Powstanie świata według wierzeń starożytnych Greków

Powstanie
świata według
wierzeń
starożytnych
Greków
Opis powstania
świata

Starożytni Grecy wierzyli, że na
początku świata był Chaos, który
rozumieli jako niezmierzoną przestrzeń.
Z Chaosu wyłonili się: Gaja ( bogini –
matka ziemia), Tartar (otchłań,
podziemie) i Eros (miłość). Z Gai wyłonił
się Uranos (bóg nieba). Gaja i Uranos byli
pierwsza parą bogów greckich. Mieli
wiele dzieci, ale Uranos strącał je do
podziemi - Tartaru. Na ziemi pozostali
tylko Tytani, którzy byli ulubieńcami
Uranosa. Gaja postanowiła zemścić się na
nim .
•Gdy Gaja namówiła najmłodszego
z Tytanów – Kronosa, żeby pozbawił ojca
tronu. Kiedy Tytan to uczynił zaczął
panować nad światem i razem
z
siostrą Reą miłą kolejnych potomków –
bogów. Z tego związku urodzili się
m . in. Hestia, Demeter, Hera, Hades,
Posejdon. Kronos – pomny losu ojca –
pożerał swoje dzieci, żeby żadne nie
pozbawiło go władzy. Tak było do czasu, gdy
narodził się Zeus. Wtedy Hera podała
Kronosowi kamień owinięty pieluszkami,
który ten połknął myśląc, że pozbywa się
syna. Zeus wychowywał się w ukryciu, a gdy
dorósł przejął władze i zmusił ojca do
wyplucia połkniętych dzieci. Zeus wraz
z rodzeństwem stoczył walkę
z Tytanami o panowanie nad ziemią. Ci
ostatni zostali zepchnięci do Tartaru, a
Zeus zasiadł na Olimpie. Stamtąd panował
nad światem razem
z
rodzeństwem i dziećmi.
Ciekawostka
Władza nad światem podzielona była
między trzech braci, Hades panował nad
światem podziemnym, Posejdon nad
morzem, a Zeus w niebie. Nad ziemią
panowali wszyscy trzej wspólnie, ale
główną władzę sprawował najpotężniejszy
z bogów - Zeus. Prócz bogów olimpijskich
istniał cały szereg bóstw mniejszych
i większych, zamieszkujących ziemię,
niebo i podziemia. Religia Greków wiązała
się ściśle z życiem człowieka i przyrody,
która go otaczała. Grek w każdym
przejawie życia widział obecność bóstwa
albo jego ingerencję.
Chaos
•Na początku był Chaos. Któż zdoła
powiedzieć dokładnie, co to był
Chaos? Niejedni widzieli w nim
jakąś istotę boską, ale bez
określonego kształtu. Inni a takich było więcej - mówili, że to
wielka otchłań, pełna siły twórczej i
boskich nasieni, jakby jedna masa
nieuporządkowana, ciężka i ciemna,
mieszanina ziemi, wody, ognia i
powietrza.
Z tej
napełnionej otchłani, kryjącej w
sobie wszystkie zarodki przyszłego
świata, wyłoniły się dwa potężne
bóstwa, pierwsza królewska para
bogów: Uranos - Niebo i Gaja Ziemia. Oni dali początek wielu
pokoleniom bogów.
Bogowie
•Gaja (ZIEMIA)
•Uranos (NIEBO)
•Pontos (MORZE)
•Ereb (MROK)
•Eros (MIŁOŚĆ)
•Helios (SŁOŃCE)
•Selene (KSIĘŻYC)
•Eos (JUTRZENKA)
Gaja – w mitologii greckiej Ziemia-
Matka. Wyłoniła się z Chaosu, tak więc była
jednym z najstarszych bóstw, uosabiała
płodność i macieżyństwo
Sama z siebie
zrodziła Uranosa (Niebo) i Ourosi (Góry), z
miłościjeji Eteru zrodził się Pontos (Morze).
W każdym okresie mitologii jest ona obecna
w przeróżnych postaciach, szczególnie u
pradziejów, gdy u boku swego syna a
jednocześnie męża, Uranosa, panuje nad
światem
i rodzi kolejnych bogów.
Uranos -
(to zlatynizowana greckiego
Ouranos oznaczającego niebo)
W mitologii greckiej jest personifikacją
Nieba. Dała mu życie Gaja Ziemia, z którą
spłodził:Tytanów, Gigantów,
Sturękich Hekatonchejrowie i Cyk
lopów. Z ich dziejami wiąże się wiele
mitów i legend. Przestraszony Uranos strącił
swe dzieci do Tartaru. Najmłodszy z
TytanówKronos za namową matki okaleczył go
i pozbawił tronu.
•Pontos – bóg głębin morza
wewnętrznego, dostępnego ludziom. Syn
bogini ziemi Gai. Według greckich mitów był
jednym z najstarszych bogów. Gaja zrodziła
go sama z siebie, i to nawet wcześniej niż
boga "morza zewnętrznego" Okeanosa.
Później związała się z Pontosem
małżeństwem
i urodziła mu córki
Eurybię i Keto. Oprócz tego miała z nim
trzech synów: Nereusa, Taumasa oraz
Forkosa, którzy byli morskimi bogami.
•Ereb – w mitologii greckiej bóg i
uosobienie ciemności podziemnej;
najciemniejsza część podziemnego świata
zmarłych – Hadesu. Należał do bóstw
pierwotnych (Protogenoi). Niekiedy był
utożsamiany z Tartarem. Uchodził za syna
Chaosu lub Chronosa i Ananke. Z Nyks,
która była jego siostrą, spłodził dwóch
synów, Eter i Charona, i jedną córkę
Hemerę.
Eros – w mitologii greckiej bóg miłości
i namiętności seksualnej. Grał na lutni podobnie jak Apollo.
Istnieją różne wersje co do jego pochodzenia: miał być on
pierwszym z bogów, rówieśnikiem Gai, którego obecność
musiała być konieczna do zrodzenia się pozostałych bogów,
lub synem Afrodyty i Aresa oraz Hermesa
(homoseksualizm obu bogów nie przeszkadzał w
stworzeniu nowego boga). Przedstawiany był jako
uskrzydlony piękny młodzieniec z łukiem i strzałą, którą
godzi w zakochanych, by ich ze sobą złączyć. W czasach
późniejszych przedstawiany jako pulchne niemowlę z
łukiem
i strzałami.
Helios – w mitologii greckiej tytan, bóg
i uosobienie Słońca. Należał do drugiego pokolenia
tytanów. Był bóstwem związanym z kultem Słońca. Według
wierzeń starożytnych Greków przemierzał dzienne niebo
na złotym rydwanie, zaprzężonym
w cztery białe
konie – Ajtona, Eoosa, Flegona
i Pyroeisa. Swą
wędrówkę rozpoczynał (wynurzał się
z fal
Okeanosa) na Wschodzie i kończył (zanurzał się
w
falach Okeanosa) po drugiej stronie widnokręgu,na
Zachodzie, gdzie kąpał swoje konie w Okeanosie. Drogę
powrotną (wiodła pod Okeanosem) pokonywał na wielkiej
czaszy. Jego nadejście zwiastowała Eos. Stanowił źródło
życia i światła. Regulował bieg dni, miesięcy, lat i stuleci.
Wzywano go na świadka podczas przysięgi, ponieważ przed
jego obliczem nic się nie ukryło. Uchodził za syna tytana
Hyperiona
i tytanidy Tei oraz za brata
Selene i Eos, przypuszczalnie także Tytana. Był mężem
Okeanidy Perseidy. Spłodził z nią dwóch synów, Ajetea i
Persesa, oraz trzy córki, Kirke, Pazyfae i Kalipso. Miał
liczne potomstwo ze swoimi kochankami.
Selene – w mitologii greckiej tytanida, bogini
i uosobienie Księżyca. Należała do drugiego pokolenia
tytanów. Była bóstwem związanym z kultem Księżyca.
Według wierzeń starożytnych Greków przemierzała nocne
niebo na srebrnym rydwanie, zaprzężonym
w parę
białych koni (lub mułów albo krów), który najbardziej jaśniał
w czasie księżycowej pełni. Swą wędrówkę rozpoczynała
(wynurzała się z fal Okeanosa) na Wschodzie i kończyła
(zanurzała się w falach Okeanosa) po drugiej stronie
widnokręgu, na Zachodzie. Przypisywano jej wpływ na
praktyki magiczne i stan zdrowia. Uchodziła za córkę
tytana Hyperiona
i tytanidy Tei oraz za
siostrę Heliosa i Eos, przypuszczalnie także Tytana. Z
Zeusem, swoim kochankiem, miała dwie córki Pandię
(Pandeję) i Herse (Rosę).
Eos –
w mitologii greckiej tytanida, bogini
i uosobienie zorzy porannej, brzasku i świtu. Należała do
drugiego pokolenia tytanów. Była bóstwem związanym z
kultem jutrzenki. Według wierzeń starożytnych Greków
każdego świtu przemierzała niebo na lekkim rydwanie,
zaprzężonym w parę białych lub różowych koni – Lamposa
(Świecącego, Jasnego)
i Faetona (Promiennego,
Błyszczącego). Swą wędrówkę rozpoczynała (wynurzała się z
fal Okeanosa) na Wschodzie i kończyła (zanurzała się w
falach Okeanosa) na Zachodzie, po drugiej stronie
widnokręgu. Otwierała „wrota dnia” (bramę nieba) przed
wozem Heliosa. Rozpraszała mroki nocy, zwiastowała światło
dnia ludziom i bogom. Jej nadejście zapowiadał Fosforos
(Gwiazda Poranna) – „jaśniejący syn Jutrzenki”. Uchodziła
za córkę tytana Hyperiona i tytanidy Tei (albo tytana
Pallasa) oraz za siostrę Heliosa i Selene, przypuszczalnie
także Tytana.
KONIEC