PROGRAM WYKŁADÓW Z EKONOMII I. II. III. Wprowadzenie do ekonomii 1. Ekonomia jako nauka. Przedmiot badań i narzędzia analizy. 2. Podstawowe kategorie gospodarki towarowo-pieniężnej. Mikroekonomia (1) 3. Mikroekonomia rynku - popyt, podaż, cena. 4. Model racjonalnego zachowania konsumenta. Mikroekonomia (2) 5. Teoria funkcjonowania przedsiębiorstwa. 6. Konkurencja doskonała i monopol jako skrajne struktury rynku. IV. Mikroekonomia (3) 7. Analiza czynników produkcji. 8. Funkcja produkcji. Prawo malejących przychodów. V. Makroekonomia (1) 9. Tworzenie i podział dochodu narodowego. 10. Podstawowe zależności w ekonomii keynesowskiej. VI. Makroekonomia (2) 11. Wzrost i rozwój gospodarczy. Koniunktura gospodarcza. 12. Równowaga ekonomiczna. Szukasz gotowej pracy ? To pewna droga do poważnych kłopotów. Plagiat jest przestępstwem ! Nie ryzykuj ! Nie warto ! Powierz swoje sprawy profesjonalistom. VII. Makroekonomia (3) 13. Bezrobocie i inflacja. 14. Budżet i polityka ekonomiczna państwa. VIII. Międzynarodowe stosunki gospodarcze 15. Wymiana międzynarodowa. 16. Gospodarka światowa. Szukasz gotowej pracy ? To pewna droga do poważnych kłopotów. Plagiat jest przestępstwem ! Nie ryzykuj ! Nie warto ! Powierz swoje sprawy profesjonalistom. LITERATURA ZALECANA - EKONOMIA Begg D., Fischer S., Dornbusch R.:Ekonomia tom 1, PWE, Warszawa 1993 lub: Begg D., Fischer S., Dornbusch R.:Ekonomia. Mikroekonomia, PWE, Warszawa 1996 Begg D., Fischer S., Dornbusch R.:Ekonomia tom 2, Warszawa 1992 Blaug M.: Teoria ekonomii. Ujęcie retrospektywne, PWN, Warszawa 1994 Burda M., Wyplosz Ch.: Makroekonomia, PWE 1995 Elementarne zagadnienia ekonomii, praca zbiorowa pod red. R.Milewskiego, PWN, Warszawa 1993 Elementy makro- i mikroekonomii dla inżynierów, praca zbiorowa pod red. S.Marciniaka, PWN, Warszawa 1993 Kamerschen D.R., McKenzie R.B., Nardinelli: Ekonomia, FG NSZZ „Solidarność”, Gdańsk 1991 Międzynarodowe stosunki gospodarcze, praca zbiorowa pod red. A.Budnikowskiego i E.Kaweckiej-Wyrzykowskiej, PWE, Warszawa 1996 Nasiłowski M.: System rynkowy. Podstawy mikro- i makroekonomii, Wydawnictwo Key Tex, Warszawa 1996: Nojszewska E.: Podstawy ekonomii, WSzP, Warszawa 1995 Polityka ekonomiczna, praca zbiorowa pod red.B.Winiarskiego, WAE im. O.Langego, Wrocław 1992 Samuelson P.A., Nordhaus W.D.: Ekonomia 1, PWN, Warszawa 1995 Samuelson P.A., Nordhaus W.D.: Ekonomia 2, PWN, Warszawa 1996 Szukasz gotowej pracy ? To pewna droga do poważnych kłopotów. Plagiat jest przestępstwem ! Nie ryzykuj ! Nie warto ! Powierz swoje sprawy profesjonalistom. Sołdaczuk J., Kamecki Z., Bożyk P.: Międzynarodowe stosunki ekonomiczne. Teoria i praktyka, PWE, Warszawa 1983 Stankiewicz W.: Historia myśli ekonomicznej, PWE, Warszawa 1983 Stachowiak Z.: Ekonomia, część I, AON, Warszawa 1996 Stachowiak Z.: Ekonomia, części II-IV, AON, Warszawa 1997 Wiszniewski Z.: Mikroekonomia wsółczesna. Syntetyczne ujęcie, CEiRB OLIMPUS, Warszawa 1994 Szukasz gotowej pracy ? To pewna droga do poważnych kłopotów. Plagiat jest przestępstwem ! Nie ryzykuj ! Nie warto ! Powierz swoje sprawy profesjonalistom. 1. Wstęp ekonomia pochodzi od greckiego oiconomicos, oikos-dom, nomos -prawo Oznaczało wiedzę o prawach rządzących gospodarstwem domowym Po raz pierwszy użył go Ksenofont (430-355 pnę.) Począwszy od XVII w. upowszechnił się termin ekonomia polityczna Jako nauka ekonomia wykrystalizowała się w XVIII w. Jej narodziny wiążą się z opublikowaniem dzieła Adama Smitha pt. Bogactwo narodów (1776) Inne nauki ekonomiczne W języku angielskim: ekonomia, ekonomia polityczna - economics, ekonomika przemysłu - industrial economics economy - gospodarka makroekonomia i mikroekonomia mikroekonomia - analiza przez pryzmat przedsiębiorstw i konsumentów, o których zakłada się, że maksymalizują swoje korzyści. Kładzie nacisk na sprawność mechanizmów rynkowych zapewniających gospodarowania ograniczonymi środkami. Szukasz gotowej pracy ? To pewna droga do poważnych kłopotów. Plagiat jest przestępstwem ! Nie ryzykuj ! Nie warto ! Powierz swoje sprawy profesjonalistom. racjonalność makroekonomia - analiza z punktu widzenia makroproporcji gospodarki narodowej, bada zależności między agregatami (dochód narodowy, konsumpcja, inwestycje, bezrobocie). Akcentuje raczej zawodność samoregulujących mechanizmów rynkowych wskazując na konieczność ingerencji państwa w celu pobudzenia wzrostu gospodarczego, zmniejszenia bezrobocia, obniżenia inflacji. ekonomia pozytywna - poznanie prawidłowości ekonomicznych (ma charakter obiektywny) system poglądów wartościujących (ma charakter ekonomia normatywna subiektywny) 2. Przedmiot badań ekonomii jako nauki Definicja: Ekonomia - nauka o procesach gospodarczych, tzn. procesach produkcji, podziału, wymiany i konsumpcji odpowiada na pytanie w jaki sposób gospodarujące decyduje o tym: co ? ile ? jak ? i dla kogo wytwarzać ? Szukasz gotowej pracy ? To pewna droga do poważnych kłopotów. Plagiat jest przestępstwem ! Nie ryzykuj ! Nie warto ! Powierz swoje sprawy profesjonalistom. społeczeństwo Ekonomia to nauka o mechanizmach alokacji rzadkich zasobów między alternatywne zastosowania zasób rzadki - zasób ograniczony - jeśli przy cenie równej 0, popyt nań przewyższa dostępną podaż 3. Rachunek ekonomiczny rachunek ekonomiczny - porównywanie efektów i nakładów w celu wyboru najbardziej efektywnych ekonomicznie wariantów wśród dopuszczalnych (możliwych) rozwiązań zasada racjonalnego gospodarowania: a). Maksymalizacja efektów przy danych nakładach b). Minimalizacja nakładów przy zadanych efektach 4. Narzędzia analizy ekonomicznej modele ekonomiczne zasada ceteris paribus analiza statystyczna 5. Krzywa możliwości produkcyjnych i koszt alternatywny Szukasz gotowej pracy ? To pewna droga do poważnych kłopotów. Plagiat jest przestępstwem ! Nie ryzykuj ! Nie warto ! Powierz swoje sprawy profesjonalistom. krzywa możliwości produkcyjnych - przedstawia przy każdej wielkości produkcji jednego dobra maksymalną, możliwą do uzyskania przy danym zasobie czynników wytwórczych, produkcję drugiego dobra Problem substytucyjności koszt alternatywny dobra a - ilość innego dobra (np. b) , z którego trzeba zrezygnować, aby możliwe stało się wytworzenie dodatkowej jednostki dobra a. Jest to koszt zaniechanych możliwości. Szukasz gotowej pracy ? To pewna droga do poważnych kłopotów. Plagiat jest przestępstwem ! Nie ryzykuj ! Nie warto ! Powierz swoje sprawy profesjonalistom. GOSPODARKA NATURALNA I TOWAROWA W gospodarce naturalnej producenci produkują w celu zaspokojenia własnych potrzeb W gospodarce towarowej producenci przekazują produkty swojej pracy innym podmiotom w drodze ekwiwalentnej wymiany towar - produkt pracy ludzkiej przeznaczony do sprzedaży Czynniki, które zadecydowały o procesie przekształcenia gospodarki naturalnej w towarową: społeczny podział pracy I wielki społeczny podział pracy - wyodrębnienie się rolnictwa II - wyodrębnienie się rzemiosła III - wyodrębnienie się kupiectwa ekonomiczne wyodrębnienie się producentów na tle własności środków produkcji Wartość użytkowa i wartość wymienna wartość użytkowa - całokształt właściwości fizycznych wartość wymienna - stosunek ilościowy, w jakim jeden towar jest wymieniany na inny Szukasz gotowej pracy ? To pewna droga do poważnych kłopotów. Plagiat jest przestępstwem ! Nie ryzykuj ! Nie warto ! Powierz swoje sprawy profesjonalistom. x towaru a = y towaru b Rozwój gospodarki towarowej: prosta gospodarka towarowa Czynnik decydujący- rozwinięta gospodarka towarowa oddzielenie bezpośredniego producenta od środków produkcji, praca staje się towarem Szukasz gotowej pracy ? To pewna droga do poważnych kłopotów. Plagiat jest przestępstwem ! Nie ryzykuj ! Nie warto ! Powierz swoje sprawy profesjonalistom. PIENIĄDZ Początkowo wymiana odbywała się według formuły: T - T Następnie wyodrębnia się towar spełniający rolę powszechnego, ogólnego ekwiwalentu - pieniądza W gospodarce towarowo- pieniężnej wymiana odbywała się według formuły: T - P - T Pieniądz umożliwia rozerwanie w czasie i przestrzeni aktu sprzedaży i kupna: T - P P - T Dlaczego kruszec ( złoto, srebro )? Decydują o tym takie właściwości jak: jednorodność, trwałość, podzielność, łatwość przechowywania i przenoszenia. Funkcje pieniądza: miernik wartości (dobra obrachunkowego) Dzięki tej funkcji pojawia się kategoria ceny (wartości wymiennej towaru wyrażonej w pieniądzu) Pieniądz pełni tę funkcję w sposób idealny (wyobrażeniowo) środek wymiany (środek cyrkulacji) Pieniądz obsługuje transakcje, jest pośrednikiem w wymianie: Funkcja ta sprawia, że akt wymiany o charakterze barterowym zostaje rozbity na dwa odrębne akty sprzedaży/kupna: Uwaga: cena zależy od ilości pieniądza w obiegu; Szukasz gotowej pracy ? To pewna droga do poważnych kłopotów. Plagiat jest przestępstwem ! Nie ryzykuj ! Nie warto ! Powierz swoje sprawy profesjonalistom. (inflacja - każda jednostka pieniężna traci na wartości) Ilość pieniądza niezbędna w obiegu: M pY V środek płatniczy - Funkcja ta wiąże się z jego zdolnością do regulowania zobowiązań z tytułu zaciągniętego kredytu, płacenia należnych podatków, itp. środek tezauryzacji (gromadzenia bogactwa, gromadzenia skarbu) płynność pieniądza (łatwość przekształcenia w inną formę bogactwa) - cecha pozwalająca pełnić tę funkcję pieniądz światowy Szukasz gotowej pracy ? To pewna droga do poważnych kłopotów. Plagiat jest przestępstwem ! Nie ryzykuj ! Nie warto ! Powierz swoje sprawy profesjonalistom. RYNEK Rynek - całokształt transakcji kupna i sprzedaży oraz warunki, w jakich one przebiegają Rodzaje rynków: * klasyfikacja w/g przedmiotu obrotu: * rynek dóbr konsumpcyjnych * rynki czynników produkcji: * rynek pracy * rynek kapitału * rynek ziemi podział w/g zasięgu rynek lokalny rynek regionalny rynek krajowy rynek międzynarodowy rynek światowy rynek sprzedawcy i rynek nabywcy Cechy charakterystyczne Nadwyżka Uprzywilejowana pozycja rynek sprzedawcy rynek nabywcy popytu podaży sprzedawcy nabywcy Szukasz gotowej pracy ? To pewna droga do poważnych kłopotów. Plagiat jest przestępstwem ! Nie ryzykuj ! Nie warto ! Powierz swoje sprawy profesjonalistom. rynek homogeniczny (jednorodny) rynek doskonały3 warunki : - rynek heterogeniczny rynek niedoskonały przejrzystość racjonalność aktów kupna i sprzedaży jednorodność jedna cena dla towarów o tej samej wartości użytkowej Funkcja rynku jako regulatora procesów gospodarczych Szukasz gotowej pracy ? To pewna droga do poważnych kłopotów. Plagiat jest przestępstwem ! Nie ryzykuj ! Nie warto ! Powierz swoje sprawy profesjonalistom. LITERATURA ZALECANA: 1. Wprowadzenie do ekonomii. Begg, Fischer, Dornbusch: Mikroekonomia, PWE, Warszawa 1996: roz.1 Wprowadzenie do gospodarki i ekonomii s. 29-47 roz.2 Narzędzia analizy ekonomicznej s. 51-70 Nasiłowski: System rynkowy. Podstawy mikro- i makroekonomii, Wydawnictwo Key Tex, Warszawa 1996: roz.1 Czym się zajmuje ekonomia s.15-32 roz.2 Podstawowe podmioty w gospodarce s. 34-53 Samuelson, Nordhaus: Ekonomia 1, PWN, Warszawa 1996: roz. 2 Podstawowe problemy w ekonomii s. 53-78 Milewski (red.): Elementarne zagadnienia ekonomii, PWN, Warszawa 1996: roz. 1 Podstawowe pojęcia i przedmiot ekonomii s. 7-28 2. Podstawowe kategorie gospodarki towarowo-pieniężnej Milewski (red.): Elementarne zagadnienia ekonomii, PWN, Warszawa 1996: roz. 2 Podstawowe kategorie gospodarki towarowo-pieniężnej s. 29-40 Podmioty gospodarcze: gospodarstwo domowe przedsiębiorstwo gospodarstwo rolne Szukasz gotowej pracy ? To pewna droga do poważnych kłopotów. Plagiat jest przestępstwem ! Nie ryzykuj ! Nie warto ! Powierz swoje sprawy profesjonalistom. państwo banki: banki komercyjne bank centralny giełda podmiot - określona forma organizacji, która podejmuje samodzielne decyzje, kierując się własnym interesem i związanym z tym ryzykiem Szukasz gotowej pracy ? To pewna droga do poważnych kłopotów. Plagiat jest przestępstwem ! Nie ryzykuj ! Nie warto ! Powierz swoje sprawy profesjonalistom.