budowania. 4.2. Kierunki rozwoju zabudowy mieszkalnej, zagrodowej i usługowej 1. W studium utrzymuje się istniejący układ terenów mieszkalnych, mieszkalno-usługowych, zagrodowych i usługowych oraz zakłada ich uzupełnienie. Jako podstawowe zadania związane z utrzymaniem istniejącej zabudowy należy uznać modernizację i sukcesywne prowadzenie prac remontowych. Towarzyszyć temu będzie jej uzupełnianie w obrębie istniejących siedlisk, a także wprowadzanie nowych obiektów i ich zespołów na terenach wyznaczonych w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego, z uwzględnieniem ustalonych w studium granic dopuszczalnego rozwoju osadnictwa. W granicach tych nie wydziela się terenów zabudowy zagrodowej, mieszkalnej i mieszkalno-usługowej, ale zakłada swobodę kształtowania tych funkcji z respektowaniem odpowiednich przepisów prawa budowlanego oraz wymogów sanitarnych. 2. Dla ukierunkowania działalności remontowo - modernizacyjnej w obrębie siedlisk oraz terenów mieszkalno-usługowych oraz przy realizacji nowych zespołów zabudowy przyjmuje się że: • w trakcie modernizacji i rozbudowy budynków zagrodowych, mieszkalnych i mieszkalno-usługowych będą stosowane zasady kształtowania zabudowy, określone w rozdz. 4.1., • niezbędne będzie wyposażenie w/w obiektów w odpowiednie instalacje i sprawne połączenia z sieciami uzbrojenia technicznego oraz dostosowanie do obowiązujących wymogów techniczno-budowlanych a także uzyskanie poprawy wyrazu estetycznego, • przy realizacji nowych obiektów i zespołów zabudowy przyjmuje się zasadę ich wprowadzania w ciągi już istniejące oraz dostosowanie każdorazowo do indywidualnych wymogów danej lokalizacji, uwzględniających skalę i charakter otaczającej zabudowy. 4.3. Kierunki rozwoju produkcji rolnej i leśnej 1. Kierunki rozwoju produkcji rolnej uzależnione będą od głębokiej restrukturyzacji całej bazy'produkcyjnej rolnictwa indywidualnego, w dostosowaniu do nowych wymogów rynkowych. Dogodne dla jego rozwoju warunki glebowe i klimatyczne, bliskość chłonnych rynków sugerują obok utrzymywania dotychczasowych form produkcji także wprowadzenie upraw sadowniczych i produkcji warzyw oraz produkcji m!eka, powiązanej z hodowlą bydła. Zakłada się preferencje dla wzrostu produkcji i specjalizacji gospodarstw rolnych oraz kojarzenie tej działalności z rozwojem usług i przetwórstwa rolno-spożywczego, odpowiadających potrzebom gminy. Towarzyszyć temu winny: • stosowanie ułatwień dia rozwoju istniejących, indywidualnych gospodarstw rolnych, rozwijających produkcję towarową oraz organizujących się w dobrowolne związki partnerskie, • poprawa przetwórstwa i dystrybucji artykułów rolnych, • stosowanie preferencji dla wprowadzania nowych gospodarstw rozwijających produkcję towarową l podejmujących specjalizację, • wprowadzanie technologii przyjaznych dla środowiska, • rozwój gospodarstw ekologicznych oraz agroturystycznych, • tworzenie ośrodków wspomagających zarządzanie gospodarstwami, • racjonalne zagospodarowanie istniejących i nie w pełni wykorzystanych terenów zainwestowania rolniczego w drodze ich restrukturyzacji oraz dostosowania do nowych potrzeb, • poprawa struktury agrarnej i scalanie gruntów, • poprawa zaopatrzenia wsi w wodę i odbudowa małej retencji z uwzględnieniem potrzeb produkcji rolnej oraz drobnego przetwórstwa rolnego, • komp!eksowa ochrona gruntów rolnych przed degradacją i nieuzasadnionym zainwestowaniem o nierolniczym charakterze. -* 2. Rozwojowi produkcji rolnej, związanej z nim sfery usług oraz przetwórstwa rolno-spożywczego towarzyszyć będzie wprowadzanie w istniejące zespoły zabudowy zagrodowej i mieszkalnej odpowiednich obiektów produkcyjnych i gospodarczych a także realizacja na terenach nieza inwestowanych w obrębie strefy dopuszczalnego osadnictwa. W wyjątkowych przypadkach dopuszczalna jest lokalizacja w/w obiektów poza tą strefą (z wprowadzeniem zieleni izolacyjnej). 3. Kierunki rozwoju produkcji leśnej określa się w planach urządzeniowych gospodarstwa leśnego, zarządzanych przez Nadleśnictwo w Suchedniowie. Ich wdrażaniu powinny towarzyszyć także m.in.: • zalesianie obszarów nie preferowanych dla produkcji rolnej, wskazanych w rysunku kierunków ochrony środowiska przyrodniczego i kulturowego oraz rozwoju osadnictwa, • przetwarzanie i dystrybucja produktów leśnych. 4.4. Kierunki rozwoju terenów produkcji J usług 34 1. Aktywizacja gospodarcza wybranych terenów gminy wiąże się z przyjętymi celami jej rozwoju przestrzennego. Służyć temu będzie m. in.: • rozbudowa gminnego ośrodka dyspozycyjno-usługowego w Bodzentynie z utrzymaniem istniejącej sieci placówek usługowych oraz z możliwością wprowadzenia dodatkowych terenów usługowo-produkcyjnych (w północno-wschodniej części miasta), • wprowadzenie uzupełniającego programu usług w lokalnych ośrodkach usługowych we wsi Wzdół Rządowy oraz Święta Katarzyna (tu z rozszerzeniem programu dla potrzeb obsługi turystów). 4.5. Kierunki rozwoju rekreacji i turystyki Studium zakłada aktywizację turystyczną terenów położonych w bezpośrednim otoczeniu Świętokrzyskiego Parku Narodowego (na terenie m. Bodzentyn oraz wsi Psary-Kąty, Św. Katarzyna, Wilków i Wola Szczygiełkowa) a także w otoczeniu Sieradowickiego Parku Krajobrazowego (na terenie wsi Orzechówka, Dąbrówka i Siekiemo), z zachowaniem zasad zagospodarowania ustalonych w pianach ochrony w/w parków. W obszarze otulin obu w/w parków, na terenach wsi zakłada się: • utworzenie ośrodka obsługi ruchu turystycznego w Bodzentynie. m.in. współpracującego z Ośrodkiem Edukacji Ekologicznej Świętokrzyskiego Parku Narodowego, • rozbudowę programu ośrodka obsługi ruchu turystycznego w Św. Katarzynie, • adaptację wybranych gospodarstw dla funkcji ag rotury stycznych z wyszukiwaniem atrakcyjnych form spędzania w nich wolnego czasu przez różne grupy odbiorców oraz aktywnym zagospodarowaniem najbliższego otoczenia w place zabaw, ścieżki zdrowia, pola campingowe i namiotowe, urządzone punkty widokowe, trasy spacerowe itp., • realizację obiektów dla obsługi położonych w eksponowanych lokalizacjach gminy, • budowę gminnego systemu ścieżek rowerowych, • wykorzystanie dla potrzeb rekreacyjnych otoczenia zbiornika małej retencji w Wilkowie, • wspieranie działań na rzecz poprawy estetyki oraz rozbudowę terenów zielonych w obszarze wsi preferowanych do rozwoju turystyki i wypoczynku dla poprawy warunków przyjmowania turystów. 6. KIERUNKI MODERNIZACJI i ROZBUDOWY UKŁADU KOMUNIKACJI 1. W studium zakłada się utrzymanie istniejącego układu sieci drogowej i przeprowadzenie gruntownej modernizacji nawierzchni dróg i ich sukcesywną ich przebudowę dla uzyskania wysokiego udziału dróg o nawierzchni asfaltowej. Zasadniczymi elementami mającym wpływ na rozbudowę istniejącego układu sieci drogowej gminy będzie miała budowa obwodnicy miasta Bodzeniyn, a także wsi Św. Katarzyna. Istotne będzie także wprowadzenie lokalnych korekt dróg wojewódzkich i powiatowych w ich przebiegu przez tereny gminy. Przy wprowadzaniu korekt układu drogowego oraz przy jego modernizacji i remontach uwzględnione będą warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie. 2. Obsługę podróżnych zapewnia się na terenie gminy Bodzentyn, gdzie zlokalizowana została stacja paliw. Zakłada się rozszerzenie sieci usług w tym zakresie m. in. na terenie wsi Św. Katarzyna. 3. Tereny gminy będą obsługiwane przez masową komunikację autobusową, z preferencjami dla stosowania ekonomicznego taboru, w powiązaniu z głównymi trasami i lokalnymi połączeniami drogowymi, prowadzącymi do poszczególnych sołectw z ośrodkiem gminnym. Zakłada się w związku z tym budowę trwałych przystanków w dotychczasowych lokalizacjach jak i w nowych miejscach. 6. KIERUNKI MODERNIZACJI l ROZBUDOWY UKŁADU SIECI ORAZ URZĄDZEŃ INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ 1. Zakłada się w studium utrzymanie i sukcesywną modernizację istniejącego systemu zaopatrzenia gminy w wodę, służącego zaspokojeniu potrzeb jej mieszkańców w wieloletniej perspektywie. Poprawie zasobów zasobów wód powierzchniowych gminy winna służyć budowa zbiorników małej retencji, wskazanych na rysunku kierunków ochrony środowiska przyrodniczego i kulturowego oraz rozwoju osadnictwa. Ze względu na kolizję przewidywanej w wojewódzkim programie małej retencji budowy zbiornika retencyjnego w Woli SzczygiefkoweJ z prawidłowym funkcjonowanie kompleksu leśnego Świętokrzyskiego Parku Narodowego w studium nie zakłada się jego realizacji. 2. Zakłada się utrzymanie i rozbudowę miejskiego systemu odprowadzania i oczyszczania ścieków sanitarnych. W związku z finalizowaniem procesu zwodociągowania gminy budowa lokalnych systemów kanalizacji sanitarnej dla poszczególnych wsi staje się priorytetem dla rozwoju infrastruktury technicznej gminy. Realizacja tego programu uzależniona jest od lokalnych uwarunkowań i będzie prowadzić do budowy systemów grupowych lub indywidualnych. Zakłada się realizację następujących systemów odprowadzania ścieków: • 2 zabudowy zagrodowej, mieszkalnej i produkcyjno-usługowe; - kanałami sanitarnymi do istniejących oczyszczalni mechaniczno-bioiogicznych w Bodzentynie (z terenów peryferyjnych miasta oraz wsi: Huciska, Psary kąty, Podłazy, Stara Wieś), a także w Św. Katarzynie (z terenów wsi Św, Katarzyna, Wilków, Wzorków), • z terenów wsi Podgrabie, Siekiemo. Sieradowice i Śniadka do oczyszczalni zlokalizowanych w miejscach ustalonych w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego, • z terenów położonych poza możliwościami wprowadzenia w/w systemów - do mikrooczyszczalnl zagrodowych z wyłączeniem stref ochronnych ujęć wody pitnej, W indywidualnych przypadkach należy przewidzieć zastosowanie szczelnych zbiorników bezodpływowych, z których ścieki będą usuwane wozami asenizacyjnymi do punktów zlewnych nieczystości płynnych zlokalizowanych na terenie gminy. Wybór optymalnego systemu odprowadzania i oczysz35 czania ścieków bytowo-gospodarczych musi być poprzedzony szczegółowymi analizami techniczno-ekonomicznymi oraz sporządzeniem programu kanalizacji gminy, 3. Zaopatrzenie w energię odbywać będzie się z istniejącego układu sieci i stacji trato (rozbudowanego w miarę potrzeb). Zakłada się możliwość zgazyfikowania terenu gminy z wykorzystaniem gazu przesyłanego gazociągiem wysokoprężnym. 4. Gromadzenie, segregacja i utylizacja odpadów będzie prowadzona na terenie gminy z wykorzystaniem rejonowego wysypiska śmieci w miejscowości Promnik z wprowadzeniem kompleksowego systemu segregacji odpadów na terenie całej jednostki. 5. Zimowe utrzymanie dróg prowadzone będzie w obrębie terenów wsi w granicach dopuszczalnego rozwoju osadnictwa oraz w ciągach głównych dróg wojewódzkich, powiatowych i wybranych dróg gminnych. 6. W studium zakłada się - stosownie do potrzeb - przygotowanie miejsc ochronnych dla załóg, zakładów pracy i ludności w ramach lokalnego programu obrony cywilnej. W programie tym natęży uwzględnić m.in.; • możliwości ukrycia wykonywane w podpiwniczeniach budynków, realizowanych przez mieszkańców we własnym zakresie w okresie podwyższonej gotowości obronnej państwa, • możliwości budowy schronów dla załóg nowych zakładów pracy (dla istniejących zakładów nie posiadających budowli ochronnych wskazane jest rezerwowanie terenów pod doraźną realizację w/w budowli), • zarezerwowanie terenów pod budowę awaryjnych studni wody pitnej (istniejące studnie spełniające wymogi studni awaryjnych nie należy przeznaczać do likwidacji i w miarę możliwości przysposabiać do sprawnego uruchomienia w sytuacjach kryzysowych), • odpowiednie połączenia dróg osiedlowych powinny być przelotowymi drogami zapewniającymi sprawną ewakuację ludności w warunkach zagrożenia, • wykorzystanie projektowanych obiektów socjalnych (łaźni, pralni i mujni samochodowych) dla potrzeb zabiegów specjalnych. 7. INSTRUMENTY WDRAŻANIA USTALEŃ STUDIUM 1. Realizacja przyjętych zarówno w studium jak i w strategii zrównoważonego rozwoju gminy zasad ekorozwoju winno prowadzić do mierzalnej poprawy standardów: • ekologicznych, związanych z poprawą stanu środowiska przyrodniczego gminy, wzmocnieniem jego kondycji i walorów użytkowych oraz zapewnieniem stabilnej równowagi, • ładu społecznego, polegającego na powszechnej poprawie warunków życia, w tym m.in. wysokiej dostępności do usług, • ładu ekonomicznego, związanego z tworzeniem udogodnień dla rozwoju i działalności gospodarczej, w tym zwłaszcza dla rozwoju produkcji rolnej, przy minimalizacji obciążeń dla środowiska i infrastruktury, • ładu przestrzennego, związanego z poprawą strony estetycznej i technicznej terenów zagrodowych, mieszkaniowych oraz produkcyjno-usługowych2. Przyjęte wyżej cele polityki przestrzennej gminy będą respektowane w ramach opracowania planów miejscowych zagospodarowania przestrzennego oraz przy podejmowaniu decyzji dotyczących jej zagospodarowania i rozwoju przestrzennego. Obejmą one także: • prowadzenie stałego monitorinau zmian w zagospodarowaniu przestrzennym, • przenoszenie przyjętych w studium rozwiązań do strategii rozwoju i planu zagospodarowania przestrzennego woj. świętokrzyskiego oraz strategii rozwoju powiatu kieleckiego. 3. Ustalanie przeznaczenia terenów i zasad jego zagospodarowania, należące do zadań własnych władz samorządowych będzie podejmowane na podstawie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, opracowanych z uwzględnieniem przyjętych w studium zasad prowadzenia polityki przestrzennej gminy- W przypadku braku planów, przy respektowaniu obowiązujących przepisów prawa ustalanie przeznaczenia terenów i zasad jego zagospodarowania będzie przedmiotem decyzji administracyjnych. 8. ZESTAWIENIE OBSZARÓW OBJĘTYCH OBOWIĄZKIEM OPRACOWANIA MIEJSCOWYCH PLANÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 1. Zgodnie z ustawą o zagospodarowaniu przestrzennym w studium określa się obszary, dla których sporządzanie planów miejscowych jest: • obowiązkowe na podstawie przepisów szczególnych, • obowiązkowe dta realizacji ponadlokalnych celów publicznych, • obowiązkowe dla obszarów, na których przewiduje się zadania dla realizacji lokalnych celów publicznych (z wyjątkiem zadań związanych z budową urządzeń infrastruktury technicznej w granicach pasa drogowego), • obowiązkowe dla zaspokajania potrzeb mieszkaniowych wspólnoty samorządowej, • obowiązkowe ze względu na Istniejące uwarunkowania. Dla obszarów, dla których istnieje obowiązek sporządzania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego zgodnie z w/w ustawą postępowanie administracyjne w sprawie ustalenia warunków zabudowy i zagospodarowania terenu zawiesza się do czasu uchwalenia planu. 2. Na terenie miasta i gminy Bodzentyn ze względu na przewidywane do realizacji lokalne cele publiczne, potrzebę rewaloryzacji terenów objętych strefą „A" ochrony konserwatorskiej i ze względu na zaspokojenie potrzeb wspólnoty 36 mieszkaniowej wskazuje się jako obowiązkowe opracowanie planu miejscowego zagospodarowania przestrzennego terenów zainwestowanych m. Bodzentyn (oznaczonych cyfrą 1 na rysunku nr 2 studium). 3. Do obszarów, dla których sporządzanie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego jest konieczne, ze względu na istniejące uwarunkowania, zakwalifikowano następujące obszary: • tereny zainwestowania wsi Św. Katarzyna (oznaczone cyfrą 2 na w/w rysunku), • tereny wsi Wilkowo (oznaczone cyfrą 3 na w/w rysunku). 9. WNIOSKI DO STRATEGII l PLANU PRZESTRZENNEGO WOJEWÓDZTWA ŚWIĘTOKRZY-SKSEGO ORAZ STRATEGII POWIATU KIELECKIEGO Wśród zasadniczych elementów struktury funkcjonalno-przestrzennej miasta i gminy o znaczeniu po-nadlokalnym, które powinny być traktowane jako składowe strategii rozwojowej regionu świętokrzyskiego a także powiatu kieleckiego, wymienić należy: • rozbudowę systemu zaopatrzenia gminy w wodę i kanalizacji, stanowiącego część ponadgminnego programu uporządkowania gospodarki wodno-ściekowej w obszarze chronionego kompleksu przyrodniczo-krajobrazowego Gór Świętokrzyskich, • aktywizację turystyczną otoczenia zbiornika retencyjnego pod Wilkowem, • rozwój turystyki przyjaznej dla środowiska, w tym promocję agroturystyki, stanowiące składowe elementy aktywizacji turystycznej regionu świętokrzyskiego. CZ. III. DOKUMENTACJA FORMALNO-PRAWNA PRZYSTĄPIENIA DO SPORZĄDZENIA STUDIUM 1. UCHWAŁA W SPRAWIE UCHWAŁA Nr Rady Miasta i Gminy Bodzentyn z dnia w sprawie przystąpienia do sporządzenia studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta i Gminy Bodzentyn. na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o Samorządzie Terytorialnym Dz. U- Nr 13 póz. 74- tekst jednolity, z późniejszymi zmianami oraz art- 6 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. o zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 89 póz. 415 z późniejszymi zmianami) uchwala się co następuje: §1. Postanawia się przystąpić do sporządzenia studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta i Gminy Bodzentyn. §2. Wykonanie uchwały powierza się Zarządowi Miasta i Gminy Bodzentyn. §3. Uchwała wchodzi w życie z dniem uchwalenia. Pizewodniczący Rady 2. OMÓWIENIE WNIOSKÓW DO STUDIUM W okresie od 25.02. do 27.04. 1999 r. nadesłane zostały wnioski i informacje, wykorzystane w pracach nad studium: • Marszałka Województwa Świętokrzyskiego w Kielcach, zawarte w piśmie nr PR II-7322/03/99 z dnia 27.04.1999 r., • Świętokrzyskiego Urzędu Wojewódzkiego w Kielcach, Wydziału A rchiteMoniczno-Bud owianego i Gospodarki Nieruchomościami, zawarte w piśmie nrABN II -0712/5/99 z dnia 25.02.1999 r,, • Świętokrzyskiego Urzędu Wojewódzkiego w Kielcach, Wydziału Ochrony Środowiska i Rolnictwa, zawarte w piśmie nr OSR III - 7322/30/99 z dnia 08.03.1999 r., • Wojewódzkiego Oddziału Służby Ochrony Zabytków w Kielcach, Wydziału Archeologicznego, zawarte w piśmie nr WOSOZ-K! 4430/041-3/99 z dnia08.03.1999 r-, • Zarządu Świętokrzyskich i Nadnidziańskich Parków Krajobrazowych w Kielcach, zawarte w piśmie nr2PK/S/lll7322/05/99zdnia 19.03,1999 r., • Świętokrzyskiego Urzędu Wojewódzkiego w Kielcach, Wydziału Ochrony Środowiska i Rolnictwa, zawarte w piśmie nr OSR IV - 7623/7/99 z dnia 11.03.1999 r., • Wojewódzkiego Sztabu Wojskowego w Kielcach, zawarte w piśmie nr 248 z dnia 06,03. 1999 r„ • Okręgowego Urzędu Górniczego w Kielcach, zawarte w piśmie nr OUG-085-6-99-ZK z dnia 03,03.1999 r., • Świętokrzyskiego Parku Narodowego w Bodzentynie, zawarte w piśmie 741/02/22/99 z dnia 20.03.1999 r,, • Świętokrzyskiego Urzędu Wojewódzkiego w Kielcach, Wydziału Zarządzania Kryzysowego, zawarte w piśmie nrZKr. 11 7322/99 z dnia 19.03.1999 r., • Nadleśnictwa Suchedniów, zawarte w piśmie nrZn 21-27/99 i dnia 15.03.1999 r., • Zakładu Gazowniczego w Kielcach, zawarte w piśmie nrZS-4-36/99 z dnia 04.03.1999 r., • Nadleśnictwa Zagnańsk, zawarte w piśmie nrZG 21/22/99 z dnia 16.03.1999 r., • Zakładu Energetycznego Okręgu Radomsko-Kieleckiego S.A. w Skarżysku Kamiennej, zawarte w piśmie nr TR/RR/1608/99 z dnia 18.03.1999 r, 37 Szczególnie wartościowe i w znacznym stopniu wykorzystane zostały w części tekstowej studium wyczerpujące Informacje dotyczące obszaru m. i gm. Bodzentyn zawarte w wystąpieniu Marszałka Woj, Świętokrzyskiego, a także informacje przekazane przez Zarząd Świętokrzyskich l Nadnidziańskich Parków Krajobrazowych (oryginały pism znajdują się w dyspozycji UMIGm. Bodzentyn). 3. OMÓWIENIE OPINII . . 1. W okresie od dn, 3.04 do dn. 12.05,2000 r. uzyskane zostały następujące opinie do przedłożonego zainteresowanym instytucjom projektu studium: • z Urzędu Marszałkowskiego Województwa Świętokrzyskiego w Kielcach - Departamentu Polityki Regionalnej, klory w piśmie znak PR H-7323/ST/14/00 z dnia 20.04.2000 r- zaopiniował studium bez uwag: • z Wojewódzkiego Sztabu Wojskowego w Kielcach, który w piśmie nr 507 z dnia 11.04,2000 r zaopiniował studium bez uwag; • z Okręgowego Urzędu Górniczego w Kielcach, który w piśmie znak OUG-511-34-2000-ZK, z dnia 07.05.2000 r. zaopiniował studium bez uwag; • z Zakładu Energetycznego Okręgu Radomsko-Kieleckiego S.A. w Skarżysku Kamiennej, który w piśmie znak TR/IW2412/2000 z dnia 26.04.2000 r. zaopiniował studium bez uwag; • z Telekomunikacji Polskiej S,A. Zakładu Telekomunikacji w Kielcach, klory w piśmie znak TT/KW/2000 z dnia 20.04. 2000 r. zaopiniował studium bez uwag; • ze Świętokrzyskiego Parku Narodowego w Bodzentynie, który w piśmie znak 741/02/22/99/00 z dnia 03.04 2000 r- przesłał następującą uwagę: przedłożony projekt w zakresie uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy uwzględnia generalnie usialenia projektu Planu ochrony ŚPN będącego w trakcie procesu zatwierdzania; treść ostatecznej opinii zostanie przedłożona w następnym wystąpieniu; • ze Świętokrzyskiego Urzędu Wojewódzkiego w Kielcach - Wydziału Architektury i Budownictwa, który w piśmie znak AB V1-7041/22/00 z dnia 17.04.2000 przesłał zawarte w protokole zaopiniowania m.in, następujące uwagi: w rejestrze zadań rządowych nie umieszczono zadań dla m i gm. Bodzentyn, niezbędne jest jednoznaczne i czytelne wyznaczenie w studium obszarów, dla których miejscowy plan sporządza się obowiązkowo; • ze Świętokrzyskiego Urzędu Wojewódzkiego w Kielcach - Wydziału Ochrony Środowiska i Rolnictwa, który w piśmie znak OSR 111-7041/46/00 z dnia 12.05.2000 przesłał zawarte w protokole zaopiniowania m.in. następujące uwagi; - należy ująć istniejące zakazy i ograniczenia oraz konieczność uzgodnień z wojewodą lub zarządem gminy w zakresie prac mogących naruszyć te zakazy i ograniczenia w odniesieniu do pomników przyrody i użytków ekologicznych, - zatwierdzone zasoby eksploatacyjne ujęć w obrębie zbiornika GZWP Bodzentyn, znacznie przekraczają jego zasoby dyspozycyjne; wielkość poboru wody wg pozwoleń wodnoprawnych jest równa wielkości zasobów dyspozycyjnych a zatem ograniczona jest możliwość poboru wody z tego zbiornika; należy uwzględnić zasady ochrony określone w dokumentacji tego zbiornika, a także strefy ochronne ujęć i rygory obowiązujące w tych strefach, - realizacja nowych terenów usługowych w północno-wschodniej części miasta powinno uwzględniać ochrono ujęcia nr 2 dla Bodzentyna i spełniać rygory obowiązujące w tych strefach, - wskazane jest uzupełnienie studium o bilans potrzeb wodnych gminy i możliwości jej zaopatrzenia w wodę, - należy wskazać obszary przeznaczone w gminie do skanalizowania (do których oczyszczalni tereny te ciążą, a które wskazuje się do indywidualnego rozwiązania gospodarki ściekowej); • ze Świętokrzyskiego Urzędu Wojewódzkiego w Kielcach " Wydziału Zarządzania Kryzysowego, Ochrony Ludności i Spraw Obronnych, który w piśmie znak ZKr 11/7041/20/00 z dnia 25.04.2000 przestał zawarte w protokole zaopiniowania m.in. następujące uwagi: - konieczne jest zaniechanie budowy obiektów mieszkalnych i gospodarczych w bezpośrednim sąsiedztwie cieków wodnych, - należy ująć postulaty dotyczące przedsięwzięć obrony cywilnej oraz kierunków ich rozwoju wynikających z oceny zagrożenia Gminy i Miasta Bodzentyn, którą uwzględnia miejscowy plan obrony cywilnej; • z Zarządu Świętokrzyskich i Nadnidziańskich Parków Krajobrazowych w Kielcach, który w piśmie znak ZPK/Ś/H/7322/05/99/00 z dnia 10.04.2000 pfzesłał zawarte w protokole zaopiniowania m.in. następującą uwagę: przedłożone opracowanie jest bardzo ogóine, zastosowano w nim rozwiązania schematyczne, nie wyeksponowano w nim należycie indywidualnego odniesienia tematyki studium do szczegółowych lokalnych uwarunkowań gminy, jak też kierunków rozwiązywania problemów; • z Lasów Państwowych Nadleśnictwa Suchedniów, które w piśmie znak 21 -42/00 z dnia 20.04.2000 przesłało zawarte w protokole zaopiniowania m-in. następujące uwagi: - grunty stanowiące własność Skarbu Państwa, Państwowe Gospodarstwo leśne w zarządzie Nadleśnictwa Suchedniów należy traktować jako związane z gospodarką leśną i przeznaczone wyłącznie na cele gospodarki leśnej (to samo dotyczy gruntów pod budynkami i budowlami tj. osadami leśnymi, które jako grunty leśne są związane z gospodarką leśną i wykorzystywane wyłącznie dla potrzeb gospodarki leśnej, - utrzymuje się układ i zasięg gruntów leśnych położonych na terenie gminy Bodzentyn i uznaje za ochronne, - przeznacza się do zalesienia nieużytki, grunty rolne nieprzydatne do produkcji rolnej w oddz. 116, 134, 141, 152, 158,159, 227 oraz inne grunty rolne nadające się do zalesienia; • z Wojewódzkiego Oddziału Służby Ochrony Zabytków w Kielcach, który w piśmie znak WOSOZ -Ki 4430/ 864/200 z dnia 19,04.2000 w związku z brakiem aktualnych informacji dot. ilości i rangi zewidencjonowanych na terenie gminy stanowisk archeologicznych oraz uwarunkowań związanych 2 ich ochroną opiniuje studium negatywnie, stwierdzając konieczność powtórnego zaopiniowania tego opracowania, po wniesieniu niezbędnych korekt. 38 W/w uwagi zostały wprowadzone do finalnej redakcji studium, zaś po jego uzupełnieniu o lokalizacje stanowisk archeologicznych i stref ich koncentracji na rysunku nr 1 dla studium uzyskana została pozytywna opinia Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. 4. ZESTAWIENIE MATERIAŁÓW WYJŚCIOWYCH . . • 1. Bodzentyn- z dziejów miasta w XII-XX wieku, WSP Kielce 1998, 2. Charakterystyka miejscowości Bodzentyn - funkcja i perspektywy rozwoju, Towarzystwo Przyjaciół Bodzenlyna, Bodzentyn 1994, 3. Co wiesz o powiecie kieleckim, Urząd Statystyczny, Kielce 1999, 4. Informacje Departamentu Polityki Regionalnej Urzędu Marszałkowskiego Woj, Świętokrzyskiego dla prac nad studium, Urząd Marszałkowski, Kielce 1999. 5. Informator turystyczny woj. świętokrzyskiego, Turystyczny Związek Gmin, Kielce 1999, 6. Plan miejscowy zagospodarowania przestrzennego om, Bodzentyn, Biuro Planowania Przestrzennego PP, Kielce 1993 r,, 7. Plan miejscowy zagospodarowania przestrzennego m, Bodzentyn, Biuro Planowania Przestrzennego PP, Kielce 1993 r,, 8. Plan ochrony Świętokrzyskiego Parku Narodowego - Operat generalny, Jeleniogórskie Biuro Planowania i Projektowania, Jelenia Góra, 1999, 9. Raport o stanie miasta i gminy Bodzentyn, Jeleniogórskie Biuro Planowania i Projektowania, Jelenia Góra 1999, 10. Rocznik Statystyczny Woj. Kieleckiego, Kielce 1999, 11. Rozporządzenie Wojewody Kieleckiego nr 2/97 z 5.03.1997 r. w sprawie zatwierdzenia planów ochrony Zespołu Parków Krajobrazowych Gór Świętokrzyskich i Zespołu Parków Krajobrazowych Ponidzia, Urząd Wojewódzki, Kielce 1997 r. 12. Strategia rozwoju woj. świętokrzyskiego, Urząd Marszałkowski, 1999, 13- Ścieżka przy rod niczo-h i sferyczna, Łysica Świętokrzyski Park Narodowy, Bodzentyn - Kielce 1997, 14. Świętokrzyski Park Narodowy, Yoyager 1993. 15. Wnioski do prac nad studium zgromadzone w UM i Gm. Bodzentyn, Bodzentyn 1999, 16. Związek Gmin Gór Świętokrzyskich zaprasza, Związek...,, Bodzentyn 1999, 5, UCHWALA O UCHWALENIU STUDIUM UCHWALA Nr Vll[/31/2000 Rady Gminy Bodzentyn z dnia 27 października 2000 w sprawie uchwalenia studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Bodzentyn na podstawie art. 18 ust, 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym (tekst jednolity Dz. U. Nr 13 póz74 z 1996 roku z późniejszymi zmianami) oraz art. 6 ust, 4 i 6 ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym z dnia 7 lipca 1994 r. (tekst jednolity Dz. U. z 1999 roku Nr 15 póz. 139 z późniejszymi zmianami) Rada Gminy Bodzentyn uchwala co następuje: §1Dla prowadzenia polityki przestrzennej w obszarze gminy uchwała się studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, składające się z: cz. l - uwarunkowań zagospodarowania przestrzennego, cz. 11. - kierunków zagospodarowania przestrzennego i polityki przestrzennej, cz. III.- kompletu rysunków studium: Rys. nr 1. Struktura funkcjonalno-przestrzenna - stan istniejący, Rys, nr 2. Uwarunkowania i kierunki ochrony środowiska przyrodniczego oraz rozwoju osadnictwa. Rys. nr 3. Uwarunkowania i kierunki modernizacji układu komunikacji oraz sieci infrastruktury. §2. Wykonanie uchwały powierza się Zarządowi Gminy. §3. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia. Przewodniczący Rady Gminy 39
