Psychoterapia psychopatów i neurotyków

Psychoterapia psychopatów i neurotyków.doc
(59 KB) Pobierz
Psychoterapia psychopatów i neurotyków.
(Zagadnienie nr 11)
Psychopatia (czasami występująca pod nazwami: osobowość dyssocjalna, osobowość antyspołeczna) to trwałe
zaburzenie osobowości odbijające się w nieprawidłowym funkcjonowaniu w społeczeństwie.
W przypadku, gdy przyczyną zachowań charakterystycznych dla psychopatii są czynniki środowiskowe, wówczas
mówimy o socjopatii.
Cechy charakterystyczne (objawy) psychopatii:
-
deficyt lęku
brak empatii, chłód emocjonalny
upośledzenie relacji interpersonalnych (niezdolność do utrzymywania stałej więzi z innymi ludźmi,
instrumentalne traktowanie innych, nieliczenie się z uczuciami innych, bezuczuciowość w kontaktach
interpersonalnych, brak zaufania do innych, płytkie i krótkotrwałe związki)
brak poczucia winy i wyrzutów sumienia
skłonności do patologicznego kłamstwa
manipulatywność
lekceważenie norm i zobowiązań społecznych
niekontrolowana agresja
niska tolerancja na frustrację
nieumiejętność „wglądu w siebie”
tendencja do obwiniania innych
narcyzm, przesadne poczucie własnej wartości
niedostateczna kontrola zachowania, impulsywność
nieumiejętność utrzymywania przez dłuższy czas stałej pracy
nieumiejętność wyciągania wniosków z poprzednich doświadczeń
Psychoterapia psychopatów
Terapia psychopatii jest niezwykle trudna, uciążliwa i należy do najbardziej złożonych zadań. Wielu autorów uważa, że
nie jest ona w ogóle możliwa, uznając psychopatię za schorzenie nieuleczalne.
Trudności w leczeniu psychopatów:
-
-
-
cechy psychopatyczne powstają we wczesnym okresie życia, a co za tym idzie stanowią niezwykle trwałe
właściwości ludzkiego zachowania
psychopaci potrafią znakomicie symulować poprawę - posiadając umiejętność odgadywania oczekiwań drugiej
osoby, tak pokierują swoim zachowaniem, by zadowolić terapeutę; czasem wykazują niezwykle duże postępy
w resocjalizacji - poprawa ta jest jednak pozorna i wymuszona okolicznościami)
psychopatów charakteryzuje brak zaufania do innych ludzi, przez co niemożliwe będzie zaistnienie bliższej i
szczerej relacji między terapeutą i pacjentem, co jest koniecznym warunkiem skutecznej terapii
brak motywacji do podjęcia leczenia - większość pacjentów dotkniętych psychopatią nie jest zainteresowana
zmianą swojego zachowania, nie dostrzegają w nim niczego złego i nie odczuwają w związku z tym żadnego
dyskomfortu; jeśli w ogóle decydują się oni na terapię to zazwyczaj jest to wymuszone okolicznościami
leczenie psychopatów może w skrajnych przypadkach doprowadzić do pogłębienia cech negatywnych, gdyż
pacjenci mogą wykorzystywać zdobytą podczas terapii wiedzę o ludzkim zachowaniu do jeszcze
skuteczniejszego manipulowania innymi
W pracy z jednostkami psychopatycznymi wyróżnia się 3 rodzaje oddziaływań:
1. Terapię indywidualną
3.
2. Terapię zbiorową
Farmakoterapię i inne medyczne sposoby leczenia
Wyżej wymienione sposoby oddziaływań nie są stosowane w sposób od siebie niezależny. Dobra terapia zawiera różne
formy i metody oddziaływań. Jednak najbardziej skuteczne efekty w leczeniu jednostek psychopatycznych daje terapia
zbiorowa.
1. Oddziaływanie indywidualne

Jest to najtrudniejszy sposób leczenia psychopatów.
W oddziaływaniu indywidualnym stosuje się:

psychoanalizę

hipnoanalizę oraz analizę wolnych skojarzeń i analizę snów
otoczenie pacjentów (szczególnie dzieci i młodzieży) opieką rodzicielską
Najważniejszym zadaniem jest próba odbudowania utraconych mechanizmów nawiązywania bliskich kontaktów
emocjonalnych z innymi ludźmi.
Psychoanalitycy wyróżnili dwa cele terapii:
1. nauka „wglądu w siebie”
2. wzmocnienie rozwoju „superego”
3.
Terapia zbiorowa
Można wyróżnić dwie formy organizacyjne tych oddziaływań:

instytucje resocjalizacyjne (więzienia, zakłady poprawcze dla nieletnich)

komuny terapeutyczne
Główna różnica między nimi polega na tym, że w instytucjach przebywają osoby na zasadzie przymusu prawoporządkowego, zaś pobyt w komunach jest wyrazem „przymusu wewnętrznego” tj. próbą ucieczki z normalnego
otoczenia, w którym jednostka nie może się odnaleźć.

Instytucje resocjalizacyjne
Instytucjonalną terapię grupową pierwotnie stosowano w stosunku do nieletnich.
W eksperymentalnych domach dla przestępczych chłopców pierwszym zadaniem było zaspokojenie potrzeb miłości, a
następnie stawianie określonych wymagań. U osób psychopatycznych stwierdzano konflikty w wyniku niedorozwoju
„superego” lub słabo rozbudowanej świadomości. Psychoterapia polegała na zastosowaniu metody kryzysów
emocjonalnych (Aichhorn) oraz metody wstrząsowej (Makarenko). Personel celowo wywoływał takie sytuacje
kryzysowe, by w psychice danej osoby wywołać poczucie winy
i niepokoju. Te metody dały początek nowej metody zwanej „terapią otoczeniem” (milieu therapy), która polegała na
postawieniu wychowanka w sytuacji silnego naporu pozytywnych oddziaływań.
Jednocześnie pozwalano mu na otwarte wyrażanie wszelkich stanów emocjonalnych, co nie wykluczało
odpowiedzialności za własne czyny.
W stosunku do dorosłych psychopatów grupową terapię na szeroką skalę zaczęto stosować w latach
powojennych. Polegała ona na regularnych grupowych dyskusjach, a ponadto stosowano psychodramę, gdzie
więźniowie odgrywali najważniejsze fragmenty ze swego życia. Odgrywając różne stany emocjonalne, psychopata mógł
odkryć bogactwo wnętrza psychicznego innego człowieka.
1.
4.
System oddziaływań oparto na czterech zasadach:
akceptacja – akceptowanie przyzwyczajeń skazanych, które nie kłóciły się z normami życia społecznego,
2. kontrola – stosowanie systemu progresywnego o czterech stopniach surowości kontroli,
3. podtrzymywanie – przezwyciężanie niechęci do dłuższych wysiłków w pracy nad sobą,
uczenie – wytworzenie u więźniów mechanizmów kontroli wewnętrznej i utrwalanie tych mechanizmów.

Komuny terapeutyczne
Zasady obowiązujące w komunach terapeutycznych:
1. Zasada egalitaryzmu (równouprawnienia) i demokracji - w komunie nie istnieje hierarchiczna struktura
społeczna, zaciera się nawet różnica między terapeutą i pacjentem.
2. Zasada pełnego uczestnictwa - istotą komuny terapeutycznej jest dobrowolne uczestnictwo każdego
członka, który musi aktywnie włączyć się w życie społeczne grupy i interesować się sprawami pozostałych jej
członków.
3. Zasada realizmu ("nagiej prawdy") - uczestnicy nie mogą ukrywać żadnych problemów życiowych ani
usprawiedliwiać swych zachowań przed samym sobą.
4. Zasada permisywności - akceptacja i łagodność wobec osób przejawiających najbardziej dziwne
zachowania. Wyrozumiałość dla różnych odstępstw i dewiacji połączona jest z silną presją podczas sesji
terapeutycznych na zmianę postępowania i dostosowanie się do grupy.
Wzorem dla leczenia psychopatów, szczególnie narkomanów, była komuna Synanon, założona przez
nałogowego alkoholika, który wyszedł z uzależnienia.
Główną metodą psychokorekcyjną były tzw. „gry”. W czasie gry panowała równość, uczestnicy mogli
przedstawiać najdrobniejsze pretensje do innych, mogli je wyolbrzymiać, mogli krzyczeć, ośmieszać się, poniżać
nawzajem. Do reguł gry należało ujawnianie wszystkich sekretów (własnych i cudzych), nie wracanie do przeszłości,
używanie języka, który najbardziej oddawał emocje, ujawnianie każdej umowy między dwoma lub więcej osobami, z
której czerpią korzyści kosztem społeczności komuny.
Na skuteczność terapii zbiorowej, a szczególnie komun terapeutycznych wpływają trzy cechy komun:
są one mieszanina łagodności (permisywności) i surowego reżimu,
wykorzystują skłonności narcystyczne cechujące psychopatów
zaspokajają w pełni zwiększone zapotrzebowanie na stymulację (pobudzanie) u takich jednostek
Na temat terapii psychopatów istnieją dwie koncepcje. Jedna zakłada konieczność łagodnego, wyrozumiałego i
ciepłego stosunku do pacjenta, druga mówi o potrzebie surowego ich traktowania. Pierwsza wywodzi się z
psychoanalitycznej teorii o wtórnym narcyzmie zatrzymującym sygnały od innych ludzi. Poprzez ciepłe i wyrozumiałe
podejście można nauczyć pacjenta odbierania tych emocjonalnych sygnałów. Druga koncepcja wywodzi się z teorii o
różnicach w systemie nerwowym psychopatów (jest on mniej plastyczny). W tym przypadku tylko silne bodźce o
długotrwałym działaniu, mogą wywrzeć wpływ na zmianę postępowania jednostki psychopatycznej. Dlatego też
najlepsze jest surowe podejście i wyszukiwanie mu takich zajęć, by w czasie dnia spalał swą energię i szedł spać
wykończony. Surowy reżim dnia codziennego musi być połączony z podejmowaniem ważnych dla całej grupy zadań.
Zwiększone zapotrzebowanie na stymulację może być również zapewnione przez stosowanie środków
farmakologicznych, pobudzające system nerwowy. Ma ono jednak wady, gdyż powoduje przyzwyczajenie się
organizmu i prowadzi do uzależnień przy długim stosowaniu.
Niezależnie od technik czy metod stosowanych w terapii psychopatów, zalecane są następujące zasady:
„od narcyzmu do prometeizmu” –stwarzanie pacjentowi możliwości najbardziej korzystnego „pokazania
się”, wyzwala w nim energię potrzebną do działania na rzecz innych ludzi
2) „zasada mocnych wrażeń” – dobieranie takich działań, które są atrakcyjne dla pacjenta i dostarczają mu
silnych emocji
3) „zasada przywracania wiary w człowieka” – dostarczanie dowodów pacjentowi, że można zaufać innym i ,
że potrafią oni bezinteresownie pomagać. Doprowadza to do zmiany obrazu innych ludzi w oczach
psychopaty.
4) „otwarcie serca wobec innego człowieka” – psychopata ma zatwardziałe serce, a jednocześnie chce być
uwielbiany i kochany przez innych. Dlatego przekształcając jego narcyzm trzeba wyzwolić w nim umiejętność
uczuciowego wiązania się z innymi ludźmi oraz nauczyć go patrzenia na innych nie tylko przez pryzmat
własnych korzyści
5) „zasada rozwoju wyobraźni o innym człowieku” – nauka umiejętnego komunikowania się z innymi ludźmi,
umiejętność wczuwania się w ich duszę
6) „zasada umiejętności poprzestawania na małym” – nauczenie psychopaty, że czasem opłaca się
zrezygnować z własnych potrzeb, gdyż może to przynieść korzyści w innym, szerszym wymiarze.
1)
Plik z chomika:
marrubi
Inne pliki z tego folderu:
 biblioterapia.rar (12096 KB)
S. Górski - psychoterapia.rar (5678 KB)
 psychoterapia.doc (81 KB)
 Czym jest wywiad motywujący.docx (17 KB)
Psychoterapia psychopatów i neurotyków.doc (59 KB)


Inne foldery tego chomika:
 Kryminologia
Metodyka resocjalizacji
Pomoc postpenitencjarna i następcza


Zgłoś jeśli naruszono regulamin





Strona główna
Aktualności
Kontakt
Dział Pomocy
Opinie


Regulamin serwisu
Polityka prywatności
Copyright © 2012 Chomikuj.pl