Bariery społeczno-ekonomiczne

Rozwój
Gospodarczy
Koniunktura gospodarcza
- proces gospodarczy, który nie
przebiega w sposób zrównoważony,
lecz opiera się na wahaniach.
- takie zjawisko nazywa się:
dynamiką życia gospodarczego.
Rodzaje wahań:
• Sezonowe
(sezonowość)
• Przypadkowe (fluktuacja)
• Koniunkturalne
Wahanie sezonowe:
•Addytywne (bezwzględne) - występuje
wtedy, gdy wahania powtarzają się
regularnie. Wahania sezonowe
charakteryzują się mniej więcej stałą
różnicą między wartościami empirycznymi
szeregu czasowego a wartościami trendu.
Y(t)=P(t)+S(t)+U(t)
P(t)- funkcja trendu
S(t)- funkcja wahań sezonowych
U(t)- składnik losowy.
Wahanie sezonowe:
•Multiplikatywne (względne) –
występuje wtedy, gdy wahania
powtarzają się regularnie.
Charakteryzuje się mniej więcej stały
ilorazem wartości empirycznych szeregu
czasowego oraz wartości teoretycznych.
Y(t)=G(t)•W(t)•V(t)
G(t)- funkcja trendu
W(t)- funkcja wahań sezonowych
V(t)- czynnik losowy.
Wahanie przypadkowe:
Nie dające się przewidzieć, odchylenie od
wartości średniej zmiennej losowej,
podlegającej stochastycznym zmianom w
czasie.
Fluktuacje obecne są we wszelkich procesach
stochastycznych, w fizyce zarówno w
układach klasycznych jak i kwantowych,
także w ekonomii, biologii, itp. Związane są
nieodłącznie z błędami statystycznymi oraz
prognostycznymi. Występuje jako składowa
szeregu czasowego.
Wahanie koniunkturalne:
• są to powtarzające się ze względną regularnością
zmiany aktywności gospodarczej i społeczeństwa,
wyrażające się w ekspansji lub kurczeniu się tej
aktywności wokół linii trendu.
• w przeciwieństwie do wahań sezonowych, trwają one
z reguły od 2 do 10 lat (mogą być również krótszych
niż rok).
• mimo pewnego podobieństwa przyczyny wahań
koniunkturalnych są zupełnie odmienne niż
sezonowych.
Są one bowiem spowodowane oddziaływaniem
czynników ekonomicznych.
• sekwencje po sobie następujących, wzrostowych i
spadkowych wahań koniunkturalnych tworzy:
CYKL KONIUNKTURALNY
Cykl koniunkturalny:
Występujące nieregularnie i powtarzające się
wahania poziomu ogólnej działalności
gospodarczej w ramach długookresowego trendu
wzrostu gospodarczego.
Za początek i koniec cyklu koniunkturalnego
uważa się najczęściej okres załamania koniunktury
i początek kryzysu.
Wyróżnia się najczęściej cztery fazy cyklu:
•kryzys
•stan depresji
•ożywienie i rozkwit.
Cykle koniunkturalne:
• Krótki
• Średni
• Długi
-(Kitchina)
-(Juglara)
-(Kuznetsa)
-(Kondratiewa)
Cykle koniunkturalne:
• Krótki – 2 do 4 lat - związane ze zmianami zapasów, cen hurtowych,
jak również z rozliczaniem operacji bankowych;
• Średni:
– Jurlara – 8 do 10 lat - związane ze zmianami zapasów, cen
hurtowych, jak również z rozliczaniem operacji bankowych.
– Kuznetsa – 15 do 23 lat - związane z akumulacją czynników
wytwórczych w długim okresie (inwestycje, budownictwo,
migracje)
• Długi – 40 do 60 lat - związane z odkryciami lub ważnymi
innowacjami technicznymi oraz procesem ich rozprzestrzeniania się
(elektryczność, silnik parowy, koleje, komputery, internet)
Fazy cyklu koniunkturalnego:
•Faza kryzysu
–rośnie: bezrobocie
–maleją: produkcja, zatrudnienie, inwestycje, popyt,ceny
•Faza depresji
–koniec spadku, ww. wielkości pozostają na niskim poziomie
•Faza ożywienia
–rosną: produkcja, zatrudnienie, inwestycje, popyt, ceny
–maleje: bezrobocie
•Faza rozkwitu
–koniec wzrostu, ww. wielkości utrzymują się na wysokim
poziomie
W cyklu współczesnym rozróżnia się dwa cykle:
•Recesja – zjawisko makroekonomiczne polegające
na zahamowaniu tempa wzrostu gospodarczego,
skutkujące nawet spadkiem PKB. Przyczyny recesji
mogą być wielorakie. Do najczęstszych powodów
powstawania recesji zalicza się złą politykę
monetarną i nadmierną lub niedostateczną ingerencję
państwa w gospodarkę, a w szczególności w system
finansowy; z reguły również wojny i poważne
kataklizmy powodują duże zawirowania
ekonomiczne i niekiedy długotrwałe osłabienie
gospodarki. Recesje obserwowane do połowy XX
wieku były najczęściej połączone z niską inflacją lub
nawet deflacją, w drugiej połowie XX wieku częste
były też recesje z wysoką inflacją (tzw. hiperinflacja).
W cyklu współczesnym rozróżnia się dwa cykle:
•Ekspansja – zjawisko makroekonomiczne
polegające na polepszeniu tempa wzrostu
gospodarczego, skutkujące nawet
wzrostem PKB. Przyczyną ekspansji mogą
być m.in. polepszenie się warunków
polityki monetarnej, odpowiednia
integracja państwa w gospodarkę, brak
udziału w wojnach.
Wzrost gospodarczy
-zwiększenie się rocznej produkcji dóbr i
usług w kraju. Jeśli w kolejnym roku w
całej gospodarce uda się sprzedać więcej
towarów i usług niż w roku poprzednim –
mamy do czynienia ze wzrostem
gospodarczym.
Mierniki wzrostu gospodarczego:
• produkt krajowy brutto(PKB) – całkowita
wartość dóbr i usług wytworzonych przez
społeczeństwo w ciągu danego roku na terenie
danego kraju,
• produkt narodowy brutto(PNB) – całkowita
wartość wyrobów i usług wytworzonych przez
obywateli danego kraju w ciągu jednego roku,
PNB uwzględnia również dochody krajowych
firm uzyskane za granicą, nie uwzględnia
dochodów obcych firm działających w kraju,
• Produkt narodowy netto(PNN) - miara efektów
rocznej działalności gospodarki, rozumiany jako
różnica produktu narodowego brutto oraz wartości
amortyzacji kapitału trwałego.
• Tempo wzrostu produkcji (stopa wzrostu
produkcji), najczęściej wyrażane w procentach,
gdzie bierze się pod uwagę wartość produkcji w
okresie wyjściowym (np. początek roku), wartość
produkcji w okresie końcowym (koniec roku) oraz
przyrost produkcji pomiędzy tymi okresami
Czynniki wzrostu gospodarczego:
• Praca – podaż pracy, jak i jakościowym – dyscyplina
pracy, wykształcenie, kwalifikacje motywacja)
• Zasoby naturalne (ziemia, zasoby mineralne, paliwa,
jakość środowiska)
• Kapitał – środki wykorzystywane w procesie
produkcji
– kapitał rzeczowy (maszyny, fabryki, drogi)
– kapitał finansowy
– kapitał ludzki
• Technologia (nauka, technika, zarządzanie,
przedsiębiorczość)
Bariery wzrostu gospodarczego:
• Bariery polityczno-ekonomiczne
– bariera ustrojowo-ideologiczna
– bariera braku stabilizacji wewnętrznych stosunków
politycznych
– bariera politycznego podziału świata
– bariera instytucjonalno-organizacyjna
Bariery wzrostu gospodarczego:
• Bariery społeczno-ekonomiczne:
–
–
–
–
bariera demograficzna
bariera konsumpcji (płacy realnej)
bariera infrastruktury społecznej
bariera żywnościowa
Granice wzrostu gospodarczego:
• Wyczerpanie zasobów surowcowych Ziemi,
• Degradacja środowiska naturalnego,
• Niekorzystne uwarunkowania demograficzne,
• Ograniczona ilość kapitału niezbędnego do jego
pobudzenia,
Dochód narodowy
- jest to suma dochodów wszystkich obywateli
oraz osób prawnych z siedzibą w danym kraju,
uzyskanych z wykorzystania czynników produkcji
(ziemia, praca, kapitał), równa całkowitej wartości
wytworzonych dóbr i usług pomniejszona o koszty
amortyzacji (czyli koszty zużycia czynników
produkcyjnych).
Podział dochodu narodowego:
• Pierwotny – odbywa się w miejscu wytworzenia
dochodu, np. w przedsiębiorstwie; nie dzieli się
między pracowników i przedsiębiorców. W
wyniku podziału pierwotnego tworzą się płace
pracowników najemnych i zyski przedsiębiorstwa,
• Wtórny – tworzony poprzez rynek (mechanizm
rynkowy - system cen) i budżet państwa (system
podatków). W wyniku podziału wtórnego tworzy
się dochody właścicieli przedsiębiorstw i
jednostek usługowych, pracowników sfery
nieprodukcyjnej i państwa.
Autorzy:
Cezary Kasperek
Sebastian Binder
Klasa IIIe